Prevalensregistreringer

Helse Sør‐Øst 5.3.2018

Argumenter mot prevalens gitt i Tidsskriftet 

– Overestimerer langvarige infeksjoner – Gir ikke ledere nødvendig styringsstøtte

• For å kunne styre trenger ledere resultater for infeksjonstypene enkeltvis, altså insidenstall

– Uegnet som indikator– Punktprevalensundersøkelser er grove mål fordi de omfatter mer enn én 

infeksjonstype– Benyttes smale kasusdefinisjoner– Utelates en rekke infeksjonstyper– Unyanserte data– Evnen til å fange opp trender må anses som lav – Ikke egnet til forbedring– Ikke noe system for å kvalitetssikre at registreringen foregår likt i landet– Dårlig bruk av ressurser– Lave prevalenstall kan oppnås ved systematisk forbedringsarbeid innen 

smittevern, men sannelig også med gjennomføring av dårlige registreringer 

Infeksjoner i helsetjenesten – på tide å arbeide smart . Walberg M, Radtke A: 12. desember 2017. Tidsskr Nor Legeforen 2017. 

Hvorfor overvåker vi?

• Få oversikt over infeksjoner og antibiotikabruk over tid• Gi råd, grunnlag for forskning, oppdage utbrudd• Muliggjør iverksetting av tiltak og evaluering av effekt• Overvåking = et sentralt smitteverntiltak

Det er ønske om data fra f.eks. pasientorganisasjoner

• Hva som overvåkes er:– Faglig spørsmål– Et verdispørsmål

• Umsheid CA et al. Estimating the proportion of healthcare‐associated infections that are reasonably preventable and the related mortalitus and costs. Infect Control Hosp Epidemiol. 2011; 21: 101‐14• Haley RW, Culver DH, White JW, Morgan WM, Emori TG, Munn VP, et al. The efficacy of infection surveillance and control programs in preventing nosocomial infections in US hospitals. Am J Epidemiol 1985;121:182‐205.• Harbarth S, Sax H, Gastmeier P. The preventable proportion of nosocomial infections: an overview of published reports. J Hosp Infect 2003;54:258‐66.

Positive aspekter ved prevalens

Identifisere total prevalens og av ulike infeksjonstyper over tid (og effekt av tiltak) vha standardisert metode og definisjoner

Uenig i at evnen til å fange opp trender anses som lav, eller at det benyttes smale kasusdefinisjoner 

Bruk av prevalensdata til å identifisere risikoavdelinger og deres ”problem‐infeksjoner”

Uenig i at prevalensundersøkelser ikke er egnet til forbedring

Bruk av prevalensdata

Evaluering av prevalenssystemet i 2007 av Agnes Hajdu

Uenig i at prevalensundersøkelser ikke er egnet til forbedring

Prevalensdata brukes til forskning lokalt

Lokalt har en mer informasjon en kan kobleprevalensdata med – bruk dette fortrinnet!!

Øke oppmerksomhet rundt smittevern

Utfordringer prevalensmetoden

A

B

C

D

E

F

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1

Tilfeldigheter påvirker prevalens, eks liggetid, varighet av infeksjon, aktiviteter

Dårlig lederstøtte, ikke egnet som indikator (lokalt)

Mer egnet nasjonalt som indikator og lederstøtte

Utfordringer grunnet at prevalensundersøkelser brukes som kvalitetsindikator lokalt

• Økt standardiseringsbehov• Behov for å gjøre et grovt verktøy presist• Må komme med alternative data – for å unngå prevalens som indikator

Økt standardiseringsbehov

• Evaluering 2007 viste at – 90 % mente malen var veldig klar men at det likevel var ulik praksis 

– sykehus benytter andre cut‐off for denominator og definisjoner

– Ulike kvalitetssikringsrutiner mm• Utfordring

– Lokale tidstrender vs nasjonal standardisering– Standardisering er ressurskrevende– Medfører økt tidsbruk på prevalensundersøkelsene –mindre tid til annet smittevernarbeid

Økt tidsbruk på prevalensundersøkelser etter at mål om prevalens på 4,7% ble satt?

Arbeidstimer brukt på prevalensundersøker i sykehus ift sykehusstørrelse (forberedelse, datainnsamling og supplerende arbeid)

Evaluering av prevalenssystemet i 2007 av Agnes Hajdu

I Vestre Viken og St.Olav brukes ett årsverk til prevalensundersøkelser

Lave prevalenstall kan oppnås ved systematisk forbedringsarbeid innen smittevern, men også med gjennomføring av dårlige 

registreringer 

Diskusjon fremover om overvåking

Hva har vi data på?

Sykehus og sykehjem– Postoperative sårinfeksjoner etter fem inngrep– Prevalens av fire vanligste(?) typer HAI – Prevalens av antibiotikabruk– Salgsstatistikk antibiotikasalg sykehus– Utvalgte resistente mikrober

• Andre deler av helsetjenesten– MSIS og Reseptregisteret

Eksempler på hva vi ikke kan si noe om

• Postoperative infeksjoner etter ikke‐NOIS‐POSI inngrep• HAI blant utsatte pasientgrupper/settinger

– Intensivpasienter, kreftpasienter..– Neonatalavdelinger

• HAI assosiert med ulikt utstyr og prosedyrer– Urinveiskatetre, sentral venøse katetre, dialysebehandling..

• Forhold mellom HAI, resistens og antibiotikabruk• HAI, antibiotikabruk og resistens i andre settinger

– Hjemmetjenesten, tannhelsetjenesten, KAD• Ulike struktur og prosessindikatorer innen smittevern

Scenarier overvåking fremover1. Fortsetter som i dag2. Dagens modell utvides/viderutvikles

– Inkluderer alle typer HAI i prevalensundersøkelser, mikrober, risikovariabler o.l. (ECDC‐mal)

– Hyppigere prevalensundersøkelser– Nye kirurgiske inngrep inkluderes i NOIS‐POSI– Nye NOIS‐insidensmoduler eks blodbaneinfeksjoner– Økt fokus på standardisering

3. Utarbeider ny overvåkingsmodeller– Bruker NPR/KPR og lignende – HAI‐diagnoser, antibiotikabruk– Utvikler et infeksjonsregister/nasjonal 

mikrobiologiskdatabase/mer informasjon på resept– Kurveprosjekt‐data gjenbrukes– Annet

Fortsetter som i dag

• Argumenter for– Kan gi bilde av smittevernet– Krever ikke mer ressurser enn 

i dag– Overvåking utviklet for dette 

formål– …..

• Motargumenter– Mye vi ikke har data på

• Usynliggjør smittevernproblemer• Mangelfull kvalitetsforbedring på de 

områder uten data

– Fagmiljø møter ikke ønske om mer data f.eks fra myndigheter og pasientorganisasjoner

– Mangelfull kvalitetssikring og standardisering

– …

Dagens modell utvides/ viderutvikles

• Argumenter for– Får mer data– Slipper å utvikle ny overvåkingsmodell

– Sparer utviklingsressurser

– Overvåking utviklet for dette formål

– Bedre kvalitetssikring og standardisering?

– …

• Motargumenter– Mye vi ikke har data på

• Usynliggjør smittevernproblemer• Mangelfull kvalitetsforbedring på de 

områder uten data

– Fagmiljø møter ikke ønske om mer data f.eks fra myndigheter og pasientorganisasjoner

– Ikke lett å få it‐ressurser– …

Utarbeider ny overvåkingsmodeller

• Argumenter for– Får data på flere områder

– Synliggjør smittevern – Gjenbruker eksisterende data

– …

• Motargumenter– Ressurskrevende å utvikle nye systemer og kvalitetssikre, bruke data

– Rebruk av data ofte dårligere datakvalitet (data utviklet for andre formål)

– Ikke lett å få it‐ressurser– …

Oppsummert

• Prevalensundersøkelser er verdt innsatsen, inntil vi har et alternativ– Er gode når de brukes til det de er ment for– Behov for ytterligere standardisering, når en ser bruk i dag – men i hvilken grad???

• Viktig med faglig debatt om hvorfor vi overvåker/ikke overvåker det vi gjør og hvordan vi skal innhente, kvalitetssikre og bruke data – Situasjonsanalyse

Bruk av prevalensundersøkelser

• Vise trender og mønstre• Gir innblikk i byrde og distribusjon av sykdom• Hypotesedanning• Øke oppmerksomheten på et område• Forholdsvis presise data med mange datapunkter eks. på nasjonalt nivå, kan brukes f.eks. til vurdering av tiltak

• Vise effekt av andre tiltak?• Kvalitetsindikator???

Ulemper med prevalensundersøkelser

• Kan overestimere risk av sykdommer med lang varighet og underestimere de med kort varighet

• Datamateriale fra ett sykehus ofte for lite til å gi robuste resultater og styringsdata

• Ikke optimal metode for å si noe om:– Årsaksforhold– Sykdomsvarighet– Sykdomsforløp

• ”quick and dirty”• Ikke lett å justere resultatene• Obs korrekt bruk av resultater