Helse på 2/2011

Kosteleg! Smoothies! Reisebrev » Trine Bay i Tanzania

Fagforeiningane Min gode kollega Sårpoliklinikken på Stord

Notiser HMS-hjørnet 5 i korridoren

nr. 2 / juni 2011

Tida lækjer ikkje alle sår

2 Helse På! / Internmagasin

Alt du treng er ein blendar, hand- eller stavmiksar som moser frukt og bær til ein tjukk puré. Det går ikkje an å gjere feil, alle har sine favorittsmakar. Det er råvarene som får bestemme smaken, og dei varierer jo. Husk at få ingrediensar gjerne gir best resultat. Vask, reins og eventuelt skrell og del frukt og bær, og tilsett litt frukt- eller naturellyoghurt, fruktjuice og gjerne krydderurter. Ha alt i behaldaren (eller eit høgt glas viss du brukar stavmiksar) og køyr til ein flytande og tjukk puré. Server straks!

Her er to av våre favorittar denne sommaren. Fleire gode oppskrifter kan du finne i Smoothieguiden på www.frukt.no.

Marianne, Inger Helene og Eli gir deg oppskrifta på herleg, svalande og sunn sommarfølelse!

Kva smaker vel betre i sommarvarmen enn ein kald forfriskande smoothie? Smoothien blei introdusert i USA på 60-talet og var allereie då marknadsført som sunn. Og smoothie er sunt. Den skil seg frå milkshake ved at den som regel ikkje inneheld iskrem eller mjølk. Hovud- ingrediensane i ein smoothie er frukt og bær, gjerne litt yoghurt eller fruktjuice - og eventuelt isbitar.

Å lage ein smoothie krev lite førebuing og planlegging. Best resultat oppnår du ved å bruke frosne bær eller frukt. Godt modna frukt, som har lege på kjøkkenbenken litt lenge og ikkje blitt spist, passar ekstra godt. Den kan gjerne vaskast, kuttast og frysast før bruk, så har du alltid noko klart i frysaren. Fruktyoghurt og fruktjuice er ferskvare, men dette har vi ofte i kjøleskapet uansett. Får du uventa besøk av naboar, venner, barn som vaksne, er smoothie redninga i finveret!

Smoothie er også ein flott måte å få i seg dei to daglege porsjonane av frukt og bær vi treng. Bær er vi kanskje ikkje så flinke til å bruke – med unntak av jordbær – til anna enn syltetøy eller som saus til desserten. Bruk dei frosne bæra du plukka i fjor. Mmm, herleg! Ved å variere frukta og bæra sørgjer du for å få i deg variasjon av vitaminar og mineralar. Ein smoothie bidrar også med kostfiber, som rein fruktjuice ikkje gjer.

Her får du nokre gode oppskrifter du kan kose deg med. Bruk gjerne fantasien og prøv deg fram!

God sommar!

Helse Fonna sine tre kliniske ernæringsfysiologar; Marianne H. Wennersberg, Inger Helene Kvala og Eli Moksheim vil i kvart nummer av Helse på fortelle om arbeidet dei gjer i spalta Kosteleg! Dei gir gode råd om kost og ernæring til pasientar – og tilsette.

Ansvarleg utgivar: Helse Fonna HF E-post til redaksjonen: [email protected] Tekst: Stina Steingildra & Eirik Dankel Foto: Eirik DankelLayout: ABACUS Kommunikasjon AS Trykk: Senter Grafisk AS

Helse På er Helse Fonna sitt internmagasin. Du kjenner nok igjen bladet frå tidlegare – då var pasientar og pårørande målgruppa. No har Helse på fått ny drakt og eit nytt publikum: Deg! Helse på kjem fire gonger i året. Ta gjerne kontakt med redaksjonen om du har innspel.

Kosteleg!

Smoothie sikrar sommarfølelsen

3

Tropisk enkelt (2 sjenerøse porsjonar)2 mango1/2 ananas1 1/2 dl appelsinjuice

No er det sesong for mango. Denne frukta er den mest spiste i verda etter banan. Ein etemoden mango er litt mjuk og har gjerne nokre svarte prikkar i skallet. Del mangoen i to ved å skjære på langs av den flate steinen i midten. Skjær i båtar og skjær av skrellet. Del i bitar. Skrell og skjær ananasen i bitar. Køyr alt saman i ein miksar saman med appelsinjuice til en herleg drikk.

Blåbærsmoothie (2 porsjonar)1 banan 2 dl frosne blåbær 2 dl vaniljeyoghurt 2 dl druejuice

Skrell og del banan. Bland saman med frosne blåbær, yoghurt og juice.

Kjelde: www.frukt.no

TiPsViss du brukar yoghurt eller banan, blir konsistensen tjukk. Brukar du juice eller mjølk blir konsistensen tynnare.

Viss du bruker fersk frukt og bær i staden for frosne, kan du tilsette nokre isbitar.

FrukTBanan, melon, mango, eple, appelsin, sitron, lime, pærer, plommer, nektarin, kiwi, ananas.

BærJordbær, blåbær, bringebær, rips, solbær, bjørnebær, stikkelsbær, morellar.

kryddErBasilikum, mynte, sitronmelisse, persille, kanel, vaniljestang.

FrukT, Bær oG kryddEr som EiGnAr sEG yPPErLEG TiL smooTHiE:


I reisebrevet Trine har sendt frå Tanzania kan du lese om kor ulik kvardagen i Odda og Tanzania er. Éin ting har ho tydeligvis tatt med seg: Den store gleda over arbeidet ho får ta del i.– Eg byrja å interessere meg for laboratoriearbeid då eg jobba litt på Tinfos i Tyssedal på vidaregåande. Sidan eg òg er glad i biologi, bestemte eg meg for å bli bioingeniør. Det eg ikkje visste då var kor kjekt det er å kombinere laboratoriearbeid med kontakt med pasientar og blodgivarar. Dette gjer yrket enno meir givande enn eg kunne tenkt meg på førehand. Etter eitt år ved Blodbanken i Haugesund og eitt år i Odda, var det tilfeldig at ho kom over stillinga i Fredskorpset. Det verkar ikkje som om ho angrar på valet sitt. – Eg har fått sett ei heilt anna verd. Den største opplevinga er dei små forskjellane som no er blitt heilt vanlege. Kvinner med

enorme bører på hovudet som går heilt av skaftet når dei får sjå ein kvit utlending. Jenter som kjem og vil klemme meg slik at dei kan ta på det tørre, flokete håret mitt og så spring fnisande av garde. Å kjøpe ein mango eller ein maiskolbe og berre sitte att med ein brøkdel etter å ha delt med ei handfull ungar. Å vere ein «kjendis» som alle kjenner og veit kven er. I reisebrevet skriv ho om heilt andre haldningar til kvalitet, tryggleik og pasient-rettar enn i Noreg. Men alt er ikkje betre her heime, meiner Trine.– Offentleg transport fungerer mykje betre i Tanzania. Det er alltid ein buss som går dit du skal. Samhaldet i familiane er mykje sterkare, og sjølv om folk har lite, hjelp dei kvarandre.Ho medgir at ho saknar Odda, og ho har planane for heimkomsten klare:– Eg skal ete heimebakt brød med heimelaga syltetøy hos mormor, bade i fjorden, gå fjellturar, sitte oppe lyse sommarnetter og sjå på fuglane i hagen ut frå kjøkenvindauget.Men Trine har endra planar før, så ho legg til: – Men vi får sjå kva som skjer!

Du kan lese meir om Trine sitt liv i Tanzania på bloggen hennar: www.binetray.blogspot.com

På jakt etter Afrikas raude gull

Behovet for blodgivarar er stort – også i Afrika. Eit tilfeldig tips frå ein kollega førte Trine Bay frå Blodbanken i Odda til Tanzania i Fredskorpset si teneste.

Reisebrev » Trine Bay

Vil du jobbe ute?Trine Bay søkte ei stilling i Fredskorpset via Helse Bergen. På www.fredskorpset.no kan du lese meir om korleis dei arbeider og kva stillingar som er ledige. Ein får dekka reise og utgifter til bustad. Lønn vil avhenge av yrke og ansiennitet. Ein kan òg søkje om midlar til eigne prosjekt. Trine fekk 10 000 kroner til å lage ein brosjyre for å rekruttere fleire blodgivarar.

5

Reisebrev fra TanzaniaDet synes nå uvirkelig å tenke tilbake på den dagen Lene, fysioterapeut ved Odda sjukehus, kom ned på laboratoriet og spurte meg om jeg ikke hadde søkt på jobb som bioingeniør i Tanzania. Jeg visste ikke at det fantes engang, og dessuten hadde jeg aldri sett for meg å reise til Afrika. Det fristet meg lite å dra til et fattig land og ikke kunne gjøre stort mer enn å gi etter for en og annen tigger på gata. Men etter en spontant skrevet jobbsøknad og et inspirerende jobbintervju senere, virket et år i Tanzania som en glitrende inngang til opplevelser og erfaringer for livet. Overgangen fra å jobbe på Odda sjukehus i Helse Fonna til å jobbe i den nasjonale blodtransfusjonstjenesten i Tanzania var ganske dramatisk. Tanzanianere er ufattelig gjestfrie og gir de varmeste velkomster. Men de liker ikke å bli tråkket på tærne. Da er det ikke like beleilig at man får trang til å tråkke på tær når man ser uheldige avvik som blir gjort. Fra blodbanken i Odda og Haugesund har jeg blitt vant til at hver minste ting vi utfører skal dokumenteres, som for eksempel hva vi har vasket og desinfisert og alle kontroller som har blitt utført. Jeg må innrømme å ha irritert meg mer enn én gang over at jeg må ta to prøver til blodtyping av pasienter som skal ha blodtransfusjon. I Tanzania er blodtransfusjonstjenesten en ganske annen historie. Her klarer vi langt ifra å forsyne sykehusene tilstrekkelig for å dekke pasientenes behov. Blodgiverne finner vi på videregående skoler, hvor vi setter sammen pulter og legger elevene oppå, hvor de så blir tappet. Hygiene står godt beskrevet i prosedyrene våre, men gjenspeiler ikke alltid hva som blir utført. De fleste er første-gangsgivere og er ofte ganske nervøse. Få tar seg tid til å passe på hver enkelt, og som oftest blir flere givere tappet samtidig. Alle trår til med å hjelpe med tappingen, og til og med vaktmesteren kan bli satt i sving.Testing er begrenset i forhold til det vi er vant til i Norge. Identitetssikring før transfusjon kan gå på navn og ikke identitets-nummer. Hvor ofte det gis ut feil blod og hvor ofte blodet går til feil pasient har jeg ingen formening om. Men det skjer nok rett som det er.Jeg er blitt så takknemlig for at jeg bor i Norge! Og for at vi er så pinlig nøye på alt i blodbanken hjemme! Jeg er stolt over å jobbe et sted hvor kundeservice og god arbeidsmoral står i høysetet. Det å jobbe i blodbanken er en utrolig takknemlig jobb. Tenk å kalle det arbeid å tappe blod fra frivillige som kommer ene og alene for å hjelpe andre i nød! Om jeg har en dårlig dag, skal det ofte ikke mer til enn et møte med en blodgiver før alt er helt på topp igjen.Det å jobbe et år i Tanzania har vært en givende erfaring. Jeg har fått jobbe som foreleser i blodtransfusjon på universitetet, jeg er kjendis (på godt og vondt) hver dag, har lært å snakke swahili, startet opp en støttegruppe for enker i nabolaget, jeg har ube-grenset tilgang til ufattelig god frukt og grønnsaker, og har møtt spennende mennesker som jeg har fått tid til å bli glad i.

Fredskorpset har mellom anna nytta mobile tappestasjonar,

til dømes ved universitetet. Foto: Trine Bay.

Trine Bay fekk

prosjekstønad frå

Fredskorpset og

laga ei brosjyre

for å rekruttere

blodgivarar.

Foto: Trine Bay.


Fagforeiningane

I kvart nummer av Helse på får ein av fagforeiningane denne spalta til disposisjon.

Våren er her!Det er ikke bare blitt grønnere, lengre dager, og kongelig bryllup. Med våren følger også tariffoppgjør. Et mellom-oppgjør vi alle ser frem til med spenning og forventninger. Skal vi eksempelvis denne gang få uttelling for ekstra kompetanse som en har tilegna seg, og som foretaket har nytte av? Likelønnsløft? Vi får krysse fingrene i ventetiden.

Fagforbundets oppgave er selvsagt å fremme arbeids-takernes rettigheter. Vi mener at trivsel og medbestemmelse over egen arbeidsdag er den beste garantien for kvalitet på tjenestene. En bør lytte til dem som vet hvor skoen trykker. God kvalitet skapes med medarbeidere som har solide kunnskaper og som er motiverte til å gjøre en god jobb.Klarer vi også å skape mer arbeidsglede, gir det bedre arbeidsdager.Fagforbundet mener at hovedregelen i norsk arbeidsliv om fast ansettelse skal gjelde.

I følge Helse Vest ønsker en å beholde nyttig kompetanse – uansett utdanningsnivå.Kompetansen til de forskjellige yrkesgruppene i helse-vesenet må utnyttes til det beste for pasientene. Prinsippet om «rett person på rett plass» er viktig. Et sykehus trenger fagfolk med forskjellig type kompetanse, som sammen kan utgjøre et godt helsetilbud.Tillitsvalgte i Fagforbundet har forventninger og tro på Helse Vest og NTNU sitt pågående samarbeidsprosjekt, «Klem» (kompetanse, lederskap, endring og medarbeider-skap).

Fagforbundet i Helse Fonna har nylig hatt valg på tillitsvalgte for en ny 2-års periode, og vi er stolte over å ha fått tillitsvalgts- representanter ved alle fire sjukehusene, DPS og innen ambulansen. Disse er klar for å bistå deg som medlem.

Nyt våren og sommeren.Laura Lill Haavik,FTV Fagforbundet, Helse Fonna.

Min gode kollega

Det kjem inn mange nominasjonar frå tilsette som vil gjere stas på ein god kollega. Frå kirurgen 3 på Stord kom det så mange at vi måtte ta turen og undersøkje saka nærare. Der fann vi Berit, Olga og Anne-Karin – tre blide damer som ikkje kan fullrose kvarandre og avdelinga nok.

Alle gode ting er 3

– Det har alltid vore godt arbeidsmiljø på kirurgen 3, seier Olga Nordal. Ho har jobba der sidan 1973, så ho veit nok kva ho snakkar om. Saman med Berit Skorpen har ho hatt kirurgen 3 som arbeidsplass i 38 år.– Her passar alle på kvarandre, seier dei to. Forutan å skryte av kvarandre, trekk dei fram fleire andre på avdelinga: – Kolleger med initativ og pågangsmot bidreg til eit godt arbeids-miljø. Anne-Grete Bjelland Livingston, til dømes, arrangerer ofte fjellturar med overnatting og sosialt samvere. Det skapar samhald og gjer at vi blir betre kjent med kvarandre, seier Anne-Karin Dahle. – Og er det nokon som skal feirast eller gjerast stas på, kan vi alltid rekne med deg, Olga. Slike folk inspirerar og motiverer oss alle, legg ho til.

det gode stelletDet har skjedd mykje i helsevesenet sidan 1973. Olga og Berit meiner dei hadde betre tid til pasientane før, då det var vanleg å vere lengre innlagt enn i dag. Mange pasientar er berre inne til behandling på dagen eller ligg inne kort tid.– Ein blei jo betre kjent med pasientane då, seier Berit. Olga meiner helsevesenet treng folk som Berit, slike som tek seg tid òg når dei ikkje har tid. I nominasjonen skriv ho: «Berit er heilt til stades hos pasienten. Her snakkar vi om Det Gode Stellet. Ho går til arbeid med liv og lyst!». Berit ser litt ned og litt vekk når nominasjonen blir lese høgt. Litt rørt ser ho ut, før ho bryt ut med ein latter: – Ja, da e’ i alle fall éi så har fått da me seg!

7

Min gode kollega

Gode kollegaer gjer arbeidsdagen vår rikare, trivelegare og meir

fargerik. I kvart nummer av Helse på får du moglegheit til å gjere

stas på din gode kollega. Send ein e-post til mingodekollega@

helse-fonna.no med namn på han eller ho du vil nominere og

grunngjeving for nominasjonen.

dele kunnskapDei tre i sofaen er einige i at det viktigaste er å gi kvarandre skryt og snakke positivt om kvarandre.– Vi må gjere kvarandre gode, seier Berit. Og det handlar ikkje berre om humør og veremåte: – Dei som er erfarne må vere flinke å lære vekk gode arbeidsmetodar som ein har kome fram til etter fleire års røynsle, men samstundes gi dei som er nye rom for å finne sine eigne måtar å gjere ting på.– Alle har sine kvalitetar, og det er viktig å la folk utvikle seg der dei er gode. Slik kan vi utfylle kvarandre, legg Olga til.

Løn i himmelenBåde Olga og Berit er no pensjonistar. Anne-Karin seier det blir trist når dei forsvinn, som fleire andre på kirurgen 3 òg gir uttrykk for. Men sjølv er dei ikkje så sikre på om dei blir vekke for godt:– Vi skal nok vise att i landskapet, ja! seier Olga. For ho kan jobbe inntil 30 prosent utan at noko skjer med pensjonen, ei inntekt ho ikkje akkurat vil skryte av. – Og da e’ jo mon i 30 prosent! Nei, me får vår løn i himmelen, da e’ me sterkt øvebeviste om, ler Olga.Og så får dei litt løn her i Helse på, som gode døme på kva det er å vere ein god kollega!

nominAsjonAr

olga om Berit:«Ho er ein sjukepleiar som fortener å bli løfta opp. Ho er praktisk anlagt på alle vis. Er det noko som går sundt så ordnar ho det (kopimasin, skifting av batteri i ulike apparat, osb.) Ho er også heilt til stades hos pasienten. Her snakkar me om Det Gode

Stellet. Ho går til arbeid med liv og lyst. Berit er pensjonist, og eg har veldig lyst å framheva henne som omsorgsfull, uthaldande og faglig dyktig i den somatiske avdeling gjennom så mange år. Kirurgen kjem til å sakna henne.»

Anne-karin om olga:«En medarbeider med et stort hjerte - for både pasienter og kollegaer. Olga lytter og oppmuntrer. Er positiv - løfter opp andre. Faglig dyktig og en stor ressurs for alle kollegaer. Vi kjenner oss trygge og sett i lag med Olga.»

Anne-Grete Bjelland Livingston om olga: «Ein utrulig fantastisk kollega som er opptatt av at alle skal ha det bra og trivast i avdelingen. Både dei ho jobber med og pasientar. Er alltid positiv og er ein ressurs for avdelingen med all erfaring og kunnskap ho har. Olga har god kunnskap i stomipleie og har og god kompetanse innan kreftsjukepleie. Me opplever at dei kreftsjuke og pårørande set stor pris på henne og den tryggheten og omsorga ho utstråler. Ho er eit godt forbilde for oss andre!»

Anne-karin dahle, olga nordal og Berit

skorpen trivast ved kirurgen 3 på stord.

– det har vore godt miljø her i 30 år,

seier pensjonistane olga og Berit.

kvEn Er din GodE koLLEGA?


Tida lækjar ikkje alle sårDet veit pasientane ved sårpoliklinikken på Stord sjukehus så altfor godt.

Sårpoliklinikken på Stord

– Smil! spøker sjukepleiar Rebecca Reddington idet ho knipsar eit bilete av såret på leggen til ein pasient. Han ler og småsnakkar med Rebecca og sjukepleiar-kollega Kjellaug Stautland Eide, trass dei omfattande såra han har over store deler av beina. Dei ser vonde ut.

Givande arbeidTil sårpoliklinikken på Stord sjukehus kjem pasientane med dei mest alvorlege såra. For mange av dei har tilbodet gjort at sår dei har gått med i fleire år endeleg heilar. Rebecca og Kjellaug lyser opp når dei får fortelje om gleda over å sjå behandling som verkar.– Sårbehandling er veldig givande arbeid. Det er så godt å sjå når pasientar som tidlegare berre har fått vedlikehaldande behandling som bandasjeskift endeleg får behandling som gir dei livskvaliteten tilbake.Dei to studerte pleie og sårbehandling ved Høgskolen Stord / Haugesund saman i

2009, og to andre sjukepleiarar frå Stord tok eksamen i faget i vår.

interessa breier om segSårpoliklinikken blei oppretta i desember 2010, etter at overlege og ortoped Bodo Günther fekk tilslag på Såkornmidlar frå Helse Vest. Når tilbodet om sårbehandling no er organisert i poliklinisk arbeid, gir det tettare oppfølging av pasientane, meiner han:– Det tek tid og gjentekne behandlingar for at kroniske sår skal heile. Tidlegare var det tilfeldig kven som var på vakt når pasienten kom inn for behandling. Nå møter dei det same personalet og får føreseieleg og kontinuerleg oppfølging.Han håper Helse Fonna vil satse på poliklinikken og gjerne utvide tilbodet. – For pasientane sin del hadde det vore best om dei hadde moglegheit for å komme inn to gonger i veka, seier Rebecca. Både ho og Bodo er glade for at interessa for sårbehandling breier om

seg. Dei har merka ei endring dei siste åra, der òg kommunehelsetenesta aukar sin kompetanse.– Tidlegare såg vi alle typar sår på kirurgisk. No ser vi mest dei alvorlege tilfella, for heimetenesta har blitt flinkare til å behandle dei enklare sårtypane, seier Bodo.

Larvar gir rask sårheilingPå Stord tilbyr dei avanserte behandlingsmetodar som larveterapi, vakuumbehandling og behandling med trombosyttkonsentrat. Nokre av behandlingane krev innlegging ved kirurgisk sengepost. Du er kanskje ein av lesarane som stoppa opp ved ordet «larveterapi»? Nei, det skjer ikkje berre på film. Allereie i 1829 observerte fransk-mannen Dominique-Jean Larrey effekten av fluelarvar i sår: Raskare sårheiling utan infeksjonar. I dag blir fluelarvar dyrka fram i sterile laboratorium og lagt i såret for å ete vekk daudt vev. Friskt vev inngår ikkje

Behandling som nyttar: Bileta synar eit to år gammalt venøst leggsår før og etter behandling i to månadar. Alt dødt og fibrin vev blei jamleg fjerna frå såroverflata, sårkantane blei behandla og den venøse svikta blei kompresjonsbehandla. Pasienten blei behandla av Turid Sørensen, student ved Høgskolen Stord / Haugesund sitt utdanningstilbod innan sårpleie. Foto: Turid Sørensen.

9

i larvedietten, og får vere i fred. Pasientar som får slik behandling må ikkje leggjast inn om dei ikkje vil, men kan reise heim nokre dagar medan larvane et seg mette.

Ei aukande pasientgruppeDet er ingen spøk å ha kroniske sår. Mange pasientar opplev at livet deira blir teke frå dei. Såra luktar gjerne ilt, dei væskar og er smertefulle. Kanskje går mykje av dagane med til stell og byte av bandasje. Kva skjer med det sosiale livet då? Korleis skal ein våge seg ut eller på besøk når ein kjenner lukta av eit sår som ikkje gror? God sårbehandling er dyrt og tek lang tid, men kan vere forskjellen på eit godt og eit vondt liv for mange. Pasientgruppene som typisk er plaga med kroniske sår, eldre og diabetikarar, er i stor auke. Bodo Günther håper interessa for og støtta til sårbehandling vil ta seg opp. Han er med i Norsk interessefag-gruppe for sårheiling (NIFS), ein ideell organisasjon som arbeidar for å spreie

sårpoliklinikken• Held til ved akuttmottaket ved Stord sjukehus• Har ope kvar tysdag• Er tilknytt tverrfagleg kompetanse: Ein ortoped, to assistentlegar og to sjukepleiarar• Starta opp i desember 2010 med Såkornmidlar frå Helse Vest

kunnskap om sårbehandling og for å fremme utdanning og kompetanseheving innan fagfeltet. Günther håper NIFS kan bidra til at refusjonsordningane for utgifter til sårbehandling blir betre.

Ønskjer tverrfagleg sårgruppeHans visjon for sårbehandlinga i Helse Fonna er ei tverrfagleg gruppe med endokrinolog, ortoped, karkirurg og sårsjukepleiar. Ideelt sett kunne ein òg drive ambulant verksemd, til beste for eldre pasientar. Og til slutt den endelege draumen: Telemedisin som gjer det lettare å rettleie til dømes fastlegar. – I Danmark har dei tatt i bruk dette, men i Noreg er det ikkje realistisk enda, grunna retnings-liner frå Datatilsynet, fortel Bodo. Inntil vidare får sårpolikinikken på Stord vere ein god og lovande start. Draumen er likevel god å ha.

Givande arbeid:

– det er godt å sjå når pasientar får

behandling som gir dei livskvaliteten tilbake,

seier sjukepleiar rebecca reddington.


Sårpoliklinikken på Stord

- Mange sjukepleiarar synest dette er eit spennande fag. I tillegg er det gjerne eit skrikande behov for kompetanse i sårbehandling der dei jobbar, seier Langøen. Han meiner det er desse faktorane som gjer utdanningstilbodet så populært.

- Det er hovudsakleg to pasientgrupper som har kroniske sår. Det er eldre menneske og diabetikarar. Vi vil sjå ein auke i desse gruppene framover, og derfor òg ein auke i pasientar med kroniske sår. Ein dansk studie synte at kommunane sine utgifter til sårbehandling truleg ville bli tredobla fram mot 2020.

Langøen er glad for at Helse Fonna har oppretta ein sårpoliklinikk ved Stord sjuke-

hus. Han meiner pasientar med kroniske sår gjerne blir kasteballar mellom ulike instansar som ikkje vil eller kan behandle dei. Behandling og utstyr er dyrt, og refusjonsordningane ikkje gode nok.- Stord har potensiale til å gjere det veldig bra. Det er behov for eit senter for sårbehandling på Sør-Vestlandet, og det kan ein få til om ein vil satse.

om studietStudiet går over eitt skuleår, og tel 30 studiepoeng. Fjernstudiet er basert på eigenstudium, heimeoppgåver, diskusjon i det virtuelle klasserommet, oppfølging av pasient i klinisk praksis og fire samlingar i Haugesund. Evaluering er ein heimeeksamen basert på behandling av ein pasient med kronisk sår.

studiet tar føre seg tema som:• Forskjellen på akutte og kroniske sår• Betydinga av bakteriologi, ernæring, sirkulasjon og oksygenopptak• Sirkulatoriske sår (forårsaka av forstyrringar i arteriell, venøs eller lymfatisk sirkulasjon)• Kroniske sør (forårsaka av trykk, t.d. dekubitus og diabetiske nevropatisår, og sår som følgje av immunologiske komplikasjonar i kroppen).

For meir informasjon, sjå www.hsh.noeller ta kontakt med Arne Langøen: [email protected]

Populært studium – ettertrakta studentar– Studentane våre får gjerne meir ansvar i jobben med det same dei har begynt på studiet, seier førstelektor ved HSH, Arne Langøen. I år kjempar 97 søkjarar om 50 studieplassar innan pleie og behandling av kroniske sår.

11

Notisar

noTisAr

siGnErTE ny iA-AvTALE Arbeidsgivar, arbeidstakarar ved tillitsvaldsapparatet og NAV signerte 8. juni avtalen som forlenger Helse Fonna sitt engasjement som inkluderande arbeidslivsbedrift. Partane har dermed forplikta seg til å halde fram arbeidet med førebygging og redusering av sjuke-fråværet, styrking av jobbnærværet, stadig betring av arbeidsmiljøet og for å hindre fråfall frå arbeids-livet. Fordelane med IA-avtalen er mellom anna rett til utvida bruk av eigenmelding, og tilskot til tilrettelegging av arbeidsplassen.

BEriT HAALAnd konsTiTuErT dirEkTØr

Berit Haaland blir konstituert i stillinga som direktør for kirurgisk klinikk frå 26. juni til ny direktør er tilsett. Intensivsjukepleiaren er i dag klinikksjukepleiar og seksjonsleiar for kirurgi ved Stord. Ho har lang erfaring som leiar for mellom anna intensivavdelinga og akuttmottaket i Haugesund. Haaland var òg konstituert i stillinga tidligare i år, og har inngåande kjennskap stillinga. Administrerande direktør i Helse Fonna, Kari Ugland, seier ein vil leggje vekt på ein god rekrutterings-prosess.

FAsE 1 i FELLEs EPj FonnA ovEr DIPS er no innført som pasientadministrativt system, og med dét er fase 1 i Felles EPJ Fonna avslutta. Prosjektleiar og overlege Torbjørn Saltveit roser både prosjektdeltakarar og alle tilsette i Helse Fonna for framifrå innsats. Fase 2 startar i august og vil mellom anna innebere innføring av elektronisk sjukepleiardokumentasjon. Les meir på Fonnanett: Klikk på Felles EPJ Fonna-logoen øvst til høgre. Her finn du alltid oppdatert informasjon om Felles EPJ Fonna og om DIPS.

Hald deg også oppdatert på Fonnanett og www.helse-fonna.no

oPPussinG Av sTord sjukEHus i GAnG

7. juni starta det innvendige rivingsarbeidet i 3. høgda ved Stord sjukehus. Heile høgda blir stengt i arbeidsperioden, som etter planen er ferdig 31. desember 2011. Det er ikkje bestemt kva høgda skal innehalde, men ein har prosjektert for at ho skal kunne nyttast både til medisin, kirurgi og rehabilitering. Kostnadsramma for 2011 er på 20 millionar kroner. Dei indremedisinske postane ved sjukehuset er slått saman i perioden, og sengepost for spesialisert rehabilitering er fram til 1. september slått saman med kirurgisk senge-post, men vil frå 1. september og ut arbeidsperioden bli flytta til Pasient-hotellet i Haugesund.

FØLG uTvikLinGAi ForBETrinGs-ProGrAmmET

Forbetringsprogrammet i klinikk for psykisk helsevern skal syte for at handlingsplanen vedteke av styret i Helse Fonna i desember 2010 blir sett i verk. Seks grupper arbeider med korleis ein skal implementere tiltaka i klinikken. Prosjektdeltakarane kjem frå heile klinikken og representerer fleire yrkesgrupper. Det er òg med deltakarar frå somatiske klinikkar og stab/administrasjon. Tillitsvalde, verneombod og brukarrepresentantar er viktige deltakarar i programmet. Framdrift, møteplanar og resultat blir publiserte på Fonnanett og på www.helse-fonna.no.

5 i korridoren » kva skal du i sommar?

jannicke WintherHjelpepleiar, Stord DPS- Halve sommaren skal eg jobbe her, og den andre halvparten skal eg jobbe i hagen og reise rundt i Noreg. Og så har eg allereie vore på ferie på Lanzarote.

Harald nygårdAmbulansesjåfør, Stord- Nei, kva skal eg? Det blir dagsturar med båt og ein tur til Danmark. Båtsesongen varar året rundt, så lenge det er stilt på sjøen. Eg har ein Askeladden Daycruiser.

Lasse LestoSeksjonsleiar, Stord DPS- Eg skal til Kreta i 14 dagar. Sol, varme og bading før eg skal heim til Nordfjord ein tur.

Arne EngeAmbulansesjåfør, Stord- Eg skal på båttur i skjærgården her i Sunnhordland og i Hardanger. Og så skal eg ei langhelg til Riga.

olaf dahleVernepleiar / student, Stord DPS- I sommar skal eg jobbe litt her og så skal eg til Lofoten. Det blir ein god kombinasjon av ferie og bryllaup!

Raskare, høgare, lengre…er det arbeidsoppgåvene og krava til medarbeidarane i helsevesenet som skildrast? Der alt hastar og det meste helst skulle vore gjort i går? Nei, «Citius, altius, longus» er det klassiske mottoet til dei olympiske leikar, der fysisk yteevne og rekordar stadig synest å kunna strekkjast lengre. Prestasjonsnivået i topp-idretten ligg nok så høgt at grunntanken i sportsverdas enno meir kjende motto «Ein sunn sjel i ein sunn kropp» for lengst er passert! Samanhangen mellom fysisk aktivitet og helse er likevel godt dokumentert. Regelmessig fysisk aktivitet vernar mot mange sjukdomar, og er viktig for muskel-, skjelett-, og leddhelse. Fysisk aktivitet påverkar humøret, gjev energi, reduserar stress, betrar eiga kroppsoppleving, og oppmuntrar til sosialt samvere - det er like viktig å trimma smilemusklane som biceps!

Data frå Dansk arbeidsmiljøinstitutt i 2006 synte at tilrettelegging for mosjon og sunt kosthald på arbeidsplassen gav:

• overskot til fleire arbeidsoppgåver • betre kvalitet i arbeidet • auka samhald og trivsel • redusert sjukefråvær og personalutskifting Alle er gode grunnar til å ta på alvor Arbeidsmiljølova § 3-4, som pålegg arbeidsgivar å vurdere tiltak for å fremje fysisk aktivitet blant dei tilsette.Helsefremjande fysisk aktivitet treng korkje vera utstyr-skrevjande eller pulsintensiv. Kanskje fleire kan byrje å sykle til arbeid denne sommaren? Hent fram den velbrukte gamle «rokken» – eller sjekk sponsa tilbod på ny sykkel gjennom Velferdslaget Helse Fonna, sjå Tilsettesida på Fonnanett. Fysisk aktivitet i sol og frisk uteluft: Kan det bli betre? Ja, for me trur jo på fint ver i år! Innandørs på arbeidsplassen er pausegymnastikk velgjerande for både skulder- og smilemuskulaturen. Energipausar løyser opp, rister laus og gjev ny arbeidslyst. Hugs slagordet til Aktive Sjukehus (www.bedriftsidretten.no): Ein halvtime dagleg gjer livet behageleg!

HMS-hjørnet» ved Bedriftshelsetenesta

Helse i kvar sveittedråpe?

Helse på 2/2011

Documents

Transcript of Helse på 2/2011