Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving?...

29
Tips en ideeën voor enthousiaste docenten Lespakket | Project __________________________________________ Handleiding voor Jezelf __________________________________________ Docentenhandleiding Doelgroep|Brugklas / klas 2 VO Tijdsduur|10 klokuren mentortijd.nl

Transcript of Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving?...

Page 1: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Tips en ideeën voorenthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

Handleiding voor Jezelf__________________________________________

Docentenhandleiding

Doelgroep|Brugklas / klas 2 VO Tijdsduur|10 klokuren

mentortijd.nl

Page 2: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Handleiding @@, bouwjaar @@

Gefeliciteerd met uw aankoop van de authentieke @@®!

De echte @@ staat garant voor ....

Installatie-instructies

Wat is belangrijk in jouw omgeving?

Naar welke waarden en normen leef jij?

Hoe doe je dit?

Veiligheidsinstructies

Wat moeten mensen zeker niet met jou doen?

Wat zijn jouw waarschuwingssignalen?

Wat gebeurt er als het mis gaat?

Bijzondere functies

Waar ben jij bijzonder goed in?

Wat kun jij toevoegen aan een groep?

Op welke manier ben jij voor anderen waardevol?

Beschrijving

Hoe kunnen mensen met jou werken?

Hoe kunnen mensen met jou omgaan?

In welke situaties ben jij op je best?

Onderhoud

Wat heb jij nodig om in je kracht te blijven?

Hoe vaak heb jij dit nodig?

Wat kunnen anderen doen om jou in vorm te houden?

Wat te doen bij storingen

Wie kent jou het beste?

Wat is de beste manier om jou te helpen op een baaldag?

Hoe verhelp jij zelf storingen?

Technische gegevens

Wat is nog meer interessant om over jou te weten?

Wat zouden mensen niet van jou verwachten?

Voorbeeldhandleiding

Page 3: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

3Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________ Doel van het project

Met het project Handleiding voor Jezelf zullen leerlingen elkaar beter leren kennen en een betere omgang met elkaar krijgen. Dit project is geschikt voor leerlingen die elkaar nog niet goed kennen. Dit project is geschikt voor leerlingen van alle leeftijden.

____________________________________________ Bronnen

Concept & tekst Paul PelleKernkwadranten OffmanKwaliteitenspel CPS

____________________________________________ Materialen

> Voorbeeldhandleiding die de docent over zichzelf maakt. > Kwaliteitenspel. www.cps.nl> Voor verdieping: stiften, verf, gekleurd papier.

____________________________________________ Indeling lessen

Les 1 Uitleg projectLes 2 Groepsgesprek Normen & WaardenLes 3 KwaliteitenspelLes 4 KernkwadrantenLes 5 Het stoplichtLes 6 Zelfstandig werkenLes 7 Griekse TheekransLes 8 ProefpresentatiesLes 9 Handleiding afmakenLes 10 Presentaties

____________________________________________Kosten

Naast het eventuele gebruik van papier, karton en/of stiften geen kosten.

____________________________________________ Variatie / verdieping

Leerlingen maken de handleiding volgens het meegeleverde format.

Als verdieping kun je leerlingen de vrijheid geven om een handleiding te maken die ze helemaal zelf vormgeven. Het kan dan ook meer dan 1 A4 worden. Zorg voor de juiste materialen zodat leerlingen iets maken waar ze trots op kunnen zijn.

____________________________________________Criteria

De leerling:> levert een beknopte handleiding in. Geprint kleur op A4: maximaal 2 pagina’s. > presenteert de handleiding in de klas> zorgt dat de hanleiding de volgende onderdelen bevat:

Installatie-instructies Veiligheidsinstructies Bijzondere functies Beschrijving Onderhoud Wat te doen bij storingen Technische gegevens

____________________________________________Bijlagen

> Werkblad Kernkwadranten> Kwaliteitenbladen> Beoordelingsformulier

Uitleg en tips

Algemene informatie

__________________________________________Tip

Geef de leerlingen de opdracht om hun handleiding presenteerbaar te maken zodat ze in de klas opgehangen kunnen worden.

Er kan ook gekozen worden om meerdere keren in verschillende groepjes te presenteren.

Page 4: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

4 Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding

> Lees het hele lespakket door.> Maak een eigen handleiding.

____________________________________________Lesdoelen Aan het einde van de les weten alle leerlingen:> wat het doel van het project is,> wat de criteria zijn,> hoe de lessen zijn ingedeeld.

____________________________________________Inleiding 10 minuten Start met een gesprek over handleidingen en het nut ervan. Wie een nieuw product koopt, kijkt vaak pas naar de handleiding wanneer iets niet naar verwachting werkt.

Zo ook met de groep; de leerlingen zijn met elkaar gaan werken zonder aandacht te besteden aan hun handleiding. Toch kan dat interessant zijn...

____________________________________________Kern 30 minuten Neem het leerlingdocument samen met de leerlingen door. Geef voldoende ruimte aan leerlingen om vragen te stellen over het project.

Belangrijk is om duidelijk te maken aan de leerlingen wat er met de handleidingen gebeurt na het project. Wanneer de handleidingen openbaar gemaakt worden zullen ze andere dingen beschrijven dan wanneer het alleen door de docent gelezen wordt.

____________________________________________Slot 5 minuten Sluit af met een vragenrondje. Laat de leerlingen controleren of ze de inleverdatum in hun agenda geschreven hebben.

Uitleg project

Lesvoorbereiding les 1

__________________________________________Tip

Het kan zijn dat het doornemen van het project korter duurt dan 30 minuten. Wanneer de uitleg korter duurt kunnen de leerlingen alvast nadenken over wat ze in hun handleiding willen verwerken. Maak in dit geval de kern langer, sluit de les af met het vastleggen van de inleverdatum.

Handleiding @@, bouwjaar @@

Gefeliciteerd met uw aankoop van de authentieke @@®!

De echte @@ staat garant voor ....

Installatie-instructies

Wat is belangrijk in jouw omgeving?

Naar welke waarden en normen leef jij?

Hoe doe je dit?

Veiligheidsinstructies

Wat moeten mensen zeker niet met jou doen?

Wat zijn jouw waarschuwingssignalen?

Wat gebeurt er als het mis gaat?

Bijzondere functies

Waar ben jij bijzonder goed in?

Wat kun jij toevoegen aan een groep?

Op welke manier ben jij voor anderen waardevol?

Beschrijving

Hoe kunnen mensen met jou werken?

Hoe kunnen mensen met jou omgaan?

In welke situaties ben jij op je best?

Onderhoud

Wat heb jij nodig om in je kracht te blijven?

Hoe vaak heb jij dit nodig?

Wat kunnen anderen doen om jou in vorm te houden?

Wat te doen bij storingen

Wie kent jou het beste?

Wat is de beste manier om jou te helpen op een baaldag?

Hoe verhelp jij zelf storingen?

Technische gegevens

Wat is nog meer interessant om over jou te weten?

Wat zouden mensen niet van jou verwachten?

Page 5: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

5Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Zet de stoelen in een kring.

____________________________________________Lesdoelen Aan het einde van de les kunnen leerlingen:> onderscheid maken tussen waarden en normen,> benoemen welke waarde(n) zij volgen,> benoemen welke normen op school gelden.

____________________________________________Inleiding 10 minuten Blik terug op de vorige les en bespreek de doelen van het project. Om een handleiding te maken die ook nieuwe informatie bevat is het nodig om ook nieuwe gesprekken te voeren.

____________________________________________Kern 30 minuten Voer een groepsgesprek rond waarden en normen. Dit gesprek kan voor leerlingen verhelderen welke waarden en normen invloed hebben op hun handelen. Ook kan het voor leerlingen verhelderend zijn dat verschillende situaties ook andere normen kennen.

Enkele stuurvragen:

> Wat zijn waarden en normen?> Welke overeenkomsten hebben waarden en normen?> Wat zijn de verschilllen?> Waarom worden deze vaak samen genoemd?> Naar welke waarden leef jij?> Op welke manier hebben deze waarden invloed op jouw handelen?> Naar welke normen leef jij?> Wie bepaalt deze normen?> Welke normen gelden op school?> In welke situaties zijn normen of waarden sterk aanwezig?

Het is waardevol om de normen en waarden die genoemd worden te verzamelen op het bord.

____________________________________________Slot 10 minuten Geef leerlingen de ruimte om voor zichzelf de belangrijkste waarden en normen vast te leggen; benoem dat van hen verwacht wordt dat dit verwerkt wordt in de handleiding.

__________________________________________Tip

Waarden zijn wat jij, persoonlijk, belangrijk vindt.Normen zijn eigenlijk waarden van een grotere groep, waardoor dit dingen worden die anderen van elkaar verwachten.

Bij normen komen de consequenties van buitenaf (de wet, politie, buitensluiten, ...) , bij waarden komt deze consequentie vanuit jezelf (spijt, minder goed over jezelf denken, zelfvertrouwen,..)

Groepsgesprek

Lesvoorbereiding les 2

Page 6: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

6 Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Zet de stoelen in een kring.> Leg de kwaliteitenkaartjes op een tafel in het midden van de kring.

____________________________________________Lesdoelen Aan het einde van de les heeft iedere leerling:> een kwaliteit ontvangen van een medeleerling,> een kwaliteit gegeven aan een medeleerling, > nagedacht over de eigen kernkwaliteit(en),> een werkkwaliteit voor zichzelf gekozen.

____________________________________________Inleiding 5 minuten Blik terug op de vorige les en bespreek de doelen van het project. Om een handleiding te maken die ook nieuwe informatie bevat is het waardevol om ook informatie van elkaar te krijgen.

____________________________________________Kern 1 30 minuten Speel het kwaliteitenspel met de leerlingen. Wij gebruiken hiervoor het kwaliteitenspel van CPS, er zijn meerdere spellen in omloop.

Zorg ervoor dat de leerlingen naast iemand zitten die niet de beste vriend(in) is. Dit kan door het aan de leerlingen te vragen of door gebruik te maken van een energizer.

Laat iedere leerling om de beurt een kwaliteit kiezen voor de persoon naast hem/haar. De rest van de groep mag meedenken.

____________________________________________Kern 2 10 minuten De leerlingen hebben nu allemaal een kwaliteit ontvangen van een groepsgenoot. Als vervolg kiezen de leerlingen 2 kwaliteiten voor zichzelf, in stilte. Hierbij kunnen ze rustig rondlopen en de kwaliteitenkaartjes als inspiratie gebruiken.

De eerste kwaliteit is een kernkwaliteit: iets dat de leerling het meest typeert, of wat het sterkst aanwezig is.

De tweede kwaliteit is een werkkwaliteit: dit is een kwaliteit die de leerling mist of verder wil ontwikkelen.

____________________________________________Slot 5 minuten Geef leerlingen de ruimte om voor zichzelf de ontvangen en gekozen kwaliteiten vast te leggen; benoem dat van hen verwacht wordt dat dit verwerkt wordt in de handleiding.

Kwaliteitenspel

Lesvoorbereiding les 3

__________________________________________Tip

Energizer: “Ik houd van sporten”. Alle leerlingen die dit in zichzelf herkennen gaan staan. De leerlingen die zijn opgestaan zoeken onderling een nieuwe plek om te zitten. Herhaal dit een aantal malen met en nieuwe zin en de leerlingen zitten door elkaar.

Page 7: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

7Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

Page 8: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

8 Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Print het kernkwadrantenblad (bijlage) voor iedere leerling.> Kies zelf een persoonlijk voorbeeld uit het kwadrant.

____________________________________________Lesdoelen Aan het einde van de les kunnen leerlingen:> de verschillen tussen de kwdranten benoemen,> uitleggen hoe de kwadranten verband houden met elkaar,> minimaal één kernkwaliteit bij zichzelf benoemen.

____________________________________________Inleiding 10 minuten Start met een korte uitleg over wat het (kern)kwaliteitenkwadrant van Offman inhoudt. Bespreek met leerlingen hoe de verschillende categoriën niet zozeer positief of negatief zijn, maar hulpmiddelen zijn om bij je kwaliteit te komen.

Zo zullen leerlingen eerder hun allergie herkennen dan hun kwaliteit; de allergie kan echter wel aangeven dat er een kwaliteit aanwezig is die voor wrijving zorgt.

Neem met de leerlingen eventuele moeilijke woorden door.

____________________________________________Kern 30 minuten Laat de leerlingen in tweetallen op zoek gaan naar hun kernkwaliteit(en). Dit doen ze in een aantal stappen:

> Arceer of onderstreep herkenbare onderdelen. Dit kan een kwaliteit, valkuil, allergie of uitdaging zijn. > Leg aan een groepsgenoot uit waarom bepaalde woorden gekozen zijn. > Leerlingen vullen bij elkaar woorden aan, kwaliteiten die anderen zien, of juist uitdagingen.

Kernkwadranten

Lesvoorbereiding les 4

__________________________________________Tip

Laat leerlingen deze opdracht doen terwijl ze buiten het leslokaal of schoolgebouw in tweetallen een wandeling maken.

____________________________________________Slot 10 minuten Geef leerlingen de ruimte om nieuwe conclusies vast te leggen. Geef aan dat van hen verwacht wordt dat deze les verwerkt wordt in de handleiding.

Page 9: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

9Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding

> Bereid een eigen stoplicht voor.> Print het werkblad.

____________________________________________Lesdoel Aan het einde van de les> kunnen alle leerlingen hun gevoel in groen, oranje en rood indelen.

____________________________________________Inleiding 5 minuten Bespreek voorgaande lessen met de leerlingen. Er is al gekeken naar kwaliteiten, deze les heeft vooral te maken met het herkennen van onze waarschuwingssignalen.

____________________________________________Kern 35 minuten Hoe goed jij ‘werkt’ kun je uitbeelden in de vorm van een stoplicht. Bij groen gaat alles goed, het loopt lekker. Bij oranje komen de eerste waarschuwingssignalen. Het lukt allemaal nog wel, al dient er ook iets te gebeuren om het weer goed te krijgen. Bij rood stopt het, loopt het vast. Je bent dan boos, verdrietig, je weet niet meer wat je moet doen.

Bij iedere kleur kun je een aantal vragen stellen om voor jezelf duidelijk te krijgen wat je in je handleiding wil verwerken.

> Hoe voel je je bij deze kleur? > Hoe kunnen anderen dit herkennen? > Wat helpt jou om in deze kleur te blijven? (bij groen)> Wat helpt jou om een kleur dichter bij groen te komen? (oranje / rood)> Welke dingen kunnen groepsgenoten doen om jou hierbij te helpen?

____________________________________________Slot 10 minuten Geef de leerlingen de ruimte om het werkblad door te lezen en te kiezen wat belangrijk is zodat dit in de handleiding verwerkt kan worden. Laat de leerlingen het werkblad netjes opbergen.

__________________________________________Tip

De leerlingen kunnen onderdelen van het stoplicht in hun handleiding beschrijven. Ze kunnen er ook voor kiezen om de drie kleuren te gebruiken en op die manier het stoplicht in de handleiding te laten terug komen.

Het stoplicht

Lesvoorbereiding les 5

Page 10: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

10 Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Zorg voor voldoende computers. Laat leerlingen, bij gebrek hieraan, op papier schetsen en thuis aan de handleiding werken.

____________________________________________Lesdoel Aan het einde van de les> hebben leerlingen een voorlopige versie van hun handleiding gemaakt.

____________________________________________Inleiding 5 minuten Blik met de leerlingen terug op de eerdere activiteiten. Leerlingen hebben nagedacht over hun waarden, over de normen die hun leven beïnvloeden en welke kwaliteiten en allergieën bij hen horen. Ook hebben ze nagedacht over hun waarschuwingssignalen.

Deze les hebben de leerlingen de ruimte om een eerste ‘schets’ van hun handleiding te maken.

____________________________________________Kern 40 minuten Leerlingen krijgen de ruimte om zelf te werken. Dit kan met pen en papier of op computers. Wissel af door de leerlingen in tweetallen elkaars handleiding te laten lezen.

____________________________________________Slot 5 minuten Sluit af met een vooruitblik naar komende lessen en het herhalen van de inleverdatum.

__________________________________________Tip

Op www.mentortijd.nl/downloads is een worddocument te downloaden wat de leerlingen kunnen gebruiken als invulblad. Hierin staan de hulpvragen en iconen.

Zelfstandig werken

Lesvoorbereiding les 6

Page 11: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

11Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding

> Deel de leerlingen in groepen van maximaal 5 in.> Maak voor iedere leerling een naamkaartje.> Zorg per groepje voor een kwaliteitenspel.> Print bij ontbreken van kwaliteitenspel per groepje de kwaliteitenbladen.> Optioneel: zorg per groepje voor koekjes en/of thee.

____________________________________________Lesdoel Aan het einde van de les> hebben leerlingen ieder een kwaliteit ontvangen van medeleerlingen.

____________________________________________Inleiding 10 minuten Bij binnenkomst is de ruimte ingedeeld in tafelgroepen. De leerlingen zijn verdeeld over groepen met leerlingen die ze minder goed kennen, de naamkaartjes liggen op de tafels klaar. De leerlingen komen de ruimte binnen en gaan direct in de gemengde groepen zitten. Leg de activiteit kort uit.

____________________________________________Kern 30 minuten In iedere groep is één leerling “ontvanger”, de andere leerlingen zijn “orakel”. De leerlingen die orakel zijn hebben als taak om unaniem een kwaliteit of kleur (blauw, groen, wit, geel, rood) te kiezen voor de ontvanger. Dit doen ze door hardop te overleggen en tussendoor wellicht meerdere kwaliteiten als optie apart te leggen. Wanneer een persoon veel kwaliteiten van eenzelfde blad toont kan ervoor gekozen worden een kleur te geven.

De ontvanger luistert alleen en mag maar één keer spreken: om “dankjewel” te zeggen. Wanneer dit gezegd wordt is het gesprek direct over. De leerling met de meeste huisdieren is de eerste ontvanger, wanneer deze het gesprek beïndigd neemt de leerling links de rol van ontvanger over. De overige leerlingen nemen weer de rol van orakel op zich.

____________________________________________Slot 10 minuten Geef de leerlingen de ruimte om aantekeningen te maken van het gesprek zodat dit in de handleiding verwerkt kan worden. Geef de leerlingen de ruimte om elkaar te bedanken voor de activiteit.

Griekse Theekrans

Lesvoorbereiding les 7

Page 12: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

12 Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

Page 13: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

13Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Zorg voor voldoende ruimte waar leerlingen in tweetallen kunnen zitten.

____________________________________________Lesdoel

Aan het einde van de les> hebben alle leerlingen feedback ontvangen op hun handleiding.

____________________________________________Inleiding 5 minuten Benoem het doel van de les: feedback ontvangen op je handleiding. In twee rondes krijgen de leerlingen feedback op de inhoud en op de vorm van hun handleiding.

____________________________________________Kern 1 20 minuten Tijdens de eerste ronde zoeken leerlingen iemand die hen goed kent en vragen feedback op inhoud van de handleiding. Enkele stuurvragen:

> Kloppen de beschrijvingen?> Zijn er onderdelen die meer mogen opvallen door dikgedrukt te maken?> Ontbreken kwaliteiten of eigen schappen?

De leerlingen vertellen de handleidingen aan elkaar, waarna feedback gegeven wordt in de vorm van tips & tops.Leerlingen nemen de tijd om de feedback op te schrijven.

____________________________________________Kern 2 20 minuten Tijdens de eerste ronde zoeken leerlingen iemand die hen niet goed kent en vragen feedback op vorm van de handleiding. Enkele stuurvragen:

> Staan er taalfouten in?> Kan ik naar aanleiding van de tekst een beeld vormen?> Zijn er nog dingen onduidelijk?

De leerlingen lezen tegelijk elkaars handleiding in stilte, waarbij feedback op de handleiding geschreven wordt.

Leerlingen nemen de tijd om de feedback van elkaar te lezen en eventueel vragen te stellen.

____________________________________________Slot 5 minuten Leerlingen krijgen de ruimte om de ontvangen feedback te noteren of te verwerken.

__________________________________________Tip

Vraag leerlingen aan het eind van de les om klassikaal een compliment te geven over een handleiding die zij gelezen hebben.

Proefpresentaties

Lesvoorbereiding les 8

Page 14: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

14 Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Zorg voor voldoende computers. ____________________________________________Lesdoel Aan het einde van de les> hebben leerlingen hun handleiding ingeleverd.

____________________________________________Inleiding 5 minuten Blik met de leerlingen terug op de eerdere activiteiten. Leerlingen hebben nagedacht over hun waarden, over de normen die hun leven beïnvloeden, welke kwaliteiten en allergieën bij hen horen, een kwaliteit van groepsgenoten ontvangen en feedback gekregen bij de proefpresentatie.

Deze les hebben de leerlingen de ruimte om hun handleiding af te maken.

____________________________________________Kern 40 minuten Leerlingen krijgen de ruimte om zelf te werken. Wissel af door de leerlingen in tweetallen elkaars handleiding te laten lezen.

____________________________________________Slot 5 minuten Sluit af met een vooruitblik naar de presentaties, laat leerlingen nadenken over wat ze aan de groep willen vertellen en wat liever niet.

__________________________________________Tip

Ervaring leert dat leerlingen het lastig vinden te bepalen wat ze wel en niet in hun handleiding verwerken. Eventueel kan gekozen worden om de leerlingen meerdere uren aan hun handleiding te laten werken.

Handleiding afmaken

Lesvoorbereiding les 9

Page 15: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

15Project Handleiding voor Jezelf | Docentenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Voorbereiding > Zorg voor een rustige,veilige ruimte.> Zet de stoelen in een kring.> Doe alle handleidingen in een map.

____________________________________________Lesdoel Aan het einde van de les> hebben alle leerlingen hun handleiding gepresenteerd

____________________________________________Inleiding 5 minuten De leerlingen komen binnen en gaan in een kring zitten. De afspraken voor een presenta-tie worden gemaakt: mensen vertellen een persoonlijk verhaal waar met fatsoen naar geluisterd wordt. Vragen mogen gesteld worden, er mag altijd gekozen worden vragen niet te beant-woorden.

____________________________________________Kern 40 minuten De docent of een eerste leerling begint met het presenteren van zijn/haar handleiding. Er mogen twee onderdelen gekozen worden die gedeeld worden met de groep, de ande-re onderdelen kunnen door de groep gelezen worden.

Wanneer iemand klaar is met presenteren, kan ervoor gekozen worden te applaudiseren. Dit kan ook aan de groep worden overgelaten, vaak gaat dit op een natuurlijke wijze.

____________________________________________Slot 5 minuten Er wordt herhaald waar de handleidingen verzameld en bewaard worden zodat leerlingen te allen tijde deze kunnen inzien als zij willen.

__________________________________________Tip

In de planning van het project staat 3 lesuren gepland voor het presenteren.

Afhankelijk van het aantal vragen wat gesteld wordt en de tijd die leerlingen krijgen om te presenteren kan dit variëren.

Presentaties

Lesvoorbereiding les 10

Page 16: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat
Page 17: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Tips en ideeën voorenthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

Handleiding voor Jezelf__________________________________________

Bijlagen

mentortijd.nl

Page 18: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Kwaliteit Valkuil Allergie Uitdaging

Daadkracht Drammerig Passief Geduld

Behulpzaam Bemoeizucht Afstandelijk Loslaten

Relaxt Onzichtbaar Zwaar Overtuigd

Spontaan Wispelturig Rechtlijnig Consequent

Flexibel Stuurloos Starheid Standvastig

Serieus Pietluttigheid Wazig Creativiteit

Durf Overmoedig Geremd Voorzichtig

Zorgzaam Grenzeloos Hard en star Grens stellen

Optimistisch Naïef Pessimisme Alert

Beheerst Onpersoonlijk Onbereikbaar Betrokken

Stabiel Traag Onbezonnen Spontaan

Precies Statisch Chaotisch Creatief

Warm Overgevoelig Afstandelijk Beschouwend

Betrokken Dwepend Onverschillig Beschouwend

Reëel Cynisch Zweverig Idealistisch

Aanwezig Arrogant Onzichtbaar Bescheiden

Discipline Dwangneurose Ongedisciplineerd Loslaten

Creatief Zwevend Statisch en star Efficiënt

Kritisch Rebels Ja-knikker Respectvol

Spontaan Onbezonnen Passief Geduldig

Geduldig Passief Drammerig Daadkracht

Beschouwend Afstandelijk Sentimenteel Betrokken

Zelfvertrouwen Arrogant Middelmatig Bescheiden

Bescheiden Onzichtbaar Arrogant Zichtbaar

Onafhankelijk Dwars Onderdanig Meegaand

Besluitvaardig Forcerend Besluiteloos Betrokken

Betrouwbaar Saai Onbetrouwbaar Betrokken

Gevoelig Passief Opdringerig Creatief

Rust Afwachten Opdringerig Creatief

Respect Ja-knikken Rebels Consensus

Volgzaam Onderdanig Eigengereid Durf

Gehoorzaam Slaafs Eigenzinnig Autonoom

Trouw Onderdanig Ongehoorzaam Kritisch

Humor Clownesk Nerd Serieus

Toegewijd Fanatiek Afwachtend Hulpvaardig

Avontuurlijk Risicovol Passief Durf

Overtuigend Fanatiek Meningloos Relativerend

Moed Roekeloos Aarzelend Bedachtzaam

Bedachtzaam Afwachtend Roekeloos Durf

Meegaand Onzichtbaar Eigengereid Autonoom

Idealistisch Zweverig Cynisch Realistisch

Ordelijk Star Wispelturig Flexibel

Royaal Opschepper Gierig Passend geven

Rationeel Afstandelijk Overgevoelig Betrokken

Page 19: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat
Page 20: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat
Page 21: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat
Page 22: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat
Page 23: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat
Page 24: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Hoe goed jij ‘werkt’ kun je uitleggen met de kleuren van een stoplicht. Bij groen gaat alles goed, het loopt lekker. Bij oranje komen de eerste waarschuwingssignalen. Het lukt allemaal nog wel, maar er moet ook iets gebeuren om het weer goed te krijgen. Bij rood stopt het, loopt het vast. Je bent dan boos, verdrietig, Je weet niet meer wat je moet doen.

Hoe kunnen anderen groen bij jou herkennen?

Wat helpt jou om groen te blijven?

Naam:

Hoe kunnen anderen oranje bij jou herkennen? Welke signalen geef jij?

Wie / wat helpt jou om naar groen te komen?

Hoe kunnen anderen rood bij jou herkennen?

Wie / wat helpt jou om naar oranje of groen te komen?

Soms zijn er dingen die jou direct naar rood brengen, zonder waarschuwingssignalen. Denk aan: schelden met een ziekte die je van dichtbij hebt meegemaakt, gebaren maken of je aanraken op bepaalde plekken.

Wat moeten mensen echt niet doen bij jou?

Werkblad StoplichtProject Handleiding voor Jezelf

Page 25: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Tips en ideeën voorenthousiaste docenten

Lespakket | Project __________________________________________

Handleiding voor Jezelf__________________________________________

Leerlinghandleiding

Page 26: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

Handleiding @@, bouwjaar @@

Gefeliciteerd met uw aankoop van de authentieke @@®!

De echte @@ staat garant voor ....

Installatie-instructies

Wat is belangrijk in jouw omgeving?

Naar welke waarden en normen leef jij?

Hoe doe je dit?

Veiligheidsinstructies

Wat moeten mensen zeker niet met jou doen?

Wat zijn jouw waarschuwingssignalen?

Wat gebeurt er als het mis gaat?

Bijzondere functies

Waar ben jij bijzonder goed in?

Wat kun jij toevoegen aan een groep?

Op welke manier ben jij voor anderen waardevol?

Beschrijving

Hoe kunnen mensen met jou werken?

Hoe kunnen mensen met jou omgaan?

In welke situaties ben jij op je best?

Onderhoud

Wat heb jij nodig om in je kracht te blijven?

Hoe vaak heb jij dit nodig?

Wat kunnen anderen doen om jou in vorm te houden?

Wat te doen bij storingen

Wie kent jou het beste?

Wat is de beste manier om jou te helpen op een baaldag?

Hoe verhelp jij zelf storingen?

Technische gegevens

Wat is nog meer interessant om over jou te weten?

Wat zouden mensen niet van jou verwachten?

Page 27: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

3Project Handleiding voor Jezelf | Leerlingenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Schrijf een handleiding voor jezelf! Als je een nieuw apparaat koopt, zoals een laptop of een telefoon, ga je er meteen mee aan de slag en gooi je de handleiding in een lade. Meestal kom je overal zelf achter, hooguit zoek je iets op als jouw nieuwe aankoop niet doet wat je wil. Als je de handleiding leest kom je soms ook dingen tegen die het apparaat kan, zonder dat je dat wist!

Zo is het ook met jou op school gegaan; je groepsgenoten zijn gewoon met je ‘aan de slag’ gegaan zonder jouw handleiding te lezen. Dit jaar gebeurt dit ook met je mentor. En vaak is dit ook geen enkel probleem. Toch is het handig om mensen jouw handleiding te laten lezen. Wat kun jij goed? Wat voeg jij toe? Maar ook: wat moeten ze vooral niet met jou doen? Daar gaat dit project over.

____________________________________________ Wat ga ik leren?

Je gaat leren wat het effect is als mensen meer over je weten.Je leert je groepsgenoten beter kennen en krijgt tips om beter met ze om te gaan. Je leert wat kwaliteiten, allergieën, valkuilen en uitdagingen inhouden. Je leert wat jouw rol in een groep kan zijn.

____________________________________________ Hoe zit het project in elkaar?

Je werkt zelfstandig aan dit project, thuis kun je hulp vragen aan je ouders of vrienden. Op school krijg in totaal 2 uur de tijd om te werken aan je handleiding en is er een proefpresentatie ingepland om feedback te krijgen voor je uiteindelijke eindproduct.

____________________________________________ Welke informatie heb ik nodig?

Je weet al veel over jezelf, je zal echter wel goed moeten nadenken over sommige onderdelen. Op school krijg je informatie over kernkwadranten.Daarnaast hebben jouw ‘makers’ natuurlijk veel informatie: jouw ouders en andere mensen die belangrijk zijn geweest voor je opvoeding.

____________________________________________ Indeling lessen

Les 1 Uitleg projectLes 2 Groepsgesprek Normen & WaardenLes 3 KwaliteitenspelLes 4 KernkwadrantenLes 5 Het stoplichtLes 6 Zelfstandig werkenLes 7 Griekse TheekransLes 8 ProefpresentatiesLes 9 Handleiding afmakenLes 10 Presentaties

____________________________________________Wat lever ik in?

Je maakt een beknopte handleiding in kleur op A4: maximaal 2 pagina’s. Deze handle-iding komt in een map die openbaar op een plek staat die je mentor kiest, zodat groepsgenoten er rustig in kunnen kijken wanneer ze dat nodig vinden.

De handleiding wordt gelezen door je mentor en eventueel voorzien van een tip en een top.

Uitleg en tips

Algemene informatie

Page 28: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat

4 Project Handleiding voor Jezelf | Leerlingenhandleiding©Mentortijd.nl

____________________________________________Wat staat er in mijn handleiding?

De handleiding moet de volgende onderdelen bevatten:

> Installatie-instructies Normen en Waarden ”Dit vind ik belangrijk: ... “ ”Ik doe dingen daarom op deze manier: ...”> Veiligheidsinstructies Allergieën ”Dit moet je niet met mij doen: ... “ ”Dit zijn mijn waarschuwingssignalen”> Bijzondere functies (Kern)kwaliteiten ”Dit kan ik goed: ...” ”Dit is mijn geheime functie: ...” ”Dit kan ik toevoegen aan de groep” > Beschrijving ”Zo kun je met mij werken: ...” ”Zo kun je met mij spelen: ...” > Onderhoud ”Zo houd je mij goed in werking: ...” ”Dit heb ik regelmatig nodig: ...”> Wat te doen bij storingen ”Als ik niet goed functioneer kun je het beste dit proberen: ...” ”Wanneer dat niet werkt, neem contact op met .... “> Technische gegevens Hier kun je allerhande informatie over jezelf kwijt. Waar je woont, wat je hobby’s zijn, ...

____________________________________________Hoe ziet de presentatie eruit?

Je presenteert je handleiding voor jouw groep en mentor in een presentatie van maximaal 5 minuten.

Na afloop van je presentatie mogen er vragen gesteld worden en krijg je 1 tip en 1 top van het publiek.

____________________________________________ Hoe maak ik mijn handleiding beter?

Hoe meer je met mensen spreekt, hoe groter de kans dat je verder komt dat de dingen die het eerst in je op komen. Op tijd aan je handleiding beginnen vergroot ook de kans dat je verder denkt dan een eerste idee. Daarnaast kun je, in overleg met je mentor, ervoor kiezen om extra aandacht te besteden aan de vormgeving van je handleiding.

__________________________________________Samenvatting

Kort samengevat:> lever een beknopte handleiding in. Geprint kleur op A4: maximaal 2 pagina’s. > presenteer de handleiding in de klas.> zorgt dat de hanleiding de volgende onderdelen bevat: Installatie-instructies Veiligheidsinstructies Bijzondere functies Beschrijving Onderhoud Wat te doen bij storingen Technische gegevens

Page 29: Handleiding voor Jezelf - Mentortijd...Installatie-instructies Wat is belangrijk in jouw omgeving? Naar welke waarden en normen leef jij? Hoe doe je dit? Veiligheidsinstructies Wat