VLADAVINA VOJNOG PLEMSTVA (1081

VLADAVINA VOJNOG PLEMSTVA (1081.-1204.)

1. PONOVNO UZDIZANJE BIZANTSKOG CARSTVA: ALEKSIJE I KOMNEN

Vanjsko- politika bilanca:

potpuni slom bizantske vlasti u Aziji

konani gubitak talijanskog posjeda

znatan gubitak moi na Balkanskom poluotoku

Unutarnjo- politika bilanca:

- veliko slabljenje sredinje vlasti

teka privredna kriza

pad vrijednosti novca

dezintegracija privredno- drutvenog sustava srednjobizantskog carstva

Aleksije I Komnen (1081.-1118)

- Carstvo iscrpljeno

Bizant izgubio prevlast na moru= ona je prela na talijanske gradove-republike= to je najvanija promjena toga doba i upuuje na nadmo zapadnih sila

Komnenova politika odlikuje se spretnou on je morao ponovno postaviti na noge iznutra oslabljeno Carstvo, bez obrambenih snaga, a neprijatelji navaljuju sa svih strana: Normani, Peenezi, Selduci cijela Mala Azija je pod turskom vlau

Komnen je sve soje snage morao posvetiti borbi protiv Normana

nakon to je pokorio bizantski posjed u Italiji, Robert Guiscard napao je i istonu jadransku obalu

krajnji normanski cilj bio je bizantska kruna

neposredni cilj bio je osvajanje Draa, to im je trebalo otvoriti put prema Carigradu

Komnen je zaloio crkvenu opremu i tim sredstvima okupio plaeniku vojsku

traio je saveznike, pa je pregovarao sa Grgurom VII, Henrikom IV, a pronaao je saveznike i u Veneciji

Venecija je normanskoj floti nanijela teke gubitke i time je bila prekinuta opsada Draa s mora- s kopnene strane je i dalje trajala i grad je 1081. pao u ruke Robert Guiscardu

nakon toga horde Normana slijevale su se u Epir, Makedoniju, Tesaliju

Robert je ve 1082. bio prisiljen vratiti se u Italiju, gdje je izbio ustanak- carski pristae digli su ustanak u junoj Italiji- Robert je zapovjednitvo prepustio svom sinu Boemundu (Bohemund)

u meuvremenu su Venecijanci osvojili Dra

Robert je uspio uguiti ustanak, te je ponovno krenuo u bitku protiv Bizanata, ali je 1085. pao kao rtva epidemije

nemiri u junoj Italiji nakon njegove smrti na due su vrijeme oslobodili Bizant normanske opasnosti

pruenu pomo Venecija si je dobro naplatila- izmeu ostalog, dobila je i izvanredne povlastice u trgovini

od tada su mogli slobodno trgovati u svim dijelovima bizanstskog carstva, pa i u samom Carigradu i to bez ikakvih plaanja

dobili su u Carigradu vie radionica i tri pristanita na prijelazu prema Galati- time je poloen temelj kolonijalnoj mo Venecija na istoku (1082.)

Dubrovnik i drugi dalmatinski gradovi, a izgleda i Hrvatska, pristali su na stranu Normana

kralj Zete Konstantin Bodin, nakon kolebanja stao je na stranu Bizanta, ali je svoju vojsku povukao kod opsade Deraa, te je tako pogodovao porazu Bizantinaca

daljnje ratove Normana, Bizanta i Peeneza iskoristio je za ekspanziju svoje vlasti na Raku i Bosnu

im je zavrio sukob s Normanima, Bizant je krenuo u borbu protiv Peeneza

Peenezima su pomo na istoku Balkana pruili bogumili

Peenezi su oko 1090. dospjeli pod zidine Carigrada

grad je istodobno bio napadnut i s mora- napao ga je emir Smirne, Caha, jedan od emira koji su podijelili Sulejmanovo (+1085) nasljee

Caha je sklopio savez s Peenezima

Komnen je u pomo pozvao Kumane (nomadi koji su Turci po jeziku, ali ne i po etnikoj pripadnosti)

u borbi 1091. Peenezi su bili potpuno potueni

taj masakr napisala je Ana Komnen itav narod od bezbroj ljudi satrt je u jednom jedinom danu

Komnen je protiv Cahe uspio okrenuti njegovog zeta, emira Niceje, Abula Kasima

Komnen je htio krenuti u ponovno osvajanje Male Azija, ali pribliavali su se kriari

Bizantski car je za vrijeme tekih godina Selduke i Peeneke opasnosti traio pomo od zapadnih trupa

izgleda da je pisao grofu Robert Fladrijskom koji je obeao da e poslati 500 flamanskih plemia

istu svrhu imale su i careve molbe za pomo upuene Rimu, kao i pregovori o uniji koje s Urbanom II

kriari su se pribliavali ba kada se situacija njegovog Carstva znatno poboljala

velikoj feudalnoj gospodi kriara prethodila je mala neorganizirana horda koja je pljakala po Ugarskoj i balkanskim zemljama, a pred Carigradom

Komnen ih je dao prebaciti na drugu stranu Bospora, ali su ih Turci poubijali

od kraja 1096. stigla su i feudalna gospoda, te se u Carigradu okupila krema zapadno- europskog vitetva (lotarinki knez Gottfried od Bouillona, grof Raymund od Toulousea, brat francuskog kralja Hugo od Vermandoisa, brat engleskog kralja i sin Vilima Osvajaa, Rober od Normandije, istoimeni sin Robeta Flandrijskog, normanski knez Boemund)

Komnen je zatraio od zapadnih kriara da mu poloe lensku zakletvu i da mu obeaju da e mu predati sve osvojene gradove koji su prije pripadali Bizantu

obeao je da e pomagati kriare, hranom i ratnom opremom, te je dao naslutiti da e i sam uzeti kri i sa svojom vojskom stati na njihovo elo

osim Raymonda od Toulousea, svi su prihvatili careve zahtjeve

Boemundov kriarski rat bio je naprosto izlika da nastavi osvajake planove svog oca

prvi znaajan uspjeh kriarskog pohoda bio je zauzee Niceje 1097. grad je u skladu sa sporazumom predan biz. Caru

Komnen je iskoristio priliku i zaposjeo Smirnu, Efez i Sard (Lidija), te je bizantska vlast uspostavljena u zap. Dijelu Male Azije

zauzee Antohije 1098. bilo je kraj sloge izmeu kriara i biz. Cara i produbilo se neslaganje izmeu samih kriarskih voa

sukobili su se Boemund i Raymound- Boemund se utaborio kao neovisni knez u Antiohiji

Komnen je traio da se Antiohija preda Bizantu, za to se zalagao i Raymond

ostali kriari krenuli su prema Jeruzalemu

Raymond je preao na carevu stranu, i dok su drugi, unato zakletvi, osnivali vlastite kneevine, on je caru predao vie zauzetih sirijskih gradova

Jeruzalem je osvojen 1099.- tada je suradnja Raymonda i Aleksija postala jo tjenja

Raymond je prevaren i umjesto njega na elo novog kraljevstva postavljen je Gottfried od Bouilona kao zatitnik svetog groba

nastanak Jeruzalemskog kraljevstva u Palestini Aleksije je jo i mogao prihvatiti, ali ne i Boemuda u sirijskoj Antiohiji

Boemund je ve 1099. stupio u otvoreni sukob s Bizantom- no, morao se boriti i s Turcima, pa je olakalo posao biz. Caru

Boemund je shvatio da se ne moe boriti na dvije strane, pa je u Antiohiji ostavio Tankreda (svog neaka) i poao na zapad da pripremi vojnu protiv Bizanta

sukobili su se 1107. kod Draa i ovaj put je normanski vojvoda bio potpuno poraen

u sporazumu 1108. obvezao se caru na vjernost, a za to u zamjenu, ostavljena mu je Antiohija kao carsko leno

Tankerd je odbio priznati taj sporazum, te je nakon Boemundove smrti (1111?) postao jedini gospodar Antiohije

Aleksije nije vie mogao skupiti snage za borbu protiv normanskih kneeva, te se radije posvetio Turcima u Maloj Aziji

kao novi faktor moi, u odnose na Balkanu umijeala se Ugarska koja je Dal. I Hrv. podvrgla pod svoju vlast

car Aleksije oenio je svog nasljednika, sina Ivana ugarskom princezom

do borbe izmeu dvije sile moralo je doi za utjecaj na Balkanu i poziciju Jadrana

nakon borbi koje su trajale skoro 4 desetljea Komnen je u znatnoj mjeri uspostavio mo biz. Carstva

u borbi protiv Guiscarda bizantska nije ni postojala, a ve je u ratu protiv Cahe i Boemunda bila uspjena

Aleksije je iznutra uvrstio svoje Carstvo i ponovno ga uinio sposobnim za obranu

propadanje vojske i nestaica novca dva su elementa koja od sredine 11. st. obiljeavaju unutranju situaciji biz. Carstva

poloaj poreznih obveznika postojao je sve tei povisila su se davanja

vojska se sastoji od plaenika (Turci, Kumani, Nijemci, Englezi, Rusi, Peenezi, Vareani, Bugari)

domaa vojska stjee sve veu vanost

biz. Je vojska postavljena na osnovi istog feudalnog lenskog sustava i njezina je stvarana nosiva snaga veleposjed pronoia biz. Vojnik je konjanik u punoj spremi, a prema veliini pronoie prati ga vie ili manje ljudi

vlasnik pronoie bila je drava i ona ih je po svojoj volji davala ili oduzimala

onaj tko je posjedovao dodijeljena mu dobra i na njima naseljene seljaka, bio je njihov apsolutni gospodar i vladar

seljaci na tom posjedu vlasniku plaaju poreze

pronoia sustav najupadljivija je pojava biz feudalizma- dobra se dodjeljuju u sve veem broju i time se ubrzava proces feudalizacije u biz

pronojari potjeu iz redova feudalne aristokracije, prije svega iz sitnog plemstva

ruku pod ruku, car i crkva borili su se protiv heretika (iako je meu njima bilo ponekad nesuglasica)- car je vodio glavnu rije

tajna kratkotrajnog Aleksijevog uspjeha je ta to je on dao prednost socijalno najjaim faktorima i na njima izgradio dravu i vojsku

2. RAZVOJ NOVE MOI I PRVI NEUSPJESI: IVAN II I MANUEL I

unato tvrdokornim svaama, oko prijestoljonasljedstva, Aleksija je naslijedio sin Ivan

Ivan (1118.-1143.) je po prosudbi suvremenika i kasnijih narataja bio najvei meu Komnenima

prvi plan bio mu je borba protiv kneevine Antiohije

Ivan II uzalud je pokuavao prerezati konce koji su Carstvo vezali uz Veneciju i sputavali biz trgovinu (ugovor iz 1082.)

zbog napada Venecije Ivan je morao potvrditi njihove privilegije 1126.

1122. nova horda Peeneza navalila je preko Dunava i pljaka sve do Makedonije i Trakije- to je bio posljednji Peeneki prepad koji je Bizant doivio

Ivan II nanio im je teke poraze

nakon Peeneza Ivan je krenuo na Srbiju koja