١www.mehrsteel.com

اصطالحات و تعاریف با سیستم هاي نت به زبان ساده: موضوع

هومن خاتمی: تنظیم و گردآودنده

شرکت فوالد مهر سهندسرپرست تعمیرات و نگهداري

1389بهار

٢www.mehrsteel.com

مرتبط با سیستم هاي نت به زبان سادهاصطالحات و تعاریف

تعریف نت

نت،مخفف کلمات نگهداري و تعمیرات می باشد و به مجموعه برنامه ها و اقدامات به منظور نگهداشتن و یا بازگرداندن تجهیزات معیوب به چرخه ) نگهداري(تجهیزات در صطح قابل قبول از نظر عملیاتی

د و نتیجه مورد انتظار از این اقدامات ایجاد آمادگی ، حفظ قابلیت استفاده و بهره برداري اتالق می شوبه طور کلی اهداف . عملیاتی ، تداوم و استمرار عملیاتی تجهیزات براي شرایط تعریف شده خواهد بود

سیستم نت در یک واحد عبارتند از پاسخ گویی کارا ، ماثر و سریع در هنگام نیاز به فعالیت هاي پیش در اینجا به . حی به منظور حفظ آن واحد در یک صطح استاندارد و قابل قبول می باشدگیري و اصال

. ابتداي بحث را به انواع نت اختصاص می دهیم . بررسی معانی برخی از اصطالحات نت می پردازیم

انواع نت .1

این پیشرفت در حال امروزه با پیشرفت دانش و علم بشري نگاه به نگهداري و تعمیرات نیز متناسب با :تغییر و تحول است که در ذیل به بخشی از آنها اشاره می شود

) Break down maintenance) (BM(نگهداري و تعمیرات مبتنی بر شکست 2-1

نگهداري و تعمیرات مبتنی بر شکست بر این فرضیه است به طوري که تا قطعه شکسته و یا معیوب در دوران گذشته ، پیامدها و آثار اینگونه اعمال به عنوان یک . ر نکنندنشده باشد آن را تعویض و تعمی

لی امروزه به دلیل پیچیده شدن اقالم ، تنوع باال و تعداد اقالم و .امر اجتناب نا پذیر به شمار می آمد تجهیزات تحت پوشش فعالیتهاي نگهداري و تعمیرات ، اجراي این رویه براي تمامی اقالم به عنوان یک

در این روش اجراي فعالیتهاي نگهداري و تعمیرات هنگامی انجام می . ضرر با اهمیت به شمار می رود شود که عملکرد تجهیزات به طور چشم گیري کاهش پیدا کرده و یا شکت و از کار افتادگی واقعی

ت تحت کنترل در نتیجه تجهیزات با اجراي فعالیتهاي نگهداري و تعمیرات مبتنی بر شکس. روبرو باشند تجهیزاتی که مستلزم عملیات تعمیرات سنگین و پر هزینه هستند و یا اینکه تجهیزات . قرار می گیرند

هستند ، مجاز به پیروي از مدل نگهداري و تعمیرات مبتنی بر ) از نظر فنی و استراتژیک(حساس هزینه . به بار بیاورد شکست نیستند و در بعضی از موارد عدم رعایت این موضوع می تواند فاجعه

:هاي مضاف این رویکرد می تواند شامل موارد زیر باشد

٣www.mehrsteel.com

هزینه هاي مستقیم اضافی -

هزینه هاي رسیدگی به تعیین ریشه دالیل خرابی و از کار افتادگی -

کارکرد نا مناسب و فاقد کیفیت و عدم داشتن استاندارد هاي الزم و نا رضایتی کاربران از -کاهش کیفیت کارایی

بیکار شدن کاربران -

پرداخت اضافه کاري براي کارکنان تعمیرات و نگهداري و پیمانکاران خارج از سیستم -

وازم یدکی هزینه هاي تسریع در تهیه ل-

تاخیر در انجام ماموریتهاي محوله -

) Preventive maintenance) (PM(نگهداري و تعمیرات پیشگیرانه 2- 2

به مجموعه اقداماتی که شامل بازدید ، کنترل ، سرویس ، تنظیم ، تعویض و در برخی از موارد تعمیرات جزئی که توسط کاربران تجهیزات و یا تعمیر کاران واحد اجرایی انجام می شود ، اتالق شده که

ر حسب دوره هاي این فعالیتها که به طور تناوبی و ب. گفته می شود PMاصطالحا به فعالیتهاي مزبور تعریف شده انجام می گیرد ، سبب تاخیر و کم شدن تعمیرات و شکستهاي ناگهانی و بدون برنامه می

. شوند

: شامل موارد زیر است PMاهم اهداف فعالیتهاي

پیشبینی عیوب ، خرابی ها و شکست تجهیزات -

به تجهیزات تعیین عیوب و شکست ، قبل از تاثیر گذاري-

تعمیر و تعویض قطعه پیش از وقوع شکست -

) Predictive maintenance) (مراقبت وضعیت(نگهداري و تعمیرات پیشگویانه 3- 2

در یک موعد مقرر با کمک علومی همانند ... با پیشرفت علم و دانش بشري ، به جاي تویض و تنظیم و و یا تحت نظر داشتن رفتار قسمتهاي متحرك از نظر ارتعاش و بخشهاي ... مکانیک ، شیمی ، فیزیک ،

٤www.mehrsteel.com

ند وضعیت رفتاري مکانیکی که درون روانکارها قرار دارند و تجزیه مواد موجود در روانکارها می توان. آنی تجهیزات را تا مقدار قابل قبولی پیش بینی کنند و بر مبناي آن اقدامات بعدي را انجام دهند

. می گویند) Condition monitoring(اصطالحا به مجموعه این اقدامات و فعالیتها مراقبت وضعیت کاهش می دهد و باعث می را به شدتPMاجراي صحیح این رویکرد ، هزینه هاي اضافی فعالیتهاي

.شود که نتوان تا حد قابل قبولی وضیت فعلی و آینده تجهیزات را به میزان قابل توجهی باال برد

) emergency maintenance ((ٍEM(نگهداري و تعمیرات اضطراري 4- 2

طراري باید فعالیتهایی هستند که در مواقع از کار افتادن تجهیزات و شکست انجام می دهند و به شکل اظاینگونه فعالیتها را انجام داد زیرا که امکان سرایت خرابی به سایر مجموعه هاي تجهیزات وجود دارد و یا اینکه تجهیزات به طور کلی از کار افتاده و در سازمان به کار گیري آن دستگاه ضرورت حیاتی دارد

. و عدم کارکرد آن باعث زیانهاي جانی و مادي فراوان می شود

) Corrective maintenance) (CM(نگهداري و تعمیرات اصالحی 5- 2

فعالیتهایی هستند که به منظور حفظ تجهیزات در سطح استاندارد و قابل قبول به هنگام بروز شکست و این فعالیتها می توانند به منظور اصالح و یا بهبود تجهیزات بکار برده .یا پدید آمدن عیوب انجام میشود

این شاخه نت امکان برنامه ریزي جهت تخصیص بهینه منابع و از بین بردن عیوب وجود دارد در .شوندو میتوان از انبار نمودن بیهوده ابزارآالت،تجهیزات،قطعات یدکی و مواد مصرفی جلوگیري نمود و با

دن و تفاوت نت اصالحی با نت اظطراري در حساس بو.حداقل نیروي انسانی خدمات الزم را ارائه نموداین جمله بدین معناست که در .یا غیر حساس بودن نوع فعالیتهاي نگهداري و تعمیرات تجهیزات میباشد

ولی فعالیتهاي نت اصالحی را می .اجراي فعالیتهاي نت اظطراري نمی توان هیچ تاخیري را متصور شد.توان در برنامه هاي سیستم نت وارد نمود و آن را در زمان مقرر انجام داد

Total Productive Maintenance((TPM)(نگهداري و تعمیرات بهره ور جامع6- 2

یک روش خاص در مدیریت نگهداري و تعمیرات است اجراي TPMنگهداري و تعمیرات بهره ور جامع این روش موجب خالقیت و مشارکت تمامی پرسنل و بهبود مستمر در محیط کار میشود و می توان

فعالیتهایی است که بصورت اصالح یک سیستم نت از طریق اصالح ماشین آالت ، مجموعه TPMگفت .دستگاهها و تغییر در فرهنگ کارکنان انجام میگیرد

٥www.mehrsteel.com

TPMمبتنی بر اصول زیر میباشد:

بهره برداري هر چه بیشتر از تجهیزات -

برقراري یک سیستم جامع براي نت که در تمامی عمر مفید تجهیزات ادامه یابد-

در گیر نمودن تمام قسمت هاي سازمان در برنامه هاي سیستم نت-

مشارکت کلیه کارکنان اعم از مدیران طراز اول تا کاربران تجهیزات در سیستم هاي نت-

ایجاد انگیزش از سوي مدیریت از طریق حمایت از تشکیل و اجراي فعالیت ها توسط گروه هاي -کوچک کاري

)Lean Maintenance(ات ناب نگهداري و تعمیر7- 2

نت ناب رویکرد نوین و نظام مند به سیستم نگهداري است که با تبعیت از اصول ناب به حفظ ارزش می پردازد و در نهایت بدنبال تحقق رضایتمندي مشتري و کاربران ) waste(و حذف زوائد )value(ها

نت ناب موجب افزایش در .گردیده استاین رویکرد پس از رویکرد تولید ناب مطرح .تجهیزات میباشدقابلیت اطمینان،دقت،کیفیت،رضایت کاربران در دسترس بودن تجهیزات و کاهش در زمان انتظار،هزینه

.هاي سیستم،عیوب،دوباره کاري،حرکت هاي اضافی و حمل و نقل اضافی خواهد شد

:اقدامات الزم جهت اجراي نت ناب در سازمان عبارتند از

بهبود کیفیت فعالیتهاي نتاستمرار در-

بررسی یک سیستم بهبود پیوسته-

)مواد مصرفی و قطعات یدکی(موجودي ها ) انبار نمودن(کاهش حجم و سطح نگهداري-

کاهش جدي عیوب و دوباره کاریها-

)کاهش زمان هاي اداري و کارگاهی(کاهش زمان اجراي فعالیتهاي تعمیراتی-

٦www.mehrsteel.com

کارگاه هاي تعمیراتیایجاد انعطاف پذیري باالي-

حذف تجهیزات غیر ضروري-

انجام کارهاي گروهی و بکارگیري افراد چند مهارته-

)با حداقل زمان و منابع(تبدیل نمودنفعالیت هاي جاري و روز مره به فرآیندهاي مدون و مصوب-

بکارگیري مدیران تحصیل کرده در رشته هاي مرتبط با سیستم هاي نت-

کردن و مصوب کردن فعالیت هاي نتاستاندارد -

)تامین کننده و پشتیبانی کننده ها(کنترل زنجیره تامین سیستم نت -

کوچک کردن سازمان ها و واگذاري کارهاي غیر ضروري به بیرون از سازمان-

مسطح نمودن ساختارهاي سازمانی-

خدمات پس از تعمیر و یا بازسازي و برقرار نمودن ارتباط طوالنی مدت با پشتیبانی کنندگان از طریق -گرفتن بازخور از نحوه نگهداري و تعمیرات تجهیزات

:سیستم نت. 3

سیستمی است که با برنامه ریزي و کنترل مدون،مجموعه فعالیت هایی نظیر امور طرح و برنامه حلیل ریزي،تخصیص منابع،تدوین سیاست ها و روش هاي عملیاتی،جمع آوري اطالعات بازخور و ت

اطالعات به منظور بهسازي طرح ها،برنامه ها و روش هاي تدوین شده،با هدف افزایش کارایی و باال بردن عمر مفید تجهیزات،اطمینان از آماده بکار بودن کلیه تجهیزات و فراهم آوردن شرایطی که

.ماموریت سازمان را توام با حفظ ایمنی پرسنل تامین کند ،را بعهده دارد

:ردبه ایجاد و بهره برداري از سیستم هاي نت را میتوان در موارد زیر متصور شدعلل رویک

متنوع بودن تجهیزات مورد بهره برداري-

زیاد بودن تعداد تجهیزات تحت پوشش تعمیرگاه ها-

٧www.mehrsteel.com

...)از نظر عملیاتی،سرمایه گذاري و (حساس بودن -

باال بودن هزنه هاي تعمیرات اتفاقی-

زینه هاي تعمیرات اتفاقیباال بودن ه-

)مالی و جانی(باال بودن هزینه هاي از کارافتادگی تجهیزات-

فعالیت هاي عمومی سیستم نت.4

:این فعالیت ها عبارت اند از

برنامه ریزي-

اجرا--

کنترل-

ثبت وقایع-

بایگانی-

تحلیلتجزیه و -

ارائه گزارش هاي مورد نیاز-

فعالیت هاي نگهداري و تعمیرات.5

:فعالیت هاي نگهداري و تعمیرات شامل پنج فعالیت اصلی زیر میباشد که عبارتند از

repairتعمیر-

changeتعویض-

adjustتنظیم-

serviceسرویس -

٨www.mehrsteel.com

testتست -

:هر یک از فعالیت هاي فوق را میتوان بطور مختصر به شرح زیر توضیح داد

عبارتند از انجام فعالیت به منظور تشخیص عیب و یا مجموعه،رفع عیب باز گرداندن آن :repairتعمیر به شرایط قابل قبول

:فرایند تعمیر عبارت است از

جام آزمایش هاي الزم به منظور تشخیص عیبان-

بازکردن یا مونتاژ مجموعه معیوب از روي تجهیزات-

ترمیم قسمت هاي آسیب دیده-

تعویض یک یا چند قسمت از مجموعه معیوب-

انجام تست و آزمایش به منظور حصول اطمینان از سالمت مجدد مجموعه-

نصب ویا مونتاژ مجموعه اي اصالح شده روي تجهیزات-

این نوع فعالیت،به منظور و مفهوم جایگزینی مجموعه مستهلک با مجموعه سالم :changeتعویض .است

یک فعالیت ساده بدون نیاز به تعمیر و تعویض قطعه است تا با ایجاد ارتباط صحیح ما :adjustتنظیم مجموعه و یا ما بین قطعه معیوب با سایر قطعات در گیر،بهترین شرایط را براي بین قسمت هاي داخلی

بطوریکه مجموعه با حداکثر بازدهی کار کند و احتمال اتفاق افتادن . کار آن مجموعه فراهم آوردتنظیم چرخها،تنظیم پمپ انژکتور یا :همانند. شکست و خرابی در تجهیزات به حداقل برسد

...گاز وکالج و فرمان و کاربراتور،تنظیم

منظوز از سرویس،فعالیتهاي ساده نگهداري هستند که به منظور جلوگیري از بروز service:سرویس:نقص در مجموعه هاي یک دستگاه انجام میپزیرد و شامل فعالیتهاي ذیل میباشد

شستشو و تمیزکاري-

٩www.mehrsteel.com

روغنکاري، تکمیل و یا تعویض روغن-

)ار کشیآچ(سفت کردن پیچ ها -

رنگ کاري جزئی-

عبارت است از بازدید،بررسی و آزمایش هاي مورد نیاز به منظور مقایسه و ارزیابی :testتست مجموعه با شرایط استاندارد،به منظور پیشگیري از بروز خرابی اتفاقی و کاهش فعالیتهاي تعمیراتی ،

.ره هایی انجام گیرداین بازدیدها حتما باید برنامه ریزي شده باشند و بصورت دو

اجــراي سیستم نتمزایاي.6

تحت کنترل درآوردن تجهیزات که این عمل الزمه برناه ریزي موثر است-

حفظ و نگهداري تجهیزات-

کاهش حجم تعمیرات-

افزایش ایمنی-

افزایش کیفیت خدمات-

کاهش ضایعات-

ایجاد محیطی مناسب به منظور گسترش عملیات،خدمات و تجهیزات-

ارائه سیستمهاي تهیه اطالعات فتی و اطالعات الزم جهت تصمیم گیري-

امکان برنامه ریزي صحیح با دیگر واحدهاي سازمان-

افزایش قابلیت اطمینان و آمادگی تجهیزات-

١٠www.mehrsteel.com

جود و اجراي سیستم نتمشکالت ناشی از عدم و.7

کاهش طول عمر تجهیزات-

توقفات پی در پی عملیات و یا تولید-

افزایش حجم تعمیرات-

نزول کیفیت خروجی هاي فعالیت هاي نت-

کاهش قابلیت اطمینان-

کاهش ایمنی-

افزایش هزینه ها-

)اداري و کارگاهی(افزایش زمان اجراي فعالیت هاي نت -