Finansiski izve[tai Makedonska berza na hartii od vrednost AD ...
41
Finansiski izve[tai Makedonska berza na hartii od vrednost AD, Skopje 31 dekemvri 2012 godina
Transcript of Finansiski izve[tai Makedonska berza na hartii od vrednost AD ...
Finansiski izve[tai
Makedonska berza na hartii od vrednost AD, Skopje
31 dekemvri 2012 godina
Sodr`ina
Strana
Izve[taj na nezavisnite revizori Error! Bookmark not defined.
Izve[taj za seopfatnata dobivka 3
Izve[taj za finansiskata sostojba 4
Izve[taj za promenite vo kapitalot 5
Izve[taj za pari~nite tekovi 6
Bele[ki kon finansiskite izve[tai 7
Makedonska berza na hartii od vrednost AD, Skopje
7
Bele[ki kon finansiskite izve[tai
1 Op[ti informacii
Makedonskata berza na hartii od vrednost AD Skopje („Berzata” ili „Dru[tvoto”) e
akcionersko dru[tvo so sedi[te na ul. Orce Nikolov br.75, Skopje, registrirano vo
Republika Makedonija vo 1995 godina.
Berzata gi izvr[uva svoite aktivnosti vo soglasnost so odredbite od Zakonot za
hartii od vrednost i Zakonot za trgovski dru[tva, so dozvola br.00-49/1 od 25 avgust
1995 godina izdadena od Komisija za hartii od vrednost na Republika Makedonija
kako berza na hartii od vrednost.
Osnovnite aktivnosti na Berzata se slednite:
- Organizirawe i trguvawe so hartii od vrednost;
- Organizirawe i odr`uvawe na informacionite sistemi za trguvawe so hartii od
vrednost;
- Kotirawe na hartii od vrednost so koi se trguva na Berzata;
- Ovozmo`uva utvrduvawe i izvestuvawe za sklu~enite transakcii so hartii od
vrednost;
- Objavuvawe informacii za raboteweto na Berzata.
So sostojba na 31 dekemvri 2012, akcioneri na Berzata se 20 pravni lica (2011: 21
pravno lice) i 16 fizi~ki lica (2011: 15 lica).
Ovlasteni u~esnici na Berzata koi mo`e da trguvaat so hartii od vrednost se
brokerskite ku]i i bankite. Sekoja ~lenka mora da ima licenca za trguvawe so hartii
od vrednost izdadena od Komisija za hartii od vrednost. Na 31 dekemvri 2012 godina
vkupniot broj na ovlasteni ~lenki na Berzata iznesuva 15 (2011: 18), od koi 10 se
brokerski ku]i (2011: 12) i 5 banki (2011: 6).
Komisijata za hartii od vrednost vr[i nadzor i kontrola na rabotata na Berzata i
nejzinite ~lenki vklu~eni vo dejnosti povrzani so hartii od vrednost.
Na 31 dekemvri 2012 godina, Berzata ima 16 vraboteni (2011: 16 vraboteni).
Makedonska berza na hartii od vrednost AD, Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva)
8
2 Smetkovodstveni politiki
Vo prodol`enie se prika`ani osnovnite smetkovodstveni politiki upotrebeni pri
podgotovkata na ovie finansiski izve[tai. Ovie politiki se konzistentno
primeneti na site prika`ani godini, osven dokolku ne e poinaku navedeno.
2.1 Osnova za podgotovka
Ovie finansiski izve[tai se podgotveni vo soglasnost so Zakonot za trgovski
dru[tva (“Slu`ben vesnik na RM“ br. 28/2004 ... 166/2012) i Pravilnikot za vodewe
smetkovodstvo (“Slu`ben vesnik na RM“ br. 159 od 29 dekemvri 2009 godina, br. 164
od 2010 godina i 107 od 2011 godina). Spored ovoj Pravilnik se propi[uva vodeweto
smetkovodstvo vo soglasnost so Me\unarodnite standardi za finansisko izvestuvawe
(MSFI). Me\unarodnite standardi za finansisko izvestuvawe od ovoj pravilnik gi
sodr`at Me\unarodnite smetkovodstveni standardi, Me\unarodnite standardi za
finansisko izvestuvawe, Tolkuvawata na postojniot komitet za tolkuvawe, Tolkuvawa
na Komitetot za tolkuvawe na me\unarodnoto finansisko izvestuvawe utvrdeni od
Odborot za me\unarodni smetkovodstveni standardi.
Dru[tvoto na sekoj datum na izvestuvawe, vr[i redovno a`urirawe povrzano so
novite i izmeneti standardi i tolkuvawa koi stapile vo sila i se relevantni za
raboteweto za izvestuva~kiot period (vidi Bele[ka 2.2 vo prodol`enie).
Podgotovkata na ovie finansiski izve[tai vo soglasnost so MSFI koi [to se vo
primena vo Republika Makedonija bara upotreba na odredeni kriti~ni
smetkovodstveni procenki. Taa isto taka bara rakovodstvoto na Berzata da
upotrebuva svoi procenki vo procesot na primena na smetkovodstvenite politiki.
Podra~jata [to vklu~uvaat povisok stepen na procenka ili kompleksnost, ili
podra~jata vo koi pretpostavkite i procenkite se zna~ajni za finansiskite izve[tai,
se obelodeneti vo Bele[ka 3.6: Zna~ajni smetkovodstveni procenki.
Finansiskite izve[tai se podgotveni so sostojba na i za godinite [to zavr[uvaat na
31 dekemvri 2012 i 2011. Tekovnite i sporedbenite podatoci prika`ani vo ovie
finansiski izve[tai se izrazeni vo iljadi Denari. Onamu kade [to e neophodno,
prezentacijata na sporedbenite podatoci e prilagodena soglasno promenite vo
prezentacijata vo tekovnata godina.
9
2.2 Promeni vo smetkovodstvenite politiki
a) Primena na "Prezentacija na stavki od Ostanata seopfatna dobivka"
(Izmeni na MSS 1)
Dru[tvoto izvr[i primena na "Prezentacija na stavki od Ostanatata seopfatna
dobivka" (Izmeni vo MSS 1. Izmenite vo MSS 1 stapuvaat vo sila za godi[nite
periodi koi po~nuvaat na ili po 1 juli 2012 godina i baraat entitetite da gi
grupiraat stavkite prezentirani vo Ostanata seopfatna dobivka kako stavki koi, vo
soglasnost so ostanatite MSFI, nema da bidat reklasifikuvani posledovatelno vo
dobivki i zagubi i stavki koi ]e bidat reklasifikuvani posledovatelno vo dobivki i
zagubi koga odredeni uslovi ]e bidat ispolneti. Postoe~kata mo`nost da se
prezentiraat stavkite vo Ostanata seopfatna dobivka pred odano~uvawe ili po
odano~uvawe ostanuva nepromeneta; sepak, dokolku stavkite se prezentirani pred
odano~uvawe, toga[ izmenite na MSS 1 baraat danokot koj se odnesuva na sekoja od
dvete grupi na Ostanatata seopfatna dobivka da bide prika`an oddelno.
b) Standardi, izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi koi seu[te ne
se vo sila i ne se primeneti pred datumot na stapuvawe vo sila od strana
na Dru[tvoto
Na datumot na odobruvawe na ovie finansiski izve[tai, odredeni novi standardi,
izmeni i tolkuvawa na postojnite standardi se izdadeni od strana na OMSS, no
seu[te ne se vo sila i ne se primeneti od strana na Dru[tvoto pred datumot na
stapuvawe vo sila (osven za izmenite na MSS 1 prika`ani pogore).
Rakovodstvoto predviduva deka site relevantni objavi ]e bidat primeneti vo
smetkovodstvenite politiki na Dru[tvoto vo prviot period koj po~nuva po datumot
na stapuvawe vo sila na objavata. Podolu se prezentirani podetalno informaciite za
novite standardi, izmeni i tolkuvawa relevantni za finansiskite izve[tai na
Dru[tvoto. Odredeni novi standardi i tolkuvawa isto taka se izdadeni, no ne se
o~ekuva da imaat materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto.
MSFI 9 Finansiski instrumenti (MSFI 9)
OMSS ima za cel celosno da go zameni MSS 39 Finansiski instrumenti:
Priznavawe i merewe. Do denes, se izdadeni poglavjata koi se odnesuvaat na
priznavawe, klasificirawe, merewe i depriznavawe na finansiskite sredstva i
obvrski. Ovie poglavja stapuvaat vo sila za godi[nite periodi koi po~nuvaat na ili
po 1 januari 2015 godina. Ostanatite poglavja koi se odnesuvaat na metodologijata za
o[tetuvawe i smetkovodstvo za hexing seu[te se vo proces na razvoj. Ponatamu, vo
noemvri 2011 godina, OMSS privremeno odlu~i da napravi odredeni ograni~eni
modifikacii na modelot za klasifikacija na finansiskite sredstva spored MSFI 9
so cel da naglasi odredeni pra[awa vo vrska so primenata. Rakovodstvoto na
Dru[tvoto treba da go proceni vlijanieto na ovoj nov standard vrz finansiskite
izve[tai na Dru[tvoto. Sepak, Rakovodstvoto ne o~ekuva da izvr[i primena na
MSFI 9 se dodeka site negovi poglavja ne bidat izdadeni, koga ]e mo`e celosno da
se proceni vlijanieto na site nastanati izmeni.
10
Promeni vo smetkovodsveni politiki (prodol`uva)
Standardi za konsolidacija
Paketot na novi standardi za konsolidacija stapuva vo sila za godi[ni periodi koi
po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina. Informaciite za ovie novi standardi
podetalno se prezentirani podolu. Rakovodstvoto na Dru[tvoto seu[te go nema
proceneto vlijanieto na ovie novi i revidirani standardi vrz finansiskite
izve[tai na Dru[tvoto.
MSFI 10 Konsolidirani finansiski izve[tai (MSFI 10)
MSFI 10 go zamenuva MSS 27 Konsolidirani i poedine~ni finansiski izve[tai
(MSS 27) i PKT 12 Konsolidacija - Entiteti so posebna namena. Ovoj standard ja
revidira definicijata za kontrola kako i pridru`noto upatstvo za identifikuvawe
na u~estvo vo podru`nica. Sepak, barawata i mehanizmite na konsolidacija i
smetkovodstvo za nekontrolirani u~estva i izmeni vo kontrolata ostanuvaat
nepromeneti.
MSFI 11 Zaedni~ki Aran`mani (MSFI 11)
MSFI 11 go zamenuva MSS 31 “U~estva vo zaedni~ki vlo`uvawa” (MSS 31). So ovoj
standard se usoglasuva smetkovodstvoto na vlo`uva~ite so nivnite prava i obvrski
soglasno zaedni~kiot aran`man. Pokraj toa, mo`nosta vo MSS 31 za primena na
proporcionalna konsolidacija na zaedni~ki vlo`uvawa e eliminirana. MSFI 11
sega bara primena na metodot na glavnina, koj momentalno se koristi za vlo`uvawa vo
pridru`eni entiteti.
MSFI 12 Obelodenuvawe na U~estvo vo ostanati entiteti (MSFI 12)
MSFI 12 gi integrira i usoglasuva barawata za obelodenuvawe za razli~ni tipovi
na vlo`uvawa, vklu~uvaj]i gi i nekonsolidiranite strukturirani entiteti. Ovoj
standard voveduva novi barawa za obelodenuvawe za rizici na koi entitetot e
izlo`en kako rezultat na negovata povrzanost so strukturirani entiteti.
Upatstvo za primena na MSFI 10, 11 i 12
Posledovatelno na izdavaweto na novite standardi, OMSS napravi promeni na
odredbite za primena na MSFI 10, MSFI 11 i MSFI 12. Upatstvoto potvrduva
deka entitetot ne mora da go primenuva MSFI 10 retroaktivno vo odredeni
okolnosti i gi pojasnuva barawata da se prezentiraat koregirani sporedbeni
podatoci. Upatstvoto isto taka pravi promeni na MSFI 11 i MSFI 12 koi
obezbeduvaat sli~no osloboduvawe od prezentacija ili korekcija na sporedbeni
podatoci za periodi pred neposredno prethodniot period. Ponatamu, obezbeduva
dopolnitelno osloboduvawe otsranuvaj]i go baraweto da se prezentiraat
komparativni podatoci za obelodenuvawa koi se odnesuvaat na nekonsolidirani
strukturirani entiteti za bilo koj period pred po~etniot godi[en period za koj
MSFI 12 se primenuva.
Novoto upatstvo isto taka stapuva vo sila za godi[nite periodi na ili po 1 januari
2013 godina.
Posledovatelni izmeni na MSS 27 Poedine~ni finansiski izve[tai i MSS
28 Vlo`uvawa vo pridru`eni entiteti i zaedni~ki vlo`uvawa (MSS 28)
MSS 27 sega isklu~itelno se odnesuva na poedine~ni finansiski izve[tai. MSS 28
gi voveduva vlo`uvawata vo zaedni~ki vlo`uvawa vo svojot delokrug. Sepak, metodot
na glavnina spored MSS 28 ostanuva nepromenet.
11
Promeni vo smetkovodsveni politiki (prodol`uva)
MSFI 13 Merewe na objektivna vrednost (MSFI 13)
MSFI 13 ja pojasnuva definicijata za objektivna vrednost i dava povrzano upatstvo i
podobreni obelodenuvawa za mereweto na objektivnata vrednost. MSFI 13 nema
vlijanie na toa koi stavki e potrebno da bidat mereni po objektivna vrednost. Istiot
e primenliv prospektivno za godi[ni periodi koi po~nuvaat na ili po 1 januari
2013 godina. Rakovodstvoto na Dru[tvoto e vo proces na revidirawe na svoite
metodologii na procenka zaradi nivno usoglasuvawe so novite barawa i seu[te ne go
procenilo nivnoto vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto.
Izmeni na MSS 19 “Koristi za vrabotenite” (Izmeni na MSS 19) Izmenite na MSS 19 vklu~uvaat odreden broj na celni podobruvawa vo standardot.
Voglavno, promenite se odnesuvaat na planovi za definirani koristi. Tie:
go otstranuvaat “metodot koridor” i baraat entitetite da gi priznaat site
aktuarski dobivki i zagubi koi nastanuvaat vo period na izvestuvawe
go menuvaat na~inot na merewe i prezentirawe na odredeni komponenti od
planovite za definirani tro[oci
gi zajaknuvaat barawata za obelodenuvawe, vklu~uvaj]i gi i informaciite za
karakteristikite na planovite za definirani koristi i rizici na koi
entitetite se izlo`eni preku u~estvo vo istite.
Izmenite na MSS 19 stapuvaat vo sila za godi[nite periodi koi po~nuvaat na ili
po 1 januari 2013 godina i ]e se primenuvaat retrospektivno.
Prebivawe na finansiski sredstva i finansiski obvrski (Izmeni na
MSS 32)
Izmenite na MSS 32 vklu~uvaat upatstvo za primena so cel da se pojasnat
nekonzistentnostite vo primenata na MSS 32 kriteriumot za prebivawe na
finansiskite sredstva i finansiskite obvrski vo slednive dve oblasti:
zna~eweto na"tekovno ima zakonski izvr[no pravo za prebivawe"
deka odredeni sistemi za bruto prebivawe mo`e da se smetaat kako neto
prebivawe.
Izmenite na MSS 32 stapuvaat vo sila za godi[nite periodi koi po~nuvaat na ili
po 1 januari 2014 godina i ]e se primenuvaat retrospektivno. Rakovodstvoto ne
predviduva ovie izmeni da imaat materijalno zna~ajno vlijanie vrz finansiskite
izve[tai na Dru[tvoto.
Obelodenuvawa - Prebivawe na finansiski sredstva i finansiski
obvrski (Izmeni na MSFI 7)
Vo ramkite na MSFI 7 Finansiski instrumenti: Obelodenuvawa (MSFI 7) bea
dodadeni odredeni kvalitativni i kvantitativni obelodenuvawa koi se odnesuvaat na
bruto i neto iznosite na priznaenite finansiski instrumenti koi se: (a) prebieni
vo izve[tajot za finansiskata sostojba i (b) predmet na izvr[eno prebivawe od
glavni dogovori za prebivawe i sli~ni dogovori, duri i ako ne e prebieno vo
izve[tajot za finansiskata sostojba. Izmenite stapuvaat vo sila za godi[nite
periodi koi po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina kako i me\uperiodi~no vo
ramkite na tie godi[ni periodi. Rakovodstvoto ne predviduva materijalno zna~ajno
vlijanie na ovie izmeni vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto.
12
Promeni vo smetkovodsveni politiki (prodol`uva)
Godi[ni Podobruvawa 2009-2011 (Godi[ni Podobruvawa)
Godi[nite Podobruvawa 2009-2011 (Godi[ni Podobruvawa) izvr[ija odredeni mali
izmeni vo golem broj na MSFI. Izmenite koi se odnesuvaat na Dru[tvoto se
prika`ani podolu:
Pojasnuvawe na barawata za po~eten izve[taj za finansiskata sostojba:
pojasnuvawe deka soodveten datum za po~etniot izve[taj za finansiskata sostojba
e po~etokot na prethodniot period (pri [to ne e pove]e potrebno da bidat
prezentirani pridru`ni bele[ki)
potencira sporedbeni barawa za po~etniot izve[taj za finansiskata sostojba
koga entitetot pravi promena vo smetkovodstvenite politiki ili pravi
retrospektivni povtorni prika`uvawa ili reklasifikacii, vo soglasnost vo
MSS 8.
Pojasnuvawe na barawata za sporedbeni informacii koi gi nadminuvaat minimalnite
barawa:
pojasnuvawe deka ne e potrebno da bidat prezentirani dopolnitelni informacii
za finansiskiot izve[taj vo forma na celosen set na finansiski izve[tai za
periodi koi gi nadminuvaat minimalnite barawa
barawa deka bilo koi dopolnitelni informacii treba da bidat prezentirani vo
soglasnost so MSFI i deka entitetot treba da prezentira sporedbeni
informacii vo pridru`nite bele[ki za tie dopolnitelni informacii.
Dano~en efekt od raspredelbata na sopstvenicite na instrumenti na kapitalot:
potencira sogledana nedoslednost pome\u MSS 12 Danok na dobivka (MSS 12) i
MSS 32 Finansiski instrumenti: Prezentacija (MSS 32) vo odnos na priznavawe
na vlijanieto na danokot na dobivka koe se odnesuva na raspredelbite na
sopstvenicite na instrumenti na kapitalot i na transakciskite tro[oci koi
proizleguvaat od transakcija so kapitalot.
pojasnuvawe deka namerata na MSS 32 e da gi sledi barawata na MSS 12 za
smetkovodstvo na danokot na dobivka koe se odnesuva na raspredelbite na
sopstvenicite na instrumenti na kapitalot i na transakciskite tro[oci koi
proizleguvaat od transakcija so kapitalot.
Segmentni informacii za vkupni sredstva i obvrski:
pojasnuvawe deka vkupnite sredstva i obvrski za odreden izvestuva~ki segment
treba da bidat objaveni, ako i samo ako: (a) merewe na vkupnite sredstva ili
vkupnite obvrski (ili dvete zaedno) e redovno dostaveno do rakovodstvoto; (b)
postoi materijalna zna~ajna izmena od merewata koi bile objaveni vo poslednite
godi[ni finansiski izve[tai za toj izvestuva~ki segment.
Godi[nite Podobruvawa prezentirani pogore stapuvaat vo sila za godi[nite
periodi koi po~nuvaat na ili po 1 januari 2013 godina. Rakovodstvoto ne predviduva
materijalno zna~ajno vlijanie na ovie izmeni vrz finansiskite izve[tai na
Dru[tvoto.
13
2.3 Transakcii vo stranska valuta
Transakciite denominirani vo stranski valuti se iska`ani vo Denari so primena na
oficijalnite kursevi na Narodna Banka na Republika Makedonija koi va`at na denot
na nivnoto nastanuvawe. Transakcija vo stranska valuta e transakcija koja glasi na
stranska valuta ili mo`e da se pretvori vo stranska valuta.
Sredstvata i obvrskite koi glasat vo stranski valuti se iska`ani vo Denari so
primena na oficijalnite kursevi koi va`at na denot na sostavuvaweto na Izve[tajot
za finansiskata sostojba, dodeka pak site pozitivni i negativni kursni razliki koi
proizleguvaat od pretvaraweto na iznosite vo stranska valuta, se vklu~eni vo
dobivkite i zagubite vo periodot koga tie nastanuvaat. Srednite devizni kursevi koi
bea primeneti za prika`uvawe na poziciite na Izve[tajot za finansiskata sostojba
denominirani vo stranska valuta, se slednite:
31 dekemvri 2012 31 dekemvri 2011
1 EUR 61.5000 Denari 61.5050 Denari
1 USD 46.6510 Denari 47.5346 Denari
2.4 Netirawe
Finansiskite sredstva i obvrski se netirani i prezentirani vo Izve[tajot za
finansiskata sostojba na neto osnova vo slu~ai koga netiraweto na priznaenite
iznosi e zakonski dozvoleno, ponatamu, koga postoi namera za ispolnuvawe na neto
osnova, kako i vo slu~aj na istovremena realizacija na sredstvoto i ispolnuvawe na
obvrskata.
2.5 Priznavawe na prihodi
Prihodite se priznavaat koga idnite ekonomski koristi vo forma na prilivi ili
zgolemuvawe na sredstvata vo Berzata se verojatni i merlivi. Prihodite go
vklu~uvaat vkupniot iznos na pobaruvawata za provizija za izvr[eni uslugi, namaleni
za iznosot na danokot na dodadena vrednost.
Prihodi od obezbeduvawe na uslugi
Prihodot od obezbeduvawe na uslugi se priznava vo periodot koga uslugata e
izvr[ena i toa:
Provizijata za trguvawe se priznava koga transakcijata e izvr[ena;
Nadomestocite po site osnovi se priznavaat za periodot za koj istite se
odnesuvaat.
Prihodi od kamati
Prihodite od kamati se razgrani~uvaat na vremenska osnova, so primena na efektivna
kamatna stapka na iznosot na finansiskoto sredstvo. Efektivnata kamatna stapka
slu`i za diskontirawe na procenetite idni pari~ni prilivi i sporedba so nivnata
smetkovodstvena vrednost.
Prihodi od zakupnina
Prihodite od zakupnina na sredstva na operativen lizing se priznavaat na
pravoliniska osnova vo soglasnost so uslovite za operativen naem.
14
2.6 Finansiski sredstva
Berzata gi klasificira finansiskite sredstva vo slednive kategorii: finansiski
sredstva po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi, krediti i pobaruvawa,
finansiski sredstva koi se ~uvaat do dospevawe i finansiski sredstva
raspolo`livi za proda`ba. Rakovodstvoto na Berzata ja odreduva klasifikacijata na
finansiskite sredstva pri nivnoto po~etno priznavawe.
Finansiski sredstva po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi
Ovaa kategorija na finansiski sredstva se sostoi od hartii od vrednost za trguvawe.
Edno finansisko sredstvo se klasificira kako sredstvo nameneto za trguvawe
dokolku se steknuva so cel generirawe na dobivka od kratkoro~ni fluktuacii vo
cenata ili dokolku e vklu~eno vo portfolioto za koe postoi kratkoro~en fakti~ki
oblik na ostvaruvawe dobivka.
Berzata nema sredstva klasificirani vo ovaa kategorija na denot na izvestuvawe.
Krediti i pobaruvawa
Kreditite i pobaruvawata se ne-derivativni finansiski sredstva so fiksni ili
odredeni pla]awa koi ne kotiraat na aktiven pazar. Tie se javuvaat koga Berzata
odobruva pari ili uslugi direktno na komintenti bez namera za razmena na
pobaruvaweto.
Finansiski sredstva koi se ~uvaat do dospevawe
Finansiskite sredstva koi se ~uvaat do dospevawe se ne-derivativni finansiski
sredstva so fiksni ili utvrdlivi pla]awa, fiksni datumi na dospevawe za naplata i
za koi, Rakovodstvoto na Berzata ima pozitivna namera i sposobnost da gi ~uva do
nivnoto dospevawe. Dokolku Berzata prodade zna~aen iznos na finansiskite
sredstva koi se ~uvaat do dospevawe pred nivnoto dospevawe, celata kategorija na
ovie sredstva se reklasificira vo finansiskite sredstva raspolo`livi za
proda`ba.
Berzata nema sredstva klasificirani vo ovaa kategorija na denot na izvestuvawe.
Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba
Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba se onie nameneti za ~uvawe na
neodreden vremenski period, koi mo`e da se prodadat dokolku se pojavi potreba za
likvidnost ili promeni vo kamatnite stapki, deviznite kursevi ili cenite na
akciite.
15
Finansiski sredstva (prodol`uva)
Po~etno priznavawe na finansiskite sredstva
Finansiskite sredstva se priznavaat na datumot na poramnuvawe - datum koga Berzata
se obvrzuva da go kupi ili prodade sredstvoto.
Site finansiski sredstva razli~ni od sredstvata po objektivna vrednost preku
dobivki i zagubi po~etno se priznavaat spored objektivnata vrednost zgolemena za
tro[ocite na transakciite. Sredstvata po objektivna vrednost preku dobivki i
zagubi po~etno se priznavaat spored nivnata objektivna vrednost, pri [to tro[ocite
na transakciite se priznavaat vo dobivkite i zagubite.
Finansiskite sredstva prestanuvaat da se priznavaat po istekot na pravata za
primawe na pari~nite tekovi od finansiskite sredstva ili po nivnoto prenesuvawe,
a Berzata gi prenela zna~itelno site rizici i koristi od sopstvenost. Finansiskite
obvrski prestanuvaat da se priznavaat koga istite se namireni ili otka`ani.
Posledovatelno evidentirawe na finansiskite sredstva
Sredstvata po objektivna vrednost preku dobivki i zagubi posledovatelno se
evidentirani po nivnata objektivna vrednost vrz osnova na nivnata pazarna cena.
Kreditite i pobaruvawata se evidentirani po amortizirana nabavna vrednost so
upotreba na metodot na efektivna kamata. Finansiskite sredstva raspolo`livi za
proda`ba se posledovatelno priznaeni po nivnata objektivna vrednost. Dobivkite i
zagubite od promenata na objektivnata vrednost na sredstvata po objektivna vrednost
preku dobivki i zagubi se vklu~uvaat vo ostanatata seopfatna dobivka vo periodot
koga se pojavuvaat. Kamatata, ako e ostvarena za vreme na raspolagaweto so ovie
sredstva, se evidentira kako prihod od kamata.
Objektivnite vrednosti na kotiranite vlo`uvawa na aktivni berzi se baziraat na
tekovnite ceni na kotacija. Dokolku pazarot za nekoe finansisko sredstvo ne e
aktiven (i za nekotirani hartii od vrednost), Berzata utvrduva objektivna vrednost
po pat na upotreba na tehniki na procenka.
2.7 O[tetuvawe na finansiskite sredstva Sredstva priznaeni po amortizirana nabavna vrednost
Na sekoj datum na izvestuvawe, Berzata procenuva dali postoi objektiven dokaz za
o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo. Finansiskoto sredstvo ili grupa na
finansiski sredstva se o[teteni samo dokolku postoi objektiven dokaz za
o[tetuvawe kako rezultat na eden ili pove]e nastani [to se pojavile po prvi~noto
priznavawe na sredstvata ("slu~aj na zaguba") i deka toj slu~aj na zaguba (ili slu~ai)
vlijae na predvideniot iden gotovinski tek na finansiskoto sredstvo ili grupa
finansiski sredstva koi mo`at verodostojno da se procenat.
Iznosot na zagubata pretstavuva razlika pome\u evidentiraniot iznos na sredstvoto
i sega[nata vrednost na procenetite idni pari~ni tekovi (isklu~uvaj]i gi idnite
zagubi po osnov na kreditot) diskontirani so primena na izvornata efektivna
kamatna stapka na finansiskoto sredstvo. Pobaruvawata so kratkoro~no dospevawe ne
se diskontiraat. Evidentiraniot iznos na sredstvoto se namaluva preku upotrebata
na smetka za rezervirawe poradi o[tetuvawe, so istovremeno priznavawe na
soodvetniot rashod poradi o[tetuvawe vo tekovnite dobivki i zagubi.
16
O[tetuvawe na finansiskite sredstva (prodol`uva)
Sredstva evidentirani po objektivna vrednost
Na sekoj datum na izvestuvawe, Berzata procenuva dali postoi objektiven dokaz za
o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo. Zna~itelnoto ili prolongirano opa\awe na
objektivnata vrednost na finansiskoto sredstvo pod negovata nabavna vrednost
pretstavuva objektiven dokaz pri utvrduvaweto na mo`nosta od o[tetuvawe. Dokolku
postoi takov dokaz za finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba,
kumulativnata zaguba - izmerena kako razlika me\u nabavnata vrednost i tekovnata
objektivna vrednost se priznava vo tekovnite dobivki i zagubi. Dokolku, vo
posledovatelen period, objektivnata vrednost na instrument klasificiran kako
raspolo`liv za proda`ba se zgolemi, a zgolemuvaweto mo`e objektivno da se povrze
so nastan koj se javuva po priznavaweto na zagubata poradi o[tetuvawe vo tekovnite
dobivki ili zagubi, zagubata poradi o[tetuvawe se namaluva preku tekovnite dobivki
ili zagubi.
2.8 Nematerijalni sredstva
Kompjuterski softver
Tro[ocite povrzani so razvojot ili odr`uvaweto na kompjuterski softverski
programi se priznavaat kako tro[oci vo momentot na nivnoto nastanuvawe.
Tro[ocite direktno povrzani so prepoznatlivi i unikatni softverski proizvodi
kontrolirani od strana na Berzata koi najverojatno ]e sozdadat ekonomski koristi
koi ]e gi nadminat tro[ocite posle edna godina, se priznavaat kako nematerijalni
sredstva. Tro[ocite za razvoj na kompjuterski softver koi se priznavaat kako
sredstva se amortizirani koristej]i pravoliniska metoda, so korisen vek na upotreba
od 5 godini.
Prava i licenci
Tro[ocite za steknuvawe prava i licenci se kapitalizirani i amortizirani
koristej]i pravoliniska metoda, so korisen vek na upotreba od 5 godini.
2.9 Nedvi`nosti i oprema
Nedvi`nostite i opremata se priznaeni po nabavna vrednost namalena za
akumulirana deprecijacija i akumulirano rezervirawe poradi o[tetuvawe. Nabavnata
vrednost vklu~uva tro[oci koi direktno se odnesuvaat na nabavkata na sredstvata.
Deprecijacijata se presmetuva pravoproporcionalno, so cel alokacija na nabavnata
(procenetata nabavna) vrednost na materijalnite sredstva vo tekot na nivniot vek na
upotreba, kako [to sledi:
Grade`ni objekti 40 godini
Kompjuteri 4 godini
Motorni vozila 4 godini
Mebel i kancelariska oprema 4 do 10 godini
Posledovatelnite nabavki se vklu~eni vo evidentiranata vrednost na sredstvoto ili
se priznavaat kako posebno sredstvo, soodvetno, samo koga postoi verojatnost od
priliv na idni ekonomski koristi za Berzata povrzani so stavkata i koga nabavnata
vrednost na stavkata mo`e razumno da se izmeri. Site drugi redovni odr`uvawa i
popravki se evidentiraat kako rashodi vo dobivkite i zagubite vo tekot na
finansiskiot period vo koj se javuvaat.
17
Nedvi`nosti i oprema (prodol`uva)
Dobivkite i zagubite povrzani so otu\uvawata se utvrduvaat po pat na sporedba na
prilivite so evidentiraniot iznos. Istite se vklu~uvaat vo dobivkite i zagubite vo
periodot koga nastanuvaat.
2.10 O[tetuvawe na nefinansiski sredstva
Sredstvata podlo`ni na deprecijacija i amortizacija se proveruvaat od mo`ni
o[tetuvawa sekoga[ koga odredeni nastani ili promeni uka`uvaat deka
evidentiraniot iznos na sredstvata ne mo`e da se nadomesti. Koga evidentiraniot
iznos na sredstvoto e povisok od negoviot procenet nadomestliv iznos, toj vedna[ se
otpi[uva do negoviot nadomestliv iznos. Nadomestliviot iznos pretstavuva
povisokiot iznos pome\u neto proda`nata cena i upotrebnata vrednost na sredstvata.
2.11 Pari~ni sredstva i ekvivalenti
Za potrebite na Izve[tajot za pari~nite tekovi, pari~nite sredstva i ekvivalenti
se sostojat od depoziti po viduvawe vo banki i pari vo blagajna vo Denari i stranska
valuta. Pari~nite ekvivalenti gi opfa]aat kratkoro~nite, visoko likvidni
finansiski instrumenti, koi brzo mo`at da se konvertiraat vo pari~ni sredstva i
koi se predmet na bezna~aen rizik vo promenata na nivnata vrednost.
2.12 Finansiski obvrski
Finansiskite obvrski se klasificiraat vo soglasnost so su[tinata na dogovorniot
aran`man.
Finansiskite obvrski po amortizirana nabavna vrednost se sostojat od obvrski kon
dobavuva~i i ostanati obvrski.
Obvrski kon dobavuva~i
Obvrskite sprema dobavuva~i se evidentirani po nivnata objektivna vrednost i
posledovatelno se izmereni spored nivnata amortizirana nabavna vrednost so
upotreba na metodot na efektivna kamatna stapka. Obvrskite sprema dobavuva~i se
depriznavaat vo momentot koga se izmireni, otka`ani ili iste~eni.
Ostanati obvrski
Ostanatite obvrski se evidentirani po nivnata objektivna vrednost i
posledovatelno se izmereni spored nivnata amortizirana nabavna vrednost so
upotreba na metodot na efektivna kamatna stapka. Ostanatite obvrski se
depriznavaat vo momentot koga se izmireni, otka`ani ili iste~eni.
18
2.13 Rezervirawe
Rezervirawe se priznava koga Berzata ima tekovna obvrska kako rezultat na nastan od
minatoto i postoi verojatnost deka ]e bide potreben odliv na sredstva koi
vklu~uvaat ekonomski koristi za podmiruvawe na obvrskata, a voedno ]e bide
napravena verodostojna procenka na iznosot na obvrskata. Rezervirawata se
proveruvaat na sekoj datum na izvestuvawe i se koregiraat so cel da se reflektira
najdobrata tekovna procenka. Koga efektot na vremenata vrednost na parite e
materijalen, iznosot na rezerviraweto pretstavuva sega[na vrednost na tro[ocite
koi se o~ekuva da se pojavat za podmiruvawe na obvrskata.
2.14 Donacii
Donaciite se evidentiraat kako prihod sistematski i racionalno vo tekot na
upotrebliviot vek na sredstvata. Dobienite donacii se tretiraat kako razgrani~en
prihod vo pridru`nite finansiski izve[tai. Prihodite od donaciite se priznavaat
vo tekovnite dobivki i zagubi kako ostanati delovni prihodi.
2.15 Nadomesti za vrabotenite
Berzata pla]a pridonesi za penzisko osiguruvawe na svoite vraboteni, soglasno
doma[nata regulativa za socijalno osiguruvawe. Pridonesite, vrz osnova na platite,
se pla]aat vo dr`avniot Penziski Fond i vo zadol`itelnite privatni penziski
fondovi. Na datumot na izvestuvawe, ne postoi dopolnitelna obvrska vo vrska so
ovie penziski planovi. Osven toa, site rabotodavci vo Republika Makedonija imaat
obvrska da ispla]aat na vrabotenite posebna minimalna suma pri penzioniraweto vo
iznos utvrden so zakonski propisi. Berzata nema bilo kakva obvrska da obezbedi
dopolnitelni nadomesti za svoite sega[ni i porane[ni vraboteni na datumot na
izvestuvawe.
2.16 Tekoven i odlo`en dano~en rashod
Tekoven dano~en rashod, po stapka od 10%, se presmetuva na nepriznaenite rashodi
za dano~ni celi koregirani za dano~niot kredit i na pomalku iska`ani prihodi, kako
i na raspredelenata dobivka za dividendi na pravni lica - nerezidenti i na fizi~ki
lica. Neraspredelenata dobivka ne se odano~uva.
Odlo`eniot dano~en rashod se evidentira vo celost, koristej]i ja metodata na
obvrska, za vremenite razliki koi se javuvaat pome\u dano~nata osnova na sredstvata i
obvrskite i iznosite po koi istite se evidentirani za celite na finansiskoto
izvestuvawe. Pri utvrduvawe na odlo`eniot dano~en rashod se koristat tekovnite
va`e~ki dano~ni stapki. Odlo`eniot dano~en rashod se zadol`uva ili odobruva vo
Izve[tajot za seopfatnata dobivka, osven dokolku se odnesuva na stavki koi direktno
go zadol`uvaat ili odobruvaat kapitalot, vo koj slu~aj odlo`eniot danok se
evidentira isto taka vo kapitalot.
Odlo`enite dano~ni sredstva se priznavaat vo obem vo koj postoi verojatnost za
iskoristuvawe na vremenite razliki nasproti idnata raspolo`liva odano~iva
dobivka.
So sostojba na 31 dekemvri 2012 i 2011 godina, Berzata nema priznaeno odlo`eni
dano~ni sredstva ili obvrski, bidej]i ne postojat vremeni razliki na ovie datumi.
19
2.17 Danok na dodadena vrednost (DDV)
Prihodite od trguvawata kako i drugite prihodi koi Berzata gi ostvaruva vo tekot
na redovnoto rabotewe se oslobodeni od DDV. Vlezniot DDV pri nabavka na
sredstva ili uslugi ne mo`e da se povrati od dano~nite vlasti i se priznava kako
del od nabavnata vrednost na sredstvata ili kako tro[ok, dokolku e primenlivo.
Prihodite od naemnini i drugite prihodi koi ne se del od redovnite delovni
aktivnosti na Berzata se priznavaat namaleni za iznosot na DDV. Neto iznosot na
povrat/obvrska za DDV sprema dano~nite vlasti se vklu~uva kako drugi
pobaruvawa/obvrski na datumot na izvestuvawe.
2.18 Naem
Smetkovodstvo na davatelot na naemot
Naem e dogovor spored koj davatelot na naem go prefrla vrz korisnikot na naem
pravoto za koristewe na odredeno sredstvo za utvrden period na vreme za odredena
isplata ili serija od isplati.
Naemot, kade zna~itelen del od rizikot i nagradite od sopstvenost se zadr`ani od
strana na davatelot na naem, e klasificiran kako operativen naem. Isplatite koi se
napraveni pod operativniot naem (neto od site koristi dobieni od strana na
davatelot na naemot), se vklu~eni vo Izve[tajot za seopfatna dobivka vrz osnov na
pravoliniskata metoda vo tekot na periodot na naemot.
Koga sredstvata se davaat na finansiski naem, sega[nata vrednost na isplatite na
naemot e priznaena kako pobaruvawe. Razlikata pome\u bruto pobaruvaweto i
sega[nata vrednost na pobaruvaweto e priznaena kako nezaraboten finansiski
prihod.
Prihodot po naem e priznaen spored uslovite za naem so koristewe na metodot za
neto investicija, so koj[to se prika`uva postojano periodi~no vra]awe na
sredstvata. Koga sredstvata se davaat pod operativen naem, sredstvoto se vklu~uva vo
Izve[tajot za finansiska sostojba spored vidot na sredstvoto. Dobivkata od naem se
priznava spored uslovite na naemot koristej]i ja pravoliniskata metoda.
2.19 Kapital, rezervi, neraspredeleni dobivki i pla]awa za dividendi
(a) Akcionerski kapital
Akcionerskiot kapital ja pretstavuva nominalnata vrednost na emitiranite akcii.
(b) Rezervi
Zakonskite rezervi se sozdadeni vo tekot na periodite po pat na raspredelba na
akumulirani dobivki vrz osnova na zakonskata regulativa i odlukite na akcionerite
na Berzata.
(v) Neraspredeleni dobivki
Neraspredelnite dobivki gi vklu~uvaat zadr`anite dobivki od tekovniot i
prethodnite periodi.
(g) Dividendi na obi~ni akcii
Dividendite na obi~nite akcii se priznavaat kako obvrski vo periodot vo koj [to se
odobreni od strana na akcionerite na Berzata.
20
2.20 Prevzemeni i neizvesni obvrski
Ne se priznaeni neizvesni obvrski vo finansiskite izve[tai. Tie se objavuvaat
dokolku postoi verojatnost za odliv na sredstva koi vklu~uvaat ekonomski koristi.
Isto taka, neizvesni sredstva ne se priznaeni vo finansiskite izve[tai, no se
objavuvaat koga postoi verojatnost za priliv na ekonomski koristi. Iznosot na
neizvesna zaguba se priznava kako rezervirawe dokolku e verojatno deka idnite
nastani ]e potvrdat postoewe na obvrska na denot na izvestuvawe i koga mo`e da se
napravi razumna procenka na iznosot na zagubata.
2.21 Transakcii so povrzani subjekti
Povrzan subjekt vo odnos na odredeno pravno lice ili fizi~ko lice e:
a) poedine~en akcioner ili grupa akcioneri koi poseduvaat najmalku 20% od akciite
so pravo na glas ili iako poseduvaat pomal procent, mo`at da vlijaat posredno ili
neposredno vrz odlu~uvaweto vo toa pravno lice;
b) bilo koe drugo pravno lice vo koe prvoto pravno lice, posredno ili neposredno,
poseduva najmalku 20% od akciite so pravo na glas ili iako poseduva pomal procent,
mo`e da vlijae posredno ili neposredno vrz odlu~uvaweto na toa pravno lice;
v) bilo koe drugo pravno lice vo koe eden akcioner, posredno ili neposredno,
poseduva pove]e od 30% od akciite so pravo na glas i vo ist vremenski period istiot
akcioner poseduva, posredno ili neposredno, pove]e od 30% od akciite so pravo na
glas vo prvoto pravno lice;
g) fizi~ko lice ili lica koi imaat neposredna ili posredna kontrola, ili se
kontrolirani od ili se pod zaedni~ka kontrola na pravnoto lice;
d) ~len na upraven odbor, nadzoren odbor ili ~len na drug organ na upravuvawe ili
nadzor na pravnoto lice i
\) vo vrska so licata navedeni pogore, bilo koj ~len na potesnoto semejstvo ili
srodnik zaklu~no so vtor stepen na krvno srodstvo.
2.22 Nastani po datumot na izvestuvawe
Onie nastani po datumot na izvestuvawe koi davaat dopolnitelni informacii za
finansiskata sostojba na Berzata na datumot na izvestuvaweto (korektivni nastani)
se reflektirani vo finansiskite izve[tai. Onie posledovatelni nastani koi
nemaat karakter na korektivni nastani se objavuvaat vo soodvetna bele[ka dokolku
istite se materijalno zna~ajni.
2.23 Izvestuvawe po segmenti
Za celite na finansiskoto izvestuvawe, formatot na izvestuvaweto po segmenti se
opredeluva spored rabotni segmenti vo soglasnost so barawata na akcionerite,
~ii[to rizici i stapki na povrat zavisat od razli~nite vidovi na uslugite [to
Berzata gi izvr[uva.
Aktivnostite na Berzata se organizirani i upravuvani vo samo eden segment i se
izvr[uvaat na teritorija na Republika Makedonija.
21
3 Upravuvawe so finansiski rizici
Delovnite aktivnosti na Berzata se izlo`eni na razli~ni rizici od finansiski
karakter. Aktivnostite na upravuvawe so finansiskite rizicite vklu~uvaat analiza,
procenka, prifa]awe i upravuvawe so rizicite. Berzata se stremi kon postignuvawe
na soodvetna ramnote`a me\u rizikot i nadomestot i minimizacija na potencijalnite
negativni efekti vrz finansiskata uspe[nost na Berzata.
Politikite na Berzata za upravuvawe so rizici imaat za cel da gi identifikuvaat i
analiziraat ovie rizici, da vospostavat soodvetni limiti i kontrola na rizicite,
kako i da gi sledat rizicite i pridr`uvaweto kon limitite preku verodostojni i
sovremeni informati~ki sistemi. Berzata redovno vr[i ispituvawe na politikite i
vospostavenite sistemi za upravuvawe so rizikot soglasno so pazarnite promeni,
promenite vo produktite i najdobrata praksa.
Upravuvaweto so rizici go vr[i Rakovodstvoto na Berzata vo soglasnost so
politikite na Odborot na direktori. Rakovodstvoto gi identifikuva i procenuva
finansiskite rizici vo tesna sorabotka so delovnite edinici na Berzata.
3.1 Krediten rizik
Kreditniot rizik pretstavuva rizik koga dogovornata strana ne e vo mo`nost da gi
ispolni obvrskite spored finansiskiot instrument ili dogovorot [to rezultira vo
finansiska zaguba. Berzata nema zna~ajna koncentracija na kreditniot rizik.
Pobaruvawata od kupuva~ite se sostojat od pogolem broj na salda. Na toj na~in,
upravuvaweto so kreditniot rizik vklu~uva politika na razumno namaluvawe i
disperzija na koncentracijata na pobaruvawata vo portfolioto na klientite.
Pobaruvawata na Berzata ne se obezbedeni so bilo kakvi instrumenti za
obezbeduvawe.
Strukturata na pobaruvawata od kupuva~ite so sostojba na 31 dekemvri 2012 i 2011
godina e kako [to sledi:
31 dekemvri 2012 Bruto izlo`enost
Ispravka na vrednosta
Neto izlo`enost
Nedospeani pobaruvawa
1,211
-
1,211
Dospeani, no neo[teteni pobaruvawa
905
-
905
Dospeani i o[teteni pobaruvawa
2,432 (2,432)
-
Vkupno na 31 dekemvri 2012
4,548 (2,432)
2,116
31 dekemvri 2011 Bruto izlo`enost
Ispravka na vrednosta
Neto izlo`enost
Nedospeani pobaruvawa 9,392 - 9,392
Dospeani, no neo[teteni pobaruvawa 1,444 - 1,444
Dospeani i o[teteni pobaruvawa 2,253 (2,253) -
Vkupno na 31 dekemvri 2011 13,089 (2,253) 10,836
Nedospeanite pobaruvawa vo iznos od 1,211 iljadi Denari (2011: 9,392 iljadi
Denari) vo najgolem del se odnesuvaat na pobaruvawa po osnov na provizii za
trguvawe na berza koi poteknuvaat od 31 dekemvri 2012. Ovie pobaruvawa dostasuvaat
za naplata 7 dena po datumot na fakturiraweto.
22
Krediten rizik (prodol`uva)
Starosnata struktura na dospeanite, no neo[teteni pobaruvawa za godinite [to
zavr[uvaat na 31 dekemvri 2012 i 2011 godina e kako [to sledi:
2012 2011
Do 180 dena 725 1,391
Od 180 - 365 dena 180 53
905 1,444
3.2 Pazarni rizici
Berzata e izlo`ena na pazarni rizici. Pazarnite rizici proizleguvaat od otvorenata
pozicija na Berzata na efektot od fluktuacijata na pazarnite kamatni stapki, kako i
od efektot od fluktuacijata na kursevite na stranskite valuti. Rakovodstvoto na
Berzata utvrduva prifatlivi limiti na rizik, koi se baziraat na nivno sekojdnevno
sledewe.
Kamaten rizik
Berzata e izlo`ena na efektite od fluktuacijata na nivoata na pazarnite kamatni
stapki vrz nejzinata finansiska sostojba i pari~ni tekovi. Pozicijata na Berzata vo
odnos na ~uvstvitelnosta na promeni vo kamatnite stapki zasnovana na momentot na
povtorno utvrduvawe na kamatnata stapka na 31 dekemvri 2012 i 2011 godina e
prika`ana vo tabelata podolu. Taa gi vklu~uva finansiskite instrumenti na Berzata
po nivnata sega[na vrednost, kategorizirani spored poraniot period pome\u datumot
na preocenka ili datumot na dostasuvawe (vo iljadi Denari).
31 dekemvri 2012 Instrumenti so promenliva
kam. stapka
Pomalku od 1 mes.
Od 1 do 3
meseci
Od 3 do 12mes.
Od 1 do 5 godini
Nad 5 godini
Bez Kamata
Vkupno
Sredstva
Pari i pari~ni ekvivalenti 1,473 - - - - - 6 1,479
Plasmani vo banki - - - 64,602 - - - 64,602
Pobaruvawa od kupuva~i - - - - - - 2,116 2,116
Ostanati pobaruvawa - - - - - - 418 418
1,473 - - 64,602 - - 2,540 68,615
Obvrski
Obvrski kon dobavuva~i - - - - - - 1,438 1,438
Ostanati obvrski - - - - - - 197 197
- - - - - - 1,635 1,635
Neto kamaten rizik 1,473 - - 64,602 - - 905 66,980
31 dekemvri 2011
Sredstva
Pari i pari~ni ekvivalenti 1,035 - - - - - 3 1,038
Plasmani vo banki - - 5,000 58,000 - - - 63,000 Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba - - - - - - 3,048 3,048
Pobaruvawa od kupuva~i - - - - - - 10,836 10,836
Ostanati pobaruvawa - - - - - - 268 268
1,035 - 5,000 58,000 - - 14,155 78,190
Obvrski
Obvrski kon dobavuva~i - - - - - - 1,615 1,615
Ostanati obvrski - - - - - - 1,487 1,487
- - - - - - 3,102 3,102
Neto kamaten rizik 1,035 - 5,000 58,000 - - 11,053 75,088
Efektivnite kamatna stapka za plasmanite vo banki (depoziti) vo tekot na 2012
iznesuvale od 2.2% do 5.7% (2011: 4.5% do 5.7%).
23
Pazarni rizici (prodol`uva)
Valuten rizik
Berzata e izlo`ena na rizik vo odnos na efektite od dvi`ewata na nivoto na devizni
kursevi koi se odrazuvaat vrz finansiskata pozicija i gotovinskiot tek. Slednite
tabeli ja sumiraat neto deviznata pozicija na monetarnite sredstva i obvrski na
Berzata na 31 dekemvri 2012 i 2011 godina (vo iljadi Denari).
31 dekemvri 2012 EUR USD Drugi
valuti Denari Vkupno
Sredstva
Pari i pari~ni ekvivalenti 170 334 - 969 1,473
Plasmani vo banki - - - 64,602 64,602
Pobaruvawa od kupuva~i 192 - - 1,924 2,116
Ostanati pobaruvawa - - - 418 418
362 334 - 67,913 68,609
Obvrski
Obvrski kon dobavuva~i - - - 1,438 1,438
Ostanati obvrski - - - 197 197
- - - 1,635 1,635
Neto devizna pozicija 362 334 - 66,278 66,974
31 dekemvri 2011
Sredstva
Pari i pari~ni ekvivalenti - 7 - 1,028 1,035
Plasmani vo banki - - - 63,000 63,000
Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba - - - 3,048 3,048
Pobaruvawa od kupuva~i 344 - - 10,492 10,836
Ostanati pobaruvawa - - - 268 268
344 7 - 77,836 78,187
Obvrski
Obvrski kon dobavuva~i - - - 1,615 1,615
Ostanati obvrski - - - 1,487 1,487
- - - 3,102 3,102
Neto devizna pozicija 344 7 - 74,734 75,085
Analiza na senzitivnosta na stranski valuti: (vo iljadi Denari)
Sredstva / (Obvrski)
Promena vo 2012
Promena vo 2011 2012 2011
Dobivka / (Zaguba)
EUR 1% 1% 4 3
USD 5% 5% 17 -
Dobivka / (Zaguba) 21 3
Analizata na senzitivnost gi vklu~uva edinstveno monetarnite stavki denominirani
vo stranska valuta na krajot na godinata, pri [to se vr[i korekcija na nivnata
vrednost pri promena na kursot na stranskata valuta za 1% i/ili 5%. Pozitivniot,
odnosno negativniot iznos ozna~uva zgolemuvawe/namaluvawe na dobivkata ili
ostanatiot kapital, koj [to se javuva vo slu~aj dokolku denarot ja namali/zgolemi
svojata vrednost vo odnos na stranskite valuti za +/- 1% i/ili 5%.
24
3.3 Rizik od likvidnost
Berzata vodi smetka za izmiruvawe na svoite obvrski vo dogovorenite i zakonski
rokovi. Berzata gi vlo`uva sredstvata vo depoziti. Vlo`enite sredstva vo depoziti
vo zavisnost od likvidnosnite potrebi mo`e da se povle~at vo sekoj moment i na toj
na~in Berzata da ja spre~i pojavata na likvidnosni problemi vo raboteweto. Berzata
sekoga[ se osiguruva deka ima dovolno gotovina na raspolagawe za podmiruvawe na
dostasanite obvrski. Vo dosega[noto rabotewe Berzata bila vo mo`nost da gi
isplati site dospeani obvrski vo soglasnost so dogovorenite rokovi.
Izlo`enost na rizik na likvidnost
Site finansiski obvrski na Berzata dospevaat vo rok od edna godina od datumot na
izvestuvawe.
3.4 Procenka na objektivnata vrednost
Objektivna vrednost pretstavuva vrednost za koja edno sredstvo mo`e da bide
zameneto ili nekoja obvrska podmirena pod normalni komercijalni uslovi.
Objektivnata vrednost se odreduva vrz osnova na pretpostavka na rakovodstvoto,
zavisno od vidot na sredstvoto ili obvrskata.
3.4.1 Finansiski instrumenti priznaeni po objektivnata vrednost
Vo slednata tabela se prika`ani finansiskite sredstva izmereni spored
objektivnata vrednost vo izve[tajot za finansiskata sostojba vo soglasnost so
hierarhijata na objektivnata vrednost. Ovaa hierarhija gi grupira finansiskite
sredstva i obvrski vo tri nivoa koi se baziraat na zna~ajnosta na vleznite podatoci
koristeni pri mereweto na objektivnata vrednost na finansiskite sredstva.
Hierarhijata spored objektivnata vrednost e odredena kako [to sledi:
Nivo 1: kotirani ceni (nekoregirani) na aktivnite pazari za identi~ni sredstva
ili obvrski;
Nivo 2: ostanati vlezni podatoci, pokraj kotiranite ceni, vklu~eni vo Nivo 1
koi se dostapni za nabquduvawe za sredstvoto ili obvrskata, ili direktno (t.e.
kako ceni) ili indirektno (t.e. izvedeni od ceni); i
Nivo 3: vlezni podatoci za sredstvoto ili obvrskata koi ne se baziraat na
podatoci dostapni za nabquduvawe od pazarot.
Finansiskite sredstva koi se evidentirani po objektivna vrednost vo izve[tajot za
finansiskata sostojba se grupirani spored nivoto na hierarhija na objektivnata
vrednost kako [to sledi (vo iljadi Denari):
31 dekemvri 2011 Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Vkupno
Sredstva
Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba - 3,048 - 3,048
Finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se sostojat od udeli vo doma[en
investiciski pari~en fond. Evidentirani se po nivnata objektivna vrednost vrz
osnova na dostapni podatoci za nabquduvawe na vrednosta na sredstvata na datumot
na izvestuvawe.
So sostojba na 31 dekemvri 2012 Berzata nema finansiski instrumenti priznaeni po
objektivna vrednost (2011: 3,048 iljadi Denari).
25
Procenka na objektivna vrednost (prodol`uva)
3.4.2 Finansiski instrumenti koi ne se priznaeni po objektivnata vrednost
Razlikata pome\u smetkovodstvenata vrednost i objektivnata vrednost na onie
finansiski sredstva i obvrski koi vo Izve[tajot za finansiskata sostojba ne se
priznaeni spored objektivna vrednost se prika`ani vo tabelata podolu:
(vo iljadi Denari)
Evidentirana vr. Objektivna vr.
2012 2011 2012 2011
Sredstva
Pari i pari~ni ekvivalenti 1,473 1,035 1,473 1,035
Plasmani vo banki 64,602 63,000 64,602 63,000
Pobaruvawa od kupuva~i 2,116 10,836 2,116 10,836
Ostanati pobaruvawa 418 268 418 268
Vkupni sredstva 68,609 75,139 68,609 75,139
Obvrski
Obvrski kon dobavuva~i 1,438 1,615 1,438 1,615
Ostanati obvrski
197 1,487
197 1,487
Vkupni obvrski 1,635 3,102 1,635 3,102
Finansiski sredstva
Objektivnata vrednost na monetarnite sredstva [to vklu~uvaat pari~ni sredstva i
ekvivalenti se smeta deka e pribli`na na nivnata smetkovodstvena vrednost poradi
toa [to se so dospeanost pomala od 3 meseci.
Finansiski obvrski
Objektivnata vrednost na finansiskite obvrski se smeta deka e pribli`na na
nivnata smetkovodstvena vrednost poradi toa [to se so dospeanost pomala od 3
meseci.
3.5 Upravuvawe so kapitalot
Pri upravuvawe na svojot kapital, Berzata se pridr`uva kon slednite celi:
Pridr`uvawe kon uslovite vo vrska so kapitalot postaveni od strana na
regulatorot,
Za[tita na sposobnosta na Berzata da prodol`i so svoeto delovno rabotewe vo
kontinuitet, i
Odr`uvawe na cvrsta kapitalna baza za poddr[ka na razvojot na svoite delovni
aktivnosti.
So cel da ja odr`i ili prilagodi strukturata na svojot kapital, Berzata mo`e da
izvr[i korekcija na iznosot na dividendi isplateni na Osnova~ite, da vrati kapital
na Osnova~ite, da izdade novi akcii ili da prodade sredstva za da go namali dolgot.
Usoglasenost so zakonskata regulativa
Soglasno so tekovnata zakonska regulativa, odnosno so ~len 75 od Zakonot za hartii
od vrednost Berzata e dol`na vo sekoe vreme da go odr`uva iznosot na kapitalot,
odnosno osnovnata glavnina na nivo od najmalku 500,000 Evra. Iznosot na osnovnata
glavnina e ednakov na zbirot na nominalniot iznos na site vlogovi na akcionerite,
odnosno na nominalniot iznos na site akcii izdadeni od Berzata. Na 31 dekemvri
2012 godina, osnovnata glavnina iznesuva 1,695,023 Evra (2011: 1,695,023 Evra).
26
3.6 Zna~ajni smetkovodstveni procenki
Pri primenata na smetkovodstvenite politiki na Berzata, opi[ani vo Bele[ka 2 kon
ovie finansiski izve[tai, od Rakovodstvoto na Berzata se bara da vr[i procenki i
pravi pretpostavki za evidentiranite iznosi na sredstvata i obvrskite koi ne se
jasno voo~livi od nivnite izvori na evidentirawe. Procenkite i pridru`nite
pretpostavki se zasnovuvaat na minati iskustva i drugi faktori, za koi se smeta deka
se relevantni. Pri toa, fakti~kite rezultati mo`e da odstapuvaat od takvite
procenki.
Procenkite i glavnite pretpostavki se proveruvaat tekovno. Revidiranite
smetkovodstveni procenki se priznavaat vo periodot vo koj istite se revidirani
dokolku takvoto revidirawe vlijae samo za ili vo toj period, kako i za idni periodi,
dokolku revidirawata vlijaat za tekovniot i idnite periodi.
Upotreben vek na sredstvata [to se amortiziraat
Rakovodstvoto vr[i redovna proverka na upotrebniot vek na sredstvata [to se
amortiziraat na 31 dekemvri 2012 godina. Rakovodstvoto procenuva deka utvrdeniot
upotreben vek na sredstvata ja pretstavuva o~ekuvanata upotreblivost (korisnost) na
sredstvata. Evidentiranite vrednosti na ovie sredstva se analizirani vo Bele[kite
12 i 13. Fakti~kite rezultati, sepak, mo`e da se razlikuvaat poradi tehnolo[ka
zastarenost, posebno vo delot na IT opremata i softverite.
O[tetuvawe kaj nefinansiski sredstva
Zagubi od o[tetuvawe se priznavaat vo iznos za koj evidentiranata vrednost na
sredstvoto ili edinicata [to generira gotovina go nadminuva nadomestliviot iznos.
Pri utvrduvawe na nadomestliviot iznos, Rakovodstvoto gi procenuva o~ekuvanite
ceni, gotovinskite tokovi od sekoja edinica [to generira gotovina i utvrduva
soodvetna kamatna stapka pri presmetka na sega[nata vrednost na tie gotovinski
tekovi.
Objektivna vrednost na finansiski sredstva
Dokolku pazarot na finansiski instrument ne e aktiven, Rakovodstvoto ja utvrduva
objektivnata vrednost so koristewe tehniki za procenka. Vo primenata na tehnikite
za procenka, Rakovodstvoto pravi maksimalno iskoristuvawe na pazarnite inputi, i
koristi procenki i pretpostavki koi se, kolku [to e mo`no, vo soglasnost so
podatocite koi u~esnicite na pazarot ]e gi koristat pri opredeluvawe na cenata na
instrumentot. Vo slu~aj kade ovie podatoci ne se vidlivi, Rakovodstvoto gi
procenuva pretpostavkite na u~esnicite na pazarot pri opredeluvawe na cenata na
finansiskiot instrument. Ovie procenki mo`at da se razlikuvaat od realnite ceni
koi mo`at da se postignat vo transakcija izvr[ena pod komercijalni uslovi na
datumot na izvestuvawe.
27
Zna~ajni smetkovodstveni procenki (prodol`uva)
O[tetuvawe na pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa
Dru[tvoto presmetuva o[tetuvawe za pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa
vrz osnova na procenka na zagubi koi rezultiraat od nemo`nosta kupuva~ite da gi
podmirat svoite obvrski. Pri procenka na soodvetnosta na zagubata poradi
o[tetuvawe za pobaruvawata od kupuva~i i ostanatite pobaruvawa, procenkata se
temeli vrz dospevaweto na saldoto na smetkata za pobaruvawa i minatoto iskustvo na
otpisi, kreditosposobnosta na klientite i promenite vo uslovite za pla]awe za
klientite. Ova podrazbira pravewe pretpostavki za idnite odnesuvawa na klientite,
kako i za idnite prilivi na pari~ni sredstva. Dokolku finansiskite uslovi na
klientite se vlo[at, realnite otpisi na tekovno postoe~kite pobaruvawa mo`e da
bidat povisoki od o~ekuvanoto, i mo`e da go nadminat nivoto na zagubite poradi
o[tetuvawe koi se dosega priznati.
28
4 Prihodi od redovno rabotewe 2012 2011
Trguvawe 18,953 31,305
^lenstvo 4,469 4,890
Distribucija na berzanski podatoci 2,749 2,892
Kotirawe 2,400 2,513
28,571 41,600
Prihodite od trguvawe vo iznos od 18,953 iljadi Denari (2011: 31,305 iljadi
Denari) proizleguvaat od presmetka na provizii soglasno obemot i tipot na
transakcii spored Tarifnikot odobren od strana na Komisijata za hartii od
vrednost.
Ostanatite prihodi od redovno rabotewe isto taka proizleguvaat od nadomestoci
utvrdeni vo Tarifnikot na Berzata, odobren od strana na Komisijata za hartii od
vrednost.
5 Prihodi od vlo`uvawa 2012 2011
Prihodi od kamata
Pari i smetki vo banka (vklu~uvaj]i depoziti) 3,099 2,843
3,099 2,843
Prihodi od zakupnini
Prihodi od operativen naem 1,792 1,887
1,792 1,887 Prihodi od proda`ba na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba
Prihodi od proda`ba na udeli vo doma[en investiciski pari~en fond (Bele[ka 17) 109 -
109 -
5,000 4,730
6 Ostanati prihodi 2012 2011
Prihodi od donacii za intelektualni uslugi za podgotovka za obuki (Bele[ka 22) 13,811 -
Prihod od donacija na softver (Bele[ka 22) 1,554 1,554
Zakup na mediumski prostor 546 753
Nadomestok za godi[na konferencija (Bele[ka 22) 400 492
Prihodi od kotizacija 263 347
Prihodi od sprovedeni obuki 139 -
Naplateni otpi[ani pobaruvawa (Bele[ka 18) 57 89
Ostanati prihodi 47 379
16,817 3,614
7 Tro[oci za nadomestoci i provizii 2012 2011
Provizija za Komisijata za hartii od vrednost 11,570 10,937
Bankarski provizii 83 96
11,653 11,033
29
Tro[oci za nadomestoci i provizii (prodol`uva)
Za izvr[enite berzanski transakcii Komisijata za hartii od vrednost na Republika
Makedonija naplatuva provizija, koja [to se presmetuva vrz osnova na Tarifnikot na
Komisijata za hartii od vrednost. Soglasno izmenite na Tarifnikot na Komisijata za
hartii od vrednost, po~nuvaj]i od 01 januari 2011 godina promenet e modelot za
presmetka na nadomestokot za Komisijata za hartii od vrednost i namesto 17% od
ostvarenite prihodi na Berzata utvrdeni so nejziniot Tarifnik, se presmetuva
0,006% od pazarnata kapitalizacija na site segmenti na pazarot na posledniot den na
trguvawe vo prethodnata godina. Pazarnata kapitalizacija ja utvrduva Komisijata za
hartii od vrednost so Zapisnik.
8 Kursni razliki, neto 2012 2011
Pozitivni kursni razliki 16 42
Negativni kursni razliki (25) (41)
(9) 1
9 Tro[oci za vrabotenite 2012 2011
Bruto plati
12,980 15,096
Drugi tro[oci za vrabotenite
- 205
12,980 15,301
10 Ostanati tro[oci od raboteweto 2012 2011
Intelektualni uslugi za podgotovka na obuki finansirani od Grant (Bele[ka 22) 13,811
-
Materijali 2,070 2,332
Tro[oci za telefon i po[ta 1,533 1,606
Tro[oci za odr`uvawe i drugi uslugi 1,290 1,358
Tro[oci na Odborot na direktori 1,160 1,375
Ostanato 1,065 1,089
Marketing i odnosi so javnosta 578 812
Tro[oci za godi[na konferencija 421 652
Obezbeduvawe 379 373
Premii za osiguruvawe 343 444
Patni tro[oci 309 231
Zagubi poradi o[tetuvawe i nenaplatlivost (Bele[ka 18) 236 159
Intelektualni uslugi 132 140
Tro[oci za istra`uvawe i razvoj 67 67
Neamortizirana vrednost na prodadeni osnovni sredstva (Bele[ka 12) - 15
23,394
10,653
11 Dano~en rashod 2012 2011
Tekoven dano~en rashod 79 157
Odlo`en dano~en rashod - -
79 157
30
Dano~en rashod (prodol`uva)
Vo prodol`enie e usoglasuvaweto na vkupniot dano~en rashod vo Izve[tajot za
seopfatnata dobivka za godinite koi [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2012 i 2011
godina:
2012 2011
Nepriznaeni rashodi za dano~ni celi od tekovnata godina 787 1,570
Dano~en kredit za rashodi so odlo`eno priznavawe - -
787 1,570
Danok po dano~na stapka od 10% (2011: 10%) 79 157
79 157
12 Nedvi`nosti i oprema
Objekti Mebel, vozila i
druga oprema Vkupno
Nabavna vrednost
Na 01 januari 2011 77,274 22,503 99,777
Nabavki vo tekot na godinata - 2,493 2,493
Proda`bi - (1,008) (1,008)
Na 31 dekemvri 2011/ 01 januari 2012
77,274
23,988 101,262
Nabavki vo tekot na godinata
-
341 341
Rashoduvawe
-
(459) (459)
Na 31 dekemvri 2012
77,274
23,870 101,144
Akumulirana deprecijacija
Na 01 januari 2011 6,091 17,229 23,320
Deprecijacija za godinata 1,932 2,787 4,719
Proda`bi - (993) (993)
Na 31 dekemvri 2011/01 januari 2012 8,023 19,023 27,046
Deprecijacija za godinata
1,932
2,018 3,950
Rashoduvawe
-
(459) (459)
Na 31 dekemvri 2012
9,955
20,582 30,537
Neto evidentirana vrednost
Na 01 januari 2011
71,183
5,274 76,457
Na 31 dekemvri 2011
69,251
4,965 74,216
Na 31 dekemvri 2012
67,319
3,288 70,607
Del od delovniot objekt na Berzata po~nuvaj]i od 01 mart 2008 godina e predmet na
iznajmuvawe pod operativen lizing za period od edna godina, so mo`nost za
prodol`uvawe na dogovorot. Berzata ne go evidentirala gorenavedenoto sredstvo
kako sredstvo dadeno pod zakup od pri~ina [to smeta deka iznajmenite prostorii ne
bi mo`ele da bidat predmet na oddelna proda`ba dokolku ne se napravi
rekonstrukcija na objektot i drugi prilagoduvawa na dokumentacijata. Dokolku delot
od objektot koj se izdava bi se smetal kako poseben objekt, rakovodstvoto procenuva
deka negovata proceneta vrednost na 31 dekemvri 2012 godina bi iznesuvala
pribli`no 20 milioni Denari (2011: 20 milioni Denari).
31
So sostojba na 31 dekemvri 2012 i 2011 na objektite i opremata vo sopstvenost na
Berzata ne e vospostaveno zalo`no pravo i/ili hipoteka.
32
13 Nematerijalni sredstva Softver Licenci Vkupno
Nabavna vrednost
Na 01 januari 2011 9,900 971 10,871
Nabavki vo tekot na godinata - 57 57
Na 31 dekemvri 2011/ 01 januari 2012 9,900 1,028 10,928
Na 31 dekemvri 2012 9,900 1,028 10,928
Akumulirana amortizacija
Na 01 januari 2011 2,590 486 3,076
Amortizacija za godinata 1,943 199 2,142
Na 31 dekemvri 2011/ 01 januari 2012 4,533 685 5,218
Amortizacija za godinata 1,866
133 1,999
Na 31 dekemvri 2012 6,399
818 7,217
Neto evidentirana vrednost
Na 01 januari 2011 7,310 485 7,795
Na 31 dekemvri 2011 5,367
343 5,710
Na 31 dekemvri 2012 3,501
210 3,711
Pravoto na upotreba na softverot za celi na trguvawe na Berzata e dobieno kako
donacija od Republika Slovenija vo po~etokot na 2001 godina. So prevzemaweto na
izvorniot kod na softverot od Qubqanska berza, Republika Slovenija [to se slu~i
vo dekemvri 2009 godina, softverot e staven vo upotreba. So sostojba na 31 dekemvri
2012 godina, softverot ima neto evidentirana vrednost od 3,109 iljadi Denari
(2011: 4,662 iljadi Denari) (Bele[ka 22).
14 Finansiski instrumenti po kategorii
Evidentiranite vrednosti na finansiskite sredstva i obvrski na Berzata priznaeni
na datumot na izvestuvaweto za objavenite periodi se kategorizirani na sledniov
na~in:
Raspolo`livi za proda`ba
Krediti i pobaruvawa Vkupno
31 dekemvri 2012
Sredstva spored Izve[tajot za finansiskata sostojba
Pari i pari~ni ekvivalenti - 1,473 1,473
Plasmani vo banki - 64,602 64,602
Pobaruvawa od kupuva~i - 2,116 2,116
Ostanati pobaruvawa -
418 418
- 68,609 68,609
Ostanati finansiski
obvrski Vkupno Obvrski spored Izve[tajot za finansiskata sostojba
Obvrski kon dobavuva~i 1,438 1,438
Ostanati obvrski
197 197
1,635 1,635
33
Finansiski instrumenti po kategorii (prodol`uva)
Raspolo`livi za proda`ba
Krediti i pobaruvawa Vkupno
31 dekemvri 2011
Sredstva spored Izve[tajot za finansiskata sostojba
Pari i pari~ni ekvivalenti - 1,035 1,035
Plasmani vo banki - 63,000 63,000 Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba 3,048 - 3,048
Pobaruvawa od kupuva~i - 10,836 10,836
Ostanati pobaruvawa -
268 268
3,048 75,139 78,187
Ostanati finansiski
obvrski Vkupno Obvrski spored Izve[tajot za finansiskata sostojba
Obvrski kon dobavuva~i 1,615 1,615
Ostanati obvrski 1,487 1,487
3,102 3,102
15 Pari i pari~ni ekvivalenti 2012 2011
Smetki vo banki
Vo Denari 969 1,028
Vo stranska valuta 504 7
Pari vo blagajna vo Denari 6 3
1,479 1,038
16 Plasmani vo banki 2012 2012
Kratkoro~ni depoziti vo doma[ni banki vo Denari 64,602 63,000
64,602 63,000
17 Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba
So sostojba na 31 dekemvri 2012 godina Berzata ne poseduva finansiski sredstva
raspolo`livi za proda`ba. So sostojba na 31 dekemvri 2011 godina, Berzata
poseduvala udeli vo KB Publikum Pari~en - Otvoren Investiciski Fond so
objektivna vrednost od 3,048 iljadi Denari usoglasena spored vrednosta na neto
imotot po udel na Fondot na toj datum. Vo tekot na 2012 godina Berzata ima
realizirano transakcii na nabavka na novi udeli, kako i proda`ba na istite. Od
proda`bata na udelite, Berzata ima ostvareno prihodi vo vkupen iznos od 109 ijadi
Denari (Bele[ka 5).
18 Pobaruvawa od kupuva~i 2012 2011
Pobaruvawa od kupuva~i 4,548 13,089
Namaleno za ispravka na vrednosta na somnitelni i sporni pobaruvawa (2,432) (2,253)
2,116 10,836
34
Pobaruvawa od kupuva~i (prodol`uva)
Dvi`eweto na ispravkata na vrednosta na somnitelni i sporni pobaruvawa od
kupuva~i e prika`ano podolu:
2012 2011
So sostojba na 01 januari 2,253 2,183
Tekoven rashod od o[tetuvawe (Bele[ka 10) 236 159
Naplateni otpi[ani pobaruvawa (Bele[ka 6) (57) (89)
2,432 2,253
19 Pobaruvawa od danok na dobivka
So sostojba na 31 dekemvri 2012 godina Berzata ima pobaruvawa za pove]e platen
danok na dobivka vo iznos od 77 iljadi Denari (2011: - iljadi Denari).
20 Akcionerski kapital Akcionerski kapital
So sostojba na 31 dekemvri 2012 godina, akcionerskiot kapital na Berzata iznesuva
103,498 iljadi Denari (2011: 103,498 iljadi Denari).
Akcioneri na Berzata so sostojba na 31 dekemvri 2012 godina se slednite:
Akcioner Broj na akcii Vrednost po
akcija vo EUR Vrednost vo EUR U~estvo vo %
Komercijalna banka AD Skopje 279 607.1 169,381 9.99
TTK banka AD Skopje 279 607.1 169,381 9.99 Brokerska ku]a "Fer[ped broker" AD Skopje 278 607.1 168,774 9.96
Stopanska banka AD Skopje 277 607.1 168,166 9.92
Eurostandard Banka AD Skopje 276 607.1 167,559 9.89
NLB Tutunska Banka AD Skopje 170 607.1 103,207 6.09
{parkase Banka AD Skopje 168 607.1 101,993 6.02 Centralna Kooperativna banka AD Sofija 148 607.1 89,851 5.30 Brokerska ku]a "Mak broker" AD Skopje (vo likvidacija) 148 607.1 89,851 5.30
Ohridska banka AD Skopje 148 607.1 89,851 5.30 Univerzalna Investiciona banka AD Skopje 148 607.1 89,851 5.30
2,319 1,407,865 83.06 Ostanati akcioneri so u~estvo pomalo od 5% 473 607.1 287,158 16.94
Vkupno 2,792 1,695,023 100%
Steknuvaweto na akcii nad 10% od vkupnite akcii izdadeni od Berzata podle`i na
poseben re`im soglasno Zakonot za hartii od vrednost.
Rezervi
Dvi`eweto na smetkite na rezervite vo tekot na 2012 i 2011 godina e kako [to sledi:
Revalorizacioni rezervi
Zadol`itelni rezervi Vkupno
01 januari 2012 48 38,573 38,621 Proda`ba na vlo`uvawata raspolo`livi za proda`ba (48) - (48)
31 dekemvri 2012 - 38,573 38,573
01 januari 2011 - 38,573 38,573 Promena na obj.vred.na vlo`uvawata raspolo`livi za proda`ba 48 - 48
31 dekemvri 2011 48 38,573 38,621
35
Akcionerski kapital (prodol`uva)
Rezervite se sozdadeni inicijalno vrz osnova na doma[nata zakonska regulativa i
posledovatelno zgolemeni vo tekot na godinite kako rezultat na revalorizacijata na
materijalnite sredstva i promenite vo objektivnata vrednost na vlo`uvawata, kako i
za raspredelba na neto dobivkite po odano~uvawe. Rezervite mo`e da se koristat
soglasno pozitivnata zakonska regulativa.
21 Obvrski kon dobavuva~i 2012 2011
Obvrski kon dobavuva~i vo Republika Makedonija 1,438 1,615
1,438 1,615
22 Donacii 2012 2011
Softver 3,109 4,663
3,109 4,663
So sostojba na 31 dekemvri 2012 godina, iznosot od 3,109 iljadi Denari (2011: 4,663
iljadi Denari) pretstavuva donacija na softver za trguvawe dobien od Qubqanska
Berza, Republika Slovenija (Bele[ka 13).
Dvi`eweto na donaciite vo tekot na 2012 i 2011 godina e kako [to sledi:
2012 2011
Na 01 januari
4,663 6,217
Zgolemuvawe:
- Primena donacija za intelektualni uslugi za podgotovka na obuki (Bele[ka 6)
13,811 -
- Primena donacija za godi[na konferencija (Bele[ka 6)
400
492
14,211
492
Namaluvawe:
- Amortizacija na softver za godinata (Bele[ka 6)
(1,554)
(1,554) - Nadomest na tro[oci za intelektualni uslugi za podgotovka na obuki (Bele[ka 10)
(13,811)
-
- Nadomest na tro[oci za godi[na konferencija
(400)
(492)
(15,765) (2,046)
Na 31 dekemvri
3,109 4,663
Vo tekot na 2012 godina Berzata ima dobieno donacija od Evropska Banka za Obnova i
Razvoj vo iznos od 13,811 iljadi Denari. Grantot e namenet za koristewe na
intelektualni uslugi za podgotovka za oddr`uvawe na obuki koi ]e gi sproveduva
Berzata. Soglasno dogovorot koj Berzata go ima sklu~eno so Evropskata Banka za
Obnova i Razvoj (EBOR), nadomestot za tro[ocite za koi e namenet Grantot celosno
se isplatuva od strana na EBOR direktno na dobavuva~ite na ovie uslugi.
36
37
23 Ostanati obvrski 2012 2011
Odnapred naplateni prihodi 355 480
Primen depozit 197 197
Danoci 175 235
Obvrski kon vrabotenite za bruto plati - 1,084
Ostanati obvrski - 205
727 2,201
24 Zarabotka po akcija
Osnovnata zarabotka po akcija e presmetana taka [to neto dobivkata za godinata koja
pripa\a na obi~nite akcioneri se deli so ponderiraniot prose~en broj na obi~ni
akcii vo tekot na godinata.
2012 2011
(Zaguba)/zarabotuva~ka koja pripa\a na akcionerite (3,676) 5,940
Namaleno za: dividendi za prioritetnite akcii - -
Neto (zaguba)/dobivka koja pripa\a na imatelite na obi~ni akcii (3,676) 5,940
Ponderiran prose~en broj na obi~ni akcii 2,792 2,792
Osnovna (zaguba)/zarabotka po akcija (Denari po akcija) (1,317) 2,128
25 Potencijalni i prevzemeni obvrski
Sudski sporovi
So sostojba na 31 dekemvri 2012 godina ne se evidentirani bilo kakvi rezervirawa
od potencijalni zagubi po osnov na sudski sporovi. Rakovodstvoto na Berzata redovno
gi analizira mo`nite rizici od zagubi po osnov na sudski sporovi i eventualni
pobaruvawa protiv Berzata koi bi mo`ele da se pojavat vo idnina.
Dano~en rizik
Finansiskite izve[tai i smetkovodstvenata evidencija na Berzata podle`at na
dano~na kontrola od strana na dano~nite vlasti vo periodot od 5 godini po
podnesuvaweto na dano~niot izve[taj za finansiskata godina i mo`at da
predizvikaat dopolnitelni dano~ni obvrski. Spored procenkite na Rakovodstvoto na
Berzata i na datumot na ovie izve[tai ne postojat bilo kakvi dopolnitelni uslovi
od koi mo`at da proizlezat potencijalno materijalno zna~ajni obvrski po ovoj osnov.
Kapitalni obvrski
Ne se evidentirani kapitalni obvrski na denot na izvestuvawe koi ne se ve]e
priznati vo finansiskite izve[tai.
26 Transakcii so povrzani subjekti i nadomesti na rakovodstvoto
Nitu eden od akcionerite na Berzata nema status na povrzan subjekt, bidej]i nitu
eden od niv nema zna~ajno vlijanie vrz aktivnostite na Berzata.
Nadomestite za klu~noto rakovodstvo se kako [to sledi:
2012 2011
Izvr[ni direktori
Bruto plati 4,044 5,556
Neizvr[ni ~lenovi na Odborot na direktori
Nadomest isplaten za godinata 1,160 1,375
5,204 6,931
38
27 Nastani po datumot na izvestuvawe
Po 31 dekemvri 2012 godina - datumot na izvestuvaweto, do denot na odobruvaweto na
ovie finansiski izve[tai, nema nastani koi bi predizvikale korekcija na
finansiskite izve[tai, nitu pak nastani koi se materijalno zna~ajni za objavuvawe vo
ovie finansiski izve[tai.
