აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 1

ინსტრუქცია: გთხოვთ იმსჯელოთ და გამოთქვათ ვარაუდი, რა დრო დასჭირდება ჩამოთვლილი

საგნების სრულად დაშლას. თქვენი პასუხები მიუთითეთ შესაბამის გრაფებში. ბოლოს უპასუხეთ

შეკითხვებს.

#

ნივთი

ნივთის სრულად დაშლისთვის

საჭირო დრო

მოსწავლეების

ვარაუდი

სწორი პასუხი

1 პოლიეთილენის პარკი

2 რეზინის საბურავი

3 ალუმინის ქილა

4 ბავშვის ერთჯერადი საფენი

5 ქაღალდის ხელსახოცი

6 ქაღალდის პარკი

7 გაზეთი

8 ვაშლის, მსხლის, ბანანის ნარჩენი

9 სიგარეტის ნამწვი

10 პლასტმასის ბოთლი

1. თქვენი აზრით, რომელ საგანს სჭირდება სრულად დაშლისთვის ყველაზე ნაკლები დრო? რატომ

ფიქრობთ ასე?

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. თქვენი აზრით, რომელ საგანს სჭირდება სრულად დაშლისთვის ყველაზე მეტი დრო? რატომ

ფიქრობთ ასე?

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

სამუშაო ფურცელი 1

რა დრო სჭირდება ნარჩენების სრულად

დაშლას?

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 2

რაც უფრო მეტად ვითარდება მსოფლიო, მით უფრო იზრდება ნარჩენების რაოდენობა. საქართველოში

ყოველწლიურად 900 ათასი ტონა ნარჩენი წარმოიქმნება, ანუ ერთი ადამიანი წელიწადში საშუალოდ

200 კგ ნაგავს წარმოქმნის. აღსანიშნავია, რომ ევროკავშირში ეს მაჩვენებელი 475 კგ-ია. ნარჩენების

დიდი რაოდენობით წარმოქმნით გამოირჩევა ავსტრალია. 1996-1997 წლებში ერთი ავსტრალიელი

საშუალოდ 1200 კგ ნაგავს აწარმოებდა. ეს მაჩვენებელი 2006-2007 წლებში 2100 კგ-მდე გაიზარდა.

სხვადასხვა ქვეყნის მთავრობებმა დაიწყეს ფიქრი იმის შესახებ, თუ როგორ მართონ ნარჩენები

ეფექტურად. 2005 წელს იაპონიაში ნარჩენების მართვის მიზნით ოფიციალურად ჩამოაყალიბეს ე.წ. 3R

ინიციატივა. ამ ინიციატივას მოგვიანებით ბევრი ქვეყანა შეუერთდა. ტერმინი 3R აღნიშნავს სამი

სიტყვის პირველ ასოებს: Reduce – შემცირება; Reuse – ხელახლა გამოყენება; Recycle – აღდგენა ან

გადამუშავება.

ბოლო პერიოდში გამოიყენება ასევე ტერმინი – 4R, რაც გულისხმობს მეოთხე პრინციპს – შეცვლას,

ჩანაცვლებას (Replace), რომელიც მოგვიწოდებს შევცვალოთ პოლიეთილენის პაკეტები ქაღალდით,

პლასტმასის ბოთლები და ჭურჭელი – მინის ჭურჭლით და ა.შ.

ნარჩენების შემცირება. 3R-ის სტრატეგიიდან ყველაზე მნიშვნელოვანი და ეფექტური არის ნარჩენების

შემცირება. სანამ დავიწყებთ იმაზე ფიქრს, თუ სად გადავამუშაოთ ან ხელმეორედ როგორ

გამოვიყენოთ ესა თუ ის ნივთი, აჯობებს მაქსიმალურად შევამციროთ მათი რაოდენობა:

ეკონომიურად გამოვიყენოთ რვეულის გვერდები.

ვიყიდოთ პროდუქცია ნაკლები შეფუთვით.

ვიყიდოთ მხოლოდ იმდენი, რამდენიც

გვჭირდება.

იშვიათად გამოვიყენოთ ერთჯერადი

ნივთები.

მოვუფრთხილდეთ ნივთებს და დავიცვათ

დაზიანებისგან.

ნარჩენების ხელახალი გამოყენება. ნარჩენების

ხელახალი გამოყენება გულისხმობს მოხმარებული

ნივთების მეორად გამოყენებას. ჩვენც შეგვიძლია

შევუწყოთ ხელი ნარჩენების ხელახლა

გამოყენებას:

კარგ მდგომარეობაში მყოფი ნივთები

გავცვალოთ ჩვენთვის სასურველ სხვა

სამუშაო ფურცელი 2

ნარჩენების მართვა

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 3

ნივთში.

დავფიქრდეთ რა შეიძლება გავაკეთოთ ერთი შეხედვით უსარგებლო და გადასაგდები

ნივთისგან.

გამოყენებული ნივთებისგან შევქმნათ ახალი საჭირო ნივთები.

შევაკეთოთ დაზიანებული ტელეფონი, კომპიუტერი, პლანშეტი და სხვა.

ნარჩენების მართვის კამპანიას ხელოვანებიც შეუერთდნენ. მათ ნარჩენებისგან შექმნეს ნამუშევრები.

მაგალითად, მადრიდის ცენტრალურ მოედანზე ევროპაში მოგროვებული ნარჩენებისგან აშენებულია

სასტუმრო. ჰოლანდიელმა დიზაინერმა 20 000 პოლიეთილენის პარკი გამოიყენა ლოკოკინას

სკულპტურის შესაქმნელად. ისრაელში, ქალაქ ჰაიფაშის ცენტრალურ ნაწილში, დადგეს პლასტმასის

ბოთლებისგან შექმნილი საახალწლო ნაძვის ხე. მათ ამისთვის გამოიყენეს დაახლოებით 5480

პლასტმასის ბოთლი.

ნარჩენების გადამუშავება. ნარჩენების გადამუშავება გულისხმობს გამოყენებული ნივთის ან ნარჩენის

ტექნოლოგიურ გადამუშავებას სხვა პროდუქტად. მას ორი მნიშვნელოვანი სარგებელი მოაქვს:

მნიშვნელოვნად მცირდება ნედლი მასალის ან რესურსის მოხმარება. მაგალითად, 1 ტონა

ქაღალდის გადამუშავებით გადარჩება 20 ხე. ზოგიერთი ხის გაზრდას 40-50 წელიც კი სჭირდება.

ერთი მინის ქილის გადამუშავებით დავზოგავთ 25 წთ ელექტროენერგიას, რომელსაც

გამოიყენებს კომპიუტერი. ერთი პლასტმასის ბოთლის გადამუშავებით იზოგება 60-ვატიანი

ნათურა, რომელსაც 3 საათი შეუძლია ოთახის განათება.

• ამცირებს ჰაერისა და წყლის დაბინძურებას (ნაგავსაყრელებიდან).

ნარჩენების გადამუშავება შეუძლებელია

ნარჩენების დახარისხების გარეშე. უმეტესად

მოქალაქეებს ავალდებულებენ დაახარისხონ

4 სახის ნარჩენი: მინა, პლასტმასი, ქაღალდი,

ალუმინის ქილები. ნაგვისთვის გამოყოფილ

განსხვავებულ ურნებს ხშირად შეხვდებით

განვითარებულ ქვეყნებში. სამწუხაროდ, 3R-ის ინიციატივის

წარმატებით შესრულების დროსაც კი რჩება

ისეთი ნარჩენები, რომლებსაც ვერც

გადავამუშავებთ და ვერც ხელახლა

გამოვიყენებთ. ამის შესახებ ჯერ კიდევ

ფიქრობენ და კონცეფციებს ამუშავებენ მეცნიერები. ასეთი სახის ნარჩენი ძირითადად უნდა

ჩაიმარხოს მიწაში მოსახლეობიდან შორს, ნაგავსაყრელებზე.

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 4

მთავარი პრობლემა და მისი მოგვარების გზები

ინსტრუქცია: გთხოვთ წაიკითხოთ ტექსტი ნარჩენების მართვის შესახებ. იმსჯელეთ, რა პრობლემა არის ტექსტში აღწერილი და როგორია ამ

პრობლემის მოგვარების გზები და მათთან დაკავშირებული დეტალები.

მთავარი პრობლემა

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

პრობლემის მოგვარების გზა 2

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

პრობლემის მოგვარების გზა 1

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

---------------------------------------------

პრობლემის მოგვარების გზა 3

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

--------------------------------------------------

დეტალები

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

დეტალები

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

დეტალები

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

-------------------------------------------------

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 5

ჯგუფი 1.

პროდუქციის დასახელება ----------------------------------------------

1. რა მასალა / მასალებია გამოყენებული შეფუთვისთვის?

2. რა დანიშნულება აქვს აღნიშნულ შეფუთვას?

3. რას შეცვლიდით აღნიშნულ შეფუთვაში ნარჩენების შემცირების მიზნით? რომელ მასალას

შეცვლიდით და შეამცირებდით რაოდენობრივად?

სამუშაო ფურცელი 3

პროდუქციის შეფუთვის შეფასება

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 6

ჯგუფი 2.

პროდუქციის დასახელება ----------------------------------------------

1. რა მასალა / მასალებია გამოყენებული შეფუთვისთვის?

2. რა დანიშნულება აქვს აღნიშნულ შეფუთვას?

3. რას შეცვლიდით აღნიშნულ შეფუთვაში ნარჩენების შემცირების მიზნით? რომელ მასალას

შეცვლიდით და შეამცირებდით რაოდენობრივად?

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 7

ჯგუფი 3.

პროდუქციის დასახელება ----------------------------------------------

1. რა მასალა / მასალებია გამოყენებული შეფუთვისთვის?

2. რა დანიშნულება აქვს აღნიშნულ შეფუთვას?

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 8

3. რას შეცვლიდით აღნიშნულ შეფუთვაში ნარჩენების შემცირების მიზნით? რომელ მასალას

შეცვლიდით და შეამცირებდით რაოდენობრივად?

ჯგუფი 4.

პროდუქციის დასახელება ----------------------------------------------

4. რა მასალა / მასალებია გამოყენებული შეფუთვისთვის?

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 9

5. რა დანიშნულება აქვს აღნიშნულ შეფუთვას?

6. რას შეცვლიდით აღნიშნულ შეფუთვაში ნარჩენების შემცირების მიზნით? რომელ მასალას

შეცვლიდით და შეამცირებდით რაოდენობრივად?

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 10

ჯგუფი 1

თქვენმა მეგობარმა გითხრათ, რომ მან გუშინ

შეიძინა CD, რომელიც არ მოეწონა და ამიტომ

აპირებს მის გადაგდებას.

რას მოიმოქმედებთ?

(1) არაფერს.

(2) მეგობარს ურჩევთ CD აჩუქოს რომელიმე

თანაკლასელს, რომელსაც მოსწონს CD-ზე

ჩაწერილი მუსიკა.

(3) მეგობარს გამოართმევთ CD-ს და მას

ხელოვნების პროექტისთვის გამოიყენებთ.

(4) თქვენც ურჩევთ მეგობარს CD-ის გადაგდებას.

დაასაბუთეთ თქვენი არჩევანის მართებულობა:

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

ჯგუფი2

მაღაზიიდან საყიდლებიდან დაბრუნებულმა

აღმოაჩინეთ, რომ გაქვთ 10 პოლიეთილენის პარკი.

რას მოიმოქმედებთ?

(1) დააბრუნებთ პარკებს მაღაზიაში ხელახალი

გამოყენებისთვის.

(2) გადააგდებთ ნაგავში.

(3) პარკებს გამოიყენებთ მაღაზიაში მომდევნო

ვიზიტის დროს.

(4) პარკებს გამოიყენებთ ნაგვის შესაგროვებლად

და მოგვიანებით გადააგდებთ ნაგავთან

ერთად.

დაასაბუთეთ თქვენი არჩევანის მართებულობა:

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

სამუშაო ფურცელი 4

ნარჩენების ხელახლა გამოყენება: ჩემი არჩევენი

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 11

ჯგუფი 3

თქვენს მეგობარს ეხმარებით მისი ოთახის

დალაგებაში. დალაგების დროს ნახეთ ერთი შეკვრა

მისალოცი ბარათები.

რას მოიმოქმედებთ?

(1) მისალოცი ბარათების შეკვრას გადააგდებთ

ნაგავში.

(2) მისალოც ბარათებს სხვა ქაღალდებთან

ერთად ჩააბარებთ მაკულატურის

გადამამუშავებელ ქარხანაში.

(3) თქვენს მეგობარს ასწავლით ბარათებისგან

პატარა სასაჩუქრე ყუთების მომზადებას.

(4) თქვენს მეგობარს ურჩევთ ბარათები ისეთ

ადგილზე შეინახოს, რომ ხელი არ

შეუშალოს.

დაასაბუთეთ თქვენი არჩევანის მართებულობა:

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

ჯგუფი 4

მაცივარში გაქვთ ბოსტნეულით სავსე პლასტმასის

კონტეინერები. აღმოჩნდა, რომ ბოსტნეული

გაფუჭებულია და მისი საკვებად გამოყენება არ

შეიძლება.

რას მოიმოქმედებთ?

(1) ბოსტნეულს და კონტეინერებს გადაყრით

ნაგავში.

(2) კონტეინერებიდან ამოიღებთ ბოსტნეულს

და გადაყრით. კონტეინერებს გარეცხავთ და

შეინახავთ მომავალში გამოყენებისთვის.

(3) არასასიამოვნო სუნის შეკავების გამო

ბოსტნეულით სავსე კონტეინერს გაახვევთ

დამატებით პარკებში და გადააგდებთ ნაგვის

დაასაბუთეთ თქვენი არჩევანის მართებულობა:

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 12

ყუთში.

(4) ბოსტნეულს ჩააბარებთ ორგანული

ნარჩენების გადამუშავების საწარმოში.

წყარო: http://www.gcpcenvis.nic.in/Kids-Student/Doing_the_4Rs_complete_english2.pdf (ადაპტირებული).

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 13

ინსტრუქცია: ქვემოთ ჩამოთვლილი ნივთებიდან ნაწილი მიეკუთვნება ორგანულ ნარჩენს, ნაწილი კი –

არაორგანულ ნარჩენს. ყურადღებით დააკვირდით ჩამონათვალს. რა ნიშნით შეიძლება

განსხვავდებოდეს ეს ნივთები. გამოთქვით ვარაუდები, რას შეიძლება ნიშნავდეს ორგანული ნარჩენი

და არაორგანული ნარჩენი. თქვენი განმარტება ჩაწერეთ შესაბამის უჯრაში და შემდეგ ნივთები

ხაზებით დააკავშირეთ ორგანულ ან არაორგანულ ნარჩენთან.

სამუშაო ფურცელი 5

ორგანული და არაორგანული ნარჩენები

ვაშლის ნაფცქვენი

პლასტმასის ბოთლი

კვერცხის ნაჭუჭი

ხის ტოტი

ტელევიზორის ნაწილები

მანქანის ბორბალი

გამხმარი პური

შარვალი

ბალახი

პლასტმასის თოჯინა

თევზის ნარჩენი

ლურსმანი

ქვიშა

ორგანული

ნარჩენი

არაორგანული

ნარჩენი

განმარტება –

თქვენი ვარაუდი

----------------------------

----------------------------

----------------------------

----------------------------

----------------------------

განმარტება –

თქვენი ვარაუდი

----------------------------

----------------------------

----------------------------

----------------------------

----------------------------

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 14

კომპოსტი არის ორგანული ნარჩენების (ხილი, ბოსტნეული, ჩამოცვენილი ფოთლები და სხვა)

ბუნებრივი დაშლის შედეგად მიღებული მასა, რომელსაც შეუძლია გაამდიდროს და გააუმჯობესოს

ნიადაგი.

რატომ არის კარგი კომპოსტი? – კომპოსტის

დამზადებით მცირდება ნარჩენი (ორგანული ნარჩენი);

არ გამოიყენება ქიმიური სასუქი და ნიადაგი

მდიდრდება უსაფრთხო, ბუნებრივი მასალით;

კომპოსტის დამატებით ნიადაგი ხდება უფრო ფხვიერი,

ეკოლოგიურად სუფთა და უსაფრთხო; კომპოსტი

მზადდება მხოლოდ ორგანული ნარჩენისგან.

როგორ მზადდება კომპოსტი? ამისთვის დაგჭირდებათ:

ხის კონტეინერი ან პლასტმასის ჰაერგამტარი

კონტეინერი, იგივე კომპოსტერი.

კომპოსტერის კედლები უნდა ატარებდეს ჰაერსა და წყალს.

კომპოსტერს არ უნდა ჰქონდეს ძირი, რადგან კომპოსტირებისთვის აუცილებელია კონტაქტი ნიადაგსა

და საკომპოსტე ნაყარს შორის.

საკომპოსტე მასალებია: დაქუცმაცებული ორგანული მასა, შავი მიწა, ნაცარი, ნახერხი, წყალი, ფიწალი,

ბრეზენტი, სასათბურე თერმომეტრი.

კომპოსტის მისაღებად საკომპოსტე ნაყარის მასა უნდა იყოს დაქუცმაცებული და მრავალფენოვანი.

პირველ ფენად უნდა განთავსდეს ,,მუქი“ (ხმელი ფოთლები, ხის ბურბუშელა/ნახერხი, ქაღალდი,

მუყაო), შემდეგ კი ,,მწვანე“ (მოთიბული ბალახი, მწვანე ფოთლები, ბაღის ანასხლავი) 10-15 სმ-ის

კომპონენტები. ამ ფენებს შორის შესაძლებელია მოთავსდეს სამზარეულოს ნარჩენები (ხილი,

ბოსტნეული). ასეთი წყება უნდა განმეორდეს რამდენჯერმე. საჭმლის ნარჩენების დამატების

შემთხვევაში აუცილებელია მიწის, ნახერხის ან ფოთლების დამატება არასასიამოვნო სუნის

შთანთქმისთვის. კარგი იქნება, თუ ბოლო ფენად გამოვიყენებთ თივას ან ნამჯას და შევფუთავთ

ბრეზენტით, სასურველი ტემპერატურის შესანარჩუნებლად.

სასურველია საკომპოსტე ნაყარის სიმაღლე იყოს 1,5 მეტრი. მშრალ ამინდში კომპოსტი უნდა მოირწყოს

კვირაში 2-ჯერ. აუცილებელია თვეში 2-ჯერ მოურიოთ ფიწლის მეშვეობით მასში აერიზაციის

უზრუნველსაყოფად. შესაბამისად, ასე კომპოსტირების პროცესი 3-4-ჯერ ჩქარდება. ასევე საჭიროა, რომ

სამუშაო ფურცელი 6

კომპოსტირება

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 15

ორგანული ნარჩენის დაშლის ოპტიმალური ტემპერატურა 33-60 გრადუსი იყოს.

ჭიაყელებს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი როლი აკისრიათ მიწის გაფხვიერებაში. ისინი თავისი აქტივობის

პერიოდში მუდმივად გადაამუშავებენ, შლიან და გამოყოფენ სასარგებლო ნარჩენებს, რომელთა

რაოდენობა მცირეა ნიადაგში. ჭიაყელები ამდიდრებენ კომპოსტს და ხელს უწყობენ მისი

ხარისხობრივი მაჩვენებლის ამაღლებას, შესაბამისად წარმოქმნიან მაღალი ხარისხის საკომპოსტე მასას.

აღსანიშნავია, რომ გონიერი მებაღეები ცდილობენ ჭიაყელების ეს თვისება მაქსიმალურად გამოიყენონ

კომპოსტირების პროცესში.

კომპოსტის მისაღებად არ გამოიყენება

* დაავადებული ან მავნებლებით ძლიერ დაზიანებული მცენარეები;

* შხამიანი მცენარეები (ლენცოფა, აბუსალათინი);

* მცენარეები, რომელთა დაშლის პროცესი ხანგრძლივად მიმდინარეობს;

* მცენარეები, რომელთაც ახასიათებთ დიდი მჟავიანობა (ფიჭვის წიწვები);

* კატისა და ძაღლის ექსკრემენტები;

* დაავადებული ცხოველის ნაკელი ან სხვა ორგანული ნარჩენები;

* ლითონი, პლასტმასი, შუშა, ხის დიდი ნაჭრები, დიდი რაოდენობის ქაღალდი.

ტექსტის წყარო:

https://www.shin.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=450:kompostireba-saojakho-

pirobebshi&catid=50&Itemid=194

უპასუხეთ შეკითხვებს.

1. რა არის კომპოსტერი?

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

2. ნარჩენების მართვის რომელ მეთოდს მიეკუთვნება კომპოსტირება?

(ა) ნარჩენების შემცირება

(ბ) ნარჩენების ხელახალი გამოყენება

(გ) ნარჩენების გადამუშავება

3. დაასახელეთ კომპოსტირების ორი სარგებელი.

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 16

(ა) ...........................................................................................................................................................

(ბ) ..........................................................................................................................................................

4. რატომ არის აუცილებელი, რომ კომპოსტერის კედლები ატარებდეს ჰაერსა და წყალს?

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

5. ჩამოთვალეთ მასალები, რომლებიც (ა) წარმოადგენს საკომპოსტე მასალას; (ბ) არ წარმოადგენს

საკომპოსტე მასალას.

არის საკომპოსტე მასალა არ არის საკომპოსტე მასალა

6. რა მნიშვნელობა აქვს ჭიაყელას კომპოსტირებისთვის?

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

7. შეიძლება თუ არა კომპოსტირების პროცესი მიმდინარეობდეს ბუნებრივად, ადამიანის ჩარევის

გარეშე? სად? როგორ?

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 17

საოჯახო ნივთის შექმნა: სავალდებულო მოთხოვნები

ორი პლასტმასის ბოთლი უნდა გამოიყენოთ სრულად (თავსახურის ჩათვლით) და შექმნათ

ერთი ან რამდენიმე საყოფაცხოვრებო დანიშნულების ნივთი.

მკაფიოდ უნდა აღწეროთ ნივთის დანიშნულება – რა ფუნქცია ექნება მას.

განსაზღვროთ, რა რაოდენობის თანხას დაზოგავდით მსგავსი ახალი ნივთის შეძენის

სანაცვლოდ.

დამატებით მასალად შეგიძლიათ გამოიყენოთ სხვა ერთი ან რამდენიმე მეორადი ნარჩენი ან

ნივთი, რომლებითაც გაამდიდრებთ და გაამრავალფეროვნებთ მას.

ნივთი 1: ..................................................................................................................................................................

ნივთის დანიშნულება: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

დამატებითი მასალები ნივთის შესაქმნელად: ...............................................................................................

..................................................................................................................................................................................

ნივთი 2: ..................................................................................................................................................................

ნივთის დანიშნულება:

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

დამატებითი მასალები ნივთის შესაქმნელად: ...............................................................................................

....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................

სამუშაო ფურცელი 7

საოჯახო ნივთის / ნივთების დაგეგმვა

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 18

რა ნივთი შექმენით? რა

მასალები და ინსტრუმენტები

გამოიყენეთ ნივთის

შესაქმნელად?

რა ფუნქცია, დატვირთვა აქვს

თქვენს ნივთს? რაში

გამოიყენებდით?

რა ღირებულებისაა თქვენი

ნივთი? რა რაოდენობის თანხას

დაზოგავდით ახლის შეძენის

ნაცვლად?

რა სიძნელეებს წააწყდით

პროდუქტის შექმნის დროს?

სამუშაო ფურცელი 8

კითხვარი რეფლექსიისთვის

აქტივობა: ნარჩენების ეფექტური მართვა 19

როგორ გამოიყენებთ მიღებულ

გამოცდილებას მომავალში?