Euro dhe tregjet financiare

8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare

1/34

1

Euro dhe Tregjet Financiare

Shkelqim Cani


2/34

2

Euro intensifikon integrimin financiar

Tregjet e parase

Tregu i letrave me vlere te borxhit

Tregjet e aksioneve

Sektori bankar


3/34

3

Mbeten pengesa te rendesishme

Tregu i letrave me vlere te borxhit

Tregjet e aksioneve

Sektori bankar

Integrimi financiar nuk do te quhet iplote, per sa kohe qe do te ekzistojne

diferenca ne sistemet ligjore mesvendeve.


4/34

4

Pse eshte i rendesishem integrimifinanciar

Integrimi financiar eshte nje zevendesues perintegrimin fiskal

Ai siguron ndarjen e riskut

Ne USA kjo eshte dy here me e rendesishme

se sa ndarja e riskut mes buxhetit te qeverise.

Evidenca empirike tregon qe sistemi i

sigurimeve ne vendet e euros ka nje organizim

te dobet per momentin.

Te vetmet mekanizma te ndarjes se riskut qe

ekzistojne tani perfshijne rishperndarjet

ndermjet gjeneratave brenda te njejtit vend.


5/34

5

Kushte qe euro te behet monedhe

boterore si dollari

Madhesia: reale dhe financiare

Shkalla e integrimit dhe derregullimit

Stabiliteti i cmimeve

Stabiliteti makroekonomik


6/34

6

Mjedisi i politikave

Monedha e nje vendi mund te marre rol

nderkombetar, vetem nese brenda vendit ka

stabilitet financiar e monetar.

Indikatori kryesor dhe me i pare i stabilitetit

monetareshte norma e inflacionit (qe mat

qendrueshmerine e fuqise blerese te parase)

Si ne Europe ashtu edhe ne SHBA, stabiliteti i

cmimeve eshte bere objektivi kryesor i

hartuesve te politikave.


7/34

7

Stabiliteti financiar eshte i rendesishem

Japonia ka qene edhe me e suksesshme sesa Europa dhe SHBA-ja ne ruajtjen estabilitetit te cmimeve gjate viteve 1990 dhefillimit te viteve 2000.

Megjithate dhe atje shpertheu nje krizefinanciare qe krijoi pengesa serioze per yen-in si nje monedhe nderkombetare.

Kushtet e stabilitetit financiar kane te bejneme deficitin dhe borxhin e qeverive si dhe mestabilitetin e sistemit financiar.


8/34

8

Konkluzion

Euro ka potenciale qe te behet njemonedhe nderkombetare

Por do ti duhet akoma dhe ca kohe tearrije nivelet e dollarit

Ndryshime ne madhesiIntegrim i pamjaftueshem

Shenim: faktoret qe ndikojne ne potencialin eshnderrimit ne monedhe me rendesi globalenuk lidhen direkt me faktoret qe ndikojne nefuqine e nje monedhe.


9/34

9

Llojet e tregjeve valutore sipas transaksioneve

qe realizohen:

1. tregu valutor korent

2. tregu valutor me afat

tregu valutor me afat i pastandartizuar (forward).

tregu valutor alternativ (option).

tregu valutor me afat i standartizuar (future).


10/34

10

Klasifikimi rregjimeve valutore

1. Monedha vendase lidhet me monedhen e nje vendi

tjeter;

2. Monedha vendase lidhet me nje shporte monedhash

3. Rregjim i luhatshem kundrejt nje monedhe te vetme.

4. Regjimi i vendeve anetare te zones se euro-s

5. Rregjim i ndryshueshem valutor sipas treguesve

6. Rregjim valutor i kursit te luhatshem, por te

menaxhuar.

7. Regjimi i kursit te kembimit lirisht te luhatshem.


11/34

11

Euro prezantohet ne janar 1999 kurs kembimi 1 =US$ 1.18

Sot eshte 15% me forte nga vlera e saj fillestare (1 =US$1.4)

SUKSESET:

1. Suksesi teknik

lidhja e sistem. nacionale te pages. ne nje te vetem,

Transaks. nderbank.u kryen me kosto minimale,

Tregjet financ. u zgjeruan e thelluan me shume

EURO, SUKSESET & SFIDAT


12/34

12

2. Futja ne qark.fizik e & zevendes. monedh.komb. me

3. Konvergj. interes. afatgjate te gjithe vendeve

ne euro me IR te ekon. me te mira (nen 4%)

uljen e jashtezak. te kostove te financ. ne

shumicen e vendeve

4. Forc. rezist. ndaj krizave ne tregjetfinanciare


13/34

13

5. Suksesi i politikes monetare

Transp., kredib., komun. efektiv me

publik. e median, pavaresi

II. SFIDAT:

1. Te siguroje nje rritje ekon. te qendr.

Rritja ekonomike zhgenjyese

Shkak faktore te brendshem & tejashtem

mospershtatja me sfidat ne aspektinligjor, social, ekonomik.


14/34

14

Axhenda e Lisbones masat qe duhenmarre per e produktivitetit, punes.,

shkollimit, integrimit financiar etj.

Reforma urgjente

Reforma ne tregjet e punes Heqja e barrierave legjislative ne tregun e

sherbimeve

Permires. ne sist. e arsimit & nxitjatrajnimit profesional.


15/34

15

2. Zgjerimi i zones se euros:

maj 2004 - 10 shtete te reja hyne ne BE

po perpiqen te plotes. K.Konv. per tefutur euron.

Me pas futje ne ERM II 2 vjet minumi.

Kusht per ERM II konsol. fisk. &liberalizimi cmimeve

Te plotesojne kushtet e konvergj. ekon.

(4 kriteret) & konv. ligjore


16/34

16

Ceshtje per trajtim:

Perdor. privat nderkomb. i euros Rolin zyrtar te saj si monedhe rez. ne

zhvill.globale te divers. portof. te rezervave

te huaja Roli i euros ne rajonet gjeografike afer me

zonen e euros

Ndikimi i Euros ne sistemin monetar efinanciar nderkombetar


17/34

17

A ka ndikuar shfaqja e euros

ne modifik.e aspekt. baze te sist.monet. e global?

JO! BOTA KA MBETUR TRIPOLARE(USA, Eurozone dhe Japoni)

BASHKERENDIMI I POLITIKANEVE

SKA NDRYSHUAR!


18/34

18

EUROIZIMI - PERSHPEJTON INTEGRIMIN?!

Kuptimi termit?

Zevendesimi i parase (monedhes kombet.) me =euroizim i ekonomise.

Nqs. 20% e transaksioneve, depozitave etj. te

ekonomise realizohen ne euro, atehere kemi

euroizim te nje vendi

Termi euroizimi teresor/pjesor

Euroizimi natyrshem vs. njeanshem


19/34

19

12 shtetet pjesemarrese te Euros - euroizim i

natyrshem

shtetet me euroizim te njeanshem - fqinjet tane:Kosova dhe Mali i Zi

Euroizimi ne Shqiperi:

UTOPI apo REALITET? Euroizimi njeanshem ne Shqiperi

Perfitimet (Nuti):

Siguri me e madhe kursit

Ulje inflacionit

Kredibilitet politikes qeveritare


20/34

20

Kosto ulet transaksionesh

Norma uleta interesash

Stabilitet makroekonomik

Zgjerim tregtise + FDI

Kostot

Humbje seigniorage

Duhet valute per blerje rezerve fillestare

Humb roli huadhenesit fundit

Humbje pol. monetare kombetare

Nuk mund te nencmosh monedhen.


21/34

21

Euro-pesimistet

JO ndaj kushtetutes fundi i integrimit me tethelle

Kolapsi I bashkimit monetar pezullimi i euros

Hyrja e euros jo efekte pozitive

Euro-optimistet Jean Cloud Trichet

JO ndaj kushtetutes- nuk eshte jo ndaj BE

Reagim ndaj Brukselit

Me shume liri kombetare

Nevoja per reforma


22/34

22

Mungesa e bashkimi politik do te coje nekolapsin e bashkimit monetar.

Bashkimi monetar mund te ekzistoje pa

bashkimin politik.Otmar Issing Ne fund te fundit ECB eshte

nje institucion I pavarur qe nuk mbanasnje pozicion politik. Siaps tij kjo eshte

nje faze ne te cilen Evropa po mundohette gjeje rrugen e saj drejt se ardhmes...Ky nuk eshte fundi. Eshte fillimi ireflektimit te cilin une mendoj qe eshte i

domosdoshem

Dy kendveshtrime te ndryshme


23/34

23

Grupet e bashkimeve monetare

1. Bashkimi politik parakusht per bashkiminmonetar (Unifikimi i Gjermanise)

2. Bashkimi monetar midis vendeve te vogla te

konvergjuar midis tyre(Belgjike-Luksemburg bashkim ekonomik; Britani-Irlande bashkim monetar)

3. Bashkimi monetar I varur nga bashkimi

politik(Bashkimi Sovjetik)

4. Bashkim monetar pa bashkim politik(BM Latin:France, Belgjike, Itali, Zvicer, Greqi; BM

Skandinav: Danimarke, Suedi, Norvegji)


24/34

24

The Economist:

N.q.s. qeverite e vendeve te eurozones ndjejne

nevojen per te rikthyer konfidencen ne monedhen e

tyre te perbashket, si dhe ne projektin e BE, ato

duhet te gjejne kurajon te ndjekin rrugen e

reformave. N.q.s. ato nuk veprojne keshtu, euro do

te mund te futej me te vertete ne krize kjo eshte

dhe arsyeja qe reformat mbeten me te rendesishme

per te ardhmen e BE sesa veshtrimet e shumta ndaj

kushtetutes.


25/34

25

Perfitimet e monedhes se

perbashket


26/34

26

Kostot e EMU kane te bejne kryesisht

me menaxhimin makroekonomik.

Perfitimet jane kryesisht mikroek.,

psh. ato lindin nga perfitimet e eficences

te nje BM.


27/34

27

Burimet e perfitimeve

1. Kosto me te pakte transaksionesh;

2. Transparence cmimesh;

3. Me pak pasiguri;4. Perfitimet e nje monedhe

nderkombetare.

5. A con BM tek me shume rritjeekonomike?


28/34

28

1. Kosto me te pakta veprimesh

Eleminimi i tregjeve te kembimeve valutorebrenda bashkimit shmang kostot e kembimitnga nje monedhe ne tjetren;

Uljet e kostos llogaritet 0.25 - 0.5% e GDP(sipas KE);

Ulje e plote e kostos arrihet vetem kur

sistemet e pagesave jane plotesisht teintegruara,

Sistemi i pagesave TARGET.


29/34

29

2. Transparenca e cmimit

Nje njesi e perbashket e llogaritjeslehteson krahasimin e cmimeve;

Konsumatoret blejne me shumeperreth;

Rritet konkurenca;

Bien cmimet e perfitojnekonsumatoret.


30/34

30

Prezantimi i euros dhe rritja eperceptuar e cmimeve

Nje surprise e madhe rreth prezantimit teeuros ishte mungesa e popullaritetit ne

nje numer vendesh jugore.

Vecanerisht ne Itali, por edhe ne Greqiprezantimi i euros u shoqerua me rritje

masive cmimesh.

Table 1: Price increases of food products (from Nov 2001 to Nov 2002)


31/34

31

Table 1: Price increases of food products (from Nov 2001 to Nov 2002)

Breakfast (bread, snacks) 23,3%Pasta, bread, rice 20,1%Beverages 32,9%

Meat, eggs and fresh fish 22,1%Cold cuts 27,5%Canned food 30,9%Fruit and vegetables 50,8%Frozen food 23,6%

Total 29,2%

Shpjegime te mundshme:

Artikuj te buxhetit te ulet me elasticitete cmimesh te

uleta; Tregje konkuruese e bejne te veshtire rritjen e

cmimeve;

Prezantimi i euros jep sinjal per ulje te kostos se

veprimeve te perbashketa.


32/34

32

3. Me pak rrezik kembimi

Euro eleminon rrezikun e kembimit.Dy ceshtje:

A rrit mireqenien ulja e rrezikut te

kembimit?

A ul rrezikun sistemik ulja e rrezikut tekembimit?

4 Perfitimet e nje monedhe


33/34

33

4. Perfitimet e nje monedhenderkombetare

Perdorimi nderkombetar i dollarit krijonfitime per SHBA, nga seigniorage;

Edhe euro si monedhe nderkombetare

con ne fitime seigniorage, ne zonen eEuros;

Keto fitime, sidoqofte, mbeten relativisht

te vogla:

Ne rastin e SHBA: me pak se 0.5% te PBB

ne vit.


34/34

34

Pyetje, sugjerimeFaleminderit

Euro dhe tregjet financiare

Documents

Transcript of Euro dhe tregjet financiare