13,05,2011 DÜTF HSAD 1

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM - DÖB

Doç. Dr. Günay SAKA

13,05,2011 2DÜTF HSAD

Amaç :

Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri, doğum öncesi bakımın önemi, amacı ve risk yaklaşımı ile ilgili bilgi sahibi olacaklardır.

13,05,2011 3DÜTF HSAD

Öğrenim hedefleri : DÖB nin önemi, amacı ve sıklığını açıklayabilme Nitelikli DÖB koşullarını açıklayabilme DÖB planı yapabilme DÖB sırasında yapılması gerekenleri sayabilme DSB da yapılması gerekenleri sayabilme Doğum öncesi bakımda risk yaklaşımını

tanımlayabilme ve riskli gebelikleri açıklayabilme Birinci basamakta doğum öncesi bakım ve riskli

gebeliklere yaklaşımı açıklayabilme

13,05,2011 4DÜTF HSAD

DÖB

Anne ve fetusun tüm gebelik boyunca düzenli aralıklarla gerekli muayene ve önerilerde bulunularak dikkatli bir şekilde, bir sağlık personeli tarafından izlenmesidir.

13,05,2011 5DÜTF HSAD

Amacı : Anne ve bebeğin sağlığını korumaktır.

Annede var olan ve gebelikte gelişebilecek hastalıkların saptanması ve tedavisi ile annenin genel sağlık düzeyini yükseltmek Diabet, kalp hast., hpt, tbc, sy. ...

Gebelik komplikasyonu olarak ortaya çıkabilecek hastalıkların erken tanı ve tedavisi, gerekirse sevki Toksemi, anemi, rh/rh vb.

Riskli gebeliklerin belirlenmesi

13,05,2011 6DÜTF HSAD

Amacı 2:

Anneyi eğitmek Gebelik, genel temizlik, beslenme, hareket v.b. Yaklaşan doğuma bedenen ve psikolojik hazırlık Yenidoğan bakımı Doğum sonu AP

Fetusun intrauterin izlenmesi Anneyi tetanoza karşı bağışıklama Doğumun nerede, nasıl, kim tarafından yapılacağına karar

vermek Anneyi sosyal ve psikolojik olarak karşılaştığı zorluklarda

desteklemek.

13,05,2011 7DÜTF HSAD

Nitelikli DÖB :

Kadının tıbbi, obstetrik ve sosyal yaşam öyküsü ve yaşam koşullarına bağlı risk faktörleri ortaya çıkarılır

Korunabilen risk faktörlerinden koruma sağlanır Gebelik süresince oluşabilecek risk faktörleri

belirlenir

13,05,2011 8DÜTF HSAD

Risk faktörleri belirlenince :

Özel yaklaşımla gebeye bilgi verilir, gerekiyorsa uygun tedavisi yapılır

Daha sık izlenir Daha ayrıntılı inceleme yapacak kuruma sevk edilir Doğum için hastaneye sevk edilir

13,05,2011 9DÜTF HSAD

İdeal izlem planı :

7. Ayın sonuna dek ayda bir kez8. Aydan 9. Aya kadar 15 günde bir kez9. Ayda haftada bir kez olmak üzere toplam 11

izlem.

13,05,2011 10DÜTF HSAD

DÖB sıklığı (Sağlık Bakanlığı-eski) :

Gebelik haftası İzlem sıklığı12. Haftaya kadar Tespit – izleme24. Hafta (6. Ay) 1 kez28. Hafta (7. Ay) 1 kez32. Hafta (8. Ay) 1 kez36. Hafta (9. Ay) 1 kez39. Hafta (10. Ay) 1 kezToplam 6 kez

13,05,2011 11DÜTF HSAD

DÖB sıklığı (Sağlık Bakanlığı) :(19/02/2008 tarih, 2008/13 sayılı genelge)

Gebeliğin 14. haftasında veya ilk 14 hafta içerisinde

Birinci izlem

Gebeliğin 18-24. haftaları (tercihen 20-22. haftalar) arasında

İkinci izlem

Gebeliğin 30-32. haftaları arasında

Üçüncü izlem

Gebeliğin 36-38. haftaları arasında

Dördüncü izlem

13,05,2011 12DÜTF HSAD

DÖB1. Öykü alma

Soy geçmişi

Öz geçmişi

Şimdiki öyküsü

2. Gebenin muayenesi

Gözle muayene

Karnın dıştan muayenesi

Vajinal muayene

Diğer muayeneler

ÇKS, ağırlık, boy, tansiyon, ödem, varis, USG

13,05,2011 13DÜTF HSAD

DÖB

3. Laboratuar incelemeleriidrarda proteinhemoglobinkan grubudiğer

4. Tetanoz aşısı

5. Değerlendirme, eğitim

13,05,2011 14DÜTF HSAD

İzlemlerde yapılacaklar :

Gebeliğin doğrulanması Gebelik testleri Sübjektif bulgular Vajinal muayene USG

Gebelik süresini belirleme SAT nin ilk gününden başlayarak 40 hafta TDT :

gebelik diski Naegele formülü (SAT’den 3 ay geri gidip 7 gün eklenir)

13,05,2011 15DÜTF HSAD

İzlemlerde yapılacaklar 2:

Kişisel, ailesel, obstetrik öyküsü alınır, risk durumu belirlenir.

Ağırlığı ölçülür İlk 3 ay 1 kg, sonra 1,5-2 kg/ay, toplam 9-13 kg Ani kilo alımı olmamalıdır

Boyu ölçülür (<145 cm ise risklidir) Kan basıncı ölçülür (140/90 mmHg sınırdır) Nabız sayılır : 10-15 vuru artışı normal, aritmi olmamalı

13,05,2011 16DÜTF HSAD

İzlemlerde yapılacaklar 3: Ödem kontrolü Varis kontrolü Memelerin kontrolü Karın muayenesi

Fundus yüksekliği ölçümü Leopold manevraları

ÇKS (120-160/dak) Fötoskopla 20. Haftada USG ile 7. Hafta sonunda, vajinal prop ile 5. Haftanın

sonunda, dopler ile 12. Haftada duyulabilir.

13,05,2011 17DÜTF HSAD

İzlemlerde yapılacaklar 4:

Sistemik muayene Tetanoz karşı bağışıklama Laboratuar

Hemoglobin, hct, hemogram Kan grubu İdrar Kan şekeri (kilolu kadınlar, iri bebek doğuranlar, ölü doğum

yapanlar, 1. Derece akrabasında DM olanlar, glikozüri olanlar 28-34. Haftalarda postprandial KŞ baktırmalıdır)

13,05,2011 18DÜTF HSAD

Daha önce hiç aşılanmamış kadınlar için tetanoz toksoidi uygulaması (gebe veya 15-49)

Aşı Uygulama

TT1 İlk karşılaşma ya da ilk gebelikte

TT2 1 ay sonra

TT3 6 ay sonra ya da ikinci gebelikte

TT4 1 yıl sonra ya da üçüncü gebelikte

TT5 1 yıl sonra ya da 4. gebelikte

13,05,2011 19DÜTF HSAD

Geçmişte aşılanmış gebelere - kadınlara TT uygulama şeması :

Son aşılanma yaşı

Önceki aşı durumu

İlk temas yada gebelikte yap

En az bir yıl sonra yap

Bebeklik 3 doz DBT 2 doz TT* 1 doz TT

Okul öncesi çocukluk

4 doz DBT 1 doz TT 1 doz TT

Okul çocuğu 4 doz DBT + 1 doz DT

1 doz TT Yok

Ergenlik 4 doz DBT + 1 doz DT + 1 doz TT

Yok yok

13,05,2011 DÜTF HSAD 20

DÖB Yönetimi (Sağlık Bakanlığı)http://www.saglik.gov.tr/TR/BelgeG

oster.aspx?

13,05,2011 21DÜTF HSAD

DÖB Yönetimi (Sağlık Bakanlığı) Her izlemde gebe ve/veya aile yakınlarını karşılayarak

uygun iletişimi kurmak için şunları yapınız: Gebeyi nazik bir şekilde karşılama Gerekli mahremiyeti sağlama Kendini tanıtma Gebenin adını öğrenme ve kullanma Gerekli olumlu beden dilini kullanma İletişim için gerekli mesafeyi ayarlama Gebe ile yüz yüze olma, göz teması kurma Her aşamada soru sorabileceğini belirtme

13,05,2011 22DÜTF HSAD

DÖB sıklığı (Sağlık Bakanlığı) :(19/02/2008 tarih, 2008/13 sayılı genelge)

Gebeliğin 14. haftasında veya ilk 14 hafta içerisinde

Birinci izlem

Gebeliğin 18-24. haftaları (tercihen 20-22. haftalar) arasında

İkinci izlem

Gebeliğin 30-32. haftaları arasında

Üçüncü izlem

Gebeliğin 36-38. haftaları arasında

Dördüncü izlem

13,05,2011 23DÜTF HSAD

Birinci izlem (14. hafta) Öykü alma

Kişisel bilgiler Tıbbi öykü Obstetrik öykü Mevcut gebelik öyküsü

Fizik muayene Laboratuar testleri

İdrar Kan sayımı Kan grubu Diğer

İlaç desteği ve bağışıklama Bilgilendirme ve danışmanlık

Gebeliğe bağlık yakınmalar Diğer konular

İzlem fişinin kontrolü

13,05,2011 24DÜTF HSAD

Kişisel bilgilerT.C Kimlik Numarası (biliniyorsa)Yaş (Doğum tarihi)Adres ve telefon numarasıMedeni haliAkraba evliliği/derecesi

Birinci derece akraba (kardeş çocukları arasında) İkinci derece akraba (kardeş torunları arasında)

Yaşadığı ev tipi,büyüklüğü ve hane halkı sayısı

13,05,2011 25DÜTF HSAD

Kişisel bilgilerYaşadığı mekanın alt yapı koşulları; tuvalet, su kaynağıYaşadığı mekanın elektrik ve ısınma kaynağıEğitim düzeyiEkonomik kaynakları;

Kendi mesleği ve çalışma durumu Eşinin mesleği ve çalışma durumu

Yaşadığı yerin en yakın sağlık kuruluşuna uzaklığı Ulaşım şartları Sosyal güvencesi

13,05,2011 26DÜTF HSAD

Tıbbi öykü Kronik sistemik hastalıklar

(Diabetes Mellitus, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, kr.böbrek hastalığı, epilepsi, tiroid hastalıkları vb.)

Geçirilmiş veya tedavisi sürmekte olan enfeksiyon hastalıkları (Tüberküloz, Brucella, paraziter hastalıklar, vb)

CYBE öyküsü Madde bağımlılığı Toprak vb yeme Psikiyatrik hastalıklar Kan transfüzyonu Talasemi taşıyıcılığı Geçirilmiş operasyonlar Geçirilmiş jinekolojik operasyonlar

( Histerotomi, myomektomi vb)

13,05,2011 27DÜTF HSAD

Tıbbi öykü

İlaç allerjisi Aile öyküsü

(Diabetes mellitus, tekraralayan fetal anomaliler, çift yumurta ikizi vb.)

Sürekli kullanmak zorunda olduğu ilaçlar (Antiepileptikler, insülin, antihipertansifler vb).

Gebelik öncesi kullanılan aile planlaması yöntemi İnfertilite mevcut ise süresi, gördüğü tedaviler

13,05,2011 28DÜTF HSAD

Obstetrik öykü Bu gebeliği dahil toplam gebelik sayısı ( Gravida) Daha önceki doğum sayısı (Parite) Yaşayan çocuk sayısı Son gebeliğin sonlanma tarihi-yeri Gebenin her gebeliği ile ilgili öyküsünün ve gebelik

sonucunun aşağıdakilere göre irdelenmesi; Doğumların kim tarafından nerede yapıldığı Gebeliklerin sonlanma şekli ve gebelik haftası

(Canlı doğum, ölü doğum, kendiliğinden düşük, isteyerek düşük, ektopik gebelik, mol gebelik)

Bebek ölümü ve nedenleri Çocuk ölümü ve nedenleri

13,05,2011 29DÜTF HSAD

Obstetrik öykü Prematür doğum Postmatür doğum İkiz veya çoğul gebelik Tekrarlayan birinci trimester düşükleri Tekrarlayan ikinci trimester düşükleri Yasal tahliye ve isteyerek düşük ve

komplikasyonları Gebelik sırasında yaşanan komplikasyonlar (Kanama,preeklampsi, eklampsi,

gestasyonel diyabet, tromboz, emboli)

13,05,2011 30DÜTF HSAD

Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar (Plasentanın erken ayrılması, plasenta previa, makat,

transvers ve diğer prezentasyon anomalileri, uzamış doğum eylemi, üçüncü derece perine yırtıkları ve masif kanama, plasentanın elle çıkarılması )

Doğumun şekli (Normal doğum, sezaryen doğum, forseps veya vakumla

müdahaleli doğum)

Doğum sonrası dönemde yaşanan komplikasyonlar (Sepsis, kanama, depresyon, meme absesi vb.)

13,05,2011 31DÜTF HSAD

Daha önceki canlı doğumlara ait yaşanan komplikasyonlar (Hidrops Fetalis, resüsitasyon veya başka tedavi

almış yenidoğan, kromozomal anomali veya malformasyon, düşük doğum ağırlığı, intrauterin gelişme geriliği ve makrozomi)

Daha önceki canlı doğumlara ait bilgiler (cinsiyeti, doğum ağırlığı, anne sütü alma süresi)

Tetanoz toksoid immünizasyon uygulaması

13,05,2011 32DÜTF HSAD

Mevcut gebelik öyküsü

Son Adet Tarihi (Son adetin ilk günü) Son adet tarihine (SAT) göre tahmini doğum

tarihi Nagele kanununa göre hesaplanır: Tahmini Doğum Tarihi = SAT-3 ay + 7 gün Adetleri düzenli olmayan hastalarda gebelik haftasının SAT ile uyumlu olmayabileceği unutulmamalıdır.

Bilinmiyorsa; İlk gebelik testi tarihi Gebelikten ilk şüphelendiği tarih Fetus hareketlerinin ilk hissedildiği tarih

13,05,2011 33DÜTF HSAD

Mevcut gebelik öyküsü

Adetlerinin düzeni Beklenen doğum tarihi Gebelik yakınmaları

(Bulantı kusma, aşırı tükrük salgılanması, toprak vb.yeme, sık idrara çıkma, meme hassasiyeti, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramplar, nefes darlığı, çarpıntı, halsizlik vb...)

13,05,2011 34DÜTF HSAD

Gebelik tehlike işaretlerine ait yakınmalar (Vajinal kanama, yüksek ateş, karın ağrısı, solunum

güçlüğü veya sık solunum, günlük aktivitelerin gerçekleştirilememesi)

Alışkanlıkların sorgulanması (sigara, alkol, madde bağımlılığı)

Kullandığı ilaçlar

13,05,2011 35DÜTF HSAD

Fizik Muayene:

Gebenin boy ve kilosunu ölçünüz. Kan Basıncını ölçünüz ( Sistolik kan basıncının 140,

diastolik kan basıncının 90 mmHg altında olması normal kabul edilir).

Nabzını sayınız. Ciddi anemi bulgularını kontrol ediniz

El tırnakları, konjunktiva, ağız mukozasında solukluk, nefes almakta güçlük, 30’un üzerinde solunum sayısı

Hastalığı gösteren diğer tehlike işaretlerini kontrol ediniz Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateş vb.

13,05,2011 36DÜTF HSAD

Fizik Muayene:

Göğüs ve kalp oskültasyonu yapınız Gebelik haftası ile uterus büyüklüğün uygunluğunu

değerlendirmek için vajinal muayene yapınız. Semptomatik CYBE bulgusu varsa

değerlendiriniz Fetus kalp seslerini değerlendiriniz.

Fetüs kalp atımları fetal steteskop ile 16-20., el Doppleri ile 0-12. haftalardan itibaren duyulabilir

Bebeğin ilk hareketlerini hissetme zamanını kaydetmesini isteyiniz

13,05,2011 37DÜTF HSAD

Laboratuvar Testleri : İdrar tahlili:

Bakteriüri ve proteinüri açısından test çubuğu ile ve mümkünse mikroskobik olarak idrara bakınız

Kan sayımı veya Hb-Hct ölçümü: Her izlemde gebe hemoglobinine bakınız.

Kan grubu tayini: İlk izlemde gebenin ve eşinin kan grubuna Rh

uygunsuzluğu açısından mutlaka bakınız.

Gebenin semptomlarına göre gereken diğer testler için sağlık kuruluşunda yapılamıyor ise bir üst basamağa yönlendiriniz.

13,05,2011 38DÜTF HSAD

Gebeye Verilecek İlaç Desteği, Tedaviler ve Bağışıklama:

İkinci trimesterin başından itibaren günde 40-60 mg/gün demir preparatı desteğine başlayınız. Gebelere Demir Destek Programı” akış çizelgesini kullanarak destek veya

tedavi dozuna karar veriniz. Tetanoz toksoidi ile aşılamayı yapınız.

Tetanoz bağışıklaması 12. haftadan itibaren yapılabilir. Gebenin geç tespit edilebileceği düşünülürse 4.ayda veya ilk izleminde birinci dozun yapılması uygundur. Aşı takvimine uygun olarak diğer dozlar devam edilir.

Gelişen idrar yolu enfeksiyonu ve diğer enfeksiyonlarla ilgili gereken tedavileri veriniz. İdrar yolu enfeksiyonu tedavisinin ardından kontrol izlemde hala enfeksiyon devam ediyorsa bir üst basamağa sevk ediniz

13,05,2011 39DÜTF HSAD

Bilgilendirme Ve Danışmanlık: Gebeliğe bağlı olağan yakınmalar hakkında gebeyi

bilgilendiriniz. Yorgunluk Bulantı ve kusma Sık idrara çıkma Baş dönmesi Varis ve hemoroid Kabızlık Mide yanması Bacaklarda kramplar Nefes darlığı Ciltteki değişiklikler Memelerde hassasiyet Meme başındaki glandlarda belirginleşme Kolostrum salınımı Aşırı tükürük salgılanması Toprak vb. yeme

13,05,2011 40DÜTF HSAD

Aşağıdaki konularda gebeye danışmanlık veriniz. Beslenme ve diyet Fiziksel aktivite ve çalışma koşulları Gebelikte cinsel yaşam Hijyen ve genel vücut bakımı Ağız ve diş sağlığı Sigara alışkanlığı Alkol alışkanlığı ve madde bağımlılığı İlaç kullanımı Tetanoz toksoid immünizasyonu

13,05,2011 41DÜTF HSAD

Gebelikte tehlike işaretleri: Vajinal kanama Konvülziyon (Sara nöbeti gibi kasılmalar) Baş ağrısı ile beraber görmede bozulma Ateş ve/veya ciddi güçsüzlük Ciddi karın ağrısı Solunum güçlüğü veya sık solunum Suyunun gelmesi Yüz, el ve bacaklarda şişme

13,05,2011 42DÜTF HSAD

Acil durumlarda gebe ve ailesinin izleyeceği yöntem konusunda bilgilendirilmesi

Doğum eylemi ve doğum Doğumun nerede ve kim tarafından yapılacağının

planlanması Emzirme Postpartum aile planlaması danışmanlığı Fetal anomaliler, tarama testleri ve USG

incelemeleri hakkında bilgilendirme yapınız.

13,05,2011 43DÜTF HSAD

Gebe İzlem Fişinin Kontrol Edilmesi : ………….. Bir sonraki izlem tarihini 18-24. haftalar (tercihan 20-

22.haftalar) olarak belirleyerek randevu kartına yazınız.

13,05,2011 44DÜTF HSAD

İkinci izlem (18-24. hafta) Öykü alma

Kişisel bilgiler Tıbbi öykü Obstetrik öykü Mevcut gebelik öyküsü

Fizik muayene Laboratuar testleri

İdrar Kan sayımı Kan grubu Diğer

İlaç desteği ve bağışıklama Bilgilendirme ve danışmanlık

Gebeliğe bağlı yakınmalar Diğer konular

Sevk edilecek durumlar İzlem fişinin kontrolü

13,05,2011 45DÜTF HSAD

Öykü Alma Kişisel bilgilerini alınız Tıbbi öykü alınız

İlk izlemden bu yana oluşan hastalık, kaza, yaralanma, hastaneye yatış varsa sorgulayınız.

Obstetrik öykü (Daha önceki gebelikleri ile ilgili)alınız.

13,05,2011 46DÜTF HSAD

Mevcut gebelik öyküsünü alınız. Alışkanlıkları sorgulayarak (sigara, alkol, madde

bağımlılığı) kontrol ediniz. İlk izlemden bu yana olan gebelik yakınmalarını

sorgulayınız. Bulantı kusma, aşırı tükürük salgılanması, toprak vb.

yeme, sık idrara çıkma, meme ağrısı, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramplar, nefes darlığı, çarpıntı, halsizlik vb...

13,05,2011 47DÜTF HSAD

Mevcut gebelik öyküsünü alınız. İlk izlemden bu yana olan gebelik tehlike

işaretlerine ait yakınmaları sorgulayınız. Vajinal kanama, kasılma nöbeti, baş ağrısı ile beraber

görmede bulanıklık, yüksek ateş, karın ağrısı, solunum güçlüğü veya sık solunum, yüz parmak ve bacaklarda şişme, fetus hareketlerinin hissedilmemesi, günlük aktivitelerin gerçekleştirilememesi, suların gelmesi

Demir dışında ilaç alımı varsa kayıt ediniz. Demir alımı ile ilgili yakınması varsa sorgulayınız.

13,05,2011 48DÜTF HSAD

Fizik Muayene: Gebenin kilosunu ölçünüz. Kan basıncını ölçünüz ve nabzını sayınız. Ciddi anemi bulgularını kontrol ediniz El tırnakları, konjunktiva, ağız mukozasında solukluk, nefes

almakta güçlük, 30’un üzerinde solunum sayısı Hastalığı gösteren diğer tehlike işaretlerini kontrol ediniz.

Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateş vb.

Göğüs ve kalp oskültasyonu yapınız. (Hekim Tarafından) Uterus yüksekliğini ölçünüz ve kaydediniz.

13,05,2011 49DÜTF HSAD

Yaygın ödem kontrolünü yapınız. Diğer sistemik muayenelerini yapınız (varis,

tromboflebit bulguları açısındsan muayene edilir.) Vajinal muayene, karın ağrısı olan gebelerde yapılır.

Suyu gelen ve kanaması olan gebelerde ise spekulummuayenesi yapılır.

Semptomatik Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon bulgusu varsa değerlendiriniz.

Fetüs kalp seslerini uygun teknikle değerlendiriniz (Fetal kalp atımı 120-160/dakika olmalı

13,05,2011 50DÜTF HSAD

Laboratuvar Testleri : İdrar tahlili:

Bakteriüri ve proteinüri açısından test çubuğu ile ve mümkünse mikroskobik olarak idrara bakınız

Kan sayımı veya Hb-Hct ölçümü: Her izlemde gebe hemoglobinine bakınız.

13,05,2011 51DÜTF HSAD

Kan grubu tayini: İlk izlemde bakılmadı ise gebenin ve eşinin kan

grubuna Rh uygunsuzluğu açısından mutlaka bakınız. Anne Rh (-), baba Rh (+) ise İndirekt Coombs Testi yapılmalıdır. İndirekt Coombs testi sonucu (-) olanlar I.basamakta, (+) olanlar II. basamakta takip edilmelidir.

Diğer muayene ve testler: Temel Obstetrik Ultrasonografi

13,05,2011 52DÜTF HSAD

Gebeye Verilecek İlaç Desteği, Tedaviler ve Bağışıklama: Günde 40-60 mg/gün demir preparatı desteğine devam

ediniz. “Gebelere Demir Destek Programı” akış çizelgesinikullanarak destek veya tedavi dozuna karar veriniz.

Gerekiyorsa tetanoz toksoidi ile aşılamanın 20. ve 24. haftalarda birinci ve ikinci dozunun yapılıp yapılmadığını kontrol ediniz.

Gebeliğe bağlı yakınmalar hakkında gebeyi bilgilendiriniz.

13,05,2011 53DÜTF HSAD

Aşağıdaki konularda gebeyi danışmanlık veriniz. Beslenme ve diyet Fiziksel aktivite ve çalışma koşulları Gebelikte cinsel yaşam Hijyen ve genel vücut bakımı Ağız ve diş sağlığı Sigara alışkanlığı Alkol alışkanlığı ve madde bağımlılığı İlaç kullanımı Tetanoz toksoid immünizasyonu

13,05,2011 54DÜTF HSAD

Gebelikte tehlike işaretleri: Vajinal kanama Konvülziyon (Sara nöbeti gibi kasılmalar) Başağrısı ile beraber görmede bozulma Ateş ve/veya ciddi güçsüzlük Ciddi karın ağrısı Solunum güçlüğü veya sık solunum Suyunun gelmesi Yüz, el ve bacaklarda şişme Fetus hareketlerinin hissedilememesi Hızlı kilo alımı

13,05,2011 55DÜTF HSAD

Diğer danışmanlık konuları Acil durumlarda gebe ve ailesinin izleyeceği yöntem

konusunda bilgilendirilmesi Doğum eylemi ve doğum Doğumun nerede ve kim tarafından yapılacağının

planlanması Emzirme Postpartum aile planlaması danışmanlığı

13,05,2011 56DÜTF HSAD

Sevk Edilecek Durumlar: Hemoglobinin 7 gr/dl ve altında olması Kanama ve lekelenme olması Preeklampsi belirtileri, hipertansiyon ( 140/90mmHg

üzerinde olması, başlangıç tansiyonunun sistolik 30 veya diastolik 15 mmHg’dan daha fazla yükselmesi) ve/veya proteinüri olması

Uterus yüksekliği değerlendirildiğinde beklenen haftayla uyumlu olmaması (büyük veya küçük)

Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el doppleri ile fetal kalp seslerinin duyulmaması

Bir önceki izlemde bakteriüri tespit edilen gebenin tedaviye rağmen bakteriürinin devam ediyor olması

Tehlike işaretlerinin varlığı

13,05,2011 57DÜTF HSAD

Üçüncü izlem (30-32. hafta) Öykü alma

Kişisel bilgiler Tıbbi öykü Obstetrik öykü Mevcut gebelik öyküsü

Fizik muayene Laboratuar testleri

İdrar Kan sayımı Kan grubu Diğer

İlaç desteği ve bağışıklama Bilgilendirme ve danışmanlık

Gebeliğe bağlı yakınmalar Diğer konular

Sevk edilecek durumlar İzlem fişinin kontrolü

13,05,2011 58DÜTF HSAD

Mevcut gebelik öyküsünü Alışkanlıkları İkinci izlemden bu yana ortaya çıkan gebelik

yakınmalarını İkinci izlemden bu yana ortaya çıkan gebelik tehlike işaretlerine ait yakınmaları

Fetus hareketlerinin varlığını sorgulayınız. Demir dışında ilaç alımı varsa kayıt ediniz. Demir alımı ile ilgili yakınması varsa sorgulayınız.

13,05,2011 59DÜTF HSAD

Fizik Muayene: Kilo Kan basıncını ve nabız Ciddi anemi bulgularını kontrolü Hastalığı gösteren diğer tehlike işaretlerini kontrolü

Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateş vb. Uterus yüksekliğini ölçümü Çoğul gebelik varsa karın palpasyonu ve oskültasyonu ile tespit edilmesi Yaygın ödem kontrolü Diğer sistemik muayeneler Meme muayenesi Semptomatik CYBE bulgusu varsa değerlendirilmsesi Fetus kalp seslerini el Doppleri veya fetal steteskop ile değerlendiriniz

(Fetal kalp atımı 120-160/dakika olmalı) …………….

13,05,2011 60DÜTF HSAD

Sevk Edilecek Durumlar: Hemoglobinin 7 gr/dl ve altında olması Kanama ve lekelenme olması Preeklampsi belirtileri, hipertansiyon ve/veya proteinüri olması Uterus yüksekliğinin (fundus – pubis mesafesi) beklenen haftaya göre

büyük veya küçük olması ( +4cm.) Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el Doppleri ile fetal kalp

seslerinin duyulmaması Bir önceki izlemde bakteriüri tespit edilen gebenin tedaviye rağmen

bakteriürinin devam ediyor olması Tehlike işaretlerinin varlığı Çoğul gebelik şüphesi olması (Doğrulamak ve doğumu planlamak üzere)

13,05,2011 61DÜTF HSAD

Dördüncü izlem (36-38. hafta)

Öykü alma Kişisel bilgiler Tıbbi öykü Obstetrik öykü Mevcut gebelik öyküsü

Fizik muayene Laboratuar testleri

İdrar Kan sayımı

İlaç desteği ve bağışıklama

Bilgilendirme ve danışmanlık Gebeliğe bağlı yakınmalar Diğer konular

Sevk edilecek durumlar İzlem fişinin kontrolü

13,05,2011 62DÜTF HSAD

Sevk Edilecek Durumlar: Hemoglobinin 7 g/dl ve altında olması Kanama ve lekelenme olması Preeklampsi belirtileri, hipertansiyon ve/veya proteinüri

olması Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el Doppleri ile

fetal kalp seslerinin duyulmaması Bir önceki izlemde bakteriüri tespit edilen gebenin tedaviye

rağmen bakteriürinin devam ediyor olması Tehlike işaretlerinin varlığı Çoğul gebelik şüphesi olması (Doğrulamak ve doğumu

planlamak üzere) Makat prezentasyonu şüphesi

13,05,2011 63DÜTF HSAD

Gebelere Demir Destek Programını

Gebelikte meydana gelen fizyolojik gereksinimler, Gebelikteki beslenme alışkanlıkları, Yapılan araştırma sonuçları

değerlendirildiğinde; anne ve bebek sağlığı açısından önemli bir neden olan anemiye bağlı oluşabilecek komplikasyonları önleyebilmek amacıyla TümGebelere Demir Destek Programını başlatılmıştır.

13,05,2011 64DÜTF HSAD

Anemi Tanım Anemi, hemoglobin düzeyinin 100 cc kanda 11

g’dan daha düşük olduğu durumdur. Gebeliğin 2. trimestirinden itibaren plazma

hacminin artmasına bağlı olarak hemoglobin düzeyinde hafif bir azalma normal olarak kabul edilmektedir. Buna göre 2. trimestirden itibaren hemoglobin düzeyi 10.5g/100 cc altında kalan gebeler anemik olarak kabul edilmektedir

13,05,2011 65DÜTF HSAD

Gebelerde Demir Eksikliği Anemisinin Nedenleri

1-Demir gereksiniminin artması:2-Demir depolarının yetersiz olması:

a.Yetersiz beslenme düzeyi, b.Sık doğumlar ve düşükler,c.Sık enfeksiyonlar ve özellikle parazit hastalıkları nedeniyle demir depoları boşalmış veya düşük düzeydedir,d.Barsaklarda emilim bozukluğu.

13,05,2011 66DÜTF HSAD

Demir Eksikliği Anemisinin Belirti ve Bulguları

Baş dönmesi, Yorgunluk, İştahsızlk, Sindirim sistemi bozuklukları, Tırnakların incelmesi, Kısa nefes alıp verme, Avuç içi ve konjunktivalarda solukluk.

13,05,2011 67DÜTF HSAD

Ciddi Demir Eksikliği Anemisinin Belirti ve Bulguları

İstirahat halinde nefes darlığı, Dakikada >30 solunum sayısı, Kalp yetmezliğine bağlı ödem, öksürük, karaciğerde

büyüme, boyun venlerinin belirginleşmesi Dinlemekle akciğerlerde raller.

13,05,2011 68DÜTF HSAD

Demir Eksikliği Anemisinin Tanı Ölçütleri

Hemoglobin 7-11 g/dl ise anemi

Hemoglobin < 7 g/dl ise ciddi anemi

13,05,2011 69DÜTF HSAD

Anemiden Korunmak İçin

Beslenme eğitimi ve diyet düzenlemeleri, Demir ve folat desteği, İlaçların düzenli alınmasının sağlanması, Parazit enfeksiyonlarının kontrolü, Besin zenginleştirilmesi çalışmaları yapılması

gerekir.

13,05,2011 70DÜTF HSAD

Aneminin Anneye Etkileri

Maternal ve fetal mortalite ve morbiditede artma,

Düşük doğum ağırlığı riskinde artma, Bağışıklık sisteminde zayıflama Çalışma kapasitesinde azalma

13,05,2011 71DÜTF HSAD

Aneminin Bebek ve Çocuğa Etkileri

Motor gelişim ve koordinasyonda bozulma, Büyüme gelişme geriliği, Dil ve okul gelişiminde bozukluk, Azalmış fiziksel aktivite, Yorgunluk, Dikkat eksikliği ve enfeksiyonlara karşı dirençte

azalma.

13,05,2011 72DÜTF HSAD

Gebelere Demir Destek Programı

Gebelerde klinik anemi olmasa da günlük demir gereksinimi göz önüne alınarak

Tüm gebelere İkinci trimestirden başlayarak 6 ay ve doğum

sonu 3 ay olmak üzere toplam 9 ay süre ile Günlük 50-60 mg elementer demir verilecektir.

13,05,2011 73DÜTF HSAD

Gebelere Demir Destek Programı gebelerin izlem süresi ve sıklığı

Demir desteğinde gebelik döneminde en az üç, doğum sonu en az bir izlem, (reçelendirmek üzere ayda bir izlem)

Orta şiddetli anemide ayda bir izlem, Ciddi anemide ilk izlem iki hafta sonra, daha

sonraki izlemler ayda bir yapılacaktır

13,05,2011 74DÜTF HSAD

Gebelere Demir Destek Programı Sevk ölçütleri

Daha önce tanı almış kan hastalığı var ise Hb 14.6 g/dl’nin üzerindeyse İlk izlemde beklenen laboratuvar değerine

ulaşılamamış ise Hb <7 g/dl iseGebe bir üst basamağa sevk edilir.

13,05,2011 75DÜTF HSAD

Demir kullanımında yan etkiler

Epigastrik rahatsızlıklar, Bulantı, kusma, ishal veya kabızlık gibi yüksek doz

(120 mg gibi) oral demir alımına bağlı yan etkiler gelişebilir

Ancak düşük dozda bu yan etkilerin görülme sıklığı azalır.

13,05,2011 76DÜTF HSAD

Demir kullanımının uygulanmayacağı durumlar

Hemokromatoz

Hemolitik anemiler

13,05,2011 77DÜTF HSAD

13,05,2011 78DÜTF HSAD

Doğum sonu bakım :

24 saat içinde, 2. Haftada ve 4. Haftada olmak üzere 3 kere yapılmalı.

Doğumdan hemen sonra vital bulgular normalleşene kadar sık izlem

Gerekirse ağrı kesici Uterus masajı Emzirme teşvik edilir Meme bakımı öğretilir Kanama kontrolü İdrar, defekasyon kontrolü

13,05,2011 79DÜTF HSAD

Doğum sonu bakım 2:

İlk 72 saat içinde ateş : puerperal enfeksiyon Loşi kontrolü

İlk 3 gün : kırmızı ..... pembe 7-8. Gün : kahverengi ...... beyaz

Perine temizliği Danışmanlık

13,05,2011 DÜTF HSAD 80

Doğum sonu bakım (SB)

T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel MüdürlüğüSayı :B100AÇS0120000-020

Konu : Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi

............................. VALİLİĞİNEGENELGE

2008/80

13,05,2011 81DÜTF HSAD

DOĞUM SONRASI İLK GÜN; 0-1. SAATLER ARASI (DOĞUMHANE TAKİBİ)

DOĞUM SONU İLK GÜN; 1–6 SAATLERİ ARASI (SERVİS TAKİBİ)

DOĞUM SONRASI İLK GÜN; 6-24 SAATLERİ ARASI (SERVİS TAKİBİ)

13,05,2011 82DÜTF HSAD

DOĞUM SONRASI BAKIM

DOĞUM SONRASI 2.-5. GÜNLER: DOĞUM SONRASI 2. HAFTA DOĞUM SONRASI 6. HAFTA

13,05,2011 83DÜTF HSAD

DOĞUM SONRASI İZLEMLERDE YAPILACAKLAR

Anneyi ve eşlik eden yakınlarını uygun şekilde selamlama

Annenin genel durumunu değerlendirme Eğer annenin doğumu hakkında bilgi sahibi

değilseniz, anneye nerede, nasıl ve ne zaman doğum yaptığını sorunuz.

Anneye kendini nasıl hissettiğini, uyku ve dinlenme aralıklarını, uyum sorunlarını, yorgunluk veya halsizlik hissedip hissetmediğini sorunuz.

13,05,2011 84DÜTF HSAD

DOĞUM SONRASI İZLEMLERDE YAPILACAKLAR

Anneye yakınmalarını sorunuz: Kanama, idrar problemleri, meme ve emzirme problemleri, depresyon , bacaklarda ağrı, şişlik ve ısı farkı vb.

Varsa, önceki izlem kayıtlarını gözden geçirip, değerlendiriniz.

Ayrıca her izlemede: Karşılaşılabilecek durumlar hakkında anne, eş ve aile

üyelerini bilgilendiriniz. Olağandışı durumlarda hizmet alınacak sağlık kuruluşları

hakkında anne, eş ve aile üyeleri bilgilendiriniz.

13,05,2011 85DÜTF HSAD

Muayene/müdahale Vital bulguları. Genel vücut muayenesi yapınız Karın muayenesi yapınız Perine muayenesi yapınız: Sezaryen olan hastalar için:

İnsizyon yerini kontrol ediniz. Anestezi komplikasyonları açısından değerlendiriniz.

Emzirmeyi gerçekleştirmesini sağlayınız. Emzirmeyi değerlendiriniz, gerekiyorsa emzirmeye yardımcı olunuz ve meme başını değerlendiriniz.

Risk tespiti yapınız Anne-bebek ilişkisini değerlendiriniz.

Laboratuar Hemoglobin ölçümü Tam idrar tahlili Gerekirse CYBE-HIV/AIDS testi

13,05,2011 86DÜTF HSAD

Bakım Hastanın kişisel temizlik ve bakımını Gerektiği durumlarda 72 saat içinde izoimmunizasyon

uygulanması Aşı protokolüne göre gerekiyorsa anne ve bebeğin

bağışıklanmasını yapınız. Tüm lohusaların hafif egzersiz, dinlenmeye zaman ayırma

bebeğin bakımı için yardım alma duyguları hakkında biriyle konuşma gibi öz bakım tekniklerini kullanma konusunda cesaretlendiriniz.

Aile içi şiddeti gösteren herhangi bir delil için izlem yapınız. Demir desteğine devam ediniz.

13,05,2011 87DÜTF HSAD

Danışmanlık / Bilgilendirme Doğumdan sonra iyileşmenin fizyolojik süreci Aile planlaması Bebek bakımı, anne sütü ve emzirme Tüm kadınlara beslenme, fizik aktivite ve bebeği ile geçireceği zaman dahil

planlanan aktiviteler hakkında öneriler Yeterli miktarda sıvı ve yiyecek alımı hakkında hastayı teşvik Duygusal durumlarını, sahip oldukları aile ve çevre desteğini sorgulama, CYBE-HIV/AIDS danışmanlığı veriniz. Tüm kadınları aşağıdaki konular hakkında bilgilendiriniz:

Perine ağrısı ve bakımı İdrar kaçırma ve idrar yapma Bağırsak faaliyetleri Halsizlik Baş ağrısı Sırt ağrısı Doğum sonrası dönemde emosyonel değişikliklerin

13,05,2011 88DÜTF HSAD

Doğum sonrası dönemde loğusaların acilen sağlık kuruluşuna başvurmasını gerektiren tehlike işaretleri:

Vajinal kanama: Konvülsiyon (nöbet) geçirme Kan basıncında yükselme Solunum güçlüğü ve hızlı solunum Ciddi karın ağrısı Ateş Kötü kokulu akıntı İdrar yaparken ağrı veya idrar kaçırma Şiddetli baş ağrısı, bulanık görme

13,05,2011 89DÜTF HSAD

Doğum sonrası dönemde loğusaların acilen sağlık kuruluşuna başvurmasını gerektiren tehlike işaretleri:

Memelerde ağrı, ısı artışı Ani veya yoğun kan kaybı veya taşikardi, hipotansiyon,

hipoperfüzyon dahil şok işaret ve bulguları ile beraber vajinal akıntı ve şuur düzeyinde oluşan değişiklikler

Preeklampsi Tek taraflı baldır ağrısı, kızarıklık, şişme mevcut ise Nefes darlığı veya göğüs ağrısı Ciddi anemi mevcudiyeti veya bulguları varsa

Hemoglobin 7 gr/dL ve altında ise Sürekli idrar kaçırma veya fekal inkontinans mevcut ise

13,05,2011 90DÜTF HSAD

13,05,2011 91DÜTF HSAD

13,05,2011 92DÜTF HSAD

GEBE-LOHUSA İZLEME FİŞİ Soyadı:

Adı:

Kurumu: Eşinin Adı:

Sağlık Evi:Eşinin Akrabalık

D:

Sıra No: Doğum Tarihi:

Muhtarlığı: Düzenlendiği TarihÖğrenim Durumu:

Sokağı: ..../..../...... İşi:

Ev No: Evlenme Yaşı:

Tlf.No: Boyu: .................. cm İlk Gebelik Yaşı:

Kaçıncı Gebeliği Canlı Doğum Sayısı Ölü Doğum Sayısı Yaşayan Çocuk Sayısı Düşük Sayısı Ölen Çocuk Sayısı Gebelik Öncesi Annenin Sistemik Hastalığı Varsa Yazınız Pelvis Durumu Kan Grubu -Rh Eşinin Kan Grubu -Rh Bir Önceki Gebeliğin Sonlanma Tarihi Bir Önceki Gebeliğin Sonucu, Yeri ve Biçimi Doğumla İlgili Karar

Uygun ........ günCanlı

doğum Sağlık evi,

Dar ........ ay Ölü doğum Sağlık Ocağında

Şüpheli ........ yıl Düşük

Yer:........................ Hastanede

Biçim:.....................

Gebelik Öncesi Kullandığı Doğum ve Doğan Çocukla İlgili Bilgiler

Koruyucu Yöntem Gebelik Sonucu ve Tarihi Doğum Nasıl Yapıldı ? Doğuma Yardım Eden Doğan Bebek Doğuştan Şekil Bozukluğu

RİA Düşük Spontan Hastane Cinsiyeti Yok

Hap

Ölü doğum Vakum Hekim Var :..................................

Kondom Canlı

doğum Sezaryen Ebe Kilosu ................... gr. ........................................

Yok Forseps

Diğer Sağ.Personeli

Boyu .................... cm Notlar: .............................

Diğer:

Sağlık Pers.Yardımı

Geliş Biçimi: ........................................

............................................... ................................Olmadan

................................................................................

............................................... ...../...../.......... ................................ ........................................ ........................................

............................................... ................................

............................................... ................................ Çoğul Doğum

Ebenin Adı Soyadı : ..........................................

Hekimin Adı Soyadı :..........................................

Tarih : ....../......./............ Tarih :....../......./............

İmzası : .......................................... İmzası :..........................................

T.C.SAĞLIK BAKANLIĞI

Form No: 005

13,05,2011 DÜTF HSAD 93

GEBELİKTE RİSK FAKTÖRLERİ

13,05,2011 94DÜTF HSAD

Annenin yada fetüs veya yenidoğanın sağlığının veya yaşamının tamamen veya kısmen tehlikede olduğu gebelik durumları “YÜKSEK RİSKLİ GEBELİK” olarak adlandırılır.

13,05,2011 95DÜTF HSAD

Toplumda herkese sunulan hizmet yanında gereksinimi olanların saptanması ve bunlara daha çok hizmet götürülmesine “RİSK YAKLAŞIMI” denir.

13,05,2011 96DÜTF HSAD

A - Öyküden saptananlar :1. Yaş (>35, <18)2. Parite (1. Doğum, > 5)3. Kötü obstetrik öykü

1. Çoğul gebelik öyküsü2. Kısa gebelik aralığı (<24 ay)3. Preeklampsi – eklampsi öyküsü4. İri bebek doğurma öyküsü5. Sigara6. İstemsiz gebelik

4. Sistemik, kronik hastalık5. SE durum düşüklüğü

13,05,2011 97DÜTF HSAD

B – İzlemede saptananlar -11. Anemi (Hb <11 gr)2. Preeklampsi3. Annenin sistemik hastalığı4. İlk trimesterde viral

hastalık5. Erken – geç vajinal kanama6. Az kilo alma7. Sürmatürasyon

8. Baş-pelvis uygunsuzluğu

9. Rh uygunsuzluğu10. Çoğul gebelik

13,05,2011 98DÜTF HSAD

B – İzlemede saptananlar -211. Hidramnios12. Baş-pelvis uygunsuzluğu13. Rh uygunsuzluğu14. Çoğul gebelik15. Kötü prezentasyon16. Kısa boy (< 150 cm)17. Az kilo alma18. ÇKS alınmaması19. Doğum öncesi dönemde kanama20. Tetanoza karşı bağışık olmayanlar

13,05,2011 99DÜTF HSAD

C – Doğumda saptananlar1. Prematür doğum eylemi2. EMR3. Kordon sarkması4. Kötü prezentasyon5. Çoğul gebelik6. Plasenta previa, ablatio plasenta7. Ağrı zaafı8. Tetanik kontraksiyonlar9. Fetal sıkıntı10. Plasenta retansiyonu11. Vajinal kanama

13,05,2011 100DÜTF HSAD

D – Doğum sonu saptananlar :

1. Doğum sonu kanama2. Annede enfeksiyon3. DDA4. Bebekte malformasyon5. Bebeğin doğum travması6. Bebekte ilk 24 saatte sarılık7. Fetal enfeksiyon

13,05,2011 101DÜTF HSAD

RİSK DEĞERLENDİRME FORMUBu risk değerlendirme formu “yüksek riskli gebeleri” saptamak için

kullanılır; tüm gebelere uygulanır. Bu form uzman görüşü alınarak izlem sayısı ve izlemin nerede, nasıl yapılacağı konusunda karar

verilmesi içindir. Risk değerlendirme formu sevk kriterlerini içermez. Sevk kriterleri doğum öncesi bakım protokolünün içende yer

almaktadır. Bunlardan herhangi biri olmayan gebede de gebelik süresi içerisinde sevki gerektiren bir komplikasyon yaşanabilir.Hastanın Adı: Klinik Kayıt Numarası:

Adres: Telefon:TC Kimlik Numarası:

13,05,2011 102DÜTF HSAD

OBSTETRIK ÖYKÜ

1. Önceki gebeliklerde ölü doğum veya yeni doğan kaybı2. 3 veya daha fazla ardı ardına spontan düşük öyküsü3. Erken doğum öyküsü (22-37 hf.arası)4. Anomalili bebek doğurma öyküsü5. Son bebeğin doğum ağırlığı < 2500g6. 6. Son bebeğin doğum ağırlığı > 4500g7. 7. Son gebelik: Yüksek tansiyon veya pre-eklampsi/eklampsi

nedeniyle hastaneye yatış8. Üreme organlarına yönelik daha önce geçirilmiş operasyon?

13,05,2011 103DÜTF HSAD

MEVCUT GEBELİK

9. Tanı konmuş veya şüpheli çoğul gebelik10. 18 yaşından genç11. 35 yaş ve üstü12. Mevcut veya önceki gebeliklerde Rh uygunsuzluğu 13. Vajinal kanama14. Pelvik kitle15. Diastolik kan basıncının 90 mmHg üstünde olması 16. Anemi öyküsü

13,05,2011 104DÜTF HSAD

GENEL TIBBİ ÖYKÜSÜ 17. İnsülin bağımlı diyabet hastası 18. Renal hastalık19. Kardiyovasküler hastalık20.Tiroid hastalığı21. Talasemi taşıyıcılığı22. Sigara, alkol veya diğer madde bağımlılığı 23. Diğer ciddi tıbbi hastalık veya durum

13,05,2011 105DÜTF HSAD

13,05,2011 106DÜTF HSAD

13,05,2011 107DÜTF HSAD

13,05,2011 108DÜTF HSAD

AÇS-AP hizmetlerinin TSH içindeki yeri

Gebe tespiti, DÖB Doğum hizmetleri Lohusalık dönemi hizmetleri AP hizmetleri, 15-49 yaş grubunun izlenmesi 0-6 yaş grubu çocukların periyodik izlenmesi

Beslenme, büyüme, gelişmenin izlenmesi Bağışıklama, Anneyi eğitme

13,05,2011 109DÜTF HSAD

Ülkemizde bu hizmetler yaygın olarak birinci basamakta, öncelikle sağlık ocakları ve sağlık evleri, AÇSAP merkezlerinde.

Hekimin denetim ve desteğinde ağırlıklı olarak ebe hemşireler tarafından verilmekte idi.

Aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde aile hekimleri - aile sağlığı elemanları tarafından verilmesi gerekmektedir…

13,05,2011 110DÜTF HSAD

13,05,2011 111DÜTF HSAD

13,05,2011 112DÜTF HSAD

13,05,2011 113DÜTF HSAD

13,05,2011 114DÜTF HSAD

Yeterli DÖB %66,3 :

13,05,2011 115DÜTF HSADYeterli: “bir sağlık personeli tarafından + ilk üç ayda + en az dört kez”

Eğitim durumuna göreDÖB alanlar (2008) (%)

13,05,2011 116DÜTF HSAD

13,05,2011 117DÜTF HSAD

Hane halkı refah düzeyine Göre DÖB Alma Durumu % (TNSA 2008)

0102030405060708090

100

en düşük düşük orta yüksek en yüksek

DÖBalmış

DÖBalmamış

Bilmiyor

13,05,2011 118DÜTF HSAD

Anne Yaşı ve Doğum Sırasına Göre Doğum Öncesi Bakım 2008

0%

20%

40%

60%

80%

100%

<20 20-34 35+ 1 2_3 4_5 6+

Anne yaşı Doğum sırası

Doktor Diğer sağlık personeli Doğum öncesi bakım yok

13,05,2011 119DÜTF HSAD

Bölgelere ve Yerleşim Yerine Göre Doğum Öncesi Bakım 2008

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu

Yerleşim yeri Bölge

Doktor Diğer sağlık personeli Doğum öncesi bakım yok

13,05,2011 120DÜTF HSAD

13,05,2011 121DÜTF HSAD

13,05,2011 122DÜTF HSAD

13,05,2011 123DÜTF HSAD123

0%

20%

40%

60%

80%

100%

EğitimiYok

İlk terk İlkBitiren

Ortaterk

Orta veüzeri

Sağlık Kuruluşunda Evde

EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DOĞUMLARIN YAPILDIĞI YER

13,05,2011 124DÜTF HSAD

13,05,2011 125DÜTF HSAD

13,05,2011 126DÜTF HSAD

DSB almama %15,5Değişken DSB almama % Değişken DSB almama %

Orta Doğu

8,032,6

Eşi OYD OYLise +

32,68,6

EgeOrtadoğu Anadolu

4,536,0

Çalışıyor SG varÇalışıyor SG yok

6,521,3

Akrabalık yok1. Derece

13,125,6

1. Doğum6+ doğum

10,738,2

Refah en yüksekEn düşük

3,834,3

DÖB yokVar, yeterli

44,88,5

Anne <20>20

20,015,2

OYD OYLise +

35,25,4

KentKır

12,224,8

13,05,2011 127DÜTF HSAD