Congres ‘Ketenregie in de Chemie’ nodigt uit tot nauwe samenwerking

Het was een bont gezelschap dat bijeenkwam in het Zwijndrechtse ARA-hotel op 25 september jl.

voor het VNCW-congres ‘Ketenregie in de Chemie’. VNCW-voorzitter Luciën Govaert verwelkomde

de aanwezigen: “De hele keten wordt hier vandaag vertegenwoordigd door productenten,

tussenopslag, klanten, overheden, inspecteurs en opleiders.” En die brede vertegenwoordiging sloot

uitstekend aan bij het doel van dit congres: de veiligheid in de keten vergroten door met elkaar in

gesprek te gaan over veiligheid en chemie.

Het congres bood met een zevental sprekers en gevarieerde onderwerpen tal van

aanknopingspunten om die discussie over veiligheid aan te gaan en in de toekomst verder uit te

bouwen.

‘Ketensamenwerking biedt kansen’ door Walther Ploos van Amstel

De eerste spreker en tevens dagvoorzitter was Walther Ploos van Amstel (Associate professor of

Logistics/ Vrije Universiteit Amsterdam). Walther Ploos van Amstel stelde: “Chemie is mooi, we

leveren met z’n allen heel veel toegevoegde

waarde en zitten in een van de weinige sectoren

die blijft groeien. Dat is positief, maar we zullen wel

steeds meer moeten samenwerken.” Die

samenwerking is niet alleen noodzakelijk, maar

biedt volgens Walther juist kansen om

vernieuwend te ondernemen: “Om duurzaam winst

te maken is transparantie essentieel. We kunnen

heel veel leren van succesvolle ondernemingen als

McDonald’s, Heineken, Lean and Green en

Amazon.com. Wat hebben zij gemeen? Dat gaat om passie voor de klant, het toevoegen van waarde,

de keten benaderen vanuit de klant, en de menselijke maat. Want als je zaken beter, veiliger en

sneller wil doen, gaat dat over menselijke beslissingen. Data-alignment, informatie in de keten delen,

is daarbij de nieuwe norm. Zorg eerst voor die afgestemde waardeketen. Denk na met wie je die

waarde in de keten ontwikkelt en hoe je die waarde verdeelt. “

‘Samenwerken aan veiligheid’ door Hessel Visser

Hessel Visser, Supply chain professional Cologic / Nyenrode Business University, ging vervolgens

uitvoerig in op de vraag hoe men het proces binnen die keten kan verbeteren. “In de wereld van

vandaag, lijk het vaak om schone schijn te gaan. Een bedrijf kan mooie ISO-certificaten hebben, maar

de werkelijkheid kan geheel anders zijn, zoals recente incidenten laten zien. Een certificaat is dus

slechts een stap in de verbetering van het proces. Waar het bij Lean om gaat, is dat men zich richt op

datgene wat de klant wil, waarvoor hij betaalt en in dat proces streven naar perfectie. Verspilling

moet daarbij uit de keten worden verwijderd, zoals overproductie,

wachttijd, onnodig transport, gebrekkige procesinrichting, voorraden,

onnodige bewegingen, gebrekkig werk, het onbenut laten van talent

van de medewerker. Hoe kan men die verspilling tegengaan? De 5S-

methode is volgens Hessel Visser een geschikte methode om de

werkvloer gestructureerd in te richten. De eerste stap is scheiden en

selecteren: maak onderscheid tussen noodzakelijke en overbodige

zaken. De tweede stap is schikken en sorteren: plaats de spullen daar

waar je het nodig hebt. De derde stap is schoonmaken: zorg dat de

werkplek schoon is en blijft. Als vierde stap volgt het standaardiseren

van activiteiten en als vijfde stap het stimuleren en standhouden: blijf

werken volgens deze normen en evalueer regelmatig.

Hessel Visser benadrukte: “Kijk naar het perspectief, waar zitten de kansen, zorg dat je het proces op

orde hebt met het personeel dat je daarbij wenst. Neem de tijd, ga op bezoek bij degenen die je

voorgingen, communiceer en luister naar je klant. Wees open en benut de kansen. Uiteindelijk gaat

het om de prestatie die je neerzet, zorg dat je boven het maaiveld uitsteekt.”Hij riep het VNCW-

bestuur op een prijs in te stellen voor perfectie.

‘Wet- en regelgeving externe veiligheid’ door Mijntje Pikaar

Mijntje Pikaar, Senior adviseur Veiligheid en Milieu Peutz b.v., legde uit hoe

de huidige regelgeving tot stand is gekomen. Zo zoomde ze in op de PGS 15,

die de eisen voor de (tijdelijke) opslag van verpakte gevaarlijke stoffen

beschrijft. De PGS15 dateert uit 2005, maar er wordt geanticipeerd op de

versie 2011 die de laatste stand der techniek geeft. De nieuwste versie van de

PGS 15 kent een aantal wijzigingen ten opzichte van de versie uit 2005. Zo kan

in de praktijk worden afgeweken van de PGS 15 op voorwaarde dat men kan

aantonen, dat men minimaal gelijkwaardige bescherming van het milieu of

brandveiligheid biedt. Vaak is die onderbouwing lastig te realiseren.

Ook kent de nieuwste versie de bepaling dat men gemotiveerd mag afwijken van de PGS 15. Dit gaat

om specifieke situaties, bijvoorbeeld omdat bepaalde stoffen niet zijn opgeslagen. Mijntje Pikaar

behandelde tal van praktijksituaties met vraagstukken over aanverwante stoffen en de wbdo

(weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag).

Uit de vragen en discussie die volgden, kwamen diverse adviezen naar voren. Zoals: “Tijdens een

inspectie door de overheid wordt altijd wel wat gevonden. Belangrijk is, dat er een

vertrouwensrelatie is. Als je verbeteringen aanbrengt, informeer dan direct en wacht niet tot de

volgende inspectie. Neem zelf de regie! “

Een interessante informatiemarkt…heerlijk eten….en goede gesprekken!

‘Risk Assessment: boven op de risico’s’ door Jop Groenweg

Na de uitstekende lunch ging het programma in volle vaart verder met

de lezing van Jop Groeneweg, Senior onderzoeker TNO/ Universiteit

Leiden. “Misschien bent u verslaafd aan veiligheidsstatistieken, maar

vraagt u zich eens af of die u echt helpen”, hield Jop Groeneweg zijn

publiek voor. Het papierwerk is volgens Jop Groeneweg noodzakelijk,

maar men moet zich blijven richten op het fundamentele proces:

“Mensen kunnen vaak slecht risico’s inschatten, maar zij weten wel of zij

hun werk goed doen. De operationele medewerkers zijn degenen die de

veiligheid uiteindelijk bepalen. Als zij hun werk goed doen, gebeurt dat ook veilig.”Jop Groeneweg

waarschuwde: “Prestaties op het gebied van persoonlijke veiligheid zijn geen indicatie voor de

procesveiligheid. Sterker nog, zij kunnen een vals gevoel van veiligheid geven. Voorafgaand aan de

ramp met de Deepwater Horizon leek immers de veiligheid op papier op orde. Verschuilt u zich dus

niet achter papier. U moet uw verantwoordelijkheid nemen in die echte wereld. U bent degene die

het primaire proces kent. Ga dus in dialoog en toon aan, dat u het proces op orde heeft.”

‘Veiligheid binnen Shell’ door Annemarie van der Rest

De volgende spreker was Annemarie van der Rest, HSSE-manager bij Shell Nederland b.v. Zij gaf

uitleg over het veiligheidsbeleid van Shell dat draait om focus, discipline, visie, professionaliteit en

leiderschap. Annemarie van der Rest citeerde Shell’s Chief Executive

Peter Voser: “Poor safety frankly means nothing else than a lack of

leadership.” Bij Shell werd een gestructureerd raamwerk opgezet op

basis van analyses van de risico’s: wat kan er misgaan, hoe groot is de

kans dat het misgaat, wat zijn dan de gevolgen? Om gevaarlijke

situaties te voorkomen en een goede veiligheidsprestatie neer te

zetten, zijn drie zaken nodig: een operationeel management systeem,

technische integriteit en een goede veiligheidscultuur. Hoe zorgt men

dat dit ook op de werkvloer wordt uitgevoerd? Annemarie van der

Rest: “Het melden van fouten of incidenten moet je verwelkomen.

Niemand vindt het leuk om fouten te maken, dus prijs degene die zijn

fouten meldt. Mensen vinden het ook lastig om in te grijpen, train ze

daarin! En zorg dat bij veranderingen in het werk, het risico dat daarmee samenhangt wordt

beoordeeld. Spreek je mensen aan en luister vooral! Een goede veiligheidscultuur is noodzakelijk

voor je continuïteit. Het vereist leiderschap, een goede planning en een stabiele workforce. En vier je

successen!”

‘Self Assessment Tool’ door Johan van Middellaar

Johan van Middellaar, Leading Professional Safety bij Royal Haskoning DHV b.v., gaf vervolgens uitleg

over het instrument Self Assessment Tool (SAT). Dit instrument is ontwikkeld

in opdracht van VOTOB naar aanleiding van recente incidenten in de industrie

en tankopslag. “Met SAT verbeter je veiligheidsprestaties, het is een middel

om de regie in handen te nemen, te benchmarken en het biedt transparantie

in de communicatie met het bevoegd gezag. Het is een instrument voor en

door bedrijven waarmee ze de regie kunnen nemen”, aldus Johan van

Middellaar. SAT meet de volwassenheid van de organisatie (safety maturity)

aan de hand van een drietal criteria: hardware (assets), software

(veiligheidsmanagement) en mindware (veiligheidscultuur van een

organisatie). Deze meting gebeurt aan de hand van vragenlijsten op

verschillende niveaus in de organisatie. Daarna volgt een discussie over de verschillen in de perceptie

van de deelnemers. “Dat is belangrijk, want daar zie je de mogelijkheden om te groeien”. Per bedrijf

kunnen verbeteringen worden vastgesteld en uitgevoerd, maar ook op brancheniveau kan een

actieprogramma worden vastgesteld.

‘Verken je horizon’ door Marcel Weernink

Marcel Weernink, Econoom Kennis en Economisch Onderzoek bij de Rabobank, gaf de laatste

presentatie. Kunnen we optimistisch zijn over de toekomst of niet? Wat zijn de vooruitzichten voor

Europa en Nederland? “We blijven voor groei voorlopig afhankelijk van het buitenland. De

binnenlandse bestedingen blijven zwak. Wereldwijd worden de groeivooruitzichten voor de

opkomende economieën minder. Maar positief is dat de

groei in de VS en in de Eurozone weer aantrekt, want daar

gaat onze export vooral naar toe”, aldus Marcel Weernink.

Het sentiment bij onze handelspartners wordt steeds

positiever. De hoge werkeloosheid is echter nog wel een

risico Toch wijst het verbeterende sentiment op groei in de

nabije toekomst.

In gesprek blijven

Na deze laatste presentatie liep de dag ten einde. “We hebben veel stof tot nadenken en praktische

adviezen gekregen”, stelde Walther Ploos van Amstel. “We moeten met elkaar in gesprek blijven”,

viel in de zaal te horen. “Laten we ook eens praten over personeelsbeleid in de sector”, vulde iemand

aan. Bestuurslid Mieke van Ginkel- van Maren besloot: “Laten we gezamenlijk afstemmen wat er

gebeurt in onze sector. Ik denk dat we elkaar nog veel zullen treffen.” De eerste afspraken daarvoor

konden worden gemaakt tijdens de afsluitende borrel.

Het druk bezochte congres luidde tevens het

eerste lustrum van het VNCW in. Het was een

leerzame, inspirerende dag. De diversiteit aan

onderwerpen en sprekers werd duidelijk

gewaardeerd, zoals ook bleek uit de reacties in

de enquêteformulieren. Wie de presentaties

nog eens wil inzien, kan deze terugvinden op

onze website.

N.B. Wist u dat ons bestuur van de VNCW nu is versterkt met een nieuw bestuurslid? Alphons van

Galen werd gekozen tot algemeen bestuurslid. Daarnaast werd het Jaarverslag 2012 goedgekeurd.

Tekst: Andrea van der Marel Tekstproducties, Dordrecht

De presentaties:

Walter Ploos van Amstel

Hessel Visser

Mijntje Pikaar

Jop Groeneweg

Annemarie van der Rest

Johan van Middelaar

Marcel Weernink

Sponsors 2013