HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC

CÔNG NGHỆ CẤY TRUYỀN PHÔI Ở NGỰA

GVHD: TS. Nguyễn Hữu Đức

SVTH: Lương Kim Anh 585887 Đỗ Thị Hằng 586381 Bùi Thị Hoa 586473

HÀ NỘI – 10/2015 1

NỘI DUNG TRÌNH BÀY

Đặt vấn đề

Nội dung

Kết Luận

A

B

C2

Năm 2000, trên thế giới đã có 5398 ngựa cái được giội rửa phôi, 3139 phôi thu được có khả năng cấy truyền và thực tế đã cấy 2830 phôi cho ngựa cái nhận (IETS, 2001).

3

ĐẶT VẤN ĐỀMột lý lẽ nổi trội

Con cho phôi có tiềm năng di truyền tốt (nhất là ngựa đua) lại

không được sinh đẻ.

Mong muốn cấy truyền phôi là kỹ thuật khai thác được tiềm năng di truyền tốt (tốc độ, sức dẻo dai, bước chạy v.v…) của những con ngựa cái không được phép sinh đẻ (vì kỷ lục).

1. Gây rụng trứng nhiều

2.Kỹ thuật thu phôi

3. Kỹ thuật gây động duc cùng pha

4. Cấy truyền phôi

5. Các công nghệ khác

6. Bảo quản phôi ngựa

4

NỘI DUNG

1. GÂY RỤNG TRỨNG NHIỀU

Gonadotropin ngoại sinh

Phản ứng kém

5

Chất chiết tuyến yên ngựa còn thô hoặc

tinh khiết

Tiêm hai lần /ngày trong 14 ngày vào mùa không rụng

trứng của ngựa cái Pony

Tiêm một lần/ ngày trong từ năm đến bảy ngày vào giai

đoạn động dục hay giữa động đực

Nghiên cứu đầu tiên, năm 1974 của Douglas, Nuti, Ginther

Các phương pháp gây dụng trứng

Sử dụng HCG

Tiêm vào ngày thứ 15-19 đã cho kết quả rõ ràng hơn là vào những ngày 19-23 của

chu kỳ động dục.

Sử dụng một liều PGF2α vào ngày đầu tiên tiêm chất chiết tuyến yên với 750-

1500 IU hay 2500 IU

Cho lượng trứng rụng tương ứng 2,9+_0,5 và 1,3+_0,2

6

NGHIÊN CỨU CỦA WOODS VÀ GINTHER,1983

Gây rụng trứng nhiều ở ngựa cái để cho phôi bằng FSH của

ngựa tinh khiết (e-FSH).

Thụ tinh nhân tạo cho ngựa cái với tinh tươi có phẩm chất như nhau từ

nang trứng có đường kính 33mm cho đến khi rụng trứng.

Thao tác

NGHIÊN CỨU CỦA B.REMY VÀ J.B.BECKERS (1997), J.F.BRUYAS VÀ CS (1997)

Kết quảChỉ tiêu theo dõi eFSH

( n=22)Đối chứng

( n=22)Số ngày tiêm trung bình 10.8(4-18) 10,57(5-17)Số nang trứng trung bình /con cho trước khi rụng

1,81*(1-3) 1,13*(1-2)

Số trứng rụng trung bình / con cho 1,59*(0-3) 1.09*(0-2)

Số ngựa có trứng rụng nhiều (2) 11/22* 1/22**Số phôi trung bình / con cho 0,47(0-3) 0,19(0-1)Số phôi trung bình / rụng trứng 0,26(9/33) 0,22(5/23)

Bảng 2: Số trứng rụng và số phôi thu được trung bình ở ngựa cái.( Remy và Bruyas, 1997 ) 7

KỸ THUẬT THU PHÔI

Thu phôi bằng phương pháp không mổ là tốt nhất vì ở

ngựa nguy cơ nhiễm trùng sau khi mổ rất

cao và chậm hồi phục

8http://baigiang.violet.vn/present/show/entry_id/222927

Dung dịch và dụng cụ giội rửa áp dụng như ở bò

http://baigiang.violet.vn/present/show/entry_id/222927

THỜI GIAN THU PHÔI

Ngựa bình thườngThường là 7, 8 hoặc 9 ngày

sau khi rụng trứng.

Ngựa có tiền sử viêm tử cung

Ngày thứ 6 sau rụng trứng nhằm hạn chế ảnh hưởng của

các tác nhân gây bệnh tử cung.

Kết quả thu phôi có thể đạt tới 80%.

Phôi ngựa ở trạng thái phôi dâu

Đi đến tử cung vào ngày thứ sáu sau khi rụng trứng (Ginther, 1979) và có đường kính xấp xỉ 100µm

Ngày thứ bảy phát triển thành phôi nang có kích thước hơn 200µm

Ngày thứ chín hơn 2mm (Douglas, 1982) 9http://baigiang.violet.vn/present/show/entry_id/222927

Bổ sung progesterone thông qua thức ăn

Cho ngựa ăn Altrenogest liều 0,044mg/kg trong 15 ngày. Sau đó ngựa sẽ động dục từ 2 đến 3 ngày.

Tiêm PGF2α vào giữa chu kì động dụcTiêm fluprostenol với liều 250µg vào ngày

thứ 14 của chu kỳ, trước khi rụng trứng, ngựa còn được tiêm bổ sung HCG với liều

2000-3000 IU.

KỸ THUẬT GÂY ĐỘNG DỤC ĐỒNG PHA

Xác định ngựa cái động đực và rụng trứng , phải sờ khám buồng trứng hằng ngày để kết luận mức độ đồng pha và cấy phôi mới có kết quả .

Việc kích thích cho ngựa cái động dục cho đến nay còn gặp nhiều khó khăn và kết quả chưa đạt được theo yêu cầu như ở một số gia súc cái khác. 10

CẤY TRUYỀN PHÔIKỹ thuật cấy phôi bằng phương pháp mổ hoặc không mổ ở ngựa

được thực hiện giống như ở bò

Mổ

Không mổ

Castalberry và cs:Tỉ lệ chửa 60%

Iuniano và Squire:Tỉ lệ chửa 75%(cấy vào ngày thứ 7 và 8)

Imen và cs: Tỉ lệ chửa 53% (1981)

Allen và Rowson: Tỉ lệ chửa 71% (1975)

Wade và cs Wilson Tỉ lệ chửa 60-70% (1987)

11http://baigiang.violet.vn/present/show/entry_id/222927

• Hiệu quả khai thác phôi gây rụng trứng nhiều và phối giống ở ngựa đạt kết quả rất thấp so với các loại gia súc khác

Chiều hướng nghiên cứu khai thác trứng

Sự tiến triển của nhân

thành thục trong tế bào trứng ở nang trứng trước

khi rụng

Kích thích nang trứng tăng trưởng

Trạng thái tế bào trứng nuôi

chín và tiêm tinh trùng vào

trứng

Sự phát triển của tế bào

trứng

CÁC CÔNG NGHỆ KHÁC

12

Bảng 2: tỷ lệ thụ tinh của tế bào trứng ở giai đoạn MII( metaphase II) được tiêm tinh trùng (ICSC)

Nhóm Số lượng trứng MII được tiêm

Số lượng trứng sống (%)

Số lượng trứng thụ tinh (%)

1 133 127(95,5) 48(37,8)2 18 17(94,4) 10(58,8)3 19 17(89,5) 4(23,5)

Tổng số 170 161(94,7) 62(38,5)

M.E.Dell Aquala và cs (1977) đã nghiên cứu trạng thái tế bào trứng nuôi chín (IVM) và tiêm tinh trùng vào trứng (ICSI) đã đạt tỷ lệ trứng thụ tinh bình quân là 38,5% ( bảng 1)

Nhóm trứng 1

• nguyên sinh chất trong sạch đồng nhất hoặc có bóng tối

Nhóm trứng 2

• trong nguyên sinh chất xuất hiện thể phân cực của những hạt lipit tối

• ⇒tỉ lệ % trứng thụ tinh cao nhất

Nhóm trứng 3

• trong nguyên sinh chất còn những chấm hạt lipit rải rác

trứng thụ tinh phải có hai tiền nhân ( pronucle ) hoặc hai thể nhiễm sắc phân cực 13

a.Có túi mầm ; b.Chất nhiễm sắc dày đặc ; c.Metaphase I; d.Telophase I; đ.Metaphase II

J.Bezard và cs (INRA –Pháp ,1997) đã nghiên cứu

sự tiến triển của nhân thành LH thục trong tế bào trứng ở

nang trứng trước khi rụng (≥28mm) sau khi tiêm e- LH

(chiết xuất từ tuyến yên ngựa )

khả năng thành thục đồng loạt khi nuôi chín

trong ống nghiệm (IVM) của tế bào trứng ở những nang trứng

<28mm trên ngựa cái Pony

Bảng 3.Kết quả thu trứng từ những nang trứng sắp rụng

Cứ trung bình sáu nang trứng ở buồng trứng sắp rụng trứng của ngựa cái Pony

cho ra được 3,2 trứng

Trứng có lớp tế bào gờ trứng (cumulus cell) mở rộng sau khi tiêm 12 giờ và nhân của tế bào trứng chín muộn hơn (MI lúc 24 giờ ,MII lúc 35

giờ ) so với trứng có lớp tế bào gờ trứng thu nhỏ không mở rộng

Kết luận

14

BẢO QUẢN PHÔI NGỰAPhương pháp đông lạnh -Sử dụng chất bảo vệ sinh học lạnh glycerin 1M-Đồ thị hại nhiệt :+Hạ nhiệt -6⇒tinh thể nước đá +Hạ nhiệt -35 với v=0,3+Bảo quản trong nito lỏng

Phương pháp giải đông: diễn ra càng nhanh càng tốt

-giải đông trong nước ấm 37, lắc đều sao cho tan nhiệt

(trước khi giải đông cần kiểm tra cẩn thận các nhãn và mũ ống để

chắc chắn nắp còn chặt)⇒Kếtquảthụthaicủaphươngphápnàyđạttỷlệ 50% -70%

vàcácphôinangđạtđượctrạngtháipháttriểntốt.

15

ĐÔNG LẠNH PHÔI

Gửi phôi đến các lục điạ

Bảo quản dự trữ phôi đông lạnh

Lưu giữ nghiên cứu di truyền con cái

Nâng cao hiệu quả sử dụng phôi

Nhập các giống mới

Giảm chi phí đẻ duy trì cái nhận phôi

Thương mại hóa quốc tế

Giảm lây truyền bệnh

Sơ đồ về lợi ích đông lạnh phôi

16

Cấy truyền phôi ở ngựa tuy còn nhiều hạn chế và khó khăn nhưng đã có vai trò to lớn trong việc tạo ra thế hệ mới tốt hơn, có ý nghĩa cao trong đời sống kinh tế sản xuất của con người.

Cấy truyền phôi ở ngựa đã góp phần vào việc bảo tồn và duy trì những vốn gen quý hiếm, đồng thời mở ra nhiều triển vọng mới cho ngành khoa học công nghệ nuôi cấy phôi tế bào động vật.

KẾT LUẬN

Công nghệ cấy truyền phôi ở gia súc PGS.TS Hoàng Kim Giao Nhà xuất bản Khoa Học và Kĩ Thuật. 207trang.Chương 8 (t187-t190).

TÀI LIỆU THAM KHẢO

17

181

“Change your thoughts and you change your world”

Norman Vincent Peale

“Life is a dream for the wise, a game for the fool, a comedy for the rich, a tragedy for the poor”

Sholom Aleichem

CẢM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!