Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

34
Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa Chaån ñoaùn phaûi kòp thôøi trong khi phöông tieän thieáu thoán Ñieàu trò phaûi khaån tröông trong khi nhaân löïc khoâng ñaày ñuû Moät sai soùt nhoû coù theå aûnh höôûng tôùi tính maïng ngöôøi beänh

description

CAÁP CÖÙU BUÏNG NGOAÏI KHOA. Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa Chaån ñoaùn phaûi kòp thôøi trong khi phöông tieän thieáu thoán Ñieàu trò phaûi khaån tröông trong khi nhaân löïc khoâng ñaày ñuû Moät sai soùt nhoû coù theå aûnh höôûng tôùi tính maïng ngöôøi beänh. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

Page 1: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

Chaån ñoaùn phaûi kòp thôøi trong khi phöông tieän thieáu thoán

Ñieàu trò phaûi khaån tröông trong khi nhaân löïc khoâng ñaày ñuû

Moät sai soùt nhoû coù theå aûnh höôûng tôùi tính maïng ngöôøi beänh

Page 2: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

BEÄNH NHAÂN

Ñeán beänh vieän vôùi

– Ít hay nhieàu trieäu chöùng

– Caùc trieäu chöùng roõ reät hay khoâng roõ reät

– Triệu chứng phuø hôïp hay khoâng phuø hôïp

– Dieãn bieán nhanh hay chaäm hoaëc khoâng thay ñoåi

– Cuøng moät beänh nhöng bieåu hieän ở moãi beänh nhaân

moät khaùc

Page 3: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

THAÀY THUOÁC

ÔÛ giaûng ñöôøng Beänh Trieäu chöùng

ÔÛ beänh vieän Trieäu chöùng Beänh

Thaày thuoác caàn phaûi

– Khai thaùc phaûi ñaày ñuû, khoâng boû soùt

trieäu chöùngMuoán vaäy phaûi thaêm khaùm tæ mæ

– Nhaän ñònh, ñaùnh giaù phaûi chính xaùcMuoán vaäy phaûi heát söùc khaùch quan, trung thöïc

– Keát luaän phaûi ñuùng ñaén, chính xaùcMuoán vaäy phaûi bieát nhieàu, coù kinh nghieäm

Page 4: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

TRIEÄU CHÖÙNG

A. TRIEÄU CHÖÙNG CÔ NAÊNG

1. Ñau buïng laø trieäu chöùng thöôøng gaëp nhaát

Vò trí ñauKhoâng coù nôi nhaát ñònh Ñau moät ñieåm hay moät vuøng Vò trí ñau thay ñoåiCoù khi nôi ñau khoâng töông öùng vôùi thöông toånÑau khaép buïng

Möùc ñoä ñauÑau nheø nheï vaãn sinh hoaït vaø laøm vieäc bình thöôøngÑau vöøa phaûi nhaên nhoù khoù chòuÑau nhieàu keâu la, reân ræ Ñau döõ doäi nhö xeù ruoät, xeù gan, nhö dao ñaâm, laên loän Ñau taêng leân hay giaûm xuoángnhanh choùng hay chaäm chaïp

Page 5: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

Kieåu ñau

Ñau töøng côn, ngoaøi côn ñau hoaøn toaøn bình thöôøng

Ñau baét beänh nhaân keâu la, xoay vaën ngöôøi, gaäp öôõn buïng

Ñau baét beänh nhaân naèm im khoâng daùm thôû saâu, noùi to,

ho maïnh, xoay trôû ngöôøi, ñi laïi

Caùch baét ñaàu ñau

Baét ñaàu ñoät ngoät "tieáng seùt giöõa trôøi quang maây taïnh"

Luùc ñaàu ñau ít, veà sau ñau moãi luùc moät taêng

Thôøi gian ñeán beänh vieän

Vöøa môùi ñau, ñau ñaõ nhieàu giôø, moät vaøi ngaøy

Treân cô sôû beänh maõn tính, beänh nhaân ñeán vì bieán chöùng

Page 6: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

Höôùng lan

Ñau chæ khu truù taïi moät nôi.

Ñau lan tôùi vuøng khaùc, xuyeân sau löng, leân vai, xuoáng bìu

Hoaøn caûnh thuaän lôïi

Ñau xuaát hieän trong hoaøn caûnh naøo ñoù

Taùc duïng cuûa thuoác choáng co thaét

Côn ñau giaûm nhieàu hay maát haúnñau do co thaét

Côn ñau vaãn nhö tröôùc ñau do thöông toån thöïc theå

Page 7: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

2. Noân

Phaûn xaï sinh lyù nhö noân oùi do say taàu xe, do thai ngheùn

TC cuûa beänh ngoaøi ñöôøng tieâu hoùa nhö taêng aùp löïc

trong soï

TC cuûa beänh noäi khoa cuûa ñöôøng tieâu hoùa nhö ngoä ñoäc

TC cuûa nhöõng beänh khi phuùc maïc bò kích thích

Taéc ngheõn ñöôøng tieâu hoùa nhö heïp moân vò, taéc ruoät

Do ñoù khi chaån ñoaùn phaûi caên cöù vaøo tính chaát cuûa noân

Page 8: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

3. Noân maùu

Chaån ñoaùn nguyeân nhaân cuûa noân maùu, caên cöù vaøo

- Hình thöùc noân maùuNoân ít, noân nhieàu, noân döõ doäi

Soá laàn noân trong ngaøy, soá ngaøy noân

- Tính chaát maùu noânKhoái löôïng maùu nhieàu hay ítTheå chaát maùu loaõng hay cuïcMaøu maùu ñoû töôi, ñoû thaãm, ñen

- Caùc trieäu chöùng cuûa beänh nguyeân nhaân, coù theå coù

Hoäi chöùng TALTMC vôùi buïng baùng, gan xô, laùch to, THBH

Hoäi chöùng loeùt DDTT vôùi côn ñau coù chu kyø Hoäi chöùng VDTM vôùi tam chöùng Charcot.

Page 9: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

4. Bí trung ñaïi tieän

Khi ñau buïng maø caûm thaáy neáu trung tieän ñöôïc thì seõ heát ñau

Nguyeân nhaân

– Lieät ruoät sau moå Do thuoác, do ñuïng chaïm

– Phuùc maïc bò kích thích VPM, maùu tuï sau phuùc maïc

– Taéc ngheõn loøng ruoät Taéc ruoät, Xoaén ruoät

5. Tieâu phaân ñen

Phaân maøu ñen aùnh, seàn seät khoâng thaønh khuoân, thoái khaém

Maøu ñen do taùc ñoäng cuûa dòch vò, dòch ruoät

Phaân ñen khaùc vôùi maùu cuïc, thoûi phaân cöùng do taùo boùn

Laø trieäu chöùng cuûa chaûy maùu ñöôøng tieâu hoùa treân

Khi maùu chaûy nhieàu phaûi toáng nhanh, phaân ít ñen hôn

Page 10: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

6. Maùu chaûy töø tröïc traøngMaùu ñoû töôi dính phaân, dính giaáy veä sinh chaûy töø buùi tró bò traày loeùt

Maùu ñoû chaûy thaønh tia nhö caét tieát gaø töø tónh maïch tró vôõ

Maùu ñoû lôø lôø chaûy töø caùc nôi xuøi loeùt cuûa ung thö HMTT

Maùu cuïc ñoïng trong loøng tröïc traøng dochaûy töø buùi tró, töø u ñaïi tröïc traøng

7. Ñaùi maùuÑaùi maùu toaøn doøng do caùc beänh ôû thaän, nieäu quaûn

Ñaùi maùu ñaàu doøng laø töø nieäu ñaïo, tuyeán tieàn lieät

Ñaùi maùu cuoái doøng do beänh baøng quang.

8. Chaûy maùu loã saùoLoã saùo coù vaøi gioït maùu

Laø trieäu chöùng cuûa chaán thöông daäp vôõ nieäu ñaïo.

Page 11: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

9. Tieåu baát thöôøngKhoâng tieåu

– Nöôùc tieåu qua choã BQ raùch chaûy vaøo khoang phuùc maïc

– Trieäu chöùng VPM do nöôùc tieåu khoâng raàm roä

Bí tieåu– Hoaøn toaøn vaø khoâng hoaøn toaøn– Do lieät BQ, soûi BQ, beänh coå BQ, phì đại TTL, daäp

vôõ NÑ

Taéc tieåu– Ñang tieåu boãng döng doøng nöôùc tieåu ngöng – Do soûi baøng quang cheïn loã nieäu ñaïo.

10. Chaûy maùu aâm hoä Caàn phaân bieät chaûy maùu aâm hoä vôùi kinh nguyeät Gaëp trong thai ngoaøi töû cung vôõ. Maùu ñoû lôø lôø

Page 12: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

B. TRIEÄU CHÖÙNG THÖÏC THEÅTrieäu chöùng thöïc theå thöôøng quyeát ñònh chaån ñoaùn

B1- NHÌN1. Buïng chöôùng

Chöôùng buïng treân Heïp moân vò

Chöôùng leäch Xoaén ñaïi traøng chaäu hoâng

Chöôùng toaøn boä Taéc ruoät do ung thö ñaïi tröïc traøng

2. Quai ruoät noåi

Daáu hieäu cuûa taéc ruoät cô hoïc, cô naêng

Moät quai ruoät noåi naèm im (Von Wahl) thaáy trong taéc ruoät theå kín

3. Daáu raén boø

Quai ruoät töøng luùc noåi goà, di chuyeån

Laø trieäu chöùng ñaëc hieäu, chæ rieâng cuûa taéc ruoät cô hoïc.

Page 13: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

4. Buïng khoâng thôû

Khoâng di ñoäng, keùm di ñoäng theo nhòp thôû do bụng co cöùng

Khoâng thôû trong thuûng daï daøy, Thôû keùm trong VPM

5. Cô noåi haèn

Vì cô thaønh buïng co, giöõa laø cô thaúng, 2 beân laø cô cheùo ngoaøi

Khi PM bò kích thích

Roõ nhaát trong thuûng daï daøy vì tính acid cuûa dòch vò

6. Da phuø neà taáy ñoû

Daáu hieäu cuûa khoái muû trong buïng ñang tìm caùch thoaùt muû ra ngoaøi

Gaëp trong aùp xe gan amip, ñoâi khi laø aùp xe ruoät thöøa

Page 14: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

7. Veát baàm maùu

ÔÛ vuøng hoâng (Gray-Turner), ôû quanh roán (Cullen)

Thaáy trong vieâm tuïy caáp theå xuaát huyeát.

8. Khoái u

Thôøi gian xuaát hieän Nhieàu giôø, moät vaøi ngaøy Töø laâu, môùi ñaây thay ñoåi tính chaát

Nang buoàng tröùng xoaén, Tuùi maät caêng to, Ung thö ÑT,

Loàng ruoät, Thoaùt vò beïn ngheït

9. Seïo moå

Seïo moå vaø caùc tính chaát cuûa noù (vò trí, to nhoû, ñeïp xaáu, daãn löu)

giuùp theâm cho chaån ñoaùn

Page 15: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

10. Veát traày saùtVeát traày saùt treân thaønh buïng chæ ñieåm taïng bò

toån thöôngTraày saùt ôû maïng söôøn phaûi nghó tôùi vôõ gan,

ôû maïng söôøn traùi nghó tôùi vôõ laùchôû sau löng nghó tôùi daäp thaän…

11. Veát thöông thaønh buïng Choät hay xuyeân

Moät hay nhieàu

To hay nhoû

ÔÛ buïng treân hay buïng döôùi

ÔÛ beân phaûi hay beân traùi

12. Dò vaät

Coù maïc noái lôùn, coù ruoät raùch phuùc maïc

Coù ñoà aên, dòch vaøng, phaânthuûng ñöôøng tieâu hoùa

Coù nhieàu maùu vôõ gan, vôõ laùch, ñöùt maïch maùu

Page 16: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

B2- SÔØ NAÉN

1. Co cöùng thaønh buïng

Co cöùng toaøn boä hay chæ moät vuøng

Co cöùng nhieàu ôû moät vuøng, co cöùng ít ôû nhöõng vuøng coøn

laïi

Cöùng lieân tuïc vôùi nhieàu möùc ñoä

Cöùng nhieàu, nhaän ñònh deã

Cöùng ít, nhaän ñònh khoù khaên

Co cöùng toaøn boä laø VPM toaøn theå. Co cöùng cuïc boä laø VPM

khu truù

Page 17: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

2. Phaûn öùng thaønh buïng

Khaùc vôùi co cöùng, trong phaûn öùng coù söï ñaùp öùng cuûa beänh nhaân.

Khi môùi sôø nheï thaáy thaønh buïng meàm, aán saâu hôn

ñeán moät möùc naøo ñoù, beänh nhaân goàng buïng.

Phaûn öùng thaønh buïng khi trong oå buïng coù taïng bò vieâm nhieãm.

3. Caûm öùng phuùc maïc

AÁn baèng ñaàu ngoùn tay, thaønh buïng loõm daàn xuoáng ñeø vaøo

phuùc maïc, beänh nhaân ñau

Ñau vì phuùc maïc taêng caûm giaùc khi bò vieâm, bò nhieãm truøng

Caûm öùng bao giôø cuõng keøm vôùi chöôùng buïng vaø co cöùng nheï

Cuõng nhö co cöùng, caûm öùng laø trieäu chöùng cuûa VPM

Page 18: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

4. Phaûn öùng doäi

AÁn thaønh buïng, ñau khoâng roõ, nhaác tay ñoät ngoät, ñau choùi

Cuõng coù yù nghóa nhö caûm öùng phuùc maïc nhöng ôû möùc

ñoä nheï hôn

5. Ñieåm ñau vaø vuøng ñau

Ñieåm McBurney, ñieåm Lanz, ñieåm Clado… ñau khi RT sung huyeát

Hoá chaäu phaûi ñau khi ruoät thöøa vieâm muû

Vuøng döôùi söôøn phaûi coù phaûn öùng laø vieâm tuùi maät caáp

Ñieåm muõi öùc ñau gaëp trong giun chui oáng maät

Vuøng tam giaùc Chauffard-Rivet ñau laø trieäu chöùng cuûa caùc

beänh

ñöôøng maät chính hay cuûa tuïy

Ñieåm söôøn thaét löng phaûi ñau trong vieâm tuïy caáp

Ñieåm nieäu quaûn ñau trong côn ñau quaën thaän

Page 19: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

6. Caùc daáu hieäu

Daáu hieäu Rovsing vieâm ruoät thöøa

Daáu hieäu cô thaên vieâm ruoät thöøa sau manh

traøng

Daáu hieäu cô bòt vieâm ruoät thöøa tieåu

khung

Nghieäm phaùp Murphy vieâm tuùi maät maõn

Nghieäm phaùp rung gan aùp xe gan

Page 20: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

B3- GOÕ

1. Maát vuøng ñuïc tröôùc gan

Gan laø taïng ñaëc, goõ vuøng maïng söôøn phaûi seõ nghe tieáng ñuïc

Khi hôi xen giöõa thaønh buïng vaø gan, goõ seõ nghe tieáng trong

Chæ coù giaù trò töông ñoái vì khi coù ít hôi raát khoù nhaän bieát

Khi buïng chöôùng, ruoät xen giöõa gan vaø thaønh buïng,

goõ nghe tieáng trong

2. Ñuïc vuøng thaáp

Buïng döôùi coù ruoät, trong ruoät coù hôi, goõ seõ nghe tieáng trong

Khi dòch ñoïng ôû vuøng thaáp, goõ seõ nghe tieáng ñuïc

Khi buïng khoâng nhieàu dòch, beänh nhaân naèm nghieâng

dòch, maùu doàn veà vuøng thaáp

Maùu kích thích phuùc maïc khoâng nhieàu, goõ ñuïc vuøng thaáp coù giaù trò

Page 21: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

B4- NGHE

Bình thöôøng nghe tieáng reùo cuûa ruoät. Khi ruoät bò

taéc, tieáng reùo

Nhieàu hôn taêng taàn soá

Maïnh hôn taêng cöôøng ñoä

AÂm saéc cao hôn tieáng kim loaïi

Raát toát trong chaån ñoaùn phaân bieät TRCH vôùi TRCN

Page 22: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

B5- THAÊM TRÖÏC TRAØNG HOAËC AÂM ÑAÏO

Baét buoäc khi nghi ngôø coù thöông toån ôû buïng döôùi, nhaàt laø khi

caùc trieäu chöùng ôû thaønh buïng khoâng roõ reät, thaønh buïng daày

Tieáng keâu Douglas laø trieäu chöùng cuûa VPM, buïng coù maùu

Tuùi cuøng Douglas caêng phoàøng laø trieäu chöùng cuûa aùp xe

Thaønh phaûi tröïc traøng, tuùi cuøng phaûi aâm ñaïo aán ñau laø trieäu chöùng cuûa VRT tieåu khung, vieâm phaàn phuï

Thaêm tröïc traøng caàn thieát trong taéc ruoät

Trong taéc ruoät, tröïc traøng khoâng coù phaân

Taéc ruoät do ung thö ñoaïn thaáp cuûa boùng tröïc traøng hay cuûa oáng haäu moân,

ngoùn tay seõ chaïm khoái u saàn suøi

ÔÛ nhuõ nhi, maùu dính gaêng laø trieäu chöùng cuûa loàng ruoät

Thaêm aâm ñaïo raát caàn thieát khi chaån ñoaùn beänh phuï khoa

Tuùi cuøng hai beân ñau laø trieäu chöùng cuûa vieâm phaàn phuï, thai ngoaøi töû cung vôõ

Page 23: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

B6- CHOÏC DOØ OÅ BUÏNG

Choïc doø khi trieäu chöùng laâm saøng khoâng roõ reät

Choïc qua thaønh buïng hay qua tuùi cuøng sau aâm ñaïo

Ngaøy nay ít söû duïng vì coù sieâu aâm

Caùc qui ñònh Tuyeät ñoái voâ truøng, neáu khoâng seõ laøm nhieãm truøng oå

phuùc maïc

Choïc ñuùng nôi coù dòch, coù maùu. Choïc 1 choã hay nhieàu choã

Kim ñuû daøi ñeå huùt ñuùng choã, ñuû to ñeå huùt deã daøng

Tæ leä aâm tính giaû 20% do sai soùt kyõ thuaät, löôïng dòch ít

Choïc röûa oå buïng khi nghi ngôø coù maùu oå buïng

Tæ leä (–) giaû cao neân khoâng khoâng voäi loaïi tröø chaån ñoaùn

Tæ leä (+) giaû raát thaáp neân choïc doø coù maùu thì gaàn nhö chaéc chaén

Page 24: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

C. TRIEÄU CHÖÙNG TOAØN THAÂN

1. Tö theá beänh nhaân

Naèm ngöûa, ñaàu goái cao, hai chaân co vieâm phuùc maïc…

Naèm nghieâng phaûi, khoâng daùm cöû ñoäng, khoâng daùm ho,

xoay trôû phaûi raát nheï nhaøng aùp xe gan phaûi

Laên loän, öôõn ngöôøi, chaân gaùc leân töôøng SOMC, GCOM

2. Toång traïng

Moâi khoâ, löôõi dô, hôi thôû hoâi khi coù vieâm nhieãm trong oå buïng

Maët maøy hoác haùc, maét truõng bieåu hieän tình traïng maát nöôùc

Da taùi xanh, nieâm maïc nhôït, vaät vaõ hoát hoaûng hay naèm im lìm

laø trieäu chöùng chaûy maùu ñöôøng tieâu hoùa

Lô mô khi coù nhieãm ñoäc. Thöôøng keøm thieåu nieäu hoaëc voâ nieäu

Page 25: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

3. Daáu hieäu sinh toàn

Maïch nhanh, roõ khi nhieãm truøng. Maïch nhanh, yeáu khi maát maùu.

Huyeát aùp tuït gaëp khi coù soác maát maùu hay soác nhieãm truøng

Thaân nhieät taêng khi nhieãm truøng, tæ leä thuaän vôùi möùc ñoä

thöông toån

Thieåu nieäu vaø voâ nieäu laø nhöõng trieäu chöùng cuûa nhieãm ñoäc

Page 26: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

Nghi ngôø Chaån ñoaùn xaùc ñònh

Caän laâm saøng 1

Nghi ngôø Chaån ñoaùn xaùc ñònh

Caän laâm saøng 2

LAÂM SAØNG

Nghi ngôøChaån ñoaùn khaúng ñònh

Chaån ñoaùn xaùc ñònh

Chaån ñoaùn nghi ngôø

Caän laâm saøng 4

v.v…

Caän laâm saøng 3

Page 27: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

NHÖÕNG ÑOØI HOÛI CAÄN LAÂM SAØNG

1. Vôõ laùch

Sieâu aâm cho thaáy nhöõng cuïc maùu ñoâng ôû quanh laùch, ñöôøng vôõ ôû

laùch, maùu tuï trong moâ laùch, maùu ôû hoá chaäu

XQ KSS ôû tö theá ñöùngCô hoaønh traùi daày vaø bò ñaåy leân caoDD ñaày hôi, bò ñaåy vaøo trong, ñoâi khi BCL hình

raêng cöa,

Goùc laùch ñaïi traøng bò ñaåy thaáp vaø vaøo trongXöông söôøn 9-10 traùi coù khi bò gaãy.

HC, Hct giaûm. Neáu chöa thay ñoåi, vaøi giôø sau laøm laïi

Page 28: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

2. Vôõ gan

Sieâu aâm phaùt hieän maùu oå buïng, ñöôøng vôõ, maùu tuï trong gan

Khi maùu chaûy nhieàu coù thay ñoåi veà HC, Hct

Coù theå: toác ñoä laéng maùu cao, bilirubin taêng, prothrombin giaûm

3. Daäp tuïy

Sieâu aâm vaø XQ DDTT, CT scan

Daï daøy bò ñaåy ra tröôùc, khung taù traøng roäng

Do coù khoái maùu tuï ôû tuïy, quanh tuïy

4. Vôõ ruoät non

XQ BKSS ôû tö theá ñöùng coù theå coù lieàm hôi döôùi hoaønh

Page 29: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

5. Vieâm ruoät thöøa

Sieâu aâm raát khoù nhaän ñònh khi ruoät thöøa sung huyeát

Hình aûnh seõ roõ khi ruoät thöøa möng muû, aùp xe

BC cao, tæ leä ña nhaân trung tính taêng.

RT möng muû BC 13000-15000/mm3

AÙp xe BC coù theå 20000/mm3

Chæ coù giaù trò tham khaûo

6. Vieâm tuùi maät caáp Sieâu aâm laø phöông tieän chính hieän nay

Cho bieát chính xaùc kích thöôùc TM, thaønh TM, dòch, soûi

Baïch caàu taêng cao. Bilirubin maùu coù theå cao

Page 30: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

7. Nhieãm truøng ñöôøng maät Sieâu aâm cho bieát kích thöôùc OMC, caùc OG, soûi, giun,

hôi trong ñöôøng maät PTC vaø ERCP xaùc ñònh hieän dieän vaø vò trí cuûa soûi Baïch caàu cao. Bilirubin maùu cao, coù muoái maät vaø saéc

toá maät trong nöôùc tieåu bieåu hieän tình traïng öù maät

8. Vieâm tuïy caáp

Sieâu aâm ñaùnh giaù kích thöôùc cuûa tuïy, raø tìm soûi maät

XQ buïng thaáy quai ruoät canh gaùc, khung taù traøng roäng

Amylase maùu taêng tröôùc, Amylase nöôùc tieåu taêng sau

Tæ soá giöõa heä soá thanh thaûi cuûa Amylase vaø cuûa Creùatinin

Bình thöôøng 1,5 – 3. Vieâm tuïy caáp 6 – 9.

Amylase nöôùc tieåu Creùatinin huyeát thanhx x 100

Amylase huyeát thanh Creùatinin nöôùc tieåu

Page 31: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

9. Thuûng daï daøy taù traøng

XQ buïng KSS ôû tö theá ñöùng: lieàm hôi döôùi cô hoaønh 1 hay 2 beân

Lieàm hôi chæ ôû 80%. Khoâng lieàm hôi khoâng loaïi chaån ñoaùn.

10. Vieâm phuùc maïc. Chaån ñoaùn laâm saøng laø chuû yeáu

XQ buïng KSS coù theå

Thaáy buïng môø, ruoät non giaõn, thaønh ruoät daày, ñöôøng saùng hai beân maát hay giaùn ñoaïn (Laurell)

Cho bieát nguyeân nhaân cuûa VPM: thuûng daï daøy, ruoät, aùp xe gan vôõ

Xeùt nghieäm vi khuaån, sinh hoùa dòch choïc doø

Baïch caàu thöôøng taêng khaù cao

Page 32: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

11. Vôõ thai ngoaøi töû cung

Sieâu aâm raát toát trong chaån ñoaùn thai ngoaøi töû cung.

Khi ñaõ vôõ, sieâu aâm deã daøng phaùt hieän maùu trong oå buïng.

Soá löôïng HC, Hct, HST giaûm khi boïc thai vôõ

Dieãn bieán cuûa caùc soá lieäu naøy coù giaù trò trong chaån ñoaùn.

12. Taéc ruoät Khi khoù, XQ buïng KSS quyeát ñònh chaån ñoaùn. Hình möùc nöôùc-hôi

giuùp chaån ñoaùn xaùc ñònh beänh, vò trí taéc

Khi nghi ngôø taéc ôû ÑTT, phim chuïp ÑTCQ giuùp chaån ñoaùn

nguyeân nhaân, vò trí taéc

Page 33: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

13. Chaûy maùu ñöôøng tieâu hoùa treân

Khoái löôïng maùu maát? Ñaùnh giaù baèng HC, Hct, HST

Nguyeân nhaân chaûy maùu? Chaån ñoaùn baèng

XQ DDTT. Keát quaû ñuùng 80%. Hieän nay ít söû duïng

NS DDTT. Chính xaùc hôn, ít nhöôïc ñieåm hôn, thay theá XQ

14. Chaûy maùu tröïc traøng

Soi haäu moân, neáu caàn soi TT-ÑTCH baèng oáng cöùng

Khi nghi ngôø thöông toån ôû cao, soi ÑT baèng oáng meàm vaø

chuïp khung ñaïi traøng vôùi Barium ñaày vaø vôi thuoác

Page 34: Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa caùc Phaãu thuaät vieân tieâu hoùa

KEÁT LUAÄN

Khi LS ñaõ roõ raøng thì CLS khoâng thaät caàn thieát

Khi trieäu chöùng LS khoâng ñuû, khoâng roõ phaûi nhôø CLS

CLS naøo? Caùi naøo tröôùc? Caùi naøo sau? thaày thuoác quyeát ñònh

Gaàn ñaây, sieâu aâm buïng vaø noäi soi giuùp ích raát nhieàu

Ngoaøi ra coøn CT Scan, MRI … Nhöng trang bò khoù khaên, Kinh phí cao

Caáp cöùu khoâng nhieàu thì giôø, phaûi chaån ñoaùn sôùm vaø ñieàu

trò kòp thôøi