Cơ chế điều hành lãi suất của NHTW các nước và Việt Nam

download Cơ chế điều hành lãi suất của NHTW các nước và Việt Nam

of 25

Transcript of Cơ chế điều hành lãi suất của NHTW các nước và Việt Nam

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    1/25

    1

    PHN I:LI SUT V CC VN LIN QUAN N LI SUT.

    I. Khi nim v phn loi li sut.

    1. Khi nim li sut.

    Khi s dng bt k khon tn dng no, ngi vay cng phi tr thm mt phn gi tr ngoi

    phn vn gc ban u. T l phn trm ca phn tng thm ny so vi phn vn vay ban u cgi l li sut. l gi c ca quyn c s dng vn vay trong mottj thi gian nht nh mngi s dng trcho ngi shu n.

    Li sut phi c tr bi lng tin ngy hm nay c gi hn ng tin nhn c ngy maikhi tnh n gi tr thi gian ca tin t.

    Vi ngha nh vy, li sut nh hng trc tip n cc quyt nh ca c nhn trong vichnh thnh t l gia tiu dng v tit kim. Li sut cng nh hng n cc quyt nh phn bvn u t ca cc doanh nghip v hgia nh: nn u t vo nh xng my mc hay gi titkim. Xt phm vi ton x hi, cc quyt nh ny snh hng n tc tng trng v t l

    tht nghip ca quc gia.

    2. Phn loi li sut.

    a. Phn loi theo ch th trong quan h tn dng.

    Theo cchphn loi ny c 9 loili sut.

    - Li sut tn dng thng mic p dng khi cc doanh nghip cho nhau vay di hnhthc mua bn chu hng ha.

    Ty theo thi hn mua bn chu, cung cu v mua bn chu v mc tn nhim gia cc

    doanh nghip tham gia quan h mua bn chu m li sut tn dng thng mi c cc mc khcnhau. Song cc mc li sut tn dng thng mi u c im chung l chng khng c ghi cth bng t l % trn chng t vay n (trn thng phiu) m c bao hm trong tng gi c hngha bn chu c ngha l doanh nghip mua chu phi tr gi hng ha cao hn gi mua tr tinngay. Chnh lch gia 2 loi tng gi c hng ha ny l tin li m doanh nghip mau chu trcho doanh nghip bn chu.

    - Li sut tn dng ngn hngp dng trong quan h gia ngn hng vi cng chng vdoanh nghip trong thu ht tin gi v cho vay, trong hot ng ti cp vn ca ngn hng trungngcho cc ngn hng v trong quan h gia cc ngn hng vi nhau trn th trng lin ngnhng.

    - Li sut tin gic p dng tnh tin li phi tr cho ngi gi tin.Li sut tin gi c nhiu mc khc nhau ty thuc vo thi hn gi, vo quy m tin gi. S

    bin ng li sut tin gi mc ln ko ch nh hng ti quy m ngun vn ca cc ngnhng m cn nh hng mnh ti khi tin M1 v qua ti lm pht. Chnh v vy, vic p dngchnh sch tng mnh li sut tin gi c hiu qu cao trong kim ch, y li lm pht.

    - Li sut tin vay c p dng tnh li tin vay m khch hng phi tr ngn hng.V mt nguyn tc mc li sut tin vay bnh qun phi cao hn mc li sut tin gi bnh

    qun, v c s phn bit gia cc khon vay vi thi hn khc nhau cng nh mc ri ro khc

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    2/25

    2

    nhau. S thay i li sut tin vay c tc ng ti quy m cho vay v kh nng cung ng tin cah thng ngn hng trung gian.

    Li sut chit khu l mt loi li sut cho vay p dng khi ngn hng trung gian cho khchhng vay di hnh thc chit khucc giy t c gi cha n hn thanh ton v tha mn cciu kin chitkhu theo quy nh.N c tnh bng t l % trn mnh gi ca giy t c gi vc khu tr ngay khi ngn hng pht tin vay cho khch hng. Mc chit khu c quyt nhbi cung - cu vn trn th trng tn dng, cn c vo cht lng ca giy tc gi, thi hn

    chit khu cng nh quan h gia ngn hng vi khch hng. - Li sut ti cp vn p dng khi ngn hng trung ng ti cp vn cho cc ngn hng

    di hnh thc chit khu li cc giy tc gi ngn hn cha n hn thanh ton ca cc ngnhng hoc cho vay cm c giy t c gi.

    Li sut ti cp vn do ngn hng trung ng n nh cn c vo mc tiu ca chnh sch tint trong tng thi k v chiu hng bin ng li sut trn th trng tin t.

    - Li sut lin ngn hng l li sut m cc lin ngn hng p dngkhi cho vay trn thtrng lin ngn hng.

    Li sut lin ngn hng thng c n nh hng ngy vo mi bui sng (cn gi l li suthng ngy). N c hnh thnh bi quan h cung - cu tin trung ng ca cc t chc tn dngv chu s chi phi bi li sut ti cp vn ca cc ngn hng trung ng.

    - Li sut c bnl li sut c cc ngn hng s dng lm c s n nh mc li sutkinh doanh ca mnh.

    Li sut c bn c hnh thnh khc nhau ty tng nc, n c th do ngn hng trung ngn nh (Nht l mc li sut cho vay thp) hoc c th do bn thn cc ngn hng t xc nh cnc vo tnh hnh hot ng c th ca ngn hng mnh (M, Anh, c) v l mc li sut cp dng cho cc khch hng c mc ri ro thp nht, hoc cn c vo mc li sut c bn ca mts ngn hng ng u, ca cc ngn hng khc (+/-) bin giao ng theo 1 t l % nht nh hnh thnh li sut c bn ca mnh (Malaysia). Mt s nc li s dng li sut lin ngn hnglm li sut c bn (Singapore, Php) v thc cht li sut c bn ca cc ngn hng rt gn vi

    mc li sut th trnglin ngn hng nu khng nh vy hot ng arbitrage v li sut s dinra. Mc d li sut khc nhau, li sut c bn ca hu ht cc nc u hnh thnh trn c sthtrng v l mc li sut ti thiu b p c chi ph v c 1 mc li nhun bnh qun chophp. Khi p dng i vi cc i tng c mc ri ro khc nhau, mc li sut kinh doanh s khcnhau v s bin ng ca mc b ri ro.

    - Li sut tn dng nh ncp dng khi nh nc i vayca ch th khc nhau trong xhi di hnh thc pht hnh tn phiu hoc tri phiu. Loi li sut ny c th do nh nc nnh cn c vo li sut tin gi tit kim ca ngn hng, vo cc yu t khc nh: s bin ngca lm pht, nhu cu cp thit v vn ca nh nc...hoc c hnh thnh thng qua hot ngu thu tn phiu, tri phiu nh nc. Vit Nam hin nay, NHNN c giao nhim v t chc

    u thu tn phiu kho bc nh nc.- Li sut tn dng doanh nghipp dng khi doanh nghip i vay ca cc ch th khctrong x hi duwois hnh thcpht hnh tri phiu. Li sut ny c th do cc doanh nghip nnh hoc c hnh thnh thng qua hot ng u thu tri phiu trn th trng chng khon.Khi doanh nghip bn chu hng, hng ha tiu dng c bn vi gi bn chu cao hn gi thanhton ngay trn c s li sut tn dng tiu dng.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    3/25

    3

    b. Phn loi theo gi tr thc ca li sut (hay theo mi quan h gia lm pht v li sut)

    Theo gi tr thc, li sut c phn chia thnh 2 loi: li sut danh ngha v li sut thc t.

    Li sut danh nghal li sut tnh theo gi tr danh ngha cu tin t vo thi im nghincu hay ni ch khc l loi li sut cha loi tr i t l lm pht.

    Li sut danh ngha thng c thng bo chnh thc trong cc quan h tn dng. Li sut thc t l li sut c iu chnh li cho ng theo nhng thay i v lm pht. Hay

    ni cch khc l li sut loi tr i t l lm pht.

    c. Phn loi theo bn cht hp ng ti chnh.

    Tr li theo mc c nh hay th ni l biu hin bn cht ca hp ng ti chnh. Cchphn loi theo tiu thc ny chia li sut thnh li sut c nh v li sut th ni.

    Li sut c nhc gi c nh trong sut thi hn vay cn li sut th ni c th thay itheo li sut tham chiu hoc theo ch s lm pht....

    Li sut c nh c u im: ngi gi tin v ngi vay tin bit trc c s tin li ctr v phi tr. Bn cnh c nhc im: b rng buc vo 1 li sut nht nh trong 1 thi gianno , d cho cc loi li sut khc thay i nh th no. N thng c p dng trong trng

    hp li sut th trng tng i n nh.Li sut th nic li cho c 2 bn nu khi nhn v tr tin u tnh theo cng mc li sut

    chung l li sut hin ti, thng p dng trong nhng thi k li sut th trng bin ng nhiu,kh khn vic d on chnh xc chiu hng cng nh mc bin ng li sut.

    d. Phn loi theo cch o lng li sut.

    Theo cch o lng li sut, li sut c chia thnh cc loi: Li sut n, li sut kp v lisut honvn.

    - Li sut n:l li sut tnh 1 ln trn s vn gc cho sut k hn vay.Cng thc tng qut vtnh li n:

    Trog :I: Stin li: vn gci: Li sutn: Sthi k gi vn ( thi k gi vn phi tg g vi thi k ca li sut)

    Loi li sut ny thng c p dng cho cc khon tn dng ngn hn v vic tr n cthc hin1 ln khi n hn.

    - Li sut kp:L mc li sut c tnh n gi tr u t li ca li tc thu c trong thihn s dng tin vay. N thng c p dng cho cc qun u t c nhiu k hn thanh ton,trong li sut ca k trc c nhp vo vn gc tnh cho li k sau.

    Mun tnh li sut kp phi xut pht t cng thc tng qut tnh gi tr thu c ca khon

    vn c gi theo li kp nh sau:

    Trong :

    C: S tin thu c theo li gp sau n k

    : Vn gc ban u

    i: Li sut n

    n: S thi k gi vn

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    4/25

    4

    Li sut kp = i - Li sut hiu qu:tng t nh li sut kpnhng tnh cho 1 nm.- Li sut hon vn: l li sut lm cn bng gi tr hin ti ca tin thu nhp nhn c

    trong tng lai t 1 khon u t vi gi tr hm nay ca khon u t .Li sut hon vn c xy dng da trn c s khi nim gi tr hin ti (gi tr quy v hin

    ti cu cc khon thu nhpnhn c trong tng lai).Mt cch tng qut: gi tr hin ti ca 1 ng nhn c sau y n nm vi li sut l i l:

    1/ i Li sut hon vn l php o li sut chnh xc nht. N cho php so snh t l sinh li ca cc

    khon u t khc nhau v thi hn, v cch thc tr n. Li sut hon vn cn c gi l t suthon vn ni b v vt qu mc li sut , gi tr hin ti rng (NPV) ca khon u t s c gitr m (-)

    II. Vai tr ca li sut trong nn kinh t quc dn.

    Li sut l vn c cp khng ch trong cc hot ng ngn hng m trong ci sngkinh t x hi. Do , vic nghin cu tng cng s tc ng ca li sut l vn khng baogic, nht l i vi nn kinh tnc ta v ang chuyn mnh t nn kinh t tp trung bao

    cp sang nn kinh t nhiu thnh phn c s qun l ca nh nc theo nh hng XHCN.Nh chng ta bit, trong thi ks khai ca nn kinh t sn xut hng ha, nhn loi

    chng kin nn cho vay nng li. Li sut cho vay nng li l li sut phi kinh t v ph hoi snxut, l mt hnh thc bc lt ti kit qu nhng ngi thiu vn ni chung v nhng ngi snxut kinh doanh vn phi din ra, vn phi tm ng pht trin v vn vn vn ny sinh.

    Cc ngn hng thng mi ra i cng vi s xut hin nhng nh chti chnh khc thchin vic phn phi li vn ca nn kinh t. Tuy nhin, nhng ngi sn xut ni chung, cc doanhnghip ni ring khng th chp nhn vay vi bt k li sut no m phi tnh n vic tr li v linhun thu c, v th l cuc u tranh gia cc nh t bn sn xut v nh t bn ngn hng

    din ra ngy cng gay gt bnh qun ha t sut li nhun. Song song vi vic ny l s tn ticha h chm dt ca nn cho vay nng li v hin nay cho vay nng li vn l vn nan gii cacc quc gia.

    Trong nn kinh t hng ha cn nhiu s khai th li sut ch vi vai tr l n by, c tc dngkch thch qu trnh hoch ton kinh t. Tuy nhin, thucng cho thy rng tc ng quan trngca cng cny i vi hot ng sn xut kinh doanh; nhng ngi c vai tr nm giv iuhnh li sut cng khng thot ra khi t tng tp trung bao cp v c quan liu na. thi k1986-1990 khc phc tnh trng lm pht vi tc phi m chng ta s dng cng c lisut gp phn iu chnh lng tin trong lu thng m c th l vic nng li sut ln ( c khi ti

    12% thng i vi li sut tin gi tit kim ngn hn tng ng 144%/nm) rt bt tintrong lu thng v v vic ny cng thnh cng. T kinh nghim ny chng ta gip nc bnLo chng lm pht thnh cng bc u vo nhng nm 1999-2001 v kt qu duy tr ti nay.Vic nng li sut huy ng, ng nhin phi nng li sut cho vay, nhng cc ngn hng li b lln. l li sut phi kinh t, nhng cng l cn thit trong vic s dng bn tay nh ncthng qua cng c li sut iu chnh nn kinh t. Cng trong thi k ny NHNN iu hnh trctip cng c li sut thng qua vic cng b cc mc li sut tin gi v li sut cho vay c thivi tng ngnh kinh t. Vi vic iu hnh li sut nh thny th khch hng vay thng bng

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    5/25

    5

    trong vic tnh ton ca mnh, nhng rt nhiu doanh nghip khng th khng vay v thiu vnthng xuyn .

    Vi nhng vn nh trn th bn cht ca li sut bthay i, l li sut cung ng do biu hnh trc tip, li sut phi kinh t, li sut m. Song d nh thi na th li sut vn l vn kinh tv m, l vn khng phi by gimi cp n m cc nh kinh t li lc trnth gii trong c Keynes v Friedman cng khng nh. Khi xc nh li sut l vn kinh

    tv m th ng nhin phi cp n vic iu hnh n thc hin ca nh nc trongcc hot ng kinh t x hi v c thy l li sut l mt trong nhng cng c NHTW s dngiu hnh thc thi chnh sch tin t l li sut nh hng trc tip n khi lng tin luthng, chnh l cng c hu hiu v trc tip trong thc thi chnh sch tin t. Song d thno ina th vai tr n by kinh t ca li sut vn tn ti trong hot ng ca cc doanh nghip v cct chc kinh t, li sut tc ng n k vng ca doanh nghip, tc ng ti gi ti sn hoc tcng ti quyt nh chi tiu. Tit kim v u t ca cc doanh nghip, t chc kinh tv dn c.

    Tm li li sut trong nn kinh t c mt s vai tr quan trng sau:

    1. L cng c kch thch li ch vt cht thu ht cc khontin tit kim ca cc chth kinh t.

    Tit kim l phn thu nhp cn lisau khi tiu dng hin ti ca cc ch th kinh t. Vi victo thu nhp cho ngi tit kim, li sut tr thnh 1 nhn t c bn iu tit tiu dng v titkim. Li sut cao khuyn khch ngi ta hi sinh tiu dng hin ti, tit kim nhiu hn ckhon tiu dng cao hn trong tng lai v ngc li. Trong mt nn kinh t c th trng tichnh pht trin, cc khon tin tit kim c thu ht 1 cch trit qua cc knh ti chnh trctip v knh ti chnh gin tip to nn quy cho vay p ng nhu cu vn ca nn kinh t.

    2. L cng c iu tit nn kinh t v m.

    Vit cch l ci gi phi tr cho nhng s tin vay u t hay mua cc sn vt tiu dng,li sut to nn khon ch ph ca ngi i vay. Vic so snh gia li sut phi tr vi hiu qubin ca ng vn l cn c quan trng ngi kinh doanh a ra quyt nh v u t. Mt sgia tng trong li sut s lm gim kh nng c c nhng thu nhp kh ln b p c s liphi tr, v do s u t chc chn s gim. Cng c th lp lun nh vy v vic i vay tiudng. Nhng ngi tiu dng so snh s li phi tr cho 1 khon vay mn vi mun c cngsm cng hay 1 sn vt nh 1 cn nh hay 1 chic t chng hn. Nhng li sut cao hn s lmcho 1 s ngi tiu dng ch i ch ko mua ngay, v s tiu dng t nh s gim xung. Tngcu bao gm c cc thnh phn nh cu u t ca doanh nghip v cu tiu dng ca c nhn, cah gia nh s thay i theo. V s bin ng ca li sut c tc ng n u t, n tiu dng nnn c tc ng gin tip n mc tiu ca nn kinh t v m, biu hin trong cc trng hp:

    - Li sut thp -> khuyn khch u t, khuyn khch tiu dng -> Tng tng cu -> Sn lngtng, gi c tng, tht nghip gim, ni t c xu hng gim gi so vi ngoi t.

    - Li sut cao -> hn ch u t, hn ch tiu dng -> Gim tng cu -> Sn lng gim, gi cgim, tht nghip tng, ni t c xu hng tng gi so vi ngoi t.

    V c kh nng tc ng n cc bin s kinh t v m nh trn nn li sut c chnh ph ccnc s dng lm 1 cng c c hiu qu iu tit nn kinh t quc gia.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    6/25

    6

    3. L cng c phn phi vn v kch thch vn s dng c hiu qu .

    Li sut c tc dng trong vic phn b vn. i vi cc d n c mc r ro nh nhau, dn no c mc li sut cao hn thng thu ht c vn nhanh hn, nhiu hn. Cn nhng d nno cha ng nhiu ri ro th phi tr li sut cao mi c kh nng thu ht c vn. Nh vybng cch a ra cc mc li sut khc nhau c th to c s phn bcc lung vn theo mcch mong mun.

    Trong quan h vay vn, ngi i vay khng ch phi hon tr gc khi n hn m cn phihon tr li khon vay.Hon tr y c gc v li va l 1 c trng ca quan h tn dng, val 1 nguyn tc tn dng. Bng vic buc phi tr li kch thch cc doanh nghip ni ring, kchthch ngi vay vn ni chung phi s dng vn c hiu qu, vn phi c tc dng thc y snxut, kinh doanh to thu nhp b p chi ph, c li nhun to c s cho vic tr li v tin lithc cht l mt phn li nhun m ngi i vay tr cho ngi cho vay.

    4. L cng c o lng tnh trng sc khe ca nn kinh t .

    Ngi ta thy rng: trong giai on ang pht trin ca nn kinh t li xut thng c xuhng tng do cung cu qu cho vay u tng ln, trong tc tng ca cu qu cho vay ln

    hn tc tng ca cung qu cho vay. Ngc li trong giai on suy thoi ca nn kinh t, li sutthng c xu hng gim xung. Cc xu hng bin ng ca li sut c phn nh trn ngcong li sut. Do vy, nhn vo ng cong li sut, c th thy c xu hng bin ng ca lisut v tnh trng sc khe ca nn kinh t.

    Li sut l bin s thng xuyn bin ng trong nn kinh t. Cn c vo s bin ng cali sut, ngi ta c th d bo cc yu t khc ca nn kinh t nh: Tnh sinh li ca cc c hiu t, mc lm pht d tnh, mc thiu ht ngn sch. Ngi ta cng c th d vo li sut trong1 thi k d bo tnh hnh kinh t trong tng lai. Cc d bo s l c s quan trng cc chth kinh t a ra cc quyt nh u t, tiu dng, cc quyt nh kinh doanh ph hp.

    5. L cng c thc hin chnh sch tin t quc gia.

    Kh nng iu tit nn kinh t v m ca li sut lm cho n tr thnh cng c quan trng thc hin chnh sch tin t quc gia.

    Trong iu kin nn kinh t th trng cng nh th trng ti chnh cha pht trin, li sutc s dng lm cng c trc tip tc ng ti mc tiu trung gian v qua ti mc tiucui cng ca chnh sch tin t. Ngn hng trung ng s dng loi cng c ny di cc hnhthc n nh li sut trc tip li sut kinh doanh cho cc ngn hng hoc quy nh khung li suttin gi li sut tin vay hoc trn li sut tin vay qua khng ch li sut cho vay ca ccngn hng theo hng tht cht hoc ni lng tin t.

    Trong iu kin th trng ti chnh pht trin, ngn hng trung ng s dng cng c li sut

    gin tip chng hn nh li sut ti chit khu, li sut cho vay cm c tc ng gin tip ti lisut th trng. Li sut th trng s tc ng ti cc bin c kinh t v m. Ngy nay theo xuhng t do ha ti chnh, c ch iu tit nn kinh t bng cng c li sut ngy cng tr nn phbin trn th gii.

    III. Mt squan im v li sut c bn Vit Nam.

    1 . Quan im 1:

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    7/25

    7

    C kin cho rng ly li sut ti cp vn lm li sut c bn . Tuy nhin iu ny tri vi lutNgn hng Nh nc v lut cc t chc tn dng ban hnh nm 1997 , ng thi bn cht ca 2loi li sut ny cng khng ging nhau : Li sut c bn l li sut do Ngn hng Trung ngcng b , c ly lm c s cho cc t chc tn dng xc nh mc li sut kinh doanh cn lisut ti cp vn l li sut m Ngn hng Trung ng quy nh i vi cc khon vay cui cngtrong cc trng hp sau :

    -Ngn hng trung ng cho vay chit khu v ti chit khu .-Ngn hng trung ng cho vay i vi gi tr hp ng tn dng cha n hn ca Ngn hng

    thng mi

    - Ngn hng trung ng cho vay cm c bt ng sn v th chp cc chng t c gi caNgn hng thng mi.

    Hn na, thc t tnh hnh li sut ca Vit Nam hin nay cha cho php s dng li sut ticp vn iu hnh chnh sch tin t c .

    2. Quan im 2:

    Duy tr li sut trn nh hin nay v xem l li sut c bn , trong qu trnh xc nh li sutc th cng thm mc bin dao ng ca li sut c bn . Quan im ny bt hp l ch khicng thm bin dao ng vo trn li sut s lm li sut cao hn li sut trn , iu ny khngph hp vi nn kinh t Vit Nam .

    3. Quan im 3:

    Li sut c bn l loi li sut xc nh da vo li sut u vo v cng b gii hn ti a cc NHTM v cc t chc tn dng xc nh mc li sut kinh doanh . Vi quan im ny , li sut

    c bn to ra kh nng ch ng gim li sut ca cc NHTM , c bit l li sut cho vay .Cngdo , NHTM c iu kin tt hn huy ng vn vili sut thp cn i vi nhng vng khkhn th cao hn trong vic huy ng vn.

    PHN II:THC TRNG VIC IU HNH LI SUT CC NC V VIT NAM.

    I . Thc trng li sut cc nc.

    Chnh sch li sut ca M:

    Trong kinh t, c bit l kinh t tin t ngn hng, iu chnh li sut l mt cng c quan

    trng bc nht iu tit th trng - ti chnh tin t ca mi quc gia, qua tc ng tch ccn s pht trin ca nn kinh t.

    Chu k tng trng cakinh t t bn trong thi i chu k thay i thit b, k thut - cngngh ngy nay c khong 5-6 nm li bc vo suy thoi. Cuc suy thoi ln trc ca kinh t Mri vo nm 2001 v thi k tng trng cng ko di c 5 -6 nm. chng suy thoi vkch thch tng trng kinh t sau cuc suy thoi nm 2001, Cc D tr Lin bang M (FED) 11 ln lin tc gim li sut t 6,75% xung 1%.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    8/25

    8

    Chnh li sut sau khi c ct gim xung mc rt thp nh vy lm cho ngi tiu dngM thoi mi vay tin tiu dng, mua nh ca th chp; cc ngn hng thoi mi cho vayu t xy dng nh ca bn v cho vay mua nh di chun.

    Khi nn kinh t phc hi v nguy c lm pht xut hin, FED lin tc tng li sut t 1%ln 5,25%. Khi li sut cao ln, ngi mua nh th chp c nguy c khng tr c n, thm chphi bn nh (hoc b tch thu nh); cc cng ty xy dng nh cng gim xy dng v xy xongkhng bn c lm cho th trng nh ca, tn dng cho vay th chp di chun b khng

    hong, tc ng mnh n th trng ti chnh, th trng chng khon khng ch ca nc M mca hu ht cc nc trn th gii.

    ngn chn nguy c suy thoi, FED lin tc 7 ln ct gim li sut t 5,25% xung cn2%. Tnh hnh s dn n hai hin tng.

    Mt, lm pht ca M s gia tng. Tc tng gi tiu dng nm 2006 ch c 1,9%, nm 2007 tng ln 3,4% v c th cao hn nhiu trong nm 2008 - iu m cc nm trc y FEDthng u tin mi khi tng/gim li sut do t l tiu dng so viGDP ca M thuc loi caonht th gii v ngi tiu dng rt ngn" lm pht.

    iu chng t nguy c suy thoi kinh t trm trng n mc no v a nc M cngmt lc n trc hai nguy c rt t khi cng ng hnh l nguy c suy thoi v nguy c lm pht.

    Hai, gi USD s tip tc b gim so vi cc ng tin trn th gii ( gim 40% so vi Euronm 2003, gim 25% so vi cc ng tin khc trn th gii).

    Chnh sch li sut ca M lin tip c ct gim k t 18/09/2007. Vic Cc D tr li nbang M (FED)lin tc ct gim li sut l nhm gii quyt tnh hnh nn kinh t M ang trn suy thoi. C th ca vic ct gim li sut nh sau:

    -Ngy 20/08/2007, Cc D tr lin bang M (FED) quyt nh bm thm 3,5 t USD voh thng tin t nhm gii quyt cuc khng hong trn th trng tn dng thi gian qua.

    Trc , cc quan chc FED cng quyt nh gim li sut chic khu t mc 6,25% hinnay xung 5,75%. y c xem l h tr c lc ca ngn hng trung ng trong bi cnh cc

    ngn hng thng mi ang thiu tin chi tr nh hin nay.- Ngy 18/09/2007, Cc D tr lin bang M (FED) quyt nh ct gim li sut t mc

    5,25% xung cn 4,75%.

    Quyt nh h li sut ln ny nhm ngn chn suy thoi trn th trng bt ng sn cngnh gii quyt cuc khng hong tn dng ti M thi gian qua.

    Th trng chng khon ph Wall ngy 18/09/2007 cng c nhng phn ng tch cc sauquyt nh ca FED, trong , 3 ch s quan trng nht u tng hn 1%.

    C th, vo lc ng ca phin giao dch ngy 18/09/2007, ch s cng nghip trung bnh DowJones tng 2,51% so vi phin trc ln mc 13.739,39 im; S&P 500 tng 2,92% ln 1.519,78im trong khi Nasdaq tng 2,71% ln 2.651,66 im. Vi ch s S&P 500, y l mc ln immnh nht k t thng 3/2003.

    -Ngy 31/10/2007, Cc D tr lin bang M (FED) quyt nh ct gim li sut 0,25% xungcn 4,5%, to nim hng phn mi cho th trng chng khon ton cu.

    y l ln ct gim th hai ca FED trong vng 6 thng, mt ng thi mnh tay nhm gipnn kinh t ln nht th gii vt qua cuc khng hong trn th trng nh t, tc dng kch cui vi ngi dn v cc doanh nghip, to ng lc cho ton b nn kinh t M.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    9/25

    9

    Th trng chng khon ngay lp tc c phnng tch cc vi ng thi ca FED. Trn phWall, Dow Jones tng thm 137,54 im, ln mc 13.930. Ch s ti chnh ngn hng Standard &Poor's 500 cng nhch thm 18,36 im, ln 1.549,38 v Nasdaq tng 42,41, ln 2.859,12.

    Vic FED h tip li sut ng la c th nng nn kinh t M, song cng tng thm longi v vic lm pht s ln hn, a gi du tip tc ln mc ngt ngng. Trc khi FED quytnh ny, gi du chm ngng 94 USD mi thng.

    -Ngy 11/12/2007, Cc D tr lin bang M (FED) quyt nh h li sut c bn ng la

    thm 0,25%, xung mc 4,25%.Ngay sau , gi du th quay tr li ngng 90 USD mt thng. Cng vi hai ln ct gim

    vo cui thng 9 v 10, y l ln th ba FED h li sut la. Vic h li sut ln ny nhm thcy nn kinh t ln nht th gii i ln, th trng nh t M tip tc ln su trong khng khongang c nh hng tiu cc i vi hot ng ca cc doanh nghip cng nh chi tiu ca ngitiu dng.

    Sau quyt nh ny ca FED, lp tc du quay li ngng 90 USD mt thng. Ti New York,du th giao thng 1/2008 leo ln 90,02 USD, du th Brent Bin Bc ti th trng London cngln 89,99 USD.

    -Ngy 22/01/2008, Cc D tr lin bang M (FED) bt ng gim li sut c bn ng la ti0,75%. Cquan ny phi a ra bin php mnh trc tnh trng th trng chng khon ton cunhng ngy qua lao dc, khin nguy c suy thoi kinh t M cng hin ra r nt.

    Vi mc ct gim cao nht t nm 1990, li sut c bn ng la ch cn 3,5%. Ngay saung thi ny ca FED, cc ngn hng thng mi M a li sut cho vay t 7,25% xung6,5%.

    Trong thng bo pht i v vic gim li sut, FED cng tha nhn l do ca ng thi ny l"nn kinh t ang suy yu v cc ri ro e da tng trng ang tng cao".

    Cng trong hm , chng khon ton cu tri qua mt ngy st gim k lc, gim xung mcthp nht t v khng b 11/9 nm 2001 n nay.

    -Ngy 30/01/2008, Cc D tr lin bang M (FED) quyt nh ct gim li sut c bn ln thhai lin tip trong vng tm ngy qua nhm kch thch nn kinh t ang tr tr.

    Chnh quyn M hi vng ng thi ny s gip gim cc t l li sut cho vay khc i vingi tiu dng v doanh nghip, qua thc y nn kinh t M. Sau khi FED cng b li sutmi, ch s Dow Jones tng vt ln 200 im, tuy nhin sau st tr li v dng mc12.442,83 im vo cui phin giao dch, thp hn 0,3% so vi mt ngy trc .

    II. Thc trng li xut Vit Nam.

    1 . im li nhng chng ng sau hn 10 nm i mi chnh sch li sut.

    a. Giai on 1986- 1992 , giai on chuyn t li sut m sang li sut thc dng.

    giai on ny ngi gi tin khng nhng khng c li m gi tr ca ng vn h b voNgn hng cn khng c m bo . Li sut thi k ny la li sut m v thp hn nhiu sovi lm pht .Bc sang nm 1992 , lm pht c y li v lun mc thp to iu kin chng ta chuyn sang li sut thc dng . Bn cnh vic xc nh mc li sut tin gi v chovay c th , Ngn hng nh nc cn c s phn bit li sut gia cc thnh phn kinh t , li sut

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    10/25

    10

    cho vay i vi cc doanh nghip quc doanh . Tuy nhin , vn cn c hn ch l li sut cho vayngn hn cao hn li sut cho vay trung v di hn .

    b. Giai on Ngn hng nh nc quy nh li sut tin gi , li sut cho vay v li suttho thun.

    Cng mt thi im , NHTW cho php cc t chc tn dng cho vay theo mc li sut tho

    thun m NHTM tho thun vi khch hng . Mc li sut tho thun c th vt mc cho vayhay li sut tin gi c th m Ngn hng cng b . giai on ny , vn c s phn bit giali sut cho vay i vi doanh nghip quc doanh v doanh nghip t nhn . Bn cnh , vi cch cho vay theo li sut tho thun , cc NHTM c ni cho vay vi mc li sut 22%/nm , thmch l 30-35%/nm . Chnh v vy , trongthi k ny cc NHTM v cc t chc tn dng khc cth t mc chnh lch li sut rt ln l khong 0.75-1%/thng . Thc t ny em li li nhunrt cao cho cc NHTM v cc t chc tn dng song li gy rt nhiu kh khn cho cc doanhnghip trongvic m rng kinh doanh .

    c. Giai on thc hin trn li sut cho vay.

    Trc tnh hnh , sau k hp VIII kho IX thng qua b thu doanh thu ca NHTM vcc t chc tn dng , ng thi yu cu cc n v kinh doanh tin t phi gim chi ph hot ngv gim li sut cho vay ca mnh . Ngn hng Trung ng khng ch mc li sut cho vay vtin gi l 0,35%/thng , chnh l tin hnh thnh chnh sch li sut mi l chnh schkhng ch trn li sut cho vay nh hin nay i vi cc NHTM v cc t chc tn dng khc . Vichnh sch ny , NHTW khng ch li sut cho vay ti a ca cc NHTM v cc t chc tndng . Trong nm 1999 , NHTW thc hin 5 ln gim li sut trn cho vay nhm i ph vicc cuc khng hong tichnh khu vc v th gii . Vic gim li sut nh vy , c tc dng

    kch cu , tngu t , tng mc tiu dng khc phc hu qu khng hong kinh t .

    2. Nhn nhn cc chnh sch trc y. Chnh sch li sut ca Vit Nam hin nay.

    T nm 1986n nay , vic thc hin chnh sch li sut tri qua nhiu giai on , mi giaion li mang nhng c im , ni dung v mc ch khc nhauv qua mi giaion chng tatch luc nhng kinh nghim nhtnh .

    + giai on kinh t tp trung quan liu bao cp vi li sut m v chnh sch li sut rt cngnhc theo kiu hnh chnh cn tr s pht trin ca nn kinh t .

    + u thi k i mi , chng ta i mi chnh sch li sut vi vic th ni li sut , quynh trn li sut nhng nhn chung l vn th ng v vic iu hnh th trng tin t cn nhiubt cp .

    + T nm 1993 , chnh sch li sut dn linh ng hn vi li sut thc dng gim dncng vi s i xung ca tc lm pht va m bo khuyn khch tit kim va y mnh ut v mc tiu tng trng kinh t .

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    11/25

    11

    + T nm 1996 , bng vic kim ch thnh cng lm pht khi y li lm pht v mc mt chs ( 1996 l 4,5% , nm 1997 l 3,7% ) l iu kin thi hnh chnh sch li sut thc dng gnlin vi vic iu chnh ton din li sut c v c cu mt bng cng nh loi hnh li sut huyng tin gi v cho vay ( bao gm c ni v ngoi t ) .

    T n nay , chnh sch li sut bt u linh hot hn c mc li sut trn v huy ng vnv cho vay . Qua , chng ta rt ra c mt s nhn xt v chnh sch li sut Vit Nam nh

    sau:Mt l:Chng ta lin tc theo ui chnh sch li sut ch ng t khi bt u cng cuc

    i mi chnh sch li sut v theo l c cu ca cc loi hnh li sut khi c nh hnh ngn c tc ng tch cc n tin trnh pht trin ca h thng tichnh Vit Nam .

    Hai l:ch kim sot li sut cng nhc dn dn c ni rng , cc mc li sut cquy nh c th theo mcch v ngnh ngh kinh doanh c xo b dnh quyn t chcho cc NHTM trong mt mc linh hot nht nh.

    Ba l:Thc t ang cho thy chng no c cloi hnh li sut ch o ( li sut c bn) ng thi xy dng c c ch m bo mc bao qut v cch thc can thip linh hot ca

    NHNN i vi quan h cung cu tin t trong nn kinh t th khi mi kim sot tt lng tintrong lu thng .

    Ngoi ra , chnh sch li sut thi k ny cng cn nhiu im bt cp cn phi khc phc . Dcho c th bin minh vic kim sot li sut trong nhng iu kin nht nh v mc tiu ca chnhsch tin t nhng vn khng th trnh khi nhng thit hi xt trn tng th nn kinh t . iu nykhuyn khch s vay mn , chim dng vn , trn trnh s kim sot ca NHNN lm mo m ch li sut c NHTW quy nh . Mc ton dng vn trong nn kinh tthp , tnh trng uc trc li v cnh tranh bt tng xng v li sut vn din ra , nhiu ngun vn b s dng kmhiu qu . Chng ta chuyn sang li sut trn l mt bc tin song vn cha phn nh ng quan

    h cung-cu vn ca nn kinh t.

    Bin ng li sut Vit Nam hin nay:C mt nghch l trong thi gian qua l sdch chuyn ngc chiu gia li sut VN v li

    sut quc t. Cc DtrLin bang Mct gim li sut cho xung cn 1% ko theo hiung -mi-n n nhiu nc. Trong khi li sut VN vn mc tng i cao so vi li sutquc tvi khung cnh lm pht khng c skhc bit ng k.

    Li sut VN cao khng kch thch dng vn chy mnh vo Vit Nam nhng li lm au ucc nh chnh sch. Cu hi t ra l s dng cng c chnh sch tin tnh thno iu tit thtrng, hn ch nhng c sc hay tnh bt n ca thtrng?

    Ti sao c sgia tng li sut "tht thng"?

    C th thy tham vng tim n hoc l din ca mt s ngn hng mun mrng quy m tngti sn v trthnh ngn hng c ti sn ln nht Vit Nam. Li sut l cng c hu ch ccngn hng s dng nhm thc hin c mc ch . Cuc cnh tranh ny ko theo cc ngnhng "khng chu nhn nhng" hay "khng chu thua ch km em" vo cuc. Kt qu l cc ngn

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    12/25

    12

    hng ni ui nhau tng li sut v tt nhin ngn hng sau siu chnh li sut cao hn hocthm ch phi bng mc li sut ca ngn hng i trc .

    Cc ngn hng phi s dng vn ngn hn u t trung di hn. Nhng do ngun vn trungdi hn tng i mng so vi nhu cu u t dn n ri ro thanh khon tim n. Lo skhng ngun vn trung - di hn p ng nhng dn trong tng lai cng lm cc ngn hng nglot huy ng ngun vn trung hn 2-5 nm vi mc li sut nhy vt. Trong khi cc NHTM c

    phn bit c v tr ca mnh trn thtrng nn cng phi y li sut ln ngang bng hoc caohn cc NHTM quc doanh. Nhng nhn tnu trn tng ho y li sut ln cao.

    Li sut tng nh hng n doanh nghip

    Vic tng li sut huy ng khuyn khch cng chng gi tin vo ngn hng v cng em lili tc cao hn cho cc doanh nghip c ngun vn tm thi nhn ri hoc mun a dng hongun u t (mc li tc 8-8,5%/nm khng phi l nh). Tuy nhin, mt tri ca n tc ngn nn kinh tang c ch , cp. Li sut huy ng tng cao buc cc ngn hng phi ycao hn li sut cho vay m bo duy tr li nhun. Chi ph li nng hn n doanh nghip.

    Mt khc, li sut tng khin cc doanh nghip c th tr hon mrng sn xut theo k hoch.Kt qu, nn kinh t btc ng. Hu qu khc c th tim n pht sinh. Li sut vay VN caotrong khi li sut USD mc thp, t gi n nh khin nhiu doanh nghip chuyn hng sangvay USD. Vay USD tng ln ng ngha vi vic tng la ho tin vay v ri ro c th xut hintc ng mnh n hiu qu ca doanh nghip khi t gi bin ng mnh. V y cng khng phil vn c mong i xy ra do n stc ng khng nhn iu hnh chnh sch tin t.

    NHNN cha kim sot c li sut

    Hin nay NHNN ch s dng li sut chit khu, li sut ti cp vn, li sut trn thtrng mkt hp vi cc cng ckhc iu tit chnh sch tin t. Li sut c bn ch l li sut thamkho. Li sut chit khu, ti cp vn cha phn nh ht li sut thtrng m bn cht ca n chth hin din bin li sut ngn hn, c bit l nhng khon vay nng ca cc ngn hng khi thiuht thanh khon th mi pht huy tc dng. N khng c iu chnh theo li sut thtrng nncc ngn hng kh c thnhn n n nh li sut cho ph hp.

    Trong khi , li sut giao dch trn thtrng mch yu l cho k hn ngn v i khi lisut ca n c phn qu cng nhc. Bn cht ca vic tng li sut trong thi gian qua khng phil do khan him vn VN nh trc y xy ra, do cng c ny cng khng pht huy tcdng hn chln sng tng li sut bt thng ca cc NHTM.

    Hin nay c scc NHTM xc nh li sut huy ng l da vo cc nhn t l li sut huyng k hn 6-12 thng, li sut ca cc i thcng nh lng vn cn huy ng.

    Ly li sut c bn lm im chun?

    Hn ch ngay c sc hay s bt n ca thtrng l bi ton rt kh trong vic iu hnh chnhsch tin t v cc ngn hng vn ly chnh sch gi lm trng trong chin lc kinh doanh ca

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    13/25

    13

    mnh v chnh sch tin tlun c tr. Gii php trc mt c th b cho rng l bt hp l, ingc qu trnh tdo ho ti chnh nhng c xem l hu hiu, l cn buc cc ngn hngphi s dng li sut c bn lm im chun cng vi bin ti a cho php xc nh li sutcho vay.

    Gii php ny cng mang tnh hnh chnh hay kim ch ti chnh m cc ngn hng s kh tipnhn do "quen" vi vic t do n nh li sut theo ring mnh. Nhng bin php ny st

    vi thc t m cc ngn hng c th chp nhn i hi NHNN phi xy dng c li sut c bnlinh hot theo li sut thtrng v phn nh trung thc hn thng qua vic xy dng gi (li sut)da theo thu nhp-chi ph t cc ti sn chu li ca cc NHTM. Qua , trong thi gian di ccngn hng sn nhn li sut c bn nh l tm im hiu chnh li sut cho hp l v hcm thy cn thit n n trong hot ng.

    Thtrng vn cn phi c pht trin nhm to ra li sut thtrng. Cc k hn di ca triphiu trn 5 nm n 30 nm vn cha c giao dch. C th thi gian u cc ngn hng skhng tham gia do k hn qu di v ngun vn u t khng c sn, nhng n sl c scc ngn hng tham kho khi n nh li sut huy ng v cho vay. Tuy nhin, cho d khng cgiao dch no c thc hin nhng li sut ca tri phiu ny phi lun phn nh trung thc lisut ca thtrng. C nh vy, cc ngn hng siu tit li mi quan h gia li sut huy ngk hn ngn v di v gia li sut cho vay ngn hn vi trung di hn sao cho hp l vi li sutthtrng. Qua bin ng ca n, cc ngn hng s c hnh vi thch hp hn.

    Li sut c bn ca NHNN hin nay.Theo iu 9 khon 12 ca lut NHNN Vit Nam li sut c bn c nh ngha nh sau : "

    Li sut c bn l li sut do NHNN cng b lm c s cho cc t chc tn dng n nh li sutkinh doanh " . Li sut c bn c xc nh da trn c s li sut ca th trng lin ngn hng ,li sut nghip v th trng m ca Ngn hng nh nc , li sut huy ng vn u vo ca cc

    t chc tn dng v xu hng bin ng cung-cu vn . Theo lut Dn s , cc t chc tn dngkhng c cho vay vi li sut gp ri li sut c bn .

    Li sut c bn c cng b ln u vo ngy 30-05-2000 v trong ln cng b ny , li sutc bn mc 7.2%/nm . Ti thi im thng 6-2008 li sut c bn l 14%/nm , tc l cc tchc tn dng c th cho vay vi li sut ln n 21%/nm . Vo thi im thn g 4-2009 , li sutc bn ng Vit Nam c cng b l 7%/nm .

    Li sut c bn ca NHNN bao gm 2 loi:

    - Li sut huy ng do chnh ph Vit Nam c thc hin thng qua vic pht hnh cc triphiu kho bc , cc NHTM s nhn c cc tn hiu t pha NHNN v mc cho vay ti thiu c

    th t c vi mc ri ro bng khng . Nu NHNN mun thu hp lng cung tin ca ccNHTM ra nn kinh t th s tng mc li sut huy ng v ngc li .

    - Li sut cho vay i vi cc NHTM hay ni cch khc l li sut chit khu , li sut ti cpvn nhm tc ng n u vo ca NHTM .

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    14/25

    14

    III. Qu trnh iu chnh li xut ca Vit Nam.

    1.Cc iu chnh li xut trong thi gian trc y.T ngy 1-6-1990 , NHNN c mt chuyn bin ln l ch quy nh mt mc trn li sut

    cho vay ti a bng ng Vit Nam l 1,15%/thng p dng cho tt c cc k hn cho vay . ycng c coi l bc tin ca NHNN trong vic thc hin cng b li sut c bn.

    Trong xu hng ton cu ha v quc t ha nn kinh t , NHT khi tin hnh iu chnh lisut phi xem xt vi din bin trong khu vc v th gii trc khi a ra quyt nh ca mnh .Trong khong thi gian t nm 1997 n nay , NHTW cng c nhiu t iu chnh li sut chovay . R nht l vo thng 2 nm 1999 , thng c NHNN ra quyt nh quy nh trn li sut chovay thng thng bng ng Vit Nam ca cc NHTM quc doanh i vi khch hng th l1,1%/ thng vi cc khon vay ngn hn v 1,15%/thng i vi cc khon vay trung v di hn ,khi cc NHTM quc doanh chim ti 71,6% tng d n cho vay ca cc ngn hng vi nnkinh t , chim ch yu th phn cho vay . Do ch th v mc li sut trn c ngha nh l htrn li sut cho vay chung ca nn kinh t . Mc d ch quy nh i vi cc NHTM quc doanhnhng i vi cc NHTM c phn v t nhn cnh tranh thu ht khch hng v khng mtkhch hng cng buc phi h mc li sut cho vay xung bng mc li sut cho vay ca cc

    NHTM quc doanh . Mc li sut ca cc NHTM u thp hn t 10-15% so vi mc li sut trnni trn , ch cho vay vi li sut 1-1,05%/thng , thm ch h n 0,9-0,95%/thng i vi loihnh cho vay ngn hn.

    n thng 6-1999 , NHNN li c quyt nh iu chnh li sut trong quy nh li sut trncho vay l 1,5%/thng i vi c ngn , trung v di hn . Nh vy li sut ngn hn tng thm 0,05%/thng so vi thng 2 .

    n 30-05-2000 ( thi im p dng mc li sut c bn ) NHNN quy nh li sut c bn l7.2%/ nm v n thng 6-2008 li iu chnh thnh 14%/ nm . Thng 4 -2009 li sut c bn lic n nh l 7%/ nm.

    2. Nguyn nhn ca vic iu chnh li sut.Vic iu chnh li sut c rt nhiu nguyn nhn , trong mc tiu chnh hng n l

    gi vng an ninh kinh t , m bo nn kinh t pht trin n nh , h thng ti chnh lun hotng tt.

    Cuc iu chnh li sut nm 1999 l do s bt hp l v li sut i vi cc thnh phn kinh tv cc khu vc trong nn kinh t . Mt khc , li sut thc trc khi iu chnh l qu cao , gykh khn cho cc Doanh nghip trong vic tip cn ngun vn dn n vic nn kinh t khngc y mnh sn xut , dn n tnh trng tc tng trng kinh t chm li v nhiu h quxu khc . V vy , khi NHNN buc phi h mc li sut cho vay xung bng bin php quynh mc li sut trn cho vay i vi cc NHTM quc doanh , nh vy s khin cc Doanh

    nghip d dng hn trong vic vay vn m rng sn xut , thc y nn kinh t pht trin.Cuc iu chnh li sut nm 2008 li ch yu nhm kim ch lm pht ang c xu hng tng

    mnh thi im u nm . Vic tng li sut s khin lng tin trong lu thng gim xung vngi c vn thay vem vnu t hoc mua chng khon s mangn gi ngn hng nhiuhn .i vi cc Doanh nghip , vic cc tng li sut s khin h hn ch vay vn m rng ut v s phi tit kim nhiu hn trong chi tiu . Chnh v vy , n s c tc dng gim lng tintrong lu thng , gip Nh nc c th kim chc lm phtnnh nn kinh t . Thng 1-2009 , nh nc lia ra gi kch cu tr gi 1 t USD theo hnh thc : cc c nhn , doanh

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    15/25

    15

    nghip , h gianh v cc hp tc x khi vay vnsc cc ngn hng tr 4% li vay ( li vayny sc Ngn hng nh nc s tr thay cho ngii vay cho cc Ngn hng thng mi ). n thng 4-2009 , li sut c bn licnnh cn 7%/nm . Cc chnh sch ny nhm gipcho cc doanh nghip c th d dng vay vnu t m rng sn xut , gim gi thnh sn phmhng ha, duy tr hot ng sn xut kinh doanh, to cng n vic lm trong iu kin nn kinh tchu tc ng ca khng hong ti chnh v suy thoi trn th gii . Do gip chng ta thot khikhng hong.

    Nh vy c th thy nguyn nhn iu chnh li sut ca NHNN ldo nhng bin ng catnh hnh nn kinh t nh lm pht , thiu pht , bin ng ca th trng vng , th trng ngoihi , s thay i trong cn cn cung - cu tin , hoc do mc li sut c cha hp l , gy cn trcho nn kinh t ... buc NHNN phi c bin php bo m an ninh cho th trng ti chnh v nnkinh t .

    III. Thnh tu v nhng tn ti ca qu trnh iu chnh li sut ca Vit Nam.

    1. Thnh tu.

    Vo nm 1999 vi vic p dng cng c trn li sut cho vay thay v khng ch li sut cho

    vay ca cc NHTM l c s cc t chc tin dng tng li sut huy ng vn , to iu kin chovic huy ng vn nhm p ng cc yu cu v pht trin kinh t x hi , ng thi ph hpvi quan h cung - cu v vn tn dng i vi nn kinh t .

    Sau ny , vi vic t b li sut trn huy ng vn v p dng mc li sut c bn to ramt mt bng li sut n nh trn th trng , gip ngn nga nhng bin ng ln trn th trngtin t v tn dng . N l c s cc t chc tn dng n nh li sut kinh doanh ca mnh va hot ng tn dng i theo ng khun kh php lut . N cng gip chm dt cuc ua lisut gia cc NHTm din ra gay gt trong thi gian trc . Ngoi ra , c ch ny cn gip xuai nhng tn hiu xu v tnh hnh ti chnh cu cc NHTM v phn nh tnh hnh ti chnh ca ccNH ny .

    2. Nhng vn tn ti.

    Chnh sch li sut nh hin nay cha khuyn khch c cc t chc tn dng cho vay trungv di hn . Thc t cho thy , cho vay ngn hn vn chim t trng rt ln trong tng s ngunvn cho vay ca cc ngn hng . Do cc d n trung v di hn thng gp rt nhiu kh khntrong vic tm kim cc ngun vn t Ngn hng.

    Ngoi ra , cc chnh sch iu chnh li sut ca NHTW cn cha linh hot , thng chm hnso vi cc din bin ca nn kinh t v do cha t c hiu qu nh mong mun . Ly v dnh tnh trng lm pht din ra trong nm 2007 vi mc tiu kim ch tc lm pht thp hn

    tng trng kinh t , tuy nhin khi tnh trng lm pht din ra ( ln n 12.63% ) th NHNN vnduy tr mc li sut c bn nh nm 2006 l 8,25% trong khi mc lm pht nm 2006 ch l6,6% . Tip vo thi im lm pht c kim sot vo khong cui nm 2008 th li sut cbn khng nhng khng gim m cn tip tc tng ln ( ln n 14% nm ) , iu ny y nhiuDoanh nghip vo th kh khi li sut qu cao gy kh khn cho vic vay vn trong khi gi snphm gim xung do tc ng ca lm pht c y li. Mt khc , nu NHNN thi hnhngay vic tng li sut c bn vo cui nm 2007 th lm pht khng th bng pht mnh mnh vy v ko di sang c nm 2008 .

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    16/25

    16

    Thm na , trong ngnh nng nghip d c s quan tm ca Nh nc th vic cho vay ivi tng h gia nh l iu cn thit . Tuy nhin , thc t y li l mt khu vc nhy cm , cmc ri ro cao , n gc kh i nn d gy thua l cho cc Ngn hng , nh hng n tm li vi cc cn b tn dng v lm nh hng n cc hot ng ca Ngn hng . Chnh sch htr li sut ca ngn hng Nh nc vo nm nay cng cha t c hiu qu mong mun bi vtrn thc t th tc cng kh phc tp li khng c hng dn c th t pha Ngn hng nhnc , v cc ngn hng thng mi lo ngi rng khi on thanh tra ca Ngn hng Nh nc kt

    lun h cho vay khng ng i tng s khng nhn c tin h tr li sut ca N gn hng nhnc . Mt khc , cc Doanh nghip cng khng my mn m bi hng tn trong kho cn nhiunn h cng khng my ho hng m rng sn xut , hn na i tng h tr li sut ch l ccDoanh nghip va v nh vi lng vn vay t nn mc gim ny cng khng nhiu ngha ivi chi ph b ra gii tr hng tn kho .

    PHN III: NH HNG IU HNH LI SUT C BN CA CC NC V VIT NAMTHI GIAN TI.

    I . nh hng iu hnh li sut c bn ca cc nc.

    Ngy 13/6, Ngn hng Thanh ton Quc t (BIS) cho bit li sut chu u v M kh cth tng trc nm 2011 khng nh hng xu ti qu trnh phc hi kinh t ton cu vnang b suy gim bi cuc khng hong n chu u.

    Trong bo co hng qu v din bin trn th trng ngn hng v ti chnh, BIS nhn nh khnng tng li sut vo thng 9 v thng 12 nm nay l kh c th thc hin.

    Theo BIS, k hoch tng li sut chu u m Ngn hng Trung ng chu u (ECB) d kin cng s li li sau nm 2011.

    Ti M, Ngn hng d tr lin bang (FED) cng cho bit ln tng li sut u tin cha th p dng cho ti cui qu 1/2011.

    BIS cho bit cc ngn hng trung ng khng c nh tng li sut khi cc nh u t lo ngicc iu kin th trng y bin ng c th s lm trch hng qu trnh phc hi kinh t cnmong manh ny.

    Ngoi ra, BIS cng cho bit trn th trng ang xut hin nhng lo ngi rng chnh sch "thtlng buc bng" v ti chnh mt s nc c th lm kinh t gim st.

    Trc , cc ngn hng trung ng gim li sut cho vay xung nhng mc thp k lctrong cuc khng hong ti chnh v kinh t thc y kinh t. Nay khi th gii thot khi suythoi, mt s ngn hng trung ng bt u tng li sut.

    Tuy nhin, cuc khng hong n khu vc ng tin chung chu u euro ang khin ngn

    hng trung c cc nc phi ngng tin trnh ny.Ngn hng trung ng Australia u thng 6 ny phi gi nguyn li sut v trong thng

    ny, c Ngn hng trung ng Anh v ECB vn phi gi nguyn li sut cho vay mc thp klc. Cn ti M, FED quyt nh gi nguyn li sut cho vay mc rt thp ti hi ngh thng 4va qua.

    Cng ngy, Thng c Ngn hng Trung ng Php Christian Noyer cho bit gi ng euro,vn b gim mnh trong nm nay, hin ang tr li mc bnh thng hn so vi ng USD v iuny ang to li th cho chu u.

    http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520http://reportshop.com.vn/chi-tiet-tai-lieu/mot-so-van-de-co-ban-ve-chinh-sach-lai-suat-cua-ngan-hang-nha-nuoc-viet-nam-trong-thoi-gian-qua/3233.html#_Toc256150520
  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    17/25

    17

    Pht biu trn knh truyn hnh TV5Monde ca Php, ng Noyer cho bit ng euro hin ang mc bnh thng v to thun li cho cc hot ng kinh t, xut khu v kh nng cnh tranhca chu u.

    ng tin chung chu u ny gim gi trong nhng thng qua, t 1,40 USD/1 euro xungcn di 1,20 USD/1 euro, nhng nay tr li mc trung bnh trong 10 nm qua. Ngy 11/6, tgi ng euro l khong 1,21 USD.

    Thng c Ngn hng Trung ng Php tha nhn gi ng euro gim mnh l rt phc tp v

    iu ny th hin s thiu lng tin trn cc th trng, song ng khng nh iu ny ny ktthc. Tuy nhin, vic nh gi ng euro qu cao cng khng c li cho khu vc ng euro.

    ng Noyer nhn nh k hoch ca Chnh ph Php v ct gim thm ht ngn sch khong100 t euro nhm gim mc thm ht t 8% xung mc trn gii hn 3% GDP m EU quy nhvo nm 2013 l c th t c

    1. nh hng iu hnh li sut c bn ca M.Ngy 10/8/2010 trong thng bo c a ra sau cuc hp ca y ban Th trng M Lin

    bang (FOMC), FED cho bit s tip tc duy tr t l li sut mc thp k lc thm mt thi

    gian na, ng thi s ko di cc khon u t thi k hu khng hong v bm tin vo nn kinht.

    Tuyn b c on vit: "Nhp phc hi v sn lng v vic lm chm li trong nhngthng gn y v nhiu kh nng cn khim tn hn trong tng lai gn so vi cc d bo trc".

    FED s ti u t cc khon li nhun thu c t hn 1,3 nghn t USD trong cc khon nlin quan n th chp. y l mt s thay i chnh sch quan trng bi ch cch y vi thng,chnh FED vn cn tranh lun v mt chin lc "thoi lui" khi cc chng trnh kch thch kinht khng l c a ra trong cuc khng hong ti chnh-kinh t.

    FED cng cho bit h s chi mt lng tin tng i nh, c tnh khong 10 t USD,

    mua cc mn n ca chnh ph.Tuy nhin , di s nh gi ca mt s chuyn gia, vic duy tr li sut mc thp ny l mt

    con dao hai li.: Duy tr t l li sut thp k lc (0,25%) l chi mt canh bc nguy him, v ludi c th gy tn thng cho nn kinh t ang trong qu trnh phc hi mong manh ca M. yl nhn nh ng lu tm ca Thomas Heonig, Ch tch Ngn hng d tr lin bang M ti thnhph Kansas, c a ra ch vi ngy sau khi Cc d tr lin bang (FED) quyt nh mua cckhon n chnh ph, tip tc cc gi kch thch ng thi duy tr mc li sut thp k lc nhm htr phc hi kinh t ang c chiu hng chm li trong nhng thng gn y.

    Nguyn nhn m ng Heonig a ra l t l li sut gn 0% ny duy tr gn 2 nm qua cth dn ti tnh trng lm pht v to ra cc bong bng u c mi. Ngoi ra, li sut thp khuyn

    khch ngi dn v cc doanh nghip li vo cc khon n v n by ti chnh ca chnh ph.iu ny s v hnh trung y M ri tr li nhng sai lm trc y m hu qu chnh l cucsuy thoi c nh gi l ti t nht k t nm 1930. Theo ng Heonig, trong giai on ngn hn,ngn hng trung ng cn tng li sut c bn ln mc 1% v ch i nn kinh t t iu chnhtrc khi tip tc tng ln mc 2% - l thi im nn kinh t i ng qu o phc hi.

    ng lu l cnh bo trn ca Ch tch FED ti Kansas v mt tri ca cc chnh sch tichnh h tr nn kinh t khng phi l iu mi m. Cc chuyn gia kinh t M thi gian gn y

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    18/25

    18

    khng t ln nu li bi hc v vic FED duy tr mc li sut thp trong thi gian qu di saucuc khng hong nm 2001. Hu qu ca chnh sch ny khi l to ra cc bong bng nh tv khi cc bong bng ny bng n y nn kinh t u tu th gii ri vo cuc khng hongcui nm 2007.

    ng James Bullard, Ch tch FED ti St. Louis, quan ngi rng s phc hi chm ca nn kinht s y M vo tnh trng tr tr, gim pht kiu Nht Bn. L mt thnh vin y ban n nhli sut ca FED, ng cho rng hin ti kinh t M tin gn ti tnh trng ging Nht Bn hn bt

    c thi im no trong lch s gn y. ng nhn mnh nguy c tc ng t bn ngoi khin Mri vo tnh trng gi c st gim ko di lm cc cng ty ln bi v tng trng kinh t gim hnna.

    Khng phi v c gii chuyn gia ti chnh M cnh bo v nhng nguy c i vi nn kinh ts mt th gii. Trong bo co mi nht v trin vng kinh t M, FED nu r phc hi kinh tvn khim tn ang c chiu hng chm li mt s a phng. Cc hot ng kinh t tiptc tng trng cn xng k t cuc kho st hi u thng 6 va qua. Trong khi mt s khu vcbo co c s ci thin trong hot ng kinh t, mt s khc li ghi nhn tc tng trng vnkhim tn, Bang Atlanta v Chicago cho bit, tc phc hi b chng li trong thi gian gny.

    Bo co ca FED cng ghi nhn nhng tin xu t mt s khu vc c coi l ch cht i vikinh t M, bao gm c th trng vic lm, tuy nhin cc iu kin trn th trng lao ng angdn dn ci thin mt s bang v a phng do nhu cu v lao ng tm thi tng. Trong khi, th trng nh vn gp nhiu kh khn do khng cn cc gi kch thch kinh t ca chnhph.

    Phn ng li, y ban Th trngM lin bang, c quan hoch nh chnh sch ca FED, cmt bc i nh song quan trng nhm to n by h tr kinh t M tng trng nhanh hn. Cth dng mt khon tin tng i nh (theo tnh ton ca cc nh kinh t l khong 10 tUSD/thng) trch t qu u t vo tri phiu cm c mua cc mn n ca chnh ph. ng thiny c th gip gim bt li sut di hn i vi cc khon cm c v vay mn ca doanh nghip.FED quyt nh tip tc duy tr t l li sut mc thp k lc (0,25%) thm mt thi gian na,

    ng thi s ko di cc khon u t thi k hu khng hong v bm tin vo nn kinh t.Trin vng kinh t m m hn c th hin qua nhiu con s. Theo c tnh ban u ca B

    Thng mi M, nn kinh t M tng trng 2,4% trong qu II nm nay, gim so vi mc tng3,7% trong qu I nm nay v 5% trong qu IV nm ngoi. S liu vic lm thm ch gy tht vnghn. T l tht nghip ng nguyn mc cao gn k lc 9,5% trong thng 7 v s ngi lm victrong khu vc phi nng nghip gim 131.000 ngi. S tr tr ca th trng vic lm c ngha lc th phi mt mt thi gian di khi phc gn 8,5 triu vic lm b mt trong suy thoi.

    Bt k chnh sch no cng c tnh hai mt ca n v s thn trng khng bao gi l tha, vs phc hi ca kinh t M s tc ng mnh m ti qu trnh phc hi ca nn kinh t th gii nichung

    2. nh hng iu hnh li sut c bn ca Trung Quc.Ngy 19/10/2010, Ngn hng nhn dn Trung Quc( PBC) ln u tin trong gn 3 nm tr li

    y bt ng tng li sut c bn thm 0,25%, a li sut tin gi 1 nm ln 2,5% v li sutcho vay k hn 1 nm ln 5,56%. Gii phn tch cho rng y l bin php bt buc duy tr scn bng trong nn kinh t, mc d bit rng tng li sut c th lm tng dng vn nng votrong nc do k vng ng NDT ln gi, vic kim ch t gi qu thp so vi gi tr thc tuymang li li ch cho Trung Quc nhng cng gy kh khn cho vic iu hnh chnh sch tin t

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    19/25

    19

    Cc lo ngi v nh gi thp cch iu hnh chnh sch tin t gn y ca Trung Quc l cc s v rng trong quan im v iu hnh chnh sch tin t lun nhn mnh khng bao gi thchin ng thi 2 vic tng t gi v tng li sut. Theo l thuyt, vic iu chnh tng t gi s lmgim nhu cu ca nc ngoi, nhu cu ca nc ngoi l ng lc tng trng ca nn kinh t, do vic tng t gi s km hm s tng trng ca kinh t, thm ch c th lm kinh t suy yu. Khing tin chu sc p ln gi, ngn hng trung ng thng thc hin bin php h li sut htr cho kinh t tng trng, h li sut chnh l bin php bo ha khc phc cc yu t bt li chonn kinh t do tng t gi gy nn.

    Tuy nhin, sau khi Trung Quc cng b cc bi phn tch ca gii hc gi lin quan n viccn tng li sut khi ng NDT chu sc p ln gi cho ta hiu hn v l do Trung Quc bt ngtng li sut. Trung Quc tng li sut khng phi l bin php bt buc, mang tnh cht b ngm ngc li, l vic c tnh ton k, c c skhoa hc. Cc nh nghin cu Trung Qucda trn nhng hin tng mang tnh cht lch s, chng minh v a ra cc quan im mi viu hnh chnh sch tin t, l: Vic tng t gi v tng li sut c th c thc hin trongcng mt thi gian, iu ct yu l cn thc hin theo mt trnh t trc, sau cho hp l. y lvn mi v kinh nghim iu hnh chnh sch tin t, cc nh nghin cu Trung Quc tngkt t thc tin v a ra thnh mt l lun khoa hc ng c quan tm v suy ngm.

    Hin tng lch s c a vo phn tch y chnh l hip nh c k kt ti Newyork

    vo nhng nm 80 lin quan n cc bin php iu chnh t gi cng nh nhng din bin kinh tca cc nc sau khi iu chnh. C th l:

    Ngy 22/9/1985, B Trng Ti chnh v Thng c Ngn hng trung ng 5 nc M, Nht,c, Php, Anh nhm hp ti Newyork tm ra cc bin php gii quyt vn mt cn iton cu. Hi ngh i n thng nht, cc nc phi tng gi tin t, ch c mt nc duy nht lM c quyn ph gi. Sau , ngh quyt ca Hi ngh c thc thi, ng USD lin tc b mtgi, ng tin ca cc nc khc b ln gi. T gi ng Yn Nht nm 1985 l 240Yn/USD, nnm 1988 l 120 Yn/USD, ng Mark, ng Frans cng ln gi trn 100% so vi USD. Trongsut thi gian 4-5 nm sau hi ngh, tnh hnh thng mi ca cc nc Nht, c, Php vn lnhmnh, cn cn thng mi lin tc xut siu, c cm gic l ng tin ln gi khng nh hng gn cn cn thng mi ca cc nc.

    Nhng ri mt vn ln pht sinh: Sau mt thi gian cc nn kinh t vn hnh trn tru,nn kinh t Nht Bn bt ng b ri vo suy thoi, cuc suy thoi ca Nht Bn ko di sut 10nm. Ti sao trong s 4 nc phi tng gi tin t, ch 1 nc duy nht l Nht Bn b suy thoikinh t ko di. Theo cc nh kinh t, nguyn nhn chnh l do Nht Bn la chn bin phpng ph khng tha ng.

    i ph vi sc p phi tng gi tin t, Nht Bn thc hin chnh sch ni lng tin ttrit bngcch iu chnh li sut xung rt thp, li sut chit khu nm 1986 l 5%, n nm1987 h xung cn 2,5%, ng thi tng mnh khi lng tin cung ng, nm 1985 mc tng cakhi lng tin cung ng khong gn 8%, n nm 1988 con s ny tng ln 12%. Bng chnhsch ni lng tin t, kinh t Nht Bn tng trng mnh, Nht mua c mt s cng ty lnca M, nhiu ngi hy vng Nht Bn s tr thnh nn kinh t hng u th gii. Tuy nhin, gicm cha tr thnh hin thc th kinh t Nht Bn phi tr gi, nhiu bong bng ti sn chnh thnh v n u nhng nm 90, bong bng ti sn b v, gi bt ng sn ca Nht b gimmnh. T n nay 10 nm, song nn kinh t Nht Bn vn cha th hi phc.

    c l hnh nh tng phn vi Nht Bn. Ngi c vn d ni ting cn thn, h khng mtr thnh nn kinh t ln hng u th gii, trong sut thi gian tng gi tin t, c lun thchin chnh sch tht cht tin t, tm mi bin php hn ch bong bng ti sn, hn ch lmpht, nh vy nn kinh t gi c s pht trin cn i v n nh.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    20/25

    20

    So snh qu trnh pht trin ca 2 nn kinh t ln c v Nht cho thy nguyn nhn chnhgip cho mt nc thnh cng, mt nc tht bi l do mi nc thc hin mt chnh sch tint khc nhau.Cc nh kinh t Trung quc cho rng: Trung quc hin nay ang trong hon cnhnh Nht, c vo nhng nm 80, ng NDT chu sc p ln gi rt ln t M v cc nc, do bi hc ca c v Nht bn v thc hin cc bin php ng ph l rt b ch.

    T bi hc ca c v Nht Bn, Trung Quc phn tch v a ra mt s cnh bo sau:

    - Lch s cho chng ta bit, vic tng gi tin t ca cc nc xut siu khng gii quyt c

    vn mt cn i ton cu. i vi cc nc sut siu vic tng t gi mc hp l khng cg ng s.

    - Trong trng hp tng t gi, ngn hng trung ng cn phi quan tm vn hn ch lmpht v bong bng ti sn.

    - Cn phi thay i t duy: Khng th ng thi tng t gi v tng li sut. Vic tng li sutkhi ng tin buc phi ln gi c th hn ch c s hnh thnh cc bong bng ti sn, nh vydng tin nng s khng c c hi u c kim li. Vic khng ch khi lng tin t cung ngl rt cn thit.

    - Khi ng NDT vn chu sc p ln gi, th cn phi kin quyt khng ch bong bng btng sn v chng khon.

    Quyt nh ca Trung Quc tng li sut va qua c th v nh mt mi tn bn vo 3 mctiu: Lm pht, bong bng bt ng sn v bong bng chng khon. Vic Trung Quc tng lisut cngnh hng rt ln n th trng tin t, th trng hng ha quc t, hu ht cc ngtin (tr USD) u b mt gi, ring ng USD ln gi, ch s ng USD t 77 im tng ln 78,15im. Ch 1 gi sau tuyn b ca Trung Quc gi vng, gi ng, gi du v gi nng sn trn thtrng quc t gim gn 2,5%. Qua kinh nghim tng li sut ca Trung Quc c th rt ra bihc: Hin nay, cc iu kin v hon cnh ca nn kinh t v m thay i hng ngy, do chnhsch cng phi thay i cho ph hp, ch khi no chnh sch thay i kp thi th n mi c thpht huy c hiu qu.

    II. nh hng iu hnh li sut Vit Nam hin nay.

    Vit Nam l mt nc ang xy dng mt nn kinh t hng ha th trng nhiu thnh phntheo nh hng XHCN , v th vic nghin cu c mt chnh sch li sut cho ph hp l vcng cn thit xy dng nn kinh t . Trn thc t , trong sut thi gian qua chng ta khngngng thay i c ch iu hnh li sut cho ph hp : nm 1990 chng ta chuyn t c ch lisut m ang c ch li sut dng , ng thi duy tr li sut vt trn lm pht v iu chnh theobin ng ca nn kinh t th trng , c tham kho s thay i ca cc nc trong khu vc vquc t . u nm 1996 li c s thay i theo hng t do ha , hy b quy nh v li sut tingi iu chnh trn li sut cho vay ph hp vi cung cu vn v mc lm pht .

    V vy, c th thy rng chng ta khng th quy nh li sut mt cch cng nhc theo kiuhnh chnh g b p t . Chng ta u bit , th trng tin t lun lun rt si ng , do vict do li sut l mt quy lut tt yu v c nh vy li sut mi tr thnh n by trong nn kinh t. Mc chnh lch li sut cho vay v li sut huy ng vn khng nn b khng ch qu cht ch ,cng nhc m nn iu chnh ph thuc vo th trng v hiu qu kinh doanh ca tng t chc tndng . Tuy nhin khng v th m th ni li sut m phi c cc chnh sch li sut c th cho cc

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    21/25

    21

    t chc tn dng . C nh vy cc t chc tn dng mi c th hot ng c trong mt mitrng cnh tranh lnh mnh m bo hot ng hiu qu phc v cho khch hng v nn kinh t .

    Chng ta phi c mt chnh sch li sut ph hp vi ng li i mi nn kinh t , tun ththeo nh hng XHCN m bo vai tr qun l ca Nh nc trong vic xy dng v pht trinkinh t . Chnh sch qun l phi thng nht n nh v i theo nh hng ca th trng , ngthi khc phc nhng bin c pht sinh ca nn kinh t . Ngoi ra , NHNN cn cn phi lm r

    phn chnh sch li sut thc hin cc mc tiu x hi nh xa i gim ngho, ut cho giodc , y t ...

    Hn na , cngc li sut l mt cng c rt nhy cm v c tc ng rt ln n nn kinh t ,do NHTW phi thn trng khi a ra cc quyt nh lin quan n chnh sch li sut , ngthi phi a ra cc bin php kp thi , chnh xc can thip nhm gi n nh cho th trng .Hin nay chng ta ang thc hin c ch li sut l c ch mang tnh ch o, ch khng phi tdo vn ng theo nhu cu th trng, nn li sut phi cn c trn cung cu ca th trng tin t.,chnh sch ny v c bn c th gip chng ta kim ch c lm pht nhng n khin cho chnhsch li sut kh cng nhc , i khi gy kh khn cho vic huy ng vn .ng thi cng phithy rng nu nh trong chng lm pht cng c li sut c th pht huy hiu qu l mt ci phanhhm li nn kinh ti qu nhanh , mang li hiu qu tc thi th trong chng suy thoi kinh t nli khng mangn hiu qu ngay nh chng lm pht . Vic lm tng CSTT s pht huy ngaytc dng chng suy gim kinh t nh tng pht huy vai tr trong chng lm pht l mt sai lm, ng thi cng c ny cng khng pht huyc hiu qu nu khngi km vi cc chnh schkhc. y chnh lim tn ti ca chnh schh tr nm 2009 . V vy , phi nhn nhn chnhsch li sut l mt trong nhng chnh sch tin t chung v phi kt hp cht ch , nhp nhng vicc chnh sch tin t khc.

    Ngn hng Nh nc Vit Nam va ban hnh quyt nh tng mt lot cc loi li sut chcht thm 1% k t 5/11/2010

    Theo , li sut c bn ca ng Vit Nam k t 5/11 t 8% mt nm ln 9% k t 5/11. Lisut ti cp vn ca Ngn hng Nh nc i vi cc t chc tn dng l 9% mt nm (tng 1%).Li sut ti chit khu mi l 7% mt nm (tng 1%). Li sut cho vay qua m trong thanh tonin t lin ngn hng v cho vay b p thiu ht trong thanh ton b tr ca Ngn hng Nhnc Vit Nam i vi cc ngn hng l 9% mt nm (tng 1%).

    Ngn hng Nh nc Vit khng a ra gii thch cho bc i bt ng ny, y l ln u tinsau 11 thng Ngn hng Nh nc gi nguyn li sut c bn. Ln thay i gn nht l 1/12/2009,nhng quyt nh ny c a ra ch mt ngy sau khi nh chc trch tuyn b s bn USD tng thanh khon ti th trng ni a.

    Vi lm pht mc 9.66% vo thng 10 so vi cng k nm ngoi v nhp khu vn tng cao,

    chnh quyn b t di sc p ngy cng tng i ph gi tin ng.

    Vit Nam ang i mt vi nhng vn hon ton ngc so vi hu ht cc nn kinh t Chu khc: ng ni t ca VN ngy cng suy yu, v ngn hng Nh nc thiu d tr ngoi hi h tr thm ht ti khon vng lai ln. Cc nh hoch nh chnh sch y hi vng vi li sutcao hn cho cc ti khon ngn hng gi bng VND, h s lm tng nhu cu i vi VND. Nhiuc nhn v doanh nghip Vit Nam gi ti sn bng USD chng li mc lm pht cao v nhngln ph gi nh k ca VND.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    22/25

    22

    Vic tng li sut c bn, a li sut ny ln 9%, i ngc li tuyn b ca Ngn hng Nhnc tun trc rng n c khoch duy tr mc li sut ny trong c thng.

    ng thi ny din ra vi ngy sau khi Ngn Hng D Tr c lm th trng bt ng bngvic tng 0,25 im phn trm; v vi tun sau khi Ngn hng Nhn Dn Trung Hoa v MonetaryAuthority of Singapore cng tuyn b nhng chnh sch sit cht gy ngc nhin.

    Liu quyt nh ny ca Ngn hng Nh ncc nh hng nhiu ti th trng khng vn liu kh on, bi li sut cho vay gia cc ngn hng thng mi hin ti vn rt cao, t 13-14%.

    Ngn hng Nh nc t trc n nay vn t chi khng nng li sut c bn, v thm ch lintc yu cu cc ngn hng a phng ct gim li sut cho vay.

    Nhng Vit Nam vn mong mun m bo rng s khi phc ca nn kinh t l bn vng, cbit trc i hi ng CSVN din ra vo thng Mt 2011, mt s kin din ra 5 nm mt ln.

    "Bc i ny hon ton khng c trng i bi mt tun trc, h vn yu cu ct gim lisut", ng Sherman Chan, mt nh kinh t ti ngn hng HSBC, ni. Th trng hi vng c thycc chnh sch c tnh nht qun hn c a ra t H Ni, ng ni.

    "H ang tp trung hon ton vo pht trin m qun mt s quan trng ca [vic iu tit lm

    pht duy tr] nim tin ca nh u t, do vy c v nh h ang c ti cn bng cc chnh schqun l kinh t ca mnh", ng Chan ni. "Nh u t hon ton khng bit nn kinh t VN ang itheo hng no".

    Nn kinh t VN tng tc, vi GDP tng 7,2% trong qu III so vi cng k nm ngoi. Nhnc nng mc tng GDP d tnh ca nm nay ln 6,7%, t 6,5% trc .

    Tng trng mnh thc y nhu cu nhp khu ca VN, ln t xut khu v to ra thm htthng mi thng xuyn. Thm ht ln v lm pht lin tc lm suy yu VND, khin chnhph phi ph gi ng ni t ba ln trong mt nm va qua.

    Vit Nam c on s chu thm ht thng mi vo khong 9,500 t USD trong 10 thng utin ca nm, tng so vi con s 8,405 t USD ca nm ngoi, Tng cc Thng K cho bit gn

    y.

    Nh nc khuyn khch cc cng ty ct gim nhp khu vimt s mt hng, bao gmnhng m phm hng sang, nhm gii ta vn thm ht thng mi.

    Ln tng li sut c bn cui cng ca Ngn hng Nh nc Vit Nam, t 7% ln 8%, l vothng 12/2009. Ngn hng Nh nc tuyn b li sut ti cp vn ca ngn hng Nh nc i vicc t chc tn dng v li sut cho vay qua m trong thanh ton in t lin ngn hng v chovay b p thiu ht trong thanh ton b tr ca ngn hng Nh nc s tng 1%, ln 9%/nm. Lisut ti chit khu mi l 7%/nm, tng 1% so vi trc.

    "Bc i ny nhm chng li lm pht v gim p lc i vi t gi hi oi. Tng li sut cbn s gip cng c gi tr ng ni t... v cng s gip gim lm pht", ng L Xun Ngha, phch tch u ban Gim st ti chnh Quc gia, ni.

    Tuy nhin, Ngn hng Nh nc cho bit vn gi vai tr kim sot th trng tin t vi vics dng cc cng c ca nghip v th trng m, li sut ti chit khu, li sut ti cp vn, t ld tr bt buc n nh mt bng li sut, tng lng tin ca ngi dn vo ng Vit Nam.

    KT LUN.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    23/25

    23

    Trong nhng thp k gn y, th trng ti chnh - tin t th gii c s pht trin vt bc vquy m v chiu su, c ch iu hnh li sut ca Ngn hng Trung ng (NHTW) cc nc thayi theo hng t do ho. Tuy nhin, mi nc, NHTW cn c vo lut nh, iu kin v bicnh pht trin kinh t - x hi, th trng ti chnh - tin t, cng nh a v php l ca NHTW,mc tiu ca chnh sch tin t (lm pht hoc a mc tiu) p dng c ch iu hnh li sutph hp trong tng thi k nhm n nh v pht trin th trng tin t, to iu kin thun licho hot ng ngn hng v s phn b c hiu qu cc ngun vn trong nn kinh t.

    i vi nc ta, c ch iu hnh li sut c s thay i qua nhiu giai on; t gia thng5/2008 n nay, Ngn hng Nh nc (NHNN) Vit Nam p dng c ch iu hnh li sut cbn.

    - Thc hin c ch iu hnh li sut c bn, m theo , cc NHTM n nh li sut cho vayti a bng 150% li sut c bn do NHNN cng b trong tng thi k. y l cng c trc tip kim sot li sut kinh doanh ca NHTM; ng thi, NHNN tip tc iu hnh linh hot cc mcli sut nghip v th trng m, li sut ti cp vn v ti chit khu iu tit li sut th trngtin t. Li sut c bn c xc nh v cng b trn c s xu hng bin ng cung - cu vn thtrng, mc tiu ca chnh sch tin t v cc nhn t tc ng khc ca th trng tin t, ngoihi trong v ngoi nc.

    - Thit lp mt hnh lang li sut th trng lin ngn hng vi bin chnh lch khong 2% iu tit li sut th trng: (i) "Trn" l li sut ti cp vn, "sn" l li sut ti chit khu (hinnay l 7% - 5%/nm); li sut c bn v li sut nghip v th trng m bin ng trong phm vihnh lang ny; (ii) Li sut nghip v th trng m ng vai tr nh hng v thc hin vic"bm" tin ra hoc "ht" tin v, t tc ng n cung - cu vn, li sut th trng lin ngnhng v li sut huy ng, cho vay ca NHTM. T thng 5 - 9/2008, NHNN iu hnh chnh schtin t "tht cht", cc mc li sut ch o c iu chnh tng, li sut c bn t 12%/nm ln14%/nm, li sut ti cp vn t 13%/nm ln 15%/nm, li sut ti chit khu t 11%/nm ln13%/nm, li sut nghip v th trng m t 11,7%/nm ln 15%/nm. T thng 10/2008 nnay, NHNN chuyn hng iu hnh chnh sch tin t t "tht cht" chng lm pht sang "nilng" nhm mc tiu hng u l ngn chn suy gim kinh t, iu chnh gim mnh li sut cbn t 14% - 13% - 11% - 8,5% - 7%/nm, li sut ti cp vn t 15% - 13% - 12% - 9,5% - 8% -7%/nm, li sut ti chit khu t 13% - 11% - 12% - 10% - 7,5% - 6%/nm, li sut nghip v thtrng m t 15% - 14,3% - 13,5% - 11% - 9% - 8% - 7,5% - 7%/nm. T thc t din bin tint, li sut trong thi gian qua, c th rt ra mt s nhn xt sau y:

    Mt l, vic p dng kp thi c ch iu hnh li sut c bn ngn chn c nguy c xotrn th trng tin t v mt kh nng thanh ton ca cc NHTM trong nhng thng u nm2008, nht l i vi NHTMCP quy m nh chuyn i m hnh t nng thn ln; an ton hthng ngn hng c m bo, cng c lng tin ca cc nh u t, doanh nghip v ngi dni vi h thng ngn hng. Khc phc c tnh trng cnh tranh khng lnh mnh trong huyng vn gia cc NHTM bng cch y li sut ln cao. Cng vi din bin lm pht c xuhng gim, kinh t v m n nh v hot ng ca cc NHTM m bo kh nng thanh ton, lm

    cho th trng tin t v li sut trong nhng thng u nm 2009 tng i n nh.Hai l, c ch truyn dn ca cc bin php iu hnh li sut c hiu lc v hiu qu i

    vi hot ng kinh doanh ca NHTM v li sut th trng, th hin l li sut th trng lin ngnhng bin ng xoay quanh cc mc li sut ch o ca NHNN; li sut huy ng v cho vayca cc NHTM bin ng theo cung - cu vn v tng, gim theo s thay i ca cc mc li sutiu hnh ca NHNN, tc ng lm thu hp hoc m rng tn dng. Nm 2008 v nhng thngu nm 2009, tng trng tng phng tin thanh ton v tn dng ph hp vi ch trng thtcht hoc ni lng tin t mt cch thn trng.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    24/25

    24

    Ba l, vic iu hnh linh hot li sut c bn, va l cng c iu tit th trng, va l ngthi pht tn hiu v ch trng ca Chnh ph v gii php iu hnh chnh sch tin t caNHNN l "tht cht" hay "ni lng" tin t, v ang tr thnh mt ch s kinh t quan trng trnth trng ti chnh, tin t, c cc doanh nghip, ngi dn, cc nh u t trong v ngoinc, cc NHTM quan tm, theo di, d bo v c phn ng kh nhanh nhy, tch cc v hotng u t, tit kim v tiu dng. Kt qu ny c ngha rt quan trng, th hin c vai tr vnhng tc ng tch cc ca chnh sch tin t i vi vic kim ch lm pht v iu tit kinh tv m.

    Bn l, c ch iu hnh li sut c bn ph hp vi quy nh ca Lut NHNN v B lut Dns, mc tiu ca chnh sch tin t hin nay v cc nm ti y l kim sot lm pht, h tr tngtrng kinh t mc cao v bn vng.

    Tuy vy, c ch iu hnh li sut c bn l cng c can thip trc tip i vi li sut kinhdoanh ca NHTM, c hn ch nht nh vic th nghim v a ra th trng cc sn phm tndng c ri ro cao nhm tm kim li nhun trn th trng. X l vn ny, NHNN banhnh c ch li sut cho vay tho thun i vi cc nhu cu vn phc v i sng v pht hnh thtn dng, i km theo l c ch thng k, theo di v thanh tra, gim st nhm hn ch ri ro.Hin nay, v ang xut hin kin cho rng NHNN cn d b trn li sut cho vay = Li sutc bn x 150% m cho cc NHTM c t n nh li sut kinh doanh. kin ny cn c

    xem xt mt s kha cnh: (1) Theo kinh nghim ca qu trnh t do ho li sut cc nc vnc ta trong nhiu nm qua cho thy iu kin t do ho li sut l kinh t v m n nh, thtrng ti chnh - tin t minh bch v c chiu su, mc tiu ch yu ca chnh sch tin t lkim sot lm pht; pht trin h thng thanh ton c kh nng kim sot c hu ht cc lungvn kh dng ca khu vc ngn hng, chng khon v cc nh ch ti chnh khc; h thngNHTM c nng lc cnh tranh v kh nng m bo an ton hot ng kinh doanh; ngn sch nhnc thm ht mc thp. Vi cc iu kin ny, c l nn kinh t v th trng ti chnh - tin tcanc ta hin nay cha p ng c; (2) Khng hong ti chnh th gii tri qua tnh trngti t nht, nhng suy thoi v phc hi kinh t th gii cn din bin phc tp, nh hng tiu cci vi kinh t v th trng tin t trong nc, trc mt cn thc thi cc gii php tin t theohng m bo an ton h thng; (3) Kinh t trong nc, nguy c lm pht cao cha c ngn

    nga mt cch vng chc, kinh t v m cn tim n nguy c ri ro, h thng cc NHTM cnchnh lch ln v quy m, c cu v cht lng ti sn n v ti sn c; nng lc ti chnh, khnng cnh tranh v qun tr kinh doanh ca cc NHTM cn nhiu mt hn ch; (4) Th trnghng ho, ti chnh, tin t, vng, ngoi hi, bt ng sn, chng khon cn cha ng nhng nguyc btn do hin tng u c cn din ra kh ph bin v cc bin php iu tit kinh t v mca nh nc cha mnh c th ngn nga hoc hn ch cc hin tng ny, s ko theo ccri ro cho h thng ngn hng.

    T nhng phn tch v nhn nh nu trn, trong thi gian ti - giai on hu suy gim kinh t,vic tip tc p dng c ch iu hnh li sut c bn l mt gii php thch hp, ph hp vi ccmc tiu kinh t v m, cung - cu vn th trng. Vic iu tit li sut th trng theo hng n nh c thc hin kt hp gia iu tit khi lng tin thng qua cc cng c gin tip, iuhnh linh hot cc mc li sut ch o v lm tt cng tc truyn thng. S thay i c ch iuhnh li sut theo hng t do ho phi trn c s nh gi mt cch khoa hc v thc tin cciu kin kinh t, th trng ti chnh - tin t trong v ngoi nc, cng nh cc ri c th xyra v cc bin php x l m bo n nh kinh t v m, s an ton v pht trin ca h thngti chnh.

  • 7/30/2019 C ch iu hnh li sut ca NHTW cc nc v Vit Nam

    25/25

    25