ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

NGUYỄN THỊ HOÀI THU

CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ NỢ CÔNG Ở VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Hà Nội – 2016

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

NGUYỄN THỊ HOÀI THU

CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ NỢ CÔNG Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS Nguyễn Tiến Dũng

XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu

hoàn toàn do tôi thực hiện. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn

là trung thực, bảo đảm tính khách quan, khoa học và

có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng./.

TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Hoài Thu

LỜI CẢM ƠN

Luận văn thạc sỹ “Chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam” đƣợc

hoàn thành tại Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Có đƣợc kết quả

này, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến các thầy cô

khoa Tài chính ngân hàng đã giúp tôi trang bị tri thức, tạo môi trƣờng điều

kiện thuận lợi nhất trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn.

Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi cũng xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn tới

TS Nguyễn Tiến Dũng đã trực tiếp hƣớng dẫn, dìu dắt, giúp đỡ tôi trong suốt

quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề tài.

Xin chân thành cảm ơn các đơn vị, cá nhân đã hợp tác chia sẻ thông tin,

cung cấp cho tôi nhiều nguồn tƣ liệu, tài liệu hữu ích phục vụ cho việc nghiên

cứu đề tài. Đặc biệt, tôi xin đƣợc cảm ơn tới chị Phạm Hoài Anh – Giám đốc

Phòng Bảo lãnh Chính phủ và vay thƣơng mại, Cục Quản lý nợ và tài chính

đối ngoại, Bộ Tài chính đã hỗ trợ tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện

nghiên cứu.

Cuối cùng, tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình và các đồng nghiệp

đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, làm việc và hoàn thành

luận văn thạc sỹ này.

MỤC LỤC

Danh mục các ký hiệu viết tắt…………………………………………………i

Danh mục các bảng/ biểu đồ………………………………………………….ii

MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................... 1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ......................................... 2

3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................ 3

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ......................................................... 3

5. Kết cấu của luận văn .............................................................................. 4

Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ

LUẬN VỀ NỢ CÔNG VÀ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ NỢ CÔNG ........... 5

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .......................................................... 5

1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngoài .................................. 5

1.1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nƣớc ..................................... 6

1.2. Cơ sở lý luận về nợ công ..................... Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Khái niệm về nợ công ....................... Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Quan điểm của các nhà kinh tế học về nợ côngError! Bookmark

not defined.

1.2.3. Đặc trƣng cơ bản của nợ công .......... Error! Bookmark not defined.

1.2.4. Phân loại nợ công ............................. Error! Bookmark not defined.

1.2.5. Những nhân tố ảnh hƣởng đến nợ côngError! Bookmark not

defined.

1.2.6. Tác động của nợ công ....................... Error! Bookmark not defined.

1.2.7. Các chỉ tiêu đo lƣờng mức độ an toàn của nợ côngError! Bookmark

not defined.

1.3. Cơ sở lý luận về chính sách quản lý nợ côngError! Bookmark not

defined.

1.3.1. Khái niệm chính sách quản lý nợ côngError! Bookmark not

defined.

1.3.2. Vai trò của chính sách quản lý nợ côngError! Bookmark not

defined.

1.3.3. Bộ phận cấu thành chính sách quản lý nợ côngError! Bookmark

not defined.

1.3.4. Những rủi ro trong quản lý nợ công .. Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ......... Error!

Bookmark not defined.

2.1. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp ........ Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Nội dung phƣơng pháp ..................... Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Mục đích luận văn sử dụng phƣơng phápError! Bookmark not

defined.

2.1.3. Cách thức luận văn sử dụng phƣơng phápError! Bookmark not

defined.

2.2. Phƣơng pháp chuyên gia ..................... Error! Bookmark not defined.

2.2.1. Nội dung phƣơng pháp ..................... Error! Bookmark not defined.

2.2.2. Mục đích luận văn sử dụng phƣơng phápError! Bookmark not

defined.

2.2.3. Cách thức luận văn sử dụng phƣơng phápError! Bookmark not

defined.

Chƣơng 3 THỰC TRẠNG NỢ CÔNG VÀ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ

NỢ CÔNG Ở VIỆT NAM ........................... Error! Bookmark not defined.

3.1. Thực trạng nợ công ở Việt Nam .......... Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Quy mô nợ công ............................... Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Cơ cấu nợ công ................................. Error! Bookmark not defined.

3.1.3. Nguyên nhân làm gia tăng nợ công ở Việt Nam trong giai đoạn hiện

nay ............................................................. Error! Bookmark not defined.

3.1.4. Đánh giá thực trạng nợ công ở Việt NamError! Bookmark not

defined.

3.2. Chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam hiện nayError! Bookmark

not defined.

3.2.1. Mục tiêu của chính sách quản lý nợ côngError! Bookmark not

defined.

3.2.2. Mô hình tổ chức bộ máy quản lý nợ côngError! Bookmark not

defined.

3.2.3. Công cụ quản lý nợ công .................. Error! Bookmark not defined.

3.3. Đánh giá về chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam hiện nay .. Error!

Bookmark not defined.

3.3.1. Một số thành tựu .............................. Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Một số hạn chế ................................. Error! Bookmark not defined.

3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ...... Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CHÍNH

SÁCH QUẢN LÝ NỢ CÔNG Ở VIỆT NAMError! Bookmark not

defined.

4.1. Chú trọng hoạch định chính sách quản lý nợ côngError! Bookmark

not defined.

4.2. Hoàn thiện khung pháp luật và thực thi pháp luật về nợ công ..... Error!

Bookmark not defined.

4.3. Hoàn thiện hệ thống tổ chức quản lý nợ côngError! Bookmark not

defined.

4.4. Hiện đại hóa công tác quản lý nợ công Error! Bookmark not defined.

4.5. Nâng cao vai trò kiểm toán nợ công .... Error! Bookmark not defined.

4.6. Nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro nợ côngError! Bookmark not

defined.

KẾT LUẬN ................................................... Error! Bookmark not defined.

Danh mục tài liệu tham khảo………………………………………………...87

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong nền kinh tế hiện nay, vay nợ là hoạt động nhằm thu hút nguồn

vốn nhàn rỗi từ các cá nhân và tổ chức trong xã hội để đáp ứng nhu cầu về

vốn của các chủ thể kinh doanh. Việc vay vốn của các chủ thể kinh doanh là

điều hết sức bình thƣờng và đã xuất hiện từ rất lâu trong lịch sử nhân loại.

Việc vay nợ hình thành nên nghĩa vụ trả nợ, bao gồm cả gốc, lãi vay và các

chi phí liên quan tới khoản vay. Xuất phát từ quy luật đó, khái niệm “nợ

công” ra đời để mô tả những khoản nợ do khu vực công vay của các tổ chức,

cá nhân trong và ngoài nƣớc nhằm trang trải các khoản chi tiêu, góp phần

thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.

Nợ công là một phần quan trọng và không thể thiếu trong tài chính mỗi

quốc gia. Từ những nƣớc nghèo nhất ở châu Phi đến những quốc gia đang

phát triển nhƣ Việt Nam, Campuchia hay những cƣờng quốc giàu có với dự

trữ tài chính hàng đầu thế giới nhƣ Mỹ, Nhật, EU đều phải đi vay để phục vụ

cho các nhu cầu chi của chính phủ nhằm các mục đích khác nhau. Nợ công

cần phải đƣợc sử dụng hợp lý, hiệu quả và quản lý tốt. Do vậy, việc bảo đảm

an toàn và bền vững nợ công là một bài toán mà hầu hết các quốc gia phải

tính đến. Nếu nợ công vƣợt quá ngƣỡng an toàn thì nó sẽ dẫn đến những tác

động tiêu cực khiến nền kinh tế bị tổn thƣơng và chịu nhiều sức ép từ cả bên

trong lẫn bên ngoài. Khủng hoảng nợ công có thể xảy ra với bất cứ quốc gia

nào tại bất cứ thời điểm nào và mang theo những tổn thất nặng nề nhƣ: thu

nhập giảm mạnh, kinh tế đình trệ, thất nghiệp và lạm phát cao, mất ổn định

kinh tế - chính trị - xã hội trong cả hiện tại và tƣơng lai. Đó không phải là một

lời cảnh tỉnh mà thực tế cho thấy trên thế giới đã và đang diễn ra khá nhiều

cuộc khủng hoảng nợ công với nguyên nhân và tác động khác nhau. Vấn đề

đƣợc đặt ra là làm thế nào để quản lý nợ công một cách bền vững từ việc xác

2

định chiến lƣợc vay nợ, sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay đến việc lên kế

hoạch trả nợ. Đó cũng chính là biện pháp an toàn nhất để sớm phát hiện, ngăn

chặn kịp thời nguy cơ xảy ra khủng hoảng nợ công.

Việt Nam là một nƣớc đang phát triển và bƣớc đầu gia nhập nhóm “nƣớc

có thu nhâp trung bình”. Do vậy, việc vay nợ của khu vực công để đáp ứng nhu

cầu chi cho đầu tƣ phát triển là rất lớn. Thời gian qua, việc vay vốn trong và

ngoài nƣớc với nhiều hình thức khác nhau đã khiến nợ công của Việt Nam gia

tăng một cách nhanh chóng. Đặc biệt là sau tác động tiêu cực lan tỏa của cuộc

khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2007 – 2008, Chính phủ đã “mạnh tay” tung

ra gói kích cầu có giá trị 143.000 tỷ đồng (tƣơng đƣơng 8 tỷ USD), sau đó tăng

lên 160 nghìn tỷ đồng (tƣơng đƣơng 9 tỷ USD). Mặc dù GDP trong năm 2009

có cải thiện so với 2008, nhƣng với những yếu kém nội tại và quản lý lỏng lẻo

trong việc sử dụng vốn, đã để lại nhiều hệ lụy cho nền kinh tế: lạm phát và thất

nghiệp tăng cao, thâm hụt ngân sách trầm trọng, gánh nặng nợ nần đáng lo

ngại…Tuy tỷ lệ nợ công so với GDP của Việt Nam vẫn nằm trong giới hạn an

toàn (65% GDP) nhƣng tốc độ tăng nợ hiện nay, đặc biệt là nợ nƣớc ngoài đang

là vấn đề cần hết sức lƣu tâm. Với bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái và những

cơ hội, thách thức đặt ra trong quá trình tăng trƣởng, việc nghiên cứu thực trạng

nợ công cũng nhƣ tính bền vững của nợ công trở nên vô cùng cần thiết trong

việc hoạch định và thực thi chính sách quản lý nợ công. Đó cũng là lý do của

việc lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam”

nhằm góp phần giải quyết những vấn đề cấp thiết nêu trên.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

2.1. Mục đích nghiên cứu

Hệ thống hóa cơ sở lý luận về nợ công, chính sách quản lý nợ công.

Trên cơ sở phân tích thực trạng nợ công và chính sách quản lý nợ công

3

của Việt Nam hiện nay, luận văn đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm

góp phần hoàn thiện chính sách quản lý nợ công trong thời gian tới.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Thứ nhất, hệ thống hóa cơ sở lý luận về nợ công và chính sách quản lý

nợ công.

Thứ hai, phân tích thực trạng nợ công, chính sách quản lý nợ công của

Việt Nam dựa trên số liệu thực tế có liên quan và phân tích bằng chứng từ

kinh nghiệm quản lý nợ cũng nhƣ các cuộc khủng hoảng nợ công đã xảy ra ở

một số quốc gia trên thế giới.

Cuối cùng, luận văn đƣa ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn

thiện chính sách quản lý nợ công trong thời gian tới.

3. Câu hỏi nghiên cứu

Để nghiên cứu đề tài: “Chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam”,

luận văn lần lƣợt đi vào giải quyết các câu hỏi sau:

- Thực trạng quy mô và cơ cấu nợ công ở Việt Nam hiện nay nhƣ

thế nào? Những nguyên nhân làm gia tăng nợ công trong giai đoạn hiện

nay là gì?

- Chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam hiện nay bao gồm những nội

dung nào? Những thành tựu đã làm đƣợc là gì? Những hạn chế còn tồn tại?

- Trong thời gian tới, Việt Nam cần làm gì để hoàn thiện chính sách quản

lý nợ công cho phù hợp với điều kiện của Việt Nam trong quá trình hội nhập

kinh tế khu vực và thế giới.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

Đối tƣợng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu về nợ công và

chính sách quản lý nợ công

Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu về nợ công và thực

trạng quản lý nợ công của Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2015.

4

Năm 2010 là thời điểm Luật quản lý nợ công chính thức có hiệu lực. Đây

cũng chính là bƣớc ngoặt quan trọng trong việc hoàn thiện cơ sở pháp lý ở

mức cao nhất để thực hiện chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, Chính phủ về

việc hƣớng tới quản lý nợ hiệu quả, bền vững, phù hợp với thông lệ quốc tế.

5. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu

nội dung của luận văn gồm 4 chƣơng:

Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận về nợ công và chính

sách quản lý nợ công

Chƣơng 2: Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu

Chƣơng 3: Thực trạng nợ công và chính sách quản lý nợ công ở Việt Nam

Chƣơng 4: Một số kiến nghị đối với chính sách quản lý nợ công

5

Chƣơng 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ

NỢ CÔNG VÀ CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ NỢ CÔNG

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Về lý thuyết cũng nhƣ thực tiễn, nợ công là một phạm trù thuộc lĩnh

vực Tài chính công, là một trong những vấn đề cơ bản và cốt lõi trong nguồn

thu của Tài chính công. Hiện nay, nợ công và quản lý nợ công là vấn đề thời

sự nóng bỏng của tất cả các quốc gia trên thế giới và Việt Nam nói chung.

Chính vì thế, vấn đề này đã thu hút đƣợc sự quan tâm rất lớn của các nhà

nghiên cứu tại nhiều quốc gia, nhiều tổ chức quốc tế. Hiện có khá nhiều các

công trình nghiên cứu về nợ công không chỉ về lý luận mà cả nghiên cứu thực

tiễn dựa trên bằng chứng và kinh nghiệm quốc tế. Sau đây là tình hình nghiên

cứu trong và ngoài nƣớc có liên quan đến đề tài.

1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngoài

Đến nay, trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu lý thuyết và

các mô hình thực nghiệm liên quan đến nợ công và quản lý nợ công. Có thể

kể đến một vài công trình tiêu biểu nhƣ:

Guidelines for pubic debt managemnet: Accompanying document and

selected case studies (Hƣớng dẫn quản lý nợ công: Tài liệu hƣớng dẫn và các

trƣờng hợp cụ thể) của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng thế giới (WB)

(2003, Washington DC, USA). Trong cuốn tài liệu này đã chỉ rõ khái niệm nợ

công, vai trò quản lý nợ và đƣa ra các tình huống cụ thể về cơ chế quản lý nợ

công của 18 nƣớc đƣợc lựa chọn nhƣ Brazil, Anh, Mỹ, Ấn Độ, New

Zealand…Qua đó đƣa ra những nội dung chính của quản lý nợ công và bài

học cần thiết để thực hiện cơ chế quản lý nợ công cho phù hợp với điều kiện

của các quốc gia.

6

Pubic Debt Managemnet (Quản lý nợ công) của tác giả Alessandro

Missale (2000, Oxford University Press). Cuốn sách gồm 309 trang với 7

chƣơng, làm rõ những vấn đề cơ bản về nợ công nhƣ khái niệm, phân loại,

cách thức quản lý nợ, cách giảm thiểu chi phí và rủi ro nợ công. Đồng thời

cũng đƣa ra một số khuyến nghị về chính sách.

Tài liệu của Worldbank “Managing public debt: From diagnostics to

reform implementation” (2007, Washington DC) Giới thiệu những phân tích

của Ngân hàng thế giới về vấn đề quản lý nợ công ở các nƣớc đang phát triển:

Những tính toán và ban hành quy chế trong cải cách quản lý nợ công; Các

chiến lƣợc quản lý nợ và quản lý rủi ro; Việc phối kết hợp quản lý nợ, chính

sách tài chính, chính sách tiền tệ và quản lý tiền mặt; Việc quản lý của chính

phủ đối với vấn đề này; Hệ thống nhân viên và hệ thống quản lý nợ.

The future of public debt: prospectives and implication (Tƣơng lai của nợ

công: toàn cảnh và một số gợi ý) của các tác giả Stephen G Cecchetti, M.S.

Mohanty và Fabrizio Zampolli (2010, Mumbai, Ấn Độ). Bài viết phân tích thực

trạng cán cân ngân sách, vay nợ của chính phủ và nợ công ở một số quốc gia; dự

báo tƣơng lai của nợ công và nguy cơ khủng hoảng nợ công ở các nƣớc phát

triển nhƣ Mỹ, Đức, Nhật Bản, Anh, Pháp…Một số gợi ý về chính sách đƣợc đề

xuất nhằm kiểm soát nợ công và ngăn chặn khủng hoảng nợ công.

Các nghiên cứu trên đã cung cấp hệ thống cơ sở lý luận khá chuẩn mực và

toàn diện về nợ công cũng nhƣ quản lý nợ công. Đây là cơ sở quan trọng, tạo

điều kiện tiền đề để xây dựng các chính sách quản lý nợ công phù hợp với bối

cảnh của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới.

1.1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nƣớc

Ở Việt Nam, vấn đề nợ công nói chung và nợ nƣớc ngoài nói riêng đã

đƣợc đề cập đến vào đầu những năm 1990. Có thể kể đến một vài công trình

nghiên cứu và tài liệu có liên quan nhƣ sau:

7

Cuốn sách “Khủng hoảng nợ công châu Âu và bài học kinh nghiệm đối

với Việt Nam”do TS. Đặng Hoàng Linh biên soạn đi sâu phân tích các cuộc

khủng hoảng nợ công châu Âu nhằm làm rõ nguyên nhân, tác động của nó tới

nền kinh tế các quốc gia châu Âu. Một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

rút ra từ các cuộc khủng hoảng nợ công ở châu Âu nhƣ là: (1) Hy Lạp và bài

học về chính sách chi tiêu công. (2) Ailen và bài học về quản lý hệ thống tài

chính – ngân hàng. (3) Cộng hòa Síp và bài học về biện pháp kiểm soát khủng

hoảng. Cuối cùng, tác giả đƣa ra một số đề xuất cho chính sách quản lý nợ

công ở Việt Nam. Trong đó, tác giả nhấn mạnh 04 đề xuất quan trọng nhƣ

sau: Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý đối với hoạt động vay, sử

dụng vốn vay và quản lý nợ công, nợ nƣớc ngoài của quốc gia. Thứ hai, nâng

cao hiệu quả, tăng cƣờng kiểm soát việc huy động và sử dụng vốn vay. Thứ

ba, tăng cƣờng giám sát và quản lý rủi ro. Thứ tƣ, nâng cao hiệu quả kinh tế

Luận án tiến sĩ “Hoàn thiện cơ chế quản lý nợ công của Việt Nam” của

tác giả Lê Thị Diệu Huyền bảo vệ năm 2012 tại Học viện Ngân hàng đã

nghiên cứu cơ sở lý luận về nợ công và cơ chế quản lý nợ công. Phân tích

thực trạng nợ công và cơ chế quản lý nợ công của Việt Nam. Đề xuất các giải

pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý nợ công của Việt Nam

trong thời gian tới.

“Vấn đề nợ công ở một số nước trên thế giới và hàm ý chính sách đối

với Việt Nam” do Phạm Thị Thanh Bình (chủ biên) cùng các tác giả Lại Lâm

Anh, Vũ Thị Quế Anh, Nguyễn Hồng Bắc, Nguyễn Xuân Dũng (2013, NXB

Khoa học xã hội). Là cuốn sách gồm 227 trang đã nghiên cứu và chỉ ra bản

chất và nguyên nhân của nợ công. Thực trạng nợ công của một số nƣớc, giải

pháp ứng phó với nợ công và một số đánh giá, hàm ý chính sách về vấn đề nợ

công của Việt Nam.

8

Cuốn sách “Nợ công và tính bền vững ở Việt Nam: Quá khứ, hiện

tại và tương lai” của nhóm tác giả Phạm Thế Anh, Đinh Tuấn Minh,

Nguyễn Trí Dũng, Tô Trung Thành (2013, NXB Tri thức) đã xem xét kinh

nghiệm quốc tế và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Phân tích thực

trạng cũng nhƣ tác động tiêu cực của thâm hụt tài khóa và nợ công tăng

nhanh đối với các biến số vĩ mô. Đánh giá rủi ro và tính bền vững của nợ

công, dự báo nợ công Việt Nam theo những kịch bản kinh tế khác nhau.

Cuối cùng, nhóm tác giả đƣa ra một số gợi ý chính sách nhằm nâng cao

tính minh bạch, khả năng giám sát và quản lý nợ công theo hƣớng bền

vững trong tƣơng lai ở Việt Nam.

Bài viết “Tương lai nợ công của Việt Nam: Xu hướng và thử thách”

của tác giả Đỗ Thiên Anh Tuấn trong tạp chí Ngân hàng số tháng 3/ 2013 đã

đánh giá thực trạng nợ công của Việt Nam đồng thời sử dụng mô hình động

về nợ công để dự báo xu hƣớng nợ công của Việt Nam trong tƣơng lai. Trên

cơ sở dự báo về xu hƣớng nợ công, nghiên cứu đã phân tích những rủi ro mà

Chính phủ cũng nhƣ nền kinh tế sẽ phải đối mặt đi kèm với tình trạng gia tăng

nợ công quá mức, trong đó có thách thức của ngân hàng trung ƣơng trong

việc điều hành chính sách tiền tệ nhằm đảm bảo mục tiêu kiềm chế lạm phát

và ổn định giá cả. Cuối cùng, nghiên cứu đƣa ra một số kết luận và hàm ý

chính sách về định hƣớng quản lý nợ ở Việt Nam trong giai đoạn tới nhằm

hƣớng đến mục tiêu an toàn tài khóa quốc gia.

Bài nghiên cứu “Phương thức tiếp cận đánh giá hiệu quả quản lý nợ

công” của GS.TS. Dƣơng Thị Bình Minh và PGS.TS. Sử Đình Thành đã

thông qua các phƣơng pháp nghiên cứu: Hệ thống, phân tích, đối chiếu, thống

kê, tổng hợp, đồng thời tiếp cận các tiêu chí mang tính thông lệ quốc tế để

phân tích hiệu quả quản lý nợ công của VN. Cụ thể là dựa trên những đánh

giá về tính ổn định nợ nƣớc ngoài của VN theo mức ngƣỡng của HIPCs

9

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

TiếngViệt

1. Bộ Tài Chính, 2014. Bản tin nợ công số 3

2. Bộ Tài Chính, 2014. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý

nợ công tại Việt Nam. Hà Nội: NXB Tài chính.

3. Đặng Hoài Linh, 2014. Khủng hoảng nợ công châu Âu và bài học kinh

nghiệm đối với Việt Nam. NXB Chính trị quốc gia

4. Đỗ Thiên Anh Tuấn, 2013. Tƣơng lai nợ công của Việt Nam: Xu

hƣớng và thử thách. Tạp chí Ngân hàng, số 3

5. Đỗ Thiên Anh Tuấn, 2014. Bàn về chính sách quản lý nợ công của

Việt Nam. Tạp chí Kinh tế và dự báo, số 20

6. Lê Thị Diệu Huyền, 2012. Hoàn thiện cơ chế quản lý nợ công của Việt

Nam. Luận án Tiến sĩ. Học viện Ngân hàng

7. Luật Ngân sách nhà nước của Quốc hội ban hành ngày 16/12/2002

8. Minh Điểm, 2012. Eurozone đối mặt với “bão”: Khủng hoảng xã hội,

http://anninhthudo.vn/su-kien/eurozone-doi-mat-voi-bao-khung-hoang-xa-

hoi/442698.antd/. Ngày truy cập: 28 tháng 12 năm 2015.

9. Ngô Thế Chi, 2011. Nợ công và những tác động của nó đến nền kinh tế,

Học viện Tài chính

10. Ngô Văn Hiền, 2012. Nợ công của Việt Nam: Những nguy cơ tiềm ẩn và

giải pháp chính sách. Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán, số 8

11. Nguyễn Chí Hải, 2015, Nhật nợ nhiều vẫn an toàn: Giải pháp cho Việt

Nam, http://baodatviet.vn/kinh-te/tai-chinh/nhat-no-nhieu-van-an-toan-giai-

phap-cho-viet-nam-3278552/. Ngày truy cập: 18 tháng 02 năm 2016

12. Nguyễn Minh Kiều, 2009. Giáo trình quản trị rủi ro tài chính, NXB

Thống kê

10

13. Phạm Thế Anh và cộng sự, 2013. Nợ công và tính bền vững ở Việt

Nam: Quá khứ, hiện tại và tương lai. NXB Trí thức

14. Phạm Thị Thanh Bình và cộng sự, 2013. Vấn đề nợ công ở một số nước

trên thế giới và hàm ý chính sách đối với Việt Nam. NXB Khoa học xã hội.

15. Tổng cục Thống kê, 2014. Niên giám thống kê 2014. Hà Nội: NXB

Thống kê.

16. Vũ Minh Long, 2012. Khủng hoảng nợ công tại một số nền kinh tế trên

thế giới. Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, Trƣờng Đại học

Kinhtế - Đại học quốc gia Hà Nội.

17. Vũ Quang Việt, 2011. Nợ công, nợ ngân hàng của Việt Nam đƣợc hé

mở. <http://www.diendan.org/viet-nam/no-cong-no-ngan-hang-cua-viet-nam-

duoc-he-mo-(b)>. [Ngày truy cập: 20 tháng 12 năm 2015]

18. Vũ Thành Tự Anh, 2010. Nợ công, nợ chính phủ và nợ của doanh

nghiệp nhà nước. Chƣơng trình giảng dạy kinh tế Fulbright.

19. Vƣơng Thị Minh Đức và Ngô Thu Hoàng, 2014. Áp lực gia tăng nợ

công của Việt Nam: Thực trạng và một số khuyến nghị chính sách. Tạp chí

Thị trường tài chính tiền tệ, số 15, trang 33-37, 44

Tiếng Anh

20. Alessandro Missale, 2000. Pubic Debt Managemnet. Oxford University

Press

21. Stephen G Cecchetti, M.S. Mohanty và Fabrizio Zampolli, 2010. The

future of public debt: prospectives and implication. Mumbai

22. Thomas R.Dye, 2010. Understanding Public Policy. Tái bản lần 13.

London: Pearson

23. World Bank, 2003. Guidelines for Public Debt Management:

Accompanying document and selected case studies.

11

24. World Bank, 2007. Managing public debt: From diagnostics to reform

implementation.

25. World Bank, 2009. Heavily Indebted Poor Countries Capacity

Building Program.

Website

26. http://baodientu.chinhphu.vn

27. http://baohaiquan.vn

28. http://baotintuc.vn

29. http://cafef.vn.

30. http://www.economist.com/content/global_debt_clock

31. http://mof.gov.vn

32. http://tapchicongsan.org.vn

33. http://vneconomy.vn

34. http://vnep.org.vn

35. http://vnexpress.net

36. http://worldbank.org.vn