C Operatori Kontrolne Strukture

1Operatori i izrazi

Izraz =operatori + operanadi

operatori - definiu radnje koje se izvravaju nad podacima dajui odreeni rezultat

operandi - konstante, promenljive i rezultati podizraza

Operatori i izrazi

Operatori:unarnipostfiksniprefiksni

binarni (infiksni) ternarni (uslovni izraz)n-arni (funkcije)

Operatori i izrazi

Grupe operatora:adresniaritmetiki relacioniza rad sa bitovima logikiza dodelu vrednostioperator reanja ,

Operatori i izrazi

Adresni mehanizam pristupanjaobjektima u memoriji preko adrese (specifinost C-a)

Operator zarez formiranje niza meusobno nezavisnih izraza (formalno jedan izraz)

a=b, b=3*c, c=x;

2Operatori i izrazi

Grupisanje operanada uz operatore:zagrade (mogu biti ugnedene)prioritet (15 nivoa)asocijativnost (smer grupisanja)na istom prioritetu, grupisanje svih

operatora u istom smeru

Aritmetiki operatori

numeriki operandi (i char!) numeriki rezultati unarni i binarni operatori poredak izvravanja za asocijativne

i komutativne operatore (npr. +,*) nije garantovan, prevodilac moe da preuredi izraz


binarni operatori:* proizvod (13)/ kolinik (13)% ostatak (13)+ zbir (12)- razlika (12)

asocijativnost LD


a+b-ca+b*ca/b*c7/4*3 = 37*3/4 = 57./4.*3. = 5.257*3./4. = 5.257%3 = 19%3 = 0G-A+a = g

3Aritmetiki operatori

Unarni operatori:- promena predznaka (14)+ bez uticaja (14)-- dekrementiranje (14)++ inkrementiranje (14)

asocijativnost DL

Aritmetiki operatori:Unarni operatori

-- i ++ operandi samo promenljive

(ne i rezultati drugih izraza) postfiksni: i++ vraa staro i,

pa uveava ( postinkrement) prefiksni ++i uveava, pa vraa

novo i (preinkrement)


j=i++ j=i, i=i+1j=++i i=i+1, j=i

primer bonih efekata rezultati koji se dobijaju pored vrednosti izraza

Relacioni operatori

binarni operatori>,>=,

4Relacioni operatori

Primeri:

5>7 0105 014>5D|| logiko ILI (4) L->D

unarni operator! negacija (14) D->L

Logiki operatori

kod uzastopnih && ili ||

prvo se izraunava levi operand izraunavanje se prekida

kada se utvrdi konaan rezultat mogu da izostanu boni efekti

Logiki operatori

a && b || c && da == b && c >= da + 1 != b || ! f(x)c >= 0 && c = A && a

5Operatori sa bitovima

specifinost C-a (kao u simbolikom mainskom jeziku)

operandi i rezultat su celobrojni operacije nad parovima bitova

& logiko I (8) L->D| logiko ILI (6) L->D^ iskljuivo ILI (7) L->D~ komplementiranje (14) D->L (unarni)

Operatori sa bitovima

pomeranje levog operandaza broj mesta ukazan desnim (mora biti >=0)

D mnoenje sa 2n>> udesno (11) L->D deljenje sa 2n

logiko za neoznaene,aritmetiko za oznaene

Operatori sa bitovima

0x1234 & 0x00f0 = 0x00300x1234 | 0x60f0 = 0x72f40x1234 ^ 0xe20f = 0xf03b~0x1234 = 0xedcb!0x1234 = 0022222 & 055555 = 000000022222 && 055555 = 100001 > 4 = 0xfff50xff56u >> 4 = 0x0ff5

Uslovni izraz

ternarni operator (operandi - tri izraza)

izraz1?izraz2:izraz3 (3) D->L

6Uslovni izraz

izraz1?izraz2:izraz3 ako je izraz1 istinit (!=0)

rezultat je vrednost izraz2,inae je izraz3

izraunava se samo jedan od izraza(izraz2 ili izraz3)

ako su 2 i 3 razliitog tipa=> konverzija tipa

Uslovni izraz

Primeri:

maksimum:z=a>b?a:b

konverzija u veliko slovo(c>=a&&c0)?1:(xL

izraz1 = izraz2izraz1 op= izraz2 (izraz1 = izraz1 op izraz2)

Dodela vrednosti

izraz1 = izraz2 izraz1 skalarna promenljiva

ili komponenta niza(indeksiranje je isto operator)

izraz2 proizvoljan numeriki izraz

izraz1 op= izraz2 op: + - * / % > & | ^

7Dodela vrednosti

ako su razliitog tipa, konverzija u tip izraz1

bolje odgovara nainu na koji programer razmilja

konciznost(vana pogotovo za komplikovane indeksirane promenljive)

Dodela vrednosti

Primer:

y=a*x+bd*=e+f d=d*(e+f)d=d*e+fa=b=c=d+5a=b+++3*(c=d

8Konverzija tipa

ako je jedan unsigned long, pretvori i drugog unsigned long

inae, ako je jedan long, pretvori i drugog u long

inae, ako je jedan unsigned, pretvori i drugog u unsigned

Konverzija tipa

kod dodele vrednosti uvek se pretvarau tip odredinog operanda

float u int odsecanjem razlomljenog dela dui float u krai zaokruivanjem mantise krai int u dui proiruje znak za oznaene,

ubacuje nule za neoznaene char u int zavisi od implementacije

(da li se char smatra oznaenim) za int operande iste duine

neoznaena varijanta je sloeniji tip od oznaene

Konverzija tipa

eksplicitno pretvaranje u eljeni tip(cast prefiksni unarni operator)

(ime_tipa) (14) D->L

Konverzija tipa

5/4*3. 3.3.*5/4 3.75-1L < 1U 1-1L < 1UL 0 !!!(double) a(unsigned int) a+b

9Konverzija tipa

-1L < 1U0xffffffffL < 0x0001U0xffffffffL < 0x00000001L => 1

-1L < 1UL0xffffffffL < 0x00000001UL0xffffffffUL < 0x00000001UL => 0

Niz izraza

vie izraza ini jedan izraz(izraz1, izraz2, ..., izrazN)

operator zarez (1) L->D

Niz izraza

prvo levi, pa desni

najnii prioritet(nisu potrebne zagrade)

vrednost i tip izraza odreuje izrazN (poslednji u nizu)

Niz izraza

a+5, b+=13, c++(nezavisni)

x=132, z*=x+3, x--, z-=x*3---y(zavisni)

10

Veliina podataka

sizeofprefiksni unarniprioritet 14, D->L

operand izraz ili identifikator tipa vraa veliinu alociranog

memorijskog prostora u bajtovima izraz se ne izraunava

Veliina podataka

tip rezultata size_t(neki celobrojni iz )

sizeof(char) = 1sizeof(niz) = veliina itavog niza

(N*jedna komponenta)

Veliina podataka

po standardu je garantovano samo:

1=sizeof(char)

11

Prioritet i poredakizraunavanja operatora

Standard uglavnom ne nalaeporedak izraunavanja operanadakod operatora

npr. a = b*c + d/e zavisno od prevodioca

izraunava se prvo L ili D operand poredak izraunavanja

argumenata funkcije proizvoljan omoguava optimizacije


izuzeci

logiki operatori && i || (prvo levi izraz)

operator zarez(prvo levi izraz)

uslovni izraz(prvo izraz1, pa ondasamo jedan od preostala dva)


loa programerska praksaako rezultat zavisiod poretka izraunavanja

bitno je za operatore sa bonim efektima (++, --, dodela vrednosti, funkcije)


Primeri dvoznanosti: a=b*c+b++ a=b*c+(b=d/e) a[i]=++i y=f(a+1, a--) y=f(a/b,a*=c) y=f(x)+g(x)

12

Tabela operatora

->>211

->+ -212

->* / %213

[] () . ->215

asoc.operator#oppri.

Tabela operatora

->|26

->^27

->&28

->== !=29

->< >=210


Tabela operatora

->,21

&&25


Upravljake strukture

Naredbe osnovne jedinice obrade proste (izraz;)

specijalni sluaj prazna naredba

sloene (upravljake strukture)sekvencaselekcijeciklusiskokovi

13

Sekvenca

niz naredbi koje se izvravaju po poretku u kojem su napisane

ograniavai {} slobodan format pisanja,

preporuke:uvlaenje blokova zagrade u posebnim redovimaobino - jedna naredba, jedan red

Sekvenca

ima status bloka: na poetku svake sekvence

mogu stajati definicije promenljivih promenljive su lokalne za blok oblast vaenja

od mesta definicije do kraja bloka ugnedavanje blokova

pravila vidljivosti

Sekvenca

razlika sekvence i niza izraza: niz izraza je isto izraz,

vraa vrednost, moe biti operandt=a, a=b, b=t;

sekvenca niz naredbi{int t=a; a=b; b=t;}

Selekcije

uslovno izvravanje naredbi

biraju jednu ili vie naredbi (prostih ili sloenih)

14

if else

izbor jedne od dve naredbe

if (izraz) naredba1 [else naredba2] izraz 0 naredba1 izraz = 0 naredba2

bez else uslovni preskoknaini pisanja

Primeri if else

if (a>b) {t=a; a=b; b=t;}

if (mesec == 12){

mesec=1;++godina;

}else

++mesec;

if else

naredbe u if-u mogu biti i sloene upravljake naredbe

odsustvo zavrne rei problem kod ugnedenih if sa jednim else

else tada pripada najbliem ranije neuparenom if-u

if else

if (izraz1)if (izraz2)

naredba1;else

naredba2;if (izraz1) {

if (izraz2)naredba1;

} elsenaredba2;

15

if else if else

if (izraz1)naredba1;

else if (izraz2)naredba2;

else if ()

else if (izrazN)naredbaN;

elsenaredba0;

Generalisana selekcijaif else if else

izbor jedne od vie naredbi

prvi izraz 0 odreuje naredbu koja se izvrava

ako su svi izrazi =0izvrava se naredba u else-u

if else if else

poredak pisanja je vaan!

izvrava se samo jedna naredba ako je zadovoljno vie uslova

kao i zbog eventualnih bonih efekata

ugnedavanje osnovnih selekcija

if else if else

if (bodovi>90)ocena=10;

else if (bodovi>80)ocena=9;

else if (bodovi>50)

ocena=6;else

ocena=5;

16

Selekcija sa skretnicomswitch

niz naredbi u {}(sastoji se iz podnizova naredbiza pojedine opcije bez {})

selektorski celobrojni izraz u ()odreuje ulaz odakle poinje izvravanje

switch

switch (izraz) {

case v1: niz_naredbi_1;case v2: niz_naredbi_2;default: niz_naredbi_0; case vN: niz_naredbi_N;

}

switch

moe isti ulaz za vie vrednosti

default (kad vrednost izraza nije nijedna od zadatih)

default samo jedan, a moe i da izostane

switch

poredak je vrlo vaan (za razliku od Pascal-a)

ako se na kraju svakog podniza ubaci break ekvivalentno sa Pascal case

17

switch

switch (i+j*k){case 1: printf (Unesite i, j: );

scanf (%d%d, &i, &j);case 2: case 3: case 4:

k=i++*j; break;case A: case O:

j=k/--i; break;default:

printf (Neispravni podaci!\n);}

Ciklusi

kontrolisano ponavljanje proste ili sloene naredbe u zavisnosti od uslova

postoji i nain eksplicitnog zavravanja ciklusa

Ciklusi

kontrolisano ponavljanje prosteili sloene naredbe zavisno od uslova

while - osnovni ciklus sa izlaskom na vrhu

for - generalisani ciklus sa izlaskom na vrhu

do - ciklus sa izlaskom na dnu

while

osnovni ciklus sa izlaskom na vrhu

while (uslov) naredba

uslov ostanka (pre naredbe): ako je 0 izvrava se naredba ako je =0 naputa se petlja

0, 1 ili vie iteracija

18

while

Primer:

s=0; i=0;while (i

19

for

for (izraz1; izraz2; izraz3) {}

izraz1;while (izraz2) {

izraz3;

}

for

centralizovan kontrolni mehanizam dobra preglednost (pogotovo vano u ugnedenim petljama)

sva tri izraza opciono (ali ; moraju ostati)

ako nema izraz2 uslov ispunjen

for

for ( ; ; ) ;beskonana petlja

for ( ; ; ) {}moe se izai forsirano iz bloka

mogua greka: ; iza zagrade prazno telo

for

pogodan za brojake cikluse, mada je optiji

for (i=pocetak; i0)

for (i=pocetak; i>kraj; i += korak) {}(korak

20

for

univerzalno reenje

for (i=poc; k>0?ikraj; i+=k){}

kao broja moe se koristiti i znakovna promenljiva

for

skalarni proizvod:

for (s=0, i=0; i

21

break

izlaz iz upravljake strukture

izlazak iz ciklusa (while, for, do) na prvu narebu iza ciklusa

preskok preostalih naredbi u selekciji switch

break

for (i=0; i=3000) break;

}

break

while (a>b) {y=f(a, b, x);if (y>=5*x) break;x=f(b,a,y);if (x>=5*y) break;a=x/2;b=y/2;

}

22

continue

skok na kraj ciklusa

preskok preostalih naredbitekue iteracije ciklusa

zatim se izvrava opsluivanje ciklusa

continue

za ugnjedene cikluse preskae se samo u najdubljem ciklusu

ako je continue u switchunutar ciklusa isto skok na kraj ciklusa

continue

a=0;while (a

23

goto

moe se iskakati iz proizvoljne dubine ugnedenih struktura

nije potrebna, sve moe bez nje

ne preporuuje se

goto

for () {for () {

if () goto greska;

}

}greska: /* obrada greske */

Pokazivai

Operativna memorija niz lokacija sa pridruenim

adresama najmanja adresibilna jedinica

bajt pristup na nivou mainske rei podatak u uzastopnim bajtovima

Pokazivai

Pokaziva promenljiva koja sadri

adresu objekta u memoriji (ukazuje na najnii bajt)

obino 2 ili 4 bajta (zavisi od adresnog prostora, a ne od veliine objekta)

24

Pokazivai

definicija pokazivaa

tip *ime ;

tip pokazivanog objekta ime pokazivake promenljive

int *pa, a;double *px, *py;

Pokazivai

& - adresni operator(samo za promenljive)

pa = &a;

daje adresu objekta zadatogidentifikatorom (ne moe izraz)

Pokazivai

* operator indirektnog adresiranja

*pa = 5;

posredni pristup podatkupreko adreseu pokazivakoj promenljivoj

Pokazivai

oba operatora (& *)

prefiksni unarni prioritet 14 asocijativnost D->L

25

Pokazivai

generiki pokazivai

void *pv;

nije definisan tippokazanog objekta

void umesto oznake tipa objekta ne moe pristup objektu

preko generikog pokazivaa

Pokazivai

Primer:int x=1, y=2, z[7];int *pi;void *pj;pi = &x;y = *pi;pj = pi;*pi = 0;*pj = 3; /*Greka*/*(int*) pj = 3;ip = &z[0];jp = &z[5];

Pokazivai

konstantni pokazivai i podaciPrimer:

int a=2, *pa=&a, *const kpa=&a;const int b=5, *pkb=&b, *const kpkb=&b;pkb = pa;*pkb = 4; /*Greka*/kpa = pa; /*Greka*/pa = kpkb; /*Greka*/pa = (int*) kpkb;*pa =4 ;

Pokazivai

Primer:

typedef double *P_double;double a, b;P_double pa=&a, pb=&b, pc;scanf (%lf%lf, pa, pb);pc=(*pa

26

Pokazivai

Moe i pokaziva na pokaziva

tip **ime

Primer:

int a;int *pa = &a ;int **ppa = &pa;

Pokazivai

int *a[5]a - niz pokazivaa na int

int (*a)[5]a - pokaziva na niz celih brojeva

int *f()f - funkcija koja vraa pokaziva na int

int (*f)();f - pokaziva na funkciju koja vraa int

Operacije sa pokazivaima

dodela vrednostijednog pokazivaa drugom

dodela vrednosti izmeu pokazivaa istog tipa

ako ukazuju na razliite tipove mora cast(osim ako je jedan generiki void*)


sabiranje i oduzimanje celobrojnogpodatka vrednosti pokazivaa

+ - ++ -- += -= kvant promene pokazivaa

je veliina pokazivanog objekta

27


oduzimanje dva pokazivaa uporeivanje dva pokazivaa ima smisla za pokazivae na

elemente istog niza rezultati su isti kao da su operatori

primenjivani na indekse nepredvidljivi rezultati ako su

pokazivai na nezavisne objekte


uporeivanje pokazivaa sa nulom

provera da li pokaziva uopte pokazuje na neki objekat

NULL iz - pokaziva koji ne pokazuje ni na koji objekat

Pokazivai i nizovi

ime niza konstantni pokaziva na poetak niza

&a[0] a&a[i] a+ia[i] *(a+i)


Primer:pa = &a[4];x = *(pa+3); x=a[7]y = *pa+3; y=a[4]+3*pa++ poveava se pokaziva(*pa)++ poveava se objekatpb = &a[2];if (pa

28

Pokazivai i nizovi

Primer za skalarni proizvod:

int i, n;double a[100], b[100], *pa, *pb, s=0;for (pa=a, pb=b;

pa

29

Dinamika dodela memorije

dinamiko alociranje memorije(u vreme izvravanja)

za podatke iji se broj i veliina ne znaju pri prevoenju

smetanje u dinamikoj zoni pristup objektima u dinamikoj zoni

preko pokazivaa


statiki definisani pokazivamoe ukazati na dinamiki objekat, a on zatim moe imati i druge dinamike pokazivae

jedino ogranienje za broj dinamikih objekata veliina slobodnog prostorau operativnoj memoriji


biblioteke funkcijeza upravljanje memorijom (u ) malloc calloc realloc free


malloc (broj_bajtova)

dodeljuje memoriju zaobjekat zadate veliine(sadraj nedefinisan)

vrednost funkcije je generiki pokaziva na taj prostor (ili NULL ako alokacija nije uspela)

30


calloc (n, broj_bajtova)

dodeljuje memoriju za niz od n elemenataod kojih je svaki zadate veliine

vrednost funkcije je generikipokaziva na taj prostor (ili NULL ako alokacija nije uspela)

inicijalizacija nulama


realloc (p, broj_bajtova)

menja veliinu objektapokazanog sa p na zadatu vrednost

smanjuje se od kraja (uva se prethodni sadraj)

dodavanje na kraj (nedefinisanih vrednosti)


realloc (p, broj_bajtova)

vrednost funkcije je generiki pokaziva na taj prostor (ili NULL ako alokacija nije uspela)

ako ne uspe, mesto i sadraj objekta ostanu ouvani


free (p)

oslobaa prostor na koji pokazuje p

p mora biti ranije dobijeno sa malloc, calloc, realloc

31


Primer:

long double *p;p = malloc (sizeof (long double));*p=free (p);

Viedimenzionalni nizovi i pokazivai

n-dimenzionalni niz jeniz ije su komponente n-1 dimenzionalni nizovi

matrica je niz vektora, 3D niz je niz matrica, ...

smetanje po vrstama

enum {m=3, n=5};int a[m][n] ;


zbog toga je indeksiranjeekvivalentno adresnoj aritmetici

a[i][j] *((int*)a + n*i + j)

nema duine po prvoj dimenziji niza! a pokaziva na nizove od 5 int-ova

(a+1 pokaziva na narednu vrstu)


dinamiki nizint *a = malloc (m*n*sizeof (int));a[i*n+j] =

uz pomo pokazivaa moe se smestiti matrica kaonezavisni komponentni nizovi

primer celobrojne matrice od 5 vrsta i 10 kolona

32


#include #include main () {

int *a[5], i, j;for (i=0; i

33


#include #include main () {

int **a, i, j, m, n;printf(m,n? ); scanf(%d%d, &m, &n);a=calloc(m, sizeof(int*));for (i=0; i

C Operatori Kontrolne Strukture

Documents

Transcript of C Operatori Kontrolne Strukture