BUXHETIMI I KAPITALIT

Menaxhment Financiar 2

Korniza e vendimmarjes

Definohet problemiPërcaktohet natyra e investimitVlerësohet kostoja dhe përfitimi i ardhshëmPërcaktohet ndryshimi në rrjedhën e parasë.

Burimet e drejtpërdrejtaBurimet shpjeguese


Përshtatja synimeve strategjike

Efektet afatgjata të investimeveKoha e investimeveCilësia e aseteveSigurimi i burimeve të financimitPërballimi i konkurrencësPërparësitë e veçanta krahasuese.

Kujdes: konkurrenca nga bizneset e tjera, fuqia blerëse e konsumatorëve, fuqia shitëse e firmave të njëjta, kërcënimet nga produktet zëvendësuese, ndryshimi i çmimeve dhe fuqisë blerëse të konsumatorëve.


Qëllimi: rritja e rrjedhës së parasë

Çfarë është dallimi ndërmjet gjendjes ekzistuese dhe gjendjes së re, e cila do të arrihet me vendimin për investim?

Çfarë të ardhurash shtesë do të krijohen mbi ato ekzistuese? Cili është efekti neto pas zbatimit të tatimit?


Procesi i buxhetimit të kapitalit

Përcaktohet kostoja e projektit

Vlerësohet rrjedha e pritshme e parasë nga projekti investues dhe risku i kësaj rrjedhe;

Përcaktohet kostoja në krahasim me rrjedhën e parasë

Përcaktohet vlera e tanishme e rrjedhës së pritshme të parasë.


Procedura e buxhetimit të kapitalit

Zhvillimi iideve

Grumbullimii të dhënave

Kontabiliteti,financat,teknologjia

Marrja e vendimit Rezultatet

ProbabilitetiGjasat e

probabilitetit

Rivlerësimi


Rrjedha e parasë së një investimi

Vitet

Rrjedha e kthimit të parasë

Rrjedha e investimit

Rrjedha neto e parasë

Rrjedha kumulative e parasë

0 0 -50,000 -50,000 -50,0001 30,000 -20,000 10,000 -40,0002 50,000 -30,000 20,000 -20,0003 40,000 -20,000 20,000 -4 40,000 -10,000 30,000 30,000

+50

+40

+30

+20

+10

0

-10

-20

-30

-40

-50

Tani Viti 1 Viti 2 Viti 3 Viti 4


Kriteret për kategorizimin e propozimeve investive

1. Norma mesatare e kthimit

2. Afati i shlyerjes

3. Vlera aktuale neto (NPV)

4. Norma e brendshme e kthimit (IRR)


Norma mesatare e kthimit

Krahason profitin mesatar i cili krijohet nga një shumë e investuar

Llogaritet duke krahasuar kthimin mesatar me investimin fillestar.

+ është e përshtatshme, e lehtë;- nuk merr parasysh vlerën në kohë të

parasë, është e ndërlikuar kur zgjidhet ndër më shumë investime.


Norma mesatare e kthimit

Viti

Rrjedha neto e parasë

Rrjedha kumulative e

parasë0 -20,000 -20,0001 5,000 -15,0002 11,000 -4,0003 10,000 6,0004 10,000 16,000

Hapi i parë: Llogaritet profiti total nga investimi

Hapi i dytë: Llogaritet kthimi mesatar vjetor

Hapi i tretë: Llogaritet norma mesatare e kthimit

Rjedha e parasë-Investimi

Profiti total/numri i viteve

Kthimi mesatar vjetor/Investimi


Afati i shlyerjes

Radhit mundësitë e investimeve alternative varësisht se sa shpejt rikthehet shuma fillestare e investimit;

+është e thjeshtë, theksi vehet në kthimin e shpejtë të kostos së investimit;

- Nuk merr parasysh faktorin interes, injoron kohëzgjatjen e fluksit të parasë, injorohet fluksi i parasë pas afatit të shlyerjes.


Afati i shlyerjes

VitiRrjedha neto e

parasë

Rrjedha kumulative e

parasë0 -100,000 -100,0001 30,000 -70,0002 40,000 -30,0003 60,000 30,0004 35,000 65,000

0 1 2 3 4

(100,000) 30,000 40,000 60,000 35,000 Fluksi neto i parasë (100,000) (70,000) (30,000) 30,000 65,000

Kthimi=Viti para kthimit të plotë+(Kosto e pakthyer në fillim të vitit/Rrjedha e parasë gjatë vitit)

=2+(30,000/60,000)=2+0.5=2.5 vjet


Vlera aktuale neto (NPV)

Fluksi në kohë krahasohet me koston aktuale të investimit;

Përcaktohet vlera aktuale e fluksit të parasë nga një investim dhe zbritet nga kjo vlerë aktuale kostoja e investimit;

Përkrahen investimet, të cilat kanë vlerë aktuale neto pozitive.


Vlera aktuale neto (NPV)

Rrjedha e parasë

Faktori diskontues

Vlera e tanishme

Rrjedha e parase

Faktori diskontues

Vlera e tanishme

0 -250,000 1 -250,000 -250,000 1 -250,000

1 50,000 0.909 45,450 200,000 0.909 181,800

2 100,000 0.826 82,600 100,000 0.826 82,600

3 200,000 0.751 150,200 50,000 0.751 37,550

28,250 52,000

INVESTIMI A INVESTIMI B

Vitet n

NPV=

n

ttk

CFt

0 )1( ose NPV=

n

ttk

CFt

0 )1(-IO

NPV= CF1

k11

+ CF22

1

1

k +…+ CFn

n

k

11

- Io

NPV= CF1xPVIFi,1+ CF2xPVIFi,2+ CF3xPVIFi,3 - Io

CFt rrjedha vjetore e parasë

IO Investimi kapital

k Norma e aktualizimit

n Kohëzgjatja e projektit

Investimi pranohet në qoftë se: PV-C=NPV 0 Investimi nuk pranohet në qoftë se: PV-C=NPV 0


Analiza NPV (me inflacion)

Një kompani investon 15,000€. Kërkohet normë minimale e

kthimit prej 20%, ndërsa inflacioni rrjedhës është 10%).

Supozojmë se një investim prej 1,000 € gjatë një viti kërkon një kthim minimal prej 200 €.

Në qoftë se investimi fillestar është 1,000 €, atëherë vlera totale e investimit më 31 dhjetor do të jetë 1,200€.

Ne do të konstatojmë se paratë e arkëtuara më 31 dhjetor kanë këtë fuqi blerëse: 1,200/(1.10)1=1,091

Rezulton se kompania krijon 91€ profit, ose normë kthimi prej 9,1% (normë reale të kthimit) në vend të normës prej 20% (norma nominale e kthimit)

(1+norma nominale) = (1+norma reale) x (1+norma e inflacionit)

(1 + 0.20) = (1 + 0.091) x ( 1 + 0.10) = 1.20


NPV (me inflacion)Koha Fluksi i parasë Faktori diskontues Vlera aktuale

€ 20% €0 -15,000 1 -15,0001 9,000 0.833 7,4972 8,000 0.694 5,5523 7,000 0.579 4,053

NPV 2,102

Rrjedha e parasë Inflacioni 10%

Rrjedha me inflacion

Faktori diskontues

Vlera aktuale

Koha 9.10%

0 -15,000 15,000 1.000 -15,000

1 9,000 9,000 x (1/1.10) 8,182 1/(1.091)1 7,500

2 8,000 8,000 x (1/1.10)2 6,612 1/(1.091)2 5,555

3 7,000 7,000 x (1/1.10)3 5,259 1/(1.091)3 4,050 NPV 2,105


Norma e brendshme e kthimit (IRR)

IRR jep përgjigje në pyetjen: Cilën normë të kthimit siguron një projekt investiv;

IRR është norma e aktualizimit e cila barazon vlerën aktuale të rrjedhës së parasë me koston e investimit.

IRR është interesi për të cilin vlera aktuale e fitimit të pritshëm është e barabartë me kapitalin e investuar.

IRR është norma e aktualizimit që e bën vlerën aktuale neto (NPV) të barabartë me zero.


IRR te shumat e përvitshme

Për të gjetur IRR për hyrjet mesatare, pjesëtojmë investimin fillestar me hyrjet mesatare vjetore;

Gjejmë vlerën aktuale të faktorit interes të një të përvitshmeje;

Shfrytëzojmë tabelën: Vera aktuale e një të përvitshme prej një euro (dollari).


Llogaritja e IRR kur rrjedha e parasë është një seri e përzier-

metoda e provës dhe gabimit

Llogariten hyrjet mesatare nga projekti;

Gjendet periudha mesatare e kthimit (Investimi fillestar:hyrjet mesatare vjetore);

Përdoret tabela PVIFA për të gjetur IRR të një të përvitshmeje;

Nëse hyrjet e viteve të para janë më të larta se hyrjet mesatare, rrisim IRR prej 1-3% dhe e kundërta;

Vazhdohet me llogaritjen duke përdorur një normë të re aktualizimit deri sa NPV të mos barazohet me zero.


Norma e brendshme e kthimit IRR

Rrjedha e parasë

Faktori diskontues

Vlera e tanishme

Rrjedha e parasë

Faktori diskontues

Vlera e tanishme

10% 17%0 -10,000 1 10,000 10,000 1 10,0001 5,000 0.909 4,545 1,500 0.855 1,2832 5,000 0.826 4,130 2,000 0.73 1,4603 2,000 0.751 1,502 2,500 0.624 1,560

5,000 0.534 2,6705,000 0.456 2,280

Vlera e tanishme 10,177 9,253NPV 177 -747


Viti

Përdorim tabelën e vlerës aktuale të një të përvitshme (A2). Kërkojmë PVIFA për A&B

•A: Investimi/shuma vjetore=10,000/(12,000:3)=10,000/4,000=2.5 PVIFA

• B: = 10,000/3,200=3.1 PVIFA

•Për investimin A 2.5 PVIFA për 3 vjet jep interesin ndërmjet 9% dhe 10%

•Për investimin B, 3.1PVIFA jep, për 5 vjet jep interesin 18%


Norma e brendshme e kthimit (IRR)Rrjedha e

parasëFaktori

diskontuesVlera e

tanishmeFaktori

diskontuesVlera e

tanishmeRrjedha e

parasëFaktori

diskontuesVlera e

tanishmeFaktori

diskontues

Vlera e tanishme

10% 12% 17% 14% Vlera e 0 10,000 1 10,000 1 10,000 10,000 1 10000 1 10,0001 5,000 0.909 4,545 0.823 4,465 1,500 0.855 1283 0.877 1,3162 5,000 0.826 4,130 0.797 3,985 2,000 0.73 1460 0.769 1,5383 2,000 0.751 1,502 0.711 1,424 2,500 0.624 1560 0.675 1,687

5,000 0.534 2670 0.592 2,9605,000 0.456 2280 0.519 2,595

V.aktuale 10177 9874 9253 10,096NPV 177 -126 -747 96


Viti (n)

IRR për investimin A gjindet ndërmjet 10% dhe 12%,Diferenca 2%

Diferenca është 10,177-9874=303€

IRR për investimin B, gjindet ndërmjet 14% dhe 17%Diferenca 3%

Diferenca është 10,096-9,253=843€


Rezultati

I R R s i p a s k ë s a j ë s h t ë :

0

1.. .

1)1( 03

221

I

IRR

CF

IRR

CF

IRR

CFn

P ë r i n v e s t i m i n A : I R R = 1 1 . 1 7 % : 6.0000,104.999,98.455,16.046,46.497,4000,10

)1117.01(

000,2

)1117.01(

000,5

1117.01

000,532

P ë r i n v e s t i m i n B , I R R = 1 4 . 3 4 % j e p k ë t ë r e z u l t a t : ( 1 , 3 1 1 1 . 9 + 1 , 5 2 9 . 7 + 1 , 6 7 3 . 1 + 2 , 9 2 6 . 3 + 2 , 5 5 9 ) -1 0 , 0 0 0 = 1 0 , 0 0 0 - 1 0 , 0 0 0 = 0

Kriteret e investimit:

Pranohet kur IRR është më e madhe ose barazi me normën e pritur të kthimit

Refuzohet kur IRR është më e vogël nga norma e pritur të kthimit

IRR për investimin A: 10%+(177€/303€)(2%)=11.17%

IRR për investimin B: 14%+(96€/843€)(3%)= 14.34%

BUXHETIMI I KAPITALIT

Documents

Transcript of BUXHETIMI I KAPITALIT