bankacılık terimleri

download bankacılık terimleri

of 24

Transcript of bankacılık terimleri

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    1/24

    Bankaclk Terimleri (Bankaclk Szl)

    A

    A Tipi Yatrm FonuHisse senedi arlkl yatrm fonlardr. Portfy deerinin en az yzde 25'ini devamlolarak Trk irketlerinin hisse senedi olarak bulundurmalar zorunludur.

    Ak Bte

    Gideri gelirini aan btedir.

    Ak Pazar

    Serbest piyasa yerine kullanld gibi yabanc reticilerin mallarn serbestesatabildii piyasa anlamna gelir.

    Ak Piyasa lemi

    Merkez Bankasnn para deerinde kararllk salamak amac ile giritii piyasailemleridir. Piyasaya hazine bonosu ya da tahvil satarak para hacmini daraltabilirveya alm yaparak geniletebilir.

    Adat

    Faiz hesaplamalarnda kullanlan bir terimdir. Faize esas olan anapara ile parannkullanld gn saysnn arpmndan oluan rakamdr.Akit

    Szleme anlamna gelir. En az iki kii arasnda belli bir iin yaplmas veyayaplmamas konusunda yaplan anlamadr..

    Aktif

    Bir iletmenin sahip olduu varlklardr.

    Altn Rezervi

    Merkez bankasnda veya devlet hazinesinde kur istikrar iin kle ya da madeni paraolarak saklanan altn anlamna gelir.

    Amortisman

    Bir irkette 1 (bir) yldan daha uzun sre kullanlaca dnlen duran varlklar heryl eskiyerek deer kaybeder. Bu deerin o yln gelirlerinden bir pay gider olarakdlerek bir hesapta toplanr. Bu ileme "amortisman ayrmak" denir.

    Arac Kurum

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    2/24

    Sermaye piyasas faaliyetlerinde bulunmak zere Sermaye Piyasas Kurulu tarafndanaraclk yetkisi verilmi anonim ortaklklardr.

    Arbitraj

    Ksa dnemli fonlarn piyasalarda meydana gelen fiyat farkllklarndan yarar

    salamak amacyla yaplan alm satm ilemidir.Atl Para

    Para piyasasnn dna karak kullanlmayan paradr.

    BBasit Getiri

    Yaplan yatrmdan elde edilen faiz gelirinin vade sonunda tekrar yatrmadntrlmedii durumdaki yllk getirisidir.

    Benchmarking

    Tezgah almas; bir kuruluun kendi sektrnden veya dndan baarl bir kuruluureferans alarak karlatrma yapmas ve daha iyi olmaya abalamas; ayn sektrdealan irketlerin birbirlerinin rnleri zerinde yapt inceleme, piyasa aratrmas,pazarlama taktiklerinin belirlenmesi gibi etkinlikler; bir irketin rakiplerinin retimdenynetim ekline kadar tm yntemleri detayl olarak incelemesi ve kendi irketineadapte etmesi olarak adlandrlr.

    Bilano

    Bir iletmenin sahip olduu varlklar ile bunlarn hangi kaynaklardan finanse edildiinigsteren tablodur.

    Bileik Getiri

    Yatrmdan elde edilen faiz gelirinin dnem sonunda ayn oranla tekrar yatrmadntrld varsaym ile hesaplanan getiridir

    Bono

    Dzenleyenin imzasn, dzenleme tarihini, alacaklnn ismini, bono veya emremuharrer senet szcklerini ieren bir taahht,bor senedidir. Taahht senedininbono saylabilmesi iin bu artlar iermesi gerekir. Dzenleme yeri veya deme yeriifadelerinden birinin bulunmamas bononun niteliini deitirmez. Ancak her ikisi debelirtilmemise taahht senedi bono deil adi senet kabul edilir.

    Borsa

    Sermaye Borsalar, menkul kymetlerin ticaretinin yapld kurumsal piyasalardr. Birpiyasadr, nk menkul kymetlerin ticaretinin yapld yerlerdir. Kurumsaldr, nkkendine zg kurallar ve standartlar vardr. Borsalar, sadece hisse senetleri iindeil, baka tr emtialarn (ticari mallarn) ve enstrmanlarn da ticaretinin yapldyerlerdir. rnein bono ve tahvillerin genellikle menkul kymetler borsalarnnierisinde ticareti yapld halde, dviz ticareti iin dviz borsalar veya mal ticaretiiin emtia borsalar vardr.

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    3/24

    Borsaya Kote Olmak

    Borsann izniyle halka arz edilecek hisse senetlerinin, borsaya kaydedilmesidir. Koteettirilmemi senetlerin ticareti olanakl deildir. Kote olmu senet, ilgili borsadatannd ve alm/satmnn yaplmasna izin verildii anlamna gelir.

    Bte

    Gelecekteki belirli bir dnemde gereklemesi dnlen gelir ve giderlerin karlkllistesini ieren cetveldir.

    Bte Dengesi

    Devlet harcamalarnn gelirlerine eit olmas anlamna gelir.

    Bte A

    Devletin harcamalarnn, gelirlerinden yksek olmas anlamna gelir.

    Bte Fazlas

    Devlet gelirlerinin harcamalarndan yksek olmas anlamna gelir.

    Byme

    lke ekonomisinde igcnn oalmas, retim aralar ve GSMHnin artmas vb.genel verilerin ykselmesidir.

    C-Cari ilemler dengesi

    Bir lkenin toplam mal ve hizmet ihracat ve transferlerinin toplamyla tm ithalatnnfarkdr. Cari ilemler dengesi hesaplamasnda finansal varlk ve ykmllklerhesaba katlmaz.

    Cari Kur

    Dviz piyasalarnda gnlk alm satm esnasnda meydana gelen dviz fiyatlarnadenir.

    Cari Varlklar

    Satlabilir pay senedi ve tahviller, alacaklar, stoklar, kasa ve teki dner varlklardanoluan bir btndr.

    Ciro

    1) ekin arkasn imzalama, (2) bonodan doan haklarn bir baka kimseye senetsahibi tarafndan devredilmesi, (3) bir irketin bir yllk i hacmi olarak tanmlanabilir.

    apraz Kur

    ki yabanc para biriminin bir baka lkedeki deerlerini gstermek iin kullanlan

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    4/24

    terimdir.

    ek

    Para yerine kullanlan deerli kat; herhangi bir kredi kurumunda hesab bulunan birkimsenin zel iaretli bir matbu katla, sz konusu kiiye ya da kada sahip kiiye

    yazl miktar kadar para denmesine ilikin verdii yazl emir, bir bankada ticarihesap atrm olan kimsenin gerek kendisine gerekse de bakasna deme kolaylgsteren yazl talimat anlamna gelir.

    DDalgal dviz kuru

    Ulusal parann deerinin serbest piyasada dviz arz ve talebine gre belirlendiisistemdir.Serbest dviz kuru sistemi, yzen kur sistemi, esnek dviz kuru sistemi gibiisimler de verilmektedir. Bu sistemde dviz kuru gnlk olarak herhangi bir kamumdahalesi olmadan belirlenir. Dviz piyasasndaki denge ve demeler bilanosudzeltmeleri dviz kurundaki deimelerle gerekleir.

    Dar Ykml

    Trkiyede yerlemi olmayan gerek kiiler sadece Trkiyede elde ettikleri kazanve iratlar zerinden vergilendirilir.

    Deflasyon

    Enflasyonun tersi. Genel fiyat dzeyleri derken ulusal gelir, retim ve istihdamn dadmesidir.

    Destek seviyesi

    Fiyatlarn derken youn almlar ile karlat ve daha aaya dmekte zorlandseviyedir.

    Dezenflasyon

    Sert olmayan deflasyonist nlemlerle enflasyonun snrlandrlmaya allmasdr.

    Devalasyon

    Ulusal parann d deerinin resmen drlmesine denir.

    Devlet tahvili

    Trk Hazinesinin kard vadesi bir yl ve daha uzun olan borlanma senetleridir.

    D Borlanma

    lkenin kaynaklarna ek bir kaynak salamak, dviz olarak yeni deme gc eldeetmek gibi amalarla lke dndaki yabanc hkmet ya da finans kurulularndankarlkl ya da karlksz geri demeli kaynak bulunmasdr. Trkiyede d borkavram iinde kamu sektrnn yansra, zel kesimin d borlar da birlikte anlr.

    D Denge

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    5/24

    Bir ekonominin dalm ve dsatm sonucunda demeler bilanosunun ak veripvermemesidir. D denge, milli gelir, dviz kuru ve dviz snrlar deikenlerinebaldr.

    Diren noktas

    Borsada, belli bir sre iinde srekli bir fiyat artnn youn satlar sonucudurdurulduu fiyat seviyesini ifade eder.

    Disponibilite

    Likiditesi yksek olan ve her an kullanlmaya hazr olan paray ifade eder.

    Dviz

    Ulusal para dndaki tm yabanc paralar ve bu para cinsinden deer tayan menkuldeerlere verilen isimdir.

    Dviz Borsas

    Dviz arz edenlerle dviz talep edenlerin karlatklar, ulusal paralarn birbirlerineevrildikleri standartlatrlm piyasadr.

    Dviz pas

    Sabit dviz kuru uygulamasnda belirlenen paritedir.

    Dviz Kuru

    Yabanc paralarn ulusal para cinsinden fiyatdr.

    Dviz Tevdiat Hesab

    Yurtii ve yurtdnda yerlesik kiilerin, ticari bankalarda am olduklar yabanc paracinsinden mevduata verilen isimdir.

    Dnya Bankas

    Bretton-Woods Sisteminin ortaya kard Uluslararas mar ve Kalknma Bankasdr.Az gelimi lkelerin kalknmas amacyla bor para vermek ve sermaye yatrmlarnkolaylatrmak iin kurulmutur.

    EElektronik Fon Transferi (EFT)

    Bir banka hesabndan baka bir banka hesabna anlk fon aktarm yapmaya olanakveren bir deme sistemidir.

    Efektif

    Banknot eklindeki btn yabanc lke paralardr.

    Emisyon

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    6/24

    Bir paray, ticari senedi, eki ve tahvili tedavle koyma ilemine denir. GenellikleMerkez Bankalarna tannan para karma hakkdr. Emisyon fazlas denildiinde,tedavle gereinden fazla kat para srld anlalmaktadr.

    Enflasyon

    Gnlk deyimde genel fiyat seviyesindeki ykselme eilimi olarak bilinmesinekarn, ekonomide eilimin nasl hesaplanaca tartlmaktadr. Devlet statistikEnstitsnn her ay aklad Toptan Eya Fiyat Endeksi (TEFE) art oran enflasyonrakam olarak belirleniyor. Enflasyon, talep, maliyet, lml ve hiper olarak drdeayrlabilir.

    Eel Mobil

    cretli ve maallar, fiyat artlar karsnda korumak amacyla fiyat artlaryladoru orantl olarak artmasnn salanmasdr.

    Eurobond

    Avrupa para piyasalarnda Eurodolar gibi Avrupa dvizleri zerinden dzenlenmisenetlerdir.

    Eurodolar

    ABD dndaki banka veya dier arac kurumlarda alm dolar hesaplar. Dnyannher yerinde dolar zerinden alm hesaplar bulunmakla birlikte bunlarn tmneeurodolar ad verilmektedir.

    Euro-tahvil

    Avrupa bonosu veya tahvili, sabit faiz temeline dayal borlanma arac, Amerikanirketlerinin Avrupa sermaye piyasalarnda pazarladklar menkul deerleranlamndadr.

    Eximbank

    ABD hracat-thalat Bankas (Export-Import Bank). Amerikan hkmetinin balcauluslararas finans kurulularndan biridir. 12 ubat 1934'te ``Washington thalat-hracat Bankas'' adyla kurulmutur. Amac, ihracatn finansmanna katkdabulunmaktr. 13 mart 1968 tarihli bir yasa ile ad bugnk halini almtr. ABD ileticaret ilikilerini srdrebilmek iin geici dolar sknts eken lkelere tarm metakredileri de verir. hracat kredisinin yan sra ihracat sigortas da salayarak dticareti destekler. Banka kredilerinden, Amerikan mallarnn ithalinde kullanlmakkouluyla zel yabanc irketler, yabanc hkmetler ve ok uluslu Amerikan irketleride yararlanmtr.

    F

    Factoring

    Alacak hakknn bir baka kurulua devri sonucunda likit fon salayan bir maliilemdir. lkemizde de hzla yaygnlaan bir finansman yntemidir.

    Faiz

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    7/24

    dn alnan belirli bir fonun kullanma bedelidir.

    Faiz demeleri

    Bu veriler Hazine, Kamu ktisadi Teebbsleri, dviz pozisyonu tutan bankalar ve

    yurtdndan kredi alan dier kurululara ait borlarn faiz demelerini kapsar.Btede eksi kalemdir.

    FED (Federal Reserve Bank)

    ABD Merkez Bankas. lkenin parasal istikrarn korumak amacyla 23 aralk 1913ylnda Kongre'nin kard bir yasayla kurulmutur. Uzun yllar, zellikle tarmsektrndeki kredi talebini dzenleme ilevi grm ancak byk buhran srasndasistemin ciddi bir krizi kaldramayacak gte olduunun ortaya kmasnn ardndanBakan Roosevelt 1935 ylnda bugnk anlamnda modern merkez bankasn kurarakonu geni yetkilerle donatmtr.

    Fon

    Para, mal, irket sermayesi, kaynak, bir faaliyetin gerekletirilmesi iin ayrlm para,(1) yatrm ekli olarak dnlen ulusal bor miktar, (2) sermayeye evirmek, bellibir faizle srekli bor durumuna getirmek, yatrm yapmak anlamna da gelir.

    Fonlama

    zkaynaklarn kullanarak kaynak salama yntemidir. Senet ihra edilmesidir.irketler, bor alarak ya da zkaynaklarn kullanarak kaynak salarlar.

    Forward lemleri

    Dviz piyasalarnda gerekletirilen vadeli ilemlerdir. Para birimleri gelecekteki birtarihte deitirilmek zere yaplan kontrata dayanir.

    Forfaiting

    Latince'de alacak hakknn kaytsz ve artsz olarak teslim edilmesi anlamndadr.Vadeli mal ve hizmet ihracatndan doan ve belirli bir deme planna bal olaraktahsil edilecek olan alacaklarn daha nce bu hakk elinde bulunduranlara rcuedilmeksizin (kaytsz artsz ve vazgeilmez olarak), bir banka veya bu alandauzmanlam bir finans kuruluu (forfaiter) tarafndan satn alnarak iskontoedilmesidir. Uygulamada forfaiting ilemi yatrm mallarn kapsamaktadr. 1950liyllarda ABD ve Avrupal lkelerin SSCB ile d ticaretlerinde dodu. Uzak Dou veLatin Amerika lkelerinde yaygnlat.

    Future lemleri

    Dviz, hazine bonosu, tahvil gibi deerlerin belli bir tarihte ve belli bir fiyattan almaveya satma szlemesidir.

    G

    Gayrimenkul

    Tanmaz mal

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    8/24

    Gayri Safi Milli Hasla (GSMH)

    Bir ulusal ekonomide belirli bir dnem iinde (genellikle bir takvim ylnda), retilenmal ve hizmet deerlerinin toplamdr.

    Genel BteYalnzca bakanlklara ilikin gelir ve giderleri kapsayan btedir.

    H

    Halka Arz

    irketlerin kaynak ihtiyacn karlamak amacyla zkaynak yoluyla senet ihra ederek(fonlama) kaynak salamasdr. irketler kaynak ihtiyalarn faiz karl yabanckaynaklardan (bor) ya da zkaynaktan (ortaklardan sermaye yoluyla veya faaliyetlersonucu kazan yoluyla) salar. zkaynak iin denmesi gereken ve ortaklartarafndan belli bir taban limitte beklenen temett geliridir. zkaynak yoluyla fonlamayani senet ihra ederek toplanacak fonlarn maliyeti, borlanmadan daha ucuz ise,irketler halka arza bavurma yolunu tercih edecektir.

    Haciz

    Bir alacan tahsili iin borlunun menkul ve gayrimenkul mallarna mahkemece elkonulmasdr.

    Hazine

    Devletin tasarruflarn ve mali ilemlerini idare eden kurumdur.

    Hazine A

    Hazine, devletin harcama ve gelirlerinin gerekletii soyut bir kasa olan kurumdur.Belli bir dnemde Hazinenin kamusal giderlerinin finansman iin yaplan demeler,toplanan kamu gelirlerini amas durumunda Hazine a ortaya kar.

    Hazine Bonosu

    Hazine tarafndan vadesi 1 yldan ksa sreli olarak karlan ve iskontolu olarak ilemgren borlanma senetleridir.

    Hazine katlar

    Hazine tarafndan satlan tahvil ve bonolardr.

    Hiper Enflasyon

    Drtnala enflasyon olarak adlandrlr. Parann deerinin yitirdii en iddetli enflasyonbiimidir. ktisat tarihinde ounlukla sava ya da sonrasnda ortaya km ve yenibir para biriminin kurulmasn zorunlu hale getirmitir.

    Hisse senedi

    Anonim ortaklklar tarafndan karlan ve anonim ortakln sermayesine belirli bir

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    9/24

    katlma payn temsil eden kymetli evraktr.

    Hissedar

    Bir anonim irketin hisse senedine sahip olan ahstr.

    I-IFC (International Finance Corporation)

    Uluslararas Finans Kurumu. 1956'da zel sektre kredi vermek iin kurulmutur.1957'de Trkiye de katlmtr. Merkezi Washington'dadr. Dnya Bankas grubuiinde yer alr. zel sektr destekleyerek ekonomik kalknmay hedef alr.

    IMF (Uluslararas Para Fonu)

    Uluslararas ticaretin gelimesi, tam istihdam, geliim hznn artrlmas, sabit kursisteminin gereklemesi, kurlarda kararlln salanmas, tek ynl devalasyonunlemek ve demeler dengesi sorunlarn zmek, kredi salamak gibi ok amalkurulmu bir rgttr.

    Borlar

    Hkmetin lke snrlar iinde kii ve kurumlara ulusal para cinsindenborlanmasdr. Bu borlanmann iktisadi nitelii, satn alma gcnn zel ve kamusalkesimler arasnda el deitirmesidir. borlanmada lkenin kullanabileceikaynaklara bir ek sz konusu deildir. Devlet, en yaygn yntemle halka ve kurumlarasatt kada bal bono, tahvil ve kada bal olmayan yntemlerle borlanabilir. Borlanma; ksa-uzun vadeli, teminatl-teminatsz ve zorunlu-gnll olarak grubaayrlabilir.

    flas

    Bir tacirin borlarn deyememesinin alacakl ya da alacakllarn talebi zerinemahkemece karar ve ilan edilmesidir.

    hale yntemiyle borlanma

    Hazine'nin tahvil ve bonolarn faizi ve/veya miktar ihaleyle belirleyerek satmasilemidir.

    hra

    Sermaye piyasas aralarnn ihralar tarafndan karlp halka arz edilerek ya daedilmeksizin satdr.

    Interbank

    Bankalararas para piyasasn ifade eden terimdir. Bankalar kendi aralarnda da paraalveriinde bulunabilirler. Bu paralarn faizi gecelik (overnight) olarak hesaplanr.Interbank faiz orannn dmesi piyasadaki para bolluunu gsterir. Faizlerin uzunsre dk seyretmesi durumunda dvize olan talep canlanabilir. Oranlarykseldiinde ise piyasada para darl olduu anlalr. Nakit para sknts ekenbankalar, Interbank piyasasnda yksek faizle borlanmak yerine ellerindeki dvizibozdurmay tercih ederler. Bu nedenle piyasadaki dviz miktar artar ve dviz kurlar

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    10/24

    aa ekilir.

    ntifa Hakk

    Kullanm hakkdr.

    potekBir borca karlk herhangi bir gayrimenkuln rehin gsterilmesidir

    stisna

    Vergiye tabi olmas gereken bir olayn veya gelirin, ya tamamen yada belli bir miktaryahut oransal olarak hesaplanan ksmnn vergi d braklmasdr.

    lem hacmi

    Her hisse senedi iin gereklesen ilemlerdeki hisse senedi says ile ilem fiyatnnarplmasyla elde edilen deerlerin toplamdr. Tm hisse senetlerinin ilemhacimleri toplam, piyasann toplam hacmini oluturur.

    lem miktar

    Bir seansda ya da belli bir dnemde alnp satlan menkul kymet adedidir.

    tirak

    letmenin dorudan ya da dolayl olarak dier irketlerin ynetimine katlma hakknelde edebilmesi iin gerekli en az %10, en fazla %50 orannda hisseye sahip olmasdurumudur.

    tfa

    Sabit getirili mankul kymetin vade bitiminde anapara ve varsa kupon faizinin ihratarafndan sabit getirili mankul kymatin sahibine denmesidir.

    JJoint venture

    Yerli bir irketin yabanc bir dieriyle ortaklk kurmasdr. Byle bir ortaklk genellikleher iki taraf iin yar yarya paylarla gerekletirilir. Paylarn yzde 40/60 olmas dammkndr. Buna karlk yerli ortak irket ynetiminde sz hakkn korur. zellikleyeni bir corafi blgeye ya da yeni pazara girildii zaman firmalar tarafndan tercihedilir.

    K

    Kamu Gelirleri

    Devletin kamu harcamalarn karlamak amacyla vergi, har, resim, para cezalar,mlk-teebbs gelirleri, borlanmalar, yardm-ba, devalasyondan doan fark gibigelirlerden oluur.

    Kamu Giderleri

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    11/24

    Geni anlamda, devlet ve dier kamu kurulularnn bte demeleri ile Kamu ktisadiTeebbsler (KT), sosyal sigorta demeleri, vergi muaflk ve istisnalar ve zelkiilere yaplan tevikleri de ierir. Dar anlamda da kamu hizmetlerinin bedeli olarak,devlet ve dier kamu tzel kiilerinin (belediye, il zel idaresi gibi) yaptklardemelerdir.

    Kambiyo

    Para ya da para yerine geen belgelerin deitirilmelerine zg olan ilemlerdir. Paraalm ve satm ile ilgili ilemleri kapsar.

    Kapitalizasyon

    Herhangi bir iletmenin birikmi yedek ake ve karnn sermaye artrmndakullanlmasna denir.

    Kar

    Toplam haslattan toplam maliyetin dmesi ile elde edilen deerdir

    Kr Transferi

    Trkiyede yatrm yapm olan yabanclarn sz konusu yatrmlardan elde ettiklerigelirlerin yurtdndaki irketlerine aktarmasdr.

    Kara para

    Yasal ilerden elde edilmemi veya vergisi denmemi paraya denir.

    Kayt D Ekonomi

    Devletten gizlenen, kayda geirilmeyen/geirilemeyen ve bu sebepledenetlenemeyen faaliyetler olarak tanmlanabilir. Enformel ekonomi, illegal ekonomi,gayri resmi ekonomi, gizli ekonomi diye de adlandrlr. Genel olarak kayt dekonominin, mal ve hizmet retimine konu olmasna karlk ekonominin geleneksellm yntemleriyle btnyle tespit edilemeyen ve GSMH hesaplamalarnayansmayan alanlar kapsad kabul edilmektedir.

    Kefalet

    Birinin borcunu dememesi veya verdii sz yerine getirmemesi durumunda btnsorumluluu zerine alma durumudur.

    Keide Etmek

    Dzenlemek

    Ky Bankacl (Off-Shore)

    Ky bankacl lke dndan salanan fonlarn yine lke dnda kullandrlmasnamalayan ve lkede bankaclk sektr iin dzenlenmi her trl yasa veynetmeliklerin dnda kalan serbest bankaclktr.

    Konsolidasyon

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    12/24

    Ksa vadeli borcun, orta ya da uzun vadeli borca dntrlmesidir.

    Konsorsiyum

    Ortak yarar gzeten ve daha ok mali konularla uraan kiiler ya da kurululardan

    oluan bir gruptur. Ortaklk anlamna gelir.Konvertibilite

    Bir lke parasnn dier lke paralar ile serbeste deitirilibilmesidir.

    Kota

    (1) IMF yelerinin bu uluslararas kuruluta oluturduklar fondaki paylar, (2) ayrlanbir para ile alnacak maln eidini ve her eidin orann gsteren liste, (3) bir lkeningenellikle ithal mallarna koyduu miktar snrlamas, ithaline izin verilecek malhacminin hkmetler tarafndan fiziki miktar veya deer olarak snflandrlmasanlamlarnda kullanlr.

    Kotasyon

    Bir menkul kymetin tanmlanarak resmi borsa listesine kabul edilmesidir. Kotasyonayn zamanda yabanc para veya menkul kymetler iin verilen en yksek satn almave en dk satma fiyatn ifade eder.

    Kredi

    Belirli miktardaki satn alma gcnn, belirli bir sre iin ve geri verilmek zere birbedel (genellikle faiz) karl gerek ya da tzelkiilere verilmesidir. Kredi eitleri:gvencesine gre teminatl ve teminatsz; kullancsna gre; zel ve kamu, sresinegre; ksa ve uzun, verili yerine gre retim ve tketim; kullanm alanna gre ticari,tarm, sanayi, yap ve orman gibi ayrlr.

    Kredi Riski

    Bir bankann at kredilerin geri dnmemesi riskidir.

    Kupon Faizi

    Sabit getirili menkul kymetin zerinde yazl olan ve belirli dnemler itibariyle denenfaizdir.

    Kurucu Hisse Senedi

    Kurucu hisse senetleri, irket kurucularna ya da irket asndan nem arz eden

    ahslara genellikle bedelsiz olarak verilen, oy hakkndan yoksun ve sadece temetthakk olan bir adi senet olarak tanmlanr.

    Kurumlar vergisi

    Kurum kazanlar zerinden alnan vergi. Dolaysz bir vergidir. Sermaye irketleri,kooperatif irketler, iktisadi kamu kurulular, dernek ve tesislerle, vakflara aitiktisadi iletmeler bu vergi kapsamna girer. Kurumlar kendilerini oluturanortaklardan ayr bamsz bir varla ve hukuki kiilie sahiptir. Kurum olma hakkn

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    13/24

    da devlet verdiine gre devletin bumdan bir pay almas gerekir. Bu nedenlekurumlar vergisinin ifte vergilendirme olduu yolundaki iddialar rtlmektedir.

    Kurumsal Yatrmc

    Bireysel yatrmlardan farkl olarak yatrm fonlar, yatrm ortaklklar, sigorta

    irketleri, sosyal gvenlik kurulular, zel emeklilik fonlar, vakflar, sendikalar vebenzeri kurumlarca yaplan yatrmlardr.

    L

    Laissez Faire Laissez Passer

    Braknz yapsnlar, braknz gesinler olarak evrilen liberal grn iar.

    Leasing (Finansal Kiralama)

    firmalarn ticari ve snai faaliyetlerini gerekletirebilmek iin gereksinim duyduklarduran varlklar satn almak yerine belirli kira dentisi karlnda kullanm olanatanyan ve banka kredilerine alternatif olarak doan orta dnemli finansmanyntemidir. Bu yntem, 1930lu yllarda Dnya Ekonomik Krizindeki finansmanzorluu ve 2. Dnya Sava sonrasnda teknolojik gelimelerin yenileme vemodernleme harcamalarna zm olarak gelitirildi. Trkiyede de 1985tenbalayarak daha ok KOBler tarafndan kullanlmaktadr.

    LIBOR (London Interbank Borrowing Offer Rate)

    Londra bankalar arasnda gnlk olarak belirlenen faiz orandr ve uluslararasilemlerde referans alnr.

    Lot

    Borsada 1.000 adet hisse senedi bir araya gelerek birer lotu oluturur. Bylece 1 lotsenet miktar, irketin 1.000.000 liralk sermayesini temsil etmektedir ve MKBdeilemlere konu birimi tekil etmektedir. Lotun altndaki ksuratl miktardaki senetmiktarlar normal seans esnasnda alm-satma konu olabilmekle beraber fiyatkotasyonlar verilememektedir.

    MMakroekonomi

    Ekonomik olaylar global olarak ele alan ve zmleyen ekonomi. Makro byklkler,toplam retim, toplam istihdam, toplam isizlik, genel fiyat dzeyinin deime oran,ekonominin byme hz gibi byklklerdir. ngiliz ekonomisti Keynes'in ilerisrd, "Birey iin doru olan, toplum iin doru olmayabilir. Toplum iin doru olan

    da birey iin doru olmayabilir" anlayndan yola klarak ortaya atlan mikroekonomi kartdr.

    Mali stikrar

    Geni anlamda mali sistemin ya da altyapsnn, dar anlamda da mali piyasanndengede olmasdr. Mali sistem, tasarruflarn toplanarak yatrmclara ya datketicilere aktarlmasn salayan mekanizmalar (banka, kooperatif ya da para,tahvil gibi...) btndr.

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    14/24

    Mali Politika

    Kamunun; vergi, masraf ve bor idaresiyle piyasadaki para miktarn kontrol etmesineynelik politikalarn btndr. Ekonomistlere gre, para politikasndan daha etkilidir.

    Mali TablolarTrk Vergi Kanunu, Trk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas Kanununca bazirketler iin zorunlu olarak tutulan, irketin dnemsel faaliyetleri sonucu hazrlamakve yaynlamak (halka ak irketler, arac kurumlar vb.) zorunda olduklar ve ilgiliirketin performansn gsteren, standartlatrlm muhasebe kaytlardr. Balcalarbilano, gelir-gider tablosu, satlan maln maliyeti, kr datm, fon ve nakit akmtablolardr.

    Menkul

    Tanabilir mal anlamndadr.

    Menkul kymet

    Ortaklk veya alacakllk salayan belli bir mebla temsil eden, yatrm arac olarakkullanlan dnemsel gelir getiren, misli nitelikte seri halinde karlan, ibareleri aynolan ve artlar kurulca belirlenen kymetli evraktr.

    Menkul kymet ihrac

    Sermaye piyasas aralarnn ihracatlar tarafndan karlp halka arz edilerek veyahalka arz edilmeksizin satdr.

    Menkul kymet irad

    Menkul ve gayri menkullerden elde edilen faiz, kira, rant gibi haslat ifadeetmektedir.

    Menkul sermaye irad

    Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dnda nakdi sermaye veya para iletemsil edilen deerlerden mteekkil sermaye dolaysyla elde edilen kar pay, faiz vebenzeri iratlardr. Hisse senedi kar paylar ve itirak hisselerinden doan kazanlar(Vergi alaca dahil), Yatrm fon ve ortaklarndan elde edilen kar paylar , Her nevitahvil fazileri(Devlet tahvili, hazine bonosu, eurobond, varla dayal menkul kymet,finansman bonosu, zel sektr tahvili, yabanc meneli tahvil vb., Alacak faizleri,Mevduat faizleri (Dviz Tevdiat Hesaplarnn ana para kur farklar gelir saylmaz.),zel finans kurumlarnn dedikleri kar paylar, Repo gelirleri, Emekli sandklar veemeklilik ve sigorta irketlerinin yaptklar demeler.

    Merkez Bankas

    Banknot ihra eden, hkmetin para ve kredi politikasn yrtmede yardmc olan,veznedarlk grevini stlenmis, devletin iktisadi ve mali danmanln yapan birkurumdur.

    Mevduat

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    15/24

    Belirli dnem iin geri demek kouluyla belirli bir bedel karlnda mevduat sahibikiilerce bankalara tevdi edilen paradr.

    Mikroekonomi

    Ekonomik olaylar bireysel adan ele alan ve zmleyen ekonomidir.. zellikle

    tketicilerin ve firmalarn davran biimlerini inceleme konusu yapar.Muaccel

    Hemen denmesi gereken, deme gn gelmi anlamnda kullanlr.

    Muafiyet

    Elde ettii kazan ve iratlar nedeniyle vergi ykmls olmas gereken kii vekurumlarn, ilgili vergi yasalarnda yer alan zel hkmlerle vergi d braklmasdr.

    Muhtasar Beyanname

    Muhtasar beyanname, iverenler veya vergi tevkifat yapan dier kimseler tarafndankesilen vergilerin matrahlar ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesinemahsustur.

    Munzam Karlklar

    Bankalarn topladklar mevduatn belirli bir orannda Merkez Bankasna gvenceolarak yatrdklar paradr.

    Mkellef (Ykml)

    Vergi yasalarna gre kendisine vergi borcu yklenebilen gerek ve tzel kiileremkellef denilmektedir.

    Mnferit Beyanname

    Dar ykml olanlarn yllk beyanname ile bildirmeye mecbur olduklar kazan veiratlardan, vergisi kesinti yani tevkifat yoluyla alnmam olanlarn bildirilmesi iinkullanlan beyannameye mnferit beyanname denir.

    Mteri baznda saklama

    1995 ylndan itibaren borsa yatrmclarnn borsa yeleri nezdindeki saklamahesaplarnn Takasbank nezdinde elenerek mterinin kod ve ifresini kullanarakTakasbank nezdindeki bakiyesini takip edebilmesini salayan hizmettir.

    Mteselsil

    Birbirini izleyen, zincirleme anlamnda kullanlr.

    N

    Net Varlklar

    Merkez Bankasnn net i varlklar (NV), para tabanndan ay sonu cari kurlar ilehesaplanan Net D Varlklar kalemi kartlarak hesaplanr. Para taban, Merkez

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    16/24

    Bankas emisyonu art bankaclk sektrnn Merkez Bankas nezdindeki TLmevduatlar olarak tanmlanr. Merkez Bankasnn net d varlklar ise, Bankann netuluslararas rezervlerinin, orta vadeli dviz kredilerinin (net) ve dier net dvarlklarn toplam olarak tanmlanr.

    Niyet mektubu

    IMF kaynaklarna bavuran bir ye lkenin uygulayaca programn genel erevesiniizen, IMF Bakan'na hitaben yazlm, ye lke yetkililerinin (genellikle EkonomiBakan ve Merkez Bankas Bakan) imzalarn tayan mektuptur.

    Nominal Deer

    Hisse senedi veya tahvilin zerinde yazl olan deeridir. Ayrca tahvillerde vadesonunda denecek anapara tutardr.

    O-Ortodoks stikrar Program

    Uluslararas Para Fonu IMFnin 1970li yllardan bu yana enflasyonla mcadele edenlkelere tavsiye ettii programlara genel olarak verilen addr. Ortodoks kelimesiburada klasiklemi, klielemi istikrar programlar anlamnda kullanlmaktadr. Buprogramda IMF cretlerin dondurulmasn, program ncesi belirli bir orandadevalasyon sonras yavalatlm kur politikasn tavsiye eder ve tketimi ksarakenflasyonun kontrol altnda tutulmasn nerir. Bu klasik program bir ok uygulayclkede baarya ulaamam, hatta enflasyonun daha da hzlanmasna nedenolmutur.

    OECD

    Ekonomik birlii ve Kalknma Tekilat (Organisation for Economic Cooporation andDevelopment). 1960 ylnn aralk aynda imzalanan bir konvansiyonla 1961'in eyllaynda faaliyete gemitir. Merkezi Paris'tedir.

    OPEC

    Petrol ihra eden lkeler tekilat (Organisation of Petroleum Exporting Countries).1960 ylnn eyll aynda, ran, Irak, Suudi Arabistan, Kuveyt, Venezuela ve Katar,Caracas'ta bir araya gelerek OPEC'i oluturmutur. Ama, ham petrol fiyatna istikrarkazandrmak, petrol ihra politikalarn koordine etmektir.

    demeler dengesi

    Bir lkedeki bireylerin, firmalarn ve devlet kurumlarnn belirli bir dnem iinde dierlkelerin bireyleri, firmalar ve devlet kurumlaryla gerekletirdii uluslararas

    ilemlerin parasal deerlerini gsteren hesap tablosudur.

    zkaynak

    letme sahip ve ortaklklarnn bilano tarihinde, iletmeye yapm olduklar sermayeyatrmlarnn tutardr.

    P

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    17/24

    Para

    Mal ve hizmetlerin deiim arac. Ekonomide madeni, banknot para birimlerinin yansra vadesiz mevduatlar ve kredi kartlar da para unsurlar iinde saylr. Deiimarac, deer lt ve saklama ilevi vardr. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibideiim aralar da para benzeri olarak deerlendirilir.

    Para Arz

    Para stoku anlamnda da kullanlr. Belirli bir anda ekonomide dolanmda bulunan vepara olarak kullanlan aralarn toplamdr.

    Para Piyasas

    Ksa vadeli fon (kredi) arz ve talebinin karlat, genellikle Merkez Bankalartarafndan ynlendirilen piyasalardr.

    Para Politikas

    Bir lke ekonomisindeki para arz hacmini deitirmeye ynelik politikalar btndr.Uygulama yntemleri arasnda Merkez Bankasnn senetleri nakite evirdii akpiyasa mdahalesi, banka ilemleri ve kredi tavannn deitirilmesi saylabilir. Parapolitikalar deflasyonda yetersiz kalr.

    Parite

    1) Karlkl ilikilerde iki tarafn birbirine eit olmas, herhangi bir uyumazln birsorunun zmnde taraflarn eit temsili ilkesi, (2) Ayn deerde olmayan eitli lkeparalarnn kambiyo deerleri bakmndan ve karlklar olan altna oranlar asndaneit olmalar, farkl lke paralarnn muadil kymetleri, iki lkenin ulusal para birimleriarasndaki dnm haddi, (3) Fiyat eitlii anlamlarnda kullanlr.

    Pasif

    Aktifteki varlklarn hangi kaynaklarla finanse edildiini gsterir tablodur.

    Piyasa Deeri

    Menkul kymetin, piyasada o gn itibariyle geerli olan vadeye kadar getirisine grehesaplanan fiyatdr.

    Portfy

    Bir yatrmcnn sahip olduu menkul kymetlerin tmne verilen addr.

    Protesto

    Bir vergiyi istemeyerek dediine dair mkellefin itiraz anlamna gelmektedir.

    Provizyon

    (1) ekin karlnn bulunup bulunmadnn sorulmas; ekin zerindeki yazldeerin denebilmesi iin karlnn olup olmadnn ilgili bankaya sorularak kontroledilmesi; akreditif karl yaplan ithalatta, akreditif tutar dvizin muhabir bankanezdinde hazr olduunun ve mal belgeleri teslimi karlnda satcya deme

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    18/24

    yaplmas iin yetki verildiinin amir bankaya bildirilmesi, (2) letme zararlarnnkarlanabilmesi iin ayrlan para. Bir iletmenin yedekleri dnem karndan ayrldhalde karlk ayrmak iin iletmenin kar etmesi gerekmemektedir. Varlklarndeerindeki azalmalara kar alnan nlemler olarak ve iletme iin bir ykmllkdourabilecek olaylar iin karlk ayrlr.

    RRating

    Dereceleme, kredi riskini snflandrma, kredi kalitesinin veya borlanma aralarzerindeki risk derecesinin belirlenmesi operasyonudur. Ama, menkul deer ihraederek borlanmak isteyen irketlerin durumu hakknda fikir edinmektir.

    Reel Faiz

    Nominal faizin enflasyondan arndrlarak ifade edilen eklidir.

    Reel Getiri

    Herhangi bir yatrm aracnn enflasyondan arndrlm getirisidir.

    Reel Sektr (Reel Kesim)

    Ulusal ekonomide tarm, sanayi ve hizmetler ana sektrlerinde retici ve tketicikonumundaki bireylerin tmn temsil eden kesimdir. Bu kesimin gerekletirdiitasarruflar finansal kesim tarafndan toplanr ve tekrar reel kesime kullandrlr.

    Reeskont

    Bir bankann elinde bulundurduu deme sras henz gelmemi senetleri bir bakabankaya iskonto ettirmesidir.

    Rehin

    Bir borcun denmesinin temini amacyla borlu tarafndan alacaklya verilen ve bordenince geri alnan kymetli eya anlamnda kullanlr.

    Repo

    Bir menkul kymetin ilem balang valrnde satlp biti valrnde geri alnmasnifade eder. Repo yapan taraf paray kullanan taraftr. Alm geri alm vaadiylesattr.

    Resesyon

    Ekonomik hayatn canlln kaybetmesi, retim faaliyetlerinin daralmas, duraklama,ekonomik etkinliklerde grlen hafif dme. Resesyon, ekonominin byme hznn,nfus art hznn altna inmesi ve dolaysyla kii bana milli gelirin yerindesaymasdr.

    Revelasyon

    Bir lke parasnn dier lkelerinin paralar karsnda deer kazanmas srecidir.

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    19/24

    Rezerv para

    Uluslararas mali kurulular ile hkmetlerin ellerinde bulundurduklar altn ve dvizeverilen addr.

    Risk

    stenmeyen sonularla karlama olasldr.

    Rcu

    Geri dnme, cayma

    S-

    Sabit Dviz

    Belirli bir lkenin ulusal parasnn, belli bir parite zerinden konvertibl (Konvertibilte)bir dvize balanarak deerinin ayarlanmasdr.

    Satn Alma Gc Paritesi (SGP)

    lkeler arasndaki fiyat dzeyi farkllamasn ortadan kaldran para birimidntrme orandr. Eldeki toplu bir para parite oran ile farkl bir para biriminedntrldnde, tm lkelerde ayn sepetteki mal ve hizmetler satn alnabilir.SGP lkeler arasndaki fiyat farkllklarn yok ederek, ulusal para birimlerini birbirlerinidntren orandr.

    Serbest dalgalanma (Free float)

    Serbest dalgalanan kur sisteminde lke parasnn deeri piyasa tarafndanbelirlenmektedir. Dviz piyasasna yaplan mdahaleler, kurlarn istenilen dzeydeolumasn salamak yerine, bu piyasadaki gereksiz dalgalanmalar nlemek vedeiimleri daha lml hale getirmek iin yaplmaktadr. Bu sistemde para politikas,daha etkin hale gelmekte ve lkenin tutmas gereken uluslararas rezerv miktarazalmaktadr. Serbest dalgalanan dviz kuru sisteminden kaynaklanan olumsuzlukise, d ekonomik ilikilerde belirsizlikleri ve riskleri artrmas nedeniyle kaynakdalmn olumsuz etkilemesidir.

    Serbest Dviz

    Konvertibl ulusal para. Yurtiinde baka ulusal paralara tahvili serbest olup, yurtdnatransferlerine eitli snrlar konmu olabilir.

    Serbest piyasa ekonomisi

    Ekonomik faaliyetlerin tam rekabet artlar iinde serbeste yaplabildii, ekonomiksorunlarn zmnn devletin ekonomiye mdahalesiyle deil fiyat mekanizmasaracl ile gerekletirildii ekonomi. Arz ve talebin temel belirleyici olarak kabuledildii bu tr ekonomilerde fiyat mekanizmasnn iyi ilemesi zorunludur.

    Sermaye Piyasas

    Genellikle uzun vadeli fon ihtiyalarnn karland ve Hazine tarafndan kontroledilen piyasadr.

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    20/24

    Speklasyon

    Bireyin gelecekle ilgili beklentileri dorultusunda fiyat ya da dviz kurundakideimelerden bir gelir elde etmek amacyla yaplan ilemdir.

    Standby anlamasGnmzde uluslararas kredi ilemlerinde kullanlr. Her an verilebilecek kredileriniteler. En belirgin uygulamas uluslararas para fonu (IMF) bnyesinde grlr.Kuruluta ilgili yeler iin zerinde anlamaya varlan belirli sreler dahilinde ve bellimiktara kadar sz konusu olan kullanlabilir fonlar ifade eder. Bu anlamalar geneldebir yl srelidir.

    Swap (vadeli ift tarafl dviz deiimi)

    Faiz oranlar ile dviz kurlarndaki deimelerin yaratt riskleri azaltmak, lke, firmave dviz baznda oluabilecek dezavantajlar asgariye indirmek amacyla gelitirilenfinansal bir tekniktir.

    T

    Tahakkuk

    Gerekleme

    Tahsil

    Verginin tahsili kanununa uygun surette denmesidir.

    Tahvil

    Devletin 1 yl, anonim ortaklklarn en az 2 yl ve daha uzun vadeyle, dn parabulmak amacyla, itibari kymetleri eit ve ibareleri ayn olmak zere kardklar borsenetleridir.

    Takasbank

    Borsada kote olan senetlerin ilemlerin dzgn olarak ilenmesi ve dzenli olaraktutulmas amacyla borsada saklanmasdr. MKBde ilem gren senetlerinmuhafazas ile grevli olan MKB Takas ve Saklama Bankas A.., kote olan senetlerinbyk bir ksmn muhafaza ettii iin ayrca fiziki bir dolama engel olmakta veirketleri senet basma klfetinden kurtarmaktadr.

    Tam Mkellef (Ykml)

    Gelir Vergisi Yasasnda yer alan dzenleme gerei olarak aada yazl olan gerekkiiler, Trkiye iinde ve dnda elde ettikleri kazan ve iratlarn tamam zerindenvergilendirilirler. 1.Trkiyede yerlemi olanlar 2.Resmi daire ve messeselere veyamerkezi Trkiyede bulunan teekkl ve teebbslere bal olup ad geen daire,messese, teekkl ve teebbslerin ileri dolaysyla yabanc lkelerde oturan Trkvatandalar.

    Tarh

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    21/24

    Verginin tarh, vergi alacann yasalarda gsterilen matrah ve nispetler zerindenvergi dairesi tarafndan hesaplanarak bu alaca miktar itibariyle tesbit eden idariilemdir.

    Tasarruf

    Gelirden tketimin kartlmas ile elde edilir.Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu

    Bankaclkta gven ve istikrar korumak ve bankalarn mali yaplarn glendirmek,gerektiinde yeniden yaplandrmak ve bankalardaki tasarruf mevduatn sigortaetmek amacyla T.C.M.B. Nezdinde kurulan bir fondur.

    Tavan fiyat

    Hisse senetlerinin bir seans ierisinde grebilecei en yksek fiyattr.

    Tebli

    Vergilendirmeyi ilgilendiren ve hkm ifade eden hususlarn yetkili makamlartarafndan ykmlye veya ceza sorumlusuna yaz ile bildirilmesine teblidenilmektedir.

    Tedavl

    Sirklasyon, para dolam, sat miktar. Bir parann tedavldeki oran yzde 50'yiaarsa daha byk bir para basp piyasaya srmek gerekir.

    Tekel

    Tek bir satc ve karlnda ok miktarda alc olan piyasadr.

    Teknik analiz

    Hisse senedi veya borsa endeksi fiyatnn ya da ilem miktarnda meydana gelendeimelerin genellikle grafiklerle aklanmas ve gelecee ynelik trend belirlemearacdr.

    Temel analiz

    Hisse senetlerinin geree en yakn fiyatlarn bulmaya ynelik bir yntemdir.

    Temerrt

    Taahhtlerinin gerektirdii deme veya menkul kymet teslimatlarn belirlenen

    sreler iinde gerekletirmeyen borsa yesi, herhangi bir ihbara gerek kalmakszntemerrde dm saylr.

    Temerrt Faizi

    Vadesinde denmeyen bir alacak iin uygulanacak olan cezai faizdir.

    Temett

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    22/24

    (Kar pay) Ortaklarn dnem iinde elde ettikleri kardan mevcut ortaklarn pay almahakkdr.

    Temett getirisi

    Hisse senedinin yllk getirisidir.

    Teminat

    Garanti, gvence

    Teminat mektuplar

    Alc ile satc arasndaki gvenin salanmas iin bir banka araclna ihtiya duyulur.Bankalar borluya kefil olarak bu gveni salar.

    Temlik

    Bir hakkn ya da alacan bir baka kimseye devredilmesidir.

    Ters repo

    Bir menkul kymetin balang tarihinde alnp biti tarihinde geri satlmas ilemidir.Ters repo yapan paray kullandran taraftr.

    Tevkifat(Stopaj)

    Gelir Vergisi Yasasnn 94. maddesinde saylan gelir trleri zerinden, yasamaddesinde yer alan ve Bakanlar Kurulu tarafndan belirlenmi oranlarda yaplankesinti, gelir vergisi tevkifat olarak adlandrlr.

    Tezgah st Piyasa (Over The Counter-OTC)

    Deerli evraklarn ticaretinin yapld standardize edilmemi piyasalardr.

    Toptan Eya Fiyatlar Endeksi(TEFE)

    Bir ekonomideki genel fiyat dzeyini ve parann satn alma gcndeki deiimleribelirlemek iin seilmi mallarn toptan fiyatlar izlenerek dzenlenen endekstir.

    TFE

    Tketici Fiyat Endeksi

    Tzel Kii

    Bal bana bir varlk olmak zere kurulan ve belirli ama iin meydana getirilendevlet, irket gibi maddi olmayan varlktr.

    U-

    Ulusal Gelir

    Bir ulusun bir yl iinde rettii toplam deer; bir ekonomide belli bir dneme ilikinsafi milli hasla deerinden ayn dnemde alnan dolayl vergiler toplamnn

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    23/24

    karlmasyla elde edilen tutardr.

    Uluslararas Dviz Rezervleri

    Uluslararas demelerde kabul gren deme aralar rezervidir. Altn, dviz, zelekme haklar (SDR) ve IMF'deki rezerv pozisyonlar gibi.

    V

    Vade

    Bir iin yaplmas veya bir borcun denmesi iin gsterilen sredir.

    Vadeli ilem szlemesi

    Szlemenin taraflarn belirlenen ileri bir tarihte zerinde anlalan fiyattanstandartlatrlm miktardaki bir mali veya kymeti alma veya satma ykmllnesokan szlemedir.

    Valr

    Bankaclk ilemlerinde faizin balad gndr.

    Veraset ve ntikal Vergisi

    Bedelsiz veya karlksz bir ekilde elde edilen servet unsurlarna uygulanan varlkvergisi trdr. Miras veya batan gelen varlklar iin denir. Bu iki verginin birarada uygulanmasnn sebebi, vergi karma olanaklarnn ortadan kaldrlmasdr. Buverginin aleyhinde olanlar, verginin mlkiyet hakkn zedelediini, sermaye birikiminiolumsuz ynde etkilediini ileri srerler.

    Vergi Ehliyeti

    Mkellefiyet ve vergi sorumluluu iin yasal ehliyet art deildir. Vergiyi douranolayn kanunlarla yasak edilmi bulunmas mkellefiyeti ve vergi sorumluluunukaldrmaz.

    Vergi adesi

    Vergi sorumlusunun ifte vergilendirilmesini telafi etmek veya ihracat, retimi,herhangi bir ekonomik faaliyeti tevik etmek amacyla baz vergi konularndanceden alnan verginin bir ksmnn veya tamamnn mkellefe geri verilmesidir.

    Vergi Kesenlerin Sorumluluu

    Yaptklar ve yapacaklar demelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam

    olarak kesilip denmesinden ve bununla ilgili dier devleri yerine getirmektensorumludur. Bu sorumluluk, vergilerden dolay asl mkelleflere rucu etmek hakknkaldrmaz.

    Vergi Sorumlusu

    Verginin denmesi bakmndan, alacakl vergi dairesine kar muhatap olan kiilervergi sorumlusudur. Birden fazla kiinin bortan sorumlu tutulmas halinde buduruma zincirleme (mteselsil) sorumluluk denir.

  • 8/7/2019 bankaclk terimleri

    24/24

    Vergiyi Douran Olay

    Vergi alaca vergi yasalarnn vergiyi baladklar olayn vukuu veya hukuki durumunoluumu ile doar. Vergi alaca mkellef bakmndan vergi borcunu oluturur.

    YYatrm

    Belli bir getiri salamak amacyla, belirli vadelerde birikimlerin yatrm aralarnabalanmasdr.Yatrmc yapt yatrmn maliyetini stlenir. Bu onun riskidir. Eeryatrmc kendi z fonlarn kullanarak yatrm yapyorsa, en azndan bu fonlarnmaliyetini karlamas gerekir. Yatrmc, elindeki bu fonlarla tahvil al sat veyavadeli mevduat ile faiz geliri de salayabilir. Faiz hadleri, gelir seviyesi, borlanabilmeimkanlar ve risk yatrm etkileyen unsurlardandr.

    Yatrm danmanl

    Mterilere sermaye piyasas aralar ile bunlar ihra eden ortaklk ve kurulular,ynlendirici nitelikte yazl veya szl yorum ve yatrm tavsiyelerinde bulunulmasfaaliyetidir.

    Yatrm fonlar

    Halktan katlma belgeleri karl toplanan paralarla belge sahipleri hesabna,oluturulan portfy iletmek amacyla kurulan malvarldr.

    Yatrm ortaklklar

    Sermaye piyasas aralar ile altn ve dier kymetli madenler portfy iletmek zereanonim ortaklk eklinde ve kaytl sermaye esasna gre kurulan sermaye piyasaskurumlardr.

    Yerel ynetimler

    Kendi zel gelirlerine ek olarak genel bteden yardm alan, zel bteli kurulular.Balcalar belediyeler ve il zel idareleridir.

    Yllk Beyanname

    Yllk beyanname, muhtelif kaynaklardan bir takvim yl iinde elde edilen kazan veiratlarn bir araya getirilip toplanmasna ve bu suretle hesaplanan gelirin vergidairesine bildirilmesine mahsustur.

    Z

    Zaman creti

    Bir retim faaliyetine, retim faktr olarak katlan emein, retim faaliyeti iingeen sreye gre yaratlan maldan pay almasdr.