bản chính bộ công thức vật lý 12

download bản chính bộ công thức vật lý 12

of 51

Transcript of bản chính bộ công thức vật lý 12

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    1/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    1

    Chng I: DAO NG CHC

    I - ICNGV DAO NGIU HO

    T: chu k; f: tn s; x: li ; v: vn tc; a: gia tc; g: gia tc trngtrng; A: bin dao ng; ( t + ): pha dao ng; : pha ban u; : tc gc;1. Phng trnh dao ng

    tAcosx

    - Chu k:2

    T (s) - Tn s:2

    1

    Tf (Hz)

    - Nu vt thc hin c N dao ng trong thi gian t th:

    t N

    T v fN t

    .

    2. Phng trnh vn tctAxv sin'

    - x = 0 (VTCB) th vn tc cc i: Avmax

    - x A (bin) th 0v 3. Phng trnh gia tc

    2 2' cosa v A t x

    - x = A th 2maxa A

    - x = 0 th 0a

    Ghi ch: Lin h v pha: v sm pha2

    hn x;

    a sm pha 2 hn v;a ngc pha vi x.

    4. H thc c lp thi gian gia x, v v a

    - Gia x v v:2

    222 v

    xA

    - Gia v v a:

    222 2

    2max

    a

    v A v

    - Gia a v x: 2a x

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    2/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    2

    5. Cc lin h khc

    - Tc gc:max

    max

    v

    a

    - Tnh bin

    2

    222

    2

    22

    max

    2max

    2

    maxmax 242

    avvxk

    W

    a

    vav

    n

    SLA

    6. Tm pha ban u

    2

    A 22

    A

    3

    2A

    3

    A2

    A O A

    2

    A 22

    A 32

    A

    v < 0= + /2

    v < 0= + /4

    v < 0= + /6

    v = 0

    = 0

    v < 0= + /3

    v > 0= - /6

    v < 0= + 2 /3

    v > 0= - /2 v > 0= - /3

    v > 0= - /4

    v < 0= + 3 /4

    v < 0= + 5 /6

    v > 0

    = -5 /6

    v > 0= - 3 /4

    v > 0= - 2 /3

    v = 0=

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    3/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    3

    6. Thi gian ngn nht vt i t:+ x1n x2 (gi s 21 xx ):

    12t vi

    Ax

    A

    x

    2

    2

    1

    1

    cos

    cos

    21,0 .

    + x1n x2 (gi s 1 2x x ):

    12t vi

    A

    x

    A

    x

    2

    2

    1

    1

    cos

    cos

    1 2, 0

    7. Vn tc trung bnh - tc trung bnh

    - Tc trung bnh vS

    t

    - di x trong n chu k bng 0;qung ng vt i c trong n chu k bng nAS 4 .

    - Vn tc trung bnhx

    v t .

    8. Tnh qung ng vt i c trong thi gian t

    cos-A A

    2

    0 A2

    A 2

    2 A 3

    2

    +A

    T/4 T/12 T/6T/8 T/8

    T/6 T/12* Phng php chung tm qung ng itrong khong thi gian no

    ta cn xc nh:- V tr vt lc t = 0 v chiu chuyn ng ca vt lc ;

    - Chia thi gian t thnh cc khong nh: nT; nT/2; nT/4; nT/8; nT/6;T/12 vi n l s nguyn;

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    4/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    4

    - Tm qung ng s1; s2; s3; tng ng vi cc qung thi gian nutrn v cngliTnh qung ng ngn nht v b nhtvt i c trong khong thi

    gian t vi2

    0T

    t

    Nguyn tc:+ Vt i c qung ng -A - x0 O x0 +A

    di nhtkhi li im u v imcuic gi tr i nhau smax

    Qung ngdi nht: max 2 sin2

    tS A

    + Vt i c qung ng -A - x0 O x0 +Angnnhtkhi li im u v imcui c gi tr bng nhau

    smin Smin

    Qung ng ngnnht: min 2 1 cos

    2

    tS A

    Trng hp2

    Tt th ta tch t

    Tnt

    2 * 0

    2

    Tn N v t :

    + Qung ng ln nht: max 2 2 sin2

    tS nA A

    + Qung ng nh nht: min 2 2 1 cos2

    tS nA A

    + Tc trung bnh ln nhttrong thi gian t: maxaxtbmS

    vt

    + Tc trung bnh nh nhttrong thi gian t: minmintbS

    vt

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    5/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    5

    II - CON LC L XO

    l : bin dng ca l xo khi vt cn bng;k: cng ca l xo (N/m);

    0l : chiu di t nhin ca l xo

    1. Cng thc c bn- Tn s gc:

    k g

    m l;

    + Con lc l xo treo thng ng:2

    mg gl

    k;

    + t con lc trn mt phng nghing gc khng ma st:sinmg

    l k - p dng cng thc v chu k v tn s:

    2. Chiu di cc i v cc tiu ca l xo+ dao ng thng ng:

    AlllAlll

    0max

    0min 2

    minmax llA

    + dao ng phng ngang:

    min 0

    max 0

    A

    l A

    l l

    l

    3.Ghp l xo.

    - Ghp ni tip:nkkkk

    1...11121

    - Ghp song song: nkkkk ...21

    - Gi T1 v T2l chu k khi treo m vo ln lt 2 l xo k1 v k2 th:

    + Khi ghp k1ni tip k2:2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    2

    1

    111

    fff

    TTT

    22 2

    1 1 1

    2 2

    m lT

    k g

    k gf

    T m l

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    6/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    6

    + Khi ghp k1 song song k2:2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    2

    1

    111

    TTT

    fff

    - Gi T1 v T2l chu k khi treo m1 v m2ln lt vo l xo k th:

    + Khi treo vt 21 mmm th:2

    2

    2

    1 TTT

    + Khi treo vt 21 mmm th:2

    2

    2

    1 TTT 21 mm

    4. Ct l xo- Ct l xo c cng k, chiu di

    0l thnh nhiu on c

    chiu di nlll ...,,, 21 c cng

    t ng ng nkkk ...,,, 21 lin h nhau theo h thc:

    nnlklklkkl ...22110 .

    -Nu ct l xo thnh n on bng nhau (cc l xo ccng cng k):

    nkk' hay:

    nff

    n

    TT

    '

    '

    5. Lc n hi - lc hi phc

    Nidung

    Lc hi phucLc n hi

    L xo nmngang

    L xo thng ngA A

    Gc ti V tr cn bng V tr l xo cha bin dng

    Bn chthp dh

    F P F Fh= k . ( bin dng)

    nghav tcdng

    - Gy ra chuyn ngca vt- Gip vt tr vVTCB

    - Gip l xo phc hi hnh dng c- Cn gi l lc ko (hay lc y) ca lxo ln vt (hoc im treo)

    Cc i Fmax = kAFmax = kA Fmax = k(l + A)

    Cc tiu

    Fmin = 0

    Fmin = 0 Fmin = 0Fmin = k(l

    A)V trbt k

    F= k x F= k x F = k(l + x)

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    7/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    7

    III - CON LCN

    1. Cng thc c bnDi y l bng so snh cc c trng chnh ca hai h dao ng.

    H dao ng Con lc l xo Con lc n

    Cu trcHn bi m gn vo l xo (k). Hn bi (m) treo vo u si

    dy (l).

    VTCB

    - Con lc l xo ngang: lxo khng gin- Con lc l xo thng ng

    n dnk

    mgl

    Dy treo thng ng

    Lc tc dng

    Lc n hi ca l xo:F = - kxx l li di

    Trng lc ca hn bi v lccng ca dy treo:

    sl

    gmF s l li cung

    Tn s gcm

    k=

    g

    l

    l

    g

    Phng trnhdao ng.

    x = Acos(t + ) s = s0cos(t + )Hoc = 0cos(t + )

    C nng2 2 21 1

    2 2W kA m A 0

    (1 cos )W mgl

    20s

    l

    gm

    2

    1

    - Chu k dao ng ca con lc n c chiu di l1 v l2ln lt l T1 v T2

    th:+ Chu k ca con lc c chiu di 21 lll :

    2

    2

    2

    1 TTT

    + Chu k ca con lc c chiu di 21 lll :2

    2

    2

    1 TTT 21 ll .

    - Lin h gia li di v li gc: s l - H thc c lpthi gianca con lc n:

    a = - 2s = - 2

    l; 2 2 2

    0

    ( )v

    S s 2

    2 2

    0

    v

    gl

    2. Lc hi phc

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    8/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    8

    2sins

    F mg mg mg m sl

    3. Vn tc - lc cng+ Khi con lc v tr li gc vn tc v lc cng tng ng ca vt:

    0

    0

    2 cos cos

    3cos 2cosc

    v gl

    T mgKhi 0 nh:

    2 20

    2 2

    0

    31

    2c

    v gl

    T mg

    + Khi vt bin:0

    0

    cosc

    v

    T mg; khi 0 nh:

    2

    0

    0

    12

    c

    v

    T mg

    + Khi vt qua VTCB: 0

    0

    2 1 cos

    3 2cosc

    v gl

    T mg; khi 0 nh:

    0

    2

    01c

    v gl

    T mg

    4. Bin thin chu k ca con lc n ph thuc: nhit , su v cao. Thi gian nhanh chm ca ng h vn hnh bng con lc n

    a.Cng thc c bn* Gi chu k ban u ca con lc l 0T (chu k chy ng), Chu k sau

    khi thay i l T(chu k chy sai).

    0TTT : bin thin chu k.+ 0T ng h chy chm li;+ 0T ng h chy nhanh ln.

    * Thi gian nhanh chm trong thi gian N (1 ngy m24 86400N h s ) s bng:

    0

    TNT N

    T T

    b. Cc trng hp thng gp

    Khi nhit thay it1

    t n 2t :0

    1

    2

    1

    2

    Tt

    T

    N t

    ( 2 1t t t )

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    9/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    9

    Khi a con lc t cao1

    h n cao2

    h : 0

    T h

    T R

    hN

    R

    ( 2 1h h h )

    Khi em vt ln cao 0h , khi em vt xung cao thp hn0h . Ban u vt mt t th 01h v hh

    Khi a con lc t su1

    h n su2

    h : 02

    2

    T h

    T R

    N h

    R

    ( 2 1h h h )

    Khi em vt xung su 012 hhh , khi em vt ln cao hn banu 0h . Ban u vt mt t th 01h v hh

    c. Cc trng hp c bit- Khi a con lc mt t (nhit

    1t ) ln cao h (nhit

    2t ):

    0

    1

    2

    T ht

    T R

    Nu ng h vn chy ng so vi di mt t th:

    0

    10

    2

    T ht

    T R

    - Khi a con lc t tri t ln mt trng (coi chiu di l khng i) th:

    T

    MT

    MT

    T

    MT

    T

    M

    M

    R

    R

    T

    T

    5. Con lc n chu tc dng ca lc ph khng i

    * Lc ph f

    gp trong nhiu bi ton l:

    +Lc qun tnh amFq

    , ln: maFq , (a l gia tc ca h quychiu)

    +Lc in trng F qE , ln: EqF ,

    q l in tch ca vt, E l cng in trng ni t con lc ( /V m )

    +Lc y Acsimet gV

    AF , ln: VgFA .

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    10/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    10

    l khi lng ring ca mi trung vt dao ng, V l th tch vtchim ch

    Chu k dao ng trong trng hp ny s l:g

    lT 2 ,

    'g l gia tc trngtrng hiu dng.* Tnh g':

    + Trng hp Pf

    :m

    fgg '

    Lc qun tnh: agg'

    Lc in trng:m

    Eqgg '

    + Trng hp Pf

    :m

    fgg '

    Lc qun tnh: agg'

    Lc in trng:m

    Eqgg '

    Lc y Acsimt: m

    Vg

    gg '

    + Trng hp Pf

    :2

    2'

    m

    fgg

    Lc qun tnh: 22' agg

    Lc in trng:2

    2'

    m

    qEgg

    Ch :+ Trng hp Pf

    th gc lch ca si dy so viphng

    thng ng c tnh:P

    ftan

    + Khi con lc n gn trn xe v chuyn ng trn mt phngnghing gc khng ma st th VTCB mi ca con lc l si dy lchgc (si dy vung gc vi mt phng nghing)so vi phngthng ng v chu k dao ng ca n l:

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    11/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    11

    cos2'

    g

    lT

    V - NNGLNG DAO NG

    -ng nng: tAmmvWd2222 sin

    2

    1

    2

    1

    - Th nng: tAmkxWt2222 cos

    2

    1

    2

    1

    - ng nng v th nng bin thin tun hon vi chu k bng 1/2 chu kdao ng iu ho (T = T/2).

    - Khong thi gian gia 2 ln ng nng v th nng bng nhau lin tip lT/4.

    cos-A A

    2

    0 A2

    A 2

    2 A 3

    2

    +A

    T/4 T/12 T/6

    Vi T/8 T/8

    T/6 T/12

    1. Con lc l xo (Chn gc th nng ti VTCB)

    - ng nng: 22

    1mvW

    ; Th nng: 2

    2

    1kxWt

    - C nng: t WWW222

    2

    1

    2

    1AmkA

    + V tr ca vt khi t nWW :1n

    Ax

    W = 3 Wt WmaxWt = 0

    Wt = 3 WW = WtW = 0Wtmax

    W = Wtmax = Wmax = 1/2kA2

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    12/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    12

    + Vn tc ca vt lct

    nWW :11

    max

    n

    A

    n

    vv

    + ng nng khi vt li x: 222

    1xAkW

    + T s ng nng v th nng:2

    22

    x

    xA

    W

    W

    t

    2. Con lc n(Chn gc th nng ti VTCB)

    - ng nng: 22

    1mvW

    ; Th nng: cos1mglWt

    - C nng: t WWW 0cos-1mgl

    Khi gc 0 b th:21

    2tW mgl ;

    20

    1W mgl2

    + V tr ca vt khi

    t nWW :1

    0

    n

    SS v

    1

    0

    n

    + Vn tc ca vt lc

    t

    nWW :1

    max

    n

    vv

    1

    0

    n

    S

    + ng nng ca vt khi n li :

    220222

    02

    1

    2

    1SSmmglW

    + T s ng nng v th nng:2

    22

    0

    2

    22

    0

    S

    SS

    W

    W

    t

    VI - TNGHP DAO NG

    1. Phng php gin Frexnel- Bi ton:Tng hp 2 dao ng iu ho cng phng:

    1 1 1

    2 2 2

    cos

    cos

    x A t

    x A t cosx A t

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    13/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    13

    Vi

    2211

    2211

    2121

    2

    2

    2

    1

    coscos

    sinsintan

    cos2

    AA

    AA

    AAAAA

    -Nu bit mt dao ng thnh phn 111 cos tAx v dao ngtng hp tAx cos th dao ng thnh phn cn li l

    222 cos tAx c xc nh:

    11

    112

    11

    2

    1

    22

    2

    coscos

    sinsintan

    cos2

    AA

    AA

    AAAAA

    (vi 21 )-Nu 2 dao ng thnh phn vung pha th: 22

    2

    1 AAA

    2. Tm dao ng tng hp xc nh A v bng cch dng mytnh thc hin php cng:

    + Vi my FX570ES: Bm chn MODE 2 mn hnh xut hin ch:CMPLX.

    -Chn n v o gc l bm: SHIFT MODE3 mn hnh hin th ch D(hoc Chn n v gc l Rad bm: SHIFT MODE4 mn hnh hin th

    ch R )-Nhp A1 SHIFT (-) 1, +Nhp A2 SHIFT (-) 2 nhn = hin th kt

    qu.

    (Nu hin th s phc dng:a+bi

    th bmSHIFT 2 3 = hin th kt

    qu: A )

    + Vi my FX570MS: Bm chn MODE 2 mn hnh xut hin ch:CMPLX.

    Nhp A1 SHIFT (-) 1 + Nhp A2 SHIFT (-) 2 =Sau bm SHIFT + = hin th kt qu l: A. SHIFT = hin th kt

    qu l:

    + Lu Ch hin th mn hnh kt qu:

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    14/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    14

    Sau khi nhp ta n du = c th hin th kt qu di dng s v t, munkt qu di dng thp phnta n SHIFT = (hoc dng phm SD ) chuyn i kt qu Hin th.

    VII - DAO NGTTDN- Tm tng qung ngS m vt i c cho n khi dng li:

    SFkA C2

    2

    1

    - gim bin sau 1 dao ng:2

    4 CFAm k

    FC4 , CF l lc cn

    Nu Fcl lc ma st th :kNA 4

    - S dao ng thc hin c:CF

    Ak

    A

    AN

    4

    .' 11

    Nu Fcl lc ma st th:N

    kAN

    4' 1

    - Thi gian t lc b ma st n khi dng lit =N. T

    - Da vo s dao ng thc hin xc nh c s ln qua VTCB cavt: khi 25,' nNn (n nguyn) th s ln qua VTCB s l 2n; khi

    75,'25, nNn th s ln qua VTCB ca vt l 2n+1; khi1'75, nNn th s ln qua VTCB ca vt l 2n+2.

    - V tr ca vt c vn tc cc i:

    Fc = Fhp => .m.g = K.x0 => 0mg

    xk

    - Vn tc cc i khi dao ng t c ti v tr x0 :

    0 0v (A x ).

    VIII - DAO NGCNGBC.CNGHNG

    -Khi vt dao ng cng bc th tn s (chu k) dao ng ca vt bngtn s (chu k) ca ngoi lc.

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    15/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    15

    - Hin tng cng hng xy ra khi tn s (chu k) ca ngoi lc bng tns (chu k) dao ng ring ca h.

    Ch :Chu k kch thchv

    lT ; l l khong cch ngn nht gia 2 mi

    ray tu ha hoc 2 g trn ng ; Vn tc ca xe con lc t trnxe c cng hng:

    0

    0

    lfT

    lv

    IXCON LCTRNG PHNG

    - xc nh chu k ca 1 con lc l xo (hoc con lc n) ngi ta sosnh vi chu k T0( bit) ca 1 con lc khc 0TT .

    - Hai con lc ny gi l trng phng khi chng ng thi i qua 1 v trxc nh theo cng mt chiu

    - Thi gian gia hai ln trng phng:0

    0

    TT

    TT

    Ch :+ Nu 0TT nTTn 01

    + Nu 0TT 01 nTTn (vi *Nn )

    CHNG II: SNG CHC

    I - ICNGV SNG CHC

    T: chu k sng; v: vn tc truyn sng; :bc sng

    1. Cc cng thc c bn

    -Lin h gia , v v T (f): v fT

    - Qung ng sngtruyn i c trong thi gian t: tT

    vtS

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    16/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    16

    - Vn tc truyn sngbit qung ng sng truyn c trong thi gian t

    l S:t

    Sv

    -Khong cch gia n gn li lin tip l d th:

    1n

    d

    - n ngn sngi qua trc mt trong thi gian t th:1n

    tT

    -Phao nh cao n lntrong thi gian t th:1n

    tT

    2. Phng trnh sng

    - Sng truyn tN qua O v n M, gi s biu thc Sng ti O c dng:)cos(0 tAu , th:

    )2

    cos(x

    tAuM

    )'2

    cos(x

    tAuN

    - lch phaca 2 im trn phng truyn sng cch nhau mt on d:

    d2

    2k hay kd 2 im dao ng cng pha

    12k hay2

    12kd 2 im dao ng ngc pha

    - lch pha ca cng mt imti cc thi im khc nhau:

    12 tt

    - Cho phng trnh sngl )cos( kxtAu sng ny truyn vi vn

    tc:k

    v

    Ch :C nhng bi ton cn lp phng trnh sng ti 1 im theo iukin ban u m h chn th ta lp phng trnh sng ging nh phn lp

    phng trnh dao ng iu ha.

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    17/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    17

    IIGIAO THOA SNG

    1. Phng trnh sng tng hp ti mt im

    *Trng hp tng qut:Phng trnh sng ti 2 ngun

    1 1Acos(2 )u ft v 2 2Acos(2 )u ft

    Phng trnh sng ti M do hai sng t hai ngun truyn ti:1

    1 1Acos(2 2 )Mdu ft v 2

    2 2Acos(2 2 )Mdu ft

    Phng trnh sng ti M:

    2 1 1 2 1 22 cos[ ] cos 22 2

    M

    d d d d u A ft

    Bin dao ng ti M:

    ]2

    cos[2 12dd

    AAM vi = 2 - 1

    C bc 0(k=0)

    AB

    CT th 1(k=0) C bc 1

    k=1CT th 2( k=1)

    O

    /2

    Gn lmGn li

    d1d2

    M

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    18/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    18

    2.Tm s im dao ng cc i, s im dao ng cc tiu gia haingun:

    Cng thc tng qut

    * S cc i: (k Z)2 2

    l lk

    * S cc tiu: (1 1

    2 2 2 2

    k Z)l l

    k

    Ta xt cc trng hp sau y:a. Hai ngun dao ng cng pha: = =2k

    * S Cc i:(k Z)

    l l

    k

    * S Cc tiu: 1 1- (k Z)2 2

    l lk

    Hay 0,5 (k Z)l l

    k

    b. Hai ngun dao ng ngc pha: ==(2k+1)

    * S Cc i: 1 1 (k Z)2 2

    l lk

    Hay 0,5 (k Z)l l

    k

    * S Cc tiu: (k Z)l l

    k

    c. Hai ngun dao ng vung pha: =(2k+1) /2(S cc i= S cc tiu)

    * S Cc i: 1 1 (k Z)4 4

    l lk

    * S Cc tiu:1 1

    (k Z)4 4

    l lk

    Hay 0,25 (k Z)l l

    k

    Nhn xt: s im cc i v cc tiu trn on AB l bng nhau nn cth dng 1 cng thc l

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    19/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    19

    3. Tm s cc i , cc tiu ngoi on thng ni 2 ngun

    12

    '

    1

    '

    2 ddkdd

    (gi s'

    1

    '

    212 dddd )- Xc nh s im (s ng) cctiu trn on AB (cng pha so vi ngthng 0102) l s nghim k nguyn thamn biu thc:

    2

    1

    2

    1 12'

    1

    '

    2 ddkdd

    (gi s'

    1

    '

    212 dddd )Ch :Vi bi ton tm s ng dao ng cci v khng dao ng gia hai im M, N cchhai ngun ln lt l d1M, d2M, d1N, d2N.

    t dM = d1M - d2M ; dN = d1N - d2Nv gi s dM < dN.+ Hai ngun dao ng cng pha:

    Cc i: dM < k < dNCc tiu: dM < (k+0,5) < dN

    + Hai ngun dao ng ngc pha:Cc i: dM < (k+0,5) < dNCc tiu: dM < k < dN

    S gi tr nguyn ca k tho mn cc biu thc trn l s ng cn tm.+ Hai ngun dao ng vung pha:

    IIISNG DNG

    - Bin ca sng ti v sng phn xl A th bin dao ng cabng sng a =2A.

    - B rng ca bng sng l: L = 4A.- Vn tc cc i ca mt im bng sng trn dy: vmax = 2A- Phng trnh sng ti v sng phn x ti M cch B mt khong d l:

    os(2 2 )M

    du Ac ft v ' os(2 2 )M

    du Ac ft

    - Phngtrnh sng dng ti M: 'M M Mu u u

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    20/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    20

    2 os(2 ) os(2 ) 2 sin(2 ) os(2 )2 2 2

    M

    d du Ac c ft A c ft

    Ch : Khong thi gian gia 2 ln lin tipsi dy dui thng l T/2.Khong cch gia 2 nt lin k bng khong cch 2 bng lin k

    v bng 2 .Khong cch gia 2 nt hoc 2 bng

    2k .

    - iu kin c sng dng trn si dy n hi:

    + C 2 u c nh:2

    kl ( *Nk )

    S nt trn dy l 1k ; s bng trn dy l k

    + C mt u c nh, mt u t do:4

    12kl ( Nk )

    S nt trn dy l 1k ; s bng trn dy l 1k

    IVSNG M

    1. i cng v sng m

    - V sng m cng l sng c nn cc cng thc ca sng c c th pdng cho sng m.- Vn tc truyn m ph thuc vo tnh n hi, mt v nhit ca mi

    trng. Biu thc vn tc trong khng kh ph thuc nhit :tvv 10

    v0l vn tc truyn m C0

    0 ; v l vn tc truyn m t0C;1

    273K-1

    2. Cc bi ton v to ca m

    - Mc cng m k hiu l L, n v l ben (B) :0

    lgI

    L BI

    -Nu dng n v xiben th :0

    10lgI

    L dBI

    ; 1 10B dB

    Vi I l cng m (n v 2W/m , I0l cng m chun,2-12

    0 W/m10I .3. Cc bi ton v cng sut ca ngun m

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    21/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    21

    -Cng sut ca ngun m ng hng: IIP .r4S 2 (S l din tch ca mt cu c bn knh rbng khong cch gia tm

    ngun m n v tr ta ang xt, I l cng m ti im ta xt)- BA II , l cng m ca cc im A, B cch ngun m nhng khong

    rA, rB th:2

    2

    A B

    B A

    I rI r

    - Mi lin h gia cng m v bin ca sng m:2

    2

    2

    1

    2

    1

    A

    A

    I

    I

    - Khi cng m tng (gim) k ln th mc cng m tng (gim)kN lg (B) v kN lg10 (dB).

    + Trng hpn

    k 10 nN (B) hoc nN 10 (dB)

    4. Giao thoa sng mGiao thoa sngsng dng p dng cho:

    + Dy n c 2 u c nh:

    m c bn:l

    vf

    20 (cn gi l ha m bc 1)

    ho mbc 2 l : f2 = 2f0;

    ha m bc 3 l : f3 = 3f0 bc n:l

    vnfn

    2.

    + ng so:

    H mt u: m c bnl

    vf

    40 (cn gi l ha m bc 1);

    ho mbc 3 l f3 = 3f0; f5 = 5f0 bc n:

    l

    vnfn

    4

    12 .

    H 2 u: m c bnl

    vf

    20 ;

    ho m f1 = 2f0; f1 = 3f0 ; f bc n:l

    vnfn

    2. .

    Ch : i vi ng so h 1 u, u kn s l 1 nt, u h s l bngsng nu m nghe tonht v s l nt nu m nghe b nht

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    22/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    22

    CHNG III: DNG IN XOAY CHIU

    I. ICNG VIN XOAY CHIU

    1. Sut in ng xoay chiu- Chu k v tn s quay ca khung:

    2

    1;

    2

    TfT

    -Biu thc ca t thng qua khung dy:ttNBS coscos

    0

    0NBS: T thng cc i gi qua khung dy.

    -Biu thc ca sut in ngxut hin trong khung dy dn:

    tEtNBSt

    e sinsin 0

    vi 00 NBSE : Sutin ng cc i xut hin trong khung.2. in p (hiu in th) xoay chiu. Dng in xoay chiu

    - Hiu in th xoay chiu: 0 cos( )uu U t (V)

    - Dng inxoay chiu:0

    cos( ) (A)i

    i I t

    i lng u i gi l lch pha ca u so vi i.+ Nu 0 th u sm pha so vi imt gc+ Nu 0 th u tr pha so vi i

    + Nu 0 th u cng (ng) pha so vi i.Ch :

    + Nu c mt in p xoay chiu (in p cc i l0

    U ) c t

    vo hai u bng n non m n ch sng ln mi khi in p u ln hnmt gi tr no 01 Uuu th trong mt chu k n sng ln 2 ln v

    tt i 2 ln. Trong mt giy n sng ln hoc tt i 2f ln.+ Cc my o ch cc gi tr hiu dng ca cc i lng

    3. Cc gi tr hiu dng 02

    II ; 0 0,

    2 2

    U EU E

    4. Cc cng thc khc- Tnh nhit l-ngta ra trn in tr thun theo cng thc: RtIQ 2

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    23/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    23

    (I l gi tr hiu dng ca dng inchy qua R trong thi gian t).-in trca on dy dn ng cht, tit din u c chiu di l l ,

    in tr sut , din tch tit din l S:S

    lR ;

    -Mt khi chtc khi lng m, nhit dung ring l KkgJc . nhn nhit

    lng Q tng nhit t1

    t n 2t , th: 12 ttmcQ -in lng chuyn qua tit dinca dy dn trong khong thi gian tt

    1t n 2t :

    2

    1

    t

    t

    dqq2

    1

    t

    t

    idt

    5. Dng in xoay chiu trong mch ch c in tr thun R; ch c cundy thun cm L v ch c t in C

    Ch c R Ch c L Ch c Cnh lutm

    RIU R 00 ,

    IRUR LL ZIU 00 ,

    LL IZU CC ZIU 00 ,

    CC IZU

    Tr khng R LZ L 1C

    ZC

    lch pha(u v i)

    ui = 0 ui = + /2 ui = - /2

    Gin vct

    Lin h giau v i: 0

    00 I

    i

    U

    u 1

    2

    0

    2

    2

    0

    2

    I

    i

    U

    u 1

    2

    0

    2

    2

    0

    2

    I

    i

    U

    u

    II. MCH R, L, C MCNITIP.CNGHNGIN

    1. Cc cng thc c bn

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    24/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    24

    Ccmt

    Mch RLC Mch RL Mch RC Mch LC

    Dngmch

    Vectquay

    Tng

    trZ = 2

    L

    2)(ZR CZ Z =

    2

    L

    2R Z Z =2

    C

    2R Z

    Z =

    CL ZZ

    Gclchpha

    L CZ - Z

    tan

    R0L 0C

    0R

    U - Utan

    U

    L C

    R

    U - Utan

    U

    +

    ZL >ZC:tnh cmkhng

    + ZL< ZC:tnh dung

    khng.+ ZL=ZC:cnghng

    LZ

    tan

    R

    0L L

    0R R

    U Utan

    U U

    Mch c tnh cmkhng: > 0

    CZ

    tan -

    R

    0C C

    0R R

    U Utan - -

    U U

    Mch c tnhdung khng:

    < 0

    tg

    nhlutm

    Z

    UI;

    Z

    UI 00

    Z

    UI;

    Z

    UI 00

    Z

    UI;

    Z

    UI 00

    Z

    UI;

    Z

    UI 00

    Cngsut

    P = UIcos

    P = RI2

    P = UIcos

    P = RI2

    P = UIcos

    P = RI2P = 0

    innng

    W = P t W = P t W = P t W = 0

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    25/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    25

    2. Cng hng in.Nu gi nguyn gi tr ca in p hiu dng U gia hai u mch v

    thay i tn s gc sao cho CL ZZ hayC

    L1

    , th trong mch xy

    ra hin tng c bit, l hin tng cng hng. Khi :+ Tng tr ca mch t gi tr nh nht RZmin .

    + Cng dng in qua mch t gi tr cc iR

    UImax .

    + Cc in p tc thi hai u t in v hai u cun cm c bin bng nhau nhng ngc pha nn trit tiu ln nhau, in p hai u intr bng in p hai u on mch.

    iu kin xy ra cng hng l :

    01

    CL

    LC

    1 .

    3. iu kin hai i lng tha mn h thc v pha+Khi hiu in th cng pha vi dng in (cng h ng):

    0tanR

    ZZ CL hay CL ZZ

    +Khi hai hiu in th u1 v u2 cng pha: 2121 tantan .Sau lp biu thc ca 1tan v 2tan th vo v cn bng biu

    thc ta s tm c mi lin h.+ Hai hiu in th c pha vung gc:

    1tan.tan2

    2121 .

    Sau lp biu thc ca1

    tan v2

    tan th vo v cn bng biu thcta cng s tm c mi lin h.

    Tr-ng hp tng qut hai i l ng tho mn mt h thc no ta sdngphng phpgin vectl tt nht hoc dng cng thc hm stan gii ton:

    21

    21

    21tan.tan1

    tantantan

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    26/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    26

    4. MT S CNG THC P DNG NHANH CHO DNG CUHI TRC NGHIM (dng hi p)

    Cc dng sau y p dng cho on mch xoay chiu L RC mcni tip

    Dng 1: Hi iu kin c cng hng in mch RLC v cc h qup: iu kin ZL = Zc LC2 = 1

    Khi Z = Zmin = R ; I = Imax=U

    R

    cos = 1 ; P = Pmax =2

    U

    R

    Dng 2:Cho R bin iHiR Pmax, tnh Pmax, h s cng sut coslc ?

    p : R = ZL - ZC,2

    Max

    U 2P = , cos =

    2R 2

    Dng 3: Cho R bin i ni tip cun dy c rHiR cng sut trn R cc i

    p : R2

    = r2

    + (ZL - ZC)2

    Dng 4:Cho R bin i, nu vi 2 gi tr R1 , R2 m P1 = P2HiR PMax

    p R = ZL - ZC= 1 2R R Dng 5: Cho C1, C2 m I1 = I2 (P1 = P2)

    HiC PMax(cng hng in)

    p C1 C2c L

    Z + ZZ = Z =

    2

    Dng 6: Cho L1, L2 m I1 = I2 (P1 = P2)HiL PMax (cng hng in)

    p L1 L2L C

    Z + ZZ = Z =

    2

    Dng 7: Hi vi gi tr no ca C th in p hiu dng trn t in UCmax

    p ZC =2 2

    L

    L

    R + Z

    Z

    , Khi

    R CLM N BA

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    27/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    27

    2 2

    ax

    L

    CM

    U R ZU

    Rv

    2 2 2 2 2 2

    ax ax ax; 0

    CM R L CM L CM U U U U U U U U

    Dng 8: Hi vi gi tr no ca Lth in p hiu dng trn t in ULmax

    p ZL =2 2

    C

    C

    R + Z

    Z

    , Khi

    2 2

    ax

    C

    LM

    U R ZU

    Rv 2 2 2 2 2 2ax ax ax; 0LM R C LM C LM U U U U U U U U

    Dng 9: Hi iu kin 1, 2lch pha nhau

    2(vung pha nhau)

    p p dng cng thc tan 1.tan2 = -1Dng 10: Hi khi cho dng in khng i trong mch RLC th tc dng

    ca R, ZL, ZC?p : I = U/R ZL = 0 ZC =

    Dng 11: Hi Vi = 1hoc = 2th I hoc P hoc UR c cngmt gi tr th IMax hoc PMaxhoc URMax

    p khi : 1 2 tn s 1 2f f f

    Dng 12: Gi tr = ? th IMax URmax; PMax cn ULCMin

    p : khi

    1

    LC (cng hng)Dng 13: Hi: Hai gi tr ca :

    1 2P P

    p 21 2 0

    Dng 14: HiHai gi tr ca L :1 2L L

    P P

    p1 2 2

    0

    2L L

    C

    Dng 15: HiHai gi tr ca C :1 2C C

    P P

    p2

    1 2 0

    1 1 2

    C C L

    Dng 16: HiHai gi tr ca R :1 2R R

    P P

    p R1R2 =2

    ( )L CZ Z v R1 + R2=2

    U

    P

    Dng 17: Hi khi iu chinh L URCkhng ph thuc vo R thp: Khi ZL = 2 ZC

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    28/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    28

    5. Cng sut ca mch in xoay chiu. H s cng sut.- Cng thc tnh cng sut ca mch in xoay chiu bt k:

    cosUIP ; cos l h s cng sut.

    - Ring vi mch ni tip RLC:2

    2 R

    R

    UP I R U I

    R

    .

    - H s cng sut ca on mch ni tip RLC:Z

    R

    U

    URcos

    - i vi ng c in: 2cosco

    P UI P I R ;

    trong R l in tr thun ca ng c, cos l h s cng sutca ng c, I l cng dng in chy qua ng c, U l in pt vo hai u ng c v

    ciP l cng sut c ch ca ng c.

    - Hiu sut ca ng c in:os

    ciP

    HUIc

    Ch : + tm cng sut hoc h s cng sut ca mt on mch no th cc i l ng trong biu thc tnh phi c trong on mch .

    + Trong mch in xoay chiu cng sut ch c tiu th trnin tr thun.

    III. MY PHT IN XOAY CHIU

    1. My pht in xoay chiu mt pha- Tn s dng in xoay chiu do my pht pht xoay chiu mt pha pht ra:f np trong : p s cp cct, n s vng quay ca roto trong mt giy.

    2. My pht in xoay chiu ba phaa. Ngun mc theo kiu:

    + hnh sao: 0 0

    3

    d p

    d p

    I I

    I

    U U

    + hnh tam gic:3d p

    d p

    I I

    U U

    b. Phi hp mc ngun v ti

    Ngun v ti u mc hnh sao:p dng cho ngun A:

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    29/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    29

    3pd

    dp

    UU

    II

    p dng cho ti B:

    3'

    '

    pd

    dp

    UUII

    Ngun v ti u mc tam gic:p dng cho ngun A:

    pd

    pd

    UU

    II 3

    p dng cho ti B:

    '

    '3

    pd

    pd

    UU

    II

    Ngun mc hnh sao v ti mc tam gic:p dng cho ngun A:

    3pd

    dp

    UU

    II

    p dng cho ti B:

    '

    '3

    pd

    pd

    UU

    II

    Ngun mc tam gic v

    ti mc hnhsao:

    p dng cho ngun A:

    pd

    pd

    UU

    II 3

    p dng cho ti B:

    3'

    '

    pd

    pd

    UU

    II

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    30/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    30

    IV. MY BIN P V TRUYNTIINNNG

    1. My bin pa. Gi

    1N v

    2N l s vng dy ca cun s cp v th

    cp; 1 2,i i v 1 2,e e l c ng v sut in ngtc thica mch s cp v th cp; 1 2,r r v 1 2,u u lin tr ca

    cun dy s cp v th cp v hiu inth tc thi hai u mch s cp vth cp. Ta c cc lin h:

    kN

    N

    e

    e

    2

    1

    2

    1

    (k gi l h s ca MBA)

    cun s cp: 1 1 1 1u e i r cun th cp: 2 2 2 2u e i r

    b. Nu in tr cc cun dy khng ng k:Gi

    1U v

    2U l in p hiu dng xut hin hai u ca cun s

    cp v th cp;1

    I v2

    I l c ng hiu dng dng in ca mch s

    cp v th cp khi mch kn. H l hiu sut ca MBA.

    Ta c cc lin h: 1 1

    2 2

    U NU N

    + 2 1N N th 2 1U U , ta gi MBA l my tng th.

    + 2 1N N th 2 1U U , ta gi MBA l my h th.

    - Hiu sut ca my bin p :111

    222

    cos

    cos

    IU

    IUH

    vi 1cos v 2cos l h s cng sut ca mch s cp v th cp.-Nu mch s cp v th cp c u v i cng pha th:

    2 2

    1 1

    U IH

    U Ihay

    HI

    I

    U

    U

    .1

    2

    2

    1 ;

    Khi %100H th 2 2 1

    1 1 2

    U N I

    U N I

    c. Nu in tr cun s cp v th cp ln lt l r1 v r2, v mchin hai u cun th cp c in tr R:

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    31/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    31

    Quy c: 12

    N= k

    N

    - in p hai u cun th cp U2 = 1 22 1

    k.RU

    k (R + r ) + r

    - Hiu sut my bin p: H =2

    2

    2 1

    k .Rk (R + r ) + r

    2. Truyn ti in nngUP, : l cng sut v in p

    ni truyn i, ',' UP : l cngsut v in p nhn c ni

    tiu th; I: l cng dngin trn dy, R: l in trtng cng ca dy dntruynti.

    + gim th trn dy dn: IRUUU ' + Cng sut hao ph trn -ng dy:

    RU

    PRIPPP .

    cos'

    22

    22

    +Hiu sut ti in:P

    PP

    P

    PH

    '' ,

    Ch :+ Ch phn bit hiu sut ca MBA H v hiu sut ti in 'H .+ Khi cn truyn ti in khong cch l th ta phi cn si dy dn

    c chiu di l2 .

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    32/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    32

    CHNG IV: DAO NG SNG INT

    i, I0: cng tc thi v cng cc i trong mch; q, Q0: in tchtc thi v in tch cc i trn t in; u, U0: in p tc thi v inpcc i trn t in.

    1. i cng : Chu k, tn s ca mch dao ng

    - Tn s gc:LC

    1;

    0

    0

    Q

    I

    - Chu k dao ng ring:0

    0222IQLCT

    - Tn s ring:LC

    f2

    1

    2

    Ch : Nu mch dao ng c t 2 t tr ln th ta coi b t l mt t cin dung C t ng ng c tnh nh sau:

    + Ghp ni tip:n

    i in CCCCC 121

    11...

    111

    n

    CCCC ,...,,21

    + Ghp song song:n

    i

    in CCCCC1

    21 ... nCCCC ,...,, 21

    - Gi T1 v T2l chu k dao ng in t khi mc cun thun cm L lnlt vi t C1 v C2 th:

    + Khi mc L vi C1 ni tip C2:

    2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    2

    1

    2

    111

    TTT

    fff

    + Khi mc L vi C1 song song C2:

    2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    2

    1

    2

    111

    fff

    TTT

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    33/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    33

    2. Nng lng ca mch dao ngNng l-ng in tr-ng:

    222 201 1 cos

    2 2 2tt

    QqW Cu t

    C C

    22

    02

    1iIL

    Nng l-ng t tr-ng:2 2 2

    0

    1 1sin

    2 2dt

    W Li LI t 2202

    1uUC

    Nng l-ng in t:

    2 2

    0 0

    1 1

    2 2dt tt W W W CU LI

    2

    2 2 01 1 1

    2 2 2

    QLi Cu

    C

    - Lin h gia in tch cc i v in pcc i: 00 CUQ - Lin h gia in tch cc i v dng in cc i: 00 QI

    - Biu thc c lp thi gian gia in tch v dng in:2

    222

    0

    iqQ

    3. Qu trnh bin i nng lng mch dao ng

    Nu mch dao ng c chu k T v tn s f thNng lng in trngv v nng lng t trng (

    td WW , ) dao ng vi tn s f= 2f, chu k

    T=2

    T

    u-U0 0U

    2

    0 0U2

    0U 2

    2 0

    U 3

    2

    +U0T/4 T/12 T/6

    T/8 T/8

    T/6 T/12

    Wtt = 3 Wt WtmaxW = 0

    Wt = 3 WttWt = WttWtmin = 0Wmax

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    34/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    34

    Ghi ch:- Hai ln lin tip Wt = Wtt l T/4- Khi q cc i th u cc i cn khi i cc tiu (bng 0) v ngc li.

    4. Thu v pht sng in t-Khung dao ng c th pht v thu cc sng in t c b c sng:

    LCcTc 2. ;c l tc truyn sng in t trong chn khng ( smc /10.3 8 )

    -Nu mch dao ng c L thay it21 LL 21 LL th mch chn

    sng c th chn c sng c bc sng:CLcCLc 21 22

    -Nu mch dao ng c C thay it 21 CC 21 CC th mch chn

    sng c th chn c sng c bc sng:21 22 LCcLCc

    -Nu mch dao ng c L thay it 21 LL 21 LL v c C thayi t 21 CC 21 CC th mch chn sng cth chn c sng c

    bc sng:

    2211 22 CLcCLc

    Gi 1 v 2 lbc sng mch dao ng hot ngkhi dng cun thun cm L mc vi C1 v C2th bc sngmch dao ng hot ng khi mc L vi:

    + C1 // C2 :2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    2

    1

    2

    111

    fff

    + C1ni tip C2 :2

    2

    2

    1

    2

    2

    2

    2

    1

    2

    111fff

    -Nu mch dao ng c C thay it 21 CC

    21 CC th mch hot ng vi bc sng trong khong

    21 21 th:

    1

    22

    2

    2

    2

    22

    2

    1

    44 CcL

    Cc

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    35/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    35

    -Nu mch dao ng c L thay it 21 LL 21 LL th mch hotng vi bc sng trong khong 21 21 th:

    1

    22

    2

    2

    2

    22

    2

    1

    44 LcC

    Lc

    Ch :Hai cng thc cui vn p c cho trng hp L v C l hng scn bc sng bin thin 21 .

    5. Mch dao ng tt dn- Khung dy c in trhot ng nnc s

    2 2 2 22 0 0

    2 2

    C U U RC I R R

    L

    cng l cng sut to nhit ca in tr.-Nng l-ng cn cung cp trong khong thi gian t: RtIQA 2

    6. Di sng in t

    Nidung

    SNGDI

    SNGTRUNG

    SNG NGNSNG CC

    NGNBc

    sng

    > 1000 m1.000 m

    100 m

    100 m10 m 10 m0,01m

    cim

    - C nnglng nh,- khngtruyn ci xa trnmt t.- t b nchp th

    - C nnglng kh ln,- Truyn i

    c trn mtt.- B tng in

    ly hp th voban ngy v

    phn x voban m

    - C nng lngln,- Truyn i cmi a im trnmt t- C kh nng

    phn x nhiu lngia tng in lyv mt t

    - C nng lng rtln ln- Truyn c ic trn mt t- Khng btngin ly hp th hoc

    phn x v c khnng truyn i rt xatheo mt ngthng

    ngdng

    Dng thng tindi nc

    Dng thngtin vo banm

    Dng thngtin trn mt t

    Dng thng tintrong v tr.

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    36/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    36

    CHNG V: SNG NH SNG

    1. Tn sc nh sng

    a. i vi lng knh

    - Cng thc lng knh:

    AiiD

    Arr

    rni

    rni

    '

    '

    'sin'sin

    sinsin

    vi i, i l gc ti v gc l; A l gc chit

    quang; D l gc lch to bi tia ti v tia l.- Tr-ng hp gc nh: D = (n - 1)A- Gc lch cc tiu.

    + Khi c gc lch cc tiu, ng i ca tia sng i xng qua mt phngic ca gc chit quang.

    + K hiu gc lch cc tiu l mD , gc ti ng vi gc lch cc tiu l

    mi , ta c:

    2sin

    2sin

    2

    2'

    An

    AD

    AiD

    Arr

    m

    mm

    - Gc lch gia 2 tia sng n scqua lng knh (chit sut i vi lngknh ln lt l n1 v n2 21 nn ): AnnD 21

    -B rng quang ph lin tctrn mn chn t pha sau lng knh cchlng knh mt khong l:lAnnl

    t

    (vi nt v nl chit sut ca nh sng tm v nh sng i vilngknh v A tnh bng radian)

    b. Tn sc t mi trng ny sang mi trng khc

    *Nu dngnh sng n sc th:+ Mu n sc khng thay i (v f khng i)

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    37/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    37

    + Bc sng n sc thay iVn tc v bc sng ca nh sng trong mi trng c chit sut n:

    n

    cv ;

    n' ;

    trong c v l vn tc v bc sng ca nh sng trong chn khng.

    + Dng nh lut khc x tm gc khc x 211

    2

    sin

    sinn

    n

    n

    r

    i

    + Nu nh sng t mi trng chit quang ln sang mi trng chit

    quang nh phi xc nh ghi :1

    2sin

    n

    ni gh

    *Nu dngnh sng trngth:+ C hin tng tn sc v xut hin chum quang ph lin tc.+ Cc tia n sc u b lch

    - Tia lch t so vi tia ti;- Tia tm lch nhiu so vi tia ti.

    c. Thang sng in t

    10-11

    m 10-8

    m 0,001m (m)f(Hz)

    2. Giao thoa nh sngGi khong cch gia hai khe S1S2 la, khong cch t mt phng cha 2khe v mn chn l D, l b csng ca nh sng.a. Cc cng thc c bn

    -Hiu ng ica mt im c

    ta x trn mn:

    Sngvtuyn

    Tiahngngoi

    nhsngtrng

    Tia tngoi

    TiaX

    Tiagama

    0,4m

    0,75m

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    38/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    38

    D

    axdd 12

    - V tr vn sng: kia

    Dkx

    Vn sng bc n ng vi nk - V tr vn ti:

    212

    212

    ik

    a

    Dkx hoc

    1

    2

    sk s k

    tk

    x xx

    0k vn ti bc n ng vi 1nk ; 0k vn ti th n ng vi nk ;

    v d: vn ti th 5 ng vi 5k hoc k=4.

    -Khong vn:D

    i

    a

    -Bc sng ca nh sng:D

    ia

    - Tn s ca bc x:c

    f

    -Khong cch gia n vn sng lintip l d th:1n

    di

    -Khong cch gia 2 vn sng bc kbng: ki2

    b. S vn sng, ti trn mnTnh s vn sng, ti trn trng giao thoa L, c 2 cch:Cch 1:+ S vn sng trn L l s nghim k (nguyn) tha mn h thc:

    i

    Lk

    i

    L

    22

    + S vn ti trn L l s nghim k (nguyn) tha mn h thc:

    2

    1

    22

    1

    2 i

    Lk

    i

    L

    Cch 2:

    + S vn sng: 12

    2i

    LN ,

    i

    L

    2l phn nguyn ca biu thc

    i

    L

    2.

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    39/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    39

    Tnh s vn sng ti trn on AB c ta xA v xBbt k xA< xB+ S vn sng trn on AB l s nghim k (nguyn) tha mn h thc:

    i

    xk

    i

    x BA

    + S vn ti trn on AB l s nghim k nguyn tha mn h thc:

    2

    1

    2

    1

    i

    xk

    i

    x BA Zk

    Dch chuyn ca h vnGi: D l khong cch t 2 khe ti mn

    D1 l khong cch t ngun sng ti 2 khe

    + Khi ngun sng S di chuyntheo phng song song vi S1S2th hvn di chuyn ngc chiu, khong vn i vn khng i v di ca hvn l:

    0

    1

    Dx d

    D, d l dch

    chuyn ca ngun sng.

    +Khi ngun S dng yn vhai khe dch chuyn theo phngsong song vi mn th h vn dch chuyn cng chiu, khong vn i vnkhng i v di ca h vn l:

    dD

    Dx

    1

    0 1 , d l dch chuyn ca hai khe S1 v S2.

    e. Giao thoa vi nh sng trng hoc nh sng nhiu thnh phni vi nh sng gm nhiu thnh phn n sc (nh sng a sc).- V tr chng chp (trng) ca nhiu bc x:

    nnkkkx ...2211

    l

    k

    k

    k

    1

    2

    2

    1 (*) (l

    kl dng ti gin ca

    1

    2 , k, l nguyn dng)

    T suy ra:nlknkk

    ..

    2

    1 ....,2,1,0n

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    40/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    40

    Suy ra v tr ca bc x trng: 111

    1 knia

    Dkn

    a

    Dkx

    - Cc bc x trngmu vn trung tm cch nhau mt khong u n

    a

    Dkd 1 , k l hng s bit (*)

    i vi nh sng trng 0,38 0,76m m .

    - B rng vn sng (quang ph) bc k:

    ttk iika

    kDx .

    -nh sng n sc c vn sng ti im ang xt:.k D xa

    x a kD ,

    k c xc nh t bt ph ng trnh: 0,38 0,76xa

    m mkD

    - nh sng n sc c vn ti ti im ang xt:2

    2 12 2 1

    D xax k

    a k D,

    k c xc nh t bt ph ng trnh 20,38 0,762 1xam m

    k D

    Lu : V tr c mu cng mu vi vn sng trung tm l v tr trng nhauca tt c cc vn sng ca cc bcx thnh phn c trong ngun sng.

    CHNG VI: LNGTNH SNG

    0 : gii hn quang in, 0f : tn s gii hn quang in, : bc sng

    nh sng, f : tn s ca nh sng, A: Cng thot, max0v : vn tc ban u

    cc i, bhI : cng dng quang in bo ha, hU : in p(hiu in th)

    hm, h : hng s Flng ( Jsh 3410.625,6 ) , c : vn tc nh sng trong

    chn khng ( smc /10.3 8 ), e : in tch ca electron ( Ce 1910.6,1 )

    1. Cc cng thcvhintng quang in

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    41/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    41

    +Nng lng ca photon: 2cmhc

    hf ph

    +ng lng ca photon:c

    hcmp ph ,

    mphl khi lng tng i tnh ca photon.+ Gii hn quang in: 0

    hc

    A

    +Ph-ng trnh Anhxtanh: 201

    2maxhf A mv ,

    khi lng ca electron 319,1.10m kg .+Bc x n sc(bc sng ) c pht ra v nng lng ca mi

    xung l E th s photon pht ra trong mi giy bng:hc

    E

    hf

    EEn

    + Vn tc ban u cc i:m

    hc

    v0

    max0

    112

    + Vt dn c chiu sng: max2

    max0

    2

    1Vemv

    ( maxV l in th cc i ca vt dn khi b chiu sng)+Nu in trng cnl u c cng E v electron bay dc theo

    ng sc in th:

    max

    2

    max02

    1Edemv

    ( maxd l qung ng ti a m electron c th ri xa c Catot).

    Ch :+Nu chiu vo Catt ng thi 2 bc x 1, 2 th hin tng

    quang in xy ra i vi bc x c bc sng b hn 0 0ff . Nu c2 bc x cng gy ra hin tng quang in th ta tnh ton vi bc x c

    bc sng b hn.+Ban nng cao

    - in p hmtrit tiu dng quang in21

    2omax h

    mv eU

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    42/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    42

    - Cng dng quang in bo ha:I = ne (n: s electron v anot trong 1 s)

    - Tc electron khi v n anodDng nh l ng nng WA - Womax= eUAK

    2. Chuynngca electron trong trngint

    a. Chuyn ng ca electron trong in trng

    + in p U tng tc cho electron: 22

    1vmeU e

    2

    02

    1vme

    ( 0v v v ln lt l vn tc u v vn tc sau khi tng tc ca e).

    + Trong in tr ng u: dF e E

    ln: EeF C 3 trng hp:

    -Nu0

    v E: chuyn ng chm dn u vi gia tceE

    am

    -Nu 0v E: chuyn ng nhanh dn u vi gia tc

    eE

    a m

    -Nu0

    v E: chuyn ng cong qu o Parabol+ Theo phng xx: thng u: x = v0t

    + Theo phng yy nhanh dn u vi gia tceE

    am

    b. Chuyn ng ca electron trong t trng

    + Trong t tr ng u: B qua trng lc ta ch xt lc Lorenx:sinvBef = ma =

    2v

    mR

    Bv

    ,

    +Nu vn tc ban u vung gc vi cm ng t: lectron chuyn ngtrn u vi bn knh

    .m vR

    e B; bn knh cc i:

    Be

    mvR max0

    max

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    43/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    43

    +Nu vn tc ban u xin gc vi cm ng t: lectron chuyn

    ng theo vng xon c vi bn knh ng vng c:sin

    max0

    Be

    mvR

    3. Cng sutcangun sng - dng quang in bo ho

    - hiusutlngt

    a. Cng sut ca ngun sng.

    .P n IS eH

    I

    hc

    PPn bh

    n l s photon ca ngun sng pht ra trong mi giy; l l ng t

    nng l ng (photon); (I l cng ca chm sng, H l hiu sutlng t)

    b. C-ng dng inbo ha.

    eHnent

    qI ebh

    t

    N

    e

    In bhe

    N l selectron n c Ant trong thi gian t giy, en l slectron n Ant trong mi giy.

    e l in tch nguyn t

    19

    1,6.10e Cc.Hiu sut l-ng t.' bhInH

    n P e

    'n l s lectron bt ra khi Katt kim loi trong mi giy.n l s photon p vo Katt trong mi giy.

    Ch : Khi dng quang in bo ho th n = ne4. Chu k,tns,bc sng tia X ngRn Ghen pht ra

    - Gi nng l ng ca 1 electron trong chm tia Catot c c khi n im cc l

    W , khi chm ny p vo i m cc n s chia lm 2 phn:

    + Nhit l ng ta ra (Qi) lm nng i m cc v

    + phn cn li c gii phng d i dng nng lng photon ca tia X(bc x Rn-ghen).

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    44/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    44

    i QW

    Trong : c

    hhf

    (l nng lng photon ca tia Rnghen)

    22

    2

    0

    2

    mvUemvW

    l ng nng ca electron khi p vo i catt (i m cc)U l hiu in th gia ant v cattv l vn tc electron khi p vo i cattv0l vn tc ca electron khi ri catt (thng v0 = 0)m = 9,1.10-31kg l khi lng electron

    - Cng dng in qua ng Rn-ghen: enI ,(n l s e p vo i Catot trong 1s).Trng hp b qua nhit lng ta ra trn i m cc:

    Ta c:

    W ngha l

    Wc

    h

    Hay

    W

    hc

    - ng Rn Ghen s pht bc x c b c sng nh nht nu ton b nngl ng ca chm tia Katot chuyn hon ton thnh nng l ng ca bc xRn Ghen. B-c sng nh nht -c tnh bng biu thc trn khi du = xyra:

    W

    hcmin

    Trng hp ton b nng lng ca electron bin thnh nhit

    lng:-Nhit lng ta ra trn i Catot trong thi gian t:W = Q RI

    2t = mctt: tng nhit ca i m cc (anot)c: nhit dung ring ca kim loi anot.

    m: khi lng anotTrng hp tng qut:

    - Hiu sut ca ng Rnghen: i

    W

    QW

    WH

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    45/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    45

    5. Mu nguyn tBo

    +Khi nguyn tang mc nng l ng cao chuyn xung mc nngl ng thp th pht ra photon, ng c li chuyn t mc nng l ng thpchuyn ln mc nng l ng cao nguyn t s hp thu photon

    hfEE thpcao

    +Bn knh qu o dngth n ca electron trong nguyn t hir: 0

    2rnrn

    Vi mr 110 10.3,5 : l bn knh Bo ( qu o K)+Mi lin h gia cc bc sng v tn sca cc vch quang ph

    ca nguyn t hir:

    Th d 31 = 32 + 21

    213231

    111v 213231 fff

    +Nng lng electron trong nguyn t hir:

    2

    13,6( )nE eV

    n Vi n N*: lng t s.

    +Nng lng ion ha hydro (t trng thi c bn)

    Wcung cp = E - E1

    Ch : Khi nguyn t trng thi kch thch n (trng thi th n)c th pht ra s bc x in t ti a cho bi cng thc:

    2

    12 nnCN n ; trong 2

    nC l t hp chp 2 ca n.

    + Cc dy quang ph (ban nng cao)

    L mann

    K

    M

    N

    O

    L

    P

    Balmer

    Paschen

    H H H H

    n = 1

    n = 2

    n = 3

    n = 4n = 5n = 6

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    46/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    46

    . 1 21; 2, 3, 4, ...n n dy Laiman (t ngoi)

    1 22; 3, 4, 5, ...n n dy Banme (nhn thy)

    1 23; 4, 5, 6,...n n dy Pasen (hng ngoi).

    CHNG VII: HT NHN NGUYN TI - ICNG VHT NHN NGUYN T

    1. Cu to ca ht nhn nguyn t- Ht nhn nguyn t l phn cn li ca nguyn t sau khi loi b electron,

    ht nhn nguyn t X k hiu l: AZ X , XA , X

    A .

    Trong : Z l nguyn t s hay s proton trong ht nhn.N: S ntronA Z N : S khi.

    - Kch thc (bn knh) ca ht nhn: 31

    15.10.2,1 AR m ; vi A l skhi ca ht nhn.

    2. n v khi lng nguyn t

    - n v khi lng nguyn t l n v Cacbon (k hiu l u)kgu

    2710.66055,11

    -Ngoi ra theo h thc gia nng lng v khi lng ca Anhxtanh, khi

    lng cn c th o bng n v2

    c

    eVhoc

    2c

    MeV;

    2/5,9311 cMeVu

    3. Nng lng linkt nng lng lin kt ring

    Ht nhn AZ X c khi lng m c cu to bi Z proton v N

    notron. Cc php o chnh xc cho thy khi lng m ca ht nhn AZ X bao

    gi cng b hn tng khi lng ca cc nuclon to thnh ht nhn AZ X :

    p mm Zm Nm m . m c gi l ht khi ca ht nhn.

    -Nng lng lin kt v nng lng lin kt ring:A

    lk

    lkr

    2

    lk

    WW

    m.cW

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    47/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    47

    Nng lng lin kt ring cng ln th ht nhn cng bn vng.-Nng lng ngh: 2mcE , vi m l khi lng ngh ca ht nhn

    4. Cng thc Einstein gia nng lng v khi lng

    Nng lng ht = Nng lng ngh + ng nng ca htE = E0 + W = mc

    2 + mv2

    II - PHNG X

    - S ht nhn cn li: 0 0.2 .t

    tTN N N e

    -Khi lng cn li: tTt

    emmm 00 2

    Vi T l chu k phng x, l hng s phng xT

    2ln

    - S ht nhn b phn r: teNN 10 Tt

    N 210

    khi Tt : tNN 0

    -Phn trm s nguyn t b phn r: tTt

    eN

    N121

    0

    -Khi lng b phn r: tTt

    emmm 121 00

    -Phn trm khi lng b phn r: tTt

    em

    m121

    0

    - S ht sinh ra bng s ht phng x mt i

    - Tnh tui ca mu cht phngx:H

    H

    N

    Nt 00 ln

    1ln

    1

    -Khi c cn bng phng x: 2211 NN

    -

    Khi lng:A

    N

    Nm

    A

    .

    - Cho phng trnh phng x: ZYX AZA

    Z

    '

    '

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    48/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    48

    +Nu ban u ht X ng yn th t s ng nng:Y

    Z

    Z

    Y

    m

    m

    W

    W

    +Nu cc ht sinh ra c cng vn tc th:Z

    Y

    Z

    Y

    m

    m

    W

    W

    - Cho 1 lng ng v phng x Xc chu k phng x l T, phng xban u l H0vo th tch V ca cht lng, sau thi gian 0t ly ra th tchv cht lng th phng x l H. Th tch cht lng bng:

    T

    tt

    H

    vH

    He

    vHV

    00

    2.

    00

    - Gi Nl s xung phng x pht ratrong thi gian1

    t , 'N l s xung

    phng x pht ra trong thi gian 2t k t thi im sau thi im ban umt khong thi gian

    0t , th:

    2

    1

    0

    1

    1.

    ' t

    tt

    e

    ee

    N

    N

    + Nu 21 tt :0

    '

    te

    N

    N

    + Nu Ttt 21, :2

    1.'

    0

    tte

    NN t

    Ch : Tui ca ming g c xc nh t thi im cht (cht) nthi im taxt.

    Nu khong thi gian kho st rt nh so vi chu k bn r( Tt ) th ta vn dng h thc gn ng xex 1 (khi 1x ). y

    ta c: tet

    1 v Tt nn teNN 10 tN0

    Phn ring ban nng cao+ phng x thi im t (n v Becren Bq):

    0.tH N N e tT

    t

    eHH 00 2 00 NH

    + Lin h gia khi lng v phng x:AN

    AHm

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    49/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    49

    + Lu : Khi tnh phng x H, H0th chu k phng x T tnh bngnv giy(s).

    III - PHNNGHT NHN

    Phng trnh phn ng: 31 2 41 2 3 4

    AA A A

    Z Z Z ZA B C D

    1. Cc nh lut bo ton.+ nh lut bo ton s khi: 4321 AAAA .

    + Bo ton in tch: 4321 ZZZZ

    + nh lut bo ton ng lng: A B C DP P P P + nh lut bo ton nng lng ton phn: Nng lng tng cng

    trong phn ng ht nhn l khng i.

    Ch :Trong phn ng ht nhn khng c nh lut bo ton khi lng .

    2. Xc nh nng lng, to hay thu bao nhiu?

    Trong phn ng ht nhn31 2 4

    1 2 3 4

    AA A A

    Z Z Z ZA B C D Cc ht nhn A, B, C, D c:

    Nng lng lin kt ring tng ng l 1, 2, 3, 4.Nng lng lin kt tng ng l E1, E2, E3, E4 ht khi tng ng l m1, m2, m3, m4

    a. ht khi: m m3 + m4 - m1 - m2

    b.Cng thc tnh nng lng ca phn ng ht nhn:

    Bit cc khi lng W = (MtrcMsau) c2

    Nu Bit nng lng lin kt W = Esau - Etrc

    Bit ht khi cc ht W = ( msau - mtrc)c2

    Ch : p, n v electron c ht khi bng 0.

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    50/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    50

    c. bit phn ng ta hay thu nng lng:Gi tng khi lng ca cc ht nhn v phi l m0, v to thnh l m.Nu:

    0m m Phn ng to nng lng

    Nng lng ta ra ca 1 phn ng: 20' cmmW

    Nng lng ta ra thng dng ng nng cc ht.Cc ht sinh ra khi bn hon cc ht ban u

    0m m Phn ng thu nng lng

    + Nng lng cn cung cp ti thiu phnng xy ra(chnh l nng lng thu vo ca phn ng): 20min cmmW

    Nng lng thu vo thng di dngng nng cc ht

    hoc bc xCc ht sinh ra khi khng bn hon cc ht ban u+ Nu ng nng ca cc ht ban u l minWW th:

    '2

    0 WcmmW

    ( 'W l ng nng ca cc ht sinh ra)3. Tnh ng nng v vn tc cc htca phn ht nhn, s dng

    cc cch sau:

    Dng nh lut bo ton nng lng ton phn:'

    2

    0 WWcmm

    (S dng ht khi ca cc ht nhn: 20 cmm )Kt hp vi nh lut bo ton ng lng:

    A B C DP P P P

    2 2

    A B C DP P P P

    Dng phng php gii ton vecto v hnh hoc

    T suy ra i lng cn tm v d gc hp bi chiu chuyn ng cacc ht so vi mt phng no Cc trng hp c bitkhi so snh ng nng cc ht sinh ra:

    -Nu cc ht nhn ban u ng yn th:'

    '

    '

    '

    X

    Y

    Y

    X

    m

    m

    W

    W

    -Nu cc ht sinh ra c cng vn tc th:'

    '

    '

    '

    Y

    X

    Y

    X

    m

    m

    W

    W

    Ch :Cng thc gia ng lng v ng nng:

  • 7/31/2019 bn chnh b cng thc vt l 12

    51/51

    Nguyn Vn Dn Long An - 0975733056

    p2 = 2m WNhit ta ra khi t m kg cht t c nng sut ta nhit l L bng:

    LmQ , L: nng sut to nhit (J/kg). JKWh 000.600.31

    Nc nng OD22

    1 dng chit sut ng v tri (2

    1D ) dng lmnguyn liu phn ng nhit hch c trong nc chim 0,015% v khi lng.* Cc trng hp c bit thng gp

    + Trc ht ta c nh lut bo ton nng lngA + B C + D

    WC + WD = (mtrc - msau)c2 + WA (gi s ht B ng yn) (1)

    + Hai ht sinh ra c vn tc vung gc nhau2 2 2

    C D A C Dp p p p p

    mCWC+ mDWD = mAWA (2)T (1) v (2) ta gii v tm c WC v WD

    + Mt trong hai ht sinh ra vung gc vi ht A2 2 2

    C A D A C p p p p p

    mDWD - mCWC= mAWA (2)T (1) v (2) ta gii v tm c WC v WD

    + Hai ht sinh ra ging ht nhau v vec t p cc ht i xngv hp

    Ap vi cc gc bng nhau

    Ta c cos2

    A

    C

    pp

    2cos2

    A A

    C C

    m Wm W

    Nh ta tm WC v WD.

    + Phng x sinh ra hai ht chuyn ng ngc chiu nhau

    Cp

    Ap

    Dp

    Ap

    Cp

    Dp

    Cp

    Ap

    Dp