TRCH NHIM X HI CA DOANH NGHIP VIT NAM

TRCH NHIM X HI CA DOANH NGHIP VIT NAM. THC TRNG V MT S GII PHPLI M U

Gia nhp WTO ng ngha vi vic cc doanh nghip Vit Nam phi tham gia vo mt sn chi quc t vi nhiu lut chi mi khc nghit m nu khng thc hin ng chng ta s b loi khi cuc chi . Bn cnh , vic ngi tiu dng trn ton th gii ngy nay khng ch quan tm ti cht lng sn phm dch v m cng ngy cng quan tm ti vic bo v sc khe, mi trng v trch nhim vi cng ng. Vic tiu dng nhng sn phm sch, thn thin vi mi trng hnh thnh v s tr thnh mt xu hng tiu dng tt yu trong tng lai. Do , cc doanh nghip nu mun tn ti v pht trin s khng ch phi t mc tiu li nhun ln hng u m cn phi quan tm ti kha cnh trch nhim x hi ca doanh nghip.

Vit Nam, trong nhng nm gn y d lun cng bt u quan tm cht ch v bc xc i vi hng lot cc v vi phm o c kinh doanh, xm hi mi trng v sc khe con ngi mc nghim trng. Bi ton v trch nhim x hi ca cc doanh nghip Vit Nam li c t ra nh mt cu hi kh cn phi c tr li.

V vy trong b tiu lun mn Tm l o c kinh doanh, nhm Smile lin thng K7 s bn v Trch nhim x hi ca cc doanh nghip Vit Nam. Thc trng v mt s gii php. Bi tiu lun c b cc gm 3 chng.

Chng 1: L thuyt chung v trch nhim x hi Chng 2: Trch nhim x hi ca cc doanh nghip Vit Nam v v d v cng ty Vedan Vit Nam Chng 3: Mt s gii php nng cao trch nhim x hi ca cc doanh nghip Vit Nam hin nay. CHNG I. L THUYT CHUNG V TRCH NHIM X HI

I. Khi nim trch nhim x hi (CSR)1. Khi nimC rt nhiu nh ngha khc nhau v trch nhim x hi ca doanh nghip(CSR). Mi t chc, cng ty, chnh ph nhn nhn CSR dui nhng gc d v quan im ring, ph thuc vo iu kin, c im v trnh pht trn ca mnh. Mt s quan im chnh v CSR:Theo y ban thng mi th gii v pht trin bn vng th trch nhim x hi ca Doanh nghip l s cam kt lin tc ca doanh nghip thng qua hot ng kinh doanh bng cch c x c o c v ng gp v s pht trin kinh t trong khi ci thin cht lng cuc sng ca lc lng lao ng v gia nh h cng nh cng ng a phng v ton x hi ni chung. Doanh nghip khng ch n thun l mt t chc thu li nhun m cn cn phi tr thnh mt phn ca cng ng. H khng ch thc y li ch ca cc c ng m cn hng ti li ch ca tt cc nhng bn hu quan Chnh ph Anh: CSR l hnh ng do doanh nghip t nguyn thc hin ngoi vic tun th cc quy nh php l ti thiu, nhm tha mn nhu cu cnh tranh ca doanh nghip v li ch ca ton x hi. HSBC: CSR l qun l cng vic kinh doanh ca chng ta mt cch c trch nhim v nhy cm, v mc tiu di hn. Chng ta khng bao gi theo ui li nhun, v bit rng thnh cng ngy mai ph thuc vo uy tn chng ta xy.C th ni CSR l mt khi nim ng lun c th thch trong tng bi cnh kinh t, chnh tr, x hi c th.2. S hnh thnh v pht trin ca CSR2.1.Ngun gc ca CSR

Thut ng trch nhim x hi ca doanh nghip mi chnh thc xut hin cch y hn 50 nm, khi H.R.Bowen cng b cun sch ca mnh vi nhan Trch nhim x hi ca doanh nhn (Social Responsibilities of the Businessmen) (1953) nhm mc ch tuyn truyn v ku gi ngi qun l ti sn khng lm tn hi n cc quyn v li ch ca ngi khc, ku gi lng t thin nhm bi hon nhng thit hi do cc doanh nghip lm tn hi cho x hi. Tuy nhin, t n nay, thut ng trch nhim x hi ca doanh nghip ang c hiu theo nhiu cch khc nhau. Mt s ngi xc nh trch nhim x hi hm nng hnh vi ca doanh nghip ln mt mc ph hp vi cc quy phm, gi tr v k vng x hi ang ph bin (Prakash, Sethi, 1975: 58 64). Mt s ngi khc hiu Trch nhim x hi ca doanh nghip bao gm s mong i ca x hi v kinh t, lut php, o c v lng t thin i vi cc t chc ti mt thi im nht nh (Archie. B Carroll, 1979).2.2. Qu trnh pht trin ca CSR2.2.1. Hai quan im i lp nhau v trch nhim x hi ca doanh nghip

Cuc tranh lun v CSR i din ni bt nht cho ch thuyt qun tr di din l Milton Friedman .Theo quan im ca Milton Friedman : Doanh nghip ch c mt trch nhim duy nht l ti a ha li nhun, gia tng gi tr c ng, trong khun kh lut chi ca th trung l cnh tranh trung thc v cng bng. Theo ng, ngui qun l doanh nghip (thnh vin hi dng qun tr v ban gim dc) l nhng ngui i din cho ch s hu/ c ng ng ra qun l cng ty. H uc bu hoc uc thu dn dt cng ty theo cch m cc c ng mun, a phn l lm ra li nhun cng nhiu cng tt, ng thi tun th cc quy tc x hi c bn vn uc th hin trong lut v cc nguyn tc o c ph bin. chnh l bn cht v- li nhun (for-profit) ca doanh nghip.Th hai, cng ty vn l mt ch th v tri v gic do con ngui to ra; do cng ty khng th t nhn thc v gnh vc ngha v o c vn ch c con ngui mi c. Bi v ch c tng c nhn con ngui mi c lung tm nhn thc s vic ng- sai.Hn na, cc trch nhim x hi thuc lnh vc ca nh nuc, l ch th cung cp cc dch v cng, v li ch cng cng v phi li nhun. Ch c nh nuc mi c thng tin quyt nh ng n trong vic phn b cc ngun lc mt cch hiu qu. V cu trc tam quyn phn lp m bo s phn b duc cng bng v c kim sot. Trch nhim ca doanh nghip l to ra gi tr gia tng, pht trin cng ngh (bi v doanh nghip l ch th v li nhun duy nht trong x hi), em li li nhun, to ra vic lm v thu nhp cho ngui lao ng. Trch nhim chnh ca doanh nghip i vi nh nuc l ng gp thu. V trch nhim ca nh nuc l lm sao s dng tin thu hiu qu nht v li ch cng cng. Nh vy, nu doanh nghip cng thc hin cc trch nhim x hi th s c s trng lp v doanh nghip s tr thnh ngui va ng thu, va quyt nh vic chi tiu khon thu ra sao. Ngui qun l doanh nghip khi y s tr thnh mt nhn vin cng v hn l mt ngui i din cho li ch ca c ng.T quan im ny, trung phi phn i CSR cho rng cc chng trnh ca doanh nghip ly tn trch nhim x hi ch l nhng chng trnh PR o c gi, m thc cht mc tiu cui cng vn l v li nhun ca doanh nghip m thi.

Nhng ngi ng h CSR khng bc b ton b nhng lp lun trn. Nhng h a ra mt lp lun khc cng ht sc thuyt phc l bn thn cng ty khi i vo hot ng l mt ch th ca x hi, s dng ngun lc ca x hi v mi trng, do c th tc ng tiu cc ti x hi v mi trung. V vy, doanh nghip phi c thc v nhng tc ng t hot ng sn xut kinh doanh ca mnh v c trch nhim vi chnh hnh vi ca mnh truc x hi. C th ni bn cht ca doanh nghip khng th ch v li nhun m doanh nghip ngay t u ng vai tr ca mt cng dn trong x hi vi tt c ngha v v quyn li thch hp ca mnh trong . Thc vy, nu ch nhn nhn n gin khi cho rng doanh nghip hot ng duy nht v li nhun v b p li chi ph x hi, cng nh tr tin cho cc dch v cng m doanh nghip hung li thng qua vic ng thu, chng ta s thy nhng nhim mi trung v chi ph x hi m doanh nghip gy ra c th ln hn rt nhiu ln li ch m cng ty ny mang li t tin thu hay to vic lm (nh trng hp cng ty Vedan). Doanh nghip khng th ku gi s trung tnh ca mnh. Tt c s kin ca doanh nghip nh khai trung dng sn phm mi, t mt nh my, ng ca mt chi nhnh. u ko theo nhng h qu x hi nht nh. Do d, khng th tch ri hon ton gia tnh cht kinh t v x hi khi nhn nhn bn cht v hot ng ca doanh nghip.

2.2.2 Phong tro CSR cc nuc pht trin CSR tr thnh mt phong tro thc th v trng thnh, pht trin rng khp th gii. Ngui tiu dng ti cc nuc u-M hin nay khng ch quan tm n cht lung sn phm m cn coi trng cch thc cc cng ty lm ra sn phm , c thn thin vi mi trng sinh thi, cng ng, nhn o, v lnh mnh. Nhiu phong tro bo v quyn li ngi tiu dng v mi trng pht trin rt mnh, chng hn nh phong tro ty chay thc phm gy bo ph nhm vo cc cng ty sn xut n nhanh, nc gii kht c ga; phong tro thng mi cng bng FairTrade (bo m iu kin lao ng v gi mua nguyn liu ca ngui sn xut cc nc th gii th 3), phong tro ty chay sn phm s dng lng th, ty chay sn phm bc lt lao ng tr em (nhm vo cng ty Nike, Gap), phong tro tiu dng theo lng tm Truc p lc t x hi, hu ht cc cng ty ln ch dng a CSR vo chng trnh hot ng ca mnh mt cch nghim tc. Hng nghn chng trnh uc thc hin nh tit kim nng lung, gim kh thi carbon, s dng vt liu ti sinh, nng lng mt tri, ci thin ngun nuc sinh hot, xa m ch, xy dng trng hc, cu tr, ng h nn nhn thin tai, thnh lp qu v trung tm nghin cu vc-xin phng chng Aids v cc bnh dch khc cc nc nhit i, ang pht trin. C th k n mt s tn tui i u trong cc hot ng ny nh TNT, Google, Intel, Unilever, CocaCola, GE, Nokia, HSBC, Levi Strauss, GlaxoSmithKline, Bayer, DuPont, Toyota, Sony, UTC, Samsung, Gap, BP, ExxonMobilTheo t chc Giving USA Foundation, s tin cc doanh nghip ng gp cho cc hot ng x hi trn tan th gii ln n 13,77 t USD (nm 2005) v gn 1.000 cng ty uc nh gi l cng dn doanh nghip tt. Ni bt l trung hp ngn hng Grameen do TS. Muhammad Yunus d cung cp tn dng vi m cho 6,6 triu ngi, trong d 97% l ph n ngho Bangladesh vay tin ci thin cuc sng (ng c trao gii Nobel ha bnh nm 2006). Hin nay, hu ht cc cng ty a quc gia du xy dng cc b quy tc ng x (code of conduct) c tnh cht chun mc p dng i vi nhn vin ca mnh trn tan th gii. Li ch t c qua nhng cam kt CSR uc ghi nhn. Khng nhng hnh nh cng ty c ci thin trong mt cng chng v ngui dn a phng gip cng ty tng doanh s bn hng hay thc hin cc th tc u t c thun li hn, m ngay trong ni b cng ty, s hi lng v gn b ca nhn vin vi cng ty cng tng ln cng nh cc chng trnh tit kim nng lung gip gim chi ph hot ng cho cng ty khng nh.C th ni CSR c ch ng kh vng chc trong nhn thc ca gii doanh nghip. Mt s trung tm, vin nghin cu v trch nhim doanh nghip c cc trung i hc M thnh lp.

II. ngha ca vic doanh nghip thc hin trch nhim x hi1. ngha i vi doanh nghip

Vic trin khai thc hin trch nhim x hi s c tc dng tch cc v nhiu mt i vi doanh nghip.Mt l, trch nhim x hi s gp phn qung b v pht trin thng hiu cho doanh nghip.Hai l, vic thc hin trch nhim x hi trong doanh nghip lun gn vi vic m bo ch lng bng, m bo an ton lao ng, tng cng s t do hip hi, , qua c tc dng kch thch tnh sng to ca ngi lao ng, ci tin lin tc trong qun l v trong vic nng cao nng sut, cht lng lao ng, ci tin mu m hng ho, qua nng cao hiu qu cng vic trong ton doanh nghip, to ra nhiu li nhun cho doanh nghip.Ba l, tng kh nng cnh tranh trn th trng.Bn l, vic thc hin trch nhim x hi s gip doanh nghip tn ti v pht trin trong s cnh tranh gay gt hin nay.2. ngha i vi ngi lao ngTrc ht, ngi lao ng s c lm vic trong mt mi trng lm vic m , php lut lao ng c tun th nghim ngt, nhng quy nh ca php lut ca nc s ti i vi quyn v li ch ca ngi lao ng s c thc thi nghim tc, qua , to ra c ng c lm vic tt cho ngi lao ng.iu ng quan tm l, khi doanh nghip cam kt thc hin trch nhim x hi, cc vn nh lao ng cng bc, s dng lao ng tr em, quy nhiu v lm dng lao ng, phn bit i x s b hn ch v loi b;Vn th lao lao ng s c thc hin tt, m bo ti sn xut sc lao ng cho ngi lao ng;Vn an ton v sc kho ca ngi lao ng c doanh nghip ch trng u t, ch lm vic ngh ngi khoa hc s c thc hin, qua to ra mi trng lm vic an ton, ch lm vic hp l cho ngi lao ng

3. ngha i vi khch hngTho mn nhng yu cu c bn m h t ra vi doanh nghip: nhng sn phm c cht lng cao, c gi tr s dng tt, m bo an ton cao khi s dng; c sng trong mt mi trng trong sch, mt x hi m cc vn x hi c gii quyt mc tt nht.

4. ngha i vi cng ng v x hi Bo v mi trng.

Gim t nn x hi.

Tng cng cc hot ng t thin, gp phn gim gnh nng cho x hi.

III. Ni dung ca CSRTrch nhim x hi ca doanh nghip (CSR) hin nay ph bin nhng vn cn nhiu quan im khc nhau v khi nim, ni dung v phm vi ca CSR. Trong s , m hnh kim t thp ca A. Carroll (1999) c tnh ton din v c s dng rng ri nht. Theo , CSR bao gm trch nhim kinh t, php l, o c v t thin.

CSR: m hnh kim t thp ca A. Carroll

1.Trch nhim kinh tNgha v kinh t trong trch nhim x hi ca mt t chc quan tm n cch thc phn b trong h thng x hi cc ngun lc c s dng lm ra sn phm dch v.

i vi ngi lao ng, trch nhim kinh t ca doanh nghip l to cng n vic lm vi mc th lao tng ng, c c hi pht trin ngh v chuyn mn ngang nhau, c hng mi trng lao ng an ton v v sinh, m bo quyn ring t, c nhn ni lm vic. N cn bao gm c vic tm kim ngun lc mi, thc y tin b cng ngh, pht trin sn phm.

i vi ngi tiu dng, ngha v kinh t ca doanh nghip l cung cp hng ha, dch v. Ngoi ra cn lien quan n vn v cht lng, an ton sn phm, nh gi, thong tin sn phm, phn phi, bn hng, cnh tranh.

Cn vi mi i tng lin quan, ngha v kinh t ca doanh nghip l mang li li ch ti a v cng bng cho h bng cch cung cp trc tip nhng li ch ny nh: hng ha, vic lm, gi c, li tc u tTrong khi thc hin nhng ngha v ny, cc doanh nghip gp phn tng thm phc li x hi, ng thi m bo s tn ti v pht trin ca bn than doanh nghip.

2. Trch nhim php l

Ngha v v php l trong trch nhim x hi i hi cc doanh nghip phi tun th y cc quy nh ca php lut nh mt yu cu ti thiu trong hnh vi x hi ca t chc , tp th hay c nhn. Chng lin quan n nm kha cnh: iu tit cnh tranh, bo v ngi tiu dng, bo v mi trng, an ton v bnh ddarngr, khuyn khch pht hin hnh vi sai tri.iu tit cnh tranh: khuyn khch cnh tranh v m bo mi trng cnh tranh lnh mnh iu tit quyn lc c quyn, kim sot c quyn.

Bo v ngi tiu dng: doanh nghip phi c trch nhim cung cp cc thng tin chnh xc v sn phm, tun th cc tiu chun v an ton thc phm.

Bo v mi trng: Vic kinh doanh sn xut ca doanh nghip phi c bit quan tm n nhng vn nhim mi trng do: thi cht c hi trong sn xut vo khng kh, nc , t ai v ting n.

An ton v bnh ng: Bo v ngi lao ng trc tnh trng phn bit, i x.Ngn chn vic sa thi ngi lao ng mt cch ty tin v bt hp l. Doanh nghip phi to mi trng lao ng an ton v tr lng tng xng vi cng sc ca ngi lao ng.

Khuyn khch pht hin v ngn chn hnh vi sai tri: thng qua vic khuyn khch pht hin sm nhng hh vi sai tri tim tang c th khc phc, gim thiu hu qu 3. Trch nhim o c

Ngha v v o c ca t chc c th hin thng qua cc nguyn tc v gi tr o c c trnh by trong bn s mnh v chin lc ca h. N khng c th ch ha thnh lut m c th hin thng qua cc tiu chun, cc quan im, k vng ca cc doanh nghip v ng sai, cng bng, quyn li c bo v ca ngi tiu dung, ngi lao ng, i tc, ch s hu, cng ng.

4. Trch nhim t thinNgha v t thin ca doanh nghip lin quan n ng gp cho cng ng v x hi trn bn phng din: nng cao cht lng cuc sng, san s bt gnh nng cho chnh ph, nng cao nng lc lnh o cho nhn vin v pht trin nhn cch o c cho ngi lao ng.CHNG II. TRCH NHIM X HI CA CC DOANH NGHIP VIT NAM V V D V CNG TY VEDAN

I. Trch nhim x hi ca doanh nghip ti Vit Nam

1. Vn trch nhim x hi ca doanh nghip ti Vit Nam

Khng phi n by gi, ti Vit Nam, vn trch nhim x hi ca doanh nghip mi c t ra; m tri li, ngay trong thi bao cp, ngi ta cng ni nhiu v trch nhim x hi ca cc x nghip i vi nh nc v ngi lao ng, cng nh i vi cng ng ni chung. Nhng, trong nhng nm gn y, trch nhim x hi c hiu mt cch rng ri hn, khng ch t phng din o c, m c t phng din php l. Nhng tc hi v mi trng do mt s doanh nghip gy ra trong thi gian qua khng nhng b d lun ln n v phng din o c, m quan trng hn l cn phi c x l nghim khc v phng din php l. Do , trong nhng nm gn y, trn sch bo v nhiu din n Vit Nam, thut ng trch nhim x hi ca doanh nghip v ang c s dng ngy cng ph bin.

Vit Nam, trong nhng nm gn y, ngi ta thng s dng nh ngha ca Nhm pht trin kinh t t nhn ca Ngn hng th gii v trch nhim x hi ca doanh nghip. Theo , Trch nhim x hi ca doanh nghip (Corporate Social Responsibility CSR) l s cam kt ca doanh nghip ng gp vo vic pht trin kinh t bn vng, thng qua nhng hot ng nhm nng cao cht lng i sng ca ngi lao ng v cc thnh vin gia nh h, cho cng ng v ton x hi, theo cch c li cho c doanh nghip cng nh pht trin chung ca x hi.

Ni cch khc, doanh nghip mun pht trin bn vng lun phi tun theo nhng chun mc v bo v mi trng, bnh ng v gii, an ton lao ng, quyn li lao ng, tr lng cng bng, o to v pht trin nhn vin v pht trin cng ng. Trch nhim x hi ca doanh nghip c th hin mt cch c th trn cc yu t, cc mt, nh: 1. Bo v mi trng; 2. ng gp cho cng ng x hi; 3. Thc hin tt trch nhim vi nh cung cp; 4. Bo m li ch v an ton cho ngi tiu dng; 5. Quan h tt vi ngi lao ng; v 6. m bo li ch cho c ng v ngi lao ng trong doanh nghip. Trong , bn yu t u tin th hin trch nhim bn ngoi ca doanh nghip, cn hai yu t cui th hin trch nhim bn trong, ni ti ca doanh nghip. Tt nhin, s phn chia thnh trch nhim bn ngoi v trch nhim bn trong ch c ngha tng i v khng th ni trch nhim no quan trng hn trch nhim no.

Vi nhng ni dung c th nh vy v trch nhim x hi th vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip khng ch lm cho doanh nghip pht trin bn vng, m cn gp phn vo s pht trin bn vng ca x hi ni chung. Nh chng ta u bit, Vit Nam, pht trin bn vng tr thnh mc tiu chin lc v c ra t nhng nm 80 ca th k XX. Cng vi thi gian, khi nim pht trin bn vng c s thay i v ni hm v ngy cng c b sung thm nhng ni dung mi. Xt v ngun gc, thut ng pht trin bn vng ra i t nhng nm 70 ca th k XX v bt u thu ht s ch ca cc nh nghin cu v mi trng v pht trin quc t nh s ra i ca cng trnh Chin lc bo tn th gii(1980). Sau , t tng v pht trin bn vng c trnh by trong mt lot cng trnh, nh Tng lai chung ca chng ta (1987), Chm lo cho tri t (1991) Khi ni v s pht trin bn vng, ngi ta thng s dng hai nh ngha c nu ra trong cc cun sch ni trn. Trong cun Tng lai chung ca chng ta, pht trin bn vng c hiu l s pht trin p ng nhng nhu cu hin ti m khng lm tn hi n kh nng p ng nhu cu ca cc th h tng lai; cn trong cun Chm lo cho tri t, pht trin bn vng c xc nh l vic nng cao cht lng i sng con ngi khi ang tn ti trong khun kh bo m cc h sinh thi. Nhn chung, c hai nh ngha u quy pht trin bn vng v vic s dng mt cch hp l ti nguyn thin nhin v bo v mi trung sao cho th h hm nay vn pht trin c m khng lm nh hng n tng lai ca cc th h sau. Nh vy, nu xt theo ngun gc ca thut ng, pht trin bn vng l mt s pht trin bo m tng trng kinh t trn c s s dng mt cch hp l ti nguyn thin nhin v bo v c mi trng t nhin nhm va c th tha mn c nhu cu ca th h hm nay, va khng lm nh hng n iu kin tha mn nhu cu v mi trng sng ca cc th h mai sau. Thc cht ca s pht trin bn vng l gii quyt mi quan h gia tng trng kinh t v bo v mi trng t nhin, bo m s cng bng gia cc th h trong vic s dng ti nguyn thin nhin v bo v mi trng. Tuy nhin, Vit Nam, ngoi ni dung trn y, khi nim pht trin bn vng cn c b sung thm nhiu ni dung mi. Vit Nam ang ch trng xy dng chin lc pht trin bn vng ph hp vi iu kin, hon cnh c th ca t nc. Ni dung c bn ca chin lc pht trin bn vng ca Vit Nam bao gm: Mt l, pht trin nhanh phi i i vi tnh bn vng. iu phi c kt hp c tm v m ln vi m, c tm ngn hn ln di hn.

Hai l, tng trng v s lng phi i lin vi nng cao cht lng, hiu qu v sc cnh tranh ca nn kinh t. Ba l, trong khi khai thc cc yu t pht trin theo chiu rng, phi c bit coi trng cc yu t pht trin theo chiu su, pht trin kinh t tri thc. Bn l, phi gn tng trng kinh t vi pht trin vn ha, pht trin ton din con ngi, thc hin dn ch, tin b v cng bng x hi, to nhiu vic lm, ci thin i sng, khuyn khch lm giu hp php i i vi xa i gim ngho. Nm l, phi coi trng bo v v ci thin mi trng ngay trong tng bc pht trin. Su l, pht trin kinh t phi i i vi vic bo m n nh chnh tr x hi, coi y l tin , iu kin pht trin nhanh v bn vng.

Mt khc, khi tip cn trch nhim x hi ca doanh nghip, chng ta cn tip cn c trn phng din o cln phng din php l. Chng ta khng nn ch hiu trch nhim ca doanh nghip kha cnh o c ca ch doanh nghip, cng tc t thin ca doanh nghip, m cn hiu c kha cnh php l, tc thc thi trch nhim x hi l mt yu cu bt buc i vi cc doanh nghip. Vic kt hp c hai phng din o c v php l l c s quan trng xut cc gii php nng cao trch nhim x hi ca doanh nghip.

2. Thc tin v trch nhim x hi ca doanh nghip ti Vit Nam

2.1 Nhng bc u thnh cng trong vic thc hin CSRTrn thc t, Vit Nam, vn trch nhim x hi ca doanh nghip mc d l vn mi m, nhng bc u c mt s b, ngnh quan tm, ch . Bng chng l, t nm 2005, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam, B Lao ng Thng binh v X hi, B Cng thng cng vi cc hip hi Da giy, Dt may trao gii thng Trch nhim x hi ca doanh nghip hng ti s pht trin bn vng nhm tn vinh cc doanh nghp thc hin tt trch nhim x hi ca doanh nghip trong bi cnh hi nhp. Hin nay, nhiu doanh nghip ln Vit Nam nhn thy rng, trch nhim x hi ca doanh nghip tr thnh mt trong nhng yu cu khng th thiu c i vi doanh nghip, bi l, trong bi cnh ton cu ha v hi nhp quc t, nu doanh nghip khng tun th trch nhim x hi ca doanh nghip s khng th tip cn c vi th trng th gii. Nhiu doanh nghip khi thc hin trch nhim x hi mang li nhng hiu qu thit thc trong sn xut kinh doanh. Kt qu kho st gn y do Vin Khoa hc lao ng v x hi tin hnh trn 24 doanh nghip thuc hai ngnh Giy da v Dt may cho thy, nh thc hin cc chng trnh trch nhim x hi ca doanh nghip, doanh thu ca cc doanh nghip ny tng 25%, nng sut lao ng cng tng t 34,2 triu ng ln 35,8 triu ng/1 lao ng/nm; t l hng xut khu tng t 94% ln 97%. Bn cnh hiu qu kinh t, cc doanh nghip cn cng c c uy tn vi khch hng, to c s gn b v hi lng ca ngi lao ng i vi doanh nghip, thu ht c lc lng lao ng c chuyn mn cao.

Do nhn thc c tm quan trng v ch li ca vic thc hin trch nhim x hi trong iu kin ton cu ha v hi nhp quc t, mt s doanh nghip ln ca Vit Nam, ngoi trch nhim ng thu cho nh nc, ng k thc hin trch nhim x hi di dng cc cam kt i vi x hi trong vic bo v mi trng, vi cng ng a phng ni doanh nghip ng v vi ngi lao ng.

2.2 Nhng tn ti trong vic thc hin CSRTuy nhin, bn cnh , phi tha nhn rng, trong thi gian qua Vit Nam, nhiu doanh nghip khng thc hin mt cch nghim tc trch nhim x hi ca mnh. iu th hin cc hnh vi gian ln trong kinh doanh, bo co ti chnh, khng bo m an ton lao ng, sn xut, kinh doanh hng km cht lng, c gy nhim mi trng. in hnh l cc v x nc thi khng qua x l gy nhim mi trng nghim trng cho cc dng sng v cng ng dn c ca cc Cng ty Vedan, Cng ty thuc da Ho Dng, Cng ty Giy Vit Tr, cng ty Hyundai Vinashin (Khnh Ha), cc v sn xut thc phm cha cht c hi cho sc khe con ngi, nh nc tng c cha cht 3-MCPD gy ung th, bnh ph cha phormol, thc phm cha hn the, sa c cha melamine. Ngoi ra, nhiu doanh nghip vi phm cc quy nh php lut v lng bng, ch bo him, vn an ton lao ng cho ngi lao ng cng khng cn l hin tng him thy, v ang gy bc xc cho x hi.II: Bi hc t v x chat thi ra mi trng ca cng ty VEDAN Vit Nam1. Qu trnh hnh thnh v pht trin

Cng ty c phn hu hn Vedan Vit Nam (Vedan Vit Nam)c thnh lp theo giy php u t s 171A/GP do y ban nh nc v hp tc v u t (nay l B K hoch - u t) cp ngy 1-8-1991, vi 100% vn ca Tp on cc x nghip lin hp Vedan i Loan, c tr s ti x Phc Thi, huyn Long Thnh, tnh ng Nai, cch thnh ph H Ch Minh 70km, tng din tch 120ha, gm mt khu cng nghip tng hp ch bin thc phm v cng ngh sinh hc hin i vi cc cng trnh bao gm: Nh my tinh bt nc ng, Nh my bt ngt, Nh my tinh bt bin i, Nh my Xt-axt, Nh my Lysine, Nh my pht in c trch hi, Nh my PGA, Nh my phn bn hu c khong Vedagro dng vin. Hin nay, Cng ty Vedan Vit Nam m rng u t pht trin vi ccc s chi nhnh ti cc tnh thnh trong c nc nh: c 4 n v chi nhnh ti H Ni, Phc Long (Bnh Phc), Bnh Thun, H Tnh, v 02 cng ty con l Cng ty TNHH ORSAN Vit Nam tiTP. H Ch Minh v Cng ty TNHH VEYU ti tnh Gia Lai.

Cng ty Vedan c xy dng cnh b sng Th Vi, mt ni thun tin cho vic vn chuyn nguyn liu v sn phm ca cng ty bng ng thy. V li nhun v tit kim chi ph sn xut - hot ng kinh doanh, Vedan tn dng trit a th nhiu thun li ny x nc thi trc tip ra dng sng gy bc xc d lun trong mt thi gian di, gy ra khng t nh hng xu n kinh t - x hi v mi sinh gn sng Th Vi. Cu ni Yu qu mi trng - Kinh doanh lu di ca cng ty c l ch l nhng li l Vedan a ra to ci v bc b ngoi che y cho nhng hnh ng bn trong khng th chp nhn c.2. Quan im ca Vedan v bo v mi trngNu c dp gh thm webside ca Vedan Vit Nam, ngi c c th d dng tm thy nhng pht biu dng dc, nhng quan im r rng ca Vedan v bo v mi trng Bo v mi trng v pht trin bn vng l hai yu t khng th tch ri nhau i vi qu trnh pht trin ca mt nn kinh t - x hi tin tin hin i, v vy, trong qu trnh kinh doanh lu di, i hi doanh nghip phi c nhng cam kt v n lc duy tr thc hin lin tc. S phn u xy dng thnh mt doanh nghip pht trin bn vng gn lin vi bo v mi trng trong thi gian ti l mc tiu n lc v lu di ca Cng ty c phn hu hn Vedan Vit Nam. t c mc tiu , cng ty thit lp chnh sch mi trng nhm nh hng cho mi nhn vin trong cng ty phi lun cao quan nim v yu qu mi trng, tun th cc quy nh ca php lut, ngn nga nhim mi trng, yu qu ti nguyn thin nhin. Thm vo , ngay t khi bt u xy dng nh my, Vedan xc nh mc tiu Cm r ti Vit Nam - Kinh doanh lu di lm phng chm hot ng. Th nhng, ng sau nhng li l bng by, y tnh nhn vn nh vy li l nhng hnh ng tri ngc hon ton khi Vedan la di, phn bi ngi tiu dng, quay lng vi x hi trong sut 14 nm trc khi b pht hin x thi trc tip cht thi ra sng Th Vi. Hnh ng ca Vedan gy ra nhiu nh hng xu n mi trng sinh thi khu vc xung quanh sng Th Vi v i sng ca ngi dn ni y. 3. Din bin v sai phm ca v vic Vedan x cht thi ra mi trng3.1 Din bin s kin Vedan x cht thi

Trc khi b pht hin vi phm v x cht thi cha qua x l ra mi trng, Vedan lun t ho xy dng h thng x l nc thi bng cng ngh tin tin, nhng xy dng h thng x l nc thi kh nng x l lng cht thi x ra mi ngy ca mnh, cng ty Vedan s phi u t chi ph ban u khong 143 t ng v chi ph vn hnh hng nm cc h thng x l ny hot ng theo quy chun v nc thi cn s tin l 210 t ng. v tit kim khon tin khng l y, Vedan ngh ra phng php x l nc thi nhanh chng, tn dng li th gn sng Th Vi x trc tip cht thi ra dng sng ny. Cng ty Vedan thit k, lp t cc h thng bn cha, b cha dch thi sau ln men bt ngt v lysine c t ln trong khu bn cha nguyn liu mt r ng, nguyn liu v ho cht sn xut. H thng ng ng chng cht hu ht chm di t, cc van kho ch m c bng c-l v m-lt rt kh pht hin. ng thi, Vedan xy dng h thng my bm p lc cao vi cc van c iu khin theo ca ngi vn hnh, c ngu trang rt tinh vi, lm cho ngi xem tng l h thng my bm nc t sng Th Vi vo hoc bm dch thi sau ln men ln khu c c sn xut phn bn. Nh hnh vi gian tr y, Vedan qua mt c cc c quan chc nng trong sut 14 nm lin. Theo tnh ton, Cng ty Vedan "trn" np ph bo v mi trng i vi nc thi cng nghip khong 127 t ng.

3.2 Sai phm ca Vedan trong vic x nc thi ra sng Th Vi

Sau khong thi gian di x thi ra mi trng. nhng nh hng nghim trng ca hnh ng ny gy ra nhiu bc xc ca ngi dn a phng. Do , s vic ny c t co ln cc c quan c thm quyn, sau hn 3 thng theo di, ngy 13 thng 9 nm 2008, on kim tra lin ngnh bt qu tangCng ty Vedanng ti huynLong Thnh, tnhng Naix mt lng nc thi ln cha qua x l rasng Th Vi. Theo c tnh, Vedan c th x nc thi ti 5.000 m3/ngy ra sng. Theo nhn nh ban u, vic lp t h thng x dch thi ca Cng ty Vedan l vi phm cc quy nh ca php lut v bo v mi trng. Theo i t Lng Minh Tho, hnh vi vi phm ny l c bit nghim trng. Ti hin trng, Ph Gim c ph trch vn phng Cng ty Vedan Vit Nam tha nhn hnh vi vi phm ca cng ty.

Ngy 19 thng 9 nm 2008, B Ti nguyn v Mi trng cng b kt qu iu tra 10 sai phm ca Vedan, bao gm:

1. X nc thi vt tiu chun cho php t 10 ln tr ln i vi nh my sn xut tinh bt bin tnh ca cng ty.

2. X nc thi vt tiu chun cho php t 10 ln tr ln i vi cc nh my sn xut bt ngt v lysin ca cng ty.

3. X nc thi vt tiu chun cho php t 10 ln tr ln i vi cc nh my khc ca cng ty.Np khng y cc s liu iu tra, kho st, quan trc v cc ti liu lin quan khc cho c quan lu tr d liu thng tin v mi trng theo quy nh ca c quan nh nc c thm quyn.

4. Khng ng k cam kt bo v mi trng vi c quan qun l nh nc v bo v mi trng i vi tri chn nui heo.

5. Khng lp bo co nh gi tc ng mi trng m xy dng v a cng trnh vo hot ng i vi d n u t nng cng sut phn xng sn xut xt- axit t 3.116 tn/thng ln 6.600 tn/thng.

6. Khng lp bo co nh gi tc ng mi trng m xy dng v a cng trnh vo hot ng i vi d n u t nng cng sut cc nh my bt ngt t 5.000 tn/thng ln 15.000 tn/thng, tinh bt bin tnh t 2.000 tn/thng ln 4.000 tn/thng, lysin t 1.200 tn/thng ln 1.400 tn/ thng, bt gia v cao cp 20 tn/thng, PGA 700 tn/nm, phn Vedagro 70.000 tn/nm (rn), 280.000 tn/nm (lng).

7. Thi mi hi thi, mi kh chu trc tip vo mi trng khng qua thit b hn ch mi trng.

8. Qun l cht thi nguy hi khng ng quy nh v bo v mi trng.

9. Cng ty x nc thi vo ngun nc khng ng v tr quy nh trong giy php4. nh hng t v x cht thi i vi cng ty Vedan Vit Nam

Ti chnh

Cng ty phi np pht 267,5 triu ng do vi phm hnh chnh v bo v mi trng (theo quyt nh x pht ca Chnh thanh tra B Ti Nguyn Mi Trng k ngy 6 thng 10 nm 2008) v buc phi truy np ph bo v mi trng hn 127 t ng, bi thng cho nng dn 3 tnh ng Nai, B Ra- Vng Tu v thnh ph H Ch Minh tng s tin 219 t ng nhng thit hi kinh t do nhim mi trng gy ra trnh phi ra ta. Sn xut kinh doanh

Cng ty b tc quyn x nc thi vo ngun nc, nh ch hot ng khc phc nhim mi trng Uy tn cng ty

Sau khi s vic c cng b, ng lot ngi tiu dng, cc i l, cc siu th khng mua sn phm ca Vedan na. Vedan b coi l k git cht sng Th Vi v b ngi tiu dng ght b.

Mi trng c tm quan trng c bit i vi i sng, sn xut v kinh doanh. Do vy, bo v mi trng phi c xem l quyn li v ngha v ca mi ngi, khng ch nh sn xut, c quan chc nng m mi c nhn phi mnh dn ln ting cho cc hnh ng lm hy hoi mi trng. Thng qua s kin ny, chng ta cng thy ch Tm trong kinh doanh quan trng n th no, mi doanh nghip khng th v li nhun trc mt m qun i trch nhim bo v mi trng, pht trin bn vng cho cc th h sau.

CHNG III. MT S GII PHP NNG CAO TRCH NHIM X HI CA DOANH NGHIP VIT NAM HIN NAY

I. Mt s nguyn nhn nh hng n vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip Vit Nam.

Hin nay khi nim trch nhim x hi c ni n rt nhiu Vit Nam trn cc phng tin thng tin truyn thng v hng nm cng c nhng chng trnh ln, gii thng tn vinh nhng doanh nghip thc hin tt trch nhim x hi. V pha doanh nghip, c nhiu doanh nghip ln quan tm ti vic thc hin trch nhim x hi v coi nh l mt ngha v ca doanh nghip vi ngi lao ng, mi trng v cng ng. Tuy nhin, do a s cc doanh nghip nc ta hin nay l doanh nghip va v nh, cch hiu khi nim trch nhim x hi cng cha thc s ng n nn vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip cng cha c quan tm v thc hin. Theo nghin cu nm 2002 ca Ngn hng th gii ti Vit Nam, nhng ro cn v thch thc ln nht cho vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip bao gm: 1. Nhn thc v trch nhim x hi trong v gia cc doanh nghip Vit Nam cn c s khc nhau kh ln.

2. Nng sut lao ng b nh hng khi phi thc hin ng b nhiu b quy tc ng x (CoC). 3. Thiu ngun ti chnh v k thut thc hin cc chun mc trch nhim x hi doanh nghip (c bit l i vi cc doanh nghip va v nh).

4. S khc bit gia B lut lao ng v b quy tc ng x ca khch t hng gy nhm ln cho doanh nghip, chng hn nh vn lm thm hay hot ng ca cng on.

5. S thiu minh bch trong vic p dng trch nhim x hi doanh nghip trn thc t ang cn tr li ch th trng tim nng mang li cho doanh nghip.

6. Mu thun trong cc quy nh ca nh nc khin cho vic p dng b quy tc ng x khng em li hiu qu mong mun, v d nh mc lng, phc li v cc iu kin tuyn dng.II. Mt s gii php nng cao vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip Vit Nam.

Sau khi xem xt cc nguyn nhn dn n vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip Vit Nam cn hn ch, nhm Smile xin a ra mt s bin php c th nh sau:

Mt l: Nng cao cht lng cc quy nh php lut bng cch p dng RIA trong qu trnh ban hnh vn bn php lut. RIA l nh gi tc ng ca vn bn lut, l cng c tin tin c cc nc pht trin p dng trong qu trnh thit k lut. nh gi RIA gip xc nh gii php lp quy c phi l gii php cn thit hp l. Nu c RIA s tm ra mc lp quy ph hp nht t c mc tiu vi chi ph thp nht cho doanh nghip. Mt khi vn bn lut c tnh chnh xc cao, hiu lc ca cc vn bn cng s c ci thin ng k. Bn cnh , nht thit cc c quan nh nc cn phi tng cng trch nhim thc thi lut trong lnh vc ca mnh.

Hai l: cch thc xy dng cc hip hi cn c i mi. Cch tip cn t di ln cn thay th cch tip cn c t trn xung. Vic tn dng kinh nghim v k nng ca cc quan chc l cn thit, nhng lnh o cc hip hi nn l nhng ngi gn b vi thnh vin t c s. C nh vy h mi u tranh mt cch c la cho quyn li ca thnh vin hip hi.

Ba l: thc hin cc chng trnh truyn thng, qung co phi li nhun. iu ny rt ph bin cc nc pht trin v hin nay c p dng c cc nc khu vc nh Singapore, Trung Quc. Cc i truyn hnh, truyn thanh nc ta vn thuc s hu nh nc. Do d, chnh ph c th ch o cc i ginh mt t trng nht nh trong thi lng qung co hng ngy min ph cho cc mc tiu cng cng.

Bn l: a v ca ngi ng thu cn c nng cao. Vinh d i i vi trch nhim v ngc li cn c nhng bng xp hng cc doanh nghip np thu thu nhp doanh nghip cao nht, cc c nhn np thu thu nhp c nhn nhiu nht. H xng ng nhn c s vinh danh ca x hi

Nm l: nh nc tp trung hon thin lut v tnh hiu lc trong thc thi lut. Cc trch nhim ngoi lut ( o c, t thin) c ch t nguyn cn c khuyn khch v l s tng tc gia doanh nghip v x hi, Nh nc ch nn gin tip tc ng thng qua cc c ch nh NGOs, hip hi, mng li cng ng, gio dc nng cao thc ngi dn.

Su l: Thng qua nhiu hnh thc truyn thng nng cao nhn thc ca doanh nghip v trch nhim x hi v gip doanh nghip tr thnh doanh nghip c trch nhim x hi. i vi doanh nghip, khi nim trch nhim x hi phi c xy dng t nn tng s mnh ca doanh nghip v l mt phn vn ha doanh nghip. Chng trnh CSR thnh cng phi c da trn vic to dng nim tin v s ng h ca khch hng v cng chng, tt c cn b cng nhn vin, cc nh cung cp v phn phi, cc nh u t v ngn hng, cui cng l cc t chc chnh quyn. CSR phi bt ngun t ngi lnh o. nu nhng nh qun l khng tin tng vo tm quan trng ca CSR, nu h khng ch ng tin phong hay h tr cc hot ng CSR ti c s, nu h khng th hin tnh chnh trc v trung thc trong cng vic cng nh trong cuc sng c nhn th CSR khng th thnh cng. CSR cn c p dng trong mi kha cnh hot ng ca cng ty v tt c cc nhm c quyn li lin quan. nc ta, mi khi c nhng v vi phm o c kinh doanh, nhim mi trng xy ra, ngi ta thng tt c ti li cho doanh nghip. Tuy nhin nh c bn n, doanh nghip no cng phi ly li ch lm nn tng, do h lun c khuynh hng ti thiu ha chi ph v ti a ha li nhun. Trong bi cnh khung kh php lut khng cht ch, thng nht, h thng thc thi php lut b bung lng, km hiu lc v ngi dn trong tnh trng yu th, khng c kin thc v cng c bo v li ch cng ng nh hin nay, th nh nc thc cht v tnh ro ra mi trng tt cc cng ty li dng v coi nh trch nhim x hi ca mnh. Mun m bo CSR nh nc cn phi khuyn khch v pht trin cc c ch x hi dn s a phng, lm i trng vi doanh nghip. i trng vi doanh nghip khng c ngha doanh nghip lun xu. Thc ra, doanh nghip c tnh trung lp trong kha cnh h lun thch ng vi mi trng chnh tr php l, x hi. To ra i trng y khng c ngha to ra c ch x hi sc mnh gim st CSR.

T c ch x hi tng a phng s cho php ngi dn c ting ni trng lng hn i vi doanh nghip trc nhng tc ng tiu cc doanh nghip c th gy ra, m bo quyn li chnh ng ca cng ng c tn trng. iu gip gim khi lng cng vic v chi ph cho h thng cc c quan qun l hnh chnh ca nh nc t trung ng xung a phng trong vic gim st v qun l CSR. Khung kh ba bn nh nc- x hi- doanh nghip s m bo hot ng CSR mt cch ti u doanh nghip hot ng trong mt mi trng m cc li ch kinh t ca doanh nghip ha nhp vi li ch x hi ca cng ng thnh mt chnh th thng nht.

TI LIU THAM KHO

1.ThS.Nguyn Th Thu Trang. Trch nhim x hi ca doanh nghip2. http//www. Doanhnhan360.com/PortletBlank.aspx/44D1988963164E. 3.ng Cng sn Vit Nam. Vn kin i hi i biu ton quc ln th X. Nxb Chnh tr Quc gia, H Ni, 20064.http://www.kinhdoanh.com.vn/mtkd/So4/4-baiviet.htm.