AZƏRBAYCAN DİLİ – RİYAZİYYAT (1-5) -...

Fənlərin Dostluğu Olimpiadası – 7A variantı www.inteqrasiya.az

2

AZƏRBAYCAN DİLİ – RİYAZİYYAT (1-5)

1. 2 1x ilə5 3y ifadələri qarşılıqlı sadə ədədlərdir. 2 1 15

5 3 9

x

y

olarsa, 5 ?x y ifadəsində sual

işarəsinin yerində yazılacaq rəqəmlə bağlı hansı fikir yanlışdır?

A) Milli sözdür.

B) Quruluşca sadədir.

C) Deyilişi və yazılışı fərqlənir.

D) Yalnız kar samitlərdən ibarətdir.

E) Şəkilçi qəbul edərək leksik mənasını dəyişə bilər.

A variantı sual 1, B variantı 4

Sual Azərbaycan dili və riyaziyyat fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Sualın şərtindəki tənliyi həll edərək, x

və y-i müəyyənləşdirib ikinci tənlikdə yerinə yazaraq doğru cavabın səkkiz olduğunu müəyyən etmək olar.

“Səkkiz” sözünün tələffüz şəkli (səkgiz) olduğunu nəzərə alsaq D) variantı yanlışdır.

Cavab: A varinatında – D), B variantında B)

2.

2016 2015

2015 2014

2 2

2 2

ifadəsinin qiyməti verilmiş cümlələrdən hansında işlənmiş tamamlıqların sayına bərabərdir?

A) Atam üçün aldığım kitabları qardaşıma verdim.

B) Fənlərin dostluğu olimpiadası həmrəylik nümunəsidir.

C) Dərsini oxuyan, tapşırıqlarını həll edən, özünü yetişdirən şagird uğur əldə edər.

D) Bələdçi muzeyi bizə tanış etdi.

E) "Lobbi"sözünün lüğəvi mənası dəhliz deməkdir.

Bu sualda həm A, həm də D variantları doğru olduğuna görə bütün olimpiada iştirakçılarının xeyrinə

hesablanıb.

3. "Oliqarxiya" sözündəki vurğulu heca aşağıdakı misallardan hansının həllinə bərabərdir?

A) 3 2 5x x B)2 12 6x x C) 2 11 3 3 8x

D)4 23 6

3

18

4

x

x

E) 4 1 5 2 0x x


Sual Azərbaycan dili və riyaziyyat fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. “Oliqarxiya” sözündə vurğu üçüncü

hecaya düşür. Verilmiş misallarda E) variantında bərabərliyin ödənməsi X-in ədədi qiymətinə bərabərdir.

Cavab: A varinatında – E), B variantında C)


3

4. Qabda 12 l xlorid turşusu var idi. Turşunun bir hissəsini boşaldıb yerinə su tökdülər və nəticədə qabda

25%-li turşu məhlulu alındı. Qabdan boşaldılan turşunun2

3hissəsi verilmiş variantlardan hansına uygun

gəlir?

A) Samit səslərinin sayına

B) Nitq hissələrinin sayına

C) Qarışılığı olmayan samit səslərinin sayına

D) Zərflərin məna növlərinin sayına

E) İsmin hallarının sayına


Sual Azərbaycan dili və riyaziyyat fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Verilmiş məsələnin riyazi tərəfini həll

edərək doğru cavabın 6- ya bərabər olduğunu müəyyən etmək lazımdır. Məsələnin həllindən çıxan doğru

cavab İsmin hallarının sayına bərabərdir.


5. Fiqurların kəsişməsindən alınan yeni fiqur haqqında deyilən fikirlərdən biri doğrudur?

A) Mürəkkəb söz birləşməsidir.

B) Tərəfləri arasında yanaşma əlaqəsi var .

C) Tərəflərindəki sözlər quruluşca sadədir.

D) Tərəfləri ahəng qanununa tabedir.

E) Hər iki tərəfi milli sözdür.


Sual Azərbaycan dili və həndəsə fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Verilmiş həndəsi fiqurun “düzbucaqlı

trapesiya” olduğunu müəyyən etdikdən sonra şərtin Azərbaycan dili tərəfini müəyyən etmək lazım gəlir.

“Düzbucaqlı trapesiya” ifadəsi I növ təyini söz birləşməsidir və tərəfləri arsında yanaşma əlaqəsi var.

Cavab: A varinatında – B), B variantında A)


4

AZƏRBAYCAN DİLİ – FİZİKA (6-10)

6. Sxematik təsviri verilmiş cihazla bağlı hansı fikirlər doğrudur?

1. Dəyişən cərəyanıdüzləndirir

2. Cihazın adı II növ təyinisöz birləşməsidir

3. İşləmə prinsipi p-n keçidinə əsaslanır

4. İkinci tərəfdə dörd cingiltili və bir kar samit işlənib.

A) 1, 2B) 2, 3 C) 3, 4 D) 1, 4 E) 2, 4

İzahı: Sxematik təsvir edilmiş cihaz “vakuum diodu”dur və dəyişən cərəyanı düzləndirmək üçün istifadə

edilir. Digər tərəfdən cihazın adı II növ təyini söz birləşməsidir.

7. A nöqtəsindən sabit sürətlə çevrə üzrə saat əqrəbi istiqamətində hərəkətə başlayan cismin tezliyi

0,25 san-1

-dir. 6 san sonra cismin olduğu nöqtəyə uyğun hərf:

A) Söz sonunda “çiçək” sözünün tələffüzündəki kimi də səslənə bilir.

B) Kar qarşılığı perpendikulyar sözündə iki dəfə işlənib.

C) Qoşa işləndikdə özünün kar qarşılığı kimi işlənə bilər.

D) Əlifbanın ilk samitidir.

E) Şəkilçilərin tərkibində iştirak edə bilmir.

İzahı: Periodun tezliklə əlaqəli düsturunu yazsaq: T=1/n=1/0,25=4 (san) alarıq. T=t/N periodun düsturundan

istifadə edərək dövrlərin sayı üçün N=t/T=6/4=1,5 alarıq. Deməli cisim 6-cı saniyənin sonunda 1,5 dövr

edərək C nöqtəsində olacaqdır. Digər tərəfdən C söz sonunda “çiçək” sözünün tələffüzündəki kimi də

səslənə bilinir.

8. Görülən işin bu işin görülməsinə sərf olunan zamana nisbətinə bərabər olan kəmiyyətin adı haqqında hansı

fikir doğrudur?

A) Ahəng qanununa tabe deyil.

B) Sözdə saitlərin sayı samitlərdən çoxdur.

C) Yalnız cingiltili samitlərdən ibarətdir.

D) Qoşasamitli sözdür.

E) Leksik təhlili zamanı tərkib hissələrə ayırmaq mümkündür.

İzahı: Soruşulan kəmiyyətin adı “Güc”dür və göründüyü kimi bu sözdə samit olaraq yalnız cingiltili

samitlərdən istifadə edilmişdir.

9.Nöqtələrin yerinə yazıla bilər:

A) havada B) suda C) kerosində D) alüminiumda E) poladda

İzahı: Söhbət poladdan gedir, çünki, ahəng qanunu gözlənilib, mexaniki dalğanın bu mühitdə yayılma sürəti

daha böyükdür və qurluşuna görə sadədir.

......

Ahəng qanunu gözlənilib

Mexaniki dalğanın yayılma sürəti ən

böyükdür

Quruluşuna görə sadədir

A

B

C

D


5

10. Yer ətrafında dairəvi orbit üzrə hərəkət edən süni peyklərdən hansının sürəti daha böyük və həmin peykin

adı ilə bağlı fikir doğrudur?

1. Sadə sözdür 2. Mürəkkəb addır 3. Alınma sözdür

4. Səs uzanması var 5. Ahəng qanunu pozulmuşdur

A) 1, 4 B) 2, 3 C) 1, 3 D) 2, 5 E) 1, 5

İzahı: Birinci kosmik sürətin düsturuna əsasən Yerə yaxın süni peykin sürəti daha böyük olur:

.M

GR h

Deməli cavab “Viking”dir və bu söz sadədir, alınma sözdür.

Yer

Azerspace-1

Asteriks

Viking

https://az.wikipedia.org/wiki/Azerspace-1

https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Asteriks_(peyk)&action=edit&redlink=1

https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Viking_(satellite)&action=edit&redlink=1


6

Azərbaycan dili-Biologiya

11. “İtburnu və ya … qızılgül”

Nöqtələrin yerinə yazılacaq söz üçün doğru fikirləri müəyyən edin.

1. “Mədəni” sözünün antonimdir.

2. Nitq hissəsi kimi isimdir.

3. Tərkibində həm açıq, həm də qapalı sait var.

A) 2, 3

B) yalnız 1

C) yalnız 3

D) 1, 2

E) 1, 3

Doğru cavab: E) 1, 3

İzah: “yabanı”

12. Hansı canlının adında sifət yoxdur?

1. … su hidrası

2. … akasiya

3. Eldar …

A) 1, 3

B) yalnız 2

C) 1, 2

D) yalnız 3

E) 2, 3

Doğru cavab: D) yalnız 3

İzah: 1. şirin su hidrası; 2. sarı və ya ağ akasiya; 3. Eldar şamı

13. “… quş dimdiyindən bilinər.”

Yuxarıdakı atalar sözündə nöqtələrin yerinə yazılan sifətə aiddir:

A) ağacdələn

B) qaranquş

C) kərkəs

D) flaminqo

E) göyərçin

Doğru cavab: C) kərkəs

İzah: “Alıcı quş dimdiyindən bilinər.”


7

14. Hansı bitkinin bir çiçəyində olan ləçəklərin sayı qalın saitlərin sayına bərabər deyil?

1. mərci

2. kartof

3. kələm

A) yalnız 1

B) yalnız 3

C) 2, 3

D) 1, 2

E) 1, 3

İzah:

1. mərci K5L5E10D1 = 5 ləçək

2. kartof K5L5E5D1 = 5 ləçək

3. kələm K4L4E6D1 = 4 ləçək

Doğru cavab: D) 1, 2

15. Hansının yerimə ayaqlarının sayı əsas nitq hissələrinin sayına bərabər deyil?

A) may böcəyi

B) xaçlı hörümçək

C) bal arısı

D) ev milçəyi

E) işçi qarışqa

Doğru cavab: B) xaçlı hörümçək

İzah:

may böcəyi = 6

xaçlı hörümçək = 8

bal arısı = 6

ev milçəyi = 6

işçi qarışqa = 6

əsas nitq hissələrinin sayı = 6


8

Azərbaycandili– Kimya (16-20)

16.“Burda mənəm, Bağdadda kor xəlifə” atalar sözünə uyğun xassələr göstərən kimyəvi elementi göstərin.

A) O B) F C) H D) Fe E) Au

Verilən atalar sözü elektromənfiliyi ən böyük olan elementi işarə edir. Bu isə Flüordur. Çünki flüor dövri

sistemdə olan bütün elementlərdən elektron alır, amma heç birinə elektron vermir.

17. Hansıkimyəviformulunoxunuşundauzlaşmaəlaqəsivar?

A) FeS2 B) Na2SO410H2O C) C2H2

D) CuSO45H2O E) O3


Kimya və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. B variantında verilmiş formulun adı “Qlauber

duzu” adlanır. Bu ifadənin oxunuşunda uzalaşma əlaqəsi var.

Cavab: A varinatında – B;

18. KMnO4 maddəsinin rəngi hansı cümlədə xəbər vəzifəsində işlənmişdir?

A) Yaşıl otlar yavaş-yavaş saralırdı.

B) Ən xoşuma gələn rəng bənövşəyidir.

C) Bayrağımızın rəngləri göy, qırmızı, yaşıldır.

D) Hava tutqun, dağların başı dumanlı idi.

E) Göy üzü açıq mavi rəngdədir.

19.

2 2 2

2 2 2

2H O 2H +O -572kC

1H + O H O+Q

2

Q-nün qiymətini Rum rəqəmi ilə necə ifadə etmək olar?

A) CCLXXXVIB) LCDVI C) CCLXXCVI

D) CCCDLXXXVI E) DCLCVI


Kimya və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. KMnO4 maddəsinin rəngi bənövşəyidir.

Həmin söz B) variantında xəbər vəzifəsində iştirak edib.

Cavab: A varinatında – B), B variantında B)


9

20. “Nüvənin yükü ...ların sayı ilə müəyyən olunur”. – verilmiş cümlədə nöqtələrin yerinə yazılacaq sözlə

bağlı hansı fikir yanlışdır.

A) İki hecalı sözdür.

B) Alınma sözdür.

C) Ahəng qanunu gözlənilmişdir.

D) Yalnız kar samitlər işlənmişdir.

E) Əşyanın adını bildirir.


Kimya və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Sualın şərtində nöqtələrin yerinə “proton”

yazılmalıdır. “Proton” sözündə r samiti cingiltili olduğu üçün D) variantı tapşırığın düzgün cavabıdır.

Cavab: A varinatında – D), B variantında B)


10

Azərbaycan dili – Coğrafiya(21-25)

21. Müvafiq ardıcıllıqla başlanğıc nöqtədən səyahət edən

müşahidəçi hərfləri toplamaqlaşimal-şərq → qərb → cənub-şərq

→ şimal-şərq → cənub azimutu üzrə hərəkət edir. Hərfləri

birləşdirir, ……. dağları adlı coğrafi obyekt meydana çıxır.

Nöqtələrin yerinə yazılacaqcoğrafi adıvə ……. dağları ilə

bağlıdoğru fikri aşağıda verilən hansı(I) tabeli mürəkkəb,(II)

tabesiz mürəkkəb, (III) qeyri-müəyyən şəxslicümlələrdə

işləndiyini müəyyən edin?

1. …… elə dağdır ki, onun zirvəsi qar xəttindən yüksəkdə yerləşir.

2. …… dağlarında həm təsərrüfata cəlb olunan torpaq sahələri var,

həm də daimi qar və buz altında olan ərazilər var.

3. Hər il ……. dağlarına səyahət edərdilər.

4. Bəzi çaylarımızın mənbəyi ……. dağlarında yerləşir.

5. ……. dağları Rusiya ilə Azərbaycan arasında yerləşən sərhəd dağıdır.

A) Qırxqız; 1,3, 5 B) Quton; 2,3,4 C) Qafqaz; 1,2,3

D) Qafqaz; 2,4,5 E) Qoşqar; 1,2,3

İzahı: Azimut anlayışından istifadə etməklə “Qafqaz dağları”nı tapırıq. Qafqaz dağlarına aid doğru

fikirləri müəyyən edirik. Bütün fikirlər doğrudur. Sonra isə (I) tabeli mürəkkəb,(II) tabesiz mürəkkəb,

(III) qeyri-müəyyən şəxsli cümlə ardıcıllığını müəyyən edirik. Bu da 1,2,3 şərtlərini ödəyir.

Doğru cavab C

22. Aşağıdakı fikirləri özündə birləşdirən rayonun xəritədə yerini müəyyən edin:

A) 1 B) 2 C) 1,3 D) 2,4 E) 4

İzahı: Şərti işarə polimetalı ifadə edir. 1 – Zaqatala, 2 – Lənkəran, 3 – Sədərək, 4 – Quba inzibati

rayonlarını ifadə edir. İnzibati rayonlardan 1 – də 30 dan artıq, 4 – də 10 – dan artıq, 2 – də 5 – dən

artıq xalqın nümayəndələri yaşayır. Yəni rayonlardan 3 – ü multikulturaldır. Polimetal ehtiyyatı olan,

multikultural olan, səslənməsində vurğusu son hecaya düşən söz isə “Zaqatala”dır. Cavab A

I. Şərti işarəsi olan potensial faydalı qazıntı ehtiyatının əsas hissəsi burada cəmlənir

II. Rayonun adının tələffüzündə vurğusu sonuncu hecaya düşür.

III. Multikultural rayondur.

Verilmiş sxem dəniz dalğasını ifadə edirsə, F və B nöqtələrinin ifadə etdiyi dalğa elementinəaid doğru

cavabı müəyyən edin:

1. Çoxmənalıdır, yalnız cingiltili samitlərdən ibarətdir.

2. Omonimdir, ümümişlək sözdür, tərkibində açıq, qalın, dodaqlanmayan sait mövcuddur.

3. Sözdə kar qarşılığı [k] olan və kar qarşılığı olmayan samit mövcuddur.

4. Sözdə kar qarşılığı [x'] olan və kar qarşılığı olmayan müvafiq samitlər mövcuddur.

5. Tərkibindəki sait qalın, açıq, dodaqlanandır.

6. Təkhecalıdır, frazeoloji birləşmə kimi işlənə bilir, leksik mənalarından biri “at saçı”nı ifadə edir.

A) 1,2,3 B) 2,3,5 C) 1,4,5 D)1,3,6E) 2,4,6


11

23. Verilmiş sxem dəniz dalğasını ifadə edirsə, F və B nöqtələrinin ifadə etdiyi dalğa elementinə

aid doğru cavabı müəyyən edin:

1. Çoxmənalıdır, yalnız cingiltili samitlərdən ibarətdir.

2. Omonimdir, ümümişlək sözdür.

3. Sözdə kar qarşılığı [k] olan və kar qarşılığı olmayan samit mövcuddur.

4. Sözdə kar qarşılığı [x'] olan və kar qarşılığı olmayan müvafiq samitlər mövcuddur.

5. Leksik mənalarından biri “it tükü”nü ifadə edir.

A) 1,2,3 B) 2,3,5 C) 1,4,5 D)1,3,5 E) 1,2,4

İzahı: F və B nöqtələri dalğanıınn “yal”ını ifadə edir. Dağ yallı, it yalı və s. birləşmələr də mövcuddur.

Çoxmənalıdır, sözdə (kar qarşılığı [x'] olan) y və (kar qarşılığı olmayan) l cingiltili samitləri vardır.

Omonimliyi və ümümişləkliyi olan sözdür. Doğru cavab E

24. Denudasiyanın mahiyyətini ifadə edən fikir feilin hansı məna növünə uyğundur?

A) Qayıdış B) Məchul C) Məlum D) Qarşılıq birgəlik E) Şəxssiz

İzahı: Anlayışın mahiyyəti fəaliyyət xarici prosesin işi öz səthi üzərində aparılmasını ifadə edir.

Qayıdış növdə də iş görən işi öz üzərində görür. Doğru cavab A

25. Verilmiş şəkil-sxemdə 1,2,3 nöqtələrində yaranan, aşağıda xüsusiyyətləri özündə birləşdirən anlayışı

doğru xarakterizə edən cavabı müəyyən edin:

I. Əlaqəli anlayışlarından biri qar xətti sayılır.

II. Ölkəmizin ərazisinin 73%-də mövcuddur.

III. Təsərrüfatın bəzi sahələri üçün mənimsəmək çətindir.

1. Elementlərindən birinin leksik mənası meyilli səth deməkdir.

2. Elementlərindən birində istifadə olunan bütün samitlər cingiltilidir,

saitləri açıq, dodaqlanmayandır.

3. Elementlərindən biri çoxmənalı, hərfi işarəsi olmayan samit səsli,

sətirdən-sətrə keçməyən milli sözdür.

4. Konkretdir, morfoloji usulla yeni söz yaratmaq olar.

5. Elementlərindən biri alınma mənşəlidir, deyilişi və yazilişi fərqlənir,

tələffüzdə (x' ) səsi mövcuddur.

A) 1,4,5 B) 1,3,4 C) 1,3,5 D) 2,3,4 E) 1,2,3

İzahı: 1,2,3 məntəqələrində dağ yaranır. I,II,III dağlarla bağlı yaranan amillər

və terminlərdir.

1 – Yamac; 3 – Ətək; 4 – Dağ – Tağ Doğru cavab B


12

Azərbaycan dili – Tarix (26-30)

26. XVI əsrdə Səfəvilər dövlətində bəylərbəyliklərin sayı bərabərdir:

A) sifətin dərəcələrinin sayına

B) feilin şəkillərinin sayına

C) funksional üslubların sayına

D) ismin qrammatik şəkilçilərinin sayına

E) sadə cümlənin şəxsə görə növlərinin sayına


Tarix və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. XVI əsrdə Səfəvilər dövlətində

bəylərbəyliklərin sayı 3 idi. Həmin rəqəm isə Azərbaycan dili fənnində sifətin dərsəcələrinin sayına

bərabərdir.

Cavab: A varinatında – A), B variantında B)

27. “Homo Sapiens” sözünün Azərbaycan dilində qarşılığı ilə bağlı səhvhansıdır?

A) Sifət-isim sxeminə uyğundur.

B) Birinci tərəfi sxeminə uyğundur.

C) Hər iki tərəfi düzəltmə sözdür.

D) Sintaktik təhlil zamanı parçalana bilən söz birləşməsidir.

E) Tərəfləri arasında yanaşma əlaqəsi var.


Tarix və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. “Homo Sapiens” sözünün Azərbaycan dilində

qarşılığı “ağıllı insan” deməkdir. Həmin ifadənin birinci tərəfi düzəltmə ikinci tərəfi sadə sözdür.

Cavab: A varinatında – C), B variantında E)


13

28.“İbn Məhəmməd” ifadəsini söz birləşməsi şəklinə çevirsək, hansı sxemə uyğun gələr?

A) 1T0+2T0B) 1Ty+2T0C) 1T0+2TyD) 1Tm+2Ty E)1Ty+2Tm


Tarix və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. “İbn Məhəmməd” ifadəsini söz birləşməsi

şəklinə çevirsək, “Məhəmədin oğlu” birləşməsi yaranacaq. Bu zaman həmin söz birləşməsinin sxemi

1Ty+2Tm şəklində olar.


29. Azərbaycanın dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biri olduğunu göstərən tapıntıya verilmiş adla

bağlı səhv fikri müəyyən edin.

A)Həmin sözdəki sonor samitlərin sayı Makedoniyalı İsgəndərin ölümü nəticəsində Azərbaycanda yaranmış

dövlətlərin sayına bərabərdir.

B) Həmin sözdəki cingiltili samitlərin sayı ibtidai icma quruluşunun dövrlərinin sayına bərabərdir.

C) Həmin sözdəki açıq saitləri sayı Səlcuq yürüşləri ərəfəsində Azərbaycanda mövcud olan dövlətlərin

sayına bərabərdir.

D) Həmin sözdəki saitlərin sayı Qədim Albaniyada əhalinin bölündüyü təbəqənin sayına brabərdir.

E) Həmin sözdəki hecaların sayı Azərbaycanın şimalındakı xanlıqların sayına bərabərdir.


Tarix və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Azərbaycanın dünyanın ən qədim insan

məskənlərindən biri olduğunu göstərən tapıntı “Azıxantrop” adlanır. Bu sözdə cingilitili samitlərin sayı 3-ə

bərabərdir: z, n, r. İbtidai icma qurluşunun da mərhələlərinin sayı 3-ə bərabərdir.

Cavab: A varinatında – E), B variantında E)

30.QarabağməliklərinəverilənümumiadhansıAzərbaycanşairininepikyaradıcılığınauyğundur?

A) N.Gəncəvi B)M.Şəhriyar C)İ.Nəsimi D)Ə.Xaqani E)S.Vurğun


Tarix və Azərbaycan dili fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Qarabağ məliklərinə verilən ümumi ad

“Xəmsə” adlanırdı. Həmin ifadə ədəbiyyatımızda N. Gəncəvinin epik yaradıcılığına uyğun gəlir.

Cavab: A varinatında – A), B variantında B)


14

Azərbaycan dili – İngilis dili (31-35)

31. Tələffüz şəkli Azərbaycan dilindəki sözlə uyğunluq təşkil etmir:

A) As B) At C) It D) Feet E) Pull

İZAHI: A, B, C variantlarındakı sözlərin azərbaycan dilində həm yazılış şəkili, həm də tələffüz şəkli

mövcuddur. E variantındakı sözün yalnız tələffüz şəkli mövcuddur. D variantındakı sözü tələffüz etdikdə

azərbaycan dilində belə bir sözün mövcud olmadığını görəcəyik.

32. Məntiqi ardıcıllığı tamamlayın:

A) qol B) yol C) yar D) saç E) daş

İZAHI: bank (bank, çayın sahili) və lie (yalan danışmaq, uzanmaq) eyni nitq hissəyə malik olan

omonimlərdi. Bu məntiqə görə aşağıdakı sözıərdən yalnız eyni niqt hissəyə malik olan omoni söz

seçilməlidir. Doğru cavab A varinatıdır

33. Sözlərdən hansını tələffüz edərkən son samiti cingiltili qarşılığı ilə əvəz etsək, Azərbaycan dilində leksik

mənası olan söz yaranar?

A) teach B) torch C) thatch D) touch E) tolerance

İZAHI: Yalnız D varinatıdakı sözü tələffüz edərkən son son samiti cingiltili qarşlığı ilə əvəz etsək

azərbaycan dilində tac sözü yaranar.

34. İngilis və Azərbaycan dillərində ismin əsas xüsusiyyətlərindən biri deyil:

A) Konkret və mücərrəd olması

B) Xüsusi və ümumi olması

C) Cümlədə mübtəda vəzifəsində işlədilməsi

D) Tək və cəm olması

E) Sayıla bilən və bilməyən olması

İZAHI: A,B,C və D bəndindəki fikirlər həm ingilis. Həm də azərbaycan dilinin qrammatikasında

mövcuddur. Lakin E variantındakı fikir yalnız ingilis dili qrammatikasına aid olan bir fikirdir.

35. Aşağıdakı sözlərdən hansını İngilis dilinə tərcümə edərək sonuna “ly” şəkilçisi artırsaq əmələ gələn yeni

söz həm sifət, həm də zərf olar?

A) dost B) kişi C) həftə D) yaşamaq E) çətin

İZAHI: dost (friend+ly), kişi (man+ly),yaşamaq (livel+ly), çətin (hard+ly) sözlərinə ly artırıldıqda yalnız

sifət olur, lakin həftə (week+ly) sözünə ly şəkilçisi artırıldıqda həm zərf həm də sifət olur

bank bank

lie lie

.... ....


15

Çoxfənli inteqrasiya

36. “… evqlena qamçılı heyvandır.”

Yuxarıdakı fikirdə nöqtələrin yerinə yazılan söz üçün doğru deyil:

1. Azərbaycan Respublikasının dövlət atributlarından biri ilə bağlıdır.

2. Bu sözdə hərflərdən birinin yerini dəyişdikdə “gənc” sözünün sinonimi yaranır.

3. Kimyəvi elementlərin dövri sistemində sıra nömrəsi 17 olan elementin adının mənasıdır.

A) 1, 3 B) yalnız 2 C) yalnız 3 D) 1, 2 E) 2, 3

Doğru cavab: B) yalnız 2

İzah: “Yaşıl evqlena qamçılı heyvandır.”

1. Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağında 3-cü rəng yaşıldır və islam dinini simvolizə edir.

(doğru fikir)

2. “Yaşıl” sözündə hərflərin yerdəyişməsindən alınan “yaşlı” sözü “gənc” sözünün antonimidir.

(yanlış fikir)

3. Kimyəvi elementlərin dövri sistemində sıra nömrəsi 17 olan element xlordur. Xlor sözünün

dilimizdəki mənası “choloros” sözündən olub “yaşıl” deməkdir. (doğru fikir)

37. Variantlardan birinin cavabı digərlərindən fərqlənir:

A) "Xalqımızın mübariz oğulları" birləşməsindəki sintaktik əlaqələrin sayı neçədir?

B) a, b və c sadə ədədlərdir. olduğuna görə a hasili neçədir?

C) Suyun alınması ilə gedən reaksiyaların qısa ion tənliyindəki əmsallarının cəmi neçədir?

D) Ərəblərin Azərbaycandakı mövcudluğu dövründə neçə vergi növü olub?

E) Top 10 m hündürlükdən düşür sonra 7m hündürlüyə sıçrayır.Topun yerdəyişməsi nə qədərdir?

İzahı:

A, B, C və E variantlarında verilmiş sualların cavabı 3-ə bərabərdir. Ərəblərin Azərbaycandakı mövcudluğu

dövründə vergi növlərinin sayı 4-dən çox olub. Doğru cavab: D)

38. A nöqtəsinə hansı cismi gətirdikdə verilmiş yayda yaranan elastiklik qüvvəsinin

modulu daha çox artar və həmin:

1. resurs Daşkəsəndə daha çox yayılmışdır

2. xlorid turşusu ilə qarşılıqlı təsirdə olub duz əmələ gətirir

3. maddənin adına uyğun sözdəincə saitlərin ahəngi gözlənilmişdir


16

İzahı: Dəmir resurs olaraq Daşkəsən rayonundan daha çox yayılması ilə yanaşı xlorid turşusu ilə təmasda

olduqda duz əmələ gətirir: Fe+2HCl→FeCl2+H2. Digər tərəfdən dəmir ferromaqnitdir və onunla maqnit

arasında qarşılıqlı olaraq güclü cəzbetmə qüvvəsi mövcuddur.

39. Doğru fikirləri seçin.

Kökü möhkəm ağacın Hər bir müsbət ədədin

Başın kəssən qurumaz! Kökü tam rəqəm olmaz

Kökü xəstə canlının Heç bir düzəltmə sözün

Ömrü çox uzun qalmaz! Kökü düzəltmə olmaz!

1. Nümunədə saitlərin sayı 7 və 8-ə bölünən tam ədəddir.

2. Birinci bəndə kök sözü iki müxtəlif fənnə aid termin kimi işlənib.

3. Kök sözünün riyaziyyata aid termin kimi işləndiyi misrada düzəltmə söz var.

4. İkinci bənddə kök sözü müxtəlif fənlərə aid termin kimi işlənib.

A) 1, 2 B) 1, 3 C) 1, 4 D) 2, 3 E) 3, 4

Sual 39

Azərbaycan dili, riyaziyyat və biologiya fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Verilmiş şeir

nümunəsinin hər misrası 7 hecalıdır. 2 bənddən ibarət olan nümunədə 56 sait işlənmişdir. 56 7 və 8-ə

tam bölünən ədədlərdir. Nümunənin ikinci bəndində ikinci misradakı kök sözü riyaziyyata, 4-cü

misradakı kök sözü isə Azərbaycan dili fənninə aid termindir.

Doğru cavab: C)

40. X-i tapın: A

X CB

A – Qaraqoyunlu dövlətinin yarandığı il

B – Albaniya dövlətinin süqutu

C – 16 taktda görülən işlərin sayı

A) 2 B) 3 C) 1 D) 4 E) 5

Sual 40

Azərbaycan dili, riyaziyyat, fizika və tarix fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir.

Qaraqoyunlu dövləti yaranıb 1410-cu il

Albaniya dövləti süqut edib 705-ci il

16 taktda görülən işlərin sayı 4-ə bərabərdir

Bərabərliyi almaq üçün X-in qiyməti 2 edir.

Doğru cavab A)

41.

– Alban hökümdarı I Vaçenin hakimiyyətə gəlməsi – 4KK

– Sacilər dövlətinin yaranması – 8M9

– Ağ işıq kristaldan keçərkən bölündüyü rənglərinin sayı – M

– Nizami Gəncəvinin doğum ili –11S1

K, M və S-i tap.

A) K=4, M=3, S=5 B) K=3, M=7, S=4 C) K=5, M=3, S=2

D) K=5, M=7, S=4 E) K=4, M=7, S=6


17

Sual 41

Azərbaycan dili, fizika, məntiq və ədəbiyyat fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir.

– Alban hökümdarı I Vaçenin hakimiyyətə gəlməsi – 2KK (255)

– Sacilər dövlətinin yaranması – 8M9 (879)

– Ağ işıq kristaldan keçərkən bölündüyü rənglərinin sayı – M (7)

– Nizami Gəncəvinin doğum ili –11S1 (1141)

Doğru cavab: Yoxdur. Çünki sualın şərtində “4KK” əvəzinə “2KK” olmalı idi. Buna görə də bütün

olimpiada iştirakçılarına doğru cavab olaraq hesablanacaq.

42. Dəm qazının atomlarının sayı Karbon qazının atomlarının sayı =?

Sual işarəsinin yerində yazılacaq rəqəmi həndəsi fiqurların bucaqlarının sayına görə müəyyən edin?

A) B) C) D) E)

Sual 42

Azərbaycan dili, fizika, kimya və həndəsə fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir.

Dəm qazının atomlarının sayı 2, Karbon qazının atomlarının sayı isə 3-ə bərabər olduğu üçün həmin

ədədlərin hasili 6-ya bərabər olur. Bu isə bəndlərdə verilən 6 bucaqlı fiqurla uyğunluq təşkil edə bilər.

Doğru cavab B)


18

43. Dağların ən hündür zirvəsini nəzərə almaqla suyun qaynama temperaturuna görə şəkillərdə verilmiş

dağları temperaturun azalması ardıcıllığı ilə düzün.

Kiçik Qafqaz Talış dağ

Şahdağ Bazardüzü

A) Talışdağ > Kiçik Qafqaz > Şahdağ > Bazardüzü

B) Talışdağ > Şahdağ > Kiçik Qafqaz > Bazardüzü

C) Kiçik Qafqaz > Bazardüzü > Talışdağ > Şahdağ

D) Bazardüzü > Şahdağ > Kiçik Qafqaz > Talışdağ

E) Bazardüzü > Talışdağ > Kiçik Qafqaz > Şahdağ

Sual 43.

Coğrafiya və fizika fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. Dağların ən hündür zirvəsini nəzərə almaqla

suyun qaynama temperaturuna görə şəkillərdə verilmiş dağları temperaturun azalması ardıcıllığı ilə düzsək

ardıcıllıq belə edər: Talışdağ > Kiçik Qafqaz > Şahdağ > Bazardüzü

Doğru cavab: A)

44. 4 2 2 2KMnO +HCl KCl+MnCl +Cl +H O reaksiyasını əmsallaşdırın və həmin əmsallarla bağlı səhv

fikri müəyyən edin.

A) HCl-un əmsalı 2 kq cismə 2

m8

santəcil verən qüvvədir.

B) Əmsalların cəmi 30-a bərabərdir.

C) Bəsit maddənin əmsalı materiklərin sayına bərabərdir.

D) Oksidləşdirici maddənin əmsalı cümlənin quruluşunun sayına bərabərdir.

E) Oksidin əmsalı 8-dir.

Sual 44

Kimya, fizika və riyaziyyat fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. 2 KMnO4 , 16 HCl, 2 KCl, 2MnCl2,

5Cl2, 8H2O olduğunu nəzərə alsaq həmin əmsalların cəmi 35-a bərabər olur.

Doğru cavab B)


19

45. İnsanın eşitmə sümüklərinin sayı ilə Günəş sisteminin planetlərinin ümumi sayını toplasaq aşağıda

verilənlərdən hansının sayına bərabər olar?

A) Azərbaycan əlifbasındakı saitlərin sayına

B) Azotun nisbi atom kütləsinə

C) Materiklərin sayına

D) Qanın formalı elementlərinin sayına

E) Sərbəst düşmə təcilinə

Sual 45

Kimya, fizika, coğrafiya, Azərbaycan dili və biologiya fənlərinin inteqrasiyasını təmin edir. İnsanda

eşitmə sümüklərinin sayı 6-ya bərabərdir. Günəş sistemində planetlərin sayı isə 8-ə bərabərdir. Toplama

nəticəsində alınan rəqəm 14-dür. Bu isə azotun nisbi atom kütləsinə bərabərdir.


20

MƏNTİQ (46-50)

46. Anaqramı həll etməklə fərqli sözü seçin.

A) s t a p i a n r B) a t m r g i s C) a b k v r a l a

D) o t k o a t n d r E) ə v a m l i z t a

47. Sözlərdən dördü müəyyən məntiqi əlaqəyə uyğundur. Bu əlaqəyə uyğun olmayan fərqli sözü seçin.

A) körpü B) dostluq C) sərhəd D) ailə E) dəstə

48. İlk iki söz arasındakı məntiqi əlaqəyə analoji olaraq, üçüncü sözə uyğun variantı seçin.

Eyfel – Paris

Kolizey – ?

A) Vyana B) Praqa C) Berlin D) Stokholm E) Roma

49. Sözlərdən dördü eyni məntiqi əlaqəyə uyğundur. Artıq olan variantı seçin.

A) Qaboy B) Ney C) Fortepiano D) Saksafon E) Balaban

50. 4 dost (Faiq, Yunis, Səfər, Tofiq) və onların 8 uşağı (birinin bir qızı, digərinin iki qızı, üçüncünün üç

oğlu və dördüncünün 1 oğlu və 1 qızı) birlikdə istirahətə getdilər. Oğlanların adları Vüqar, Məmməd, Zaur,

Rəsul, qızların adları Aytac, Günay, Könül, Nərmindir.

Vüqar qardaşı Zaura dedi:

– Gəl, Yunis əminin oğlu ilə balıq tutmağa gedək.

Aytac dedi:

– Bacımla mən də balıq tutmağı sevirik. Keçən il Faiq əminin qızı ilə tez-tez balıq tutmağa gedirdik.

Məmməd bacısına dedi:

– Nərmin, sən də gəl, Günayı da çağır.

Səfər qızına dedi:

– Könül, Rəsulu da özünüzlə aparın.

Səfərin uşaqları kimdir?

A) Könül, Nərmin B) Aytac, Zaur C) Vüqar, Zaur, Rəsul

D) Aytac, Könül E) Məmməd, Nərmin

FƏNLƏRİN DOSTLUĞU OLİMPİADASI-7 SUALLARIN İZAHI 11 DEKABR 2016

AZƏRBAYCAN DİLİ – RİYAZİYYAT (1-5) -...

Documents

Transcript of AZƏRBAYCAN DİLİ – RİYAZİYYAT (1-5) -...