Antybiotykooporność

43
ANTYBIOTYKI. LEKOWRAŻLIWOŚĆ. Część teoretyczna do ćwiczeń z Diagnostyki Zakażeń II dr Karolina Rudnicka Katedra Immunologii i Biologii Infekcyjnej Pracownia Gastroimmunologii Tel. 42 635-45-41; e-mail: [email protected]

Transcript of Antybiotykooporność

Page 1: Antybiotykooporność

ANTYBIOTYKI. LEKOWRAŻLIWOŚĆ.

Część teoretyczna do ćwiczeń z Diagnostyki Zakażeń II

dr Karolina RudnickaKatedra Immunologii i Biologii Infekcyjnej

Pracownia GastroimmunologiiTel. 42 635-45-41; e-mail: [email protected]

Page 2: Antybiotykooporność

Ogólny podział preparatów o działaniu przeciwdrobnoustrojowym

ANTYBIOTYKI - (z greki anti - przeciw, bios - życie) - naturalne, wtórne produkty metabolizmu drobnoustrojów (głównie glebowych), które działając wybiórczo, w niskich stężeniach wywołują efekt bakteriostatyczny lub bakteriobójczy na inne drobnoustroje.

CHEMIOTERAPEUTYKI- leki przeciwdrobnoustrojowe otrzymywane na zasadzie całkowitej syntezy chemicznej, nie posiadające swojego odpowiednika w przyrodzie np. sulfonamidy.

ANTYBIOTYKI

Produkt metabolizmudrobnoustrojów

Penicylina benzylowa

GlikopeptydyAminoglikozydozy

Naturalny produkt wyjściowy – pochodne

uzyskane drogąchemicznej modyfikacji

CefalosporynyPenicyliny

Syntetyczne odtworzenie

struktury naturalnej

AztreonamChloramfenikol

PÓŁSYNTETYCZNE SYNTETYCZNENATURALNE SYNTETYCZNESYNTETYCZNE

Nie posiadająnaturalnego

wzorca w przyrodzie

Nie posiadająnaturalnego

wzorca w przyrodzie

ChinolonySulfonamidyTrimetoprim

ChinolonySulfonamidyTrimetoprim

CHEMIOTERAPEUTYKICHEMIOTERAPEUTYKI

Page 3: Antybiotykooporność

Główne grupy antybiotyków

Lp. GRUPA ANTYBIOTYKÓW

PODGRUPA/PRZEDSTAWICIEL

1. BETA-LAKTAMY penicyliny; cefalosporyny; karbapenemy; monobaktamy, + inhibitory beta-laktamaz (kwas klawulonowy, sulbaktam, tazobaktam)

2. AMINOGLIKOZYDY streptomycyna, neomycyna, gentamycyna, amikacyna

3. TETRACYKLINY doksycyklina, tetracyklina

4. MAKROLIDY erytromycyna, klarytromycyna, azytromycyna5. LINKOZAMIDY linkomycyna, klindamycyna

6. STREPTOGRAMINY chinupristina, dalfopristina 8. GLIKOPEPTYDY wankomycyna, teikoplanina9. CHLORAMFENIKOL detreomycyna

10. POLIMYKSYNY kolistyna, polimyksyna B11. RIFAMYCYNY rifampicyna12. CYKLICZNE

LIPOPEPTYDYdaptomycyna

13. OKSAZOLIDYNONY linezolid 14. FENIKOLE chloramfenikol 15. RYFAMYCYNY ryfampicyna

Page 4: Antybiotykooporność

Główne grupy chemioterapeutyków

Lp. GRUPA CHEMIOTERAPEUTYKÓW

PODGRUPA/PRZEDSTAWICIEL

1. SULFONAMIDY kotrimoksazol2. NITROIMIDAZOLE metronidazol

3. NITROFURANY nitrofurantoina, furagin

4. CHINOLONY norfloksacyna5. FLUOROCHINOLONY ciprofloksacyna

6. KWAS FUSYDOWY

8. FOSFOMYCYNY fosfomycyna9. OKSAZOLIDYNONY linezolid

Page 5: Antybiotykooporność

SPEKTRUM PRZECIWBAKTERYJNE ANTYBIOTYKÓW

SPEKTRUM - zakres działania antybiotyku wobec jednego lub większej liczby gatunków (np. Gram-ujemne, Gram-dodatnie, bakterie beztlenowe).

Oporność naturalna (własna)Jest opornością dziedziczoną (nie nabytą), która charakteryzuje wszystkie lub prawie wszystkie izolaty danego gatunku bakterii. Oznaczanie wrażliwości na taki lek jest niepotrzebne np. oporność Enterobacteriaceae na glikopeptydy i linezolid lub Staphylococcus na aztreonam.

Jeśli oporność drobnoustroju jest wrodzona lek uznaje się za klinicznie nieskuteczny, a oznaczanie lekowrażliwości jest zbędne.

Page 6: Antybiotykooporność
Page 7: Antybiotykooporność

Podział antybiotyków w oparciu o spektrum przeciwbakteryjne

ANTYBIOTYK SPEKTRUM

glikopeptydy Bakterie Gram (+)

aztreonam Bakterie Gram (-)

metronidazol, chloramfenikol, penicyliny/inhibitory Bakterie beztlenowe

makrolidy, steptograminy, tetracykliny Bakterie atypowe

Oporność nabyta (wtórna) – trwała zmiana w genomie bakterii początkowo wrażliwej na dany antybiotyk prowadząca do nabycia oporności, na drodze mutacji lub przejęcia genów. Ma charakter pozachromosomalny (plazmidy, transpozony, kasety genowe etc.)

Jeśli oporność drobnoustroju nie jest wrodzona, nie można przewidzieć wrażliwości na lek i należy ją zbadać.

Page 8: Antybiotykooporność

Podział antybiotyków w oparciu o ich dystrybucję w organizmie

ANTYBIOTYK DYSTRYBUCJA

Ampicylina

Tetracyklina

Wysoki poziom w surowicy, płynie mózgowo-rdzeniowym (PMR) i moczu

Wysoki poziom w PMR

Wankomycyna Wysoki poziom w surowicy, moczu, niski w płynie mózgowo-rdzeniowym

Klindamycyna Wysoki poziom tylko w surowicy, nie dociera do płynu mózgowo-rdzeniowego ani moczu

Norfloksacyna Tylko mocz

Nitrofurantoina Tylko mocz

Page 9: Antybiotykooporność

ANTYBIOTYKI β-LAKTAMOWE

1. BUDOWA: podstawą cząsteczki jest pierścień β- laktamowy

2. PODZIAŁ: ANTYBIOTYKI BETA-LAKTAMOWE

PENICYLINY CEFALOSPORYNY MONOBAKTAMYKARBAPENEMY

3. MECHANIZM DZIAŁANIA: hamowanie biosyntezy ściany komórkowej poprzez przyłączanie się do białek wiążących penicylinę (PBP), głównie PBP 1, 2 i 3, które pełnią rolę transpeptydaz. Wiązanie leku do białek PBP zaburza syntezę ściany komórkowej bakterii i prowadzi do śmierci kom. bakteryjnej.

5. SPEKTRUM: działanie bakteriobójcze względem - ziarniaki Gram (+) - Clostridium- Bacillus- Shigella- Salmonella.

4. OPORNOŚĆ: a)produkcja beta-laktamaz hydrolizujących wiązanie betalaktamowe i unieczynniające antybiotyk (głównie u Enterobacteriaceae)

b)produkcja zmienionych białek PBP: PBP2’ (PBP2’)– obniżenie/ brak powinowactwa białka do antybiotyku (głównie u gronkowców)

Page 10: Antybiotykooporność

PODZIAŁ PENICYLIN

oporne na penicylinazę gronkowcową

metycylina

oksacylina

kloksacylina

tikarcylinapiperacylina

ampicylina, amoksycylina

wrażliwe na penicylinazy gronkowcowe

PENICYLINY NATURALNEPenicylina benzylowa

=carbpenicylina

PENICYLINY PÓŁSYNTETYCZNE

PENICYLINY IZOKSAZOLOWE PENICYLINY SZEROKOWACHLARZOWE

Page 11: Antybiotykooporność

PENICYLINY

preparaty skojarzone:

ampicylina/sulbaktamamoksycylina/klawulanian

(AUGMENTIN) tikarcylina/klawulanian

piperacylina/tazobaktam

Wymienione penicyliny z inhibitorami są oporne na klasyczne β-laktamazy

INHIBITORY β-LAKTAMAZ

INHIBITORY β – LAKTAMAZ – mają strukturę antybiotyków β-laktamowych ale nie wykazują aktywności przeciwbakteryjnej. Chronią antybiotyk przed działaniem enzymów, wiążąc je. np. kwas klawulanowy, sulbaktam, tazobaktam.

Page 12: Antybiotykooporność

CEFALOSPORYNYCEFALOSPORYNY

I GENERACJI II GENERACJI IV GENERACJIIII GENERACJI

cefalotyna

cefazolina

cefamandol

cefuroksym

cefoksytyna

cefotaksym

ceftriakson

ceftazydym

cefpodoksym

cefepim

penicylinazo (-) i (+) gronkowce(bez MRSA), niektóre pałeczki Gram(-) (bez Pseudomonas), paciorkowce (bez Enterococcus)

penicylinazo (-) i (+) gronkowce (bez MRSA), niektóre pałeczki Gram(-) (bez Pseudomonas), paciorkowce (bez Enterococcus,),Neisseria, beztlenowce, niektóre drobnoustroje produkujące klasyczne betalaktamazy

penicylinazo (-) i (+) gronkowce (bez MRSA), pałeczki Gram(-) w tym Pseudomonas, paciorkowce (bez Enterococcus,), Neisseria, beztlenowce, niektóre drobnoustroje produkujące klasyczne betalaktamazy

penicylinazo (-) i (+) gronkowce (bez MRSA), pałeczki Gram(-) w tym Pseudomonas, paciorkowce (bez Enterococcus,), Neisseria, beztlenowce, niektóre drobnoustroje produkujące klasyczne betalaktamazy

Page 13: Antybiotykooporność

CEFALOSPORYNYMONOBAKTAMY

1. PRZEDSTAWICIEL: aztreonam

2. ZAKRES DZIAŁANIA: tylko Gram-ujemne tlenowce, w tym P. aeruginosa, Enterobacteriaceae, Haemophilus; nieskuteczne względem Gram-dodatnich ziarniaków.

Podawany tylko dożylnie; słabe wchłanianie w zakażeniach ukł. moczowego, ZOMR, sepsie.

KARBAPENEMY

1. PRZEDSTAWICIEL: imipenem, meropenem, ertapenem

2. ZAKRES DZIAŁANIA: najszersze spektrum działania w grupie antybiotyków β-laktamowych. Gram-ujemne, Gram-dodatnie bakterie tlenowe i beztlenowe w tym ESBL(+). Nieskuteczny względem Chlamydia, Mycoplasma, S.aureus MRSA, Enterococcus. Podawany parenteralnie w szpitalach.

3. OPORNOŚĆ: produkcja metalo-β-laktamazy np. P.aeruginosa

Page 14: Antybiotykooporność

TETRACYKLINY

1. BUDOWA: obecność czterech pierścieni w cząsteczce antybiotyku

3. PRZYEDSTAWICIEL: tetracyklina, doksycyklina

6. ZAKRES DZIAŁANIA: Gram-ujemne i Gram-dodatnie bakterie, w tym atyowe Chlamydia, Coxiella, Ricketsia, Mycoplasma, Ureoplasma, Leptospira, Treponema pallidum, eradykacja Helicobacter pylori, beztlenowce.

4.MECHANIZM DZIAŁANIA: zakłócenie syntezy białek bakteryjnych, poprzez wiązanie antybiotyku z podjednostką 30S rybosomu, hamowanie elongacji

5. OPORNOŚĆ: Oporność drobnoustrojów na te antybiotyki może wynikać z: - wydalania ich z komórki zaraz po wniknięciu (efflux) - zmiany sekwencji aminokwasów (budowy) rybosomu

7. ZASTOSOWANIE: Leczenie zapalenia cewki moczowej, boreliozy, (dobra penetracja do ośrodkowego układu nerwowego) dżumy, brucelozy, trądziku młodzieńczego. Tetracykliny reagują z jonami wapnia tworząc nieaktywne kompleksy.

Page 15: Antybiotykooporność

AMINOGLIKOZYDY

1. PRZEDSTAWICIEL: naturalne: streptomycyna, neomycyna, gentamycyna, kanamycyna półsyntetyczne: amikacyna

6. ZAKRES DZIAŁANIA: Gram-ujemne i Gram-dodatnie bakterie tlenowe. Nieskuteczne względem rodzaju Haemophilus i beztlenowców.

4. MECHANIZM DZIAŁANIA: zakłócenie syntezy białek bakteryjnych, poprzez wiązanie antybiotyku z podjednostką 30S rybosomu (zakłócenie interakcji kodonu z antykodonem na mRNA). Transport leku nasilony przy obecności antybiotyków beta-laktamowych, blokujacych syntezę ściany komórkowej. Synergizm działania antybiotyków.

5. OPORNOŚĆ: - obecności bakteryjnych enzymów, które modyfikują i blokują wolne grupy OH i aminowe odpowiedzialne za działanie antybiotyku. - zmiany sekwencji aminokwasów (budowy) rybosomu - antybiotyk nie może połączyć się z miejscem A w rybosomie i wywrzeć swojego działania

7. ZASTOSOWANIE: Leczenie gruźlicy, zapalenia opon mózgowych, zapalenia dróg moczowych, zapalenia wsierdzia, dżumy, zakażeń pałeczkami ropy błękitnej, zakażeń dróg pokarmowych (czerwonka, dur).

Page 16: Antybiotykooporność

MAKROLIDY

1. PRZEDSTAWICIELE: erytromycyna, klarytromycyna

4. ZAKRES DZIAŁANIA: szerokie spektrum: głównie tlenowe i beztlenowe ziarniaki Gram-dodatnie; skuteczne wobec bakterii atypowych wewnątrzkomórkowych (Chlamydia, Ureoplasma, Legionella, Mycoplasma) oraz Boredetella, Toxoplasma gondii.

2. MECHANIZM DZIAŁANIA: zakłócenie syntezy białek bakteryjnych, poprzez wiązanie podjednostki 50S rybosomu (unieczynnianie tRNA; przedwczesne zahamowanie syntezy łańcucha polipeptydowego).

3. OPORNOŚĆ: -produkcja metylazy modyfikującej miejsce docelowe antybiotyku (oporność MLSB), -zaburzeniu transportu przez ścianę komórkową -aktywnemu wypompowywaniu leku z komórki (efflux)

5. ZASTOSOWANIE: Leczenie zakażeń układu oddechowego (najwyższe stężenie osiąga w płucach i drzewie oskrzelowym); układu moczowo-płciowego.

Page 17: Antybiotykooporność

LINKOZAMIDY

1. PRZEDSTAWICIEL: linkomycyna, klindamycyna

2. ZAKRES DZIAŁANIA: ziarniaki Gram (+) w tym MRSA, bakterie beztlenowe (Bacteroides fragilis)

STREPTOGRAMINY

1. BUDOWA: kombinacja chinupristiny i dalfopristiny w stosunku 3:72. PRZDSTAWICIEL chinupristina/dalfopristina3. MECHANIZM DZIAŁANIA: jak cała grupa MLS (antybiotyki działają synergistycznie)4. ZASTOSOWANIE: leczenie zakażeń szpitalnych. Szczególnie VRE, VRSA

OKSAZOLIDYNONY

1. PRZEDSTAWICIEL: linezolid2. MECHANIZM DZIAŁANIA: hamowanie syntezy białek bakteryjnych na etapie inicjacji (hamowanie

tworzenia kompleksu 30S-50S)3. ZASTOSOWANIE: Leczenie zakażeń wywołanych szczepami wielolekoopornymi. Ziarniaki Gram-dodatnie: S.aureus (MRSA), E.faecium, S.pneumoniae

Page 18: Antybiotykooporność

GLIKOPEPTYDY

1. PRZEDSTAWICIEL: wankomycyna, teikoplanina

4. ZAKRES DZIAŁANIA: Staphylococcus (w tym MRSA), Enteroccus z wykluczeniem VRSA i VRE NIESKTECZNE WZGLĘDEM BAKTERII GRAM-UJEMNYCH

2. MECHANIZM DZIAŁANIA: blokowanie II etapu biosyntezy ściany komórkowej (hamowanie tworzenia D- Ala-D-Ala pentapeptydu będącego prekursorem peptydoglikanu).

3. OPORNOŚĆ: - produkcja zmienionego dipeptydu D-Ala-D-Seryny-obniżenie powinowactwa do antybiotyku

5. ZASTOSOWANIE: Ciężkie zakażenia bakteriami Gram-dodatnimi, oporne na inne leki przeciwbakteryjne. Posocznice, zapalenia wsierdzia, zapalenia opon-mózgowo rdzeniowych.

LIPOPEPTYDY

Daptomycyna – skuteczna względem ziarniaków Gram dodatnich w tym MRSA, VRSA, VRE. Mechanizm działania opiera się na inhibicji tworzenia ściany komórkowej-jeszcze nie poznany.

POLIMYKSYNY

Polimyksyna B, kolistyna – naruszają ciągłość błon komórkowych. Wysoka toksyczność. Wyższa skuteczność względem Gram ujemnych. CZĘSTO LEK OSTATNIEJ SZANSY.

Page 19: Antybiotykooporność

EKSPERCKIE ZASADY INTERPRETACJI WYNIKÓW OZNACZANIA LEKOWRAŻLIWOŚCI –EUCAST

1.Opisują działania, które należy podjąć w przypadku otrzymania określonych wyników oznaczania lekowrażliwości2. Zawierają wskazówki dotyczące wnioskowania na temat wrażliwości/oporności na inne antybiotyki na podstawie jednego przedstawiciela danej grupy3. Monitorują zmiany w kategoryzacji wrażliwy-S, średniowrażliwy-IS, oporny-R4. Wyznaczają tzw. wartości graniczne (ang. breaking points) dla antybiotyku5. Wydają aktualne Tabele interpretacji wartości granicznych stężęń hamujących (MIC) oraz wielkości i stref zahamowania wzrostu

Page 20: Antybiotykooporność

TABELE INTERPRETACJI WARTOŚCI GRANICZNYCH STĘŻEŃ HAMUJĄCYCH (MIC) ORAZ WIELKOŚCI I STREF ZAHAMOWANIA WZROSTU

- Tabele EUCAST dostępne na stronie Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów www.korld.edu.pl

- Zawierają kliniczne wartości graniczne MIC (mm) oraz odpowiadające im wielkości stref zahamowania wzrostu

MIC równa lub poniżej 1 = wrażliwy na aztreonamMIC powyżej 4 = oporny na aztreonamMIC POMIEDZY 2-4 średnio wrażliwy

Średnica równa lub powyżej 27 = wrażliwy Średnica poniżej 24 = oporny Średnica pomiędzy 26-24 = średnio wrażliwy

R – oporny, S- wrażliwy, „-”-uznawane za oporne, nie trzeba badać

Page 21: Antybiotykooporność

SKĄD WIEMY JAKIE ANTYBIOTYKI DOBRAĆ DO ANTYBIOGRAMU DLA NASZEGO IZOLATU?

1. Stan pacjenta!!!!!!!!!! (preparat bezpośredni z materiału fizjologicznie jałowego po preinkubacji ukierunkowuje podanie leków pierwszego rzutu, rodzaj leku jest

później poddawany korekcie w zależności od wyniku antybiogramu)2. Do wykonania badania lekowrażliwości przystępujemy po identyfikacji izolatu3. Znając gatunek drobnoustroju wiemy do której grupy wg EUCAST go przyporządkować (Tabele wskazują kilkanaście/dziesiąt leków dla danej grupy-trzeba dokonać wyboru)4. Oporność naturalna i mechanizmy oporności dominujace w kraju, regionie.5. Toksyczność i farmakokinetyka leku (+stan pacjenta, lokalizacja zakażenia) 6. Receptariusz szpitalny7. Koszty leczenia

Page 22: Antybiotykooporność

SKUTECZNOŚĆ KLINICZNA ANTYBIOTYKU – JAKIE WARTOŚCI WYZNACZAMY?

SPOSOBY:

1.Kategoryzacja szczepu do grupy wrażliwy (S), średniowrażliwy (IS) lub oporny (R) -na podstawie średnicy strefy zahamowania wzrostu (ZOI) wokół krążka z antybiotykiem

2. Wyznaczenie wartości MIC

-MIC (minimal inhibitory concentration) – najmniejsze stężenie bakteriostatyczne – najniższe stężenie antybiotyku niezbędne do zahamowania wzrostu drobnoustrojów (zahamowanie procesów metabolicznych, m in. namnażania się), przy danym inoculum w określonym czasie [mg/l lub ug/ml]

-MBC (minimal bactericidal concentration) – najmniejsze stężenie bakteriobójcze – najniższe stężenie antybiotyku niezbędne do zabicia całej populacji drobnoustrojów, przy danym inoculum w określonym czasie [mg/l lub ug/ml]

Page 23: Antybiotykooporność

METODY OZNACZANIA WRAŻLIWOŚCI NA ANTYBIOTYKI

1. METODA DYFUZYJNO – KRĄŻKOWA wg. Kirby-Bauera –tylko klasyfikacja S, IS lub R (szybsza, tańsza….ale)

2. METODA ROZCIEŃCZEŃ W BULIONIE - MIC - metoda makrorozcieńczeń - metoda mikrorozcieńczeń

3. METODA ROZCIEŃCZEŃ W PODŁOŻU AGAROWYM- MIC

4. METODA E-TESTU- MIC

5. METODY AUTOMATYCZNE (VITEK) I PÓŁAUTOMATYCZNE (ATB)- MIC

Page 24: Antybiotykooporność

OZNACZANIE WRAŻLIWOŚCI NA ANTYBIOTYKI

1. METODA KIRBY-BAUERA (DYFUZYJNO-KRĄŻKOWA) (Opracowane na podstawie końcowego dokumentu EUCAST z 2000 roku)

INTERPRETACJA STREF ZAHAMOWANIA WZROSTU ZGODNIE Z ODPOWIEDNIĄ, AKTUALNA TABELĄ

INTERPRETACJA WYNIKÓW:

1.POMIAR ŚREDNICY STREFY ZAHAMOWANIA WZROSTU W MM

2. ODNIESIENIE WYNIKU DO TABELI INTERPRETACJI WYNIKÓW OZNACZANIA LEKOWRAZLIWOŚCI

3. WYNIK ZOI ODCZYTUJE SIĘ DLA DANEJ GRUPY DROBNOUSTROJÓW

4.DZIEKI WYNIKOWI OTRZYMANEMU Z TEJ METODY MOŻNA SKLASYFIKOWAĆ SZCZEP JAKO S, IS lub R

Page 25: Antybiotykooporność

METODA KIRBY - BAUERA

1. Podłoże MHA (Mueller-Hinton Agar) – Enterobacteriacea, Pseudomonas, Enterococcus

KBMHA (Mueller Hinton Agar z 5% krwią baranią) – Streptococcus, N. meningitidis 2. Krążki z antybiotykami (przechowywanie w -20oC zgodnie z terminem ważności lub 4oC przez miesiąc) Na godzinę przed użyciem wyjąć z chłodziarki. Maksymalna liczba krążków na płytce 9 – 10cm = 7 Maksymalna liczba krążków na płytce 8cm = 6

3. Wzorzec zmętnienia (0.5 w skali McFarlanda, przygotowany z 4-5 kolonii o tym samym wyglądzie z podłoża stałego w jałowej soli fizjologicznej). Właściwa gęstość inoculum jest konieczna do uzyskania zlewnego wzrostu. 0.5 McFarlanda = 1.5 x 108 CFU/ml = 1.8-2.2. na nefelometrze

4. Wymazówki (zanurzając sterylną wymazówkę w inoculum usunąć nadmiar zawiesiny, obracając i przyciskając wymazówkę do ścianki probówki). Zawiesinę 3-krotnie rozprowadzić po agarze obracając co 60 stopni. 35oC+/-2oC (wyższa zaburza wyniki wrażliwości na oksacylinę/metycylinę)

5. Pęsetą (jałową) nałożyć i docisnąć krążki

6. Czas inkubacji 16-24 godz.

7. Atmosfera: tlenowa bez dodatku CO2, wyjątki Neisseria, Streptococcus (5% CO2)

Page 26: Antybiotykooporność

WNIOSKOWANIE WRAŻLIWOŚCI NA GRUPĘ LEKÓW NA BAZIE JEDNEGO PRZEDSTAWICIELA

L.p.

ANTYBIOTYK UWAGI

1 PENICYLINA Benzylowa określanie wrażliwości na wszystkie penicyliny naturalne i szerokowachlarzowe W PRZYPADKU GRONKOWCÓW

2 CEFOKSYTYNA jest reprezentatywna dla całej grupy antybiotyków betalaktamowych W PRZYPADKU GRONKOWCÓW

Page 27: Antybiotykooporność

OZNACZANIE WRAŻLIWOŚCI NA ANTYBIOTYKI-WYZNACZANIE MIC

2. METODA ROZCIEŃCZEŃ W BULIONIE (Opracowane na podstawie końcowego dokumentu EUCAST z 2000 roku)

PROCEDURA:Inoculum: 0,5 w skali McFarlandaPodłoże: Mueller Hinton Broth Makrorozcieńczenia: powyżej 1ml obj. całkowitejMikrorozcieńczenia: od 50ul-100ul obj. całkowitejInkubacja: 16-18 godz

MIC

Fot. P.Skibińska/A.Niewiadomska

Page 28: Antybiotykooporność

METODA ROZCIEŃCZEŃ W AGARZE

3. METODA ROZCIEŃCZEŃ W AGARZE (Opracowane na podstawie końcowego dokumentu EUCAST z 2000 roku)

- technika stosowana w metodzie przeglądowej wrażliwości na wankomycynę i oksacylinę dla S. aureus - posiew na murawę- metoda zalecana dla Neisseria meningitidis i Neisseria gonorrhoeae (dla których metoda Kirby Bauera nie jest rekomendowana)- obecność jakiegokolwiek wzrostu uważana jest za oporność

Page 29: Antybiotykooporność

WYZNACZANIE WARTOŚCI MIC-E-TEST

4. E-test (Etest, Epsilometer test) - gradientowo-dyfuzyjna metoda służąca do ustalenia wartości MIC. Metoda ta polega na nałożeniu wąskiego plastikowego paska nasączonego gradientem stężeń antybiotyku, nałożeniem na posianą wcześniej płytkę, inkubację w odpowiednich warunkach.

MIC = 2ug/ml

Paski nakładać pęsetą chwytając za część bez antybiotyku (litera E)

Nie ruszać raz nałożonego paska

Punkt odczytu MIC: w miejscu gdzie elipsa zahamowanego wzrostu przecina skalę umieszczoną na pasku.

Liczba pasków na płytce: max 6 – 15cm; 1-2 – 9cm

Posiew wymazówką na murawę

Usunąć pęcherze powietrza lekko dotykając E-test końcem pęsety

Page 30: Antybiotykooporność

MIC MIC na na paskupasku!!

Page 31: Antybiotykooporność

MIC

Єtest - tolerujący wielkość inokulum, bez bezpośrednego wpływu na wynik watości MIC dla szczepu wrażliwego

E. coli ATCC 25922/Gentamicin

102 103 104 105 106 107

CFU

Page 32: Antybiotykooporność

E-test cd

Zalety:

1. Szybsza niż metoda rozcieńczeń.2. Wartość MIC niezależna od inoculum.3. Większa powtarzalność niż w metodzie rozcieńczeń.4. Łatwość wykonania.5. Szeroki zakres badanych stężeń.6. Ciągła skala MIC.7. Można ją przeprowadzić na różnych podłożach (metoda Kirby-Bauera tylko na MHA lub KBMHA).

Wady:

1. Wysoki koszt.2. Trudności w oznaczeniu MIC dla chemioterapeutyków i przy wzroście mgławicowym.

Page 33: Antybiotykooporność

ETEST – a ETEST – a metoda z metoda z wyboru dla wyboru dla organizmów organizmów wymagajacych wymagajacych np.np.S. pneumoniaeS. pneumoniae

PISP, PRSPPISP, PRSP

Page 34: Antybiotykooporność

Punkt przecięcia między liniami -odczyt wyższej wartości

Page 35: Antybiotykooporność

Różnica punktu odczytu do 1-wyższa wartość,Jeśli więcej powtórz badanie

Page 36: Antybiotykooporność

Ignoruj linię wzrostu wzdłuż paska!

Page 37: Antybiotykooporność

Im wyższy MIC, tym …………….

Page 38: Antybiotykooporność

Proteus- nie czytaj efektu pełzania!

Page 39: Antybiotykooporność

Nie czytaj hemolizy!

Page 40: Antybiotykooporność

Obserwowane mikrokolonie

od 8 do 32

Page 41: Antybiotykooporność

Przechyl płytkę do szukania mikrokolonii i mgiełki

Page 42: Antybiotykooporność

KIEDY WYZNACZAMY MIC?

WSKAZANIA DO OZNACZANIA MIC:

1. dla leków ostatniej szansy np. wankomycyna dla S.aureus, Enterococcus, S.pneumoniae2. dla drobnoustrojów trudnorosnących: N. meningitidis Corynebacterium , Helicobcter, beztlenowce3. gdy metoda dyfuzyjno-krążkowa nie jest wskazana (np. Proteus),

4. dla izolatów z ciężkich zakażeń inwazyjnych np. SEPSA, zapalenie wsierdzia, ZOMR.5. dla izolatów pochodzących od osób z immunosupresją np. z oddziałów onkologii, hematologii, transplantologii6. w celach epidemiologichnych (kontrola zakażeń wewnątrzszpitalnych).7. kiedy lek jest niestabilny w bulionie i nie ma innej możliwości oceny MIC np. imipenem. (tylko E-test)8. dla nowych preparatów przeciwbakteryjnych.9. gdy takie są rekomendacje.

Page 43: Antybiotykooporność

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA-DZIEŃ 1

1. Wyznaczenie wartości MIC i MBC antybiotyku dla izolatu S.aureus w metodzie makrorozcieńczeń (1/2 stołu) i w metodzie mikrorozcieńczeń (1/2 stołu)

2. Wykonanie antybiogramów zgodnie z wytycznymi na schemacie (5 wybranych krążków antybiotykowych na płytkę) ½ stołu dla S.aureus, ½ stołu dla E.coli.

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA-DZIEŃ 2

1. Wyznaczenie wartości MIC i MBC antybiotyku dla izolatu S.aureus w metodzie makrorozcieńczeń (1/2 stołu) i w metodzie mikrorozcieńczeń (1/2 stołu) – odczyt MIC, posiew na MBC

2. Wykonanie antybiogramów zgodnie z wytycznymi na schemacie (5 wybranych krążków antybiotykowych na płytkę) ½ stołu dla S.aureus, ½ stołu dla E.coli-odczyt wyników i ich interpretacja zgodnie z Tabelą

3. Opis wyników dodatnich i ujemnych oceny fenotypów oporności: MBL, ESBL i MLSB 4. Ocena fenotypu MRSA przy użyciu testu Mastalex wykrywającego białko PBP2a S.aureus

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA-DZIEŃ 3

1. Wyznaczenie wartości MIC i MBC antybiotyku dla izolatu S.aureus w metodzie makrorozcieńczeń (1/2 stołu) i w metodzie mikrorozcieńczeń (1/2 stołu) – odczyt MBC