ANESTEZİ VE ETİK M. Erdal Güzeldemir

ANESTEZİ VE ETİKANESTEZİ VE ETİK

M. Erdal GüzeldemirM. Erdal Güzeldemir

M. Erdal GÜZELDEMİR

Temel İlkeler Temel İlkeler

1. Hasta iyiliğinin önceliği1. Hasta iyiliğinin önceliği

2. Hasta otonomisi ilkesi2. Hasta otonomisi ilkesi

3. Sosyal adalet ilkesi, 3. Sosyal adalet ilkesi,


Hekim SorumluluklarıHekim Sorumlulukları

1.1. Profesyonel yeterlilik yüklenmesiProfesyonel yeterlilik yüklenmesi

2.2. Hastalara karşı dürüst olma yükümlülüğüHastalara karşı dürüst olma yükümlülüğü

3.3. Hasta gizliliğine riayet etme yükümlülüğüHasta gizliliğine riayet etme yükümlülüğü

4.4. Hastalarla uygun ilişkiler sürdürme yükümlülüğüHastalarla uygun ilişkiler sürdürme yükümlülüğü

5.5. Bakımın kalitesini iyileştirme yükümlülüğüBakımın kalitesini iyileştirme yükümlülüğü

6.6. Sağlık hizmetine ulaşımı iyileştirme yükümlülüğüSağlık hizmetine ulaşımı iyileştirme yükümlülüğü

7.7. Sınırlı kaynakların doğru dağıtılması yükümlülüğüSınırlı kaynakların doğru dağıtılması yükümlülüğü

8.8. Bilimsel bilgi yükümlülüğüBilimsel bilgi yükümlülüğü

9.9. Menfaat çatışmalarını yöneterek güveni sürdürme Menfaat çatışmalarını yöneterek güveni sürdürme yükümlülüğüyükümlülüğü

10.10.Mesleki sorumluluk yükümlülüğüMesleki sorumluluk yükümlülüğü


İstenilecek bir yaşamın İstenilecek bir yaşamın araştırılması ve anlaşılması, araştırılması ve anlaşılması,

Etik ??


İstenilecek bir yaşamın araştırılması İstenilecek bir yaşamın araştırılması ve anlaşılması, ve anlaşılması,

Bütün etkinlik ve amaçların yerli Bütün etkinlik ve amaçların yerli yerine konulması; neyin yapılacağı yerine konulması; neyin yapılacağı ya da yapılamayacağının; neyin ya da yapılamayacağının; neyin isteneceği ya da istenemeyeceğinin; isteneceği ya da istenemeyeceğinin; neye sahip olunacağı,neye sahip olunacağı,

ya da olunamayacağının bilinmesidir. ya da olunamayacağının bilinmesidir.

Etik ?


Etik: geçmiş ve bu güne ilişkin Etik: geçmiş ve bu güne ilişkin doğru ve yanlış ölçülerinin doğru ve yanlış ölçülerinin anlatımıdır. anlatımıdır.

Görünenlere farklı bir perspektiften Görünenlere farklı bir perspektiften bakıp, onları iki yerine üç boyutlu bakıp, onları iki yerine üç boyutlu değerlendirmek veya başka bir değerlendirmek veya başka bir deyişle “perde arkasını görmek” .deyişle “perde arkasını görmek” .

Etik ?


AhlakAhlak Toplum için en doğru olana Toplum için en doğru olana

karar vermek amacı ile karar vermek amacı ile oluşturulan ve mantıksal bir oluşturulan ve mantıksal bir çerçeveye oturan kurallar çerçeveye oturan kurallar bütünüdür. bütünüdür.


İş Etiği İş Etiği Dürüstlük, hakça davranış, Dürüstlük, hakça davranış,

doğaya saygılı olmak, yapılan doğaya saygılı olmak, yapılan haksızlıklara karşı çıkmak haksızlıklara karşı çıkmak


Etik ilkelerEtik ilkeler Bir örgüt içinde etiğin Bir örgüt içinde etiğin

kurumsallaşması için, örgütün kurumsallaşması için, örgütün genel değerler sistemini ve genel değerler sistemini ve amaçlarını tanımlayan, verilen amaçlarını tanımlayan, verilen kararların bu ilkelere kararların bu ilkelere uygunluğu için rehberlik eden uygunluğu için rehberlik eden mekanizmadır (Northcrafts ve mekanizmadır (Northcrafts ve Neale)Neale)


““Etik”Etik” Toplumun bakış açısını da Toplumun bakış açısını da

dikkate alarak, bireylerin dikkate alarak, bireylerin uygun ve uygun olmayan uygun ve uygun olmayan davranışlarını davranışlarını belirlemektedir. belirlemektedir.


““Yasalar varken etiğe Yasalar varken etiğe ne gerek var?” ne gerek var?”


‘‘Yasalar karşısında insan, Yasalar karşısında insan,

başkasının hakkına tecavüz başkasının hakkına tecavüz ettiği zaman suçludur. ettiği zaman suçludur.

Etiksel olarak ise, bunu Etiksel olarak ise, bunu aklından geçirdiği anda aklından geçirdiği anda suçludur’suçludur’

Kant Kant


Etik TestlerEtik Testler 1. Bu doğru mu?1. Bu doğru mu?2. Bu adil mi? 2. Bu adil mi? 3. Eğer birisi zarar görecekse bu 3. Eğer birisi zarar görecekse bu

kim? kim? 4. Eğer verdiğiniz karar gazetelerin 4. Eğer verdiğiniz karar gazetelerin

birinci birinci sayfasında yer alsaydı, sayfasında yer alsaydı, kendinizi rahat kendinizi rahat hisseder miydiniz? hisseder miydiniz?

5. Aileniz, çocuğunuz ya da 5. Aileniz, çocuğunuz ya da akrabanıza bunu akrabanıza bunu söyler miydiniz? söyler miydiniz?

6. Olay nasıl kokuyor? 6. Olay nasıl kokuyor?


Hekim – Hasta - EtikHekim – Hasta - Etik1. Hekim Kimdir?1. Hekim Kimdir?

2. Hekim nasıl hareket etmelidir?2. Hekim nasıl hareket etmelidir?

3. Neden sorumluluk bilinci? Neden iyi hekimlik?3. Neden sorumluluk bilinci? Neden iyi hekimlik?

4. Bu güvence ne getirir?4. Bu güvence ne getirir?

5. Rıza’nın hukuksal anlamı nedir? 5. Rıza’nın hukuksal anlamı nedir?

6. Vekalet ile, hekimlik sanatı arasında ilişki 6. Vekalet ile, hekimlik sanatı arasında ilişki nedir? nedir?

7. Vekalet Sözleşmesinin Nitelikleri Nedir?7. Vekalet Sözleşmesinin Nitelikleri Nedir?

8. Vekalet Sözleşmesinin Tıbbi öğeleri nedir? 8. Vekalet Sözleşmesinin Tıbbi öğeleri nedir?

9. Hekim hasta ilişkisindeki 9. Hekim hasta ilişkisindeki hata ve eksikliklerhata ve eksiklikler nerelerde ortaya çıkabilir? nerelerde ortaya çıkabilir?


Tıbbi İdareTıbbi İdareTıbbi idare, sorumlulukları aşağıda yazılı olan Tıbbi idare, sorumlulukları aşağıda yazılı olan

anesteziyologlar tarafından sağlanan anestezi anesteziyologlar tarafından sağlanan anestezi idaresi, tedavisi veya uygulamasıdır:idaresi, tedavisi veya uygulamasıdır:

Hastanın anestezi öncesi değerlendirilmesiHastanın anestezi öncesi değerlendirilmesi Anestezi planı düzenlenmesiAnestezi planı düzenlenmesi Sık aralıklarla anestezi uygulama sürecinin takip Sık aralıklarla anestezi uygulama sürecinin takip

edilmesiedilmesi Acil durumların hemen tanı ve tedavisi için fiziksel Acil durumların hemen tanı ve tedavisi için fiziksel

olarak uygun durumda olmaolarak uygun durumda olma Uygun anestezi sonrası bakımı sağlamaUygun anestezi sonrası bakımı sağlama

Anesteziyoloji Etik Pratik Rehberi


ASA Etik RehberiASA Etik Rehberi I. Anesteziyologlar hastalarına karşı etik I. Anesteziyologlar hastalarına karşı etik

sorumluluk sorumluluk taşımaktadırlartaşımaktadırlar

II. Anesteziyologların meslektaşlarına karşı etik II. Anesteziyologların meslektaşlarına karşı etik sorumlulukları sorumlulukları bulunmaktadır.bulunmaktadır.

III. Anesteziyologların çalıştıkları sağlık bakımı III. Anesteziyologların çalıştıkları sağlık bakımı uygulamalarına uygulamalarına karşı etik sorumlulukları karşı etik sorumlulukları bulunmaktadır.bulunmaktadır.

IV. Anesteziyologların kendilerine karşı IV. Anesteziyologların kendilerine karşı sorumlulukları vardır.sorumlulukları vardır.

V. Anesteziyologların çevresine ve derneğine karşı V. Anesteziyologların çevresine ve derneğine karşı sorumlulukları vardır.sorumlulukları vardır.


ASA Etik RehberiASA Etik Rehberi I. Anesteziyologlar hastalarına karşı etik sorumluluk I. Anesteziyologlar hastalarına karşı etik sorumluluk taşımaktadırlartaşımaktadırlar

1. Hastanın çıkarları en üst seviyede tutulmalıdır. 2. Anesteziyologlar her hastanın kendi kararlarını kendilerinin vermesine saygı göstermelidir. 3. Anestezi uygulanmış hastalar kısmen savunmasızlardır ve anesteziyologlar, her hastanın fiziksel ve psikolojik emniyeti, konforu ve saygınlığının korunması için uğraş vermelidir. 4. Anesteziyologlar, hastaların tıbbi ve kişisel bilgilerinin gizliliğini güvence altında bulundurmalıdırlar.5. Anesteziyologlar preoperatif değerlendirme ve bakımı sağlamalı ve özellikle anestezi tekniğinin

seçimi gibi konularda hastanın bilgilendirilmiş karar verme işlemlerini kolaylaştırmalıdırlar.6. Eğer hastanın bakım sorumluluğu diğer hekim olan veya hekim olmayan anestezi uygulayıcılarıyla

paylaşılacaksa, bu durum hastaya açıklanmalıdır. 7. Hekim olan yada olmayan anestezi uygulayıcılarının eğitimi için anestezik kullanılması sırasında,

Anestezi Uzmanı, uygulamanın idare ve gözetimi için sorumlu ve ulaşılabilir olmalıdır8. Anesteziyologlar uygun anestezi sonrası bakımı sağlamalıdırlar.9. Anesteziyologlar kendi çıkarı için finansal ilişkilere girmemelidirler.

10. Anesteziyologlar tüm hekimlerle beraber hastanın bakım masraflarını karşılayıp karşılayamamasına bakmaksızın hasta bakımına dair sorumluluğu paylaşmalıdırlar.


ASA Etik RehberiASA Etik Rehberi II.Anesteziyologların meslektaşlarına karşı etik II.Anesteziyologların meslektaşlarına karşı etik sorumlulukları sorumlulukları bulunmaktadır.bulunmaktadır.

1.Anesteziyologlar, istendiğinde tıbbi konsültasyon hizmeti vermek ve gerekirse talep etmek zorundadırlar.2.Anesteziyologlar, tıbbi bakımın kalitesini, etkinliği ve yeterliliğini iyileştirmek için meslektaşlarıyla

iletişim kurmalıdırlar.3.Anesteziyologlar, profesyonel meslektaşlarıyla beraber hastanın tıbbi bakımını kolaylaştıracak şekilde

uyumlu ve saygılı bir ilişki sürdürmek zorundadırlar. 4.Anesteziyologlar, Pratiğe dönen meslektaşlarının tekrar eğitimi veya rehabilitasyonu süresince onlara

yeteneklerinin elverdiği kadar yardımda bulunmalıdırlar.

5.Anesteziyologlar, diğer hekimlerin, hekim olmayan anestezi uygulayıcılarının veya ekip elemanlarının mali avantajlarını engellememelidirler.


ASA Etik RehberiASA Etik Rehberi III. Anesteziyologların çalıştıkları sağlık bakımı uygulamalarına III. Anesteziyologların çalıştıkları sağlık bakımı uygulamalarına karşı karşı etik sorumlulukları bulunmaktadır.etik sorumlulukları bulunmaktadır.

1. Anesteziyologlar sağlık bakım uygulamaları ve özel 1. Anesteziyologlar sağlık bakım uygulamaları ve özel komisyonlarda komisyonlarda hizmet vermelidirlerhizmet vermelidirler

2.Anesteziyologlar tüm tıbbi ekip üyeleriyle beraber hastalara veya 2.Anesteziyologlar tüm tıbbi ekip üyeleriyle beraber hastalara veya sağlık sağlık bakımı personeline zarar verebilecek herhangi bakımı personeline zarar verebilecek herhangi potansiyel uygunsuz potansiyel uygunsuz uygulamaları uygun makamlara uygulamaları uygun makamlara bildirme sorumluluğu bildirme sorumluluğu içerisindedirler.içerisindedirler.

3.Anesteziyologlar kişisel olarak bir çok kontrollü 3.Anesteziyologlar kişisel olarak bir çok kontrollü ve ve potansiyel tehlikeli ilaçlarla uğraşmaktadırlar potansiyel tehlikeli ilaçlarla uğraşmaktadırlar ve ve bundan dolayı, bu ilaçların kanunsuz bundan dolayı, bu ilaçların kanunsuz kullanımını önlemek için özel sorumluluk kullanımını önlemek için özel sorumluluk göstermelidirler.göstermelidirler.


ASA Etik RehberiASA Etik Rehberi IV. Anesteziyologların kendilerine karşı IV. Anesteziyologların kendilerine karşı

sorumlulukları vardır.sorumlulukları vardır.

1.1.Mesleki bilgilerini geliştirmelidirler.Mesleki bilgilerini geliştirmelidirler.

2.2.Sağlıkları ile ilgili olarak kendilerini Sağlıkları ile ilgili olarak kendilerini koruma koruma ve tedavileri için gerekeni ve tedavileri için gerekeni yapmalıdırlar.yapmalıdırlar.


ASA Etik RehberiASA Etik Rehberi

V. Anesteziyologların çevresine ve V. Anesteziyologların çevresine ve derneğine karşı sorumlulukları vardır.derneğine karşı sorumlulukları vardır.


““Anestezi ve Etik”Anestezi ve Etik”


Hekimin uyması gereken Hekimin uyması gereken evrensel tıbbi etik ilkeler;evrensel tıbbi etik ilkeler;

1. Yararlılık, 1. Yararlılık,

2. Zarar vermeme, 2. Zarar vermeme,

3. Adalet, ve 3. Adalet, ve

4. Özerklik ilkeleridir. 4. Özerklik ilkeleridir.


Tıbbi müdahale için gerekli koşullar;Tıbbi müdahale için gerekli koşullar;

1. Müdahalede bulunan kişinin buna 1. Müdahalede bulunan kişinin buna yetkili olması, yetkili olması,

2. Müdahalenin mesleğin gereklerine 2. Müdahalenin mesleğin gereklerine uygun olarak yapılması, veuygun olarak yapılması, ve

3. Hastanın rızasının varlığı.3. Hastanın rızasının varlığı.


Anestezistlerin Etik Anestezistlerin Etik Boyuttaki Boyuttaki

SorumluluklarıSorumlulukları 1.1. Hastanın aydınlatılmış onamının Hastanın aydınlatılmış onamının

alınması alınması 2.2. Anestezi uygulaması ve sonrasında Anestezi uygulaması ve sonrasında

gerektiği şekilde tıbbi bakım gerektiği şekilde tıbbi bakım uygulamak,uygulamak,

3.3. İleri direktifler, perioperatif DNR ve İleri direktifler, perioperatif DNR ve yaşam sonu bakımı, terminal dönemde yaşam sonu bakımı, terminal dönemde sedasyon, boşuna ve uygunsuz tedavisedasyon, boşuna ve uygunsuz tedavi

4.4. ÖtenaziÖtenazi5.5. Ahlak kurallarına uymak Ahlak kurallarına uymak


TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASITÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI

MADDE 17.MADDE 17. - Herkes, yaşama, maddî ve - Herkes, yaşama, maddî ve manevî varlığını koruma ve geliştirme manevî varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbî zorunluluklar ve hakkına sahiptir. Tıbbî zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbî deneylere tâbi tutulamaz. bilimsel ve tıbbî deneylere tâbi tutulamaz. Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz.cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz.

Hastanın aydınlatılmış onamının alınması


““KENDİ KADERİNİ BELİRLEME HAKKI” KENDİ KADERİNİ BELİRLEME HAKKI”

TIPTA ÖZERKLİK, temel insan TIPTA ÖZERKLİK, temel insan haklarından olup, Hastanın, kendi tıbbi haklarından olup, Hastanın, kendi tıbbi süreci hakkında, tam, anlaşılır ve açık süreci hakkında, tam, anlaşılır ve açık bilgi edinmeye-aydınlatılmaya- ve bilgi edinmeye-aydınlatılmaya- ve sonrasında kendi kararını, tedaviyi kabul sonrasında kendi kararını, tedaviyi kabul ya da reddetme yönünde vermeye, ya da ya da reddetme yönünde vermeye, ya da istediği anda tedavisini sonlandırmaya istediği anda tedavisini sonlandırmaya hakkı olması anlamındadır. hakkı olması anlamındadır.

Hastanın aydınlatılmış onamının alınması


Aydınlatılmış Onam = Aydınlatılmış Onam = Informed Informed ConsentConsent

1. Bilgilendirilmiş Olur, 1. Bilgilendirilmiş Olur,

2. Bilgilendirimli Olur, 2. Bilgilendirimli Olur,

3. Bilgilendirilmiş Onay, 3. Bilgilendirilmiş Onay,

4. Bilgilendirilmiş Onam, 4. Bilgilendirilmiş Onam,

5. Yasaya göre, “RIZA” 5. Yasaya göre, “RIZA”


Aydınlatılmış onam (AO) Aydınlatılmış onam (AO) nedir ?nedir ?


Aydınlatılmış Onamın ÖğeleriAydınlatılmış Onamın ÖğeleriBilginin öğeleri:Bilginin öğeleri:

l) Bilginin açıklanması, l) Bilginin açıklanması,

2) Bilginin anlaşılması 2) Bilginin anlaşılması (kavranması) ile (kavranması) ile

Onamın öğeleri; Onamın öğeleri; 3) Gönüllük ve 3) Gönüllük ve

4) Yeterlilik,4) Yeterlilik,

5) Onamdır 5) Onamdır


1. Tanı1. Tanı

2. Hastalığın nedenleri 2. Hastalığın nedenleri

3. Hastalığın seyri3. Hastalığın seyri

4. Önerilen tedavi veya uygulamanın 4. Önerilen tedavi veya uygulamanın yapısı yapısı ve amacıve amacı

5. Tedavi için öngörülen girişimin 5. Tedavi için öngörülen girişimin süresisüresi

6. Önerilen tedavi veya uygulamanın 6. Önerilen tedavi veya uygulamanın riskleri, komplikasyonları ve riskleri, komplikasyonları ve sonuçlarısonuçları

“Aydınlatılmış Onam”ın Standart İçeriği (ı)


7. Önerilen tedavi veya uygulamaya 7. Önerilen tedavi veya uygulamaya alternatif tedavi alternatif tedavi seçenekleri seçenekleri

8. Önerilen tedavi veya uygulama 8. Önerilen tedavi veya uygulama reddedilirse reddedilirse hastalığın yaratabileceği hastalığın yaratabileceği sonuçlarsonuçlar

9. Önerilen tedavi veya uygulama kabul 9. Önerilen tedavi veya uygulama kabul edilirse edilirse avantajları ve beklenen sonuçlarıavantajları ve beklenen sonuçları

10. Çıkar çatışmaları 10. Çıkar çatışmaları 11. Tedaviyi ya da uygulamayı kimin 11. Tedaviyi ya da uygulamayı kimin

sağlayacağı, sağlayacağı, gerçekleştireceğigerçekleştireceği12. Tedavi ücreti konusunda, hastanın 12. Tedavi ücreti konusunda, hastanın

anlayıp anlayıp kavrayabileceği şekildekavrayabileceği şekilde bilgilendirilmesi bilgilendirilmesi

““Aydınlatılmış Onam”ın Standart İçeriği (ıı)Aydınlatılmış Onam”ın Standart İçeriği (ıı)


YeterlikYeterlik


Hekim, Bilgiyi, Hastanın Hekim, Bilgiyi, Hastanın Anlayabileceği Bir Şekilde Anlayabileceği Bir Şekilde

SunmalıdırSunmalıdır Anlattıklarının hasta tarafından Anlattıklarının hasta tarafından

anlaşıldığının değerlendirilmesi ve anlaşıldığının değerlendirilmesi ve anlamasının sağlanması, hekimin bir anlamasının sağlanması, hekimin bir diğer sorumluluğudur. diğer sorumluluğudur.

Hekimin açıklama ödevine karşılık, Hekimin açıklama ödevine karşılık, hastanın da açıklamayı alma, hastanın da açıklamayı alma, anlamaya çalışma ve bilme ödevi anlamaya çalışma ve bilme ödevi bulunmaktadır.bulunmaktadır.


Aydınlatılmış Onamda Aydınlatılmış Onamda Standardlar;Standardlar;

Makul hekim standardı Makul hekim standardı Makul hasta standardı Makul hasta standardı Subjektif standart Subjektif standart


Ne kadar bilgilendirme?Ne kadar bilgilendirme?


Aydınlatılmış onamı alma Aydınlatılmış onamı alma şekli.şekli.


Hasta Sorgulamasıyla Hasta Sorgulamasıyla “Bilgilendirme” Yeterliliğinin “Bilgilendirme” Yeterliliğinin

DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi

Hasta, Hasta,

hekimin kendisini bilgilendirmesinden sonra, hekimin kendisini bilgilendirmesinden sonra,

““bu bilgilendirmenin”bu bilgilendirmenin”

ne derece doğru dürüst, yeterli olduğunu ne derece doğru dürüst, yeterli olduğunu soru-yanıtlarlasoru-yanıtlarla sınayabilir. sınayabilir.


5237 sayılı Türk Ceza 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda (yeni TCK) Kanununda (yeni TCK) Aydınlatılmış Onam maddesi Aydınlatılmış Onam maddesi hangisidir ?hangisidir ?


AO’ın Yasal Dayanakları AO’ın Yasal Dayanakları Nelerdir ?Nelerdir ?

HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ (R.G. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ (R.G. Tarih: 01.08.1998 Sayı:23420) Tarih: 01.08.1998 Sayı:23420)

Madde 5, Madde 22, Madde 24Madde 5, Madde 22, Madde 24 HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI : HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI :

Yayın Tarihi : 01.02.1999 Yayın Tarihi : 01.02.1999

Madde 26Madde 26


AO, yazılı mı olmalı, sözlü AO, yazılı mı olmalı, sözlü mü ?mü ?


AO yasal olarak tam AO yasal olarak tam koruma koruma sağlar sağlar mı ? mı ?


a. Hastanın bilgilendirilmeyi a. Hastanın bilgilendirilmeyi istemediğini belirtmesi.istemediğini belirtmesi.

b. Hekim hastanın doğru-makul tıbbi b. Hekim hastanın doğru-makul tıbbi hükme varacağından kuşku hükme varacağından kuşku duyuyorsa, duyuyorsa,

c. Hastanın yaşama isteğini ortadan c. Hastanın yaşama isteğini ortadan kaldıracaksa yada intihar eğilimi kaldıracaksa yada intihar eğilimi varsa bilgilendirme yapılmayabilir. varsa bilgilendirme yapılmayabilir.

Ne zaman AO alınma zorunluluğu yoktur ?


d. Hasta yapılacak açıklamaları d. Hasta yapılacak açıklamaları anlamayacak durumda ise bilgilendirme anlamayacak durumda ise bilgilendirme hastaya değil yakınlarına yapılır. hastaya değil yakınlarına yapılır.

e. AO alınması halinde ağır ve kaçınılmaz e. AO alınması halinde ağır ve kaçınılmaz sonuçlar örneğin korku ve panik ile sonuçlar örneğin korku ve panik ile kendisine veya başkasına zarar verme kendisine veya başkasına zarar verme olasılığının bulunduğu özellikle psikiyatrik olasılığının bulunduğu özellikle psikiyatrik hastalardan AO alınması zorunluluğu hastalardan AO alınması zorunluluğu yoktur. yoktur.

Ne zaman AO alınma zorunluluğu yoktur ?Ne zaman AO alınma zorunluluğu yoktur ?


Aydınlatmayı-bilgilendirmeyi Aydınlatmayı-bilgilendirmeyi kim yapar ?kim yapar ?


Bilgilendirilmeme Hakkı Bilgilendirilmeme Hakkı ??


“ “Karar Verme Kapasitesinin” Karar Verme Kapasitesinin” Hukuksal Kabul Hukuksal Kabul Edilebilirliği.Edilebilirliği.


“ “Aydınlatılmış Onam”ın Aydınlatılmış Onam”ın Hukuksal Kabul EdilebilirliğiHukuksal Kabul Edilebilirliği


Hukuken Geçersizdir Olan Hukuken Geçersizdir Olan Onamlar Onamlar

Bilgilendirme yapılmadan alınan onamlar,Bilgilendirme yapılmadan alınan onamlar, Etik ilkelere ve yasalara karşı alınan Etik ilkelere ve yasalara karşı alınan

onamlar,onamlar, Belli bir süreyi aşmış gebeliğin tıbbi Belli bir süreyi aşmış gebeliğin tıbbi

zaruret olmadan sonlandırılması için zaruret olmadan sonlandırılması için verilen onamlar,verilen onamlar,

Ötenazi için verilen onamlar, Ötenazi için verilen onamlar, Baskı, tehdit, eksik aydınlatma ya da Baskı, tehdit, eksik aydınlatma ya da

kandırma yoluyla alınan onamlar.kandırma yoluyla alınan onamlar.


Acil Durumlar Acil Durumlar

Acil durumdaki hastaların Acil durumdaki hastaların tedavilerinde hekimin, tedavilerinde hekimin, hastanın kendinde olsa hastanın kendinde olsa onay vereceği yönünde onay vereceği yönünde olacağı varsayımı ile olacağı varsayımı ile davranması, genel olarak davranması, genel olarak kabul gören yaklaşımdır. kabul gören yaklaşımdır.


Aydınlatmanın İspatıAydınlatmanın İspatı


Hukuki YaptırımHukuki Yaptırım

Hastayı aydınlatmadan onayının Hastayı aydınlatmadan onayının alınması “kusur”, hastanın alınması “kusur”, hastanın onayının kandırarak alınması da onayının kandırarak alınması da “irtikap” suçudur. “irtikap” suçudur.


Anestezistlerin Etik Boyuttaki Anestezistlerin Etik Boyuttaki Sorumlulukları Sorumlulukları

Hastanın aydınlatılmış onamının Hastanın aydınlatılmış onamının alınması alınması

Anestezi uygulaması ve sonrasında Anestezi uygulaması ve sonrasında gerektiği şekilde tıbbi bakım gerektiği şekilde tıbbi bakım uygulamak,uygulamak,

İleri direktifler, perioperatif DNR ve İleri direktifler, perioperatif DNR ve yaşam sonu bakımı, terminal dönemde yaşam sonu bakımı, terminal dönemde sedasyon, boşuna ve uygunsuz tedavisedasyon, boşuna ve uygunsuz tedavi

ÖtenaziÖtenaziAhlak kurallarına uymak Ahlak kurallarına uymak


Anestezi uygulaması ve Anestezi uygulaması ve sonrasında gerektiği şekilde sonrasında gerektiği şekilde tıbbi bakım uygulamaktıbbi bakım uygulamak


İleri Direktifler, Perioperatif İleri Direktifler, Perioperatif DNR ve Yaşam sonu bakımı, DNR ve Yaşam sonu bakımı, terminal dönemde sedasyon, terminal dönemde sedasyon, boşuna ve uygunsuzboşuna ve uygunsuz


Ötenazi Ötenazi

Hasta hakları yönetmeliği Hasta hakları yönetmeliği 13.maddesinde ne gerekçeyle olursa 13.maddesinde ne gerekçeyle olursa olsun yasaklanmıştır. Ceza kanununda olsun yasaklanmıştır. Ceza kanununda kasten adam öldürmek maddesi kasten adam öldürmek maddesi içinde değerlendirilir.içinde değerlendirilir.


Ahlak Kurallarına uymak Ahlak Kurallarına uymak

DürüstlükDürüstlükSadakatSadakatGizlilikGizlilikMahremiyetMahremiyet


Prof. Dr. M. Erdal GÜZELDEMİRProf. Dr. M. Erdal GÜZELDEMİRProf. Dr. M. Erdal GÜZELDEMİRProf. Dr. M. Erdal GÜZELDEMİR

ANESTEZİ VE ETİK M. Erdal Güzeldemir

Documents

Transcript of ANESTEZİ VE ETİK M. Erdal Güzeldemir