ALKOL VE ALKOL VE ALKOL BAĞIMLILIĞIALKOL BAĞIMLILIĞI

Uz. Dr. Murat KESKİNUz. Dr. Murat KESKİNUludağ Üniversitesi Tıp FakültesiUludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi

İç Hastalıkları Anabilim Dalıİç Hastalıkları Anabilim DalıGastroenteroloji Bilim DalıGastroenteroloji Bilim Dalı

ALKOLALKOL

Alkollü içkiler:Alkollü içkiler: Meyve suları, yaş ve kurutulmuş Meyve suları, yaş ve kurutulmuşmeyveler (kuru üzüm gibi) ve tahıl tanelerininmeyveler (kuru üzüm gibi) ve tahıl tanelerininiçinde bulunan şekerler ile polisakkaridlerin mayaiçinde bulunan şekerler ile polisakkaridlerin mayamantarları tarafından anaerobik bir biçimdemantarları tarafından anaerobik bir biçimdefermantasyonu suretiyle elde edilirler. fermantasyonu suretiyle elde edilirler.

Etil alkol (etanol): Etil alkol (etanol): En eski ve en yaygın bağımlılık yapıcı maddeEn eski ve en yaygın bağımlılık yapıcı madde

MetanolMetanol EtilenglikolEtilenglikol

ALKOLLÜ İÇKİLERDEKİ ETİL ALKOL ALKOLLÜ İÇKİLERDEKİ ETİL ALKOL ORANLARIORANLARI

Bira % 4.5Bira % 4.5

Şarap % 15-16Şarap % 15-16

Likör % 23Likör % 23

Kanyak % 41Kanyak % 41

Rakı % 45Rakı % 45

Viski % 45-50Viski % 45-50

Votka % 45 Votka % 45

ALKOL METABOLİZMASIALKOL METABOLİZMASI

Ağız yolundan alınan alkol, mide-barsak Ağız yolundan alınan alkol, mide-barsak kanalından pasif difüzyonla hızlı bir şekilde kanalından pasif difüzyonla hızlı bir şekilde ve tam olarak emilir.ve tam olarak emilir.

Alındıktan 5 dakika sonra kanda bulunur.Alındıktan 5 dakika sonra kanda bulunur.Vücutta bütün sıvı kısımlara kolayca geçer Vücutta bütün sıvı kısımlara kolayca geçer

(BOS, plasentadan bebeğe).(BOS, plasentadan bebeğe).Karaciğer ve mide mukozasında yıkılır.Karaciğer ve mide mukozasında yıkılır. İdrar, nefes yolu ve ter ile atılır. İdrar, nefes yolu ve ter ile atılır.

ALKOL METABOLİZMASIALKOL METABOLİZMASI

Kadınlarda vücut yağ oranıKadınlarda vücut yağ oranı

daha fazla olduğu vedaha fazla olduğu ve

midedeki alkolü metabolizemidedeki alkolü metabolize

eden enzim (alkoleden enzim (alkol

dehidrogenaz) daha azdehidrogenaz) daha az

bulunduğu için aynıbulunduğu için aynı

miktarda alkol alanmiktarda alkol alan

kadınlarda, erkeklere görekadınlarda, erkeklere göre

alkol kan düzeyi dahaalkol kan düzeyi daha

yüksek olur.yüksek olur.

ALKOL METABOLİZMASIALKOL METABOLİZMASI

Nefes havasındaki alkolNefes havasındaki alkol

konsantrasyonu,kandakikonsantrasyonu,kandaki

alkol konsantrasyonunalkol konsantrasyonun

oldukça iyi biroldukça iyi bir

göstergesidirgöstergesidir

ALKOL DÜZEYİNİN HESAPLANMASI VE ALKOL-KAN ORANLARI

ÖLÇÜM DEĞERİpromil hesabı(miligram alkol/mililitre kan)

1 Litre kanda ne kadar alkol var

hacim olarak kandaki alkol oranı*

0.2 Promil20 mg alkol/100 ml kan (20:100=0.2)

0.2 gram alkol %0.025 (binde 0.25 alkol)

0.5 Promil50 mg alkol/100 ml kan (50:100=0.5)

0.5 gram alkol % 0.063 (binde 0.63 alkol)

0.8 Promil80 mg alkol/100 ml kan (80:100=0.8)

0.8 gram alkol % 0.1 (binde 1 alkol)

1 Promil100 mg alkol/100 ml kan (100:100=1)

1 gram alkol % 0.13 (binde 1.3 alkol)

1.5 Promil150 mg alkol/100 ml kan (150:100=1.5)

1.5 gram alkol % 0.19 (binde 1.9 alkol)

2 Promil200 mg alkol/100 ml kan (200:100=2)

2 gram alkol % 0.25 (binde 2.5 alkol)

3 Promil300 mg alkol/100 ml kan (300:100=3)

3 gram alkol % 0.38 (binde 3.8 alkol)

4 Promil400 mg alkol/100 ml kan (400:100=4)

4 gram alkol % 0.5 (binde 5 alkol)

5 Promil500 mg alkol/100 ml kan (500:100=5)

5 gram alkol % 0.6 (binde 6 alkol)

* 1 mililitre alkolün ağırlığı 0.789 gram, 1 gram alkolün hacmi 1.268 mililitredir

ALKOLÜN VÜCUT VE DAVRANIŞLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ÖLÇÜM DEĞERİ

VÜCUT VE DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

0.2 Promil

ruh halinin değişmesi, vücut ısısında hafif bir yükselme, davranışlar üzerindeki kontrolün azalması

0.5 Promil

belirgin bir gevşeme, dikkatin azalması, koordinasyon ve muhakeme bozukluğunun başlaması. YASAL SINIR

0.8 Promil

koordinasyon, algı ve muhakemede belirgin bozulma, tepki zamanının, kendini kontrol etme becerisinin zarar görmesi

1 Promilsarhoşluk belirtileri, muhtemel mahcup edici davranışlar, bir an neşeli bir an üzgün olmak gibi ruh halinde gidip gelmeler

1.5 Promil

ayakta durma, yürüme ve konuşmada güçlük çekme, denge ve koordinasyonun kaybedilmesi, belirgin olarak sarhoşluk hali

2 Promilağrı ve diğer fiziksel duyumların azalması, ağlama ve gülme arasında gidip gelmek gibi belirgin duygusal tutarsızlıklar

3 Promilreflekslerin azalması, bilinçte bulanıklık, pek çok kişide bilinç kaybı

ALKOL ŞİŞEDE DURDUĞU GİBİ Mİ?ALKOL ŞİŞEDE DURDUĞU GİBİ Mİ?

ALKOL ŞİŞEDE DURDUĞU GİBİ Mİ?ALKOL ŞİŞEDE DURDUĞU GİBİ Mİ?

Fazla alkol alınca bıçağı oğlunun boynunaFazla alkol alınca bıçağı oğlunun boynuna

dayayıp “Amerika’ yı protesto eden” babadayayıp “Amerika’ yı protesto eden” baba

tutuklandı. tutuklandı.

ALKOL VE VÜCUTALKOL VE VÜCUT

1- Sinir Sistemi ve Kas Sistemi1- Sinir Sistemi ve Kas Sistemi

2- Karaciğer ve Gastrointestinal Sistem2- Karaciğer ve Gastrointestinal Sistem

3- Kalp-damar Sistemi3- Kalp-damar Sistemi

4- Solunum Sistemi4- Solunum Sistemi

5- Endokrinolojik (Hormonal) Sistem5- Endokrinolojik (Hormonal) Sistem

6- Gebelik ve Fetus 6- Gebelik ve Fetus

SİNİR VE KAS SİSTEMİSİNİR VE KAS SİSTEMİ

Ufak dozlarda Ufak dozlarda → sakinlik→ sakinlik Endişe, sıkılganlık, sorumluluk duygusunda azalmaEndişe, sıkılganlık, sorumluluk duygusunda azalma Baskı altında tutulan içgüdülerin, isteklerin eyleme Baskı altında tutulan içgüdülerin, isteklerin eyleme

dönüşümüdönüşümü Kendini kontrol ve özeleştiri yeteneğinde azalmaKendini kontrol ve özeleştiri yeteneğinde azalma Kognitif yeteneklerde azalmaKognitif yeteneklerde azalma Beyincik ve iç kulaktaki denge organında bozulmaBeyincik ve iç kulaktaki denge organında bozulma Çift görme ve görme kaybıÇift görme ve görme kaybı İlerleyici beyin hasarı ve hafıza kaybıİlerleyici beyin hasarı ve hafıza kaybı Periferik sinirlerde hasarPeriferik sinirlerde hasar Kas hasarı, ilerleyici kas erimesiKas hasarı, ilerleyici kas erimesi

KARACİĞER VE GİSKARACİĞER VE GİS Karaciğerde yağlanmaKaraciğerde yağlanma

SirozSiroz

Karaciğer kanseriKaraciğer kanseri

Bulantı, kusma, gastrit, Bulantı, kusma, gastrit, ülserülser

PankreatitPankreatit

Barsaklarda hasarBarsaklarda hasar

Karaciğer SirozuKaraciğer Sirozu

KALP-DAMAR SİSTEMİ:KALP-DAMAR SİSTEMİ:Damarlarda genişlemeDamarlarda genişlemeKalp kasında hasarKalp kasında hasarKalp yetmezliğiKalp yetmezliği

SOLUNUM SİSTEMİ:SOLUNUM SİSTEMİ:Ufak ve orta dozlarda solunum hızında Ufak ve orta dozlarda solunum hızında

artmaartmaAlkol zehirlenmesinde solunumun durması Alkol zehirlenmesinde solunumun durması

ENDOKRİN (HORMONAL) SİSTEME ETKİSİ:ENDOKRİN (HORMONAL) SİSTEME ETKİSİ: Erkeklerde testosteron (erkeklik hormonu) düzeyini Erkeklerde testosteron (erkeklik hormonu) düzeyini

azaltır.azaltır. Testosteron düzeyi azalması seks dürtüsünü azaltır ve Testosteron düzeyi azalması seks dürtüsünü azaltır ve

impotens (iktidarsızlık) gelişmesine yol açar.impotens (iktidarsızlık) gelişmesine yol açar. Erkeklerde estrojen (kadınlık hormonu) düzeyini artırır.Erkeklerde estrojen (kadınlık hormonu) düzeyini artırır. Erkeklerde jinekomasti (kadın tipi meme büyümesi) ve Erkeklerde jinekomasti (kadın tipi meme büyümesi) ve

kıllanmada azalmaya yol açar.kıllanmada azalmaya yol açar. Erkek alkoliklerin % 70-80’ i cinsel güçte azalma, Erkek alkoliklerin % 70-80’ i cinsel güçte azalma,

iktidarsızlık ve kısırlıktan şikayet eder. iktidarsızlık ve kısırlıktan şikayet eder.

GEBELİK VE FETUS:GEBELİK VE FETUS: DüşükDüşük Bebek doğmadan önce Bebek doğmadan önce

oluşan gelişme geriliğioluşan gelişme geriliği Düşük doğum ağırlığıDüşük doğum ağırlığı Gelişme geriliğiGelişme geriliği Zeka geriliğiZeka geriliği Baş-yüz anomalileriBaş-yüz anomalileri Kalp anomalisiKalp anomalisi Omurilik anomalisiOmurilik anomalisi Kol-bacak anomalisiKol-bacak anomalisi Böbrek-genital anomalisiBöbrek-genital anomalisi Göğüs kafesi anomalisi Göğüs kafesi anomalisi

Alkol Alan Annelerin Alkol Alan Annelerin ÇocuklarındaÇocuklarında

Psikolojik bozukluklar % 89Psikolojik bozukluklar % 89 Konuşma bozukluğu % 80Konuşma bozukluğu % 80 Saldırgan tavırlar % 72Saldırgan tavırlar % 72 Hormonal ve cinsel bozukluklar % 46Hormonal ve cinsel bozukluklar % 46 Normalden küçük doğum % 98Normalden küçük doğum % 98 Duyma bozukluğu % 41Duyma bozukluğu % 41 Göz problemleri % 25Göz problemleri % 25 Ortopedik problemler % 33Ortopedik problemler % 33 Dudak ve parmaklarda anomali % 91Dudak ve parmaklarda anomali % 91 Kalp anomalileri % 29 Kalp anomalileri % 29

ALKOL BAĞIMLILIĞIALKOL BAĞIMLILIĞI

Kimler Alkol Bağımlısı ?Kimler Alkol Bağımlısı ?

Kimler Alkol Bağımlısı ?Kimler Alkol Bağımlısı ? Niyetlendiğinden daha fazla miktar ve sürede alkol almakNiyetlendiğinden daha fazla miktar ve sürede alkol almak

Kişi bırakmayı istediği veya defalarca bırakmayı denediği halde Kişi bırakmayı istediği veya defalarca bırakmayı denediği halde yeniden içmeye başlaryeniden içmeye başlar

İçkiye fazla vakit ayırırİçkiye fazla vakit ayırır

İçki içmeye fırsat bulamadığı sosyal faaliyetleri, hobileri, başka zevk İçki içmeye fırsat bulamadığı sosyal faaliyetleri, hobileri, başka zevk verici aktiviteleri azaltır veya terk ederverici aktiviteleri azaltır veya terk eder

Alkole bağlı fiziksel veya psikolojik problemler yaşamasına rağmen Alkole bağlı fiziksel veya psikolojik problemler yaşamasına rağmen içmeye devam ederiçmeye devam eder

Aynı etkiyi almak için içtiği miktarı artırır ya da başkaları için çok Aynı etkiyi almak için içtiği miktarı artırır ya da başkaları için çok sayılacak miktarlarda içki içtiği halde etkilenmezsayılacak miktarlarda içki içtiği halde etkilenmez

Alkol almadığı zaman titreme, terleme, çarpıntı gibi şikayetleri Alkol almadığı zaman titreme, terleme, çarpıntı gibi şikayetleri ortaya çıkar ortaya çıkar

Alkol ve Sosyal ProblemlerAlkol ve Sosyal ProblemlerDünya Sağlık ÖrgütüDünya Sağlık Örgütü(Türkiye dahil 30 ülke)(Türkiye dahil 30 ülke) Cinayetlerin %85’iCinayetlerin %85’i Trafik kazalarının %65’ iTrafik kazalarının %65’ i Irza tecavüzlerin %50’ siIrza tecavüzlerin %50’ si Şiddet olaylarının %50’ siŞiddet olaylarının %50’ si Aile içi şiddet %70’ iAile içi şiddet %70’ i Genel tutuklamaların %50’ siGenel tutuklamaların %50’ si Ruh ve Sinir Hastalıkları Ruh ve Sinir Hastalıkları

Hastenesinde yatanların % Hastenesinde yatanların % 40-50’ si alkole bağlı40-50’ si alkole bağlı

İntihar olaylarında alkolün İntihar olaylarında alkolün etkisi içmeyenlere göre 58 kat etkisi içmeyenlere göre 58 kat daha fazla daha fazla

Türkiye’ de AlkolTürkiye’ de Alkol

1994 1994 → 900 milyon litre→ 900 milyon litre

1995 1995 → 1 milyar 200 milyon litre→ 1 milyar 200 milyon litre

1996 → 1.5 milyar litre1996 → 1.5 milyar litre

DİE verilerine göre 4 milyon 500 bin alkolik DİE verilerine göre 4 milyon 500 bin alkolik olmak üzere 17 milyon alkol kullanan insan olmak üzere 17 milyon alkol kullanan insan mevcutmevcut

Sigara, Alkol Ve Uyuşturucu Madde İle Tanışma Sigara, Alkol Ve Uyuşturucu Madde İle Tanışma YaşıYaşı

Sigara: 10Sigara: 10

Alkol: 11Alkol: 11

Uyuşturucu: 12Uyuşturucu: 12

Yeşilay DerneğiYeşilay Derneği AraştırmasıAraştırması

46 lisede yapılan araştırmaya göre (2004)46 lisede yapılan araştırmaya göre (2004)

Alkol kullanımı: % 23.6Alkol kullanımı: % 23.6

Sigara kullanımı: % 15.7Sigara kullanımı: % 15.7

Uyuşturucu madde kullanımı: % 2.56Uyuşturucu madde kullanımı: % 2.56

Madde Bağımlılığı SebepleriMadde Bağımlılığı Sebepleri BilgisizlikBilgisizlik ÖzentiÖzenti Merak veya denerim bırakırım düşüncesiMerak veya denerim bırakırım düşüncesi Kişileri taklitKişileri taklit Disko ve diğer eğlence yerleriDisko ve diğer eğlence yerleri Bozuk aile yapısıBozuk aile yapısı Hasta toplumHasta toplum Gelecek endişesiGelecek endişesi Kendini ispatlama düşüncesi Kendini ispatlama düşüncesi Hafife almak Hafife almak

TARİHİN HİÇBİR DEVRİNDE TARİHİN HİÇBİR DEVRİNDE HİÇBİR FELAKET İNSANLIĞI HİÇBİR FELAKET İNSANLIĞI GÜNÜMÜZDEKİ ALKOL VE GÜNÜMÜZDEKİ ALKOL VE

UYUŞTURUCU SALGINI UYUŞTURUCU SALGINI KADAR TEHDİT ETMEMİŞTİRKADAR TEHDİT ETMEMİŞTİR

TÜRK YEŞİLAY DERNEĞİTÜRK YEŞİLAY DERNEĞİ