Albert Páll Sigurðsson Taugadeild LSH

Albert Páll Sigurðsson

Taugadeild LSH

21.05.2011 Hversu hættulegt er TIA? 1

Hversu hættulegt er TIA?

Skilgreiningar


World Health Organization MONICA Project Principal Investigators. The World Health Organization MONICA Project (monitoring trends and determinants in cardiovascular disease). J Clin Epidemiol 1988

• StrokeDefinite stroke is defined as rapidly developed clinical signs of focal or global disturbance of cerebral function, lasting more than 24 hours or until death, with no apparent non-vascular cause

• TIARapidly developed clinical signs of focal or global disturbance of cerebral function lasting fewer than 24 hours, with no apparent nonvascular cause

Almennt

Um 300.000 mans fá TIA árlega í USA Um 7% (1/15) fólks > 60 hefur fengið TIA 25% sjúklinga sem fá slag hafa fengið TIA Í um 60% tilvika er TIA greininga röng Almenningur veit lítið um TIA og slag


Rannsóknir á TIA

Litlar

Langt síðan þær voru framkvæmdar

Tvær standa upp úr

Minnesota 1955 – 1969 n=198 10% áhættan á að fá slag

3. mánuðum eftir TIA

Oxfordskýri 1981-1986 n=184 4% áhættan á að fá slag á

fyrsta mánuði eftir TIA Sjúklingar fóru í rannsókn að

meðaltali 4 dögum frá TIA



• 1 – 2% eftir 7 daga• 2 – 4% eftir mánuð

Fólk fór í rannsókn að meðaltali eftir 12 – 47 daga frá TIA Þeir sem fengu slag fyrr voru ekki með

Áhætta á að fá slag eftir TIA

Rannsóknir með slembiúrtaki

• UK TIA Aspirin Trial [UK-TIA] – aspirin (600 mg 1 x 2 vs. 300 mg 1 x 1 vs. lyfleysa)– 2,435 sjúklingar, 35 stofnanir í Englandi – 1979 - 1985

• European Carotid Surgery Trial [ECST] – Rannsókn á æðaþelsbrottnámi og lyfjameðferð eða

lyfjameðferð ein sér– 3,018 sjúklingum með nýlegt vægt blóðþurrðarslag

vegna þrengsla í hálsæð (staðfest með æðamyndatöku) sömu megin og blóðþurrð var

– 1981 - 1995


Klínískar leiðbeiningar um rannsóknir

og meðferð TIA voru óljósar

Short-term prognosis after emergency department diagnosis of TIA


JAMA 2000

Kanna bráða áhættu á að fá slag og aðra fylgikvilla eftir TIA greiningu á bráðamóttöku

Rannsóknartímimars 1997 til febrúar 1998

16 sjúkrahús í N-Kaliforníu Upptökusvæði fyrir 2.9 x 106

1,707 sjúklingar


Staðfesting taugalæknis á TIA greiningu BMT

5.6% sjúklinga (n=96) líklega ekki með TIA(3% [3/96] þeirra fengu slag innan 90 daga) 24 yfirlið 12 kvillar í innra eyra 11 kvíði 10 mígerni 6 flog 6 aukaverkanir lyfja 4 taugakvilli 4 skammvinnt minnisleysi 19 aðrar ástæður


Útkoma 90 dögum frá TIA


Tíðni fylgikvilla var

• 25,1% (n=428)• > 50% var á fyrstu 4 dögunum eftir TIA• 66% sjúklingar þurftu að leggjast inn

Slag 10,5% (n=180) 90 dögum frá TIA

50% (91) urðu á fyrstu 2 dögum21% (38) leiddu til dauða64% (115) leiddu til fötlunar (m-RS ≥ 2)7% slaga leiddu ekki til fötlunar


Aðrir fylgikvillar 25,1% (n=428)

2,6% (n=44) innlagnir vegna hjartavandamála ○ 22 hjartabilun○ 13 hjartadrep○ 5 sleglahrðataktur○ 4 hvikul hjartaöng

2,6% (n=45) dauðsföll á 90 dögum○ 20 slag○ 9 hjarta- og æðasjúkdómar○ 4 sýkingar○ 4 krabbamein○ 1 brisbólga○ 7 óþekkt

12,7% (n=216) endurtekin TIA ○ 106 þurftu innlöng



Dagar eftir TIA0 7 30 60 90

Slag

Fylgikvillar

0,6

0,7

0,8

0,9

1,0L

íku

r á

að

lif

a á

ð þ

es

s a

ð f

á s

lag

eð

a f

ylg

ikv

illa

Population-based study of delays in carotid imaging and surgery and the risk of recurrent stroke

1. apríl 2002 – 31. mars 2003 (n = 680.772) OXVASC undirhópur 1 apríl 2002 – 31 mars 2004. (n=92.000) ≥50% hálsæðaþrengsli


Neurology 2005

Kanna töf á hálsæðmyndatöku og æðaþelsbrottnámi í Oxfordskýri

Aðgerð < 2 vikna 5 Aðgerð > 12 vikur 125

50 – 69% þrengsli Konum


Almennt úr rannsóknum með slembiúrtaki

Æðaþelsbrotnám fyrir ≥ 50% þrengsli og NNT til að koma í veg fyrir slag á 5 árum

Þörf á bráða aðgerð var mest hjá:

Lítill ávinningur var er aðgerð var gerð eftir 2 vikur

Könnun frá 1990 bendir til þess meðal tími frá því fólk fékk áfall og fór æðaþelsbrottnám er 2 – 5 mánuðir

Niðurstaða

Meðal tími frá áfalli til komu til læknis 9 (3-30) d æðamyndatöku 33 (12-62) d æðaþelsbrotnáms 100 (59-137) d

49 fóru í æðaþelsbrottnám 3 (6%) fóru í aðgerð < 2 vikna 21 (43%) < 12 vikna


853 fóru í hálsæða-myndatöku

85 voru með 50 – 99% hálsæðaþrengsli

• 21% (8 - 34%) eftir 2 vikum• 32% (17 - 47%) eftir 12 vikur• Helmingur slaga olli fötlun eða dauða

Hætta á slagi var

EXPRESSEarly use of EXisting PREventive Strategies for Stroke


Lancet 2007

Effect of urgent treatment of transient ischaemic attack and minor stroke on early recurrent stroke (EXPRESS study): a prospective population-based sequential comparison

MarkmiðKanna hvaða áhrif snemmbærar meðferðar við TIA og vægrar

heilablóðþurrðar hefði áhættu á að fá blóðþurrðarslag

Áfangi I 01.04.2002 – 30.09.2004 tilvísun frá heimilislækni í dagdeild634 sjúklingar

Áfangi II 01.10.2004 – 31.03.2007Sjúklingar komu beint á dagdeild644 sjúklingar


Aðal útkoma var hætta á slagi á 90 dögum

Allar grunn upplýsingar voru svipaðar

myndgreining af höfði yfirleitt TS

EKG sama dag eða fljótlega eftir það

Á næstu viku hálsæðaómun (allir) ómun um brjóstvegg eða

vélinda ef við á

Ef ekki á magnýli magnýl 75 mg 1 x 1 eða klópidogrel ef magnýl frábending

Simastatin 40 mg 1 x 1 Blóðþrýstingslækkandi meðferð

nema SBÞ væri < 130 Blóðþynning ef við á Hjá þeim sem komu < 48 klst. frá

áfalli, eða þeir sem komu < 7 daga og taldir voru í mikilli áhættu á að fá slag klópidogreli 75 mg 1 x 1 bætt við

mangýl og haldið áfram í 30 daga


Rannsóknir

Meðferð

Tími þar til sjúklingur komst í frekara mat fór frá 3 dögum (2 – 5) í áfanga I < 1 dag (0 - 3) í áfanga II (p<0,0001)

Meðal tíma að meðferð var ávísað fór frá: 20 (8 - 53) dagar 1 (0 – 3) dagar (p<0,0001)

90 daga hætta á að fá slagÁfangi I 10.3%Áfangi II 2,1% (HR. 0,20, 95% CI 0·08–0·49; p=0,0001)

Þessi minnkaða áhætta var óháð aldri og kyni Það var ekki aukin hætta á heilablæðingum


Snemmbær íhlutun eftir TIA eða væga heilablóðþurrð minnkaði líkur á sagi um 80%


A. Hætta á endurteknu slagi eftir að hafa leitað fyrst lækninga hjá öllum sjúklingum með TIA eða slag

B. og hjá sjúklingum sem fengu TIA


A. Hvaða statin sem er (hjá sjúklingum sem ekki voru fyrir á statini)

B. Klópidogrel (vanalega sem viðbót við magnýl)

C. Blóðþrýstings meðferð hafin (hjá þeim sem ekki voru á blóðþrýstingsmeðferð fyrir)

D. Byrjað á öðru blóðþrýstingslyfi (hjá sjúklingum sem voru á einu lyfi fyrir)

Samanlagður fjöldi sjúklinga sem voru settir á meðferð

Stratified, Urgent Care for Transient Ischemic Attack Results in Low Stroke Rates

Framsækin rannsókn á 2 bráðmóttökum í Ottava Kanada 120.000 komur á ári

Janúar 2007 – apríl 2009 Sjúklingar grunaðir um TIA voru sendir á slag dagdeild


Stroke 2010

Með því að flokka TIA sjúklinga sem koma á bráðamóttökur með ABCD2 í göngudeildareftirlit mætti draga úr hætti á slagi 90 dögum eftir áfall

Tilgáta

Mikil áhætta ABCD2 ≥ 6 dagdeild < 7 d

Miðlungs áhætta ABCD2 = 4 – 5 dagdeild 7 – 14 dögum

Lítil áhætt ABCD2 <4 dagdeild > 14 daga

Hálsæðaómun Hjartaómun Fastandi sykur og blóðfitur


Allir fóru í eftirtaldar rannsóknir áður en þeir komu í dagdeild

68% komu < 24 klst. 63% einkennin vöruðu í

a.m.k. 1 klst. 1.6% sjúklingar voru lagðir

inn frá bráðadeild 8% (81) rætt var við

taugalækni frá bráðadeild 5% (53) var fengið mat

taugalæknis á bráðadeild

41% á blóðþrýstingsmeðferð 27% á statini 25% á blóðflöguhamlandi

meðferð 90% á blóðböguhamlandi

meðferð við útskrift 50% þeirra sem fóru ekki á slíkri

meðferð voru á Warfarin 45% voru hálsæðaþrengsli við

hálsæðaómun > 1% fóru í æðaþelsbrottnám engin þeirra var lagður inn


Við komu á bráðadeild voru• 1901 greindir með TIA

• 92% fóru á dagdeild

Hætta á slagi eftir 90 daga var 3.2% 1/3 þeirra var á fyrstu 2 dögum eftir kast

Hætta á öðru TIA kasti eftir 90 daga var 5,5% Um ½ þeirra 30 – 90 dögum eftir kast

Dauðsföll eftir 90 daga voru 1.7% Engin þeirra sem fóru ekki í dagdeild fengu

slag eða TIA kast

Tíðni slaga eftir 90 daga var töluvert lægra en ABCD2 spáði Ekki sást munur á áhættu hjá þeim sem voru með meðal

(ABCD2= 4 - 5) eða mikla (ABCD2 >=6) hættu (P=0.40)


Niðurstaða

3,2% þeirra sem var vísað í dagdeild af bráða-móttöku eftir TIA á fengu slag eftir 90 daga

Þetta er 1/3 þeirrar áhættu sem reikna mátt með út frá ABCD2


Albert Páll Sigurðsson Taugadeild LSH

Documents

Transcript of Albert Páll Sigurðsson Taugadeild LSH