UNIVERZALNA DECIMALNA KLASIFIKACIJA

Karakteristike najnovijih izmena UDK u okviru strune grupe 81-811

Ana Kora, vii bibliotekar Odeljenja predmetnog i strunog katalogaE-mail: korac@nbs.bg.ac.yuU izmenama i dopunama (UNIVERSAL DECIMAL CLASSIFICATION, INTERNATIONAL MEDIUM EDITION, 1995.) koje se odnose na izmene izvrene u periodu izmeu 1990-1994g, izvrene su bitne izmene u okviru grupe:81 Lingvistika. Jezici. Knjievnost.Izmene se odnose kako na glavne tako i na pomone tablice.Glavne osnovne tablice: 81 (801) Lingvistika

grupa:800.1(cela prelazi u) >81

grupa:801 (delimino prelazi u) >81Specijalni pomoni brojeviU okviru 81 Lingvistike, specijalni pom. brojevi formiraju se dodavanjem grafikih simbola:Crtica - (kao i do sada) i apostrof ' (to predstavlja novinu) i to: 81-11/-26 81'1/ '443

Glavne, osnovne tablice: 811 JeziciPotpodela osnovnih tablica 811.... formira se dodavanjem take (umesto znaka jednakosti) ispred odgov. pom. br. za jezik : 811.111 odgovarajui broj za jezik:

pomoni brojevi za jezik

811.111 engleski jezik=111

811.112.2 nemaki jezik=112.2

811.133.1 francuski jezik=13.1

811.161.1 ruski jezik

=161.1

811.163.2 bugarski jezik=163.2

811.163.41 srpski jezik=163.41Neizmenjena grupa:801.6/.8Prozodija, metar, ritam, rima.Vrste stihova...Sadrinski, grupa je znatno proirena, sistemom pomonih brojeva, u odnosu na prethodnu i to u okviru vrsta rime: 801.661/.665 Razliite vrste rime ...(razraeno sistemom pomonih brojeva) Sve ostale grupe izmenjene su na navedeni nain.Izmene se ogledaju kroz:1. Izmene brojeva UDK, u okviru neizmenjenih sadrinskih oblasti, ili neznatno proirenih, to se tie sadraja.2. Novi brojevi UDK, za sadrinski potpuno nove oblasti, koje ranije nisu postojale u okviru potpodela. 3. Nove kombinacije u okviru potpodela (specijalni pomoni brojevi).1. IZMENE BROJEVA UDK U OKVIRU NEIZMENJENIH SADRINSKIH OBLASTIZa navedene oblasti karakteristini su novi brojevi UDK, koji se odnose na iste ili neto izmenjene sadraje. Odabrani su najkarakteristiniji primeri:81-2Karakteristina obeleja jezika800.881-21/-26 Primitivni, ivi, izumrli jezici800.81/.85 81'221.2/'221.7Neverbalna komunikacija...800.92/.95

Obuhvata: Jezici iskazani mimikom.

Komunikacija pomou znakova,

signala gluvonemih, itd.81'242/'246Praktino poznavanje jezika...800.71/.739

Obuhvata: Prirodni jezici,maternji jezik

drugi jezik, zvanini jezik.81'276.1/276.5Socijalni dijalekti...

800.861/.86

Obuhvata: Zvanini slengovi, odoma-

eni idiomi, argoni, vezani za pojedi-

ne slojeve, socijalne ili grupe korisnika.

Grupa je sadrinski izuzetno proirena

sistemom pomonih brojeva, npr:81'276.6 Profesionalni ili tehniki jezik ili govor.Tehnolekti.

Koristi se za strunu terminologiju. Spec. pom. broj, se moe vezati uz odgovarajui broj za jezik, npr. 811.111'276.6:34 Pravna terminologija u engleskom jeziku, 811.111'276.6:34(075.8) Udbenici engl. jezika za studente

prava 81'282.2/'282.4Dijalekti. Lokalni, regionalni, 800.872/.874

nacionalni.Varijante ...

Ovaj spec. pomoni broj moe se analogno koristiti u knjievnosti:

npr.811.133.1'282.4(494)=821.133.1'282.4(494) (dijalekat fr.jezika u vajc.)(knji.na vajc.dijal.fr.jezika)81'362/'364Gramatika

801.5 npr.811.163.41'36 (uz odgov. jezik) sadrinski razraeno na:

Komparativna gramatika

Generativna gramatika 81'366.2/'366.596Morfologija 801.55 Sadrinski, oblast je mnogo razraenija u odno- su na staru klasifikaciju kroz

gramatike kategorije i oblike:rod broj pade,glagolska vremena, naini, stanje... 81'366.2

Deklinacije. Tipovi. 81'366.3

Konjugacije. Tipovi.81'366.5

Gramatike kategorije.81'367.6/'367.7 Vrste rei 81'367.622.11/'367.622.21

Vrste imenica (zajednike, vlastite, gradivne...) 81'367.623.1/'367.623.9

Vrste prideva (konkretni, apstraktni, brojni, posesivni)

npr.811.163.41367.623.6 (posesivni pridevi u srpskom jeziku)81'367.625.1/'367.625.5

Vrste glagola (svreni nesvreni, infinitiv, supin, participl, gerund...)

npr.811.161.1367.625.1 (ruski jezik, tranzitivni glagoli)81'367 Sintaksa 801.56 npr. 811.163.41'367 (srpski jezik, sintaksa)81'367.2/'367.5 Vrste reenica. 801.281'367.6/'367.7 Vrste rei (sve vrste rei sadrinski su izu- zetno razraene kroz sistem spec. pomo- nih brojeva i veliki broj podgrupa). 81'367.622.11/'367.622.21 Vrste imenica ( zajednike, vlastite, gradivne...)

81'367.623.1/'367.623.9

Vrste prideva (konkretni, apstraktni,

brojni, posesivni)

npr.811.163.41'367.623.6 (posesivni pr.u srpskom jez.)81'367.625.1/'367.625.5 Vrste glagola (svreni nesvreni,

infinitiv, supin, particip, gerund...)

npr.811.161.1'367.626.1 (tranzitivni glag. u ruskom jez.)

81'367.626.1/'367.626.8 Vrste zamenica (line, pokazne, posesivne...) 81'373

Leksikologija801.381'373.2/373.4Onomastika801.31

npr.811.163.41373.21 (toponimi u srpskom jeziku)

npr.811.163.41373.23 (lina imena u srpskom jeziku)

npr.811.163.41373.232 (porod. imena u srpskom jeziku)

npr.811.163.41373.232.2 ( patronimi u srpskom.jeziku) 81'373.232/'373.237 Obuhvata: ostala imena u okviru onomastike

npr.811.163.41373.45 (strane rei u srpskom jeziku)81'374

Leksikografija.Renici

jednojeziki renici:

811.163.41'374(038) (renici srpskog jezika)

811.131.1'374(038)(renici italijanskog jezika)

dvojeziki renici:

811.163.41'374=111(038) (srpsko-engleski renici)

811.111'374=163.41(038) (englesko-srpski renici)

terminoloki renici:

34(038)=111 (terminoloki renik iz oblasti prava)34(038)=111=112.2=161.1( terminoloki renik iz oblasti prava na

engl. nem. i ruskom jeziku)

34(038)=00(terminoloki, viejeziki renici iz obl. prava)81'374.2 '...

Renici u odnosu na sadraj (kombinuje

se sa dva spec. pom. broja) npr.811.163.41'374.2'373.45(038) (renici stranih rei u srpskom jeziku)811.163.41'374.2'373.421(038) (renici sinonima u srpskom jeziku)81'374.3

Slikovni renici

81'374.3=111(038) ( slikovni renici na engleskom )81'374.3=111=133.1(038.053.2)(slikovni renik englesko-franc. za decu)81'374.4

Etimoloki renici811.163.41'374.4(038) (etimoloki renici srpskog jezika)2.NOVI BROJEVI UDK, ZA SADRINSKI POTPUNO NOVE OBLASTIPojedine lingvistike discipline, ije smo sadraje do sada iskazivali odnosom dva glavna broja, dobile su nove brojeve UDK.Navedeni su najznaajniji primeri: 81'1 Generalna lingvistika.Opta teorija znakova i odnosa u lingvistici.81'16 Metateorija lingvistike.81'22 Semiologija.Semiotika.81'25 Teorija prevoenja.81'26 Jezika zasnovanost. Kontrola jezika. Standardizacija jezika.81'27 Sociolingvistika.1'28 Dijalektologija.Geografska lingvistika. Arealna lingvistika.(do sada nismo imali broj za dijalektologiju ve samo za dijalekte).81'32 Matematika lingvistika.81'322 Raunarska lingvistika.81'33 Primenjena lingvistika.81'373.6 Etimologija (postojala je samo u okviru Semantike 801.54)1'373.7 Frazeologija (kao posebna disciplina)81'38 Generalna stilistika81'42 Lingvistiki tekst.Analiza teksta.81'44 Tipologija jezika.3. NOVE KOMBINACIJE U OKVIRU POTPODELA(sa specijalnim pom.br.)Uz pomo dva specijalna pomona broja, koja se dodaju uz glavni broj, moemo iskazati specifine sadraje,koje smo do sada iskazivali uz pomo dva broja UDK:81'... '...(dva spec. pom. broja sa apostrofom, uz osnovni broj) Primena:811.163.41'367.622'366 ( srpski jezik, imenice, morfologija)811.163.41'367.625'37 ( srpski jezik, glagoli, semantika)811.163.41'367.622'366.2 (srpski jezik, zamenice, deklinacija)811.163.41'373.23'373.6 (srpski jezik, lina imena, etimologija)811.111'373.21'355 (engleski jezik, toponimi, izgovor)...'0 Specijalni pomoni broj, koji poinje sa nulom (iza apostrofa), iskazuje vrem. period razvoja jezika. ...Oznaava poreklo i prirodu jezika, kao i faze razvoja. Koristi se iskljuivo uz odgovarajui jezik (811...'0..):

81'01 Stari period 811.133.1'01 ( francuski jezik, stari period)81'02 Klasini period 811.111'02 ( engleski jezik, klasini period)81'04 Srednji period 811.16'04 (slovenski jezici, srednji vek)81'06 Moderno doba 811.163.41'06 (srpski jezik, moderno doba)Postoje posebne podele, koje se koriste samo za grki i latinski jezik:

811.124'01starolatinski jezik811.14'02 klasini grki 811.124'02 klasian latinski811.14'03 ranohrianski jezik 811.124'03 narodni latinski811.14'04 vizantijski grki 811.124'04 srednjovekovni latinski 811.14'06 moderan grki 811.124'06 moderan latinski* *latinski jezik, koji se koristi u savremenoj nomenklaturi.Ovaj pomoni broj koristi se analogno i u knjievnosti i oznaava identine periode: 811.161.1'04=821.161.1'04 ( ruski jezik, srednjovekovni)(ruska srednjovekovna knji.)S obzirom da se radi o izmeni cele strune grupe 81 Lingvistika. Jezici. izmene su brojne, a ovde su izdvojeni samo oni primeri koji se najee susreu pri strunoj klasifikaciji.. Za sve dodatne informacije iz ove oblasti moete se obratiti strunom timu (za oblast Lingvistika.Jezici.Knjievnost), Predmetnog kataloga Narodne biblioteke Srbije .