Akciğer Kanserlerinde Akciğer Kanserlerinde Pulmoner Pulmoner RehabilitasyonRehabilitasyon

Doç.Dr.Pınar ErgünDr.Pınar Ergün Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi

Eğitim Araştırma HastanesiPulmoner Rehabilitasyon ve Evde Bakım Merkezi

Sunu içeriğiSunu içeriği

Pulmoner rehabilitasyon tanım ve uygulanma gerekçeleri

Akciğer kanser cerrahisi önce ve sonrasında pulmoner rehabilitasyon

Kanserle ilişkili yorgunluk Kemoterapi ve pulmoner rehabilitasyon Sonuç

Kanser rehabilitasyonu;Kanser rehabilitasyonu;

Kanserli bir hastaya, hastalığınhastalığın ve tedavilerin tedavilerin belirlediği sınırlarbelirlediği sınırlar içerisinde maksimum fiziksel, sosyal, psikolojik ve mesleki fonksiyonların kazandırılmasına yardımcı olmaktır.

Turk Phys Med Rehab 2007;53:74-7

Pulmoner rehabilitasyom multidisipliner, kişiye özel bir Pulmoner rehabilitasyom multidisipliner, kişiye özel bir yaklaşımdıryaklaşımdır

ETKİNLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Fonksiyonel performansYaşam KalitesiDispneEtkinlik -maliyet

HASTA

Multi Disipliner EKİP

Aile

İŞLEYİŞ

Hasta seçimiDeğerlendirmeRehabilitasyon İdame tedavi

Takip

BİLEŞENLEREgzersiz eğitimi

EğitimNutrisyonel değerlendirme / destekPsikolojik değerlendirme /destek

Pulmoner Rehabilitasyon Pulmoner Rehabilitasyon Hangi Hastalıklar İçindir?Hangi Hastalıklar İçindir?

Obstrüktif AC hastalıkları

KOAHPersistan AstımBronşiektaziKistik Fibrozis

Resriktif AC hastalıklarıİAHGöğüs duvarı hastalıklarıNöromusküler hastalıklarıBOOP

Diğer

Akciğer KanseriAkciğer KanseriProstat CaMeme CaHematolojik malignitelerPPHPre-post CerrahiPre-Post AC TransplantasyonuVentilatöre bağımlı hastaObezite ilişkili AC hastalığı

Chest 2007; 131:4-42

JCPR&P 2007; 27: 61-4

Pulmoner rehabilitasyonun Pulmoner rehabilitasyonun kanıtlanmış yararları;kanıtlanmış yararları; Fonksiyonel kapasitede

artma Dispne‘de azalma Sağlıkla ilişkili yaşam

kalitesinde artma ( Kanıt A)

Hastanede kalınan gün

sayısında azalma ( Kanıt B)

Chest 2007; 131:4-42

Pulmoner rehabilitasyon akciğer kanseri yönetiminde hastalık tanısı ve evresinden bağımsız bir tedavi stratejisi olarak yer almalıdır

Uygulama GerekçeleriUygulama Gerekçeleri

?? ??

Gerekçeler (I);

Kanser Tedavi stratejileri Tedavi sırasında azalmış aktivite

Egzersiz kapasitesi post operatif komplikasyon gelişiminin önemli bir belirleyisidir

Egzersiz kapasitesi modifiye edilebilir bir risk faktörüdür !!!

Fiziksel performans Fiziksel performans ↓↓

Cancer 2001; 92(Suppl 4): 988-997

AACVPR 2004;86-8

Gerekçeler (II);

Semptom kontrolüDispneAğrı

Beslenme bozukluğu Bireysel bakım güçlüğü Psikolojik problemlerPulmoner rehabilitasyon etkindir

TEDAVİ HEDEFİ

YAŞAM KALİTESİNDE ARTIŞYAŞAM KALİTESİNDE ARTIŞ

•Akciğer malignitelerinde ortalama sağ kalım; tanıdan sonra 1 yıl

• Akciğer malignitelerinde 5 yıllık sağ kalım %15

•Yaşam kalitesi kemoterapi uygulamalarında sağ kalımın bağımsız prediktörüdür !!!

Chest 2007; 132(3):1–19

Chest 2007; 132:234-42

J Clin Oncol 2005; 23: 6865-72

Gerekçeler (III);

Kanserle ilişkili yorgunluk Kanserle ilişkili yorgunluk sendromu;sendromu; Güçsüzlük Uyku bozukluğu Depresyon Bilişsel fonksiyon bozukluğu Sosyal izolasyon Süreklilik gösteren tükenmişlik

Multidisipliner Multidisipliner yaklaşımyaklaşım

gerektirir gerektirir !!

NCCN Practice Guidelines in Oncology- 2008

Gerekçeler (IV);

Chest 2006; 129: 1305-12

KOAH ve Akciğer Kanseri birlikteliği

•Erkeklerde %73

•Kadınlarda %53

Gerekçeler (V);

Akciğer kanser cerrahisi Akciğer kanser cerrahisi önce ve sonrasında pulmoner önce ve sonrasında pulmoner rehabilitasyonrehabilitasyon

Preoperatif Pulmoner Preoperatif Pulmoner RehabilitasyonRehabilitasyonPotansiyel faydaları; Risk modifikasyonu Akciğer rezeksiyon sonuçlarında

iyileşme Cerrahi sonrası iyileşmenin

hızlandırılması

•Risk değişimi olguların tümünde %20

•Yüksek riskden düşük riske değişim %13.5

Chest 2005;128:3799-809

European Journal of Cardio-thorac Surgery, 2008

Pulmoner Rehabilitasyon;

•Hastanede yatarak

•Kısa süreli (1.5 st, gün/ 4 Hf)

•Hasta eğitimi;

Sigara bıraktırma

Etkili Öksürme

Kontrollü solunum teknikleri

•Periferik Kas egzersizleri (Endurans)

Lung Cancer 2007;57:118-19

Egzersiz eğitimi;

•Semptom sınırlı alt ve üst ekstremite egzersizi

•Elektriksel kas stimülasyonu

Pulmoner Rehabilitasyon Komplikasyon Gelişim Oranlarını

AZALTIR

• Pulmonary rehabilitation program for high risk thoracic surgical patients.

Chest Surg Clin N Am 1997; 7: 697-706

• Factors associated with perioperative complications after pneumonectomy for primary carcinoma of the lung patients

Interactive Cardiovascular and Thoracic Surgery, 2006

Jpn J Thorac Cardipvasc Surg 2005

Maliyet etkin bir yaklaşım !

Cancer,2007

► Pulmoner rezeksiyona bağlı kardiyorespiratuar fonksiyonel kayıplar önlenmiştir !

► Adjuant kemoterapi uygulama

şansı artmaktadır !

► Cerrahi sonrası iyileşme süreci

hızlanmaktadır !

Preoperatif Pulmoner RehabilitasyonPreoperatif Pulmoner Rehabilitasyon

Küratif Cerrahide gecikme riski

?? ??

Lung Cancer, 2001

Başvuru…. tedaviye kadar geçen süre

► ortalama: 48 gün

Sağkalımın belirleyicisi değil !!!

Postoperatif Pulmoner RehabilitasyonPostoperatif Pulmoner Rehabilitasyon

Potansiyel faydaları;

Semptom kontrolü Fonksiyonel

kapasitede artma Yaşam kalitesinde

artma

Lung Cancer ,2007

PR sonrası;solunum fonksiyonları ve egzersiz kapasitesinde

ARTMA

Tedavi Protokolleri;

Cerrahi, Cerrahi+ RT,

Cerrahi + RT+ KT

∆ 6DYT mesafe= 145m

∆ Peak iş yükü = 26 W

Lung Cancer,2006

(P=0.0020)

(P=0.0078)

Pulmoner RehabilitasyonPre-postoperatif

Sigaranın bırakılması ! Aday olgunun değerlendirilmesi; ►Bazal fonksiyonel kısıtlanma

nedenleri ►Egzersiz kapasitesinin belirlenmesi

Akciğer ekspansiyon ve hava yolu klirensini artırma yöntemleri Asiste öksürük İnsentif spirometri

Enerji koruma yöntemleri

Transfer-yatakta mobilizasyon Venöz tromboz prevansiyonu Ağrı kontrolü Stres yönetimi,anksiyete ile

başedebilme Nutrisyonel değerlendirme/destek

Kanserle ilişkili yorgunluk Kanserle ilişkili yorgunluk KemoterapiKemoterapi

Pulmoner rehabilitasyon Pulmoner rehabilitasyon

Kanserle ilişkili yorgunluk ve aktif tedavide pulmoner

rehabilitasyon

Potansiyal faydaları; Semptom kontrolü Fonksiyonel kapasitede artma Tedavi etkinliğinde artış Bireysel denetimde artma Yaşam kalitesinde artış

Kanserle ilişkili yorgunluk; süreklilik gösteren, kanser yada tedavisi ile ilişkili, yakın geçmişteki

aktivite düzeyi ve fonksiyonlarla orantısal olmayan, fiziksel, emosyonel ve/veya bilişsel yorgunluk yada tükenmişlikle karakterize, subjektif bir duyumdur.

Her yaş grubunda, bütün hastalık evrelerinde, tedavi öncesi

/ sırası / sonrasında değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir. Uygulamalar rehberler ışığında multidisipliner ekipler

tarafından, bireysel ihtiyaçlar doğrultusunda yürütülmeli

NCCN Practice Guidlines in Oncology- 2008

Rehabilitasyon kanser tanısı ile birlikte başlamalı

Fatigue in ambulatory patients with advanced lung cancer: prevalance, correlated factors and screening

Akciğer Kanseri ve YORGUNLUK

Sonuç:İleri evre akciğer kanserli olgularda kansere bağlı yorgunluk en az bir yaşam aktivitesini kısıtlamaktadır

Impact of dyspnea, pain and fatigue on daily life activities in ambulatory patients with advanced lung cancer.

J Pain Symptom Manage 2002;23 417-23

Sonuç:Yorgunluk en fazla stres oluşturan semptomdur

J Pain Symptom Manage 2001; 22: 554-64

Kanserle ilişkili Yorgunluğa yaklaşım;

Non-farmakolojik

Aktivite düzeyinin iyileştirilmesi►Aktivite düzeyinin belirlenmesi /Egzersiz reçetelenmesi/ Egzersiz

eğitimi►Enerji koruma yöntemleri

Eğitim Psikososyal ►Değerlendirme /destek (Stres yönetimi /Gevşeme yöntemleri ) Nutrisyonel değerlendirme /destek

Dikkat: Kemik metastazları İmmünsupresyon / nötropeni Trombositopeni Anemi Ateş Metastaz yada co-morbid hastalığa ikincil kısıtlamalar

NCCN Practice Guidlines in Oncology- 2008

NCCN Practice Guidelines in Oncology-2008

Egzersiz kanserle ilişkili yorgunlukta etkin bir yaklaşımdır

Yorgunluk düzeyi %40-50 ↓ Emosyonel bozuk ↓ Yaşam kalitesi

Kategori 1

Sonuç: Aerobik egzersiz yüksek doz KT alan olgularda güvenle uygulanabilecek ve fiziksel performans kaybını önleyebilecek bir yaklaşımdır.

Blood, 1997

P< 0.05

Sonuç: Pulmoner Rehabilitasyon;Sonuç: Pulmoner Rehabilitasyon;

Akciğer kanser cerrahisine medikal kontra-endikasyonun giderilmesi Cerrahi komplikasyon oranlarının

azaltılması Cerrahi sonrası iyileşmenin hızlandırılması Semptom kontrolü Kanserle ilişkili yorgunluk ve yaşam

kalitesinde iyileşme Bireysel yeterliliğin motivasyonu

THANKSTHANKS