รายงานผลการตรวจดานผลสมฤทธ(outcome) ตามขอตกลงการทางาน(PSA) สานกงานพฒนาทดนเขต 6

ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2553

โดย

คณะทางานนเทศและตรวจราชการในพนทสานกงานพฒนาทดนเขต 6 1 นายพทยากร ลมทอง ประธาน 2 นางสาวรตกร ณ ลาปาง รองประธาน 3 นางสาวภรภทร นพมาลย คณะทางาน 4 นางสาวบงอร ทองทวม คณะทางานและเลขานการ

กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ

กรกฎาคม 2554

สารบญ

หนา สถานพฒนาทดนเชยงใหม 1 สถานพฒนาทดนแมฮองสอน 14 สถานพฒนาทดนลาพน 27 สถานพฒนาทดนลาปาง 43 สรปผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome)

- ดานความพงพอใจตอการนาเทคโนโลยการพฒนาทดนไปปฏบตในพนททางการเกษตร

65

- ปญหาและขอเสนอแนะการตรวจราชการดานผลสมฤทธ 66

สถานพฒนาทดนเชยงใหม ไดดาเนนการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการปฏบตงานในเขตพฒนาทดนตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม โดยมกจกรรมทไดตดตามผลการปฏบตงานตามขอตกลง PSA มดงน

1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด นายสเทพ ผดอป บานเลขท 84/4 หม4 บานหวยทราย ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวด

เชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 6 ไร โดยแบงเปนพนทปลกขาวพนธสนปาตอง 1 จานวน 2 ไร ปลกขาวโพดฝกออน จานวน 2 ไร และไรนาสวนผสม จานวน 2 ไร ไดรบเมลดพนธถวพราครงแรก จานวน 2 กโลกรม และไดนามาขยายพนธไดประมาณ 20 กโลกรม จากนนนาถวพราไปหวานในพนทนาขาว อตราการใช 8 กโลกรมตอไร ไถกลบถวพราเมออาย 45 วน มการใชปยอนทรยแทนปยเคมตงแตป 2545 โดยใชปยคอกอตราการใช 300 กโลกรมตอไร ใสชวงเตรยมดนกอนปลกขาว และใสปยหมก อตรา 200 กโลกรมตอไร หลงจากใชปยพชสดแลวดานการเจรญเตบโตของตนขาวมใบเขยว รวงขาวมเมลดเตมไมลบ ดนรวนซยสงเกตจากมไสเดอนดนใหเหนมากขน เกษตรกรมการปลกถวพราเกบไวเปนเมลดพนธมาแลว 6 ครง โดยจะปลกระหวางแถวขาวโพดเพอลดตนทนในการไถเตรยมดน และเปนการใชทดนใหเกดประโยชนมากทสด

นายประจวบ ปญญาดา อยบานเลขท 82/2 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทปลกขาวโพดฝกออนพนธแปซฟค 271 จานวน 2 ไร 1 งาน และปลกพชผก จานวน 3 งาน ไดรบถวพรา จานวน 30 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2553 นาถวพราไปหวานกอนปลกขาวโพดฝกออน อตราการใช 8-9 กโลกรมตอไร ไถกลบถวพราเมออายประมาณ 45 วน ปลกถวพราแลวมความงอกประมาณ 75 เปอรเซนต ปจจบนใชปยคอกแทนปยเคม โดยใสมลวว ไก หม อตราการใช 800 กโลกรมตอไร กอนปลกขาวโพดฝกออน และใชนาหมกชวภาพ อตราการใชนาหมกชวภาพ 4 ลตรตอนา 100 ลตร ฉดพนเมออายขาวโพดฝกออน 20-30 วน เกษตรกรมความพงพอใจตอการใชเมลดพนธพชปยสดในการปรบปรงบารงดน เนองจากเกษตรกรไดมการรวมกลมหนมาใชปยอนทรยนอกจากลดตนทนการผลตไดแลว ปจจบนไดผลผลตขาวโพดฝกออนเฉลย 185 กโลกรมตอไร ตนขาวโพดฝกออนโตเรว แขงแรง ดนอมนาดขน เกษตรกรมปญหาคอ เมลดพนธปยพชสดไดรบลาชา และไมเพยงพอในพนททาการเกษตร นอกจากนไมสามารถปลกเกบเมลดพนธปยพชสดไวได เนองจากววเขามากนตนพชปยสด

นางละมย ปญญาสม อยบานเลขท 80 หม2 บานหวยทราย ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรจานวน 5 ไร แบงเปนปลกขาวโพดฝกออน 2 ไร และปลกไมผล ไดแก มะมวง ลาไย โดยปลกพชผกแซมระหวางแถว เชน กะหลาปล พรก มะเขอ จานวน 3 ไร ไดรบถวพรา จานวน 20 กโลกรม นาถวพราไปหวานกอนปลกขาวโพดฝกออน อตราการใช 8 กโลกรมตอไร ไถกลบถวพราเมออายประมาณ 60 วน ปลกถวพราแลวมความงอกประมาณ 70 เปอรเซนต ปจจบนใชปยคอกแทนปยเคม โดยใสมลวว ไก หม อตราการใช 500 กโลกรมตอไรโดยแบงใส 2 ครง ครงแรกหยอดกอนลงเมลดขาวโพดฝกออน ครงท 2 ใสกลบตนขาวโพดฝกออนอายประมาณ 2 เดอน ปจจบนไดปลกถวพราเพอเกบเปนเมลดพนธไวใชเอง เกษตรกรมความพงพอใจตอการใชเมลดพนธพชปยสดในการปรบปรงบารงดน เนองจากเกษตรกรไดมรวมกลมใชปยอนทรยนอกจากลดตนทนการผลตไดแลว ผลผลตขาวโพดฝกออน พชผกเพมขน และยงทาใหผลผลตขายไดราคาขนดวยเนองจากเปนผกปลอดสารพษ

2

2. กจกรรมสงเสรมการใชวสดปนทางการเกษตร

นายสงา อะตภะ อยบานเลขท 101/3 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวพนธสนปาตอง จานวน 3 ไร ปลกขาวโพดฝกออน จานวน 3 ไร และปลกพชผกผสมผสาน จานวน 1 งาน ไดรบโดโลไมท จานวน 250 กโลกรม เมอเดอนมนาคม 2553 นาไปใชในพนทปลกขาวโพดฝกออนจานวน 1 ไร หวานโดโลไมทกอนการปลกขาวโพดฝกออนประมาณ 14-15 วน โดยอตราการใช 250 กโลกรมตอไร รวมกบปยหมกอตราการใช 300 กโลกรมตอไร มการใชปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 50 กโลกรมตอไร เมอตนขาวโพดฝกออนอาย 1 เดอน หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลว ตนขาวโพดฝกออนมการเจรญเตบโตด ฝกสวย ชวยลดคาใชจายลงได 40 เปอรเซนต โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจในการใชโดโลไมทในการปรบปรงบารงดน เกษตรกรมขอเสนอแนะ ควรสารวจความตองการของเกษตรกรในการใชโดโลไมทเพราะไดรบนอยไมเพยงพอตอพนททางการเกษตรทงหมด

นายวฒวฒน สงหนธพร อยบานเลขท 10 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวพนธสนปาตอง จานวน 6 ไร ปลกขาวโพดฝกออน จานวน 1 ไร และปลกพชผกปลอดสารพษ จานวน 1 ไร ไดรบโดโลไมท จานวน 125 กโลกรม เมอเดอนมนาคม 2553 นาไปใชในพนทปลกขาวจานวน 3 ไร โดยนาโดโลไมท 50 กโลกรมผสมกบมลวว 100 กโลกรม มลหม 100 กโลกรมหมกรวมกนแลวนาไปใชในพนทปลกขาว ขาวโพดฝกออน และพชผกปลอดสารพษ หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลว ขาวโพดฝกออนมเมลดสมาเสมอ พชผกใบเขยวขน ชวยลดคาใชจายลงได 30 เปอรเซนต ขาวไดผลผลตเพมขนจากเดมทไดแค 800 กโลกรมตอไร ปจจบนได 1,200 กโลกรมตอไร โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจในการใชโดโลไมทในการปรบปรงบารงดน เพราะผลผลตเพมขน อกทงยงลดคาใชจายดานปยเคมไดอกทางหนงดวย

นายทวช สขจนทร อยบานเลขท 54/1 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวพนธ กข.6 จานวน 1 ไร ปลกกะหลาปล จานวน 1 งาน ดนเปนดนกรด

3

ไดรบโดโลไมท จานวน 75 กโลกรม เมอเดอนมนาคม 2553 นาไปใชในพนทปลกขาวจานวน 1 ไร โดยนาโดโลไมท 50 กโลกรมรวมกบปยคอก 300 กโลกรม ผสมคลกเคลาและนาไปหวานกอนปลกขาวจานวน 30 วน ใชปยเคมสตร 16-20-0 รวมกบปยเคมสตร 46-0-0 อตราการใชอยางละ 10 กโลกรมตอไร หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลว ขาวไดผลผลตเพมขนจากเดมทได 700 กโลกรมตอไร ปจจบนได 850 กโลกรมตอไร โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจในการใชโดโลไมทในการปรบปรงบารงดน เพราะชวยลดการใชปยเคมลงไปไดมาก อกทงผลผลตยงเพมขน

นางบวผา อาทพย อยบานเลขท 21 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวพนธ กข. และหอมมะล จานวน 4 ไร ปลกลาไยจานวน 1.5 ไร กะหลาปลจานวน 2 งาน ดนมปญหาคอแนนทบ ไดรบโดโลไมท จานวน 150 กโลกรม เมอเดอนพฤษภาคม 2553 นาไปใชในพนทปลกลาไยจานวน 2 ไร โดยนาโดโลไมท 50 กโลกรมหมกรวมกบปยคอก 300 กโลกรมผสมคลกเคลาและนาไปใสรอบทรงพมตนลาไยอตราการใช 2 กโลกรมตอตน หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลว ใบลาไยดเขยว มชอดอกมากขน ดนรวนซยไมแนนทบ ไดผลผลตเพมขน โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจในการใชโดโลไมทในการปรบปรงบารงดน และการปฏบตงานของเจาหนาท หมอดนอาสา ทไดใหคาแนะนากอนนาโดโลไมทไปใช

3. สงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก

3.1 หญาแฝกเพอปลก ปลกหญาแฝกบรเวณทางลาเลยงงานจดระบบอนรกษดนและนาในพนทลม-ดอน ตาบลแมทา

อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกด E 0528329 N 2054390 ปลกหญาแฝกพนธสงขลา 3 จานวน 20,000 กลา ปลกหญาแฝก 1 แถว 2 ขางทางลาเลยง ระยะทางประมาณ 1.5 กโลเมตร หญาแฝกเจรญเตบโตไมดเทาทควร เนองจากฝนทงชวง และมวชพชขนปกคลม

4

ปลกหญาแฝกบรเวณทางลาเลยงในงานจดระบบอนรกษดนและนาในพนทลม-ดอน ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกด E 0528083 N 2054911 ปลกหญาแฝกพนธสงขลา 3 จานวน 20,000 กลา ปลกหญาแฝก 1 แถว 2 ขางทางลาเลยง หญาแฝกเจรญเตบโตดพอสมควร

ปลกหญาแฝกบรเวณรมถนนทง 2 ขางทางใน ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกด E 0528274 N 2055819 ปลกหญาแฝกพนธสงขลา 3 จานวน 100,000 กลา ปลกหญาแฝกเมอเดอนมถนายน 2553 โดยปลก 2 แถว ทง 2 ขางทาง ระยะทางประมาณ 3 กโลเมตร หญาแฝกเจรญเตบโตงอกงามด มการดแลรกษาตดใบหญาแฝก

3.2 หญาแฝกแจกจาย นางราไพ กาเพญ อยบานเลขท 14/4 หม 6 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกด E 0527645 N 2055272 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดรบกลาหญาแฝกพนธศรลงกา จานวน 3,000 กลา นาไปปลกรอบบอนาเพอปองกนการพงทลายขอบบอ ลกษณะการปลก 1 แถว ปลกเมอเดอนพฤษภาคม 2553 หญาแฝกมการเจรญเตบโตด มตายบางเลกนอย เกษตรกรมความพงพอใจตอการใชหญาแฝกปลกรอบบอนามาก เนองจากลดการชะลางพงทลายของดนบรเวณขอบบอนา นางนดา จาพม อยบานเลขท 10 หม 2 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกด E 0539220 N 2058740 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดรบกลาหญาแฝกพนธศรลงกา จานวน 3,000 กลา นาไปปลกรอบบอนาเพอปองกนการพงทลายขอบบอ ลกษณะการปลก 1 แถว ปลกเมอเดอนมถนายน2553 หญาแฝกมการเจรญเตบโตด แตมปญหาเนองจากววมากนหญาแฝก

5

4. กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน/จดทาระบบอนรกษดนและนาเกษตรทสง กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน

นายเกษม จนตดก อยบานเลขท 58/1 หม 6 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวโพดฝกออนจานวน 3 ไร และปลกไผตงจานวน 1.5 ไร ไดใชประโยชนจากบอดกตะกอนปนทรายจานวน 1 บอ และทางลาเลยง 1.94 กโลเมตร และในหมบานยงมอาคารชะลอความเรว ททางกรมพฒนาทดนไดกอสราง ปจจบนเกษตรกรมนาใชในพนททางการเกษตร เกษตรกรมความพงพอใจทไดรบการจดทาระบบอนรกษดนและนา เนองจากไดรบประโยชนจากทางลาเลยง ฝายชะลอนา และบอดกตะกอนปนทราย

นายไพบลย กาเพญ อยบานเลขท 59 หม 6 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกไมผลไดแก ลาไย มะมวง ประมาณ 8 ไร ไดใชประโยชนจากทางลาเลยง 1.94 กโลเมตร บอดกตะกอนปนทราย จานวน 6 บอ และถงเกบนา คสล. ททางกรมพฒนาทดนไดทาให เกษตรกรมความพงพอใจทไดรบการจดทาระบบอนรกษดนและนาเนองจากไดรบประโยชนจากทางลาเลยง ฝายชะลอนา ถงเกบนา และบอดกตะกอนปนทราย

ถงเกบนา คสล.

ทางลาเลยง บอดกตะกอนปนทราย

6

5. จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง/ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถาน 5.1 จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล

5.1.1. นายกาจด อะตถะ หมอดนประจาตาบลแมทา อยบานเลขท 106 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม เปนจดเรยนรดานการพฒนาทดนประจาตาบล มการแจกเมลดพนธพชปยสด ไดแกถวพรา ถวพม ซปเปอรพด1. ซปเปอรพด.2 ซปเปอรพด.3 พด.6 พด.7 พด. 8 พด.12 และกลาหญาแฝก โดยจดเรยนรฯ มแผนผบ เอกสารเผยแพร กอนแจกวสดปรบปรงบารงดนตางๆ หมอดนกาจดไดแนะนาวธการใชกอนเกษตรกรนากลบไปทาทกครง มการทาบญชคมวสด และมการจดทาบญชรายชอเกษตรกรทมาขอรบบรการ โดยเฉลยมเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 5 รายตอเดอน โดยหมอดนกาจดมความพงพอใจทไดมจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบลแมทา เพราะไดรบความรใหมๆ ทางการเกษตรอยางตอเนอง และไดนาความรนนมาถายทอดใหเกษตรกรในพนทใกลเคยง อกทงเกษตรกรมาตดตอสะดวก หมอดนกาจดมขอเสนอแนะคอ การจดทาระบบอนรกษดนและนาแบบลมดอน โดยเฉพาะถงเกบนา คสล. ควรมทกหมบานเพราะจะไดเกบนาไวใชในฤดแลง แตในขณะนมเฉพาะหม 5 มถงเกบนาจานวน 3 ถง และหม 6 มถงเกบนาจานวน 2 ถง

นายสงา อะตถะ อยบานเลขท 101/3 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม ไดมาขอรบบรการจากจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบลของหมอดนกาจด จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา เมลดถวพราไปหวานแลวไถกลบกอนการปลกขาวโพดฝกออน สวนซปเปอรพด1. นาไปทาปยหมก ใชในพนทปลกขาวโพดฝกออนและพชผก ซปเปอรพด.2 ทานาหมกชวภาพ และโดโลไมทนาไปใชในพนทปลกพชผก หลงจากใชวสดปรบปรงบารงดนทาใหผลผลตขาวโพดฝกออนมคณภาพ พชผกใบเขยว โรคและแมลงไมรบกวน เกษตรกรมความพงพอใจเพราะไดรบความรจากจดเรยนรของหมอดนกาจด และไดแลกเปลยนความร ขอเสนอแนะของเกษตรกรคอเอกสารเผยแพร และปนโดโลไมทยงไมเพยงพอ

นายสงกรานต ไชยวงศคา อยบานเลขท 46 หม4 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม ไดมาขอรบบรการจากจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบลของหมอดนกาจด จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา เมลดถวพราไปหวานแลวไถกลบกอนการปลกขาวโพดฝกออน สวนซปเปอรพด1. นาไปทาปยหมก ใชในพนทปลกขาวโพดฝกออนและพชผก ซปเปอรพด.2 ไปทานาหมกชวภาพ และโดโลไมทนาไปใชในพนทปลกพชผก หลงจากใชวสดปรบปรงบารงดนทาใหผลผลตขาวโพดฝกออนมคณภาพ พชผกใบเขยว โรคและแมลงรบกวนนอย เกษตรกรมความพงพอใจเพราะไดรบความรจากจดเรยนรของหมอดนกาจด ทาใหลดตนทนการผลต

5.1.2 นายไชยพล ไพนารมย หมอดนประจาตาบล อยบานเลขท 15 ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม เปนจดเรยนรดานการพฒนาทดนประจาตาบล มการแจกเมลดพนธพชปยสด ไดแกถวพรา ถวพม ซปเปอรพด1. ซปเปอรพด.2 ซปเปอรพด.3 พด.6 พด.7 พด. 8 ซปเปอรพด.12 และกลาหญาแฝก โดยจดเรยนรฯ มกระเปาวเคราะหตวอยางดน แผนผบ เอกสารเผยแพร แผนทความเหมาะสมของดน โปรแกรมชดดนไทย กอนแจกวสดปรบปรงบารงดนตางๆ หมอดนไชยพลไดแนะนาวธการใชใหแกเกษตรกรกอนนากลบไปทาทกครง มการทาบญชคมวสด และมการทาบญชรายชอเกษตรกรทมาขอรบบรการ โดยเฉลยมเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 10 รายตอเดอน โดยหมอดนไชยพลมความพงพอใจทไดมจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบลสนปเลย เพราะไดมการพฒนาคณภาพชวตของตนเองใหดขน และยงทาใหชาวบานบรเวณใกลเคยงไดเขามามสวนรวมและไดรบความรดานการ

7

พฒนาทดน ซงเปนความภาคภมใจ หมอดนไชยพลมขอเสนอแนะคอ ตองการใหเจาหนาทของกรมฯ เขามาแนะนาความร และตองการฝกอบรมการพฒนาทดนดานตางๆ ใหมความรมากยงขน

นายตย เดชะปน บานเลขท 20 หม11 ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม ไดมาขอรบบรการจากจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบลของหมอดนไชยพล จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา ซปเปอรพด1. ไปทาปยหมก และซปเปอรพด.2 ไปทานาหมกชวภาพ ทหมกดวยเศษปลา หอยเชอร ผก และผลไมตางๆ และ นาพด.7 ไปทานาหมกสมนไพรใชฉดพนนาขาวจานวน 7 ไร และพชผกสวนครว เกษตรกรมความพงพอใจในผลตภณฑของกรมพฒนาทดนเพราะผลผลตขาวดขน พชผกใบเขยวปลอดสารพษทาใหไดราคาด ดนรวนซยขน เกษตรกรมความคดเหนวา การทมจดเรยนรประจาตาบลเปนประโยชนอยางมากทาใหไดรบความรดานการพฒนาทดน และสามารถนาไปปรบใชในพนททางการเกษตรของตนเองได

นางสมร ชยทองศร อยบานเลขท 5 หม11 ตาบลสนปเลย อาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม ไดมาขอรบบรการจากจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบลของหมอดนไชยพล จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา โดโลไมท ซปเปอรพด1. ไปทาปยหมก ซปเปอรพด.2 ทานาหมกชวภาพ และนานาหมกพด.7 ไปใชฉดพน พชผกสวนครว เกษตรกรมความพงพอใจในผลตภณฑของกรมพฒนาทดน เพราะพชผกใบเขยว ปลอดสารพษ แมลงไมมารบกวน และดนรวนซยขน

8

5.2 ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

5.2.1 นางเทยมตา ปาล หมอดนประจาอาเภอ อยบานเลขท 43 หม2 ตาบลแชชาง อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม เปนประธานศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงโดยเปนศนยเรยนรดานการพฒนาทดน ไดแก การผลตปยหมก (ซปเปอรพด.1) นาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) สารบาบดนาเสยและขจดกลน (พด.6) ผลตสารปองกนแมลงศตรพช (พด.7) พชปยสด ปนโดโลไมท เมลดพนธพชปยสด ไดแกถวพรา และยงมแปลงสาธตการใชประโยชนจากหญาแฝกในการปองกนการชะลางพงทลายของดน นอกจากนหมอดนเทยมตายงมการใชประโยชนจากใบหญาแฝกในการทาหตถกรรมเชนตะกรา กรอบรป พวงกญแจ ฯลฯ กลมเกษตรกรไดเขามาดแปลงสาธตดานการพฒนาทดนตางๆ ภายในศนยเรยนรฯ และไดเขามามสวนรวมในการผลตปยหมก นาหมก กลาหญ าแฝก เพอแจกจายใหแกเกษตรกรทมาขอรบบรการภายในศนย โดยเฉลยเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 10 รายตอเดอน ภาพรวมของหมอดนเทยมตามความพรอมดานความรในการแนะนาแจกจายวสดปรบปรงดน หมอดนเทยมตามขอเสนอแนะคอผลการวเคราะหดนไดรบลาชา ตองการใหทางเจาหนาทกรมพฒนาทดนเรงดาเนนการเรองผลการวเคราะหดนใหไดผลเรวมากขน

นายสงด สรนถรตะ (หมอดนอาสาประจาหมบาน) อยบานเลขท 4/1 หม9 ตาบลแชชาง อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง และไดนาซปเปอรพด1. ไปทาปยหมกผสมรวมกบโดโลไมท หลงจากใชดนรวนซยขน และซปเปอรพด.2 ไปทานาหมกชวภาพผสมกบนมสด ตนขาวใบเขยว นาพด.7 ไปทาสารปองกนแมลงศตรพชใชฉดในนาขาว เพอกาจดเพลยไฟ สวนพด.6 นาไปทาความสะอาดคอกววทาใหกลนลดลง โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจทมศนยเรยนรฯ เนองจากไดรบความรอยางตอเนองและใกลบานเดนทางไปมาสะดวก เกษตรกรมขอเสนอแนะคอตองการใหมศนยการเรยนรมากขน และควรมการฝกอบรมความรเกยวกบการเกษตรและการใชวสดปรบปรงบารงดนอยางสมาเสมอ

นายสมคร ยาประสทธ อยบานเลขท 25/1 หม 2 ตาบลแชชาง อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง และไดนาถวพราไปหวานและไถกลบเมออายประมาณ 60 วนกอนการปลกขาว สวนซปเปอรพด1. นาไปทาปยหมกผสมรวมกบโดโลไมท หลงจากใชดนรวนซยขน ขาวโตไว ไดผลผลตเพมขน และซปเปอรพด.2 ไปทานาหมกชวภาพผสมกบนมสด หลงจากใชแลวถวฝกยาว มะเขอ แตงโมผลผลตเพมขน โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจทมศนยเรยนรฯ เพราะไดรบความรการปรบปรงบารงดนและสามารถนาไปปรบใชในพนททางการเกษตรของตนเองได ทาใหลดตนทนการผลต

9

5.2.2 นายบญทรง ยตธรรม หมอดนประจาตาบลรองววแดง อยบานเลขท 15 หม2 ตาบลแชชาง อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม เปนประธานศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงโดยเปนศนยเรยนรดานการพฒนาทดน ไดแก การผลตปยหมก (ซปเปอรพด.1) นาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) สารบาบดนาเสยและขจดกลน (พด.6) ผลตสารปองกนแมลงศตรพช (พด.7) พชปยสด ปนโดโลไมท เมลดพนธพชปยสด ไดแกถวพรา ถวพมดา และยงมแปลงสาธตการใชประโยชนจากหญาแฝกในการปองกนการชะลางพงทลายของดน กลมเกษตรกรไดเขามาดแปลงสาธตดานการพฒนาทดนตางๆ ภายในศนย และไดเขามามสวนรวมในการผลตปยหมก นาหมก กลาหญ าแฝก เพอแจกจายใหแกเกษตรกรทมาขอรบบรการภายในศนย โดยเฉลยเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 20 รายตอเดอน ภาพรวมของหมอดนบญทรงมความพรอมดานความรในการแนะนาแจกจายวสดปรบปรงดน และคดวาการมศนยการเรยนรฯ ทาใหเกษตรกรในพนทไดรบความรและเดนทางมารบบรการสะดวกขน

นายอนทอง แสงทอง อยบานเลขท 67/1 หม4 ตาบลรองววแดง อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง และเกษตรกรไดนาถวพรา ไปหวานและไถกลบเมออายประมาณ 60 วนกอนการปลกขาว สวนซปเปอรพด1. นาไปทาปยหมกผสมรวมกบโดโลไมท หลงจากใชดนรวนซยขน ขาวโตไว ไดผลผลตเพมขน นาซปเปอรพด.2 ไปทานาหมกชวภาพ หลงจากใชแลวตนลาไย มะมวง ออกชอดอกเรวขน และนาสารพด.7 ผสมกบตระไครตนหอม สะเดา บอระเพด ทาสารปองกนแมลงศตรพช นอกจากนเกษตรกรปลกหญาแฝกตามคนนาเพอไมใหคนนาพง โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจทมศนยเรยนรฯ เนองจากไดรบความรการปรบปรงบารงดนและนาไปปรบใชในพนททางการเกษตรของตนเอง ทาใหลดการใชปยเคมลงไปไดมาก เกษตรกรมขอเสนอแนะมความตองการสระนาในไรนา เพอใชในทางการเกษตร

นายประเสรฐ มะโนจตต อยบานเลขท 14/1 หม4 ตาบลรองววแดง อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง และเกษตรกรไดนาซปเปอรพด1. ไปทาปยหมกผสมกบมลวว ใบฉาฉา ฟาง หลงจากใชดนรวนซยขน ตนลาไย ผกกาด คะนา ใบพชผกเขยว ตนอวบ และผลผลตลาไยเพมขน นาซปเปอรพด.2 ไปทานาหมกชวภาพ หลงจากใชแลวตนลาไย ออกชอดอกเรวขน โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจทมศนยเรยนรฯ เนองจากไดรบความรการปรบปรงบารงดนและนาไปปรบใชในพนททางการเกษตรของตนเองได ทาใหลดการใชปยเคม เกษตรกรมขอเสนอแนะคอ อยากใหหนวยงานราชการไดมการประสานงานกนจดทาศนยเรยนรแบบครบวงจรในเรองการเกษตร

10

5.3 กจกรรมสงเสรมจดเรยนรการพฒนาทดนของสถานพฒนาทดน สถานพฒนาทดนเชยงใหม ไดดาเนนการจดทาจดเรยนรการพฒนาทดนเพอเปนศนยเรยนรใหแก

เกษตรกรและผทสนใจทวไป โดยไดจดทาแปลงสาธตและมปายแผนผงแสดงฐานการเรยนรดานการพฒนาทดนจานวน 10 ฐาน ไดแก 1) การใชปยอนทรยคณภาพสงในลาไย 2) การผลตนาหมกสมนไพรไลแมลง 3) การผลตนาหมก 4) การผลตปยอนทรยคณภาพสง 5) การผลตเชอจลนทรยควบคมเชอสาเหตโรคพช 6) การผลตปยหมก 7) การอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก 8) การสาธตปลกผกอนทรย 9) การผลตนาสมควนไม และ 10) การปรบปรงบารงดนดวยปยพชสด ไดแก ถวดา ถวพรา ปอเทอง โสนอฟรกน ถวมะแฮะ โดยเปนการสาธตแบบครบวงจร และมการดแลรกษาสภาพพนทเปนอยางด

11

12

6. สระนาเพอการอนรกษดนและนา/แหลงนาขนาดเลก/ระบบสงนาในไรนา 6.1 สระนาเพอการอนรกษดนและนา (สระนาประจาไรนา) นางราไพ กาเพญ (แทนนายสะอาด กาเพญ) อยบานเลขท 14/4 หม8 ตาบลแมมา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกด E 0527645 N 2055272 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 5 ไร ปลกขาว จานวน 2 ไร ขาวโพดจานวน 2 ไร ไดรบสระนาประจาไรนา ขนาด 1,260 ลบ.หมจากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอน เมษายน 2553 เดมการทาการเกษตรจะตองรอนาฝนธรรมชาตเทานน แตปจจบนสามารถใชนาจากสระนาเพอการอนรกษดนและนา เพอทาการเกษตรโดยไมตองรอนาฝนธรรมชาต เกษตรกรไดนาหญาแฝกมาปลกเพอปองกนการพงทลายของขอบสระ และมปลกพชผกรอบสระนา นอกจากนยงเลยงปลาดก เพอเปนรายไดเสรมอกทางดวย

นายประสทธ จาพม อยหม 2 ตาบลแมมา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกดE 0529220 N 2058740 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 3 ไร ปลกลาไย 2 งาน นอกนนปลกมะขาม ไมยนตน ไดรบสระนาประจาไรนา ขนาด 1,260 ลบ.หม จากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอน เมษายน 2553 เดมการทาการเกษตรจะตองรอนาฝนธรรมชาตเทานน แตปจจบนสามารถใชนาจากสระนาเพอการอนรกษดนและนา เกษตรกรไดนาหญาแฝกมาปลกเพอปองกนการพงทลายของขอบสระ รวมถงไดเลยงปลาไวเพอบรโภคภายในครอบครว เหลอจากนนกนาปลาไปขายเพอเปนรายไดเสรมอกทางดวย

นางคาผง ซใจเงน อยหม 1 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม พกดE 0529620 N2058740 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททานาทงหมด 3 ไร ไดรบสระนาประจาไรนา ขนาด 1,260 ลบ.หม จากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอน มถนายน 2553 เดมการทาการเกษตรจะตองรอนาฝนธรรมชาตเทานน ปจจบนสามารถใชนาจากสระนาเพอการอนรกษดนและนา เกษตรกรรายนไดนาหญาแฝกมาปลกเพอปองกนการพงทลายของขอบสระ และเลยงปลานล ปลาดก ประมาณ 1,500 ตว เพอเปนรายไดเสรม

13

6.2 แหลงนาขนาดเลก กรมพฒนาทดนไดดาเนนงานกอสรางแหลงนาขนาดเลกในบานปานอต หม 5 ตาบลแมทา

อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม อางเกบนาขนาด 1,700,000 ลบ.ม.

7. สงเสรมการผลตและการใชสารอนทรยชวภาพ นางจนทรฉาย กองเขยว อยบานเลขท 18/2 หม 10 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวด

เชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทปลกขาว จานวน 6 ไร ปลกขาวโพดฝกออน จานวน 3 ไร และปลกพชผก ไดแก ผกบง ผกกาด ผกช เปนพชรอง ไดเขารวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ โดยวสดผลตปยหมก ไดแก สารเรงซปเปอรพด.1 จานวน 1 ซอง มลวว มลไก ใบฉาฉา แกลบ สวนนาหมกชวภาพ ใชวสดในการหมกคอ สารเรงซปเปอรพด.2 จานวน 1 ซอง หอยเชอร ผลไม มะเขอเทศ พชผกตางๆ กากนาตาล โดยใชปยหมกอตราการใช 250 กโลกรมตอไร หวานกอนการปลกขาว และใชนาหมกชวภาพฉดพนในชวงขาวตงทอง ปจจบนไดผลผลตขาว 1,000 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจในการใชสารอนทรยชวภาพเพราะไดมการรวมกลมการทาปยหมก นาหมกชวภาพ ทาใหลดตนทนดานปยเคม และสารกาจดศตรพช พชผกใบเขยวชอม ขายไดราคาด เพราะเปนผกปลอดภยจากสารเคม นอกจากนเกษตรกรยงมความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาททเขามาตดตามและใหคาปรกษาในการพนท 2-3 ครงตอเดอน

นางลาดวน จนทรเจม อยบานเลขท 90/4 หม7 ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวโพดฝกออน พนธCP จานวน 6 ไร ไดเขารวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ โดยนาปยหมกอตราการใช 500 กโลกรมตอไร หวานกอนปลกขาวโพดฝกออน เมอขาวโพดฝกออนอายประมาณ 2 เดอนใชปยเคมสตร 46-0-0 อตราการใช 50 กโลกรมตอไร สวนนาหมกชวภาพระยะเวลาการใช 2 ครงตอเดอน เกษตรกรมความพงพอใจในการใชนาหมกชวภาพ ปยหมก รวมกบปยเคม เนองจากลดอตราการใชปยเคมลง ผลผลตขาวโพดฝกออนเพมขน ดนรวนซย มไสเดอนใหเหนมากยงขน

14

สถานพฒนาทดนแมฮองสอน ไดดาเนนการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการปฏบตงานในเขตพฒนาทดนตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน โดยมกจกรรมทไดตดตามผลการปฏบตงานตามขอตกลง PSA มดงน 1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด

หมอดนอาสาประจาตาบล นายมานพ ไชยสทธ อยบานเลขท 98/1 หม 5 บานไมฮง ตาบลหวยโปง อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 10 ไร โดยปลกกระเทยมพนธพนเมอง 5 ไร และปลกสมจานวน 5 ไร ดนของเกษตรกรทใชปลกมปญหาคอดนมสภาพเปนกรด ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 30 กโลกรม เมอเดอนตลาคม 2553 หวานในพนทปลกกระเทยม 6 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอก 90 เปอรเซนต ไดสบกลบปอเทองเมอมอาย 50 วน ปจจบนเกษตรกรใชปยเคม 13-13-21 และสตรหนมาน อตราการใช 50 กโลกรมตอไร ลดอตราการใชปยเคมลง 5 กโลกรมตอไร ทาใหเกษตรมรายไดเพมมากขน หลงการใชพชปยสดกระเทยมแตกหวด หวแนน นาหนกด ดนรวนซย เกษตรกรมความพงพอใจทเจาหนาทใหคาปรกษาแนะนากอนนาไปใชและตดตามการดาเนนงาน 2 ครงตอเดอน ทงนเกษตรกรมการปลกปอเทองเพอเกบเมลดพนธไวใชแลว 2 ครง

นายณเรศ มโนนอย อยบานเลขท 22 หม 5 ตาบลหวยโปง อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 7 ไร โดยปลกกระเทยม พนธพมาจานวน 7 ไร ดนของเกษตรกรทใชปลกมปญหาคอ ดนมสภาพเปนกรด ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 25 กโลกรม เมอเดอนกรกฎาคม 2553 หวานในพนทปลกกระเทยม จานวน 7 ไร อตราการใช 3.5 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอก 90 เปอรเซนต ระยะเวลาปลกถงไถกลบ 60 วน ลดอตราการใชปยเคมลง 7 กโลกรมตอไร ไดรบผลผลต 1,429 กโลกรมตอไร หลงการใชพชปยสดสามารถลดคาใชจายดานปยเคม คณภาพของกระเทยมไมฝอ หวใหญมนาหนก ดนรวนซย เกษตรกรมความพงพอใจทเจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นายเดช อภชาตอาจาร อยบานเลขท 78 หม 5 บานไมฮง ตาบลหวยโปง อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 7 ไร โดยปลกกระเทยมและปลกฟกทองเปนรายไดเสรม ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 25 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอก 90 เปอรเซนต และสบกลบปอเทองเมอมอาย 40 วน ปจจบนเกษตรกรมการใชปยหมก นาหมกชวภาพพด.2 รวมกบปยพชสด ทาใหเกษตรกรมผลผลตเพมมากกวาการใชปยเคม และยงชวยลดตนทน หลงการใชพชปยสดแลวผลผลตทไดมนาหนกเพมขน กอนหนานนสภาพของดนมลกษณะเปนดนเหนยวแตปจจบนดนรวนซย เกษตรกรมความพงพอใจตอการปฏบตงานของเจาหนาทใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1ครงตอเดอน ทงนเกษตรกรมการปลกปอเทองเพอเกบเมลดพนธไวใชเอง

15

2. กจกรรมปรบปรงบารงดนดวยปนหรอโดโลไมท

นายคน จองลน อยบานเลขท 26 หม11 ตาบลทงยาว อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 4 ไร เปนพนทนาขาวทงหมด 4 ไร ไดรบโดโลไมท จานวน 125 กโลกรม เพอนาไปใชประโยชนในการปรบปรงบารงดน เนองจากดนไมอดมสมบรณ หลงจากการใสโดโลไมททาใหตนขาวแขงแรง เมลดลบลดลง ดนรวนซยขน สาหรบการปลกขาวเกษตรกรไดใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 18 กโลกรมตอไร และใสกากถวเหลองกอนไถกลบ จากเดมไดผลผลตขาว 650 กโลกรมตอไร แตปทผานมา ไดผลผลตเพมขนเปน 800 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจกบการใชโดโลไมท และตองการไดรบโดโลไมทเพมขน เนองจากไมเพยงพอแตถากรมพฒนาทดนไมมแจก เกษตรกรพรอมทจะซอใชเอง

นายสมพร กนธาคา อยบานเลขท 35 หม 11 ตาบลทงยาว อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 3 ไร เปนพนทนาขาวทงหมดทง 3 ไร ไดรบโดโลไมท จานวน 125 กโลกรม เพอใชในการปรบสภาพดน เนองจากดนเปนกรด โดยหวานพรอมไถคราด ปลอยทงไว 15 วน จงเรมปลกขาว โดยใชนาหมกชวภาพพนนาขาวตอนตนขาวอาย 15 30 และ 45 วน และใสปยเคมสตร 13-13-21 อตรา 50 กโลกรมตอไร จากเดมไดผลผลตขาว 500 กโลกรมตอไร แตปทผานมาไดผลผลตเพมขนเปน 830 กโลกรมตอไร หลงการใสโดโลไมท ตนขาวแขงแรง ใบเขยว เมลดขาวลบลดลง และดนรวนซยขน เกษตรกรรายนพงพอใจกบการไดรบโดโลไมลและไมมปญหาในการใช

นายสงหทอง เรอนแกว อยบานเลขท 15/2 หม 11 ตาบลทงยาว อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 7 ไร เปนพนทนาขาวทงหมด 7 ไร ไดรบโดโลไมท จานวน 500 กโลกรม เพอใชในการปรบปรงบารงดน เนองจากดนแขงกระดาง โดย

16

หวานพรอมไถคราด ปลอยทงไว 15 วน จงเรมปลกขาว และใสปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 8 กโลกรมตอไร จากเดมไดผลผลตขาว 550 กโลกรมตอไร แตปทผานมาไดผลผลตเพมขนเปน 600 กโลกรมตอไร หลงการใสโดโลไมท ตนขาวแขงแรง และดนรวนซยขน เกษตรกรพงพอใจกบการไดรบโดโลไมล ไมมปญหาในการใช และตองการพชปยสดมาใชรวมดวยเพอปรบปรงบารงดน

3. กจกรรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก

3.1 หญาแฝกเพอปลก ปลกบรเวณหมบานซอแบะ หม 8 ตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน พกด

E 0405394 N 2180444 จานวน 100,000 กลา พนธญปน แบงปลก 2 ขางทางจานวน 30,000 กลา ในระยะทาง 2 กโลเมตร ปลกรอบบอนา 3 แถว และทเหลอปลกในระบบอนรกษดนและนา โดยปลกถกตองตามหลกวชาการ ตนแฝกเจรญงอกงามด ตายบางเลกนอย

17

ปลกบรเวณดานสงขร 3 บานแมสวย อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน พกด E 0378262

N 2134563 จานวน 40,000 กลา พนธศรลงกา ปลกบรเวณขางทางแนวถนนเพอปองกนการพงทลายของดน ปลกถกตองตามหลกวชาการ เมอเดอนพฤษภาคม-มถนายน 2553 แตเนองจากมแพะจากพมาเขามากน และแลงทาใหตายมากกวาครงจานวนหญาแฝกทรอดจงลดลง ปลกบรเวณจดเรยนรศนยพฒนาลมนาปาย ศนยโปงแดง อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน พกด E 0388757 N 2131289 จานวน 80,000 กลา พนธศรลงกา โดยใชหญาแฝกถงปลก ปลกระยะหางกนประมาณ 10 เซนตเมตร เมอเดอนเมษายน 2553 หญาแฝกเจรญงอกงามด มการดแลรกษาโดยการตดใบ แตมปญหาเรองหญาคาและวชพชขนเปนจานวนมากทาใหหญาแฝกมปรมาณลดลงแตไดดาเนนการปลกซอมแซมแลว

18

3.2 หญาแฝกแจกจาย นายบญเปง ตะนาน อยบานเลขท 48 หม 3 ตาบลแมฮ อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน พกด

E 0385618 N 1994020 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดรบกลาหญาแฝก พนธญปน จานวน 2,000 กลา นาไปปลกรอบบอนา ลกษณะการปลก ปลกแบบ 2 แถว ปลกเมอเดอนพฤษภาคม 2553 หญาแฝกเจรญเตบโตคอนขางด ไมมการตดใบเนองจากววไดกดกนปลายใบหญาแฝกจนหมด เกษตรกรมความพงพอใจทไดนาหญาแฝกมาปลกเพราะหญาแฝกชวยปองกนการชะลางพงทลายของดนไดเปนอยางด

นายอาพน ปรชยาวชยกล บานเลขท 99 หม4 ตาบลแมฮ อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรนาหญาแฝกพนธศรลงกา จานวน 5,000 กลา ไปปลกบรเวณพนทลาดชนรอบสนามฟตบอลของหมบาน ปลกเดอนกรกฎาคม 2553 ลกษณะการปลก ปลกเปนแถว จานวน 7 แถว เพอปองกนการชะลางพงทลายของดน ความอดมสมบรณของหญาแฝกงอกงามดแตมตายบางเลกนอย ไมมการตดใบ เพราะถกววกดกนใบ เกษตรกรไดเสนอความคดเหนวาอยากใหเจาหนาทเขามาสงเสรมใหมการปลกหญาแฝกกนเพมมากขน เพราะคนสวนใหญยงไมรจก

นายลนวตร พฤกษาสกล อยบานเลขท 225 หม7 ตาบลเวยงใต อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน ไดรบหญาแฝก จานวน 1,000 กลา นาไปปลกบรเวณรอบบอนา ในชวงเดอนกรกฎาคม 2553 หลงปลกตนแฝกตายบางเลกนอยยงไมไดปลกซอม แตไดตดใบไป 1 ครง โดยกอนปลกเจาหนาทไดใหคาแนะนาในการปลก และหลงปลกเหนผลวาชวยลดการชะลางพงทลายของดนได และไมมปญหาในการปลก

19

4. กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน/จดทาระบบอนรกษดนและนาเกษตรทสง กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน

นายแลฟ ไวพจนสมพร อยบานเลขท 55 หม 8 ตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรรายนมพนททงหมด 19 ไร เปนพนทนาขาว ซงเปนขาวไร จานวน 19 ไร ไดใชประโยชนจากครบนาขอบเขา 4 ไร ปลกหญาแฝก 2–3 แนวททางกรมพฒนาทดนไดทาให กอนหนาทไมมครบนาขอบเขา พนทททานาในหนาแลงไมมนาใชในการเกษตร แตปจจบนเกษตรกรรายน ไดมนาใชในชวงหนาแลง เกษตรกรพงพอใจกบการไดรบประโยชนจากครบนาขอบเขาและไดปลกงาเพมหลงจากไดรบการจดระบบอนรกษดนและนา

นายจาแซ กองนท อยบานเลขท 70 หม 8 ตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรรายนมพนททงหมด 10 ไร ปลกขาวไร 10 ไร ทเหลอปลกขาวโพดและงาสลบกนไปตามฤดกาล ไดใชประโยชนจากครบนาขอบเขา 4 ไรททางกรมพฒนาทดนไดทาให กอนหนาทครบนาขอบเขาพนทททานาในหนาแลงไมมนาใชในการเกษตร แตปจจบนเกษตรกรรายน ไดมนาใชในชวงหนาแลง

5. จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง/ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถาน

5.1 กจกรรมจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล หมอดนอาสาประจาตาบลผานองเหนอ นายสะอาด เสรชาต อยบานเลขท 39/1 หม12 ตาบลผา

นอง อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน เปนจดเรยนรประจาตาบลดานพชปยสด แตไมไดมการแจกจายวสดปรบปรงบารงดน มความพรอมทจะเปนหมอดนอาสาประจาตาบล แตยงไมมเกษตรกรมาขอรบบรการ ประโยชนทคาดวาจะไดรบสภาพดนของเกษตรกรดขน

20

5.2 กจกรรมศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

5.2.1 นายสธ ยอดด หมอดนอาสาประจาตาบล ประธานศนย บานเลขท 68 หม2 ตาบลหวยผา อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน เปนศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง ไดรวมกลมกบเกษตรกรรวมกนทานาหมกชวภาพ ปยหมก และแจกจายใหเกษตรกรนาไปใช ศนยเรยนรการพฒนาทดนมความพรอม แตมเอกสารไมครบ และไดจดทาบญชรายชอของเกษตรกรทมาขอรบบรการ มเกษตรกรทมาขอรบบรการ 5 ราย/เดอน

นายแขง กอเกดธรรม บานเลขท 52 หม2 ตาบลหวยผา อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา ปอเทองไปหวานตอนเตรยมดนปลกพช ปอเทองงอกงามด หลงจากนน 30 วนจงทาการไถกลบ เกษตรกรนาพด1. ไปทาปยหมก และซปเปอร พด.2 ไปทานาหมกชวภาพ ทหมกดวยเศษปลา ผก และผลไมตางๆ ไปใชฉดพนในพนทปลกขาว อาทตยละ1 ครง หลงจากใชพชปยสด และ พด.ตางๆ แลว เกษตรกรมความพงพอใจเพราะทาใหดนรวนซยขน ตนขาวแขงแรง ใบตง เขยว ผลผลตขาวมคณภาพด ไดผลผลตมากกวาเดม เกษตรกรพอใจในศนยเรยนรการพฒนาทดนเพราะไดรบความร และตดตอสะดวกใกลบาน

นายออ ธรรมชาตพทกษ บานเลขท 58/1 หม2 ตาบลหวยผา อาเภอเมอง จงหวดแมฮองสอน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา ปอเทองไปหวานตอนเตรยมดนกอนไถกลบ 45 วน ซปเปอร พด.1 ไปทาปยหมก หวานกอนเตรยมดน และ ซปเปอร พด.2 ไปทานาหมกชวภาพ ทหมกดวยเศษปลาและผลไม ไปใชฉดพนในนาขาว 15 วน/ครง หลงจากใชพชปยสด และ พด.ตางๆ แลว เกษตรกรมความพงพอใจเพราะทาใหดนรวนซยขน ดนไมแขง ใบขาวเขยว ตนขาวแขงแรง ผลผลตมคณภาพด นาหนกด เมลดลบนอยลง ทาใหมรายไดเพมขน เกษตรกรพอใจในศนยเรยนรการพฒนาทดนเพราะไดรบความร และตดตอสะดวกใกลบาน

21

5.2.2 หมอดนประจาตาบลสบปอง นางสจตรา คากลาง บานเลขท 410 หม1 ตาบลสบปอง

อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน ประธานศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง ไดแจกจายเมลดพนธพชปยสด โดโลไมท ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 ซปเปอร พด.3 ซปเปอร พด.7 ใหแกเกษตรกรทไดลงชอไว จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 ซปเปอร พด.7 ไปทาปยหมกและนาหมกชวภาพ โดยหมกจากเศษผก ผลไม กระเทยม และ นาหมกซปเปอร พด.7 ใชเปนยาฆาแมลงซงทาจากสมนไพร เชน สะเดา พรก สาบเสอ ไปใชพนในนาขาว เกษตรกรพ ง ขาวมการเจรญเตบโตด ขาวใบเขยว ตนแขงแรง ไมลม ความพรอมในดานแผนพบ แผนทออรโธส โปรแกรมชดดนไทย ก และกระเปาวเคราะหดน เนองจากของเดมชารด ใชงานไม การประมาณ เดอนละ 2-3 ราย

410 หม3 ตาบลสบปอง อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮ ฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณพบวา ซปเปอร พด.7 ไปใช โดยหมกนาหมกชวภาพพด.2 จากถ ามพงพอใจเพราะชวยลดตนทน เหนผลชดเจน ไดรบคาแนะน ยนรอยางสมาเสมอ ขอเสนอแนะ คอ อยากใหมการสงเสรมการใชอยางตอเนอง

นางนภาพร วรพรหมมนทร บานเลขท 123 หม3 ตาบลสบปอง อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 ซปเปอร พด.7 ไปใชในพนทปลกผก โดยใชนาหมกชวภาพทหมกจากเศษปลา และพชผก และนาเอาปอเทองไปปลกในนาขาว มความงอกด และไถกลบเมออายได 45 วน เกษตรกรมความพงพอใจเพราะชวยลดตนทน เหนผลชดเจน ไดรบคาแนะนาจากหมอดนกอนใช และมาขอรบบรการและเรยนรอยางสมาเสมอ

นายโอหมน หลจา บานเลขท 103 หม2 ตาบลสบปอง อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดนา ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 ซปเปอร พด.7 ไปใชในพนทปลกผก โดยใชนาหมกชวภาพทหมกจากเศษพชผก ผลไม เกษตรกรมความพงพอใจเพราะชวยลดตนทนได เหนผลชดเจน ตนผกเขยว กรอบ มความหวานเพมขน เกษตรกรไดรบคาแนะนาจากหมอดนกอนใช และมาขอรบบรการและเรยนรอยางสมาเสมอ

งพอใจเพราะทาใหดนรวนซยขน ดนไมแข ไดผลผลตเพมขนจากเดม สาหรบศนย ม เกษตรกรตองการเครองวด pH meter ถงหมได ภายในศนยมเกษตรกรเขามารบบรนายเกษแกว ลปเวชกลกจ บานเลขท

องสอน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพ เกษตรกรไดนา ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 วเหลอง เศษพชผก และปลา เกษตรกรมควาจากหมอดนกอนใช และมาขอรบบรการและเร

22

5.3 ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถาน

สถานพฒนาทดนแมฮองสอนไดดาเนนการจดทาจดเรยนรการพฒนาทดนเพอเปนศนยเรยนรใหแกเกษตรกรและผทสนใจทวไป โดยไดจดทาแปลงสาธตและมปายบอกแสดงจดเรยนรดานการพฒนาทดนซงจดเรยนรสวนใหญมความสมบรณ และมการดแลรกษาเปนอยางด เหนภาพรวมการใชประโยชนในแตละจดดงน 1) จดเรยนรการปรบปรงบารงดนดวยปยหมก 2) จดเรยนรการผลตนาหมกชวภาพ 3) จดเรยนรการการปรบปรงบารงดนดวยพชปยสด ไดแก ปอเทอง ถวพม 4)จดเรยนรการใชพชคลมดน 5) จดเรยนรการผลตและใชประโยชนหญาแฝกเพอปองกนการชะลางพงทลายของดน 6) จดเรยนรการใชระบบนาหยดในแปลงพชผก 7) จดเรยนรดานดน 8) จดเรยนรการเกษตรอนทรย ดาเนนการปลกผกอนทรย เชน ผกช ถวฝกยาว แตงกวา ผกบง ผกกาด ฯลฯ มการดแลจดการแปลงผลตผกอนทรยโดยการใชปยหมก (ซปเปอรพด.1) นาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) และสารปองกนแมลงศตรพช (พด.7) และ 9) จดเรยนรการใชสารอนทรยบาบดนาเสยในบอปลา

23

24

6. กจกรรมการใชประโยชนสระนาเพอการอนรกษดนและนา/แหลงนาขนาดเลก นายจนทร สขฤด พกด E 094218 N 2083664 อยบานเลขท105 หม4 บานพฒนาปก ตาบลแมอ

คอ อาเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 2.5 ไร ปลกไมผลผสมจานวน 2 ไร แตเดมเคยใชแหลงนาธรรมชาต เกษตรกรไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดนจานวน 1 สระ เนอทของสระ 1,260 ลกบาศกเมตร ขดสระนาเสรจเมอเดอนกมภาพนธ 2553 ซงไดรบประโยชนจากสระนาใชเลยงปลานลและปลาทบทม จานวน 600 ตว

นางสาวกรณา ภระ พกด E 0387783 N 2080533 อยบานเลขท 5 หม1 ตาบลขนยวม อาเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรแตเดมเคยใชแหลงนาธรรมชาต เกษตรกรไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดนจานวน 1 สระ เนอทของสระ 1,260 ลกบาศกเมตร ขดสระนาเสรจเมอเดอนพฤศจกายน 2553 ไดรบประโยชนจากสระนาใชเลยงปลานล จานวน 1,500 ตว แตปจจบนยงไมไดใชประโยชนจากสระนาเนองจากปรมาณนายงมนอย

นางบวรม นนธสงห พกด E 0388844 N 2084620 อยบานเลขท 835 หม1 ตาบลขนยวม อาเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตร จานวน 6 ไร 1 งาน โดยปลกขาวโพด ผก ไผหวานจานวน 4 ไร เกษตรกรไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดนจานวน 1 สระ เนอทของสระ 1,260 ลกบาศกเมตร ขดเสรจเมอเดอนสงหาคม 2553 แตเดมเคยใชนาฝนจากธรรมชาต ใชเลยงปลาดก 30,000 ตว มรายไดจากการเลยงปลาประมาณ 70,000-80,000บาท แตปจจบนยงไมไดรบประโยชนจากสระนาเนองจากยงมปรมาณนานอย

25

7. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ 7.1 นายจาแฮ นราพนจกล อยบานเลขท 69 หม 8 ตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวด

แมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 13 ไร แบงเปนพนทนาขาว 5 ไร ปลกขาวโพด 5 ไรและอก 3 ไร ปลกระเทยม ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพไดมการใชปยหมก พด.1 ทใชขวว เปลอกถวเหลอง และซงขาวโพดหมกแลวนาไปหวานในไรนา หลงจากนนกใชนาหมก พด.2 โดยมวสดหมกคอเศษมะละกอ กลวย ผกและผลไมทเหลอในพนท นาไปหมกแลวนาไปฉดพนอาทตยละ 1 ครง ในพนทนาขาว หลงจากทเกษตรกรไดใช พด.2 จากเดมในพนทปลกขาวเกษตรกรใชปยเคม 15-15-15 อตรา 24 กโลกรมตอไร แตปทผานมาใชปยเคม 15-15-15 อตรา 12 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจมากเพราะสามารถลดตนทนได ดนรวนซนขน

นายคนจ นราพนจกล อยบานเลขท 49 หม 8 ตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 18 ไร เปนพนทนาขาว 10 ไร ปลกขาวโพด 5 ไรและอก 3 ไร ปลกระเทยม ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพ ไดมการใชนาหมก พด.2 โดยมวสดหมกคอ เศษผกและผลไม และมการฉดพนนาหมกจากสารเรงพด.2 อาทตยละ 1 ครง จนถงขาวออกรวง ปจจบนในพนทปลกขาวใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 12 กโลกรมตอไร จากเดมใชปยเคม 15-15-15 อตรา 25 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจมากเพราะสามารถลดตนทนได

นายยะแฮ ไพบาร อยบานเลขท 74 หม 8 ตาบลนาปปอม อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 13 ไร แบงเปนพนทนาขาว 5 ไรและอก 8 ไร ปลกกระเทยม ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพไดมการใชนาหมก พด.2 โดยมวสดหมกคอเศษผก ผลไมทเหลอในพนท นาไปฉดพนอาทตยละ 1 ครง ในพนทนาขาว หลงจากทเกษตรกรไดใช พด.2 ดนรวนซนขน แลวทาใหผลผลตเพมขนจากเดม 500 กโลกรมตอไร เปน 650 กโลกรมตอไร เกษตรกรรายนไดใชปยอนทรยอยางตอเนองทาใหดนในไรนาไมมปญหา เกษตรกรมความพงพอใจมากเพราะสามารถลดตนทนได ขอเสนอแนะเนองจากเจาหนาทไมคอยไดเขาพนทจงอยากใหเจาหนาทดแลอยางใกลชดมากขน

26

7.2 นายวบลย พฤกษาสกล บานเลขท 1 หม 7 ตาบลเวยงใต อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน

จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาว จานวน 15 ไร หลงจากทานาเสรจแลวไดปลกถวเหลอง เกษตรกรไดนา ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 ไปใช ในการปลกขาว และถวเหลอง ใชนาหมกชวภาพฉดพนในขาวตอนชวงอาย 30 วน 45 วน และชวงขาวตงทอง ใชรวมกบปยเคมสตร 16-20-0 อตรา 20 กโลกรมตอไร หลงจากใชแลวทาใหลดคาใชจายลงไดถง 25 เปอรเซนต เกษตรกรพอใจ เพราะผลผลตทไดมคณภาพด ผลผลตขาวเพมขนจากเดม 500 กโลกรมตอไร เปน 600 กโลกรมตอไร เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงานบอยครง

นายเอกชย เสย อยท หม 7 ตาบลเวยงใต อาเภอปาย จงหวดแมฮองสอน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาวไร จานวน 6 ไร ขาวโพด จานวน 4 ไร และพชผกสวนครว จานวน 1 ไร เกษตรกรไดนา ซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 ไปใชในการปลกพชผก ใชนาหมกชวภาพฉดพนในพชผก 15 วน/ครง ใชรวมกบปยเคมสตร 21-0-0 อตรา 25 กโลกรมตอไร และ ปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 25 กโลกรมตอไร หลงจากใชแลวทาใหลดคาใชจายลง เกษตรกรพงพอใจ เพราะผลผลตทไดมคณภาพด ตนพชผกเขยว แขงแรง มความกรอบ และดนรวนซยขน ผลผลตเพมขนจากเดม 350 กโลกรมตอไร เปน 500 กโลกรมตอไร

27

สถานพฒนาทดนลาพน ไดดาเนนการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการปฏบตงานในเขตพฒนาทดนตาบลบานปวง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน โดยมกจกรรมทไดตดตามผลการปฏบตงานตามขอตกลง PSA มดงน

1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด นายบารง คารงสวรรณ อยบานเลขท 76 หม 2 ตาบลทงหวชาง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 30 ไร ปลกไผ พนธหมากจ ไผเปอะ จานวน 10 ไรปลกพชรอง ไดแก ลาไย 20 ไร ไดรบเมลดพนธปอเทอง 50 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2553 หวานในพนทปลกไผ โดยใช 5 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอก 20 เปอรเซนต เนองจากแลงไมมนา การใชปยทผานมาใชปยเคมสตร 15-15-15 ผสมกบยเรย อตราตนละ 1 ชอนโตะ หลงใชปยพชสดแลว ไผมการเจรญเตบโตด ดนรวนซย เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1ครงตอเดอน เกษตรกรไดมการปลกปอเทองเพอเกบเมลดพนธไวใชในคราวตอไป นางหทยรตน ศรวจ อยบานเลขท 19 หม 9 ตาบลบานปวง อาเภอทงชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 60 ไร โดยทาการปลกออย 20 ไร ขาวโพดเลยงสตว 30 ไร ลาไย พนธสดา 3 ไร ยางพารา 40 ไร ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 60 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2553 ปทผานมาใชปอเทอง 3 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอก 80 เปอรเซนต ระยะเวลาปลกถงไถกลบ 45 วน ชวยลดตนทนคาใชจาย 3,500 บาทตอไร ผลผลตทได 13,000 กโลกรมตอไร หลงจากใชปยพชสดแลวขาวโพดเลยงสตวเจรญเตบโตด ดนรวนซยขน และยงไดแนะนาเพอนบานหนมาใชปยพชสด เกษตรกรมความพอใจทเจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 2ครงตอเดอน เกษตรกรอยากใหมการเพมเมลดพนธปอเทอง และถวพราเพมขน นายอฐพร พฒนากรเกษตร อยบานเลขท 67 หม 4 บานหนองบว ตาบลบานปวง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 8 ไร โดยทาการปลกขาวโพด 8 ไร ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 15 กโลกรม เมอเดอนมนาคม 2553 หวานในพนทปลกขาวโพด โดยใชอตรา 2 กโลกรมตอไร ปลกแลว มความงอก 60 เปอรเซนต โดยไมไดไถกลบ ปทผานมาใชปยเคมสตร 15-15-5 อตรา 50 กโลกรมตอไรและสตร 16-20-0 จานวน 31 กโลกรมตอไร ปจจบนใชปยเคมสตร 15-15-5 อตรา 31 กโลกรมตอไรและสตร 16-20-0 จานวน 31 กโลกรมตอไร และใชปยพชสดซงสามารถชวยลดคาใชจายปยเคมและไดรบผลผลตเพมขน ปจจบนไดรบ 15,000 กโลกรมตอไร จากเดมไดรบผลผลต 10,000 กโลกรมตอไร เกษตรกรปลกปอเทองเปนครงแรกและมความพงพอใจไดแนะนาเพอนบานใหใช ขอเสนอแนะเกษตรกรอยากไดรบเมลดพนธปอเทองเพมมากขน

28

2. กจกรรมปรบปรงบารงดนดวยปนหรอโดโลไมท นางจนดา แกวคาปน อยบานเลขท 75 หม 9 บานสนดอนฮอม ตาบลบานปวง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 8 ไร ปลกขาวพนธ กข จานวน 2 ไร ขาวโพด 6 ไร ปลกพชรอง ลาไย ไดรบโดโลไมทจานวน 200 กโลกรม นาไปใชในพนท 8 ไร ใสโดโลไมทในดนกอนปลกพช 60 วน ในอตรา 25 กโลกรมตอไร ปทเกบเกยวมการใชปยเคม สตร 16-20-0 สตร 15-15-15 และสตร 46-0-0 ปจจบนไดรบผลผลต 1,000 กโลกรมตอไร จากเดมไดรบผลผลต 600 กโลกรมตอไร หลงการใสโดโลไมท ตนขาวแขงแรง ใบเขยว ดนรวนซย เกษตรกรพงพอใจกบการไดรบโดโลไมท

นายหนง แกวคาปน อยบานเลขท 35 หม 4 ตาบลบานปวง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 8 ไร เปนพนทนาขาวพนธ กข 2 ไร ขาวโพดเลยงสตว 3 ไร ปลกลาไย 3 ไร ไดรบโดโลไมท จานวน 500 กโลกรม ดนเกษตรกรมลกษณะเปนดนแขงปลกขาวไมคอยด ใสโดโลไมทเพอใชในการปรบสภาพดน 100 กโลกรมตอไร ปจจบนมการใสปยเคม 16-20-0 ผสม 46-0-0 จานวน 1 กโลกรมตอไร ไดรบผลผลต 2,250 กโลกรมตอไร จากเดมไดรบผลผลต 2,050 กโลกรมตอไร สามารถชวยลดคาใชจายในการใชปยเคมลง การเจรญเตบโตและผลผลตทไดยงไมดเทาทควร เพราะเพงใชเปนปแรก เกษตรกรมความพอใจในการไดรบโดโลไมทและยงแนะนาญาตพนองใหใชโดโลไมทเพอปรบสภาพดน

นายสม คามาสข อยบานเลขท 69 หมท 4 บานหนองบว ตาบลบานปวง อาเภอทงชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 20 ไร เปนพนทนาขาว กข 6 จานวน 5 ไร ขาวโพดเลยงสตว 15 ไรไดรบโดโลไมทจานวน 100 กโลกรม เพอใชในการปรบสภาพดน สาหรบการปลกขาวเกษตรกรใชปยเคมสตร 16-20-0 จานวน 50 กโลกรมตอไร และปยพชสดจานวน 5 กโลกรมตอไร ปจจบนไดรบผลผลต 1,000 กโลกรมตอไร หลงจากใชโดโลไมทตนขาวเจรญเตบโตด ดนรวนซย เกษตรกรพอใจในการเขามาตดตามใหคาปรกษาและดาเนนงานของเจาหนาท 1 ครงตอเดอน และไดแนะนาญาตพนองใหใสโดโลไมทดวย

29

3. สงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก

3.1 หญาแฝกเพอปลก สถานปฏบตธรรมลานหนองหลม ตาบลศร บวบาน อาเภอเมอง จงหวดลาพน พกด

E 0504715 N 2042282 ไดปลกหญาแฝก จานวน 85,000 กลา พนธศรลงกา โดยปลกบรเวณขางทาง จานวน 7 แถว ระยะทาง 200 เมตร ปลกถกตองตามหลกวชาการ เมอเดอนพฤษภาคม 2553 เพอปองกนการชะลางพงทลายของดน มการตดใบ 1 ครง ความอดมสมบรณของหญาแฝกงอกงามด

30

ในพนทบานตนยาง ตาบลทาทงหลวง อาเภอแมทา จงหวดลาพน พกด E 05001985

N 2039690 ไดปลกหญาแฝก พนธศรลงกา จานวน 130,000 กลา เมอเดอนมถนายน 2553 โดยปลกเปน 3 แถวรอบอางเกบนาบานตนยาง เพอปองกนการชะลางพงทลายของดน วธการปลกถกตองตามหลกวชาการ ความอดมสมบรณของหญาแฝกงอกงามด

วทยาลยเกษตรกรรมและเทคโนโลยลาพน ตงอยทบานจาเตาหน อาเภอแมทา จงหวดลาพน พกด

E 0513613 N 2044040 จานวน 30,000 กลา ปลกเมอประมาณเดอนพฤษภาคม 2553 โดยปลกหญาแฝกบรเวณขางรองนา จานวน 2 แถว และรอบบอนา จานวน 2 แถว เปนระยะทาง 350 เมตร วธการปลกถกตองตามหลกวชาการ ความอดมสมบรณของหญาแฝกตายบางสวน

31

3.2 หญาแฝกเพอแจกจาย

นายณฐเมศร วงษเอกอนทร อยบานเลขท 160 บนวงทอง ตาบลปาพล อาเภอบานโฮง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 100 ไร ไดรบกลาหญาแฝกจานวน 10,000 กลา พนธศรลงกา นาไปปลกรอบสระเกบนา ปลกเมอเดอนมนาคม 2553 มการตดใบ ชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน ปญหาทพบคอการนาหญาแฝกไปปลกในหนาแลงทาใหหญาแฝกตายมากกวาครง

นางชนดา เรเบอร อยบานเลขท 97 หม 10 ตาบลเหลายาว อาเภอบานโฮง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 30 ไร ไดรบกลาหญาแฝกจานวน 18,000 กลา พนธศรลงกา นาไปปลกรอบบอนา ปลกเดอนมถนายน 2553 ปลกถกตองตามหลกวชาการ ชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน จานวนหญาแฝกตายมากกวาครงเนองจากมความลาดเทของสระและฝนแลง

นายขนต ดวงประสทธ อยบานเลขท 24 หม 8 ตาบลเหลายาว อาเภอบานโฮง จงหวดลาพน ไดรบกลาหญาแฝกจานวน 10,000 กลา พนธศรลงกา ปลกเดอนมถนายน 2553 บรเวณแมนาลและนาไปแจกเพอนบาน มเจาหนาทแนะนากอนทจะนาไปปลก ปญหาทพบคอแฝกตายไปมากกวาครง

32

4. กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน/จดทาระบบอนรกษดนและนาเกษตรทสง กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน 1.นายทองอนทร คาพา อยบานเลขท 3 หม 9 บานสนดอนฮอม ตาบลบานพวง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 110 ไร กรมพฒนาทดนไดทาคนดน 300 เมตร ทางนาลน กอนทไดรบการปรบปรงเปนพนทปลกขาวโพด 18 ไร แตหลงไดรบการทาระบบอนรกษดนและนาไดใชเปนพนทปลกขาวโพด มเจาหนาทเขาดระบบกอสรางเปนครงคราว เกษตรกรมความพอใจและมหมบานใกลเคยงเขามาดระบบอนรกษดนและนาทาใหเกดความคดอยากจดทาระบบอนรกษดนและนาบาง นายสงา โพธสงห อยบานเลขท 68 หม 9 ตาบลบานปวง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 30 ไร ไดรบการชวยเหลอจากกรมพฒนาทดนจดทาฝายนาลนแบบคอนกรต กอนทจะทาการสราง เปนพนทปลกขาวโพด ลาไย จานวน 30 ไร หลงทาการระบบอนรกษดนและนาใชเปนพนทปลกขาวโพด จานวน 30 ไร ผลประโยชนทไดมนาไวใชในพนท ปองกนไฟปา มเจาหนาทเขามาดระกอสรางเปนครงคราว เกษตรกรมความพอใจและอยากใหเพมการขดสระสรางแหลงนา

33

5. จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง/ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถาน 5.1 จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล หมอดนอาสาประจาตาบล นายสมเพชร ขดสาน อยบานเลขท 26 หม 2 ตาบลทงหวชาง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน เปนจดเรยนรดานการปรบปรงบารงดน มเกษตรกรมาขอรบบรการแจกเมลดพนธพชปยสด ถวพม ถวพรา ปอเทอง โดโลไมท ซปเปอร พด.1 ซปเปอรพด 2 ซปเปอรพด 3 พด.7 และยงมการแนะนาเกษตรกรกอนนาไปใช ซงมเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 50 คน และไดมการจดทาบญชรายชอของเกษตรกรทมาขอรบบรการ จดเรยนรประจาตาบลยงไมมความพรอม เนองจากขาดเอกสารในการแจกจาย และไมมกระเปาวเคราะหตวอยางดน นายเจรญ คาว อยบานเลขท 15/3 หม 2 ตาบลทงหวชาง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน เกษตรกรไดรบบรการจากจดเรยนรประจาตาบลพรอมกบไดรบการแจกจายเมลดพนธพชปยสด โดโลไมท ซปเปอรพด.2 พด.7 จดเรยนรดานการปรบปรงบารงดน และนามาใชในพนทของเกษตรกรพรอมไดรบคาแนะนาจากหมอดนอาสาอยางสมาเสมอ เกษตรกรอยากใหเจาหนาทตรวจหาคา pH ของดนเพอจะไดนามาปรบปรงดนใหดยงขน นางวชวน นาสา อยบานเลขท 91/1 หม2 ตาบลทงหวชาง อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน เกษตรกรไดรบบรการจากจดเรยนรประจาตาบลและไดรบการแจกเมลดพนธพชปยสด โดโลไมท ซปเปอรพด.1 ซปเปอร พด.2 พด.7 เกษตรกรพอใจในคาแนะนาของหมอดนอาสา สะดวกในการมาขอรบบรการเมอมปญหาเกยวกบดนและทาใหพนทของเกษตรกรดนรวนซย ผลผลตมากขน

34

5.2 ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

5.2.1 นายทองด อนตะ หมอดนประจาตาบลประตปา อยบานเลขท 131 หม 1 บานวงมย ตาบลประตปา อาเภอเมอง จงหวดลาพน เปนประธานศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงโดยเปนศนยเรยนรดานการพฒนาทดน ไดแก การผลตปยหมก (ซปเปอรพด.1) นาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) สารปองกนแมลงศตรพช (พด.7) ปนโดโลไมท เมลดพนธพชปยสด ไดแก ปอเทอง และยงมแปลงสาธตการใชประโยชนจากหญาแฝกในการปองกนการชะลางพงทลายของดน กลมเกษตรกรไดเขามาดแปลงสาธตดานการพฒนาทดนตางๆ ภายในศนย และไดเขามามสวนรวมในการผลตปยหมก นาหมก กลาหญ าแฝก เพอแจกจายใหแกเกษตรกรทมาขอรบบรการภายในศนย โดยเฉลยเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 10-15 รายตอเดอน ภาพรวมของหมอดนทองดมความพรอมดานความรในการแนะนาแจกจายวสดปรบปรงดน หมอดนทองดมขอเสนอแนะดงน 1.กระเปาวเคราะหดนตองการเพม เพราะเกษตรกรในพนทมาขอรบบรการมาก แผนเทยบสของดนดยากตองการทาใหใหญกวาเดม เพอจะไดแมนยาในการบอกผลวเคราะหดนไดถกตอง 2. ภาพถายออรโธส ตองการแผนใหมเนองจากอนเกาสลบเลอน 3. CD และโปสเตอรเกยวกบผลตภณฑกรมพฒนาทดนตองการเพม 4. เนองจากสนใจเกยวกบเกษตรอนทรย ตองการทราบถงขนตอนในการขอตว Q ของกรมพฒนาทดนตองทาอยางไรบาง

นายดวงด อนตะ อยบานเลขท 64/1 หม1 บานวงมย ตาบลประตปา อาเภอเมอง จงหวดลาพน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงของหมอดนทองด จากการสมภาษณเกษตรกรพบวา ไดเขามาดแปลงสาธตภายในศนยฯ และไดนาซปเปอรพด. 1 ไปทาปยหมก มสวนผสมคอ มลวว กากยา ใบลาไย นาไปใสรอบทรงพมตนลาไยอตราการใช 60-70 กโลกรมตอตน ใชแลวดอกลาไยออกชอมากขน สวนซปเปอรพด.2 ไปทานาหมก มสวนผสมในการหมก คอ เศษผลไม-ผก ไข นม กากนาตาล โดยนาไปใชราดตนลาไยชวงออกผลผลต ทาใหผลลาไยออกผลผลตไวขน นอกจากนยงนาปอเทองไปโรยเปนแถวตามรองสวนลาไย อตราการใชประมาณ 3 กโลกรมตอไร ไถกลบเมอปอเทองออกดอก โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจตอศนยฯ เนองจากอยในพนทไปมาสะดวกไมตองเดนทางไกล และยงไดรบความรในดานการพฒนาดน โดยการผลตปยหมก นาหมกชวภาพ สารปองกนแมลงศตรพช และไดนากลบไปใชในพนทของตนเองทาใหลดคาใชจายดานปยเคมและสารเคมลงไปไดมาก อกทงผลผลตลาไยยงเพมมากขนเมอเทยบกบตอนใชปยเคมเพยงอยางเดยว

35

นางศรพรรณ หมดไส อยบานเลขท 69/1 หม1 บานวงมย ตาบลประตปา อาเภอเมอง จงหวดลาพน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงของหมอดนทองด จากการสมภาษณเกษตรกรพบวา ไดเขามาดแปลงสาธตภายในศนยฯ และไดนาซปเปอรพด. 1 ไปทาปยหมก โดยนาไปใสตนลาไยรอบทรงพมประมาณ 50 กโลกรมตอไร นอกจากนยงนานาหมก (ซปเปอรพด.2) ผสมกบสารปองกนแมลงศตรพช (พด.7) ฉดพนชวงลาไยออกผลผลต ไดผลดไมมแมลงมารบกวน แตตองฉดพนบอยครง โดยภาพรวมเกษตรกรคดวาการมศนยเรยนรฯ ทอยในพนทใกลบานเปนสงทด เพราะไดรบความรในดานการพฒนาดน ตงแตมาใชนาหมกชวภาพ ปยหมก สารไลแมลง ทาใหลดตนทนคาใชจายดานปยเคมลงไปไดมาก

5.2.2 นายการณ แกวเซง หมอดนประจาตาบลนครเจดย อยบานเลขท 17/1 หม2 บานหนอง

สมณะ ตาบลนครเจดย อาเภอปาซาง จงหวดลาพน เปนประธานศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงโดยเปนศนยเรยนรดานการพฒนาทดน ไดแก การผลตปยหมก (ซปเปอรพด.1) นาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) พชปยสด สารปองกนแมลงศตรพช (พด.7) และยงมแปลงสาธตการใชประโยชนจากหญาแฝกในการปองกนการชะลางพงทลายของดน กลมเกษตรกรไดเขามาดแปลงสาธตดานการพฒนาทดนตางๆ ภายในศนย และไดเขามามสวนรวมในการผลตปยหมก นาหมก กลาหญ าแฝก เพอแจกจายใหแกเกษตรกรทมาขอรบบรการภายในศนยฯ โดยเฉลยเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 5-10 รายตอเดอน ภาพรวมของหมอดนการณมความพรอมดานความรในการแนะนาแจกจายวสดปรบปรงดน หมอดนการณมขอเสนอแนะเกยวกบกากนาตาลทตองการเพม เพราะไดมการรวมกลมในการผลตนาหมกและแจกจายใหเกษตรกรทเขามารบบรการทาใหไมเพยงพอเนองจากปจจบนเกษตรกรหลายคนสนใจในการนานาหมกชวภาพไปใชในสวนลาไย

36

นายอดลย วรรณรนทร อยบานเลขท 36/4 หม2 บานหนองสมณะ ตาบลนครเจดย อาเภอปาซาง จงหวดลาพน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนเศรษฐกจพอเพยงของหมอดนทองด จากการสมภาษณเกษตรกรพบวาไดเขามาดแปลงสาธตภายในศนยฯ และไดนาซปเปอรพด. 1 ไปทาปยหมก มสวนผสมคอ มลวว มลไก กากยา ใบลาไย นาไปใสรอบทรงพมตนลาไยอตราการประมาณ 50 กโลกรมตอตน นอกจากนยงนาซปเปอรพด.2 ไปทาน มก มสวนผสมในการหมก คอ เศษผลไม-ผก ไดแก มะละกอ มะเขอเทศ ฝรง ฟกทอง กากนาตาล โดยนาไปใชกบสวนลาไยตอนออกผลผลต โดย

นทางไกล และ ารผลตปยหมก นาหมก สารไลแมลง และไดนากลบไปใชในพนทของตนเองทาใหลดคาใชจายดานปยเคมและสารเคมลงไปไดมาก อกทงผลผลตลาไยยงเพมมากขนเมอเทยบกบตอนใชปยเคมเพยงอยางเดยว

นายพร ปญญากอ อยบานเลขท 78/1 หม2 บานหนองสมณะ ตาบลนครเจดย อาเภอปาซาง จงหวดลาพน ไดมาขอรบบรการจากศนยเรยนรการพฒนาทดนเศรษฐกจพอเพยงของหมอดนทองด จากการสมภาษณเกษตรกร พบวากอนทจะเขามาศกษาดงานในศนยเรยนรฯ ดนในสวนลาไยไมดขาดความอดมสมบรณ พอไดเขามาดแปลงสาธตภายในศนยเรยนรฯ และไดนาปยหมก (ซปเปอรพด.1) นาไปใสรอบทรงพมตนลาไยอตราการใชประมาณ 50-60 กโลกรมตอตน สวนนาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) นาไปใชกบสวนลาไยตอนออกผลผลต โดยภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจตอศนยฯ เนองจากไดรบความรในดานการพฒนาดน โดยเขามารวมกนผลตปยหมก นาหมก สารปองกนแมลงศตรพช และไดนากลบไปใชในพนทของตนเองทาใหลดคาใชจายดานปยเคมและสารเคมลงไปไดมาก นอกจากนผลผลตลาไยเพมขน

าห

ภาพรวมเกษตรกรมความพงพอใจตอศนยเรยนรฯ เนองจากอยในพนทไปมาสะดวกไมตองเดยงไดรบความรในดานการพฒนาดน โดยก

37

5.3 ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถานพฒนาทดน สถานพฒนาทดนลาพนไดดาเนนการจดทาจดเรยนรการพฒนาทดนเพอเปนศนยเรยนรใหแก

เกษตรกรและผทสนใจทวไป โดยจดทาแปลงสาธตการพฒนาทดนดานตางๆ และมปายบอกแสดงจดไดแก จดเรยนรเรองปยหมก จดเรยนรดานนาหมกชวภาพ จดเรยนรเรองหญาแฝก จดเรยนรการขยายพนธพชปยสด การปลกพชแซมดวยพชปยสด จดเรยนรการผลตพชสมนไพร และจดเรยนรการอนรกษดนและนาดวยแถบหญาแฝก โดยมหนวยงานเขามารวมบรณาการในการจดทาจดเรยนรการพฒนาทดนภายในสถานพฒนาทดนลาพน ไดแก การเลยงหมหลม เลยงปลาในกระชง ฯลฯ มเกษตรกรเขารวมอบรมศกษาดงานในปทผานมา จานวน 5 ครง

38

6. สระนาเพอการอนรกษดนและนา/แหลงนาขนาดเลก/ระบบสงนาในไรนา 6.1 สระนาเพอการอนรกษดนและนา (สระนาประจาไรนา)

นายสนทร สขสวสด อยบานเลขท 200 หม2 ตาบลทาทงหลวง อาเภอแมทา จงหวดลาพน พกด E 0504505 N 2038798 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตร 10 ไร ปลกลาไย จานวน 10 ไร เกษตรกรไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนเมษายน 2553 เพอเกบนาไวใชในชวงฤดแลง เดมใชนาฝนธรรมชาตในการเกษตร

นางสพร พงษพกผอน อยบานเลขท 140 หม 2 ตาบลทาทงหลวง อาเภอแมทา จงหวดลาพน พกด E 0504549 N 2038809 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตร 2 ไร ไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนเมษายน 2553 ใชประโยชนเกบนาไวใชในชวงฤดแลง เดมใชนาฝน เกษตรกรเลยงปลานลในสระ จานวน 3,000 ตว มรายไดเพมขนประมาณ 500 บาทตอเดอน

นายฉลาด คากาด อยบานเลขท 110 หม 2 ตาบลทาทงหลวง อาเภอแมทา จงหวดลาพน จากการสมภาษณ พบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตร จานวน 10 ไร โดยทานา 5 ไร และปลกผก 5 ไร เกษตรกรไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนเมษายน 2553 มการปลกหญาแฝกรอบสระนา และเลยงปลาดก 500 ตว ปลานล 1,000 ตว และกบ 500 ตว ทาใหมรายไดเพมประมาณ 1,000 บาทตอเดอน

39

6.2 ระบบสงนาในไรนา

นายจรล ขาศกด อยบานเลขท 146 หม7 ตาบลศรบวบาน อาเภอเมอง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดรบประโยชนจากระบบสงนาในไรนา โดยใชนาในการทานา ปลกขาว กข.6 จานวน 13 ไร

นายอดลย คาขาย อยบานเลขท 141/1 หม 7 ตาบลศรบวบาน อาเภอเมอง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดรบประโยชนจากระบบสงนาในไรนา โดยใชนาในการทานา ปลกขาว กข.6 จานวน 8 ไร และสวนลาไย จานวน 3 ไร

40

7. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ 7.1 นายทองมน กาบแกว ประธานกลมฯ อยบานเลขท 101/1 หม 10 ตาบลทาตม อาเภอปา

ซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทปลกลาไย และปลกพชผก ไดแก ผกบง ผกกาด ผกช ประมาณ 3 ไร มการรวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ และสารปองกนแมลงศตรพช โดยวสดผลตปยหมก ไดแกสารเรงซปเปอร ซปเปอรพด.1 จานวน 1 ซอง มลวว มลไก เศษใบลาไย สวนนาหมกชวภาพ ใชวสดในการหมกคอ สารเรงซปเปอร ซปเปอรพด.2 จานวน 1 ซอง หอยเชอร ผลไม มะเขอเทศ พชผกตางๆ กากนาตาล ปจจบนเกษตรกรใชปยเคมลดลง โดยใชปยเคมสตร 0-0-60 อตราการใช 1 กโลกรมตอตน รวมกบปยหมกอตรา 4-5 กโลกรมตอตน สวนนาหมกอตราการใช 1 ลตรตอตน การใช 3 ครงตงแตออกชอดอกจนถงเกบเกยวผลผลตลาไย เกษตรกรมความพอใจในการใชสารอนทรยชวภาพเพราะไดมการรวมกลมการทาปยหมก นาหมกชวภาพ ทาใหลดตนทนดานปยเคม และสารกาจดศตรพช และยงทาใหลาไยผลผลตดขน พชผกใบเขยวชอม ขายไดราคาด เพราะเปนผกปลอดภยจากสารเคม นอกจากนเกษตรกรยงมความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาททเขามาตดตามและใหคาปรกษาในการพนท 2-3 ครงตอเดอน

นายบญรตน ใจมา อยบานเลขท 191/1 หม10 ตาบลทาตม อาเภอปาซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณ เกษตรกรปลกลาไย จานวน 5 ไร 5 งาน มตนลาไยประมาณ 137 ตน มการปลกแฝก ตามรองสวนลาไยชวยลดการชะลางพงทลายของหนาดนได นอกจากนเกษตรกรนาใบหญ าแฝกไป คลมรกษาความชมชนใหแกตนลาไยอกดวย ปจจบนเกษตรกรใชปยเคมสตร 0-0-60 อตราการใช 1.5 กโลกรมตอตน ระยะเวลาในการใสคอชวงลาไยออกผลผลต โดยเกษตรกรมการใชปยหมก (ซปเปอรพด.2) อตราการใช 20 กโลกรมตอตน ระยะเวลาการใช 3 ครงจนถงเกบเกยวผลผลต และมการใชนาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.3) ราดบรเวณโคนตนลาไยอตราการใช 1 ลตรตอตน ระยะเวลาการใช 3 ครงจนถงเกบเกยว เกษตรกรมความพงพอใจมากเพราะสามารถลดตนทนได และยงทาใหตนลาไยออกชอดอกเยอะ ผลผลตเพมมากขนจากเดมไดแค 1,500 กโลกรม เพมเปน 3,000 กโลกรม อกทงดนรวนซย มไสเดอนดนใหเหนมากขน

นายกาธร ปญญะ อยบานเลขท 202/2 หม10 ตาบลทาตม อาเภอปาซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณ เกษตรกรปลกลาไย จานวน 3 ไร ซงตงแตเขารวมกลมทาใหใชปยเคมลดลงโดยปจจบนใชสตร13-13-21 อตราการใช 1-2 กโลกรมตอตน ระยะเวลาการใชคอชวงทลกลาไยออกผลแรกๆ มการใชปยหมก (ซปเปอรพด.1) อตราการใช 4 กโลกรมตอตน นาหมกชวภาพ (ซปเปอรพด.2) สวนนาหมกรดโคนตนลาไย ระยะเวลาการใชคอ 3 ครงตอเดอน หลงจากทเกษตรกรไดใชปยหมก และนาหมกเกษตรกรมความพงพอใจมากเพราะสามารถลดตนทนได และยงทาใหตนลาไยออกชอดอกเยอะ ผลลาไยโต ดนรวนซย หนาดนไมแหง

7.2 นายดวงแกว ยะลา ประธานกลมฯ อยบานเลขท 24/1 หม 8 บานกงมน ตาบลมะกอก อาเภอปาซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณเกษตรกรมพนททาการเกษตรจานวน 6 ไร ปลกลาไยจานวน 3 ไรปลกกระเทยม หอมแดง คะนา กวางตง จานวน 3 ไร มการรวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ และสารไลแมลง โดยวสดผลตปยหมก ไดแกสารเรงซปเปอรพด.1 จานวน 1 ซอง มลวว มลไก เศษใบลาไย ฟางขาว นาหมกชวภาพ ใชวสดในการหมกคอ สารเรงซปเปอรพด.2 จานวน 1 ซอง ผลไม เศษผกตางๆ กากนาตาล สวนวสดหมกสารปองกนแมลงศตรพชใชสารเรง พด.7 1 ซอง ตะไครหอม ขา

41

ใบมะกรด บอระเพชร ปจจบนเกษตรกรใชปยเคมลดลง โดยในพนทปลกลาไยใชปยเคมสตร 25-7-7 อตราการใช 20 กโลกรมตอไรใสรอบทรงพม รวมกบปยหมกอตรา 4-5 กโลกรมตอไร สวนนาหมกอตราการใช 1 ลตรตอตน ระยะเวลาการใช 3 ครงตงแตออกชอดอกจนถงเกบเกยวผลผลตลาไย สารปองกนแมลงศตรพชระยะเวลาการใชคอ 1 ครงตอสปดาห นอกจากนเกษตรกรยงมการใชถวพม ปอเทองในพนทปลกผก อตราการใช 5 กโลกรมตอไร ไถกลบชวงพชปยสดออกดอก ทาใหลดคาปยเคมในพชผกลงไดมาก เกษตรกรมความความพอใจในการใชสารอนทรยชวภาพเพราะ ทาใหลดตนทนดานปยเคม และสารกาจดศตรพช และยงทาใหลาไยผลผลตดขน พชผกขายไดราคาด เพราะเปนผกปลอดภยจากสารเคม นอกจากนเกษตรกรยงมความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาททเขามาตดตามและใหคาปรกษาในการพนท 2-3 ครงตอเดอน เกษตรกรมขอเสนอแนะคอตองการถงในการผลตนาหมกเพมขน เนองจากเกษตรกรในพนทหนมาสนใจการใชนาหมกในพชผก และไมผลเพมขน

นายนคม หวยเงน อยบานเลขท 43 หม3 ตาบลมะกอก อาเภอปาซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณเกษตรกรมพนทจานวน 5 ไร ปลกหอมแดงพนธลบแลเปนหลก โดยปลกพชผกอายสนเปนพชรองไดแก ผกกาด ผกกวางตง คะนา ปจจบนใชปยเคมสตร 15-15-15 อตราการใช 10 กโลกรมตอไร 8-24-24 อตราการใช 5-10 กโลกรมตอไรใชชวงเกบเกยวหอมแดง ตงแตเขารวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ สารปองกนแมลงศตรพช ทาใหลดตนทนลงไดมาก อกทงผลผลตพชผกเพมมากขน และขายไดราคามากยงขนเนองจากเปนผกปลอดสารพษ

นายทองคา วงศโพธ อยบานเลขท 60 หม8 ตาบลมะกอก อาเภอปาซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณเกษตรกรมพนททงหมด 6 ไร ปลกหอมแดงพนธลบแลเปนหลก โดยปลกพชผกอายสนเปนพชรองไดแก ผกกาด ผกกวางตง คะนา ปจจบนใชปยเคมสตร 15-15-15 อตราการใช 10 กโลกรมตอไร 13-13-21 อตราการใช 10 กโลกรมตอไร ตงแตเขารวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ สารปองกนแมลงศตรพช ทาใหลดตนทนลงไดมาก อกทงผลผลตพชผกเพมมากขน และขายไดราคามากยงขนเนองจากเปนผกปลอดสารพษ

นายจงจตร คะโรจน อยบานเลขท 34 หม8 ตาบลมะกอก อาเภอปาซาง จงหวดลาพน จากการสมภาษณเกษตรกรปลกลาไยจานวน 6 ไร ใชปยเคมสตร 46-0-0 อตราการใชประมาณ 10 กรมตอตนใสรอบทรงพม สวนปยหมก (ซปเปอรพด.1) อตราการใช 10-15 กโลกรมตอตน สวนนาหมกอตราการใชประมาณ 1 ลตรราดรอบทรงพมอาทตยละ 1 ครง โดยใชมากชวงลาไยออกผลเลกๆ จนถงเกบเกยว ตงแตเขารวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ สารปองกนแมลงศตรพช ทาใหลดตนทนลงไดมาก อกทงผลผลตลาไยผลโต ออกชอดอกมากขน ดนรวนซย

โดยภาพรวมกลมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพทง 2 ตาบล เกษตรกรมความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาททเขามาตดตามใหคาปรกษาในการพนทเสมอ และการทไดเขารวมกลมผลตปยหมก นาหมกชวภาพ สารปองกนแมลงศตรพช ทาใหเกษตรกรลดตนทกดานปยเคม และสารกาจดแมลงได

42

43

สถานพฒนาทดนลาปาง ไดดาเนนการนเทศ ตดตาม และประเมนผลการปฏบตงานในเขตพฒนาทดนตาบลจางเหนอ อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง โดยมกจกรรมทไดตดตามผลการปฏบตงานตามขอตกลง PSA มดงน 1. กจกรรมสงเสรมการใชเมลดพนธพชปยสด

นางมาลย อนแกวเครอ บานเลขท 2 หม 12 ตาบลแมถอด อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 20 ไร ปลกขาวทงหมด ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 25 กโลกรม นาไปปลกในนาขาว แลวไถกลบเมอมอายประมาณ 60 วน และมการใชปยหมกเมอตนขาวอายได 1 เดอน และใชนาหมกชวภาพพด.2 และพด. 7 ฉดพนปองกนแมลง หลงใชปยพชสดแลว ดนมความอดมสมบรณ พชเจรญเตบโตด ใบเขยว ไดผลผลตเพมมากขนและมคณภาพด ชวยลดรายจายไดประมาณไรละ 2,000 บาท

นายเมองเงน แสนธ บานเลขท 8 หม6 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 8 ไร ปลกขาว 8 ไร หลงจากปลกขาวแลวปลกถวลสงและกระเทยมตามฤดกาล ไดรบเมลดพนธปอเทอง จานวน 50 กโลกรม นาไปปลกในนา เนองจากพนทเปนดนเหนยวปนทราย ปลกในอตรา 5 กโลกรมตอไร ไถกลบเมออาย 45 วน หลงใชปยพชสดแลว ดนมความอดมสมบรณ พชเจรญเตบโตด ขาวไดผลผลตคณภาพด มนาหนก ชวยลดคาใชจายไดถง 50 เปอรเซนต

นายอรรถพล ลาปน อยบานเลขท 92 หม6 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 3 ไร โดยปลกขาวไรพนธ กข 1 จานวน 1 ไร ปลกลาไย และผก จานวน 2 ไร ไดรบเมลดพนธถวพรา จานวน 5 กโลกรม หวานกอนปลกขาว 1 เดอน ชวงฝนตกแลวไถกลบ ในพนทปลกขาว จานวน 1 ไร ปลกแลวมความงอกประมาณ 70 เปอรเซนต ปจจบนเกษตรกรมการใชปยหมกพด.1 และพด.2 รวมกบปยพชสด, ปยคอกคอ ขมา และยงใชโดโลไมท หวานพนทททาการเกษตร จงทาใหเกษตรกรมรายไดเพมมากขน จากเดมไดผลผลต 720 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลต 945 กโลกรมตอไร และสามารถลดการใชปยเคมลง จากเดมใชสตร 16-20-0 อตรา 50 กโลกรมตอไร แตปจจบนไมไดใชแลว ทาใหตนทนลดลงดวย นอกจากนเกษตรกรยงมความพงพอใจในการใชพชปยสด เพราะทาใหดนรวนซย ตนขาวแขงแรง แตกกอมากขน จากเดมประมาณ 15 ตนตอกอ เพมเปน 20 ตนตอกอ จงไดผลผลตเพมมากขน

44

นางสมาล วรรณลกษณ อยบานเลขท 16 หม2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จาก

การสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 5 ไร โดยปลกขาว พนธสนปาตอง 1 ทงหมด 5 ไร พนททาการเกษตรไมมปญหาอะไร ไดรบเมลดพนธถวพรา 25 กโลกรม เมอเดอนพฤษภาคม 2553 หวานในพนทปลกขาว 5 ไร อตราการใช 5 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอกประมาณ 80 เปอรเซนต และไดไถกลบเมออาย 50 วน ปจจบนเกษตรกรมการใชนาหนกชวภาพทหมกจากซปเปอร พด.2 รวมกบปยพชสด เกษตรกรมความพงพอใจในการใชพชปยสด เพราะทาใหดนรวนซย ตนขาวแขงแรง และไดผลผลตเพมมากขนจากเดม 270 กโลกรมตอไร เปน 300 กโลกรมตอไร

นางแสงหลา แสงดอน อยบานเลขท 48 หม 2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรทงหมด 12 ไร โดยปลกขาวพนธสนปาตอง 1 จานวน 9 ไร และปลกฟกทอง จานวน 3 ไร ไดรบเมลดพนธถวพรา จานวน 50 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2553 หวานในพนทปลกขาว 9 ไร อตราการใช 5 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอกประมาณ 80 เปอรเซนต ไดไถกลบถวพมดาอาย 50 วน ปจจบนเกษตรกรมการใชนาหมกชวภาพ ซปเปอร พด.2 ในชวงขาวอายประมาณ 20 วน รวมกบปยพชปยสด เกษตรกรยงมความพงพอใจในดานการใชพชปยสด เพราะทาใหดนรวนซยขน ตนขาวใบเขยว แตกกอมากขน เมลดไมลบ และปจจบนไดรบผลผลตเพมจากเดม 430 กโลกรมตอไร เปน 500 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจตอการปฏบตงานของเจาหนาททไดแนะนาการใชปยพชสดกอนนาไปปลก

45

นางคามล สรอยเงน บานเลขท 33 หม 2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 2 ไร ปลกขาวเหนยวพนธสนปาตอง ไดรบเมลดพนธถวพรา จานวน 25 กโลกรม นาไปหวานในนาขาวตอนเตรยมดน มเปอรเซนตการงอกประมาณ 80 เปอรเซนต และไถกลบเมออาย 50 วน เกษตรกรใชปยหมกรวมกบปยเคมสตร 15-15-15 จานวน 25 กโลกรมตอไร หลงใชปยพชสดแลว ดนมความอดมสมบรณดขน พชเจรญเตบโตด ตนขาวแขง ใบเขยว ไดผลผลตเพมมากขนจากเดม 550 กโลกรมตอไร เปน 700 กโลกรมตอไร เกษตรกรมรายไดเพมขน และตองการซปเปอร พด.1 และ 2 เพมขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นางประณม คาสม บานเลขท 32/1 หม2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 1 ไร ปลกขาวพนธสนปาตอง ไดรบเมลดพนธถวพรา จานวน 25 กโลกรม นาไปหวานในนาขาวตอนเตรยมดน มเปอรเซนตการงอกประมาณ 80 เปอรเซนต ปลอยทงไว 45 วน จงไถกลบ เกษตรกรใชปยเคมสตร 15-15-15 จานวน 30 กโลกรมตอไร หลงใชปยพชสดแลว ดนมความอดมสมบรณ พชเจรญเตบโตด ตนขาวแขงแรง ใบเขยว ไดผลผลตเพมขนจากเดม 450 กโลกรมตอไร เปน 650 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจทไดใชเมลดพนธถวพรา เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

2. กจกรรมปรบปรงบารงดนดวยปนหรอโดโลไมท

นายบญถน ตนบตร บานเลขท 89 หม 5 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 3 ไร 3 งาน ปลกขาวพนธ กข 6 ไดรบโดโลไมท จานวน 250 กโลกรม นาไปใชในพนท 3 ไร 3 งาน หวานโดโลไมทในชวงหนาฝน ทงไว 15 วนแลวไถกลบ หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลว ทาใหดนรวนซย ไมแขงกระดาง ไถกลบงายขน พชมการเจรญเตบโตด ทาใหขาวเมลด

46

ใหญ ชวยลดคาใชจายลงไดประมาณ 50 เปอรเซนต ผลผลตมคณภาพด และมรายไดเพมขนจากเดมปละ 10,000-20,000 บาท ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมทเพมมากขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นายประกาสทธ เขดประทม บานเลขท 85 หม 5 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 11 ไร ปลกขาว พนธ กข 6 ไดรบโดโลไมท จานวน 250 กโลกรม เมอเดอนพฤษภาคม 2553 นาไปใชในพนท 11 ไร หวานโดโลไมทในชวงหนาฝน ทงไว 15 วนแลวไถกลบ หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลวทาใหดนรวนซยขน ไมแขงกระดาง ไถกลบงายขน พชมการเจรญเตบโตด ทาใหขาวเมดใหญ นาหนกด ชวยลดคาใชจายลงไดประมาณ 50 เปอรเซนต ผลผลตมคณภาพด ชวยลดตนทนในการใชปยเคม 1,000 บาท/ไร มรายไดเพมขนจากเดมปละ 10,000-20,000 บาท ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมทเพมมากขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นางลาน สวรรณขณ บานเลขท 4/1 หม 6 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 3 ไร ปลกขาวพนธ กข 3 ไดรบโดโลไมท จานวน 150 กโลกรม หวานโดโลไมทในชวงหนาฝน ทงไว 15 วนแลวไถกลบ หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลวทาใหดนรวนซย ผลผลตขาวดขน มรายไดเพมขนจากเดมปละ 10,000-20,000 บาท ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมทเพมมากขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นางบงอร โลมอย อยบานเลขท 43/1 หม 6 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 2 ไร ปลกขาว พนธ กข 6 ไดรบโดโลไมท จานวน 150 กโลกรม หวานโดโลไมทในชวงหนาฝน ทงไว 15 วน แลวไถกลบ หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลวทาให ตนขาวมใบเขยว ผลผลตขาวเพมขน มรายไดเพมขนจากเดมปละ 5,000-10,000 บาท ขอเสนอแนะ อยากไดรบ โดโลไมทเพมมากขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นางศรไว ชยภม บานเลขท 1 หม 6 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 3 ไร ปลกขาว พนธ กข 6 ไดรบโดโลไมท จานวน 150 กโลกรมหวานโดโลไมทในชวงหนาฝน ทงไว 15 วน แลวไถกลบ หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดนแลวทาใหตนขาวแขงแรงขน จานวนผลผลตขาวมปรมาณเพมมากขน ดนรวนซย มรายไดเพมขนจากเดมปละ 10,000-20,000 บาท ขอเสนอแนะอยากไดรบ โดโลไมทเพมมากขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

47

นางสมจตร กาตาสาย บานเลขท 172 หม5 บานตนตอง อาเภอพชย จงหวดลาปาง จากการ

สมภาษณพบวา เกษตรกรมพนท 3 ไร ดนมปญหาเปนดนกรด ปลกขาว พนธ กข 6 จานวน 1 ไร และปลกพรก จานวน 2 ไร ไดรบโดโลไมท จานวน 200 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2553 นาไปใชในพนทปลกขาว 1 ไร หวานโดโลไมท ทงไว 15 วนแลวไถกลบ จงหวานขาว หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดน พชมการเจรญเตบโตด ใบเขยวขน ลดคาใชจายลงได 20 เปอรเซนต ไดผลผลตมคณภาพด ขาวมนาหนก เมลดขาวลบนอยลง ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมทเพมมากขน เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นายสมบต ยศปนตา บานเลขท 206 หม5 ตาบลพชย อาเภอเมอง จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทปลกพรก จานวน 1 ไร ดนมปญหาขาดธาตอาหาร ไดรบโดโลไมท จานวน 500 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2552 นาไปใชในพนท 1 ไร หลงจากหวานโดโลไมทเกษตรกรไดยกแปลงปลกพรกทนท และตากดนไวประมาณ 7 วน จงทาการปลกพรก หลงจากใชโดโลไมทปรบปรงดน ตนพรกมการเจรญเตบโตด ใบเขยวขน และมผลผลตเพมมากขน เกษตรกรสามารถลดคาใชจายลงได ประมาณ 50 เปอรเซนต และมรายไดเพมขนจากเดม 10,000 บาท เปน 20,000 บาท ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมทเพมมากขน

นางสาวสงวาล ยศวงเดอน อยบานเลขท 117/2 หม 5 ตาบลพชย อาเภอเมอง จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทปลกพรก จานวน 2 ไร ดนมปญหาแขง แนน ทบ ไดรบโดโลไมลทงหมด 500 กโลกรม เมอเดอนเมษายน 2553 นามาหวานในชวงยกแปลงปลกพรก เกษตรกรรายน

48

พอใจทไดรบปนโดโลไมลมาใช เพราะหลงจากปลกพรก ตนพรกมการเจรญเตบโต สมบรณ ใบเขยว แขงแรง ผลผลตทไดรบเพมขนจากเดม และยงชวยลดการใชปยเคมลงไดถง 50 เปอรเซนต จากเดมทใชปยเคม สตร 15-15-15 อตรา 50 กโลกรมตอไร เปน 25 กโลกรมตอไร เกษตรกรพงพอใจและมความตองการโดโลไมทเพมขน

นายสมงคา ปกคา อยบานเลขท 171 หม 5 ตาบลพชย อาเภอเมอง จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 4 ไร เปนพนทดนกรดจด ไดรบโดโลไมลทงหมด 200 กโลกรม ไดรบประมาณเดอนเมษายน 2553 นาไปหวานในพนทปลกขาวโพดหวาน จานวน 2 ไร หลงจากใสโดโลไมท ตนขาวโพดเจรญงอกงามด แขงแรง ใบเขยวสมบรณ ผลผลตเพมจากเดม 1 ตนตอไร เปน 1.5 ตนตอไร เกษตรกรพงพอใจทไดรบโดโลไมลมาใช เพราะสามารถลดการใชปยเคมลงถง 50 เปอรเซนต จากเดมใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 100 กโลกรมตอไร ปจจบนใชเพยง 50 กโลกรมตอไร แตถากรมฯไมมมาแจกกคงไมใช แตอยากไดรบโดโลไมทเพมขน

3. สงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก

3.1 หญาแฝกเพอปลก บานนาไมแดง หม 6 ตาบลนายาง อาเภอสบปราบ จงหวดลาปาง พกด E 0529517 N 1981635 ปลกหญาแฝกจานวน 50,000 กลา พนธพระราชทาน ปลกเดอนมถนายน 2553 บรเวณรอบบอนา สระเกบนา 50,000 กลา ปลกถกตองตามหลกวชาการ หญาแฝกมตายบางเนองจากดนเคม ปลกแลวสามารถชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน ปญหามววมากนหญาแฝกจงทาใหมจานวนลดลง

49

บานปาตาล หมท 2 ตาบลนายาง อาเภอสบปราบ จงหวดลาปาง พกด E 0517521 N 1946379 ปลกหญาแฝกจานวน 70,000 กลาพนธพระราชทาน ปลกวนท 30พฤษภาคม 2553 โดยปลกหาง 5 เซนตเมตร จานวน 4 แถว ปลกบรเวณรอบสระนาสาธารณะหมบานปาตาล หญาแฝกเจรญงอกงามดแตมตายบางและไดทาการปลกซอม ชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน

50

3.2 แฝกเพอแจกจาย

นายกรชวล อนตะจกร อยบานเลขท 202 หมท1 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง พกด E 0529744 N 1999786 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรไดรบหญาแฝกจานวน 15,000 กลา พนธทใชปลกคอพนธพระราชทาน ปลกหญาแฝกบรเวณรอบบอนา จานวน 15,000 กลา ปลกถกตองตามหลกวชาการ แฝกเจรญงอกงามด มการดแลรกษาโดยการตดใบ และมเจาหนาทเขามาตดตามผลการดาเนนงาน และใหคาแนะนาในการดแลรกษา เกษตรกรมความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาท และยงไดรบประโยชนจากการปลกหญาแฝกโดยชวยปองกนการชะลางพงทลายของหนาดนได รกษาความชมชนของดนและชวยลดการเสยหายของการปลกพช และสามารถนาใบหญาแฝกทไดจากการตดใบไปทาปยหมกตอได นางนงคราญ สมสนท อยบานเลขท 46 หมท 1 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง พกด E 0529654 N 19999739 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 17 ไร ไดรบหญาแฝก จานวน 3,000 กลา พนธพระราชทาน ปลกหญาแฝกบรเวณรอบบอนา 3,000 กลา ปลกเดอนมถนายน 2553 ปลกถกตองตามหลกวชาการ หญาแฝกเจรญงอกงามด มการดแลรกษาโดยการตดใบ มเจาหนาทใหคาแนะนากอนนาไปปลก และสามารถชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน เกษตรกรมความพอใจในการปลกหญาแฝก นางศรผอง ปคาแดง อยบานเลขท 47 หมท 1 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง พกด E 0529630 N 1999705 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 25 ไร ไดรบหญาแฝกจานวน 5,000 กลา พนธพระราชทาน ปลกหญาแฝกบรเวณรอบบอนา 5,000 กลา ปลกเดอนมถนายน 2553 ปลกถกตองตามหลกวชาการ หญาแฝกมตายบางเลกนอยและไดทาการปลกซอม สามารถชวยปองกนการชะลางพงทลายของดน เกษตรกรมความพอใจในการปลกหญาแฝก นายชวน มนเมาะ อยบานเลขท 106/2 หม7 ตาบลลอมแรด อาเภอเถน จงหวดลาปาง พกด E 9528179 N 1949216 ไดรบหญาแฝกจานวน 4,000 กลา พนธพระราชทาน ปลกบรเวณรอบบอนา 4,000 กลา ปลกถกตองตามวชาการ หญาแฝกเจรญงอกงามด ชวยลดการพงทลายของหนาดน มการดแลรกษาโดยการตดใบ มหญาแฝกตายบางและไดทาการปลกซอมแซม เจาหนาทใหคาแนะนากอนนาไปปลก เกษตรกรมความพอใจในการใชหญาแฝก

51

52

นายเวยงชย มโนรกษ อยบานเลขท 21 หม 5 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกหญาแฝกพนธพระราชทาน บรเวณรอบบอนา จานวน 3,000 กลา เมอเดอนมถนายน 2553 วธการปลกถกตองตามหลกวชาการ หญาแฝกเจรญงอกงามด มการตดใบ เกษตรกรมความพงพอใจในการปฏบตงานของเจาหนาท และยงไดรบประโยชนจากการปลกหญาแฝกโดยชวยปองกนการชะลางพงทลายของหนาดนได 4. กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน/จดทาระบบอนรกษดนและนาเกษตรทสง กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน

นายสมเดช จนทรวงศ อยบานเลขท 184 หม 2 ตาบลจางเหนอ อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททงหมด 4.5 ไร เปนพนทปลกขาวโพดเลยงสตว เกษตรกรไดรบทางลาเลยง เปนระยะทาง 5 กโลเมตร พกด E 0596449 N 2037018 เกษตรกรพงพอใจมากทไดรบทางลาเลยง เพราะทาใหการสญจร และการลาเลยงขนสงผลผลตไปขายสะดวกมากยงขน

นายบญสง พชยหลา อยบานเลขท 60 หม 7 ตาบลจางเหนอ อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทปลกขาวโพด จานวน 7 ไร เกษตรกรไดรบทางลาเลยง เปนระยะทาง 5 กโลเมตร พกดท E 0596449 N 2037018 เกษตรกรพงพอใจมากทไดรบทางลาเลยง เพราะทาใหการสญจร และการลาเลยงขนสงผลผลตไปขายสะดวกมากยงขน

53

5. จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง/ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถาน 5.1 จดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล

5.1.1 นางธนพร จตตะวกล หมอดนอาสาประจาหมบาน อยบานเลขท 123/1 หม12 บานทาเดอ ตาบลพชย องเมอง จงหวดลาปาง เปนผใหบรการจดเรยนรประจาตาบล เปนจดเรยนรดานเศรษฐกจพอเพยง จดเรยนรแหงนมแปลงสาธต รวมถงไดมการแจกเอกสารตางๆ ใหกบผมารบบรการ ซงมวสดปรบปรงบารงดน ไดแก เมลดพนธพชปยสด สารเรงซปเปอร พด.1 และสารเรง ซปเปอร พด.2 สารเรงซปเปอร พด.6 สารเรงซปเปอร พด.7 แจกจายใหกบเกษตรกร นกเรยน และผสนใจทวไป จดเรยนรประจาตาบลแหงนมความพรอมทจะใหคาแนะนาความรและชวยดาเนนการแจกจายวสดปรบปรงบารงดนแทนเจาหนาท ศนยเรยนรการพฒนาทดนฯ ไดมเกษตรกร และผทสนใจเขามาดงานเฉลย 40 คนตอเดอน และไดมการทาสมดบนทกรายชอเกษตรกรทขอรบบรการ

นางสาวทศนย ศรใจ อยบานเลขท 26 หม 12 บานทาเดอ อาเภอพชย จงหวดลาปาง ไดรบบรการจากจดเรยนรประจาตาบล โดยไดเขามาศกษาหาความรเกยวกบการการทานาหมกซปเปอร พด.2 พด.6 และ 7 เพอนาไปใชในพนททาการเกษตรของตนเอง และนาไปใชในพนทปลกผกชนดตางๆ ไดมการเขาไปดแปลงสาธต รวมถงไดดและอานเอกสารตางๆ เกยวกบการพฒนาทดน จากทไดเขาไปดแปลงสาธต ไดนาแบบอยางจากแปลงสาธตไปปฏบตตาม และไดแนะนาใหเพอนบานปฏบตตาม และไดชกชวนใหมาดงานทจดเรยนรแหงนดวย

54

5.1.2 หมอดนอาสาประจาหมบานนายววฒน เตปนวงศ อยบานเลขท 116/1 ตาบลแมป อาเภอแมพรก จงหวดลาปาง พกด E 051553 N 1935904 เปนจดเรยนรการพฒนาทดน มบรการแจกเมลดพนธพชปยสด ปนโดโลไมท ซปเปอรพด.1 ซปเปอรพด.2 ซปเปอรพด.3 พด.6 พด.7 พด.8 พด.9 พด.11 พด.12 และใหคาแนะนาแกเกษตรกรทกครงมกระเปาวเคราะหตวอยางดน แผนพบ เอกสารเผยแพร มความพรอมในการแนะนาใหความรแกเกษตรกรและชวยดาเนนการแจกจายวสดปรบปรงบารงดนแทนเจาหนาท และมเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 100 ราย/ป และยงจดทาบญชรายชอของเกษตรกรทมาขอรบบรการ

55

5.2 ศนยการเรยนรการพฒนาทดนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 5.2.1 หมอดนอาสาประจาตาบลแมปะ นายปรชา เคยวคามล อยบานเลขท 8 หม 10 ตาบล แมปะ พกด E 0533246 N 1955461 เปนศนยเรยนรการพฒนาทดนมบรการแจกโดโลไมท ปอเทอง ซปเปอรพด.1 ซปเปอรพด.2 ซปเปอรพด.3 พด.6 พด.7 และใหคาแนะนากบเกษตรกรทกครง มความพรอมในการแนะนาใหคาปรกษาแกเกษตรกรและชวยดาเนนการแจกจายวสดปรบปรงบารงดนแทนเจาหนาท เกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 80 ราย/ป เฉลยเดอนละประมาณ 5 ราย และจดทาบญชรายชอของเกษตรกรทมาขอรบบรการ เกษตรกรมความพอใจทไดรบบรการจากศนยเรยนรฯและอยากไดรบการแจกปอเทองและปนขาว

นายพนมพร สกดวงหลา อยบานเลขท 50 หม 10 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง ไดเขาไปดแปลงสาธตและนาเอกสารไปศกษา ไดรบแจกซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 พด.7 และนาไปทาตามแบบอยางทศกษา เมอใชพด.1 ในนาขาว สวนมะมวง สวนลาไยมความเจรญงอกงามดขาวมปรมาณเพมขน ดนรวนซย และใช พด.2 นามาผสมกบเศษพชและกากนาตาล เกษตรไดรบคาแนะนาจากหมอดนกอนนาไปใช เกษตรกรมความพอใจในศนยเรยนรการพฒนาทดนฯ นางเครอวลย แสนศร อยบานเลขท 105 หมท9 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง ไดรบบรการมแปลงสาธตดานเศรษฐกจพอเพยงมการเขาไปดแปลงสาธตและดเอกสาร และนาไปลองทาทบานของเกษตรกร ไดรบการแจกซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 พด.7 และเมอนาพด.1 มาผสมกบขวว ฟางขาว พด.2 ผสมกบเศษพช กากนาตาล และพด.7 ผสมกบตะไคร ขา สาบเสอ นาไปใชในนาขาวสวนผลไม ผลทได ในนาขาวดนรวนซย เพมจานวนผลผลตมากขนเกษตรกรไดรบคาแนะนาจากหมอดนและกลบมาดแปลงสาธตอยางสมาเสมอ เพราะใกลบานและยงไดเรยนรการทาปยหมก

56

5.2.2 หมอดนอาสาประจาตาบลแมกวะ นายหลยส กนทยะ อยบานเลขท 56 หมท1 ตาบลแมกวะ อาเภอสบปราบ จงหวดลาปาง พกด E 0536599 N 1981946 เปนศนยเรยนรการพฒนาทดนดานเศรษฐกจพอเพยง มการแจกวสดบารงดน ปอเทอง โดโลไมท ซปเปอรพด.1 ซปเปอรพด.2 ซปเปอรพด.3 พด.7 กอนแจกวสดปรบปรงบารงดนมการแนะนาแกเกษตรกรทกครง อยากใหศนยเรยนรการพฒนาทดนมกระเปาวเคราะหตวอยางดน และแผนผบเอกสารเผยแพรตางๆ เพมเตม หมอดนอาสามความพรอมใหคาแนะนาแกเกษตรกรแทนเจาหนาท มเกษตรกรมาขอรบบรการประมาณ 1,000 ราย/ป เดอนละประมาณ 10 ราย และจดทาบญชรายชอของเกษตรกรทมาขอรบบรการเกษตรกรมความพอใจในศนยเรยนรฯเพราะใหความรเรองดนและไมตองเสยคาใชจาย ขอเสนอแนะอยากไดรบปนขาวเพม นางวน สคาด อยบานเลขท 41 หม 1 ตาบลแมกวะ อาเภอสบปราบ จงหวดลาปาง ไดรบบรการจากศนยฯ ดานแปลงสาธตเศรษฐกจพอเพยง มการเขาไปดแปลงสาธตและนาเอกสารไปศกษาไดรบแจกซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 พด.7 เมอใชพด.1 พด.2 และนาไปทาตามทศกษา ปลกพชผกไดดขน ตนพรกออกผลผลตมากขน ตนขาวเจรญเตบโตใหผลผลตเพม มนาหนก ไดรบคาแนะนาจากหมอดนกอนนาไปใช และยงมาขอคาแนะนาจากหมอดนดแบบอยางแปลงสาธตอยางสมาเสมอ ไดรบความรจากศนยเรยนรประจาตาบล ไดเรยนรการทาปยหมกชวยลดตนทนเกษตรกรมความพอใจในศนยเรยนรประจาตาบล นางมวน สคาด อยบานเลขท 98 หม 1 ตาบลแมกวะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง ไดรบบรการจากศนยฯ ดานแปลงสาธตเศรษฐกจพอเพยง มการเขาไปดแปลงสาธตและเอกสาร และนาไปลองทาทบานของเกษตรกร ไดรบการแจกซปเปอร พด.1 ซปเปอร พด.2 พด.7 เมอใชปยหมกพด 1 ในสวนพรก ตนพรกมการเจรญเตบโตดขน และทานาหมกจากสารเรงพด.2 หมกกบผก มะละกอ กากนาตาล โดยใชฉดพนในแปลงผกและขาว ทาใหพชเจรญเตบโตดและไดรบผลผลตเพมมากขน ดนรวนซย ไดรบคาแนะนาจากหมอดนทกครงกอนนาไปใชและเขามาขอความรอยางสมาเสมอ ทาใหเรยนรการพฒนาดนใหดขน เกษตรกรมความพอใจและอยากไดรบกากนาตาลและถวพรา

57

5.3 ศนยเรยนรการพฒนาทดนของสถานพฒนาทดน สถานพฒนาทดนลาปางไดดาเนนการจดทาจดเรยนรการพฒนาทดนเพอเปนศนยเรยนรใหแก

เกษตรกรและผทสนใจทวไป โดยจดทาแปลงสาธตการพฒนาทดนดานตางๆ และมปายบอกแสดงฐานการเรยนร ไดแก ปยหมก นาหมกชวภาพ หญาแฝก การขยายพนธพชปยสด โดยมหนวยงานเขามารวมบรณาการในการจดทาจดเรยนรการพฒนาทดนภายในสถานพฒนาทดนลาปาง ไดแก ฐานการเรยนรดานประมง และปศสตว

58

6. สระนาเพอการอนรกษดนและนา/แหลงนาขนาดเลก/ระบบสงนาในไรนา 6.1 สระนาเพอการอนรกษดนและนา (สระนาประจาไรนา)

นายชวน มนเมาะ อยบานเลขท 106/2 หมท 7 ตาบลลอมแรด อาเภอเถน จงหวดลาปาง พกดE 9528179 N 194216 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทงหมด 10 ไร ปลกพชหลกคอมะมวง จานวน 4 ไร พชรองไดแก ไมสก ยคาลปตส ผกสวนครว จานวน 6 ไร เกษตรกรแตเดมใชแหลงนาจากนาฝน และแหลงนาตามธรรมชาต กรมพฒนาทดนไดขดสระนา จานวน 1 สระ เมอเดอน มนาคม 2553 ถกตองตามแบบการขดสระนา และมการปลกแฝกรอบสระนา เกษตรกรใชประโยชนจากสระนาโดยปลกพชผกรอบสระนาและใชเลยงปลานลแตยงไมไดรบประโยชนจากสระนาทขดใหม เกษตรกรอยากไดสระนาเพม นางนงคราญ สมสนท อยบานเลขท 46 หมท 1 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง พกด E 0529654 N 19999739 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทงหมด 17 ไร ปลกพชหลกคอลาไย จานวน 17 ไร แตเดมเกษตรกรเคยใชแหลงนาตามธรรมชาต กรมพฒนาทดนไดขดสระนาใหจานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนมนาคม 2553 ถกตองตามแบบการขดสระนา และมการปลกแฝกรอบสระนา ประโยชนทไดจากสระนา มนาใชในครวเรอน สวนลาไย และใชเลยงหมจานวน 15 ตว เกษตรกรยงไมมรายไดจาการขดสระนาเนองจากลาไยยงไมออกดอก เกษตรอยากไดรบแจกพนธปลา นายกองภพ อนตะจกร อยบานเลขท 202 หมท 1 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง พกด E 0529744 N 1999786 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทงหมด 5.5 ไร ปลกลาไย ขา ตะไคร ชะอม ผกหวานปา แตเดมเกษตรกรเคยใชแหลงนาจากธรรมชาต และกรมพฒนาทดนไดขดสระนาใหจานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนมนาคม 2553 ถกตองตามแบบการขดสระนา และมการปลกแฝกรอบสระนา ประโยชนทไดจากสระ ปลกผกรอบสระนา นานามาใชในครวเรอน ใชเลยงปลานล เกษตรกรไดรบประโยชนจากสระนาเดอนละ 40,000-50,000 บาท นางศรผอง ปคาแดง อยบานเลขท 47 หมท 1 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง พกด E 0529630 N 1999705 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนทงหมด 31 ไร ทานา 18 ไร และสวนลาไย 13 ไร เดมเคยใชแหลงนาตามธรรมชาต และกรมพฒนาทดนไดขดสระนาใหจานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนมนาคม 2553 ถกตองตามแบบการขดสระนา และมการปลกแฝกรอบสระนา ประโยชนทไดจากสระนา ปลกผกรอบสระนา นานามาใชในสวนลาไยจานวน 13 ไร เกษตรกรยงไมไดรบประโยชนจากสระนาเนองจากผลผลตกาลงออกและยงไมมรายไดเพม

59

นายคมกฤต ภมมะภต อยบานเลขท 89 หม 1 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง พกด

E 5834667 N 2021997 จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตร จานวน 40 ไร โดยปลกตนสกและมะขาม เดมเกษตรกรใชนาฝนธรรมชาตในการเกษตร เกษตรกรไดรบการขดสระจากกรมพฒนาทดน จานวน 1 สระ ขดเสรจเมอเดอนเมษายน 2553 เพอเกบนาไวใชในชวงฤดแลง เกษตรกรไดเลยงปลาดกจานวน 1,500 ตว และปลานลจานวน 3,000 ตว เกษตรกรมรายไดจากการขดสระเพมขนประมาณ 500 บาทตอเดอน

60

6.2 แหลงนาขนาดเลก

กรมพฒนาทดนไดดาเนนงานกอสรางแหลงนาขนาดเลกในบานทาใหม หม 3 ตาบลเถนบร อาเภอเถน จงหวดลาปาง อางเกบนาความจ 1,500,000 ลบ.หม ขนาด 2,000 เมตร พกด E 0516862 N 1945017 ปลกหญาแฝกรอบขอบสระ ประมาณ 40,000 กลา

61

7. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ 7.1 นายวนย กตต อยบานเลขท 14/1 หมท 6 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง จาก

การสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 8 ไร แบงเปนพนทนาขาว พนธ กข 6 จานวน 6 ไร และเปนพนทปลกถงลสง จานวน 2 ไร ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพไดมการใชนาหมก พด.2 โดยมวสดหมกคอเศษผก ผลไมทเหลอในพนท นาไปฉดพนอาทตยละ 1-2 ครงตอเดอน ในพนทนาขาว และพด.3 จานวน 100 กโลกรมตอไร ปจจบนในพนทปลกขาวเกษตรกรใชปยเคม 15-15-15 อตรา 6 กโลกรมตอไร หลงจากใชพด.2 และพด.3 ผลผลตขาวมปรมาณเพมมากขน ดนรวนซย เกษตรกรมความพงพอใจมากเพราะสามารถชวยลดตนทนลงได ดนรวนซนขน มเจาหนาทใหคาแนะนากอนนาไปใช ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมลเพมขน

นายบญจนทร กนชย อยบานเลขท 28 หมท 6 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 5 ไร แบงเปนพนทนาขาว พนธกข 6 จานวน 3 ไร และเปนพนทปลกถงลสง จานวน 2 ไร พบปญหาคอดนแขง ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพไดมการใชนาหมก พด.2 ในพนทปลกขาว นาไปฉดพนอาทตยละ 1-2 ครงตอเดอน และพด.3 จานวน 100 กโลกรมตอไร ในปปจจบนใชปยเคมสตร 15-15-15 ในอตรา 50 กโลกรมตอไร ปจจบนไดรบผลผลต 1,250 กโลกรมตอไร จากเดมไดรบผลผลต 1,083 กโลกรมตอไร ตนขาวใบเขยว มเมลดลบลดลง ดนรวนซยดขน เจาหนาทใหคาแนะนากอนนาไปใช เกษตรกรมความพงพอใจ

นายสพล เสนามาต อยบานเลขท 57/1 หมท 6 ตาบลทงงาม อาเภอเสรมงาม จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 6 ไร แบงเปนพนทนาขาว พนธ กข 6 จานวน 6 ไร และเปนพนทปลกหอมและกระเทยม จานวน 1.5 ไร พบปญหาดนแขง เกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพไดมการใชพด.1 โดยใชขวว ขคางคาว เปนวสดในการหมก พด.3 .ใชปยหมก 16 กโลกรมตอไร และพด.2 โดยมวสดหมกคอ หอยเชอร กลวย มะเขอ มะละกอ โดยใชในพนทปลกขาว พนทก 3 ครงตอเดอน ปจจบนใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 16 กโลกรมตอไร ปจจบนไดรบผลผลต 1,250 กโลกรมตอไร จากเดมไดรบผลผลต 1,083 กโลกรมตอไร ตนขาวใบเขยว ผลผลตเพมมากขน เกษตรกรมความพอใจ เจาหนาทใหคาปรกษาแนะนากอนนาไปใช

7.2 นางทองเครอ จมดวง อยบานเลขท 79 หมท5 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 24 ไร ปลกขาวพนธ กข 6 จานวน 12 ไร ปลกกระเทยม จานวน 12 ไร ดนมสภาพเปนดนแขง เกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพ พด.2 ฉดพนทกๆ 15 วน รวมกบใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 4 กโลกรมตอ 12 ไรและปนขาว 41 กโลกรมตอไร สาหรบนาขาวปทผานมาใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 29 กโลกรมตอไร หลงจากใชพด.2 ผลผลตขาวมปรมาณเพมขน ขาวมนาหนกไมมโรค ดนรวนซย เกษตรกรยงไดแนะนาเพอนบานใหใชพด.2 และมเจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน1 ครงตอเดอน

นางวนเพญ ดวงตา อยบานเลขท 75 หม 5 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 15 ไร ปลกขาวพนธ กข 6 จานวน 9 ไร และกระเทยม 6 ไร ดนมสภาพเปนดนแขง เกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพ เกษตรกรใชพด.2 ทหมกจากหอยเชอร ผลไม ผกและกากนาตาล ในพนทปลกนาขาว จานวน 9 ไร ใสประมาณ 1

62

อาทตยกอนปลก ปจจบนใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 1 กโลกรมตอไร ปนขาว อตรา 4 กโลกรมตอไร และปอเทองอตรา 4 กโลกรมตอไร ปลกแลวมความงอก 30 เปอรเซนต เนองจากฝนแลง จากเดมใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 16 กโลกรมตอไร ทาใหลดตนทนในการใชปยเคมลง จากเดมไดรบผลผลต 60 กโลกรมตอไร ปจจบนไดรบผลผลต 70 กโลกรมตอไร หลงจากใชพด2. แลวผลผลตขาวเพมมากขน ขาวมนาหนก ดนรวนซย เกษตรกรมความพอใจและยงแนะนาเพอนบานใหใชพด.2 มเจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน นางนว ไชยวงค อยบานเลขท 2 หมท6 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 2 งาน ปลกกะหลาปลและผกคะนา เกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพ พด1 โดยใชฟางขาว ขวว และใบไมในการหมก พด3 จานวน 30 กโลกรมตอไรในพนทปลกผก ใสในชวงเวลา 2-3 อาทตยตอครง พด.7 ฉดในพนทปลกผก ใสชวงเวลา2-3 อาทตยตอครง ปจจบนใชปยคอกอตรา 30 กโลกรมตอไร จากเดมใชปยเคมสตร16-20-0 อตรา 100 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความพงพอใจเพราะชวยลดการใชปยเคม ผลผลตผกเพมมากขน ดนรวนซยมไสเดอนดน เจาหนาทใหคาแนะนากอนนาไปใช 3-6 ครงตอป นางบวบาน จอมศร อยบานเลขท 17 หม 6 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 3 ไร ปลกขาวพนธ กข 6 จานวน 3 ไร เกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพ พด.1 ใชวสดหมกฟางขาว ขวว ใบไม พด.2 หมกโดยใชมะละกอ หยวกกลวย ใบไม และกากนาตาล พด.7 หมกโดยใชขา ตะไคร สะเดา ฉดในนาขาวปองกนเพลย ปจจบนใชปยเคมสตร 16-0-0 อตรา 8 กโลกรมตอไร ชวยลดการใชปยเคม 600 บาทตอไร ปจจบนไดรบผลผลตขาว 1,000 กโลกรมตอไร จากเดม 900 กโลกรมตอไร ตนขาวใบเขยว มการเจรญเตบโตด ผลผลตเพมมากขน เจาหนาทใหคาแนะนากอนนาไปใช เกษตรกรมความพอใจในการใชสารเรงพด. ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมลเพมมากขน นางเหลยม โลมอย อยบานเลขท 2/2 หมท6 ตาบลแมปะ อาเภอเถน จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 3 ไร ปลกขาวพนธ กข 6 จานวน 10 ไร ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพ พด.1 โดยใชฟางขาว ขวว ใบไม พด.2 หมกโดยใช มะละกอ หยวกกลวย ใบไม กากนาตาล พด.7 หมกโดยใชใบสะเดา ขา ตะไคร บอระเพด สาบเสอ ใบลกยอ ฉดปองกนเพลย ปจจบนใชปยเคม 16-20-0 อตรา 16 กโลกรมตอไร ชวยลดการใชปยเคม 50 กโลกรมตอไร ชวยลดตนทน 600 บาทตอไร ปจจบนไดรบผลผลต 1,000 กโลกรมตอไร จากเดม 800 กโลกรมตอไร ตนขาวแขงแรงไมเปนโรค ผลผลตขาวเพมมากขน มเจาหนาทแนะนากอนนาไปใช ขอเสนอแนะอยากไดรบโดโลไมลเพมขน

63

64

7.3 นายธรรม ขลงพลอย อยบานเลขท 23 หม 2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกมะขาม จานวน 8 ไร ไดนานาหมกซงทาจากซปเปอร พด.2 ไปใชในพนทปลกมะขาม โดยฉดพนในชวงออกดอก และชวงตดฝก เกษตรกรพงพอใจมาก เพราะผลผลตทไดมคณภาพด มะขามมรสหวาน ผลผลตเพมขนจากเดม 125 กโลกรมตอไร เปน 190 กโลกรมตอไร เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นางศรวรรณ สรอยเงน บานเลขท 39 หม 2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรปลกขาว จานวน 2 ไร ไดนานาหมกชวภาพททาจากซปเปอร พด.2 โดยการฉดพนในชวงขาวอาย 15 30 45 วน และชวงขาวเรมตงทอง รวมกบการใชปยเคมสตร 16-20-0 จานวน 10 กโลกรมตอไร หลงจากใชแลวทาใหลดคาใชจายลงไดมาก ปจจบนไมไดใชปยเคม เกษตรกรมความพงพอใจทไดใชนาหมก เพราะผลผลตทไดมคณภาพด ขาวมผลผลตเพมขน จากเดม 400 กโลกรมตอไร เปน 600 กโลกรมตอไร เจาหนาทเขามาตดตามและใหคาปรกษาการดาเนนงาน 1 ครงตอเดอน

นางสมหวง ยอดคา อยบานเลขท 92 หม 2 ตาบลนาสก อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง จากการสมภาษณพบวา เกษตรกรมพนททาการเกษตรประมาณ 10 ไร แบงเปนพนทนาขาว 5 ไร และอก 5 ไร ปลกขาวโพดเลยงสตว ปจจบนเกษตรกรไดรบการสงเสรมใหใชสารอนทรยชวภาพจากสารเรงซปเปอร พด.2 โดยมวสดหมกคอ มะละกอ กลวย ฟกทอง นาไปฉดพนและใสในนาขาวชวงอาย 15 และ 45 วน รวมกบการใชปยหมก ปจจบนไมไดใชปยเคม หลงจากทเกษตรกรไดใช ซปเปอร พด.2 มความพงพอใจมาก เพราะตนขาวแขงแรง นาหนกด ผลผลตเพมมากขน จากเดม 350 กโลกรมตอไร เปน 400 กโลกรมตอไร เกษตรกรมความตองการไดรบโดโลไมทเพมขน

.=j

65

สรปผลการตรวจราชการดานผลสมฤทธ (outcome) ตามขอตกลงการทางาน (PSA) ประจาปงบประมาณ 2553 สานกงานพฒนาทดนเขต 6 ดานความพงพอใจตอการนาเทคโนโลยการพฒนาทดนไปปฏบตในพนททางการเกษตร

1. เกษตรกรไดนาเมลดพนธถวพรา ปอเทอง ปยหมก และนาหมกชวภาพ โดยนาไปใชในพนทปลกลาไย ขาวโพดฝกออน กระเทยม ขาวโพดเลยงสตว และขาวไร ซงจากการสมภาษณเกษตรกรสวนใหญมความพงพอใจในการใชเมลดพนธพชปยสด ปยหมก นาหมกชวภาพ และบางพนทมการเกบเมลดพนธพชปยสดไวใชเองในพนท เนองจากผลผลตทางการเกษตรเพมขน และสามารถลดตนทนได ดงน

- ขาวโพดฝกออน จากเดมไดผลผลต 150-160 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตเพมขนเปน 185-200 กโลกรมตอไร

- กระเทยม ปจจบนเกษตรกรมการใชปยเคมลดลงโดยใชสตร 13-13-21 อตราการใช 40-45 กโลกรมตอไร จากเดมทเคยใช 50-60 กโลกรมตอไร

- ขาวโพดเลยงสตว จากเดมไดผลผลต 10,000 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตเพมขนเปน 15,000 กโลกรมตอไร

- ขาวไร จากเดมไดผลผลตขาว 720 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตขาว 945 กโลกรมตอไร 2. เกษตรกรไดนาปนโดโลไมท โดยนาไปใชในพนทปลกขาวเปนสวนใหญ โดยเกษตรกรมความ พงพอใจในการใชปนโดโลไมทในการปรบปรงบารงดน เนองจากผลผลตขาวไรเพมขนจากเดมไดผลผลตขาว 500-600 กโลกรมตอไร ปจจบนไดผลผลตขาว 800-1,000กโลกรมตอไร 3. เกษตรกรทไดรบสระนาประจาไรนา สวนมากมความพงพอใจเนองจากไดรบประโยชนจากสระนาประจาไรนา เนองจากมนาไวใชในหนาแลง และมรายไดเพมจากการเลยงปลาเชน ปลานล ปลาดก กบ ในสระนาประจาไรนา โดยเฉลยเกษตรกรมรายไดเพม 500-1,000 บาทตอเดอน

66

ปญหาและขอเสนอแนะการตรวจราชการดานผลสมฤทธ 1. กจกรรมสงเสรมปรบปรงดนดวยปยพชสด

1. เกษตรกรสวนใหญตองการเมลดพนธพชปยสดมาก แตไดรบเมลดพนธพชปยสดในจานวนจากด รวมถงเมลดพชปยสดทไดรบไมตอเนองและลาชา ทาใหอตราการใชเมลดพนธพชปยสดไมเปนไปตามคาแนะนา

ขอเสนอแนะ ควรมการสงเสรมใหหมอดนอาสาหรอเกษตรกรปลกพชปยสดเพอเกบเมลดพนธไวใชเองในการเพาะปลกปถดไป นอกจากนควรมการจดตงธนาคารเมลดพนธ เพอบรการยมเมลดพนธพชปยสดแกกลมเกษตรกรทมความพรอมกอนแลวสรางเครอขายใหมๆ โดยใหมการใชคนในอตราทกาหนดเพอนามาหมนเวยนกระจายใหกลมอนๆ ตอไป

2. เกษตรกรมความตองการชนดเมลดพนธพชปยสดใหเหมาะสมกบพนท ขอเสนอแนะ ควรมการสอบถามเกษตรกรในพนทวามความตองการพชปยสดชนดใด เพราะบาง

พนทเกษตรกรมความตองการเมลดพนธพชปยสดตระกลถวมาก เนองจากพชปยสดตระกลถวไถกลบไดงายกวาปอเทอง ดงนนเพอใหเกษตรกรยอมรบพชปยสดควรมการแจกเมลดพนธพชปยสดใหเหมาะสมกบพนทของเกษตรกร

2. กจกรรมสงเสรมปรบปรงดนดวยปน/ยปซมเพอการเกษตร 1. เกษตรกรไมทราบคาความเปนกรด-ดางของดนในพนทเพาะปลกของตนเอง ทาใหอตราการใช

ไมเปนไปตามคาวเคราะหดน อตราทใชนอยเกนไปจงไมเหนผลดานการปรบปรงดนและแกความเปนกรดทชดเจน

ขอเสนอแนะ การแจกวสดปรบปรงดนใหกบเกษตรกรเจาหนาทหนวยพฒนาทดนควรจะตองเขาไปวดคาความเปนกรด-ดางของดน ใหผลการตรวจวเคราะหดนกบเกษตรกรกอนทจะแจก พรอมทงแนะนาอตราการใชใหถกตองเหมาะสม ตลอดจนควรเขาไปตรวจคาความเปนกรด-ดางของเกษตรกรหลงจากเกษตรกรนาไปใชแลว และตดตามตอเนองเพอใหเหนผลอยางชดเจน

3. กจกรรมสงเสรมการอนรกษดนและนาดวยหญาแฝก หญาแฝกเพอปลก 1. มการนาหญาแฝกไปปลกบรเวณรมสระ รมคลอง ถนน บางแหงหญาแฝกแหงตาย เนองจาก

สภาพแหงแลงขาดนา การขดลอกคลอง ทงยงไมมการดแลรกษาและปลกซอม ขอเสนอแนะ ควรมการดแลรกษาอยางสมาเสมอ เขาไปตดตามการดาเนนงาน และควรมปาย

แสดงรายละเอยดโครงการ โดยแสดงใหเหนวาพนทสวนนไดมการปลกหญาแฝกเพอฟนฟและปองกนการชะลางพงทลายของดน ตลอดจนกรมฯควรจดสรรงบประมาณเพอการตดตามดแลรกษาประเมนผลในพนททมศกยภาพ เพอใหการปลกหญาแฝกบรรลตามวตถประสงค

หญาแฝกแจกจาย 1. ขาดความรในการปลก ไมมการดแลรกษา ทาใหหญาแฝกตาย ขอเสนอแนะ เจาหนาทควรใหคาแนะนากบผทมาขอรบกลาหญาแฝกกอนนาไปปลกและแนะนา

ใหปลกชวงฤดฝน มการตดตามการนาไปใชประโยชนบาง

67

2. หลงจากรณรงคการปลกหญาแฝกแลวเจาหนาทไมคอยตดตามผลการดาเนนงานใหคาแนะนาในการดแลรกษา หรอสงมอบใหกบตาบลและชมชนเจาของพนทรบผดชอบ ซงบางแหงพบวาหญาแฝกเสยหายจากการกอสรางของหนวยงาน

ขอเสนอแนะ หนวยพฒนาทดนควรมการประสานงานกบตาบล ผนาทองถน และหนวยงานทเกยวของใหชวยกนดแลรกษาหญาแฝกแลวทาความเขาใจ รบรถงคณคาและประโยชนทไดรบจาก หญาแฝก และมการแกไขปญหาถาหญาแฝกกดขวางการกอสราง ตองมการขดแยก หรอเคลอนยายหญาแฝกกอนมการกอสราง

4. กจกรรมจดทาระบบอนรกษดนและนาบนพนทลม-ดอนในเขตพฒนาทดน/จดทาระบบอนรกษดนและนาเกษตรทสง หรอบนชมชนพนทสง

1. บางแหงบอนา บอดกตะกอน รองสวน ตนเขน เกบนาไดนอย เกษตรกรตองการขดใหลกขนเพอเกบนาไวใชในฤดแลง

ขอเสนอแนะ เสนอกรมพจารณาเพมเตม 2. การบรการจดระบบอนรกษาดนและนาไมทวถง

ขอเสนอแนะ ทางสถานพฒนาทดนสวนภมภาคควรชแจงใหเกษตรกรเขาใจถงวตถประสงคงบประมาณและนโยบายของกรมพฒนาทดน

3. เกษตรกรบางสวนมการใชประโยชนจากกจกรรมระบบอนรกษดนและนาทไดรบการสนบสนน นอย

ขอเสนอแนะ ทางสถานพฒนาทดนควรมการแนะนา และสงเสรมใหเกษตรกรมการใชประโยชนจากกจกรรมระบบอนรกษดนและนาทไดรบอยางเตมทและมประสทธภาพอยางยงยน โดยใชรวมกบปจจยการผลตอนๆ ของกรมพฒนาทดน

5. กจกรรมจดเรยนรการพฒนาทดนประจาตาบล/ศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง 1. ความพรอมในการใหบรการและการถายทอดความรของศนยเรยนร/จดเรยนร ขอเสนอแนะ ควรแนะนาใหเจาหนาทของศนยเรยนร/จดเรยนรจดสถานท เชนจดบรการความร ดานเอกสาร วสดปรบปรงดน (สารเรง) ตลอดจนแปลงสาธตตางๆใหเปนระเบยบ จดหมวดหมเพอสะดวกแกเกษตรกรทเขามาใชบรการ 2. หมอดนอาสาผดแลศนยเรยนรการพฒนาทดนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงบางพนทมศกยภาพและสนใจในเรองการขอรบรองมาตรฐานปจจยการผลต (Q) เพอทาการเกษตรอนทรย ขอเสนอแนะ เจาหนาทหนวยของทางสถานพฒนาทดนควรมการประสานงานกบทาง ศนยอานวยการสงเสรมการเกษตรอนทรย สานกเทคโนโลยชวภาพทางดนในเรองรายละเอยดในการขอรบการรบรองมาตรฐานปจจยการผลต (Q)

6. การกอสรางสระนาประจาไรนา การวางแผนทดนและใชประโยชนจากสระนา และพนทโดยรอบ ยงมการใชประโยชนไมได

ประสทธภาพสงสด ขอเสนอแนะ เจาหนาทสถานพฒนาทดนในพนททรบผดชอบควรแนะนาใหเกษตรกรชวยกนดแลรกษาและใชประโยชนจากสระนาอยางมประสทธภาพและยงยนตามวตถประสงคของโครงการและ

68

ใหเจาหนาทเขาไปตดตามผลการดาเนนงานอยางตอเนองโดยสนบสนนพนธพช พนธสตว พนธปลา อกทงพนธหญาแฝก เพอลดการชะลางพงทลายของขอบสระใหสามารถกกเกบนาไวใชรดพชผกรอบขอบสระ และใชเลยงปลาไดตลอดฤดกาล นอกจากนปายควรระบปพ.ศ.ทเกษตรกรไดรบการขดสระนาดวย

7. กจกรรมสงเสรมการผลตและใชสารอนทรยชวภาพ ขาดแคลนวสดอปกรณ เชน กากนาตาล ถงหมก ขอเสนอแนะ เนองจากในปจจบนเกษตรกรหนมาใหความสนใจใชสารอนทรยเพมมากขน ทาใหกากนาตาลเปนทตองการของกลมการใชสารอนทรยชวภาพ ดงนน สถานพฒนาทดนควรสารวจวากลมใดเปนกลมททาอยางจรงจงเหนประโยชนในการใชสารอนทรยมจานวนสมาชกมากนอยเพยงใด เพอทจะไดจดสรรกากนาตาลใหเพยงพอตอการใชภายในกลม และควรสงเสรมใหเกษตรกรไดหาวสดในทองถนทใหความหวานแทนกากนาตาล