คู่มือการใช้ Small - Lab Kit ชุดที่ 1...

I

คมอการใช Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร

รายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2

I



การจดการเรยนรวทยาศาสตรเปนภารกจทส าคญอยางยง ครผสอนจะตองพฒนากระบวนการเรยนรอยางเปนระบบใหกบผเรยน และการพฒนาศกยภาพการเรยนรวทยาศาสตรของผเรยนเปนการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครผสอนสามารถออกแบบการจดการเรยนรในลกษณะตาง ๆ ไดอยางหลากหลายเพอเอออ านวยใหผเรยนไดฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชใหเกดประโยชนสงสด ปญหาสงแวดลอมปจจบนมการใชสารเคมกอใหเกดสารพษตกคาง กลายเปนปญหาสงแวดลอมทเปนวกฤตการณเปนภยภบตรนแรงตอ การด ารงชวตของมนษย และตอสงแวดลอมอน ๆ ของโลก สามารถเกดขนทกพนท ในเขตนคมอตสาหกรรมมาบตาพดทมโรงงานอตสาหกรรมจ านวนมาก ประชากรอาศยอยหนาแนน ปญหาความเสอมโทรมของสงแวดลอมกจะมมาก ความตระหนกในการจดการเรยนรวทยาศาสตรเพอใหเกดประโยชนอยางมากกบทงครและนกเรยน คอใชวสดทหาไดงายมาเปนเครองมอในการทดลอง ใชงบประมาณไมสง ลดปรมาณการใชสารเคมในการทดลอง และมความปลอดภยทงตอครและนกเรยน การประยกตใชเทคนคการปฏบตการเคมแบบยอสวน (Small-scale chemistry laboratory) คอการทดลองทใชอปกรณเปลยนจากอปกรณขนาดใหญทเปนเครองแกวเปนอปกรณขนาดเลกทท าจากพลาสตกหรอบางการทดลองอาจเปนเครองแกวเหมอนเดมแตลดขนาดลง สารเคมจะใชปรมาณนอยเพยง 1-2 หยด กสามารถไดผลการทดลองเชนเดยวกบการใชสารเคมปรมาณมาก ประหยดคาใชจาย และเมอใชสารเคมปรมาณนอยกเปนการลดมลพษจากสารเคมตอสงแวดลอม ขนตอนการทดลองไมยงยากใชเวลานอย จดเกบสะดวก อปกรณบางอยางประยกตโดยหาไดงายในครวเรอน

คมอการใชชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ประกอบดวยค าอธบายรายวชา หนวยการเรยนร ค าชแจง แผนผงแสดงขนตอนการเรยนโดยใชชดกจกรรม บทบาทของครผสอน บทบาทของนกเรยน มาตรฐานตวชวด จดประสงคการเรยนรและสาระส าคญ สงทครตองเตรยมลวงหนา แผนการจดการเรยนร แนวค าตอบ แบบประเมนผลการจดการเรยนร แบบประเมนการทดลอง แบบประเมนคณลษณะอนพงประสงคและสมรรถนะ ในการจดท าคมอเลมนไดรบความรวมมออยางดยงจากผเชยวชาญ ผบรหาร และเพอนครทกทาน จงขอขอบพระคณไว ณ ทน

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา คมอการใชชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร เลมน จะมประโยชนแกครผสอนและผทเกยวของทกฝายทจะชวยในการจดการศกษาวทยาศาสตรทมประสทธภาพและประสทธผล

สปราณ ศรวชา

ต าแหนง คร วทยฐานะครช านาญการ โรงเรยนมาบตาพดพนพทยาคาร

ค ำน ำ

II



หนา ค าน า I สารบญ II ค าอธบายรายวชา 1 หนวยการเรยนร 2 ค าชแจง 5 แผนผงแสดงขนตอนการเรยน 7 บทบาทของครผสอน 8 บทบาทของนกเรยน 9 สงทครตองเตรยมลวงหนา 11 แผนการจดการเรยนร 12 แนวค าตอบ Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร 28 กจกรรมท 1 กระตนสมอง : ทดสอบกอนเรยน 29 กจกรรมท 2 ประลองปญญา : ปฏบตการทดลอง 33 กจกรรมท 3 อธบายปญหา : ศกษาเนอหา 40 กจกรรมท 4 น าพาซงความร : ตอบค าถามจากบตรค าถาม 46 กจกรรมท 5 มงสความส าเรจ : ทดสอบหลงเรยน 51 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 55 บรรณานกรม 64

สำรบญ

1



รหสวชำ ว 22101 รำยวชำ วทยำศำสตรพนฐำน กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 2 จ ำนวน 60 ชวโมง 1.5 หนวยกต ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ศกษา วเคราะหโครงสรางและการท างานของระบบยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธของมนษยและสตว รวมทงระบบประสาทของมนษย ความสมพนธของระบบตาง ๆ ของมนษยและน าความรไปใชประโยชน พฤตกรรมของมนษยและสตวทตอบสนองตอสงเราภายนอกและภายใน หลกการและผลของการใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธ ปรบปรงพนธ และเพมผลผลตของสตวและน าความรไปใชประโยชน สารอาหารในอาหารมปรมาณพลงงานและสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย ผลของสารเสพตดตอระบบตาง ๆ ของรางกายและแนวทางในการปองกนตนเองจากสารเสพตด องคประกอบ สมบตของธาตและสารประกอบ เปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะ และธาตกมมนตรงสและน าความรไปใชประโยชน หลกการแยกสารดวยวธ การกรอง การตกผลก การสกด การกลน และโครมาโทกราฟ และน าความร ไปใชประโยชน การเปลยนแปลง สมบต มวล และพลงงานเมอสารเกดปฏกรยาเคม รวมทงอธบายปจจยทมผลตอ การเกดปฏกรยาเคม เขยนสมการเคมของปฏกรยาของสารตาง ๆ และน าความรไปใชประโยชน ผลของสารเคม ปฏกรยาเคมตอสงมชวตและสงแวดลอม การใชสารเคมอยางถกตอง ปลอดภย วธปองกนและแกไขอนตรายทเกดขนจากการใชสารเคม โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การส ารวจตรวจสอบ การสบคนขอมลและการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ น าความรไปใชในชวตประจ าวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยมทเหมาะสมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ค ำอธบำยรำยวชำ

รหสตวชวด ว 1.1 ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4, ม.2/5, ม.2/6 ว 3.1 ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3 ว 3.2 ม.2/1, ม.2/2, ม.2/3, ม.2/4 ว 8.1 ม.1/1, ม.1/2, ม.1/3, ม.1/4, ม.1/5, ม.1/6, ม.1/7, ม.1/8, ม.1/9 รวมทงหมด 22 รหสตวชวด

2



รำยวชำ วทยำศำสตรพนฐำน3 / Foundation Science3 รหสวชำ ว 22101 ชนมธยมศกษำปท 2 จ ำนวน 60 ชวโมง 1.5 หนวยกต

หนวยท ชอหนวย กำรเรยนร

สำระส ำคญ เวลำ

(ชวโมง) 1 ระบบในรางกาย

มนษยและสตว

- ระบบยอยอาหาร ระบบไหลเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธ และระบบประสาทของมนษยในแตละระบบประกอบดวยอวยวะหลายชนด ทท างานอยางเปนระบบ

- ระบบยอยอาหาร ระบบไหลเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธของสตวประกอบดวยอวยวะหลายชนดทท างานอยางเปนระบบ

- ระบบยอยอาหาร ระบบไหลเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธของมนษยในแตละระบบ มการท างานทสมพนธกนท าใหมนษยด ารงชวตอยได อยางปกต ถาระบบใดระบบหนงท างานผดปกตยอมสงผลกระทบตอระบบอน ๆ ดงนน จงตองมการดแลรกษาสขภาพ

- แสง อณหภม และการสมผส จดเปนสงเราภายนอก สวนการเปลยนแปลงระดบสารในรางกาย เชน ฮอรโมน จดเปนสงเราภายใน ซงทงสงเราภายนอก และสงเราภายในมผลตอมนษยและสตวท าใหแสดงพฤตกรรม ตาง ๆ ออกมา

- เทคโนโลยชวภาพเปนการใชเทคโนโลยเพอท าใหสงมชวตหรอองคประกอบของสงมชวตมสมบตตามตองการการผสมเทยม การถายฝากตวออน การโคลน เปนการใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธ ปรบปรงพนธ และเพมผลผลตของสตว

12

หนวยกำรเรยนร

3





(ชวโมง) 2

อาหารกบการด ารงชวต

- แปง น าตาล ไขมน โปรตน วตามนซ เปนสารอาหารและสามารถทดสอบได

- การบรโภคอาหาร จ าเปนตองใหไดสารอาหารทครบถวนในสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย และไดรบปรมาณพลงงานทเพยงพอกบความตองการ ของรางกาย

- สารเสพตดแตละประเภทมผลตอระบบตาง ๆ ของรางกาย ท าใหระบบเหลานนท าหนาทผดปกต ดงนน จงตองหลกเลยงการใชสารเสพตด และหาแนวทาง ในการปองกนตนเองจากสารเสพตด

18

3 ธาตและสารประกอบ

- ธาต เปนสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนและไมสามารถแยกสลายเปนสารอนไดอก โดยวธการทางเคม

- สารประกอบเปนสารบรสทธทประกอบดวยธาตตงแตสองชนดขนไปรวมตวกนดวยอตราสวนโดยมวลคงทและมสมบตแตกตางจากสมบตเดมของธาตทเปนองคประกอบธาตแตละชนดมสมบตบางประการทคลายกนและแตกตางกน จงสามารถจ าแนกกลมธาตตามสมบตของธาตเปนธาตโลหะ กงโลหะ อโลหะ และธาตกมมนตรงสในชวตประจ าวนมวสด อปกรณและผลตภณฑตาง ๆ ทผลตมาจากธาตและสารประกอบ จงควรเลอกใชใหถกตองเหมาะสม ปลอดภย และยงยน

10

4 การแยกสาร - การกรอง การตกผลก การสกด การกลนและ โครมาโทกราฟเปนวธการแยกสารทมหลกการแตกตางกนและสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวน

- การเกดปฏกรยาเคม และตวอยางปฏกรยาเคมในชวตประจ าวน

- สมการเคมการเกดปฏกรยาเคมระหวางโลหะกบออกซเจน โลหะกบน า กรดกบเบส กรดกบสารประกอบคารบอเนต

- ความสมพนธมวล พลงงาน กบการเกดปฏกรยาเคม - ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม

10

4





(ชวโมง) 5

ปฏกรยาเคม

- เมอสารเกดปฏกรยาเคมจะมพลงงานเขามาเกยวของ ซงอาจเปนการดดพลงงานความรอนหรอคายพลงงานความรอน

- อณหภม ความเขมขน ธรรมชาตของสารและตวเรงปฏกรยา มผลตอการเกดปฏกรยาเคมของสาร

- สมการเคมใชเขยนแสดงการเกดปฏกรยาเคมของสาร ซงมทงสารตงตนและสารผลตภณฑ

- ปฏกรยาระหวางโลหะกบออกซเจน โลหะกบน า โลหะกบกรด กรดกบเบส และกรดกบคารบอเนต เปนปฏกรยาเคมทพบทวไป

- การเลอกใชวสดและสารรอบตวในชวตประจ าวน ไดอยางเหมาะสมและปลอดภย โดยค านงถงปฏกรยา ทเกดขน

- สารเคมและปฏกรยาเคม มทงประโยชนและโทษตอสงมชวตและสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม

10

รวม 60

5



ชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ประกอบดวย ทงหมด 6 ชด ดงตอไปน

ชดท ชอ Small - Lab Kit เวลำ (ชวโมง)

1 อำหำรและสำรอำหำร 3 2 อาหารทใหพลงงาน 3 3 อาหารทไมใหพลงงาน 3 4 สารปนเปอนในอาหาร 3 5 สารเสพตด 3 6 โภชนาการและอาหารอาเซยน 3

รวม 18 มวตถประสงคเพอมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรไปสการสรางองคความร โดยผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอนเนนใหผเรยนไดฝกปฏบตกจกรรม ประยกตใชการปฏบตการเคมแบบยอสวน (Small-scale chemistry laboratory) และไดท ากจกรรม ทหลากหลายทงเปนกลมและบคคล มความยากงายเหมาะสมกบวยและความสามารถของผเรยน และเหมาะสมกบเนอหาและจดประสงคการเรยนร ครผสอนควรด าเนนการดงน

1. ขนเตรยมกำรสอน 1.1 ศกษาค าชแจงในการใชชด Small - Lab Kit ใหเขาใจกอนอยางละเอยดรอบคอบ 1.2 ศกษาสาระส าคญและจดประสงคการเรยนรทจะสอน และขนตอนตาง ๆ ในแผน

การจดการเรยนรใหเขาใจชดเจนกอน 1.3 ตรวจอปกรณตาง ๆ สารเคมในชดกชด Small - Lab Kit มครบตามทระบหรอไม อย

ในสภาพใชงานไดหรอไม

2. ขนสอน 2.1 ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการเรยนรตามการสอนแบบสบเสาะหาความร

- ขนสรำงควำมสนใจ เปนการน าเขาสบทเรยนทสนใจซงอาจเกดขนเองจากความสงสย หรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเองหรอเกดจากการอภปรายภายในกลมเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเรยนมาแลว และมแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

- ขนส ำรวจและคนหำ วางแผนก าหนดแนวทางส ารวจตรวจสอบตงสมมตฐาน ก าหนด ทางเลอกเปนไปไดลงมอปฏบต เพอเกบรวบรวมขอมล

ค ำชแจง

6



- ขนอธบำยและลงขอสรป เปนการน าผลการทดลองทบนทกไวทเพยงพอแลวมา วเคราะห แปลผล สรปผล และการน าเสนอผลดวยการอธบาย (สอสาร) แลกเปลยนเรยนรกบกลมอน ๆ หรอใหครผสอนไดรบฟงในการอธบายและลงขอสรปนน ผทดลองควรจะน าผลการทดลองไปตรวจสอบกบค าตอบทเราไดคาดคะเน (สมมตฐาน) ไวในเบองตนวาสอดคลองกบทตงไวหรออาจไมสอดคลอง

- ขนขยำยควำมร เปนการน าความรในเรองทเราส ารวจตรวจสอบหรอทดลองไปเชอมโยง กบความรเดมทเราเรยนรมาแลว หรอน าไปขยายความรดวยการสบคนเพอหาความรเพมเตมจากหนงสอ ต ารา อนเทอรเนต หรอน าไปสรางเปนผลงานชนงาน หรอโครงงานวทยาศาสตร ซงจะท าใหผศกษามความรเพมเตมหรอมความรกวางขวางมากยงขน

- ขนประเมนผล เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วาผเรยนมความร อะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด

2.2 ขณะนกเรยนท ากจกรรม ครคอยใหความชวยเหลอแนะน ากระตนใหนกเรยนท ากจกรรม อยางกระตอรอรนและตอบขอสงสยตาง ๆ ระหวางเรยนพรอมทงสงเกต และประเมนพฤตกรรมการท างานของนกเรยน

2.3 ประเมนผลสมฤทธทางการเรยนแบงออกเปน 4 แบบ คอ 2.3.1 แบบบนทกกจกรรมการทดลองชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต

ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ในแตละชด การประเมมนผลการผานเกณฑนกเรยนจะตองผานเกณฑการประเมนทกคน

2.3.2 แบบบนทกบตรค าถามหลงการใชชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ในแตละชด การประเมนผลการผานเกณฑของนกเรยนจะตองมคะแนนรอยละ 80 ขนไป

2.3.3 แบบทดสอบยอยหลงจบการเรยนรชด Small - Lab Kit ในแตละชด การประเมนผลการผานเกณฑของนกเรยนจะตองมคะแนนรอยละ 80 ขนไป

2.3.4 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงจากทนกเรยนไดผานการเรยนโดยใช ชด Small - Lab Kit ครบทง 6 ชด การประเมนผลการผานเกณฑของนกเรยนจะตองมคะแนน รอยละ 80 ขนไป

3. ขนหลงสอน เมอสนสดการปฏบตกจกรรมการเรยนการสอน ครใหนกเรยนรวมตรวจสอบ และเกบอปกรณ

ใหเรยบรอยเพอสะดวกในการใชครงตอไป

7



แผนผงแสดงขนตอนกำรเรยน

อำนค ำชแจง/ค ำแนะน ำกำรใชชด Small-scale lab kit เรองอำหำรกบกำรด ำรงชวต

ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน บตรค ำถำม บนทกผลกำรทดลอง

ศกษำ ชด Small-scale lab kit ชดตอไป

ประเมนผล

ผานเกณฑ

ไมผานเกณฑ

ศกษำกจกรรมกำรเรยนรโดยปฏบตดงน อำนบตรค ำสง 1. กจกรรมกระตนสมอง (ทดสอบกอนเรยน) 2. กจกรรมประลองปญญา (ปฏบตการทดลอง) 3. กจกรรมความรอธบายปญหา (ศกษาเนอหา) 4. กจกรรมน าพาความร (ตอบค าถามจากบตรค าถาม) 5. กจกรรมมงสความส าเรจ (ทดสอบหลงเรยน)

8



บทบำทของครผสอน

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชชด Small-scale lab kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร กจกรรมการเรยนรมจดมงหมายเพอชวยในการด าเนน การเรยนร ใหบรรลตามตวชวด และจดประสงคการเรยนร เพอใหมประสทธภาพผสอน ควรเตรยมความพรอม และปฏบตตามค าแนะน าดงตอไปน

1. ศกษารายละเอยดเกยวกบแผนการจดการเรยนรเนอหาทสอนเอกสารการเรยนร และค าชแจงตาง ๆ ใหเขาใจกอนด าเนนการจดกจกรรมการเรยนร

2. เตรยมสออปกรณในการจดกจกรรมการเรยนรใหพรอม และครบจ านวนนกเรยนใน ชนเรยนแตละกลม

3. กจกรรมกลมใหแบงนกเรยนเปนกลม ๆ ละ 4-5 คน จ านวนกลมขนอยกบนกเรยนใน ชนเรยนโดยคละนกเรยนเกง ปานกลางและออน แตงตงประธาน และเลขานการกลม แบงหนาทรบผดชอบแกสมาชก

4. กอนจดกจกรรมการเรยนร ครควรชแจงใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเอง แนะน าขนตอน การใชชด Small-scale lab kit แนวปฏบตในระหวางด าเนนกจกรรมการเรยนร แลวจงท าแบบทดสอบกอนเรยน

5. ขณะทนกเรยนท ากจกรรมครคอยใหความชวยเหลอแนะน ากระตนใหนกเรยนท ากจกรรมอยางกระตอรอรน และตอบขอสงสยตาง ๆ ระหวางเรยนพรอมทงสงเกต และประเมนพฤตกรรมการท างานของนกเรยน

6. เมอนกเรยนปฏบตกจกรรมครบถวนใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนแลว น าผลทดสอบกอนเรยน และหลงเรยนแจงใหนกเรยนทราบความกาวหนาทางการเรยน

7. การวดและประเมนผลประเมนจากแบบทดสอบกอนเรยน และหลงเรยน สงเกตพฤตกรรม การปฏบตงานกลมประเมนผลการปฏบตงานตรวจบตรกจกรรม และบตรค าถาม

8. เมอสนสดการปฏบตกจกรรมการเรยนรครใหนกเรยนรวมตรวจสอบเกบชด Small-scale lab kit วสดสงของ และอปกรณใหเรยบรอยเพอสะดวกในการใชครงตอไป

9



บทบำทของนกเรยน

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชชด Small-scale lab kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนดวยความซอสตย และตงใจดงน

1. แบงกลม ๆ ละ 4 -5 คน โดยคละความสามารถนกเรยนในกลมเปน เกง ปานกลาง และออน 2. อานค าชแจงค าแนะน าการใชชด Small-scale lab kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชน

มธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร แตละชดใหเขาใจกอนลงมอท ากจกรรม 3. ศกษาสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนรตวชวด และจดประสงคการเรยนร 4. ท าแบบทดสอบกอนเรยน ในแตละชด Small-scale lab kit เรองอาหารกบการด ารงชวต

ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ของแตละชดจ านวน 10 ขอ เพอตรวจสอบความรพนฐาน และบนทกผลคะแนนทไดลงในแบบบนทกคะแนน

5. ปฏบตกจกรรมตามขนตอนในชด Small-scale lab kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร แตละชดอยางตงใจ และปฏบตตามค าชแจงอยางจรงจง ระมดระวงมสมาธระหวางท ากจกรรม ตรงเวลา ไมรบกวนผอน

6. จดเกบวสดอปกรณใหเรยบรอยทกครงหลงปฏบตกจกรรมเสรจ หากมขอสงสย ใหถามครผสอนเพอรวมกนสรปขอสงสยนน ๆ

7. ท าแบบทดสอบหลงในแตละชด Small-scale lab kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ในแตละชด จ านวน 10 ขอ นกเรยนตองท าแบบทดสอบหลงเรยนไดรอยละ 80 ขนไปจงจะผานเกณฑถานกเรยนไมผานเกณฑตามทก าหนดใหทบทวนเนอหาแลวใหท าแบบทดสอบหลงเรยนอกครง หากผานเกณฑใหศกษา ชด Small-scale lab kit ชดตอไป

10



การจ ดกจกรรมการเร ยนร โดยใช ชด Small - Lab Kit เร องอาหารกบการด ารงช ว ต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร ควรเตรยมสอ/อปกรณดงน

1. แผนการจดการเรยนรท 1 เรองอาหารและสารอาหาร 2. การเรยนรจาก Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร ส าหรบนกเรยน

ทงรายบคคลหรอกจกรรมกลม ประกอบดวย 2.1 บตรความรท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 2.2 บตรกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 2.3 แบบบนทกกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 2.4 บตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร

3. ชด Small - Lab Kit เรองอาหารและสารอาหาร 4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนของนกเรยนทเรยนโดยใชชด

Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร 1 ฉบบ/คน 5. เครองมอทใชวดผลประเมนผล Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร

5.1 แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร 1 คน/ฉบบ 5.2 แบบบนทกกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 1 คน/ฉบบ 5.3 แบบบนทกบตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 1 คน/ฉบบ 5.4 แบบประเมนการทดลองของนกเรยน 1 คน/ฉบบ 5.5 แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน 1 คน/ฉบบ 5.6 แบบประเมนสมรรถนะของนกเรยน 1 คน/ฉบบ

สงทครตองเตรยมลวงหนำ

11



แผนกำรจดกำรเรยนรท 1 รำยวชำ วทยำศำสตร รหสวชำ ว22101 ชนมธยมศกษำปท 2 หนวยกำรเรยนร เรองอำหำรกบกำรด ำรงชวต เรองอำหำรและสำรอำหำร ผสอน นำงสำวสปรำณ ศรวชำ เวลำ 3 ชวโมง

มำตรฐำนกำรเรยนร/ตวชวด มำตรฐำนกำรเรยนร มำตรฐำน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาท ของระบบตาง ๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต ตวชวด

ม.2/5 ทดลอง วเคราะห และอธบายสารอาหารในอาหารมปรมาณพลงงานและสดสวน ทเหมาะสมกบเพศและวย มำตรฐำนกำรเรยนร

มำตรฐำน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบาย และตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ตวชวด ม. 2/1 – 2/9

สำระส ำคญ อาหาร คอ สงทกนไดและใหสารอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย สารอาหาร คอ สารเคมทอย

ในอาหาร เมอรบประทานอาหารเขาสรางกายแลว รางกายจะไดรบพลงงานจากสารอาหารตาง ๆ ในปรมาณทแตกตางกน แปง น าตาล ไขมน โปรตน และวตามน เปนสารอาหารทเราสามารถตรวจสอบได

จดประสงคกำรเรยนร 1. บอกความหมายของอาหารและสารอาหารได 2. ระบแหลงอาหารทใหสารอาหารแตละประเภทได 3. ตรวจสอบและสรปสมบตของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมนได 4. จ าแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบตบางประการของสารอาหารได 5. มความสามารถในการในการแกปญหา การใชทกษะชวต ใฝเรยนร และมความมงมน

ในการท างาน

12



สำระกำรเรยนร อาหาร คอ สงทรบประทานได และกอใหเกดประโยชนตอรางกาย ชวยใหรางกายเจรญเตบโต

แขงแรง มความตานทานโรค ในอาหารประกอบดวยสารอาหารหลายประเภททรางกายน าไปใชประโยชนในกจกรรมตาง ๆ ชองชวต สารอาหารทไดจากอาหารชนดตาง ๆ แบงเปน 2 กลม คอ สารอาหารทใหพลงงาน ไดแก คารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน และสารอาหารทไมใหพลงงาน ไดแก วตามน แรธาต และน า

การทดสอบแปงใชสารละลายไอโอดนไดสารสมวงน าเงน การทดสอบน าตาลใชสารละลาย เบเนดกตและตมไดตะกอนสแดงอฐ การทดสอบโปรตนใชสารละลายคอปเปอรซลเฟต และสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดไดสารสมวง การทดสอบไขมนใชการหยดลงบนกระดาษไดกระดาษโปรงแสง คณลกษณะอนพงประสงค

1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน

สมรรถนะส ำคญ 1. ความสามารถในการแกปญหา 2. ความสามารถในการใชทกษะชวต

กำรจดกจกรรมกำรเรยนร (ชวโมงท 1)

ขนท 1 สรำงควำมสนใจ 1. ครแนะน าชด Small - Lab Kit เ ร องอาหารก บการด ารงช ว ต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร การการจดการเรยนร ประกอบดวย 6 ชด คอชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร ชดท 2 เรองอาหารทใหพลงงาน ชดท 3 เรอง อาหารทไมใหพลงงาน ชดท 4 เรองสารปนเปอนในอาหาร ชดท 5 เรองสารเสพตด และชดท 6 เรองอาหารอาเซยน และแจงบทบาทของครผสอน นกเรยน ขอบขายสาระการเรยนร

2. ครอธบายการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยน จ านวน 30 ขอ 30 คะแนน ใชเวลา 30 นาท เพอใชเปรยบเทยบกบคะแนนการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน ซงเปนชดเดยวกนกบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน โดยจะท าการทดสอบเมอครด าเนนการจดการเรยนรโดยใชชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตรครบทง 6 ชดแลว

3. ครแจงจดประสงคการเรยนและชแจงใหนกเรยนทราบวาการด าเนนการกจกรรมจะเปนไป ตามล าดบ แตละกจกรรมจะมบตรค าสง บตรกรรมการทดลอง แบบบนทกกจกรรม และบตรค าถามนกเรยนควรปฏบตใหเสรจทนตามเวลา

13



4. ครใหนกเรยนแบงกลมเพอปฏบตกจกรรมเรยนรรวมกน กลมละ 4-5 คน โดยคละความร ความสามารถ คอ เกง 1 คน ปานกลาง 2 คน และออน 1 คน โดยพจารณาจากผลการเรยนในหนวยการเรยนรท 1 ทผานมาแลวมอบหมายใหละกลมเลอกประธาน รองประธาน เลขานการ และกรรมการ และท าความเขาใจหากเปนกจกรรมกล มใหนกเรยนครแนะน าวธการเรยนร และการท างานกล ม บทบาทของสมาชกกลมเพอใหไดผลงานเรยบรอย และเสรจทนตามเวลาโดยก าหนดหนาทแตละคนดงน คนท 1 ประธานมหนาทประสานงาน กระตนการท างานใหเสรจทนตามเวลา คนท 2 รองประธาน มหนาทวาแผนการท างาน และตรวจสอบอปกรณน าสงคนและจดเกบ คนท 3 เลขานการ มหนาทน าอภปรายและสรปผลการเรยนร คนท 4 กรรมการหนาท บนทกขอมลตาง ๆ คนท 5 กรรมการหนาท บนทกขอมลตาง ๆ รวมกบสมาชกคนท 4

ขนท 2 ส ำรวจและคนหำ - ขนท 3 อธบำยและลงขอสรป

5. ครอธบายการใชชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ซงมทงหมด 6 ชด การทดลองจะมการประยกตใชเทคนคการปฏบตการเคมแบบยอสวน (Small-scale chemistry laboratory) คออปกรณทดลองจะเปลยนจากอปกรณขนาดใหญทเปนเครองแกวเปนอปกรณขนาดเลกทท าจากพลาสตกหรอบางการทดลองอาจเปนเครองแกวเหมอนเดม สวนสารเคมจะใชปรมาณนอย คาใชจายเพอจดซอสารเคมกลดลง และเมอใชสารเคมปรมาณนอยกเปนการลดมลพษจากสารเคมตอสงแวดลอม และการใชสารปรมาณนอยเพยง 1-2 หยด กสามารถไดผลการทดลองเชนเดยวกบการใชสารเคมปรมาณมาก อกทงยงสารเคมปรมาณนอยยงปลอดภยตอผทดลอง แตผลการทดลองไดผลเชนเดยวกบการใชอปกรณขนาดปกต อปกรณบางอยางประยกตโดยหาไดงายในครวเรอน จดเกบสะดวก ขนตอนการท าไมยงยาก ใชเวลาทดลองนอย 6. ครชแจงวธการเรยนร และการประเมนผลการเรยนร คณลกษณะอนพงประสงค สมรรถนะส าคญของผเรยน เกณฑการประเมนแตละกจกรรม และเกณฑการผาน หากประเมนแลวไมผานนกเรยนจะตองศกษากจกรรมตาง ๆ ในชดซ าอกครงแลวทดสอบใหม

ขนท 4 ขยำยควำมร - ขนท 5 ประเมน 7. นกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน เรองอาหารกบการด ารงชวต จ านวน 30 ขอ เวลา 30 นาท

14



กำรจดกจกรรมกำรเรยนร (ชวโมงท 2-3) ขนท 1 สรำงควำมสนใจ

1. ครแจ งจดประสงคการเรยนร ชด Small - Lab Kit เ ร อ ง อ าห า รก บ ก า รด า ร ง ช ว ต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร

2. นกเรยนท ากจกรรมท 1 กระตนสมอง แบบทดสอบกอนเรยนเร องอาหารและสารอาหาร จ านวน 10 ขอ

3. ครสนทนากบนกเรยนโดยใชค าถามตอไปน - ตอนเชานกเรยนรบประทานอะไร (ค ำตอบของนกเรยน) - เพราะเหตใดจงตองรบประทานอาหาร (เพอกำรไดรบสำรอำหำร และกำรเจรญเตบโต) - อาหาร คออะไร (อำหำรคอสงตำง ๆ ทรบประทำนเขำสรำงกำยแลวไมเปนพษ และม

ประโยชนตอรำงกำย)

- สารอาหารมกประเภทอะไรบาง (2 ประเภท สำรอำหำรทใหพลงงำนกบสำรอำหำรทไมใหพลงงำน)

ขนท 2 ส ำรวจและคนหำ 4. นกเรยนนงตามกลมทแบงและวางแผนการท างานอยางเปนระบบและมขนตอน เพอใหเสรจ

ทนตามเวลาทก าหนดไว 5. ครปลกฝงใหนกเรยนใฝเรยนรตงใจเพยรพยายามในการเรยน เขารวมกจกรรมการเรยนร

แสวงหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ มความมงมนในการท างาน ตงใจ และรบผดชอบในการปฏบตหนาทการงานท างานดวยความเพยรพยายาม และอดทนเพอใหงานส าเรจตามเปาหมาย

6. นกเรยนท ากจกรรมท 2 ประลองปญญา กจกรรมการทดลองท 1.1 เรองการตรวจสอบ สารอาหารประเภทตาง ๆ โดยนกเรยนรวมกนอภปราย วางแผนการทดลอง และแสดงความคดเหน กอนท าการทดลอง (ชด Small - Lab Kit เร องอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร) 7. ครแนะน าเพมเตมถงการหยดสารทตองระมดระวง มสมาธในการท าการทดลองเพราะถาดหลมพลาสตกมหลายหลม แตละหลมซงเปรยบเสมอนหลอดทดลองแตทตองใชถาดหลมพลาสตกเพราะตองการลดปรมาณสารทใชทดลอง ลดการใชหลอดทดลองซงเปนเครองแกวทมราคาแพงตองใชหลายหลอด การจดเกบและลางตองใชเวลานาน ถาดหลมพลาสตกจะไมท าใหสารหกเลอะเทอะเพราะสารมแรงตงผวสามารถยกขนมาดไดงาย หากสารไมผสมเขากนใหนกเรยนใชไมจมฟนคนใหเขากนได

8. นกเรยนบนทกผลการทดลองลงในแบบบนทกกจกรรมการทดลองท 1.1 การทดลอง เรอง อาหารและสารอาหาร และตอบค าถามทายการทดลอง

15



ขนท 3 อธบำยและลงขอสรป 9. ผแทนนกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอผลการท ากจกรรมหนาชนเรยน เพอเปรยบเทยบ และตรวจสอบความถกตอง

10. นกเรยนรวมกนอภปรายและแสดงความคดเหนหลงท ากจกรรม โดยครถามค าถามหลงท า กจกรรม

ขนท 4 ขยำยควำมร 11. นกเรยนศกษากจกรรมท 3 อธบายปญหาจากบตรความร จากบตรความรท 1.1 เรองอาหาร

และสารอาหาร 12. นกเรยนสรปความรเกยวกบอาหารและสารอาหารใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร

และครอธบายเพมเตมใหเกดความเขาใจในเนอหายงขน

ขนท 5 ประเมน 13. นกเรยนท ากจกรรมท 4 น าพาความร จากบตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 14. นกเรยนท ากจกรรมท 5 มงสความส าเรจโดยท าแบบทดสอบหลงเรยน เรองอาหารและ

สารอาหาร จ านวน 10 ขอ 15. ระหวางท ากจกรรม ครประเมนการทดลอง คณลกษณะอนพงประสงค สมรรถนะส าคญ 16. ครแจงใหนกเรยนกลบไปทบทวนความรและหาความรเพมเตมจากแหลงเรยนรอน ๆ เชน

หองสมด เวบไซตตาง ๆ เปนตน

สอและแหลงกำรเรยนร สอกำรเรยนกำรสอน

1. บตรกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 2. แบบบนทกกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 3. บตรความรท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 4. บตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร 5. แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร 6. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน 7. ชด Small - Lab Kit เรองอาหารและสารอาหาร

แหลงกำรเรยนร 1. หนงสอเรยนวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 2 2. หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 3. เวบไซตตาง ๆ เชน

อาหารกบการด ารงชวต. http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=73854 การทดสอบอาหาร https://www.youtube.com/watch?v=LUwCGRJpFbM อาหาร. http://www.ipst.ac.th/index.php

16



กำรวดผลและประเมนผล

สงทตองกำรวดผล วธกำรวดผล เครองมอวดผล เกณฑกำรวดผล

ควำมร ควำมเขำใจ 1. บอกความหมายของอาหารและสารอาหารได 2. จ าแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบตบางประการของสารอาหารได

- การทดสอบ

- ตรวจแบบบนทก บตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร

- แบบทดสอบชดกจกรรมท 1 เรองอาหารและสารอาหาร - แบบบนทกบตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร

- ผานเกณฑ 80% - ผานเกณฑ 80%

ทกษะ 1. ตรวจสอบสมบตของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน 2. สรปและจ าแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบตบางประการของสารอาหารได

- สงเกตจากการปฏบต การทดลองของนกเรยน - ตรวจแบบบนทก บตรกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร

- แบบประเมนทกษะ การปฏบตการทดลอง - แบบบนทกบตร กจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร

- ผานเกณฑระดบดขนไป - ผานเกณฑระดบดขนไป

คณลกษณะอนพงประสงคและสมรรถนะส ำคญ 1.ใฝเรยนร มงมนใน การท างาน 2. ความสามารถ ในการแกปญหา การใชทกษะชวต

- สงเกตพฤตกรรม ใฝเรยนร มงมนใน การท างาน - สงเกตจากพฤตกรรม ในดาน การแกปญหา การใชทกษะชวต

- แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค - แบบประเมนสมรรถนะ

- ผานเกณฑระดบดขนไป - ผานเกณฑระดบดขนไป

17



แบบบนทกผลกำรจดกำรเรยนร

Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

เลขท

รำยกำรประเมน แบบทดสอบ แบบบนทก

กจกรรม กำรทดลองท 1.1

แบบบนทก บตรค ำถำมท 1.1

คะแนน ระหวำงเรยน กอนเรยน หลงเรยน

คะแนน 10 10 / 10 เฉลย 10 1 2

3

4

5

.

.

.

N

หมำยเหต คะแนนแบบทดสอบกอนเรยนไมน ามาคด เกณฑกำรผำน นกเรยนไดคะแนนตงแต 80% หรอ 8 คะแนนขนไป = หมายถง ผานกจกรรม

= หมายถง ไมผานกจกรรม สรปกำรประเมนผลกำรจดกำรเรยนร เรองอำหำรและสำรอำหำร

นกเรยนชนมธยมศกษาปท ................... จ านวน.................คน ผานเกณฑ......................คน คดเปนรอยละ........................ . ไมผานเกณฑ..................คน คดเปนรอยละ.........................

ลงชอ................................................ผประเมน (นางสาวสปราณ ศรวชา)

............/................./.............

18



คะแนนระหวำงเรยนชดท 1 เทำกบ 10 คะแนน

กจกรรม ผำน/ไมผำน แบบบนทกกจกรรมกำรทดลองท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

ผาน ไมผาน

บตรค ำถำม คะแนนเฉลย 10 คะแนน แบบบนทกบตรค ำถำมท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

ตอนท 1 ขอละ 2 คะแนน จ านวน 10 ขอ รวม 20 คะแนน ตอบถกบางสวน ครบถวน ได 2 คะแนน ตอบถกบางสวน ไมครบถวน ได 1 คะแนน ตอบไมถกตอง ได 0 คะแนน

ตอนท 2 ขอละ 1 คะแนน จ านวน 10 ขอ รวม 10 คะแนน ตอบถก ได 1 คะแนน ตอบผด ได 0 คะแนน

แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน 10 คะแนน ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร ตอบถก ได 1 คะแนน ตอบผด ได 0 คะแนน

หมำยเหต คะแนนระหวางเรยน มาจากคะแนนบตรค าถามและแบบทดสอบหลงเรยน

เกณฑการประเมนผลการจดการเรยนร ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร

19



Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร ภำคเรยนท 1 ปกำรศกษำ 2559 วนทประเมน 6 มถนำยน 2559

ค ำชแจง : ใหผประเมนใหคะแนนตามเกณฑขางลางตามความจรงในชองประเมนผล

เลขท

รำยกำรประเมน สรปผลกำรประเมน

กำรท

ดลอง

ตำมแ

ผนทก

ำหนด

กำรใ

ชอปก

รณแล

ะ/หร

อเคร

องมอ

กำรบ

นทกผ

ลกำร

ทดลอ

ง

กำรจ

ดกระ

ท ำขอ

มลแล

ะกำร

น ำเส

นอ

กำรส

รปผล

กำรท

ดลอง

กำรด

แลแล

ะกำร

เกบอ

ปกรณ

แล

ะ / ห

รอเค

รองม

อ รวม ผำน ไมผำน

คะแนน 3 3 3 3 3 3 18 1 2 3 . . . N

เกณฑกำรประเมน 15 - 18 คะแนน หมายถง ดเยยม 11 - 14 คะแนน หมายถง ด 7 – 10 คะแนน หมายถง พอใช 0 – 6 คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑกำรผำน ผานเกณฑระดบดขนไป

สรปกำรประเมนกำรทดลองของนกเรยน นกเรยนชนมธยมศกษาปท ................... จ านวน.................คน ผานเกณฑ......................คน คดเปนรอยละ......................... ไมผานเกณฑ..................คน คดเปนรอยละ..........................

ลงชอ.............................................ผประเมน (นางสาวสปราณ ศรวชา)

แบบประเมนกำรทดลองของนกเรยน

............/................./.............

20



เกณฑกำรประเมนกำรทดลองของนกเรยน

เกณฑกำรประเมน

ระดบคะแนน 3 2 1 0

1. การทดลองตามแผนทก าหนด

ทดลองตามวธการ และขนตอนทก าหนดไว อยางถกตองดวยตนเอง มการปรบปรงแกไขเปนระยะ

ทดลองตามวธการ และขนตอนทก าหนดไว ดวยตนเอง มการปรบปรงแกไขบาง

ทดลองตามวธการ และขนตอนทก าหนดไวโดยมคร หรอผอนเปน ผแนะน า

ทดลองไมถกตองตามวธการและขนตอน ทก าหนดไวไมม การปรบปรงแกไข

2. การใชอปกรณและ/หรอเครองมอ

ใชอปกรณและ/หรอเครองมอในการทดลอง ไดอยางถกตองตามหลกการปฏบตและคลองแคลว

ใชอปกรณและ/หรอเครองมอในการทดลอง ไดอยางถกตองตามหลกการปฏบต แตไมคลองแคลว

ใชอปกรณและ/หรอเครองมอในการทดลอง ไดอยางถกตองโดยมคร หรอผอนเปนผแนะน า

ใชอปกรณและ/หรอเครองมอในการทดลอง ไมถกตอง และไมมความคลองแคลวในการใช

3. การบนทกผลการทดลอง

บนทกผลเปนระยะอยางถกตอง มระเบยบ ม การระบหนวย การอธบายขอมลใหเหนความเชอมโยงเปนภาพรวม เปนเหต เปนผล และเปนไป ตามการทดลอง

บนทกผลเปนระยะอยางถกตอง มระเบยบ ม การระบหนวย การอธบายขอมลใหเหนถงความสมพนธเปนไปตามการทดลอง

บนทกผลเปนระยะ แตไมเปนระเบยบ ไมมการระบหนวยและไมมการอธบายขอมลใหเหนถงความสมพนธของ การทดลอง

บนทกผลไมครบไมมการระบหนวย และ ไมเปนไปตามการทดลอง

4. การจดกระท าขอมล และการน าเสนอ

จดกระท าขอมลอยาง เปนระบบ มการเชอมโยง ใหเหนเปนภาพรวม และน าเสนอดวยแบบตาง ๆ อยางชดเจน ถกตอง

จดกระท าขอมลอยาง เปนระบบ มการจ าแนกขอมลใหเหนความสมพนธ น าเสนอดวยแบบตาง ๆ ได แตยงไมชดเจน

จดกระท าขอมลอยาง เปนระบบ มการยกตวอยางเพมเตมใหเขาใจงายและน าเสนอดวยแบบตาง ๆ แตยงไมชดเจน และไมถกตอง

จดกระท าขอมลอยาง ไมเปนระบบ และม การน าเสนอไมสอความหมาย และ ไมชดเจน

5. การสรปผลการทดลอง

สรปผลการทดลองได อยางถกตอง กระชบ ชดเจน และครอบคลมขอมลจากการวเคราะหทงหมด

สรปผลการทดลองไดถกตอง แตยงไมครอบคลมขอมลจากการวเคราะหทงหมด

สรปผลการทดลองได โดยมครหรอผอนแนะน าบาง จงสามารถสรปไดถกตอง

สรปผลการทดลองตามความรทพอมอย โดยไมใชขอมลจากการทดลอง

6. การดแลและการเกบ อปกรณและ/หรอเครองมอ

ดแลอปกรณและ/หรอเครองมอในการทดลองและมการท าความสะอาดและเกบอยางถกตองตามหลกการ และแนะน าใหผอนดแลและเกบรกษาไดถกตอง

ดแลอปกรณและ/หรอ เครองมอในการทดลองและมการท าความสะอาดอยางถกตอง แตเกบ ไมถกตอง

ดแลอปกรณและ/หรอ เครองมอในการทดลอง มการท าความสะอาด แตเกบไมถกตอง ตองใหครหรอผอนแนะน า

ไมดแลอปกรณและ/หรอเครองมอในการทดลองและไมสนใจท าความสะอาดรวมทงเกบไมถกตอง

21



ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

ภำคเรยนท 1 ปกำรศกษำ 2559 วนทประเมน 6 มถนำยน 2559


เลขท รำยกำรประเมน สรปผลกำรประเมน

ใฝเรยนร มงมนในกำรท ำงำน รวม ผำน ไมผำน คะแนน 3 3 6

1 2 3 4 5 . . . N

เกณฑกำรประเมน 6 คะแนน หมายถง ดเยยม 4 - 5 คะแนน หมายถง ด 2 – 3 คะแนน หมายถง พอใช 0 – 1 คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑกำรผำน ผานเกณฑระดบดขนไป สรปกำรประเมนพฤตกรรมของนกเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท ................... จ านวน.................คน ผานเกณฑ......................คน คดเปนรอยละ......................... ไมผานเกณฑ..................คน คดเปนรอยละ.........................


แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

............/................./.............

22



เกณฑกำรประเมนคณลกษณะทพงประสงค

รำยกำรประเมน เกณฑกำรใหคะแนน

3 2 1 0 1. ใฝเรยนร 1.1 ตงใจ เพยรพยายามในการเรยน และเขารวมกจกรรมการเรยนร 1.2 แสวงหาความรจากแหลงเรยนรตางๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยน ดวยการเลอกใชสออยางเหมาะสม บนทกความร วเคราะห สรปเปนองคความร แลกเปลยนเรยนร และน าไปใชในชวตประจ าวนได

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใสในการเรยน และมสวนรวมในการเรยนร และเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกโรงเรยนเปนประจ า

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใสในการเรยน และมสวนรวมในการเรยนร และเขารวมกจกรรมการเรยนรตางๆ บอยครง

เขาเรยนตรงเวลา ตงใจเรยน เอาใจใสในการเรยน และมสวนรวมในการเรยนร และเขารวมกจกรรมการเรยนรตางๆ เปนบางครง

ไมตงใจเรยน ไมศกษาคนควาหาความร

2. มงมนในกำรท ำงำน 2.1 ตงใจและรบผดชอบใน การปฏบตหนาทการงาน 2.2 ท างานดวยความเพยรพยายาม และอดทนเพอใหงานส าเรจตามเปาหมาย

ตงใจและรบผดชอบใน การปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจ มการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขนภายในเวลาทก าหนด

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจ มการปรบปรงและพฒนาการท างานใหดขน

ตงใจและรบผดชอบในการปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจ

ไมตงใจปฏบตหนาทการงาน

23




ภำคเรยนท 1 ปกำรศกษำ 2559 วนทประเมน 6 มถนำยน 2559


เลขท รำยกำรประเมน สรปผลกำรประเมน

ควำมสำมำรถ ในกำรแกปญหำ

ควำมสำมำรถ ในกำรใชทกษะชวต รวม ผำน ไมผำน

คะแนน 3 3 6 1 2 3 4 5 . . . N

เกณฑกำรประเมน 6 คะแนน หมายถง ดเยยม 4 - 5 คะแนน หมายถง ด 2 – 3 คะแนน หมายถง พอใช 0 – 1 คะแนน หมายถง ปรบปรง เกณฑกำรผำน ผานเกณฑระดบดขนไป สรปกำรประเมนพฤตกรรมของนกเรยน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท ................... จ านวน.................คน ผานเกณฑ......................คน คดเปนรอยละ......................... ไมผานเกณฑ..................คน คดเปนรอยละ.........................


แบบประเมนสมรรถนะ

............/................./.............

24



เกณฑกำรประเมนสมรรถนะ

รำยกำรประเมน เกณฑกำรใหคะแนน

3 2 1 0 1. ควำมสำมำรถในกำรแกปญหำ 1.1 สามารถแกปญหาและอปสรรคตางๆทเผชญได 1.2 ใชเหตผลในการแกปญหา 1.3 เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงภายในกลม 1.4 แสวงหาความร ประยกตความรมาใชใน การปองกนและแกไขปญหา 1.5 สามารถตดสนใจไดเหมาะสมตามวย

มพฤตกรรมการปฏบตทชดเจนและบอยครง

มพฤตกรรมการปฏบตทชดเจนแตปฏบตบางครง

มพฤตกรรมการปฏบตไมชดเจนและปฏบตบางครง

ไมพบพฤตกรรมดงกลาว

2. ควำมสำมำรถในกำรใชทกษะชวต 2.1 เรยนรดวยตนเองไดเหมาะสมตามวย 2.2 หลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผล กระทบตอตนเองและผอน 2.3 น าความรทไดไปใชประโยชนในชวตประจ าวน 2.4 ขจดกบปญหาและความขดแยงไดเหมาะสม 2.5 สามารถท างานกลมรวมกบผอนได

มพฤตกรรมการปฏบตทชดเจนและบอยครง

มพฤตกรรมการปฏบตทชดเจนแตปฏบตบางครง

มพฤตกรรมการปฏบตไมชดเจนและปฏบตบางครง

ไมพบพฤตกรรมดงกลาว

25



บนทกหลงกำรจดกจกรรมกำรเรยนร

1. ผลการการจดกจกรรมการเรยนร

1.1 ดานความร นกเรยนบอกความหมายของอาหารและสารอาหาร และจ าแนกประเภทของสารอาหารโดยใช

สมบตบางประการของสารอาหารได จากการตรวจแบบบนทกบตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร และแบบทดสอบชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร นกเรยนไดคะแนนผานเกณฑ รอยละ 80 ทกคน

1.2 ดานทกษะ/กระบวนการ นกเรยนตรวจสอบสมบตของสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน สามารถ

สรปและจ าแนกประเภทของสารอาหารโดยใชสมบตบางประการของสารอาหารได จากการประเมนการปฏบตการทดลอง และตรวจบนทกกจกรรมการทดลองท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร นกเรยนผานเกณฑระดบดขนไปทกคน

1.3 ดานคณธรรม จรยธรรมและคณลกษณะอนพงประสงค นกเรยนใฝเรยนร มงมนในการท างาน และมความสามารถ ในการแกปญหา การใชทกษะชวต

จากการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะส าคญ ผานเกณฑในระดบดขนไปทกคน

2. ปญหาทควรแกไข การจดกจกรรมการทดลองโดยใชชด Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร

เปนครงแรกนกเรยนมความแปลกใหม และตนเตนในการใชอปกรณถาดหลมพลาสตกขนาด 96หลม ซงใชแทนหลอดทดลองในการทดลองปกต นกเรยนจงควบคมปรมาณการหยดสารลงในหลมพลาสตกไดไมเทากน

3. วธด าเนนการแกไข / พฒนา ครใหนกเรยนฝกการหยดสารโดยน าขวดพลาสตกใสน าใหนกเรยนทดลองใชฝกหยด เพอควบคม

ปรมาณสารทหยดใหเทากน โดยใหนกเรยนควบคมแรงของตน เมอบบขวดพลาสตกสารจะไหลออกมาทละหยด ใหนกเรยนแตละคนหยดจ านวน 3 หยด/1หลม จ านวน 5 หลม ฝกท าทกคนเมอนกเรยนท าได การปฏบตการทดลองทใชชด Small - Lab Kit ในชดอน ๆ นกเรยนจะมความช านาญขน

อปกรณในชด Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร ครสามารถจดเตรยมไว โดยสามารถใชรวมกนได เชน ขวดทใสสารอาหาร และสารททดสอบสารอาหาร เนนการทดลองเพอใหนกเรยนไดทกคนไดท าการทดลองดวยตนเอง โดยใชถาดหลมพลาสตกตามจ านวนกลมหรอ 2 อน/กลม กได สวนการทดลองอนทตองตมกใชหลอดทดลองเชนเดมแตเปลยนเปนขนาดเลก

ลงชอ....................................................... (นางสาวสปราณ ศรวชา)

26



ต าแหนงคร วทยฐานะช านาญการ ความคดเหนของรองผอ านวยการกลมบรหารวชาการ ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... .......................................................................... ............................................................................................................................. ........................................ ลงชอ (นายศรชย หอมดวงศร) ต าแหนง รองผอ านวยการกลมบรหารวชาการ ความคดเหนของผบรหารสถานศกษา ............................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................... ........................................ ..................................................................................................................................................................... ลงชอ (นายบญสง สมทรเสน) ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน

27



แนวค ำตอบ

28



Small - Lab Kit เรองอำหำรกบกำรด ำรงชวต ชนมธยมศกษำปท 2 วชำวทยำศำสตร

ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร มรำยละเอยดดงน กจกรรมท 1 กระตนสมอง : ทดสอบกอนเรยน 1.1 บตรค าสงท 1 1.2 บตรแบบทดสอบกอนเรยน กจกรรมท 2 ประลองปญญา : ปฏบตการทดลอง 2.1 บตรค าสงท 2 2.2 บตรกจกรรมการทดลองท 1.1 Small - Lab Kit เรองอาหารและสารอาหาร 2.3 แบบบนทกกจกรรมการทดลองท 1.1 Small - Lab Kit เรองอาหารและสารอาหาร กจกรรมท 3 อธบายปญหา : ศกษาเนอหา 3.1 บตรค าสงท 3 3.2 บตรความรท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร กจกรรมท 4 น าพาซงความร : ตอบค าถามจากบตรค าถาม 4.1 บตรค าสงท 4 4.2 บตรค าถามท 1.1 เรองอาหารและสารอาหาร กจกรรมท 5 มงสความส าเรจ : ทดสอบหลงเรยน

5.1 บตรค าสงท 5 5.2 บตรแบบทดสอบหลงเรยน

ตวอยางค าตอบเรยงล าดบเนอหาตามดานบนนะคะ

29



ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ เวลา 10 นาท

กจกรรมท 1 กระตนสมอง

1. ความหมายของสารอาหาร ตามหลกโภชนาการคอขอใด

ก. ธาต ซงเปนองคประกอบพนฐานของอาหาร ข. สารโมเลกลเดยวซงสามารถดดซมเขาสเซลลได ค. สารประกอบอนทรยทกชนดทเราบรโภคไดโดยไมเกดโทษ ง. สารประกอบทมอยในอาหารเมอบรโภคเขาไปแลวรางกายน าไปใชประโยชน

2. จากขอมลในตาราง สารทนาจะเปนสารประเภทคารโบไฮเดรตคอขอใด

ปฏกรยำ สำรละลำย กำรละลำยน ำ

ปฏกรยำกำรสำรละลำย ไอโอดน เบเนดกส

A ละลาย ไมเปลยนส ไมเปลยนส B ไมละลาย เปลยนสเปนสน าเงน ไมเปลยนส C ละลาย ไมเปลยนส สเหลอง D ไมละลาย ไมเปลยนส ไมเปลยนส

ก. A และ B ข. B และ D ค. A และ C ง. B และ C

แบบทดสอบกอนเรยน ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

30



3. ไบยเรตเกดจากสารละลายใด ก. สารละลายเบเนดกตกบสาระละลายไอโอดน ข. สารละลายไอโอดนกบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด ค. สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟตกบสารละลายเบเนดกต ง. สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดกบสารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต ขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 4

อาหาร การเปลยนแปลงทสงเกตไดเมอทดสอบกบ

สารละลายไอโอดน สารละลายไบยเรต สารละลายเบเนดกต ถกบกระดาษ A สน าเงนเขม ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง B ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ตะกอนอฐแดง ไมเปลยนแปลง C ไมเปลยนแปลง สารละลายเปนสมวง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง D ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง กระดาษโปรงแสง E ไมเปลยนแปลง สารละลายเปนสมวง ตะกอนอฐแดง ไมเปลยนแปลง F สารละลายสน าตาล สารละลายสฟา สารละลายสฟา ไมเปลยนแปลง

4. สาร A , B , C , E และ F ควรเปนสารในขอใดตามล าดบ ก. ขาว น าตาลทราย ไก น า น านม และน า ข. แปง ฟรกโทส ไขขาว น ามนหม น านมถวเหลอง และน า ค. แปง ซโครส เนอหม น ามนพช น านมสด และน าซบกระเพาะปลา ง. น าตาลทราย กลโคส ปลาท น ามนพช น านมจากโค และน าอดลม 5. สชาดาบงเอญท าสารละลายไอโอดนหกใสโหลน าเชอมท าใหน าเชอมกลายเปนสน าตาลเพราะเหตใด ก. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายสน าตาล ข. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายสแดงผสมกบน าเชอมกลายเปนสารละลายสสม ค. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายใสท าปฏกรยากบน าเชอมกลายเปนสารละลายสน าตาล ง. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายสมวงท าปฏกรยากบน าเชอมกลายเปนสารละลายสน าตาล 6. เมอน าขาวตมใสในหลอดทดลองและหยดสารละลายเบเนดกตลงไป แลวน าไปตมในน าเดอด จะเกดการเปลยนแปลงอยางไร ก. เปลยนเปนสมวง ข. เปลยนเปนสเขยวออน ค. ไมเกดการเปลยนแปลง ง. เกดตะกอนสสมหรอสเหลอง

31



7. ผกและผลไมในขอใดเมอน าไปทดสอบดวยสารละลายไอโอดนแลวจะเกดการเปลยนแปลง ก. สม ข. มนฝรง ค. แตงกวา ง. มะเขอเทศ 8. สาร X เมอหยดสารละลายไอโอดนแลว เปลยนเปนสน าเงน และสาร Y หยดสารละลายเบเนดกต แลวน าไปตมจะเปลยนเปนสเหลอง สาร X และ สาร Y มสารอาหารอะไรบาง ก. โปรตนกบแปง ข. น าตาลกบไขมน ค. ไขมนกบโปรตน ง. แปงและน าตาล 9. นมววประกอบดวยไขมน 5 กรม คารโบไฮเดรต 4 กรม โปรตน 3.2 กรม ควรทดสอบดวยสารใด ในการทดสอบสารอาหารเพอทดสอบโปรตน ก. กระดาษ ข. ทดสอบไบยเรต ค. สารละลายไอโอดน ง. สารละลายเบเนดกต 10. เมอหยดสารละลายเบเนดกตลงในน าตาลกลโคส เกดการเปลยนแปลงหรอไมเพราะเหตใด ก. ไมเปลยนแปลง เพราะมน าตาลนอย ข. เปลยนแปลงเปนสสม เพราะมน าตาล ค. ไมเปลยนแปลง เพราะยงไมไดท าใหรอน ง. เปลยนแปลงเปนสเหลอง เพราะมน าตาลนอย

ไดคะแนนนอยไมเปนไรนะคะ

นแคการทดสอบวดพนฐานความรเทานนคะ ส ๆ

32



เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน


ขอ ค ำตอบ 1. ง 2. ง 3. ง 4. ข 5. ก 6. ค 7. ข 8. ง 9. ข 10. ค

33



กจกรรมท 2 ประลองปญญำ

กจกรรมนเปนการคนควาหาความรดวยการปฏบตกจกรรมการทดลอง Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร ชดท 1 เรองอาหารและสารอาหาร มรายละเอยดดงน จดประสงคกำรเรยนร

1. ทดสอบและสรปสมบตของสารอาหารบางประเภทได 2. บอกแหลงทมาของสารอาหารบางประเภทได 3. จ าแนกประเภทของอาหารตามสมบตบางประการได

ค ำชแจง ใหนกเรยนแตละกลมปฏบต ดงน 1. อานวธท ากจกรรมการทดลองใหเขาใจ 2. ตอบค าถามกอนท ากจกรรม 3. ท ากจกรรมและบนทกผล 4. ตอบค าถามหลงท ากจกรรม

1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนท ากจกรรมการทดลอง โดยใชชด Small-scale lab kit เรองอาหารและสารอาหาร บนทกผลและตอบค าถามทายการทดลองในแบบบนทกผลการทดลอง

2. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและสรปผล

การทดลองรวมกนแลวน าเสนอหนาชนเรยน

บตรกจกรรมกำรทดลองท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

34



ชด Small - Lab Kit เรองอาหารกบการด ารงชวต ชนมธยมศกษาปท 2 วชาวทยาศาสตร


อปกรณ สำรเคม 1. ถาดหลมพลาสตกแบบ 96 หลม 1 ใบ 1. สารละลายไอโอดน ความเขมขนรอยละ 1.0 2. ไมจมฟน 8 อน 2. สารละลายเบเนดกต 3. หลอดทดลองขนาดเลก 8 หลอด 3. สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต 0.1 โมล/ลตร 4. บกเกอรขนาด 250 จ านวน 1 ใบ 4. สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด 2.5โมล/ลตร 5. เครองใหความรอน (hot plate) 5. น านมวว (สารอาหาร 1)

7. น านมถวเหลอง (สารอาหาร 3) 8. ไขขาว (สารอาหาร 4) 9. น าแปงสก (สารอาหาร 5) 10. สารละลายน าตาลกลโคส (สารอาหาร 6) 11. สารละลายน าตาลซโครส (สารอาหาร 7) 12. น ากลน (สารอาหาร 8)

6. ขวดพลาสตกใสสารอาหารส าหรบหยด จ านวน 8 ขวด 7.กระดาษขาว จ านวน 1 แผน

วธทดลอง 1. หยดสารอาหาร (1) หยดลงในถาดพลาสตกทหลม A1 และ B1 จ านวน 5 หยด

สารอาหาร (2) หยดทหลม A2 และ B2 หลมละ 5 หยด สารอาหาร (3) หยดทหลม A3 และ B3 หลมละ 5 หยด สารอาหาร (4) หยดทหลม A4 และ B4 หลมละ 5 หยด สารอาหาร (5) หยดทหลม A5 และ B5 หลมละ 5 หยด สารอาหาร (6) หยดทหลม A6 และ B6 หลมละ 5 หยด สารอาหาร (7) หยดทหลม A7 และ B7 หลมละ 5 หยด สารอาหาร (8) หยดทหลม A8 และ B8 หลมละ 5 หยด

2. แถว A หยดสารละลายไอโอดนหลมละ 1 หยด ทหลม A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 และ A8 ใชไมจมฟนคนใหเขากน สงเกตการเปลยนแปลง บนทกผลการทดลอง

3. แถว B หยดสารละลาย สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต หลมละ 2 หยด และสารละลาย โซเดยมไฮดรอกไซด หลมละ 1 หยด ใชไมจมฟนคนใหสารละลายเขากน สงเกตการเปลยนแปลง บนทกผลการทดลอง

4. หยดสารอาหาร (1) ลงในกระดาษขาวจ านวน 2 หยดและถบนกระดาษในแนวเดยวกนไป มา สารอาหาร (2) – สารอาหาร (8) ท าเชนเดยวกน ผงกระดาษใหแหง น าไปสองในทสวาง ดความโปรงแสง บนทกผล

5. หยดสารอาหารหมายเลข 1 ใสในหลอดทดลอง จ านวน 30 หยด ปรมาณ 1 ลกบาศกเซนตเมตร หลอดทดลองท 2 , 3 , 4 , 5 , 6 ,7 และ 8 ใสสารอาหารหมายเลข 2 , 3 , 4 , 5 , 6, 7 และ 8 ตามล าดบ จากนนหยดสารละลายเบเนดกต จ านวน 2 หยด น าหลอดทดลองทงหมดไปตมไปน าเดอดเปนเวลา 1-2 นาท สงเกตการเปลยนแปลง บนทกผล

35



สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต 2 หยด สารละลายโซเดยม ไฮดรอกไซด 1 หยด

วธทดลองกำรตรวจสอบสำรอำหำรประเภทตำง ๆ สำรอำหำร หยดสารอาหาร จ านวน 5 หยด ในหลมพลาสตกแถว A B และ C

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 A B C D E F G H

หยดสารอาหารลงไปในหลอดทดลองขนาดเลก จ านวน 30 หยด (1 cm3)

1 2 3 4 5 6 7 8 (เทคนคกำรปฏบตกำรเคมแบบยอสวน (Small-scale chemistry laboratory) แผนภาพท 1 การทดสอบสารอาหารประเภทตาง ๆ ทมา : นางสาวสปราณ ศรวชา

ไอโอดน 1 หยด

หยดสารบนกระดาษขาว

สารละลายเบเนดกต 2 หยด

ตมในน าเดอด 1 นาท

7 6 5 1 2 3 4

ผงใหแหง

1 2 3 4 5 6 7

ขน 1

ขน 2

ขน 3

ขน 4

8

8

36



ค ำถำมกอนท ำกจกรรม ปญหำ 1. ปญหาของการทดลองนคออะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. สมมตฐำน

2. นกเรยนคดวาน าแปงสก สารละลายน าตาลกลโคส น ามนพช และน ากลน เมอเตมสารละลาย ไอโอดน ผลจะเปนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. นกเรยนคดวาน าแปงสก สารละลายน าตาลกลโคส สารละลายน าตาลซโครส และน ากลน เมอน าไปตมกบสารละลายเบเนดกต ผลจะเปนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. นกเรยนคดวาไขขาวดบ น านมวว น านมถวเหลองและน ากลนทเตมสารละลายคอปเปอรซลเฟต (CuSO4) กบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) ผลจะเปนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. นกเรยนคดวาเมอหยดน ามนพชและน ากลนลงบนกระดาษ รอจนแหง แลวยกขนสองใหแสงผาน ผลจะเปนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

บนทกผลกำรทดลอง ตำรำง ผลการเปลยนแปลงเมอเตมสารทดสอบชนดตาง ๆ ในสารบางชนด

อำหำร ผลกำรเปลยนแปลง

ถ บนกระดำษ

สำรละลำย ไอโอดน

สำรละลำย เบเนดกต

สำรละลำยคอปเปอรซลเฟต +สำรละลำยโซเดยมไฮดรอกไซด

1. น านมวว 2. น ามนพช 3. น านมถว 4. ไขขาว 5. น าแปงสก 6. น าตาลกลโคส 7. น าตาลซโครส

บนทกกจกรรมกำรทดลองท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

37



8. น าเปลา ค ำถำมหลงท ำกจกรรม แปลควำมหมำยและสรปผล

1. สารตวอยางทใชทดสอบมอะไรบาง ใชทดสอบสารประเภทใด และไดผลอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. จงสรปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. กำรน ำไปใช

3. ถานกเรยนรบประทานกระเพาะปลาน าแดง และตองการทราบวากระเพาะปลาน าแดง ประกอบดวยสารอาหารใดบาง นกเรยนจะท าการตรวจสอบอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ตงใจและมสมาธนะคะนกเรยน

38



ค ำถำมกอนท ำกจกรรม ปญหำ 1. ปญหาของการทดลองนคออะไร วธตรวจสอบสารอาหารประเภทตาง ๆ ท าไดหรอไมอยางไร สมมตฐำน

2. นกเรยนคดวาน าแปงสก สารละลายน าตาลกลโครส และน ากลน เมอน าไปเตมสารละลายไอโอดน ผลจะเปนอยางไร น าแปงสกเปลยนเปนสมวงน าเงน สวนสารละลายน าตาลกลโคส และน ากลนไมเปลยนแปลง

3. นกเรยนคดวาน าแปงสก สารละลายน าตาลกลโคส น ามนพช และน ากลน เมอ น าไปตมกบสารละลายเบเนดกตทละชนด ผลจะเปนอยางไร น าแปงสก น ามนพชและน ากลนไมเปลยนแปลง สารละลายกลโคสมตะกอนสแดงอฐ

4. นกเรยนคดวาไขขาวดบ น านมวว น านมถวเหลองและน ากลนทเตมสารละลายคอปเปอร(II) ซลเฟต (CuSO4) กบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) ผลจะเปนอยางไร ไขขาวดบ น านมวว น านมถวเหลองเปลยนเปนสมวง สวนน ากลนไมเปลยนแปลง

5. นกเรยนคดวาเมอหยดน ามนพชและน ากลนลงบนกระดาษ รอจนแหง แลวยกขนสองใหแสงผาน ผลจะเปนอยางไร กระดาษหยดน ามนพชโปรงแสง กระดาษหยดน ากลนไมเปลยนแปลง

บนทกผลกำรทดลอง ตำรำง ผลการเปลยนแปลงเมอเตมสารทดสอบชนดตาง ๆ ในสารบางชนด


หยดบนกระดำษ

สำรละลำย ไอโอดน

สำรละลำย เบเนดกต


1. น านมวว ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง สมวง ไมเปลยนแปลง 2. น ามนพช ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง โปรงแสง 3. น านมถวเหลอง ไมเปลยนแปลง ตะกอนเขยว สมวง ไมเปลยนแปลง 4. ไขขาว ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง สมวง ไมเปลยนแปลง 5. น าแปงสก สมวงน าเงน ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง 6. น าตาลกลโคส ไมเปลยนแปลง ตะกอนสอฐแดง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง 7. น าตาลซโครส ไมเปลยนแปลง ตะกอนเขยว ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง

เฉลยบตรกจกรรมกำรทดลองท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

39




หยดบนกระดำษ สำรละลำย

ไอโอดน สำรละลำย เบเนดกต


8. น าเปลา ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ค ำถำมหลงท ำกจกรรม แปลวำมหมำยและสรปผล

1. สารตวอยางทใชทดสอบมอะไรบาง ใชทดสอบสารประเภทใด และไดผลอยางไร สารละลายไอโอดน ใชทดสอบแปง พบวาแปงสกไดสมวงน าเงน สวนสารชนดอนไมม การเปลยนแปลง สารละลายเบเนดกต ใชทดสอบน าตาล พบวาสารละลายน าตาลกลโคสไดตะกอนสอฐแดง สารละลายน าตาลซโครสไดตะกอนสเขยว สวนสารละลายอนไมเกดการเปลยนแปลง สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟตกบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดใชทดสอบกบโปรตน พบวา ไขขาวดบ น านมวว น านมถวเหลองไดสมวง การทดสอบหยดสารบนกระดาษ ใชทดสอบไขมน พบวาน ามนพชแสงสองผานได

2. สรปผลการทดสอบนไดอยางไร สารละลายไอโอดน ใชทดสอบแปง สารละลายเบเนดกต ใชทดสอบน าตาล สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต และสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด ใชทดสอบโปรตน ถสารบนกระดาษ ใชทดสอบไขมน กำรน ำไปใช

3. ถานกเรยนรบประทานกระเพาะปลาน าแดง และตองการทราบวากระเพาะปลาน าแดง ประกอบดวยสารอาหารใดบาง นกเรยนจะท าการตรวจสอบอยางไร น ากระเพาะปลาน าแดงไปทดสอบกบสารละลายไอโอดน สารละลายเบเนดกต สารละลาย คอปเปอร (II) ซลเฟตกบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด และหยดบนกระดาษ

40



กจกรรมท 3 อธบำยปญหำ

กจกรรมนเปนการอธบายปญหาดวยบตรความร อำหำรและสำรอำหำร

อำหำร (Food) หมายถง สงทรบประทานไดไมเปนพษและกอใหเกดประโยชนตอรางกาย ชวยใหรางกายเจรญเตบโตแขงแรงตานทานโรค บทบาทของอาหาร มดงน

1. ใชในการเจรญเตบโตของรางกาย โดยใชอาหารเปนวตถดบในการสรางเซลลและเนอเยอ ทเจรญเตบโต

2. ใชซอมแซมเนอเยอทสกหรอ โดยแตละวนเซลลนบลานเซลลจะตายลง เชน เซลลผวหนง เซลลเมดเลอดแดง หรออาจเกดบาดแผลซงรางกายจ าเปนตองสรางเซลลมาทดแทน

3. ใชเปนแหลงพลงงาน โดยเซลลจะผลตพลงงานแลวน ามาใชในกระบวนการตาง ๆ เชน การเตนของหวใจ การเคลอนท และยงใชในปฏกรยาเคมตาง ๆ ภายในเซลล เชน การสงเคราะหแสง

1. ใหนกเรยนแตละคนอานเนอหาบตรความร เรองอาหารและสารอาหาร

2. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเพอเตรยมตวปฏบตกจกรรมตอไป

บตรควำมรท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

41



สำรอำหำร (Nutrient) หมายถง สารเคมทเปนสวนประกอบของอาหารเปนสงทกนเขาไป แลวมประโยชนตอรางกาย ใชเผาผลาญเปนพลงงานใชในการเจรญเตบโตและซอมแซมสวนทสกหรอ และใชในกจกรรมตาง ๆ ของสงมชวต

1. เปนแหลงพลงงานใหสงมชวตใชท ากจกรรมตาง ๆ เชน การขบถาย การหายใจ การเจรญเตบโต 2. เปนวตถดบในการสงเคราะหสารตาง ๆ ทจ าเปนตอการซอมแซมสวนทสกเหรอ และการด ารงชวต 3. สารอาหารบางชนด เชน น า และแรธาต ชวยใหสภาพในรางกายเหมาะสมตอกลไกตาง ๆ

ในการด ารงชวต

ประเภทของสำรอำหำร

1. จ าแนกโดยใชความสามารถในการใหพลงงานเปนเกณฑ แบงเปน 1.1 สารอ าหารทใหพลงงานแกรางกาย คอ คารโบไฮเดรต (Carbohydrate)

โปรตน (Protein) และไขมน (Lipid) 1.2 สารอาหารทไมใหพลงงานแกรางกาย คอ วตามน (Vitamin) แรธาต (Mineral)

และน า (Water) 2. จ าแนกโดยใชประเภทของสารเคมเปนเกณฑ ไดแก

2.1 สารอาหารทเปนสารอนทรย ไดแก คารโบไฮเดรต (Carbohydrate) โปรตน (Protein) ไขมน (Lipid) และวตามน (Vitamin)

2.2 สารอาหารทเปนสารอนนทรย ไดแก แรธาต (Mineral) และน า (Water)

ภาพท 1 ตวอยางอาหารไทย ทมา : http://goo.gl/xX3ZMl สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

สำรอนทรย เปนสารทมธาตคารบอน (C) ออกซเจน (O) และไฮโดรเจน (H) เปนองคประกอบหลก สำรอนนทรย เปนสารทมธาตอนเปนองคประกอบหลก

42



ภาพท 2 อาหารหลก 5 หม ทมา : http://goo.gl/8bR1i0 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

สำรอำหำรประเภทตำงๆ 1. คำรโบไฮเดรตเปนสารเคมทพบในอาหารจ าพวกแปง น าตาล เผอก มน จะใหสารอาหาร

ประเภทคารโบไฮเดรต ซงจะใหพลงงานแกรางกาย ท าใหรางกายสามารถท างานได และยงใหความอบอนแกรางกาย พลงงานทไดจากหมนสวนใหญจะใชใหหมดไปวนตอวน เชน ใชในการเดน ท างาน การออกก าลงกายตาง ๆ แตถากนอาหารหมนมากจะเกนความตองการของรางกาย กจะถกเปลยนเปนไขมน และท าใหเกดโรคอวนได

2. โปรตนเปนสารอาหารทพบในอาหารจ าพวกเนอสตว ไข นม และถวตาง ๆ อาหารหมนสวนใหญจะใหโปรตน ประโยชนทส าคญคอ ท าใหรางกายเจรญเตบโต ท าใหรางกายแขงแรงม ภมตานทานโรค นอกจากนยงชวยซอมแซมสวนตาง ๆ ของรายกายทสกหรอจากบาดแผลอบตเหต

ปรงอาหารรบประทานเองอยางหลากหลายใหครบ 5 หมนะคะ

สารอาหารประเภทคำรโบไฮเดรต เมอยอยแลวไดขนาดเลกสดคอ กลโคส

สารอาหารประเภทโปรตน เมอยอยแลวไดขนาดเลกสดคอ กรดอะมโน

สารอาหารประเภทไขมน เมอยอยแลวไดขนาดเลกสดคอ กรดไขมนกบกลเซอรอล

43



3. ไขมนเปนสารอาหารทพบในอาหารจ าพวกไขมนพช และไขมนสตว ใหสารอาหารประเภทไขมนมากจะใหลงงานท าใหรางกายเจรญเตบโต รางกายสะสมพลงงานทไดจากหมนไวใตผวหนงตาม สวนตาง ๆ ของรางกาย เชน บรเวณสะโพก ตนขา เปนตน

4. แรธำตเปนสารอาหารทพบในอาหารแทบทกประเภท เชน ผกใบเขยว ผลไม เนอสตว ไข นม เปนตน ใหประโยชนตอรางกายในดานความแขงแรงในดานความแขงแรง ของกลามเนอฟน ชวยท าใหผวพรรณสดใส ชวยใหระบบการยอย และการขบถายเปนปกต

5. วตำมนเปนสารอาหารทพบมากในอาหารจ าพวกผกใบเขยว และผลไม อาหารหมน เมอรางกายยอยแลวจะใหสารอาหารประเภทเกลอแร และวตามน ใหประโยชนตอรางกายในดานบ ารงสขภาพของผวหนงใหสดชน บ ารงสขภาพปาก เหงอก และฟน ชวยใหระบบการยอย และการขบถายเปนปกต

แผนภาพท 2 ชนดของสารอาหาร ทมา : หนงสอวทยาศาสตร ม.2 ส านกพมพนยมวทยา สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

ชนดของสำรอำหำร

องคประกอบทางเคม การใหพลงงาน

สารอนทรย สารอนนทรย ใหพลงงาน ไมใหพลงงาน

คารโบไฮเดรต

โปรตน

ไขมน

วตามน

แรธาต

นำ

คารโบไฮเดรต

โปรตน

ไขมน

แรธาต

นำ

จ าแนก ตามเกณฑ

สำรอำหำรพวกคำรโบไฮเดรต โปรตน และไขมนทถกยอย จนมขนำดเลก และละลำยน ำไดจะถกดดซมผำนผนงล ำไสเขำสกระแสเลอดและถกสงตอตามกระแสเลอดไปยงเซลลตาง ๆ ทวรางกาย จำกนนจะรวมตวกบแกสออกซเจนทไดจากการหายใจเขาเปลยนเปนพลงงำนทรางกายสามารถน าไปใชตอไปได

44



5. การตรวจสอบหาสารอาหารประเภทตางๆทมอยในอาหารมวธการตรวจสอบอยางงาย ๆ ดงน

5.1

กำรตรวจสอบหำคำรโบไฮเดรตม 2 วธคอ - การทดสอบแปงจะใชสารละลาย ไอโอดนหยดลงบนอาหารทตองการทดสอบ

ถาอาหารททดสอบมแปงเปนสวนประกอบจะเปลยนส ของสารละลายไอโอดนจากสน าตาลเปนสมวงเขมเกอบด าหรอมวงแกมน าเงน

–การทดสอบน าตาลจะใชสารละลายเบเนดกตสฟาหยดลงไปในอาหารแลวน าไปตม

ในน าเดอดจะเกดตะกอนสสม สเหลอง หรอสอฐแดง แสดงวาอาหารนนมน าตาลเปนสวนประกอบ

5.2

กำรตรวจสอบหำโปรตนจะใชการทดสอบทเรยกวาการทดสอบไบยเรต คอ การเตมสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด และสารประกอบคอปเปอร (II) ซลเฟต ลงในอาหาร ถาสของสารละลายเปลยนจากสฟาเปนสมวงหรอสชมพอมมวงหรอสน าเงนแสดงวา อาหารนนมโปรตน

ภาพท 5 การทดสอบไบยเรต ทมา : http://goo.gl/cyY6q0 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2556

ภาพท 3 การทดสอบแปงในขนมปง ทมา : power point อจท.วทยาศาสตรม.2 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

ภาพท 4 ผลการทดสอบน าตาลกลโคส ทมา : power point อจท.วทยาศาสตรม.2 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

ขยนทบทวนบทเรยนเปนประจ าจะท าใหเรามความจ าดไดนะ

45



5.3

กำรตรวจสอบหำไขมนเปนการตรวจสอบทสามารถท าไดงาย ๆ ไมยงยากเหมอนกบวธ การตรวจสอบสารอาหารประเภทอนคอการน าอาหารไปแตะหรอถกบกระดาษสขาวแลวใหแสงสองผาน ถากระดาษเปนมนและมลกษณะโปรงแสงแสดงวาอาหารนนมไขมนอย

5.4

กำรตรวจปรมำณวตำมนซ โดยใชน าแปงมาหยดสารละลายไอโอดน (ไดสน าเงน) เปนตวทดสอบ โดยน าสารอาหารทสงสยวามวตามนซมาหยดลงไป โดยถาสน าเงนจางหายไปแสดงวามวตามนซ (จ านวนหยดนอยมวตามนซมาก จ านวนหยดมากมวตามนซนอย)

5.5

น ำ ใชจนสสะต (Anhydrus Copper Sulphate) ซงมสขาว ถาถกน าจะเปลยนเปน สฟาถงสน าเงน

สำรอำหำร ออกซเจน คำรบอนไดออกไซด น ำ พลงงำน พลงงำน

พลงงำนทไดจำกอำหำร อาหารจะถกยอยใหมโมเลกลขนาดเลก จนสามารถดดซมเขาสระบบไหลเวยนเลอด ซงเลอด จะน าสารอาหารไปยงเซลลตางๆ ของรางกาย

ปฏกรยาเคมทเกดขนในเซลล ท าใหสารอาหารแตกตวใหพลงงาน คารบอนไดออกไซด และน า ซงตองอาศยออกซเจน โดยกระบวนการน เรยกวา กระบวนการหายใจแบบใชออกซเจน

ภาพท 7 การทดสอบน าโดยใชจนสสะต ทมา : https://goo.gl/18i139 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

ภาพท 6 การทดสอบไขมน ทมา : นางสาวสปราณ ศรวชา ผถายภาพ

CuSO4 + 5H2O ----- > (CuSO4.5H2O)

(จนสตะต (สขาว) ) น า (สฟา)

46



กจกรรมท 4 น ำพำซงควำมร

เกณฑกำรประเมนบตรค ำถำม ตอนท 1 และตอนท 2 เฉลย รวม 10 คะแนน ระดบคะแนน = 1 คะแนน/1 ขอ ขอมลครบถวนสมบรณตามจดประสงค

= 0 คะแนน/1 ขอ ขอมลไมสอดคลองกบจดประสงค หมำยเหต คะแนนรวมเฉลยจากบตรค าถาม 10 คะแนน

นกเรยนปฏบตกจกรรมการทดลอง

และศกษาเนอหาในบตรความรแลว ใหนกเรยนตอบค าถามในบตรค าถามตอไปน

กจกรรมนจะเปนการน าความรทไดจากการท าการทดลองและ

ศกษาจากบตรความรมา

ใชในการตอบค าถาม

47



ค ำชแจง ตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนลงในชองวางใหสมบรณ

1. อาหารหมายถงอะไร ............................................................................................................................. ....................... ......................................................................................................... .......................................... ............................................................................................................................. .......................

2 สารอาหารหมายถงอะไร ............................................................................................................................. ....................... ........................................................................................................... ........................................

3. ในการทดสอบสารอาหารแตละประเภทมการทดสอบดงน โปรตน ทดสอบโดย……...................................................................................... ................... แปง ทดสอบโดย……………………………………………………………………………………………………… น าตาล ทดสอบโดย………………………………………………………………………………………………….. ไขมน ทดสอบโดย.................................................................................................................

4. การจ าแนกสารอาหารตามการใหพลงงานจ าแนกไดกประเภทอะไรบาง ............................................................................................................................. ....................... ...................................................................... ............................................................................. ............................................................................................................................. .......................

5.

การจ าแนกสารอาหารโดยใชประเภทของสารเคมเปนเกณฑจ าแนกไดกประเภทอะไรบาง ............................................................................................................................. ........................ ............................................................................................................................. ........................ .......................................................................................................... ........................................... ............................................................................................................................. ........................

6. สารอาหารทชวยสรางภมคมกนโรคและฮอรโมน เปนประโยชนของสารอาหารประเภท ............................................................................................................................. ....................... ............................................................................. .......................................................................

แบบบนทกบตรค ำถำมท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

48



7. คารโบไฮเดรตเมอยอยแลวจะได............................................................................................... ... ไดแก....................................................................................................................... ..................... ............................................................................................................. ........................................

8. อาหารประเภทเผอก มน แปง จดเปนสารอาหารประเภท ............................................................................................................................. .......................

9. สารอาหารทใหพลงงาน ไดแก .............................................................................................. ....

10. ผปวยหลงผาตดควรรบประทานอาหารประเภทใด .................................................................... เพราะเหตใด.................................................................................................................. ...............

ค ำชแจง ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และเครองหมาย หนาขอความทผด .................... 1. สารทใชทดสอบแปงคอ สารละลายไอโอดน .................... 2, การเปลยนแปลงทไดจากการทดสอบน าตาลกลโคสจะเปลยนเปนสมวง

.................... 3. สารทใชตรวจสอบน าตาลซโครสคอ สารละลายเบเนดกต

.................... 4. ไขขาวดบเปนสารอาหารประเภทไขมนเพราะเปลยนเปนสมวง

.................... 5. การหยดไขมนทกระดาษจะโปรงแสง

.................... 6. สารละลายคอบเปอร (II) ซลเฟต (Cuso4) กบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) ใชทดสอบสารอาหารประเภทโปรตน

.................... 7. เมอหยดสารละลายเบเนดกตลงในอาหารชนดหนงแลวน าไปตมจะเปลยน เปนสเหลอง สรปไดวาสารนนมน าตาลเปนสวนผสม

.................... 8. นมเมอทดสอบดวยสารละลายคอบเปอร (II) ซลเฟต (Cuso4) กบสารละลาย โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) จะไดสมวง

.................... 9. ขนมปงเมอหยดดวยสารละลายไอโอดจะไดสมวงแกมน าเงน .................... 10 นมขนหวานเมอน าไปตมจะท าปฏกรยากบสารละลายเบเนดกต

ท าไดไหมคะ

พยายามใหถงทสดนะคะ

49



ค ำชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนลงในชองวางใหสมบรณ

1. อาหารหมายถงอะไร สงทเรารบประทานไดไมเปนพษ และกอใหเกดประโยชนตอรางกายชวยใหรางกายเจรญเตบโตแขงแรงตานทานโรค

2. สารอาหารหมายถงอะไร สารเคมทเปนสวนประกอบของอาหารเปนสงทกนเขาไปแลวมประโยชนตอรางกายใชเผาผลาญเปนพลงงานใชในการเจรญเตบโตและซอมแซมสวนทสกหรอและใชในกจกรรมตาง ๆ ของสงมชวต

3. ในการทดสอบสารอาหารแตละประเภทมการทดสอบดงน โปรตน ทดสอบโดย สารละลายเบเนดกต สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟตกบ

สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด แปง ทดสอบโดย สารละลายไอโอดน น าตาล ทดสอบโดย สารละลายเบเนดกต และใหความรอน ไขมน ทดสอบโดย แตะกบกระดาษ

4. การจ าแนกสารอาหารตามการใหพลงงานจ าแนกไดกประเภทอะไรบาง 1. สารทใหพลงงานแกรางกาย คอ คารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน 2. สารอาหารทไมใหพลงงานแกรางกาย คอ วตามน แรธาต และน า

5.

การจ าแนกสารอาหารโดยใชประเภทของสารเคมเปนเกณฑจ าแนกไดกประเภทอะไรบาง 1. สารอาหารทเปนสารอนทรย ไดแก คารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน และวตามน 2. สารอาหารทเปนสารอนนทรย ไดแก แรธาต และน า

เฉลยบตรค ำถำมท 1.1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

50



6. สารอาหารทชวยสรางภมคมกนโรคและฮอรโมน เปนประโยชนของสารอาหารประเภท

โปรตน ตวอยางเชน เนอ นม ไข เมลดถวชนดตาง ๆ

7. คารโบไฮเดรตเมอยอยแลวจะได น าตาลโมเลกลเดยว ไดแก กลโคส ฟรกโทส และกาแลกโทส

8. อาหารประเภทเผอก มน แปง จดเปนสารอาหารประเภท คารโบไฮเดรต

9. สารอาหารทใหพลงงาน ไดแก โปรตน คารโบไฮเดรต และไขมน

10. ผปวยหลงผาตดควรรบประทานอาหารประเภทใด อาหารทมโปรตนสง เพราะเหตใด สรางเนอเยอซอมแซมสวนทสกหรอ ท าใหแผลประสารกนไวและหายเรวขน

ค ำชแจง ตอนท 2 ใหนกเรยนท าเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และเครองหมาย

หนาขอความทผด 1. สารทใชทดสอบแปงคอ สารละลายไอโอดน 2, การเปลยนแปลงทไดจากการทดสอบน าตาลกลโคสจะเปลยนเปนสมวง

3. สารทใชตรวจสอบน าตาลซโครสคอ สารละลายเบเนดกต 4. ไขขาวดบเปนสารอาหารประเภทไขมนเพราะเปลยนเปนสมวง 5. การหยดไขมนทกระดาษจะโปรงแสง 6. สารละลายคอบเปอร (II) ซลเฟต (Cuso4) กบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด

(NaOH) ใชทดสอบสารอาหารประเภทโปรตน 7. เมอหยดสารละลายเบเนดกตลงในอาหารชนดหนงแลวน าไปตมจะเปลยน

เปนสเหลอง สรปไดวาสารนนมน าตาลเปนสวนผสม 8. นมเมอทดสอบดวยสารละลายคอบเปอร (II) ซลเฟต (Cuso4) กบสารละลาย

โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) จะไดสมวง 9. ขนมปงเมอหยดดวยสารละลายไอโอดจะไดสมวงแกมน าเงน 10 นมขนหวานเมอน าไปตมจะท าปฏกรยากบสารละลายเบเนดกต

ท าไดไหมคะ พยายามใหถงทสดนะคะ

51



กจกรรมท 5 มงสควำมส ำเรจ

กจกรรมนจะเปนการประเมนความรของผเรยนดวยการทดสอบหลงเรยน

ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองและท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ

ขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 1

อำหำร กำรเปลยนแปลงทสงเกตไดเมอทดสอบกบ

สำรละลำยไอโอดน สำรละลำยไบยเรต สำรละลำยเบเนดกต ถกบกระดำษ A สน าเงนเขม ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง B ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ตะกอนอฐแดง ไมเปลยนแปลง C ไมเปลยนแปลง สารละลายเปนสมวง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง D ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง กระดาษโปรงแสง E ไมเปลยนแปลง สารละลายเปนสมวง ตะกอนอฐแดง ไมเปลยนแปลง F สารละลายสน าตาล สารละลายสฟา สารละลายสฟา ไมเปลยนแปลง

1. สาร A , B , C , E และ F ควรเปนสารในขอใดตามล าดบ ก. ขาว น าตาลทราย ไก น า น านม และน า ข. แปง ฟรกโทส ไขขาว น ามนหม น านมถวเหลอง และน า ค. แปง ซโครส เนอหม น ามนพช น านมสด และน าซบกระเพาะปลา ง. น าตาลทราย กลโคส ปลาท น ามนพช น านมจากโค และน าอดลม

ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ เวลา 10 นาท

แบบทดสอบหลงเรยน ชดท 1 เรองอำหำรและสำรอำหำร

52



2. นมววประกอบดวยไขมน 5 กรม คารโบไฮเดรต 4 กรม โปรตน 3.2 กรม ควรทดสอบดวยสารใด ในการทดสอบสารอาหารเพอทดสอบโปรตน ก. กระดาษ ข. ทดสอบไบยเรต ค. สารละลายไอโอดน ง. สารละลายเบเนดกต 3. ความหมายของสารอาหาร ตามหลกโภชนาการคอขอใด

ก. ธาต ซงเปนองคประกอบพนฐานของอาหาร ข. สารโมเลกลเดยวซงสามารถดดซมเขาสเซลลได ค. สารประกอบอนทรยทกชนดทเราบรโภคไดโดยไมเกดโทษ ง. สารประกอบทมอยในอาหารเมอบรโภคเขาไปแลวรางกายน าไปใชประโยชน

4. เมอหยดสารละลายเบเนดกตลงในน าตาลกลโคส เกดการเปลยนแปลงหรอไมเพราะเหตใด ก. ไมเปลยนแปลง เพราะมน าตาลนอย ข. เปลยนแปลงเปนสสม เพราะมน าตาล ค. ไมเปลยนแปลง เพราะยงไมไดท าใหรอน ง. เปลยนแปลงเปนสเหลอง เพราะมน าตาลนอย 5. ไบยเรตเกดจากสารละลายใด ก. สารละลายเบเนดกตกบสาระละลายไอโอดน ข. สารละลายไอโอดนกบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด ค. สารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟตกบสารละลายเบเนดกต ง. สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดกบสารละลายคอปเปอร (II) ซลเฟต 6. สชาดาบงเอญท าสารละลายไอโอดนหกใสโหลน าเชอมท าใหน าเชอมกลายเปนสน าตาลเพราะเหตใด ก. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายสน าตาล ข. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายสแดงผสมกบน าเชอมกลายเปนสารละลายสสม ค. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายใสท าปฏกรยากบน าเชอมกลายเปนสารละลายสน าตาล ง. สารละลายไอโอดนเปนสารละลายสมวงท าปฏกรยากบน าเชอมกลายเปนสารละลายสน าตาล 7. ผกและผลไมในขอใดเมอน าไปทดสอบดวยสารละลายไอโอดนแลวจะเกดการเปลยนแปลง ก. สม ข. มนฝรง ค. แตงกวา ง. มะเขอเทศ

53



8. สาร X เมอหยดสารละลายไอโอดนแลว เปลยนเปนสน าเงน และสาร Y หยดสารละลายเบเนดกต แลวน าไปตมจะเปลยนเปนสเหลอง สาร X และ สาร Y มสารอาหารอะไรบาง ก. โปรตนกบแปง ข. น าตาลกบไขมน ค. ไขมนกบโปรตน ง. แปงและน าตาล 9. เมอน าขาวตมใสในหลอดทดลองและหยดสารละลายเบเนดกตลงไป แลวน าไปตมในน าเดอด จะเกดการเปลยนแปลงอยางไร ก. เปลยนเปนสมวง ข. เปลยนเปนสเขยวออน ค. ไมเกดการเปลยนแปลง ง. เกดตะกอนสสมหรอสเหลอง 10. จากขอมลในตาราง สารทนาจะเปนสารประเภทคารโบไฮเดรตคอขอใด

ปฏกรยำ สำรละลำย กำรละลำยน ำ

ปฏกรยำกำรสำรละลำย ไอโอดน เบเนดกส

A ละลาย ไมเปลยนส ไมเปลยนส B ไมละลาย เปลยนสเปนสน าเงน ไมเปลยนส C ละลาย ไมเปลยนส สเหลอง D ไมละลาย ไมเปลยนส ไมเปลยนส

ก. A และ B ข. B และ D ค. A และ C ง. B และ C

54



เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน


ขอ ค ำตอบ 1. ข 2. ข 3. ง 4. ค 5. ง 6. ก 7. ข 8. ง 9. ค 10. ง

55



ภาพท 1 Small - Lab Kit ชดท 1 เรองอาหารกบสารอาหาร ภาพท 2 และ 3 ตวอยางการทดลองหยดสารปรมาณนอยลงในถาดหลมพลาสตกแทนหลอดทดลอง

ภาพท 4 และ 5 การทดลองทใชหลอดทดลองเชนเดมแตลดปรมาณสารลง

56



บรรณำนกรม

กลมพฒนากระบวนการเรยนร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ. แนว

ทำงกำรจดกจกรรมกำรเรยนรเพอพฒนำทกษะกำรคดตำมหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช ๒๕๕๑ กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ระดบมธยมศกษำ. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด,2555.

กอบนวล จตตนนทน. หนงสอคมอกำรเรยนวทยำศำสตรระดบชนมธยมศกษำปท 2. กรงเทพฯ : บรษทภมบณฑตการพมพ จ ากด , 2537.

ประดบ นาคแกว และคณะ. หนงสอเรยนสำระกำรเรยนรวทยำศำสตรพนฐำน ม.๒. กรงเทพฯ : ส านกพมพแมค, 2551.

พมพนธ เดชะคปต และคณะ. หนงสอเรยน รำยวชำวทยำศำสตรพนฐำนชนมธยมศกษำปท 2. กรงเทพฯ : บรษท พฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด. 2551

. สดยอดคมอคร วทยำศำสตร ม.2. กรงเทพฯ : บรษท พฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด, 2550 ยพา และคณะ. หนงสอเรยนรำยวชำวทยำศำสตรพนฐำน ม.2 เลม 1. กรงเทพฯ : บรษทอกษรเจรญ

ทศน อจท.จ ากด , 2551 ศภวรรณ ตนตยานนท. GREEN CHEMISTRY ทฤษฎและกำรปฏบต. กรงเทพฯ : บรษท เอสทซ เดย

แอนด มาเกตตง จ ากด. 2445. ศนยวจย และประเมนความเสยงดานอาหารปลอดภย. (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://fic.nfi.or.th/

foodsafety/index.php สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557 สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. คมอกำรวดผลประเมนผล

วทยำศำสตร. กรงเทพฯ : บรษท เอส.พ.เอน. การพมพ จ ากด, 2549. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร สาขาวทยาศาสตรมธยมศกษา. (ออนไลน). เขาถงไดจาก

http://secondsci.ipst.ac.th/สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557 สามารถ พงศไพบลย และลดดาวลย เสยงสงข. คมอเตรยมสอบ วทยำศำสตร ม.2 เลมรวม 1-2.

กรงเทพ : ไฮเอดพบลชชง ,2555 ส านกงานอาหารและยา (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://elib.fda.moph.go.th/library/

default.asp?page2=detail&ngid=107 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557 สขภาพรางกาย. (ออนไลน). เขาถงไดจาก https://www.pinterest.com/pumwarinwitta/lovefitt/

สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557 อาหารกบการด ารงชวต. (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.myfirstbrain.com/student_

view.aspx?ID=73854 สบคนเมอวนท 4 มกราคม 2557

คู่มือการใช้ Small - Lab Kit ชุดที่ 1...

Documents

Transcript of คู่มือการใช้ Small - Lab Kit ชุดที่ 1...