การพฒนาวโอไอพ สาหรบบรษท เวลดสตดด เซนเตอร จากด

VoIP Development for Word Study Center Co., Ltd.

สนน จกรโสภา

Sanan Jaksopha

สารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมเครอขาย บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร

ปการศกษา 2553

หวขอโครงงาน การพฒนา VoIP สาหรบบรษท เวลดสตดด เซนเตอร จากด

นกศกษา นายสนน จกรโสภา

รหสนกศกษา 5217660041

ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขา วศวกรรมเครอขาย

พ.ศ. 2553

อาจารยควบคมโครงงาน ดร.ประวทย ชมช

บทคดยอ

เนองจากในปจจบนเทคโนโลยไดมสวนเกยวของกบการดาเนนชวตประจาวนทกๆ ดาน ซง

หนงในนนคอ Voice over IP หรอ Voice over Internet Protocol และมกจะถกเรยกสนๆวา VoIP

ซงเปนเทคโนโลยการสอสารรบ-สงสญญาณเสยงผานทางเครอขายอนเทอรเนตหรออนทราเนต โดย

จะแปลงเสยงจากผสงทเปนสญญาณอนาลอกใหเปนสญญาณดจตอลผานอปกรณเครอขายแลวสง

ตอผานทางเครอขายอนเทอรเนตไปยงผรบ จากนนจะทาการแปลงสญญาณกลบจากสญญาดจตอล

ใหเปนสญญาณอนาลอกผานทางอปกรณเครอขายเพอใหผรบไดยนเสยงทสงออกไป

การดาเนนงานของบรษทเวลด สตดด เซนเตอร จากด ซงดาเนนธรกจเกยวกบตวเตอรสอน

ภาษาองกฤษทกระดบสาหรบนกเรยนภาคอนเตอรและภาคภาษาไทย ซงมสาขารวมสามสาขาซงม

ความจาเปนในการตดตอสอสารกนทงภายในองคกรและภายนอกองคกร และการทาระบบคอล เซน

เตอร ถาหากมการนาเทคโนโลย VoIP นมาใชงานในองคกรจะชวยลดคาใชจายได ดงนนผจดทา

โครงงานจงมแนวคดทจะนาเอาเทคโนโลย VoIP นามาใชในองคกร

สารนพนธฉบบน ผจดทาโครงงานไดศกษา เทคโนโลยวโอไอพ (VoIP) และไดทดลองและ

พฒนาระบบ VoIP เพอนามาใชในบรษท เวลดสตดด เซนเตอร จากด โดยมวตถประสงคในลด

คาใชจายขององคกรในการโทรระหวางสาขา ใหบรการขอมลลกคาใหเปนในทศทางเดยวกนทงสาม

สาขา (Call Center) และพฒนาระบบ Asterisk ใหงายตอการใชงานในองคกร และนอกจากนนยง

ทาใหการบรหารเครอขายในองคกรเกดประสทธภาพสงสด

II

Project Title VoIP Development for World Study Center Co.,Ltd. Student Sanan Jaksopha

Student ID 5217660041

Degree Master of Science

Program Network Engineering

Year 2010

Thesis Advisor Dr.Prawit Chumchu

ABSTRACT

At present, current technologies are involved in most, if not all, aspects of

daily life, and one of which is the Voice over IP or Voice over Internet Protocol,

commonly known in short as VoIP. It is a communications technology used in

transmitting and receiving audio via the Internet or Intranet by converting the analog

signals into the digital ones through the network device and the Internet before reaching

recipients. Then the digital signals are changed back to the analog ones through the

network device again so as to allow those recipients to hear the sound.

The modus operandi of World Study Center Co., Ltd, a three-branch institute

running tutorial classes at all levels for students in both Thai and international programs,

requires constant internal and external communications and a call center system. Thus,

the project organizer believes that the introduction of VoIP technology to the institute

can tremendously help to cut down on costs.

As for this project, the organizer has studied the VoIP technology,

experimented and developed it for use at World Study Center. The primary objectives

are to reduce inter-branch communications costs, provide consistent information to

customers through call centers at all three branches, facilitate the Asterisk system for

intra-institutional use, and maximize the efficiency of its network management.

III

กตตกรรมประกาศ

ในการศกษาโครงงานครงน สาเรจลลวงไปไดดวยด โดยไดรบการสนบสนนอยางดยง

จากอาจารยทปรกษา ดร.ประวทย ชมช ทใหความร ตลอดจนคาแนะนาและขอคดตางๆ ถง

แนวทางการดาเนนโครงงาน ผศกษาขอขอบพระคณอาจารยทใหความรเปนอยางด

การศกษาโครงงานน ขอขอบคณเพอนนกศกษาสาขาวศวกรรมเครอขาย ทกทานทเปน

กาลงใจและคอยใหความเหนทเปนประโยชน และบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด โดยคณสข

สนต สจรตกล ทอนญาตให ทาการพฒนาระบบและทดลองการใชงาน กบบรษทฯ ทเปน

ประโยชนยง และอาจารย Zack ทกรณาแกไขและตรวจทาน Abstract ใหสมบรณยงขน

สดทายน คณคาและประโยชนอนพงมจาก โครงงานฉบบน ผศกษาขอมอบแด บดา

มารดาผใหกาเนด คณมณฑาทพย จตสรมนตร และ พนองทคอยเปนกาลงใจทสรางแรงผลกดน

และความมงมน อาจารย ผทถายทอดความรในทกดานและผทมพระคณททาใหการทาโครงงาน

ฉบบนผานไปดวยดและประสบความสาเรจในวนน

สนน จกรโสภา

IV

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................ I

บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................... II

กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................ III

สารบญ................................................................................................................................ IV

สารบญตาราง ...................................................................................................................... VI

สารบญรป .......................................................................................................................... VII

บทท 1 .................................................................................................................................. 1

1.1 กลาวนา .............................................................................................................. 1

1.2 จดประสงคในการทาโครงงาน ............................................................................. 1

1.3 ขอบเขตโครงงาน ................................................................................................ 1

1.4 ประโยชนทไดรบจากการทาโครงงาน .................................................................. 2

1.5 ขนตอนการดาเนนงาน ........................................................................................ 2

บทท 2 .................................................................................................................................. 3

2.1 ความรท วไปเกยวกบเทคโนโลย Voice Over IP .................................................. 3

2.2 นยาม IP Telephony .......................................................................................... 3

2.3 พนฐานการทางานการสอสารเสยงดวย VoIP ....................................................... 4

2.4 VoIP ทางานไดอยางไร ...................................................................................... 5

2.5 การแปลงสญญาณเสยง ...................................................................................... 6

2.6 มาตรฐานและโปรโตคอลทใชงานในการสอสารวโอไอพ ........................................ 7

2.6.1 มาตรฐานการบบอดสญญาณเสยง .......................................................... 7

2.6.2 มาตรฐานการรบสงขอมลเสยง ................................................................ 8

2.6.3 มาตรฐานการรบสงขอมลควบคม ............................................................ 9

2.7 ความหมายของ FXS และ FXO ........................................................................ 18

2.8 ซอฟตแวร Asterisk .......................................................................................... 19

2.8.1 สถาปตยกรรมของ Asterisk ................................................................. 20

2.8.2 สวนประกอบภายนอกของระบบโทรศพท Asterisk ............................... 20

2.8.3 สวนประกอบภายในของระบบโทรศพท Asterisk .................................. 21

2.8.4 ไฟลสาคญในระบบโทรศพท Asterisk ................................................... 24

2.8.5 ความสามารถของระบบโทรศพท Asterisk ............................................ 27

2.8.6 โครงสรางไฟลของระบบโทรศพท Asterisk

บนระบบปฏบตการ FreeBSD ............................................................. 30

V

2.9 อปกรณตางๆ ในระบบ VoIP ............................................................................. 31

บทท 3 การดาเนนโครงงาน ................................................................................................. 37

3.1 ศกษาความแตกตางของระบบโทรศพท VoIP กบระบบโทรศพทพนฐาน ............ 37

3.2 การศกษาประโยชนทจะเกดขนกบองคกร .......................................................... 39

3.3 ความตองการใชระบบโทรศพท IP-PBX ............................................................ 39

3.4 ระบบงานเดมกอนการตดตงระบบ IP-PBX ........................................................ 40

3.5 ดาเนนการออกแบบและตดตงระบบ .................................................................. 40

3.5.1 องคประกอบดาน Hardware ................................................................ 41

3.5.2 องคประกอบดาน Software .................................................................. 52

3.6 ขนตอนการทดสอบผล ...................................................................................... 54

บทท 4 การพฒนาและทดสอบการทางานของระบบ ............................................................. 55

4.1 ขนตอนการพฒนาและทดสอบการทางานของระบบ ........................................... 55

4.2 ขนตอนการตดตงซอฟตแวร Asterisk Server และ Configuration ...................... 57

4.3 ขนตอนการตดตงการดรบสายนอก TDM400P และ Configuration .................... 59

4.4 ขนตอนการปรบแตงไฟลระบบโทรศพท IP-PBX .............................................. 62

4.5 วเคราะหคณภาพเสยงในเครอขาย .................................................................... 65

4.5.1 การวดคณภาพเสยงในเครอขาย ........................................................... 67

4.5.2 วดสถตการใชงาน ................................................................................ 69

4.6 Log การใชงานโทรศพท VoIP .......................................................................... 72

4.7 เปรยบเทยบคาใชจายกอนการตดตงและหลงการตดตงระบบ VoIP .................... 72

4.8 การพฒนาระบบการใชงานผานหนาเวปเพจ ...................................................... 74

4.8.1 การจดการซอฟตแวร Asterisk ใหสามารถตดตอกบฐานขอมล .............. 75

4.8.2 ตรวจสอบสถานะการเชอมตอ MySQL กบ Asterisk Server .................. 76

4.8.3 การจดการตารางในฐานขอมลใหทางานรวมกบซอตฟแวร Asterisk ....... 77

4.8.4 การออกแบบฐานขอมล ........................................................................ 77

4.8.5 การออกแบบเวปเพจตามโครงสรางทไดออกแบบ.................................. 78

4.8.6 เรมตนการใชงานระบบ ......................................................................... 79

บทท 5 สรปผลการทดลอง ................................................................................................... 83

5.1 สรปผลการศกษา .............................................................................................. 83

5.2 สรปผลการพฒนาระบบ .................................................................................... 83

5.3 ประโยชนทไดรบ ............................................................................................... 83

5.4 แนวทางการพฒนาตอ ....................................................................................... 84

เอกสารอางอง ...................................................................................................................... 85

VI

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 ขนตอนการศกษา ........................................................................................................... .3

2.1 แสดงการเปรยบเทยบ Codec แตละประเภท .................................................................. .7

2.2 ตารางแสดงความหมาย SIP Requests Messages ....................................................... 13

2.3 ตารางแสดงความหมาย SIP Response Messages ...................................................... 14

2.4 แสดงความสามารถของระบบ Asterisk .......................................................................... 27

2.5 แสดงโครงสรางทสาคญทอยภายใน Asterisk ททางานบน FreeBSD .............................. 30

2.6 ความหมายของไดเรกเทอรตางๆ ................................................................................... 36

3.1 เปรยบเทยบคณลกษณะของโทรศพทแบบเดมและระบบโทรศพทแบบ VoIP .................. 38

3.2 แสดงหมายเลขและคาสงของอปกรณ Linksys PAP2T ................................................... 45

4.1 คา MOS และระดบคณภาพเสยง ................................................................................... 65

VII

สารบญรป

รปท หนา

2.1 โครงสรางของการสอสาร VoIP ........................................................................................ 4

2.2 การสอสารดวยเสยงผานเครอขาย PSTN … .................................................................... 5

2.3 การเปรยบเทยบ OSI Model กบการทางานของการสอสารเทคโนโลย VoIP ..................... 5

2.4 การสนทนาผานทางโทรศพทแบบปกต ............................................................................ 6

2.5 การสอสารทางโทรศพทผานอนเทอรเนต (VoIP) .............................................................. 6

2.6 PCM code Modulation ................................................................................................... 7

2.7 แสดง RTP Header ของโปรโตคอล RTP ........................................................................ 8

2.8 VoIP Call ..................................................................................................................... 10

2.9 ชดโปรโตคอลวโอไอพทใชมาตรฐาน SIP ในการสอสารสญญาณควบคม ........................ 11

2.10 รปแบบขอความของโปรโตคอล SIP ............................................................................ 12

2.11 ตวอยางขอความของโปรโตคอล SIP ........................................................................... 13

2.12 ตวอยางการเชอมตอโทรศพท VoIP และการเลกการเชอมตอ ....................................... 17

2.13 การเชอมตอสญญาณระหวาง FXO และ FXS .............................................................. 18

2.14 เชอมตอสญญาณ FXO และ FXS ผานตสาขาโทรศพท PBX ...................................... 19

2.15 แสดงสถาปตยกรรมของระบบโทรศพท Asterisk .......................................................... 20

2.16 แสดงโครงสรางของไฟล extensions.conf .................................................................... 23

2.17 ตวอยาง IP Phone ทรองรบมาตรฐาน SIP .................................................................. 32

2.18 เครองโทรศพทแบบ WiFi IP Phone ............................................................................ 32

2.19 โปรแกรม X-Lite ททาหนาเปน IP Soft Phone รองรบมาตรฐาน SIP ........................... 33

2.20 Analog Telephone Adaptor Linksys PAP2T (2FXS) ................................................ 33

2.21 VoIP Gateway Linksys SPA 3102 ............................................................................ 34

2.22 แสดง การด Asterisk รน X100P ................................................................................. 35

2.23 การด Asterisk รน X400P ........................................................................................... 35

3.1 โครงสรางการเชอมตอโทรศพทแบบเดมของบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด .............. 40

3.2 โครงสรางของระบบ VoIP ของบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด ................................... 41

3.3 เครองคอมพวเตอร Server เพอใชในการตดตง Asterisk Server ................................. 42

3.4 Switch 3Com 3CRBSG2093 16 Port ........................................................................ 42

3.5 การด TDM400P ........................................................................................................... 43

3.6 ดานหลงเสยบสายรบโทรศพทการด TDM400P ............................................................. 43

3.7 เครองรบโทรศพทธรรมดา Panansonic Model No.KX-T2371MXW .............................. 44

3.8 อปกรณแปลงสญญาณเสยง Linksys PAP2T ................................................................. 44

VIII

3.9 แสดงเมน Info ในโหมดของ User login ....................................................................... ..46

3.10 แสดงเมน System ในโหมดของ User login ................................................................. 47

3.11 แสดงเมน User 1 และ User 2 ในโหมดของ User login ............................................. 48

3.12 แสดงเมนตางๆ ในโหมดของ Admin login ................................................................... 48

3.13 แสดงเมน System ในโหมดของ Admin login .............................................................. 49

3.14 แสดงเมน SIP ในโหมดของ Admin login .................................................................... 49

3.15 แสดงเมน Provisioning ในโหมดของ Admin login ...................................................... 50

3.16 แสดงเมน Regional ในโหมดของ Admin login ............................................................ 50

3.17 แสดงเมน Line 1 และ Line 2 ในโหมดของ Admin login ............................................. 51

3.18 แสดงเมน User 1 และ User 2 ในโหมดของ Admin login ............................................ 52

3.19 แสดงระบบปฏบตการ FreeBSD.................................................................................. 52

3.20 แสดงซอฟตแวร Asterisk ทไดตดตงบนระบบปฏบตการ FreeBSD .......................... 53

3.21 แสดงซอฟตแวร IP Phone โปรแกรม X-Lite................................................................ 53

3.22 แสดงโปรแกรม Wireshark .......................................................................................... 54

4.1 แสดงระบบปฏบตการ FreeBSD .................................................................................... 55

4.2 แสดงการกาหนดคา Network Device ............................................................................ 56

4.3 แสดงการ Copy ไฟล Asterisk เตรยมสาหรบการตดตง ................................................. 57

4.4 แสดงการ ตรวจสอบวามไฟล ......................................................................................... 57

4.5 แสดงการ แตกไฟล Asterisk62.tar.gz ........................................................................... 58

4.6 แสดงการตดตงซอฟตแวร Asterisk ............................................................................... 58

4.7 แสดงโปรแกรม Asterisk CLI ......................................................................................... 59

4.8 แสดงเครองเซรฟเวอรรจกการด TDM400P ................................................................... 61

4.9 แสดงรายงานผลการตรวจสอบการด TDM400P ............................................................. 61

4.10 แสดงการโดยเรมตนท Context ท [Default] ในสวนของ extensions (s) ....................... 61

4.11 โครงสรางของระบบ VoIP ของบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด ................................. 62

4.12 แสดงการกาหนดเบอรภายใน ...................................................................................... 63

4.13 แสดงการกาหนดคาไฟล extensions.conf ................................................................... 63

4.14 แสดงสถานะพรอมใชงานของโปรแกรมซอฟตโฟน X-Lite ............................................ 64

4.15 แสดงสถานะของโปรแกรมซอฟตโฟน X-Lite เบอร 17 ตดตอกบเบอร 22 ..................... 64

4.16 โคเดก (Codec) และคา MOS ทได .............................................................................. 65

4.17 คา R Factor มาตรฐานแบบ E-Model กบคา MOS...................................................... 67

4.18 วธวดคณภาพของเสยง ................................................................................................ 67

4.19 แสดงคาMOS ทไดท 4.4 คณภาพเสยงด ..................................................................... 68

4.20 แสดงคาMOS ทไดจากการวดระหวางสาขา ................................................................. 69

IX

4.21 แสดงสถตการใชงานโทรศพทวโอไอพ ......................................................................... 69

4.22 แสดงสถานะของการเชอมตอโดยฟลเตอรโปรโตคอล SIP กบ RTP

โปรแกรม Wireshark ........................................................................................................... 70

4.23 แสดงสดงสถานะบวนการทางานจบแพคเกจโดยโปรแกรม Wireshark .......................... 70

4.24 แสดงสถานะบวนการทางาน Call Flow โดยโปรแกรม VQManager ............................ 71

4.25 แสดงสถานะบวนการ Call Flow ระหวางสาขาพญาไทกบเพลนจต ............................... 71

4.26 แสดงสถานะบวนการ Call Flow ระหวางสาขาพญาไทกบเพลนจต ............................... 72

4.27 Log การใชงานระบบโทรศพท VoIP ............................................................................ 72

4.28 เปรยบเทยบคาใชจายตงแตเดอนมกราคม-กมภาพนธ 2554 ......................................... 73

4.29 รปแบบการพฒนาโครงงานตอไป ................................................................................. 74

4.30 โครงสรางเวปเพจของผดแลระบบ ................................................................................ 75

4.31 รปแบบ vmware เพอทดลองการพฒนาในโครงงาน 2และนาไปใชงานจรง .................... 75

4.32 ไฟล res_mysql.conf .................................................................................................. 76

4.33 ไฟล manager.conf ..................................................................................................... 76

4.34 การเชอมตอ Mysql กบ Asterisk Server ..................................................................... 76

4.35 โปรแกรม phpMyAdmin 2.9.0.2 ................................................................................. 77

4.36 หนา phpmyadmin ใหนการสราง database asterisk and table .................................. 77

4.37 ตารางของ CDR .......................................................................................................... 78

4.38 หนาเวปเพจหลก ......................................................................................................... 78

4.39 หนาเวปเพจเรมตนการใชงาน ...................................................................................... 79

4.40 หนาเวปเพจหลก ......................................................................................................... 79

4.41 หนาเวปเพจแสดงการโทรเขาโทรออก .......................................................................... 80

4.42 หนาเวปเพจแสดงการปรบแตงระบบ ............................................................................ 80

4.43 หนาเวปเพจแสดงไฟลแฟกซเขา .................................................................................. 81

4.44 หนาเวปเพจแสดงไฟลการฝากขอความเสยง ................................................................ 81

4.45 หนาเวปเพจแสดงไฟลการบนทกการตอบรบอตโนมต .................................................. 81

ตารางท 1.1 ตารางเวลาในการศกษาและทดลอง

กจกรรม ระยะเวลา

เม.ย. - ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

ศกษา VoIP และโปรโตคอล

ศกษาการทางานของ Codec

ศกษาการตดตงระบบ FreeBSD

และ Asterisk

สรางระบบ VoIP และ Feature

ตางๆ

ทดสอบการใชงาน

ปรบปรงและแกไขใน (รอบ 1)

ศกษาวธการทางาน Asterisk

ตดตอกบฐานขอมลและ Softwareท

เกยวของ

ศกษาวธการสราง Web สาหรบ

Manage การใชงาน

ปรบปรงและแกไข

จดทาเอกสารของโครงงาน

1

บทท 1

บทนา

1.1 กลาวนา

เนองจากในปจจบนเทคโนโลยไดมสวนเกยวของกบการดาเนนชวตประจาวนทกๆ ดาน ซงหนง

ในนนคอ Voice over IP หรอ Voice over Internet Protocol และมกจะถกเรยกสนๆวา VoIP ซงเปน

เทคโนโลยการสอสารรบ -สงสญญาณเสยงผานทา งเครอขายอนเทอรเนตหรออนทราเนต โดยจะแปลง

เสยงจากผสงทเปนสญญาณอนาลอกใหเปนสญญาณดจตอล ผานอปกรณเครอขายแลวสงตอผานทาง

เครอขายอนเทอรเนตไปยงผรบ จากนนจะทาการแปลงสญญาณกลบจากสญญาดจตอลใหเปนส ญญาณ

อนาลอกผานทางอปกรณเครอขายเพอใหผรบไดยนเสยงทสงออกไป

การดาเนนงานของบรษทเวลด สตดด เซนเตอร จากด ซงดาเนนธรกจเกยวกบตวเตอรสอน

ภาษาองกฤษทกระดบทกวชา สาหรบนกเรยนภาคอนเตอรและภาคภาษาไทย ซงมสาขารวมสามสาขา

ซงมความจาเปนในการตดตอสอสารกนทงภาย ในองคกรและภายนอกองคกร และการทาระบบคอลเซน

เตอรใหบรการขอมลแกลกคาเพอใหเปนในทศทางเดยวกน ถาหากมการนาเทคโนโลย VoIP นมาใชงาน

ในองคกรจะชวยลดคาใชจาย ละเพมโอกาสการแขงขนทางธรกจได ดงนนผจดทาโครงงานจงมแนวคด

ทจะนาเอาเทคโนโลย VoIP นามาใชในองคกร

1.2 จดประสงคในการทาโครงงาน

1.2.1 เพอศกษาหลกการทางานของเทคโนโลย VoIP และโปรโตคอลตางๆ รวมทงพฒนาระบบ

ระบบคอลเซนเตอร (Call Center) รองรบการทางานในองคกร

1.2.2 เพอพฒนาการตงคาการใชงาน เปนเวบเบสสาหรบการกาหนดคาตางๆ ใหกบระบบ

Asterisk Server ชวยใหทางานกบAsterisk Server ไดงายและสะดวกมากขน

1.2.3 เพอศกษาหลกการทางานและประสทธภาพของโปรแกรม Asterisk ซงเปนซอฟแวรระบบ

โทรศพท IP-PBX ซงทางานรวมกบระบบปฏบตการ FreeBSD 6.2

1.2.4 เพอศกษาฟงกชนตางๆ ของโปรแกรม Asterisk และนามาใชงานจรงในองคกร

1.2.5 เพอลดในการตดตอสอสารระหวางสาขา

1.3 ขอบเขตโครงงาน

1.3.1 ออกแบบและตดตงระบบ IP-PBX โดยใชซอฟตแวร Asterisk รวมกบระบบปฏบตการ

FreeBSD 6.2

1.3.2 พฒนาการตงคาการใชงาน ทจาเปนใหเปนเวบเบสสาหรบการกาหนดคาตางๆ ใหกบ

ระบบ Asterisk Server ชวยใหทางานกบAsterisk Server ไดงายและสะดวกมากขน

1.3.3 ระบบตดตงตองรองรบ ระบบคอลเซนเตอร (Call Center)

1.3.4 ระบบตดตงตองสามารถโอนสายระหวางสาขาได

2

1.3.5 ทาการศกษาประสทธภาพการใชงานและตรวจสอบการใชงานได และสรปผลการศกษาใน

การนาเทคโนโลย VoIP เขามาใชงานในองคกร

1.4 ประโยชนทไดรบจากการทาโครงงาน

1.4.1 สามารถลดคาใชจายในการใชโทรศพทระหวางสาขาได

1.4.2 ทาใหสามารถการใชงานเวบเบสสาหรบการกาหนดคาตางๆ ใหกบระบบ Asterisk Server

ไดงายขน

1.4.3 ใชระบบ VoIP เพอเปนระบบโทรศพทภายในองคกรและทารองรบ ระบบคอลเซนเตอร

(Call Center)

1.4.4 เพอใหสามารถใชประโยชนจากเครอขายใหคมคาสงสด

1.5 ขนตอนการดาเนนงาน

1.5.1 ศกษาเทคโนโลยและการทางานของ VoIP

1.5.2 ศกษารายละเอยดในการทาระบบ VoIP และใหรองรบระบบคอลเซนเตอร (Call Center)

1.5.3 ศกษาแอปพลเคชนทใชในการออกแบบระบบทงหมด

1.5.4 ออกแบบและพฒนาระบบ

1.5.5 ทดลองการทางานของระบบ ปรบปรงแกไขปญหา และสรปผลการทดลองโครงงาน

1.5.6 จดทาเอกสารโครงงาน

3

บทท 2 ทฤษฎและเทคโนโลยทเกยวของ

ในการพฒนาวโอไอพ สาหรบบรษท เวลดสตดด เซนเตอร จากด ขนมาใชในองคกร ผจดทาได

ทาการศกษาทฤษฎและเทคโนโลยทเกยวของทสามารถประยกตการใชงานได โดยแบงเปนหวขอดงน 2.1 ความรท วไปเกยวกบเทคโนโลย Voice Over IP 2.2 นยาม IP Telephony 2.3 พนฐานการทางานการสอสารเสยงดวย VoIP 2.4 VoIP ทางานไดอยางไร 2.5 การแปลงสญญาณเสยง 2.6 มาตรฐานและโปรโตคอลทใชงานในการสอสารวโอไอพ 2.7 ความหมายของ FXS และ FXO 2.8 ซอฟตแวร Asterisk 2.9 อปกรณตางๆ ในระบบ VoIP

2.1 ความรทวไปเกยวกบเทคโนโลย Voice Over IP [1] Voice Over IP หรอ Voice Over Internet Protocol นยมเรยกสนๆวา VoIP เปนเทคโนโลยการสอสารรบสงสญญาณเสยงผานทางเครอขายอนเทอรเนต โดยจะตองอาศยอปกรณ (Hardware) หรอ

โปรแกรมคอมพวเตอร (Software) ทางานรวมกน ซงการทางานของ VoIP นนจะมการแปลง

สญญาณเสยงจากตนทางใหอยในรปแพกเกต (Packet) ขนาดเลกๆ และสงไปยงปลายทาง โดยอาศยโปรโตคอลทเรยกวา Internet Protocol ในการสงผานสญญาเสยงใหผรบไดฟงสญญาณเสยงทสงมาได VoIP เปนเทคโนโลยการสอสารดวยเสยงผานระบบเครอขายอนเทอรเนต โดยจะแปลง

สญญาณเสยงจากผสงทเปนสญญาณอนาลอกใหเปนสญญาณดจตอลผานอปกรณเครอขายแลวสงตอ

ผานทางเครอขายอนเทอรเนตไปยงผรบ จากนนจะทาการแปลงสญญาณกลบจากสญญาณดจตอลให

เปนสญญาณอนาลอกผานทางอปกรณเครอขาย 2.2 นยาม IP Telephony [2] จาก ITU-T SG2 ใหคาอธบาย IP Telephony ดงน “Internet Protocol (IP) เปนโปรโตคอลในการสอสารเพอรองรบ Packet switched Network” “IP Telephony เปนการแลกเปลยนขอมลในรปแบบเดมของคาพด (speech) โดยอาศยกลไกของ Internet Protocol” จากรายงานของ Advisory Committee on International Communications and Information Policy ไดใหคานยาม

4

“Voice over IP (VoIP) คอ เทคโนโลยในการสง Voice บน Data network ซงใช Internet Protocol โดยท Data network อาจเปน Internet หรอ Intranet หรอมการจดการโครงขายเพอใหผใหบรการโทรศพทพนฐานทองถน (Local) ผใหบรการโทรศพททางไกล (long distant) และ ISPs สามารถใช VoIP ได” 2.3 พนฐานการทางานการสอสารเสยงดวย VoIP [3]

การสอสารดวยระบบ VoIP นนจะเปนการขบวนการแปลงสญญาณเสยงเปนสญญาณดจตอล

ผานอปกรณทางเครอขาย ขบวนการสอสารดวยระบบ VoIP เรมตนทสญญาณเสยงจากไมโครโฟนถก

แปลงเปนสญญาณดจตอล (Analog to Digital) ขอมลดจตอลทไดจะถกบบอด (Compress) เพอใหอตราสงขอมลตาลง ซงจากนนขอมลทถกบบอดแลวทเปนดจตอลจะถกการเขารหส (Encryption) และขอมลทไดจากการเขารหสจะถกสรางเปนแพคเกตและถกสงเขาไปในเครอขาย สวนการรบขอมลเสยงจะม

ขบวนการตรงกนขามกบการสงคอขอมลทไดจากเครอขายนนจะถกประกอบเปนเฟรมขอมลดจตอล จากนนจะถกทาการถอดรหส (Decryption) และขยายขอมล (Decompression) เฟรมขอมลทไดจะ

สงออกเปนสญญาณเสยงและออกทางลาโพง

รปท 2.1 โครงสรางของการสอสาร VoIP ทมา : เอกสารประกอบการสอนวชาเครอขายโทรคมนาคม ดร.ประวทย ชมช

การสอสารดวยระบบ VoIP นนจะตองมองคประกอบเพมเตมคอ ระบบการเขาถง (Access Gate Way), ระบบแปลงสญญาณควบคม (Signaling Gateway), ระบบเชอมตอการสอสารขอมลระหวาง PSTN และเครอขาย VoIP (Trunk Gate Way), ระบบควบคมการเชอมตอ (Call connection Agent) และระบบการคดเงน (Billing Agent)

5

รปท 2.2 การสอสารดวยเสยงผานเครอขาย PSTN

ทมา : เอกสารประกอบการสอนวชาเครอขายโทรคมนาคม ดร.ประวทย ชมช 2.4 VoIP ทางานไดอยางไร เทคโนโลย VoIP (Voice Over Internet Protocol) ในการสงผานสญญาณเสยง ซง

สญญาณเสยงนนจะถกแบงออกเปนสวนยอยๆ หรอทเรยกวาแพกเกต (Packet) โดยสญญาณเสยงท

สงไปมกสงแบบ UDP (User Datagram Protocol) มากกวา TCP (Transmission Control Protocol) เนองจากการสงขอมลแบบ UDP นนจะมการสงขอมลไดเรวกวาจงเหมาะทจะนามาเพอใชในการสง

ขอมลเสยงบนเครอขายอนเทอรเนต การสงขอมลเสยงนนจะตองอาศยโปรโตคอลหลกทใชในการสง

สญญาณระหวางตนทางและปลายทาง ซงเปนโปรโตคอล SIP (Session Initiation Protocol) จงทาใหตนทางและปลายทางสามารถสอสารกนได โดยปกต SIP Protocol จะมการใชพอรตสอสารแบบ UDP (User Datagram Protocol) ท 5060

รปท 2.3 การเปรยบเทยบ OSI Model กบการทางานของการสอสารเทคโนโลย VoIP

จากรปเปนการเปรยบเทยบการทางาน OSI Model เพอใหเขาใจวาเทคโนโลย VoIP มความ

สอดคลองอยางไรกบ OSI Model และชนความสมพนธของการสอสาร

6

2.5 การแปลงสญญาณเสยง การสนทนาผานทางโทรศพท เสยงทพดออกไปนนจะถกสงจากตนทางไปยงปลายทางโดยจะอย

ในรปสญญาณอนาลอก (Analog)

รปท 2.4 การสนทนาผานทางโทรศพทแบบปกต

รปท 2.5 การสอสารทางโทรศพทผานอนเทอรเนต (VoIP)

สาหรบการสอสารแบบดจตอลมความจาเปนตองแปลงสญญาณจากแหลงทมาของขอมล

อนาลอกเปนสญญาณทเขากนไดกบการประมวลผลดจตอลทจะไดรบ การแปลงนเรยกวาการจดรปแบบสญญาณ จากขอมลทเกดจากแหลง ซงกระบวนการนเรยกวา PCM (Pulse Code Modulation)

ระบบการสงเสยงผานเครอขายจะนาสญญาณเสยงทผานกระบวนการดจตอล (Digital Signal Processing) โดยหนงชองเสยงเมอแปลงเปนขอมลจะมขนาด 64 กโลบตตอวนาท และการนาขอมลเสยงขนาด 64 กโลบตตอวนาทมาสงผานเครอขายจะตองนามาบบอด

7

รปท 2.6 PCM code Modulation

http://www.trendcomms.com/multimedia/training/broadband%20networks/web/main/m2/temari/seccio6/pcm.htm 2.6 มาตรฐานและโปรโตคอลทใชงานในการสอสารวโอไอพ [3] มาตรฐานและโปรโตคอลทใชในการสอสารวโอไอพ (VoIP) มหลายแบบ แตมมาตรฐานหลก

ประกอบดวย มาตรฐานการบบอดขอมลเสยง มาตรฐานการรบสงขอมลเสยง มาตรฐานในการสง

สญญาณควบคม

2.6.1 มาตรฐานการบบอดสญญาณเสยง การสอสารวโอไอพนนจาเปนตองมการบบอดขอมลดจตอลของเสยงใหมอตราการสงขอมลท

ตาลง เพอใหสามารถรบสงผานชองสญญาณทมอตราการสงขอมลตา มาตรฐานการบบอดเสยงทใชกน

แพรหลายดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 แสดงการเปรยบเทยบ Codec แตละประเภท Codec GSM 6.10 G.711 G.723.1 G.726-32 G.729

Bit Rate (kbps) 13.2 64 5.3/6.3 32 8 Framing Interval (ms) 20 20 30 20 10 Payload (Byte) 33 160 20/24 80 10 Packet per sec 50 50 33 50 50

CODECS (Coders/Decoders) หรอ “โคเดก” เปนขนตอน (Algorithm) ทใชในการเขารหสและถอดรหสสญญาณเสยงทรบสงระหวางการสนทนาเพอใหมความถกตอง และเปนมาตรฐานเดยวกนให

สามารถสงผานบนระบบเครอขายอนเทอรเนตหรออนทราเนตได ปจจบนองคกร ITU-T เปนผกาหนดมาตรฐาน CODECS ทมการใชงานบนเครอขายของ VoIP โดยจะมการเขยนตวอกษร “G” นาหนา เชน G.711, G.723, G.726, G.729 เปนตน

8

มาตรฐาน G.711 G.711 เปนโคเดกทใชการเขารหสและถอดรหสสญญาณเสยงทมขนาด 64 Kbps โดยจะไมมการ

บบอดสญญาณเสยง และการใชงานซพยในการเขาและถอดรหสนอยมาก จงทาใหคณภาพเสยงทไดมา

นนคณภาพดแตจะใชชองสญญาณแบนดวดธ (Bandwidth) ทมากกวาโคเดก (Codec) ชนดอนๆ โดยปกตแลวมาตรฐาน G.711 นนจะแบงออกเปนอก 2 มาตรฐานยอยคอ alaw หรอ ulaw โดยท G.711 alaw นนจะใชในยโรป สวน G.711 ulaw จะใชในสหรฐอเมรกา ทงสองมาตรฐานกตองการชองสญญาณแบนดวดธท 64 Kbps โดยทวไปแลวอปกรณทใชงานในระบบ VoIP นนจะรองรบทงสองมาตรฐานนเปนหลกรวมทงอปกรณทเปนโทรศพทแบบ IP Phone ฮารดแวรและซอฟตแวร อปกรณการแปลง

สญญาณเสยงอยาง ATA กรองรบดวยเชนกน

2.6.2 มาตรฐานการรบสงขอมลเสยง สญญาณทไดรบการบบอดแลวจะถกสงใหกบผรบโดยผานเครอขายไอพ โดยใชโปรโตคอล RTP

(Real-time Transport Protocol) โปรโตคอล RTP ใชกาหนดรปแบบแพกเกจในการสงภาพและเสยง ใชพอรต UDP ทเปนเลขคในการสอสารและพอรต UDP เลขคถดไปเปน RTP Control Protocol (RTCP) เลขพอรตมกจะอยระหวาง 16384 – 32767 RTP สามารถรบสงขอมลอะไรกไดแบบ real-time เชนภาพและเสยง โดยใชโปรโตรคอล SIP ในการตงคาและยกเลก [4]

RTP (Real Time Transport Protocol) เปนโปรโตคอลมาตรฐานสาหรบสงขอมลแบบเวลาจรง ซงมรปแบบของสวนหวแสดงดงรปท 2.7

ฟลดสวนเฮดเดอรสาคญคอ ลาดบแพคเกต (Sequence Number) และบนทกเวลาสงเฟรม (Time Stamp)

รปท 2.7 แสดง RTP Header ของโปรโตคอล RTP

จากโครงสรางของ RTP Protocal Version 2 จะพบวามเฮดเดอรอยางนอย 12 ไบต โดยมรายละเอยดของฟลดตางๆ ดงน

1. Version ของโปรโตคอล RTP ปจจบนเวอรชน 2 2. Pedding คอฟลดทบอกวาแพคเกตนนไดถกเตมดวยขอมลทเพมใหพอดกบขนาดของ

แพคเกตหรอไม และยงใชกระบวนการเขารหสขอมล (Encryption) อกดวย

9

3. Extension คอฟลดทแสดงสวนหวของแพคเกตของ RTP วามการขยายหรอไม 4. CSRC Count บอกจานวนของ Contribution Source Identifier ในแพคเกตโดยมคา

CSRC ไดตงแต 0-15 5. Marker ใชสาหรบการระบ Profile และ Specification ของแพกเกตของโปรโตคอล RTP 6. Payload Typeเปนชนดของขอมลภายใน Payload ซงกคอชนดของการบบอดขอมลเสยง 7. Sequence Number ลาดบของ Packet ซงทาใหฝ งรบไดตรวจสอบ Packet Loss และ

สามารถใชเรยงลาดบของแพกเกตได 8. Timestamp เปนคาทบอกเวลาทใชในการ Sample ของขอมล Payload ซงนาไปใชในการ

คานวณจตเตอร และคาเวลาหนวงของการสง (Round Trip Time) 9. SSRC เปนเลขประจา Session ซงกคอ Package ทมาจากผสงเดยวกนและใชคา SSRC

เทากนแสดงวาเปน Session เดยวกน 10. CSRC จะถกใชเมอมการ Mixer (ในกรณทระบบเครอขายไมสามารถรองรบขอมลทสง

ระหวางผรบและผสงโดยจะทาการเปลยนรปแบบขอมลใหม เพอรองรบระบบเครอขายทมทรพยากรนอยได โดยการลดขนาดคณภาพของเสยงทสงไป) ซงเปนกระบวนการทใชในการประชมแบบหลายจด (Multipoint Conference)

RTCP (Real Time Transport Control Protocol) เปนโปรโตคอลทใชสาหรบการรายงานเกยวกบสถต และคณภาพของการบรการ QoS (Quality

of Service) โดย RTCP ใชชองสอสารแยกกนกบ RTP ซง RTCP ใชสาหรบการรายงานเกยวกบคณภาพของการบรการ เชน จานวนแพกเกตทไดรบ จานวนแพจเกตทสญหาย และจตเตอร โดยแพกเกตของ RTCP นนแบงออกเปน 5 ชนดไดแก 1. SR (Sender report) รายงานสถตเกยวกบการสงขอมลของผสง 2. RR (Receive report) รายงานสถตเกยวกบการสงขอมลของผรบ 3. SDES (ource Description items) รายงานรายละเอยดตางๆ ของผสง 4. BYTE รายงานการจบการทางาน 5. APP (Application Specific Functions) กาหนดการทางานบางอยาง ในสวนของโปรแกรมประยกต (ไมอาจระบไวในมาตรฐาน) [3]

2.6.3 มาตรฐานการรบสงขอมลควบคม การสอสารดวยวโอไอพประกอบดวยการสอสาร 2 ประเภทคอ การรบสงขอมลเสยงและการ

รบสงขอมลสญญาณควบคมการสอสาร และการรบสงขอมลควบคมนนมหลายมาตรฐานเชน SIP H.323 Skinny เปนตน สวนเปนทนยมกนแพรหลายคอ ชดโปรโตคอล SIP และ H.323

10

รปท 2.8 VoIP Call ทมา : เอกสารประกอบการสอนวชาเครอขายโทรคมนาคม ดร.ประวทย ชมช

มาตรฐาน SIP (Session Initiation Protocol) มาตรฐาน SIP เปนมาตรฐานการสอสารในระบบ VoIP ทไดรบความนยมมากทสดใน

ปจจบน เนองจากมผผลตโปรแกรมและอปกรณตางผลตอปกรณของตนออกมารองรบโปรโตคอล SIP กนมากขน โปรโตคอล SIP เปนมาตรฐานของ IETF (Internet Engineering Task Force) เพอใชในการสรางการเชอมตอชนการสอสารท 7 วโอไอพเปนโปรแกรมประยกตทไดนามาตรฐาน SIP เปน

โปรโตคอลบนระดบชนไอพ โดยจะทาหนาทในการเชอมตอ การบารงรกษาการเชอมตอ และการยกเลกการเชอมตอ โดยลกษณะขอความทถกสงใชรปแบบแอสก (ASCII) ชดโปรโตคอลวโอไอพจะประกอบไปดวย สวนควบคมการโทร (Call Control) สวนของเกตเวย (Gateway Control) สวนควบคมคณภาพ (Quality of Services) และสวนของการสงขอมล (Audio/Video Transport)

สวนของสญญาณควบคมการโทร (Call Control) ใชสาหรบสงขอความเพอควบคมการใชงานโทรศพทวโอไอพ ซงใชงานมาตรฐาน SIP โดยใชโปรโตคอล SDP (Sessio Description Protocol) สาหรบใชในการตกลงคาพารามเตอรในการเชอมตอ เชน ประเภทของการบบอดสญญาณ (Codec) เปนตน

โปรโตคอลสาหรบการรบสงขอมลเสยง (Transport) นนจะใชโปรโตคอล RTP และ RCTP สวนของการควบคมคณภาพของการสอสาร (Quality of Services) จะใชโปรโตคอล RSVP (Resource

11

ReSerVation Protocol) และสวนของการควบคมเกตเวยจะใชโปรโตคอล MGCP (Media Gateway Control Protocol) ซงเปนโปรโตคอลสาหรบควบคมเกตเวย (Media Gateway) ทเชอมตอระหวาง

เครอขายไอพและเครอขายพเอสทเอน (PSTN) ดงรปท 2.9

SIP Related ProtocolsCall Cotrol Gateway Control Quality of Services Transport

SIPSDP MGCP

(MeGaCo)RSVP

(DiffServ)

IP

L2/L1

TCP UDP

RTP

Audio &Video Codecs

ระดบชนสอสารท 1 และ 2

ระดบชนสอสารท 3

ระดบชนสอสารท 4

ระดบชนสอสารท 7

รปท 2.9 ชดโปรโตคอลวโอไอพทใชมาตรฐาน SIP ในการสอสารสญญาณควบคม

SIP Protocol จะมการใชงานพอรต TCP หรอ UDP ท 5060 ในการสงสญญาณการลงทะเบยน

และมการสงสญญาณเสยงโดยพอรต UDP ระหวาง 10000 ถง 20000 (เมอใชกบระบบโทรศพท Asterisk) สวนประกอบของโปรโตคอล SIP นนสามารถแบงออกเปน 2 สวน ประกอบคอ User Agents หรอ UA และอกสวนคอ SIP Server

คณสมบตของ SIP [3] 1. เปนโปรโตคอลทไมซบซอน ซงมประเภทขอความ 6 ประเภท 2. โปรโตคอลของ SIP สามารถใชงานไดทง TCP และ UDP สวนมากจะใช UDP โดยจะ

ใชพอรท 5080 3. โปรโตรคอลของ SIP ใชในการสงขอความในรปแบบแอสก (ASCII) ลกษณะเปน

ขอความ ผใชทวไปสามารถอานขอความได 4. โปรโตคอลของ SIP เปนโปรโตคอลทไมมการเกบสถานะการเชอมตอ หมายถง

เซรฟเวอรไมมการบนทกการแลกเปลยนขอมลตางๆ ซงจะทาใหการแลกเปลยนขอมล

ไดมาก ซงจะทาใหโปรโตคอล SIP รองรบจานวนลกขายไดมาก

สถาปตยกรรม SIP [3] SIP ไดกาหนดกาหนดการตดตอไวอย 2 สวนคอ สวนของเครองลกขาย (User Agent) และ

สวนของแมขาย (Network Server) เครองลกขาย (User Agent) คอระบบปลายทาง ซงเปนไปไดทงผเรมตนการเรยกสายและผถก

เรยกสายและจะแบงการทางานเปน 2 สวนคอ

12

1. User Agent Client (UAC) ทาหนาทในการเรมการขอเรยกการสงขอความขอไปยงผถก เรยกโดยผานทางเนตเวรกเซรฟเวอร

2. User Agent Server (UAS) ทาหนาทในการรบคารองขอ และตอบสนองตอคารองขอ โดย จะตอบสนองจากผใช สวนเครองแมขายจะทาหนาทจดการกบขอความทไดรบจากเครองลกขาย และแบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1. SIP Proxy Server ทาหนาทระบทอย และสงขอความรองขอการเปดเซสชน (INVITE Message) ทไดรบตอไปยงเครองลกขาย

2. Redirect Server ทาหนาทระบทอย และสงขอความตอบสนองการเปดเซสชนทระบทอย ของเครองลกขายปลายทาง กลบไปใหเครองลกขายทรองขอการเปดเซสชนมา เพอใหเครองลกขายนนสงขอความรองขอการเปดเซสชนไปยงเครองลกขายปลายทาง

3. Registrar Server มหนาทรบ Register Message จากเครองลกขาย และเกบขอมลทจาเปน ของผใชงาน เชน SIP ,IP Address, URL และพอรทของผใชงานเพอเปนขอมลใหกบ Proxy Server และ Redirect Server ใชในการทางาน

รปแบบการสงขอความของ SIP (Session Initiation Protocol) รปแบบการสงขอความจะประกอบไปดวยฟลด START LINE ฟลด HEADERS และฟลด

BODY ดงรปท 2.10 -ฟลด START LINE เปนฟลดทใชบรรจประเภทของขอความและรนของโปรโตคอล SIP ฟลด START LINE แบงเปน 2 ประเภทคอ Request Line สาหรบรองขอ และ Status Line สาหรบตอบสนอง

-ฟลด HEADERS เปนฟลดทใชบรรจคณสมบตของขอความและการเปลยนแปลงความหมาย

ของขอความ ฟลดเฮดเดอรมรปแบบคลายกบสวนหวของ HTTP ซงจะอยในรปแบบ <name>:<value> ฟลดเฮดเดอรอาจจะเรมดวย Via Contact Route และ Request Route

-ฟลด BODY เปนฟลดทใชบรรจขอมลเกยวกบเซสชนเชน มาตรฐานการบบอดเสยงและ

มาตรฐานของการบบอดภาพเคลอนไหว อตราการสมสญญาณ หรออาจจะประเภทของการสอสารขอมลดจตอล ฟลด BODY มทงในประเภทของขอความรองขอและขอความตอบสนอง ขอความในโปรโตคอล SIP แบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ ขอความสญญาณควบคมและขอความบรรยายการเชอมตอ สวนของขอความบรรยายการเชอมตอนนใชโปรโตคอลอน เชน SDP (Session Description Protocol) MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) หรอโปรโตคอลอน

รปท 2.10 รปแบบขอความของโปรโตคอล SIP

13

รปท 2.11 ตวอยางขอความของโปรโตคอล SIP

SIP Messages SIP Messages เปนขอความรองขอ (Request) และตอบรบ (Response) เครองลกขาย (SIP

Client) และเครองแมขาย (SIP Server) ไดเปนอยางด โดย SIP Messages นจะเหนไดจากการทเราใชโปรแกรมในการเฝาดเครอขาย เชน Wireshark เปดดขอมลซง SIP Messages นสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1) SIP Request Messages เปนขอความทจะเกดขนจาก SIP Client เปนผสรางขอความรองขอ ซงโดยทวๆ ไปจะม 6 ขอความตามการอางองของ RFC 3261 ดงน

ตารางท 2.2 ตารางแสดงความหมาย SIP Requests Messages SIP Requests Messages ความหมาย

INVITE เปนขอความเชญชวนใหรวมสนทนาหรอตดตอสอสาร ACK เปนขอความการตอบรบจากผสนทนา

OPTION เปนขอความทใชสอบถามถงความสามารถของ SIP Server และ Client

14

BYE เปนขอความสนสดการตดตอสอสาร CANCEL เปนขอความยกเลกการตดตอสอสาร

REGISTER เปนขอความในการลงทะเบยนกบ SIP Server 2) SIP Response Messages เปนขอความตอบรบจากเครองแมขาย (SIP Server) ทใช

ตอบสนองเมอม SIP Requests Messages สงเขามา ซงโดยปกตแลวสามารถแบงออกไดเปน 6 กลม ดงน ตารางท 2.3 ตารางแสดงความหมาย SIP Response Messages

SIP Response Messages

ความหมาย

1XX ขอความเกยวกบการตอบกลบ (Information Message) 2XX ขอความเกยวกบการตอบรบจากเครองแมขาย (Successful Answer) 3XX ขอความเกยวกบการสงตอ (Redirection Answers) 4XX ขอความเกยวกบความผดพลาดจากเครองลกขาย (Method Failures) 5XX ขอความเกยวกบเครองแมขายมปญหา (Server Failures) 6XX ขอความเกยวกบความผดพลาดโดยรวม (Global Failures)

เพอใหทราบถงรายละเอยดตางๆ ของ SIP Response Messages จงขอนาเสนอความหมาย

ของการเกดเหตการณตอบรบ ดงน 1XX เปนขอความตอบรบจาก SIP Server เพอเปนการบอกให SIP Client ทราบวากาลง

ทางานอะไรอย เชน 100 Trying บอกใหทราบวากาลงพยายามตดตอ SIP Client ปลายทางอย 180 Ringing บอกใหทราบวากาลงรอการตดตอจาก SIP Client ปลายทาง 182 Queued บอกใหทราบวากาลงกาหนดคว 183 Session Progress ความกาวหนาของ Session

2XX เปนขอความตอบรบจาก SIP Server เมอมการตดตอไดสาเรจ 200 OK ตดตอไดสาเรจ 202 Accepted ยอมรบ

3XX เปนขอความเกยวกบการสงตอ (Forwarding)

15

300 Multiple choices หลายตวเลอก 301 Moved Permanently ยายเปนการถาวร 302 Moved Temporarily ยายเปนการชวคราว 305 Use Proxy ใช Proxy 380 Alternative Service บรการอนๆ

4XX เปนขอความทเกดจากความผดพลาดของลกขาย (Client) 400 Bad Request ความตองการผดพลาด 401 Unauthorized การไมไดรบสทธในการลงทะเบยน 402 Payment Required ตองการการชาระเงน 403 Forbidden ไมอนญาต 404 Not Found ไมพบผใชงาน 405 Method Not Allowed ขนตอนไมรบการอนญาต 406 Not Acceptable ไมสามารถยอมรบได 407 Proxy authentication Required ตองการตรวจสอบสทธของ Proxy 408 Request Timeout หมดเวลาในการสงการรองขอ 410 Gone ไมสามารถตดตอผใชงานได 413 Request Entity Too Large สงทรองขอมามขนาดใหญมาก 414 Request-URI Too Large รปแบบของ URI มความยากมาก 415 Unsupported Media Type ไมสนบสนนประเภทของสอ 416 Unsupported URI Scheme ไมสนบสนนโครงรางของ URI 420 Bad Extension ไมพบหมายเลขโทรศพททตองการ 421 Extension Required ตองการหมายเลขโทรศพท 423 Interval Too Brief ความตองการผดพลาด 479 Regretfully ไมสามารถใชงาน URI ทกาหนดมาได 480 Temporarily Unavailable ไมมการจดเตรยมไวเปนการชวคราว 481 Call/Transaction Does Not Exist ไมสามารถตดตอได 482 Loop Detected ตรวจสอบพบการวนรอบ 483 Too Many Hops จานวนจดเชอมตอมากเกนไป 484 Address Incomplete ทอยไมถกตอง 485 Address Ambiguous ทอยคลมเครอ 486 Busy Here ขณะนไมวาง 487 Request Terminated การรองขอไดถกยต 488 Not Acceptable Here ไมสามารถยอมรบได

16

489 Bad Event เหตการณผดพลาด 491 Request Pending อยระหวางการรองขอ 493 Undecipherable ไมควรมการถอดรหสสวนใดสวนหนงของ S/MIME 494 Security Agreement Required ตองการขอตกลงความปลอดภย

5XX เปนขอความผดพลาดทเกดจากการทางานของเครองแมขาย (Server) 500 Server Internal Error เกดความผดพลาดจากภายในเครองแมขาย 501 Not Implemented ไมสามารถทางานได ณ ขณะน 502 Bad Gateway Gateway ผดพลาด 503 Service Unavailable ไมมการเปดใหบรการ 504 Server Time-out หมดเวลาของเครองแมขาย 505 Version Not Supported เครองแมขายไมรองรบเวอรชนทใชงาน 513 Massage Too Large ขอความมขนาดใหญเกนไป

6XX เปนขอความทเกดความผดพลาดโดยรวม 600 Busy Everywhere ไมวาง 603 Decline ถกปฏเสธ 604 Does Not Exist Anywhere ไมมอยทกๆ ท 606 Not Acceptable ไมสามารถยอมรบได

อนๆ เชน - INFO สงขอมลโดยไมแกไข Session State - REFER ใชกบ call transfer - MESSAGE ขอความทตองการสง -UPDATE สงขอมลเพอแกไข Session State แตไม เปลยนสถานการทางาน

3) Redirect Server เปนเครองแมขายทจะทาการเปลยน หรอกาหนดเสนทางโดยอาศย

ขอความ (Request Message) เพอสงตอไปยงเครองแมขายปลายทางทตองการ

17

การสรางการเชอมตอโทรศทพ VoIP และการยกเลกการเชอมตอการใชงาน โทรศพท VoIP ขนตอนการแลกเปลยนขอความ

User AgentClient(UAC)

User AgentServer(UAS)

1:INVITE sanan@wsc.co.th

2:100-Trying

3:180-Ringing

4:182-Queued,1 callers ahead

5:200-OK

6:ACK

1:BYE sanan@wsc.co.th

2:200-OK

รปท 2.12 ตวอยางการเชอมตอโทรศพท VoIP และการยกเลกการเชอมตอ

จากรปท 2.12 อธบายไดดงน

1. User Agent Client ของโทรศพท VoIP ตนทางสงขอความ INVITE ไปยงเครอขาย

ปลายทางโดยใชหมายเลข sip:sanan@wsc.co.th 2. User Agent Server ไดรบขอความ INVITE กจะทาการตอบรบดวย 100-Trying 3. User Agent Server กกาเนดสญญาณกระดงเพอแจง sip:sanan@wsc.co.th วาม

โทรศพทเขา ในขณะเดยวกน User Agent Server กจะทาการสงขอความ 180-Ringing ใหกบ User Agent Client

4. User Agent Server สงขอความ 182-Queued ซงแจงวามสายรออย 1 สาย 5. เมอ sip:sanan@wsc.co.th รบโทรศพท User Agent Server กทาการสงขอความ

200-OK ไปยง User Agent Client เมอตองการยกเลกการเชอมตอ

1. User Agent Client sip:sanan@wsc.co.th สงขอความ BYE ไปยง User Agent Server

2. เมอ User Agent Server ไดรบขอความ BYE กจะทาการสงขอความ 200-OK ไป ยง User Agent Server

18

2.7 ความหมายของ FXS และ FXO [1] ในการตดตงระบบโทรศพท IP-PBX นน สงสาคญอกเรองทจะตองทาความเขาใจกอนกคอ สวม

เชอมตอ (Interface) ทเรยกวา FXS และ FXO เพราะหากไมทราบถงคณสมบตของสวนเชอมตอ

ดงกลาวจะทาใหการตดตงระบบโทรศพทเกดปญหาในการเชอมตอระบบ และทาใหเกดความผดพลาด

ได FXS หรอ Foreign eXchange Subscriber เปนสวนการเชอมตอหรอ Interface ทมคณสมบต

ตอไปนคอ จะม Dial Tone, แบตเตอรสารองไฟ และกระแสไฟของสญญาณ Ringing ซงจะถกสงมาจากชมสายโทรศพท หรอ Central Office นนเอง บางครง FXS นนกจะถกเรยกอกชอวาเปน “Plug on the wall” หรอเปนชองสญญาณโทรศพททมตดอยตามผนงของสานกงานทวไป

FXO หรอ Foreign eXchange Office เปนสวนการเชอมตอหรอ Interface ทอยบนตวเครองโทรศพท หรอเครองโทรสาร โดยจะรบสญญาณโทรศพททมาจาก FXS เพอทาหนาทในการ on-hook หรอ off-hook เพอใหสญญาณโทรศพททสงมานนครบวงจร และสามารถใชงานไดนนเอง

โดยทวไปแลว ระบบโทรศพทหนงๆ จะสามารถใชงานได ตองมการนาสวนของการเชอมตอ

แบบ FXS ทสงมาจากชมสายโทรศพท หรออาจจะเปนสญญาณจากตสาขาโทรศพทมาเชอมตอกบ

อปกรณโทรศพทททาหนาทเปน FXO ในทนคอเครองโทรศพท หรอเครองโทรสารจงทาใหสามารถใชงานโทรศพทได กลาวๆ งายกคอใหนาสญญาณ FXS มาตอกบ FXO

สาเหตททาใหการเชอมตอระบบโทรศพทไมสามารถใชงานได กคอ มการตอสญญาณ FXS และ FXO ผดพลาด โดยมการนาเอาสวนการเชอมตอ FXS มาตอกบ FXS หรอเปนการนาสายสญญาณโทรศพทสองเสนมาเชอตอกน กจะทาใหระบบโทรศพทไมทางาน หรออกกรณคอ นาสวนการเชอมตอแบบ FXO มาตอกบ FXO หรอเปนการนาโทรศพทมาตอกบโทรศพทโดยตรง แบบนกทาใหระบบ

โทรศพทไมสามารถทางานไดเชนกน

FXS

Sig

nalli

ng

รปท 2.13 การเชอมตอสญญาณระหวาง FXO และ FXS

จากรปท 2.13 เปนการเชอมตอระบบโทรศพทแบบพนฐาน โดยทผใหบรการโทรศพทสง

สญญาณโทรศพท หรอทเรยกวาเปน FXS มายงโทรศพทโดยตอเขากบพอรตหรอ Interface บน

เครองโทรศพททาใหเมอมการยกหเครองโทรศพทเพอเรยกสายจงไดยนสญญาณโทรศพท และสามารถใชงานได

19

รปท 2.14 การเชอมตอสญญาณ FXO และ FXS ผานตสาขาโทรศพท PBX

จากรปท 2.14 เปนการเชอมตอสญญาณ FXO และ FXS โดยผานตสาขาโทรศพท PBX อกตอหนง โดยสวนมากวธการนจะพบในบรษท หรอสานกงานทวๆ ไป โดยปกตแลวทตสาขาโทรศพท PBX นนจะมการแบงสวนการเชอมตอออกเปน 2 สวนดวยกนคอ Co-Line หรอเรยกอกอยางหนงวา FXO Interface ซงจะมไวเพอเชอมตอกบสายโทรศพทททางผใหบรการนามาตดตงให หรอจะเรยกวาเปน “หมายเรยกโทรศพทภายนอก” อกสวนหนงของตสาขาโทรศพท คอ สวนทเปน FXS หรอเรยกอกอยางวา Extensions หรอหมายเลขโทรศพทภายใน ซงจะเปนสวนการเชอมตอทมหมายเลขกากบอย จะมสญญาณโทรศพท แบตเตอร และสายสญญาณ Ringing ดวยเพอใชเชอมตอไปยงเครองโทรศพททอยภายในสานกงานใหสามารถใชงานโทรศพทได 2.8 ซอฟตแวร Asterisk [1] Asterisk คอ ซอฟตแวรระบบโทรศพทแบบ IP-PBX สมบรณแบบ ซงสามารถทางานไดหลายๆ ระบบปฏบตการ เชน Linux, Mac OS X, OpenBSD, FreeBSD และ Sun Solaris โดยไดมการจดเตรยมฟงกชนการใชงานของตสาขาโทรศพท PBX (Private Branch eXchenge) คณภาพสงไวในตว Asterisk รองรบกบระบบ VoIP (Voice over IP) หลายโปรโตคอล เชน SIP, H.323, IAX, MGCP, SCCP (Cisco Skinny) ซงรองรบกบอปกรณโทรศพททเปนมาตรฐานและใชฮารดแวรทราคาไมแพง [1] Asterisk มการเผยแพรแบบ Open Source ภายใต GNU General Public License (GPL) นนหมายความวา เราสามารถทจะดาวนโหลดโปรแกรม Asterisk มาใชงานไดฟรตามขอกาหนด Asterisk ถกพฒนาและสรางโดย Mr.Mark Spencer แหงบรษท Digium Inc. เมอป ค.ศ. 1999 และไดมการเผยแพรโปรแกรมไปยงทวโลกในกลม Open source เพอทดสอบและแกไขปญหา (Bug) ของโปรแกรม Asterisk อยางตอเนอง จากนนเมอประมาณ ป ค.ศ. 2001 Mr.Mark Spencer ไดรวมมอกบโครงการ Zapata Project และ Mr.Jim Dixon พฒนาอปกรณทสามารถรองรบการทางานรวมกบโปรแกรมระบบโทรศพท

20

ของ Mr.Mark Spencer ซงสามารถใชไดกบอปกรณของบรษท Digium, Sangoma และบรษทอนๆ ทขายผลตภณฑรองรบกบ Asterisk PBX ทวๆ ไปโดยคณสมบตหลกของอปกรณสวนใหญจะใช

ความสามารถของหนวยประมวลผลกลาง (CPU) และหนวยความจา (Memory) ของเครองคอมพวเตอรแมขายเปนหลก ไมวาจะเปนการทางานในสวนของ Media Streaming, Echo Cancellation และ Transcoding และในปจจบนทางบรษทไดเลงเหนความสาคญในสวนน จงไดมการพฒนาการด

ประมวลผลตางๆ เพอลดการทางานของหนวยประมวลกลาง และหนวยความจาของเครองคอมพวเตอรแมขายหลายชนด เพอใหเครองแมขายสามารถใชหนวยประมวลกลาง และหนวยความจาไดดขน

2.8.1 สถาปตยกรรมของ Asterisk Asterisk ไดมการออกแบบระบบใหมความยดหยนสงโดยมการระบสวนประกอบของ APIs อยบรเวณภายนอก ซงทาใหมประโยชนอยางมากเมอมผพฒนา API (Application Programming Interface) นามาตอยอดเพอทางานรวมกบระบบโทรศพท Asterisk กสามารถทางานไดทนท และจะมระบบ Central PBX อยเปนโครงสรางภายใน [1]

รปท 2.15 แสดงสถาปตยกรรมของระบบโทรศพท Asterisk

ทมา http://www.digium.com/images/graphics/asteriskarch.gif

2.8.2 สวนประกอบภายนอกของระบบโทรศพท Asterisk สวนประกอบภายนอกของสถาปตยกรรม Asterisk จะเปน APIs จานวน 4 สวนดวยกน ซงจะมหนาทในการโหลดการทางานของ APIs นนๆ ซงทาให Asterisk ไมจาเปนตองคอยจดการทงหมด โดยจะทาการตดตอผาน APIs ตางๆ ดงน

21

Channel API จะทาหนาทในการจดการกบประเภทของการเชอมตอทเขามาไมวาจะเปน

ประเภทของ VoIP ประเภทตางๆ เชน ISDN, IAX,SIP, H.323, MGCP, Cisco Skinny และรวมถงสญญาณ Signaling ตางๆ Application API จะทาหนาทอนญาตใหงานหลายๆ งานสามารถทาหนาทไดหลายหนาท เชน Conferencing, Directory Listening, Voice Mail ซงงานบางงานจาเปนตองดาเนนการทนท หรออาจจะดาเนนการในอนาคตกเปนได Codec Translator API ทาหนาทโหลดตวเขาระหส/ถอดรหส (Codec) ของไฟลเสยงรปแบบตางๆ ไมวาจะเปน GSM, Mu-Law, A-Law รวมถง mp3 เปนตน File Format API ทาหนาทในการโอน และบนทกไฟลในหลากหลายรปแบบ เชน ไฟล

เสยง .gsm, .wav, .mp3 ฯลฯ แลวทาการเกบไฟลเหลานนไวในระบบ

2.8.3 สวนประกอบภายในของระบบโทรศพท Asterisk PBX Switching นบเปนสวนทมความสาคญมากสาหรบ Asterisk นนกคอ PBX Switching ซงจาทาหนาทในการเชอมการตดตอระหวางผใชหลายๆ คน และการทางานอตโนมต รวมถงการจดการและดแลเกยวกบซอฟตแวรและฮารดแวรของระบบอกดวย Application Launcher เปนตวประกาศวาบรการใดจะเรมทางาน เชน Voice Mail, File Playback เปนตน Codec Translator จะมการใช Codec โมดลเพอเขารหสและถอดรหสไฟลเสยงทถกบบอดเพอใชในการสงสญญาณเสยง โดยมการเลอกมาตรฐาน Codec ใหมความเหมาะสมโดยจะคานงถง

คณภาพเสยงและการใชงานชองสญญาณในการสงผานขอมล (Bandwidth Usage) อกดวย Scheduler and I/O Management ทาหนาทในการจดสรร และดแลตารางงานตางๆ ซงอยในระบบลาง เพอใหงานเหลานนสามารถทจะทางานไดอยางมประสทธภาพภายใตเงอนไขทงหมด Dynamic Module Loader ทาหนาทในการจดการโมดลตางๆ ทมความจาเปนตอการทางานของระบบโทรศพท Asterisk CDR (Call Detail Record) ทาหนาทในการบนทกขอมลการใชงานโทรศพทของระบบ

ทงหมด อาทเชน หมายเลขโทรศพทตนทาง ปลายทาง วนท และเวลาในการสนทนาจานวนวนาทในการสนทนา เปนตน

Dial Plan คออะไร Dial Plan นบเปนหวใจสาคญของระบบโทรศพท Asterisk หรออาจจะเรยก Dial Plan วา

เปน “แผนการโทรศพท” กได เนองจาก Dial Plan นนจะเปนตวกาหนดวาเมอมการเรยกสายเขามาท IP-PBX (Asterisk) แลวนนจะใหทาอะไรบาง เชน หมนโทรศพทไปยงปลายทางหมายเลขใด หรอจะใหทาการบนทกเสยง หรอจะใหพดขอความใดๆ ออกมากได สงเหลานจะถกกาหนดโดยการเขยน Dial

22

Plan ในระบบโทรศพท Asterisk เปนสาคญ หากระบบโทรศพทไมมการเขยน Dial Plan เพอ

กาหนดการทางานระบบโทรศพทนนๆ กไมสามารถทางานได

การเขยน Dial Plan การเขยน Dial Plan สวนมากแลวจะมการเขยนไวในไฟล extensions.conf ซงใน

ระบบปฏบตการ FreeBSD นนไฟล extensions.conf จะอยในไดเรกทรอรชอ /usr/local/etc/asterisk/extensions.conf การเขยน Dial Plan เพอควบคบระบบโทรศพทนน จะมการแบงไวยากรณออกเปน 4 สวนใหญๆ ดวยกน ดงน

1) Extensions หมายเลขโทรศพทภายใน เปนสวนของการกาหนดเลขหมายภายในระบบ หรอทเราเรยกเปน “หมายเลขโทรศพทภายใน” หรอ Extensions Number ซงหมายเลขทกาหนดน จะกาหนดเปนกหลกกขนอยกบการใชงาน เชน บางหนวยงานกอาจจะกาหนดเปน 3 หลก หรอบาง

หนวยงานทเปนองคกรขนาดใหญกอาจจะกาหนดเปน 4 หลก หรอ 5 หลก เปนตน ซงหมายเลขตางๆ นสามารถกาหนดไดเอง

2) Priorities ลาดบการทางาน เมอมการเรยกเขามายงหมายเลขโทรศพทภายในหรอ Extensions ทตองการ โดยจะถกกาหนดเปนหลายเลขเรมตนเปน 1 และเพมขนทละ 1 เสมอ ซงการกาหนดคา Priorities นไมควรกาหนดหมายเลขทไมเรยงลาดบ สวนการทางานนนระบบโทรศพทจะเรมทางานทหมายเลย Priorities ทมคา 1 และเรยงลาดบการทางานเพมขนเรอยๆ โดยจะทางานจากบรรทดแรกไปจนถงบรรทดทมการกาหนดคา Priorities ทายสดของหมายเลขโทรศพทภายในนนๆ

3) Application โปรแกรมทส งใหทางาน เปนสวนของการกาหนดใหระบบโทรศพท Asterisk ทางานตามคาสงทเราตองการ เมอมผเรยกสายเขามายงหมายเลขทไดถกกาหนดไว โดยจะใชงานสวนจของ Application ไดแกคาสง Dial, Hangup, Background, Playback, SayDigits, SayAlpha เปนตน ทงนจะขนอยกบวาตองการใหระบบโทรศพท Asterisk ทาอะไร กกาหนดลงไปซงคาสงตางๆ

4) Contexts สวนยอยของการทางาน เปนสวนของการทางานยอยทถกกาหนดขนมาในไฟล /usr/local/etc/asterisk/extensions.conf ซงในไฟลนจะมการแบงสวนของการทางานยอยหรอ Contexts ออกเปนหลายๆ สวนดวยกน โดยชอของ Contexts แตละสวนนนจะถกเขยนไวภายในเครองหมาย

วงเลบใหญ [ ] ภายในเครองหมายนนจะเปนชอของ Contexts ทเราเรยกวาเปน Contexts Name โดยมาตรฐานของระบบโทรศพท Asterisk จะเรมทางานในสวนของ Contexts ทชอ [default] เสมอ และสามารถทจะกาหนดใหระบบเปลยนการทางานไปยง Context Name อนๆ ไดเชนกน ตามทเราตองการ ซงแตละ Context นน เราสามารถเขยน Dial Plan เพอกาหนดใหกบระบบโทรศพท Asterisk ไดโดยใชรปแบบของการเขยน Dial Plan ดงโครงสรางของไฟล extensions.conf

23

โครงสรางของไฟล extensions.conf กอนทจะเรมเขยน Dial Plan ในไฟล /usr/local/etc/asterisk/extensions.conf นน เราควร

มารจกกบโครงสรางของไฟล extensions.conf กอน เพราะจะทาใหเราเขาใจระบบ และการทางานของระบบโทรศพท Asterisk มากยงขน รวมถงการกาหนดคาตวแปรตางๆ ดวย ซงภายในไฟล extensions.conf นน สามารถแบงโครงสรางออกเปนดงน [1]

[general]

[globals]

[default]Exten => 10,1,Dial(SIP/10)Exten => 20,1,Dial(SIP/20)

[contextname1]

[contextname2]

กาหนดคาทวๆ ไป 

กาหนดคาตางๆทตองการใหครอบคลมทงระบบ

 

Context Name (default) เปนContext มาตรฐานของระบบ

 

Context Name เพมเตมจะมหรอไมมกได

 

รปท 2.16 แสดงโครงสรางของไฟล extensions.conf

อธบายความหมาย [general] เปนสวนของ Context ทมไวเพอประกาศคาทวๆ ไปทใชในระบบ เชน static จะเปนการกาหนดคณสมบตทจะสงผลกบคาสง save dialplan ในการสงงานในโหมด CLI โดยปกตคาของ static จะถกกาหนดใหเปน no เปนคามาตรฐาน Writeprotect เปนการกาหนดใหปองกนการบนทก Dial Plan ในโหมดของ CLI ถากาหนดให writeprotect=no และ static=yes จาทาใหสามารถบนทก Dial Plan ทเขยนไปในโหมดของ CLI ไดโดยใชคาสง save dialplan [globals] เปนสวนของ Context ทมไวเพอประกาศคาตวแปรตางๆ และคาคงททตองการใหครอบคลมการทางานทงระบบของระบบ SetGlobalVar(VARIABLENAME=value) เปนคาสงในการกาหนดคาตวแปรแบบ (Global) โดยระบบชอตวแปรและคาทตองการกาหนดใหในเครองหมายวงเลบ เชน SetGlobalVar(defaultchannel=Zap/1) เมอมการกาหนดตวแปรแลวการเรยกใชงานตวแปร เวลาทเขยน Dial Plan กจะอางองโดย ${VARIABLENAME} ตามหลกแลวการกาหนดชอตวแปรทเปน Global จะกาหนดเปนตวอกษรภาษาองกฤษตวพมพใหญ เพอปองกนการสบสนกบตวแปรสวนอนๆ

24

[default] เปนสวนของ Context มาตรฐานทมไวเพอเขยน Dial Plan ควบคมระบบโทรศพทโดยปกตแลวอปกรณทรองรบโปรโตคอล SIP, IAX จะเรมตนทางานท Context นเปนหลกภายใน Context น สามารถเขยนหรอประกาศหมายเลขโทรศพท Extensions ทตองการเพอตดตอกบอปกรณทรองรบ

โปรโตคอลตางๆ ไมวาจะเปน SIP, IAX และ Zap ไดทนท หรออาจจะเปนการเขยน Dial Plan เพอใหระบบทางานบางอยางทตองการกได [contextname1] [contextname2] เปนตวอยางของ Context ทผใชสรางขนมาเอง โดยการระบชอทตองการสรางแทนคาวา “contextname1” หรอ “contextname2” ซงในระบบโทรศพท Asterisk เองจะอนญาตใหผใชงานสราง Context ไดเองตามจานวนทตองการ เพอวตถประสงคหลายๆ อยางขนอยกบการใชงานของแตละบคคล และแตละ Context เองกสามารถทจะตดตอหรอทางานรวมกนไดดวย ซงการเขยน [contextname1] และ [contextname2] นจะมหรอไมมกได

2.8.4 ไฟลสาคญในระบบโทรศพท Asterisk ไฟลสาคญในระบบโทรศพท Asterisk เหลาน ไมวาผดแลระบบจะเลอกใชระบบปฏบตการลนกซตระกลใดกตาม ควรจะทราบถงความสาคญและความหมายของไฟลตางๆ ทจาเปนตอการปรบแตงระบบโทรศพท Asterisk เสยกอน เชนการใชงานในระบบปฏบตการ FreeBSD ไฟลเหลานจะถกเกบไวใน /usr/local/etc/asterisk

- adsi.conf เปนไฟลเกบขอความทใชแสดงผลในโหมดขอความ (Analog Display Services Interface หรอเรยกสนๆ วา ADSI)

- adtranvofr.conf เปนไฟลเกบคาปรบแตงระบบทใชสาหรบโครงขาย Frame Relay ของบรษท Adtran

- agents.conf เปนไฟลทมไวเพอเกบคาปรบแตงระบบทเปนศนยบรการ (Call Center) ซงจะใชเพอกาหนด ID และ Password - alarmreceiver.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงคาของโปรแกรม Alarm receiver ซง

ปกตแลวจะไมมการปรบแตงคาใดๆ ในน - alsa.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงคาของการดเสยง (Soundcard) โดย

ปกตแลวไมมการปรบแตงคาใดๆ ในน - asterisk.adsi เปนไฟลทมไวเพอกาหนด Script ตางๆ ซงจะถกนามาใชงานก

ตอเมอใชโทรศพทหรออปกรณทรองรบกบ ADSI เทานน - asterisk.conf บางครงอาจจะถกบนทกเปนชอไฟล asterisk.conf-dist เปนไฟลท

กาหนดคาตวแปรตางๆ ทใชในระบบ โดยสวนมากแลวจะไมมการ ปรบคาใดๆ ในน

25

- cdr_manager.conf เปนไฟลทมไวจดการกบระบบบนทกขอมลการใชโทรศพท หรอทเรา เรยกวา CDR (Call Detail Record)

- cdr_odbc.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงคาการบนทกขอมลการใชโทรศพทโดย ผานทาง ODBCเพอใชในการเกบขอมลโทรศพทของแตละเลขหมาย

- cdr_pgsql.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงคาการบนทกขอมลการใชโทรศพท (CDR) ลงในฐานขอมลของ PostgresSQL

- cdr_tds.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงคาการบนทกขอมลการใชโทรศพท (CDR) ลงในฐานขอมล Microsoft SQL และ Sybase

- emum.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงเมอตองการการใช ENUM ซงจะอนญาต ใหมการกาหนดหมายเลขโทรศพทใหสมพนธกบระบบ DNS

- extconfig.conf ไฟลนจะเปนไฟลทใชกาหนดการโหลดขอมลแบบ Real-time จาก ฐานขอมลทตองการ

- extensions.conf เปนไฟลทมความสาคญมากเพราะไฟลนจะเปนไฟลทกาหนด หมายเลข Extensions ตางๆ เพอทจะใหระบบทางานตามทตองการ

โดยการเขยนแผนการโทรศพท (Dial Plan) เพอควบคมระบบ โทรศพททงระบบ

- features.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตเพมเตมเกยวกบการใชงาน ฟงกชนตางๆ เชน pickup extension และ call parking เปนตน

- festival.conf เปนไฟลทใหระบบโทรศพท Asterisk ออกเสยงหรอพดตามขอความ ทเรากาหนด โปรแกรม Festival นจดอยในกลมโปรแกรมท เปน open source software

- iax.conf เปนไฟลทมไวกาหนด IAX Account สาหรบอปกรณโทรศพท ATA หรอ IP Phone ทรองรบมาตรฐานโปรโตคอล IAX2 (Inter-Asterisk

eXchange2) - iaxprov.conf เปนไฟลทมไวกาหนดคณสมบต Simple provisioning ของอปกรณ

Digium’s S101I หรอทรจกกนในชอของ IAXY นนเอง - indications.conf เปนไฟลทมไวกาหนดคณสมบตของเสยง Ringing, Tones และอนๆ

ซงจะมการกาหนดเปนมาตรฐานของประเทศตางๆ ทใชในปจจบน - logger.conf เปนไฟลทใชเพอการกาหนด Logging ของระบบ สวนมากแลวไมม การปรบคาในไฟลน - manager.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดเขามาบรหารระบบในลกษณะรโมต

(Remote Assess) ซงจะมความสาคญหากมการจดการระบบ โทรศพทผานทาง GUI (Graphics Use Interface)

- meetme.conf เปนไฟลทใชกาหนดหองประชม หรอเรยกวาเปน Teleconference

26

ทจะสามารถกาหนดหมายเลขหองประชมและรหสผานทใชในการ เขาหองประชม

- mgcp.conf เปนไฟลทมไวกาหนดคาของอปกรณทรองรบมาตรฐานโปรโตคอล ของ Media Gateway Control Protocol ซงอปกรณทรองรบตาม มาตรฐานนจะเปนอปกรณ VoIP ของบรษท Cisco เปนหลก

- modem.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตของ ISDN Modem ทเรา ตองการเชอมตอโดยสวนมากจะตองใช ISDN4Linux Driver เขามา

ชวย - modules.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดวาตองการใหโมดล (Modules) ใดทางาน

เมอมการบทเครองแมขาย ทเราสามารถทจะอนญาตหรอไมอนญาต ไดโดยการเปลยนแปลงคาตวแปรตางๆ ในไฟลน

- musiconhold.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตของเสยงเพลงรอสายทใชใน ระบบ ซงสามารถกาหนดแหลงทมาของเพลงไดหลายลกษณะ

ดวยกน - osp.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบต Open Settlement Protocol - oss.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตของ Open Sound System - phone.conf เปนไฟลทมไวเพอปรบแตงคาของ Linux Phone - privacy.conf เปนไฟลทใชเพอกาหนดคณลกษณะของ Privacy ไดโดยสวนมาก

แลวไมมการปรบแตงคาในไฟลน - queues.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคว (Queues) ทจะใหเราสามารถปรบแตง

คาในการใชงานไดหลากหลาย - res_config_ddbc.conf เปนไฟลทใชเพอเกบและกาหนดคาของการใชงานระบบ

โทรศพท Asterisk รวมกบฐานขอมลผานทาง ODBC - res_odbc.conf เปนไฟลทมไวเพอเกบคาตางๆ ของการกาหนดฐานขอมลทใชงาน

แบบ ODBC - rpt.conf เปนไฟลทมไวสาหรบเรดโอรพทเตอร (Radio Repeater) - rtp.conf เปนไฟลทมไวกาหนดพอรตสอสารของโปรโตคอล RTIP (Real time

Protocol) ซงจะใชในการสอสารแบบ UDP - sip.conf เปนไฟลทมความสาคญมากเพอใชงานกบอปกรณทรองรบตามมาต

ฐานของโปรโตคอล SIP ไมวาจะเปนอปกรณ ATA หรอ เครองโทรศพท IP Phone และโปรแกรม IP Phone ตางๆ กควรม การกาหนด SIP Account และคาตวแปรตางๆไดจากไฟลน

- skinny.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตของอปกรณทรองรบมาตรฐาน ของบรษท Cisco

27

- voicemail.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตของ Voice Mail เชน การ กาหนด Voice Mail Account และรหสผานตางๆ

- vpb.conf เปนไฟลทมไวสาหรบอปกรณ VoIP ทรองรบมาตรฐานของ Voice Tronix

- zapata.conf เปนไฟลทมไวเพอกาหนดคณสมบตเพมเตมของการด X100P หรอ การดอนๆ ททางานผานทาง Zaptel Channel

ในระบบโทรศพท Asterisk นนจะมการสารองไฟลทไดกลาวมาขางตนให โดยจะมการ

กาหนดชอไฟล filename.conf-dist ซงจะเปนประโยชนเมอมการแกไขระบบผดพลาดไปแลว กสามารถทจะนาไฟลเหลานนมาสาเนาทบไฟลตางๆ เพอใหระบบสามารถทางานตอไปได การปรบแตคาไฟลใน Asterisk นน ดเหมอนวาจะตองศกษาไฟลและตวแปรทอยในไฟลตางๆ ทงหมด แตในความเปนจรงแลวการใชงานจรงจะใชเพยง 2-3 ไฟลเทานน เชน เราตองการสรางระบบโทรศพททมหมายเลขภายใน (Extensions) จานวน 30 หมายเลข และใชอปกรณโทรศพททรองรบมาตรฐาน SIP เรากจะปรบแตงไฟล extensions.conf เพอควบคมหมายเลข Extensions ทงระบบและไฟล sip.conf กใชเพอควบคมอปกรณโทรศพททรองรบมาตรฐานของโปรโตคอล SIP เทานน

2.8.5 ความสามารถของระบบโทรศพท Asterisk Asterisk นน นบเปนระบบโทรศพท IP-PBX ตวหนงทมความสามารถเทยบเทากบระบบโทรศพทราคาแพงทมประสทธภาพสง ซง Asterisk เองไดมความสามารถตางๆ ดงตอไปน [1]

ตารางท 2.4 แสดงความสามารถของระบบ Asterisk ความสามารถดาน รองรบฟงกชนการทางานตางๆ ดงน

Call Features ADSI On-Screen Menu System Alarm Receiver Append Message Authentication Automated Attendant Blacklists Blind Transfer Call Detail Records Call Forward on Busy Call Forward on No Answer Call Forward Variable Call Monitoring

28

Call Parking Call Queuing Call Recording Call Retrieval Call Routing (DID & ANI) Call Snooping Call Transfer Call Waiting Caller ID Caller ID Blacking Caller ID on Call Waiting Calling Cards Conference Bridging Database Store / Retrieve Database Integration Dial by Name Direct Inward System Access Distinctive Ring Distributed Universal Number Discovery (DUNDI) Do Not Disturb E911 ENUM Fax Transmit and Receive (3rd Part OSS Packege) Flexible Extension Logic Interactive Directory Listing Interactive Voice Response (IVR) Local and Remote Call Agents Macros Music on Hold Music on Transfer -Flexible Mp3-based System -Random or Linear Play -Volume Control Predictive Dialer

29

Open Settlement Protocol (OSP) Overhead Paging Protocol Conversion Remote Call Pickup Remote Office Support Roaming Extensions Route by Caller ID SMS Messaging Spell / Say Streaming Media Access Supervised Transfer Take Detection Text-to-Speech (via Festival) Three-way Calling Time and Date Transcoding Trunking VoIP Gateways Voicemail: -Visual Indicator for Message Waiting -Stutter Dialtone for Message Waiting -Voicemail to email -Voicemail Group -Web Voicemail Interface

Computer-Telephony Integration

AGI (Asterisk Gateway Interface) Graphical Call Manager Outbound Call Spooling Predictive Dialer TCP/IP Managerment Interface

CODECs ADPCM G.711 (A-Law & U-LawP) G.722 G.723.1 (pass through)

30

G.726 G.729 (through purchase of a commercial license) GSM iLBC Linear LPC-10 Speex

Protocols IAX (Inter-Asterisk Exchange) H.323 SIP (Session Initiation Protocol) MGCP (Media Gateway Control Protocol) SCCP (Sisco Skinny)

Traditional Telephony Interoperability

E&M E&M Wink Feature Group D FXS FXO GR-303 MF and DTMF support Robbed-bit Signaling (RBS) Types

ทมา http://astrisk.org/support/features

2.8.6 โครงสรางไฟลของระบบโทรศพท Asterisk บนระบบปฏบตการ FreeBSD ในการควบคมระบบโทรศพท Asterisk นนจาเปนอยางยงทผดแลระบบจะตองทราบถง

โครงสรางไฟล และความหมายของไฟลตางๆ ในระบบเพอใหสามารถจดการและปรบแตงระบบใหได

ความตองการในการใชงาน

ตารางท 2.5 แสดงโครงสรางทสาคญทอยภายใน Asterisk ททางานบน FreeBSD ไดเรกทรอรหรอไฟล ความหมาย

/usr/local/etc/zaptel.conf เปนไฟลทใชปรบแตงและกาหนดคาตางๆ ใหกบการด X100p หรอการดรนอนๆ ททางานผานทาง Zaptel Channels

/usr/local/etc/asterisk เปนไดเรกทรอรทเกบไฟลทสาคญมากของระบบ

31

โทรศพท Asterisk ทงระบบ โดยสวนใหญจะมนามสกล .conf

/usr/local/share/asterisk เปนไดเรกทรอรทเกบไฟลเกยวกบ Asterisk เพมเตมเชน Keys, AGI, Firmware และอนๆ

/usr/local/share/asterisk/sound เปนไดเรกทรอรทเกบไฟลเสยงทมนามสกล

เปน .gsm สาหรบใชงานในระบบทงหมด รวมถงไฟลตวเลขดวยซงไฟลเหลานจะถกบนทกเปน

ภาษาองกฤษ /usr/local/share/asterisk/mohmp3 เปนไดเรกทรอรทใชในการเกบไฟลเสยงเพลงรอ

สายทมนามสกลเปน .mp3 สามารถนาไฟลเพลงทตองการมาเกบไวในไดเรกทรอรนได

/var/log/ asterisk เปนไดเรกทรอรทใชในการเกบ Log ทจาเปนของระบบโทรศพท Asterisk หลายๆ สวนไมวาจะเปน Event, Queue, Messages และอนๆ

/var/log/asterisk/cdr-csv เปนไดเรกทรอรทใชในการเกบขอมลในการใชงาน

โทรศพทของ Asterisk ทงระบบเพอบนทกวามการเรยกสายจากหมายเลขใดไปหมายเลขใดบาง ซงจะถกเกบไวในไฟล Master.csv สามารถนาไฟลนมาวเคราะหการใชงานหรอจดทาเปนระบบคานวณคา

โทรศพทไดเชนกน /etc/rc.conf เปนไฟลทจะกาหนดใหระบบโทรศพท Asterisk

ทางานทกครงทมการบทเครองเซรฟเวอร โดยการกาหนดคาสง asterisk_enable=”Yes” และหากมการตดตงการด X100P หรอการดรนอนๆ กจะกาหนดใหไดรเวอร Zaptel ทางานโดยการกาหนดคาสง Zaptel_enable=”Yes” ในไฟลนดวย

2.9 อปกรณตางๆ ในระบบ VoIP

IP Phone เปนระบบโทรศพท IP Phone ทเราสามารถใชสายแลน (LAN) มาตอเขากบโทรศพทไดทนทและสามารถใชงานโดยเรยกสายปลายทางทเปนหมายเลข IP Address หรอจะใชรวมกบ SIP Server กได และทสาคญเราควรศกษารายละเอยดของโทรศพทนนๆ กอนวารองรบมาตรฐาน SIP หรอไม ถาสามารถใชงานไดกนาโทรศพทนมาเชอมตอกบ SIP Server ไดทนทโดยไมจาเปนตองใชคอมพวเตอรพวงกบโทรศพทประเภทน

32

รปท 2.17 ตวอยาง IP Phone ทรองรบมาตรฐาน SIP

WiFi IP Phone

เปนโทรศพท IP Phone แบบไรสาย สามารถนามาใชงานกบเครอขายไรสายทรองรบมา

ตฐาน IEEE 802.11 b/g ทมใชงานอยในประเทศไทยได โดยโทรศพทประเภทนจะใหกาหนด Username และ Password ทจะลงทะเบยนขอใชบรการกบ SIP Server เปรยบเสมอนเปน

โทรศพทมอถอทสามารถใชงานไดในบรเวณสานกงานหรอบรษท ดวยระยะประมาณ 100-200 เมตร ขนอยกบสถานทตดตงวาครอบคลมการใหบรการ WiFi เพยงใด หากโทรศพทไรสายน อยในรศมการใชบรการเครอขายไรสาย WiFi กสามารถใชงานโทรศพทได

รปท 2.18 เครองโทรศพทแบบ WiFi IP Phone

IP Soft Phone นอกจากตวอยางของ IP Phone ทไดนาเสนอไปแลว IP Phone ยงมแบบทตองอาศย

คอมพวเตอรเขามาชวยในการทางาน โดยจะเปนโปรแกรมคอมพวเตอรทเราเรยกวา IP Soft Phone ตวอยางเชน X-Lite ทเปนโปรแกรม IP Soft Phone ทถกพฒนาโดยบรษท CounterPath รองรบมาตรฐานของ SIP สามารถดาวนโหลดโปรแกรมมาทดลองใชงานได จากเวบไซต http://www.counterpath.com นบวาเปนโปรแกรมประเภท IP Phone ตวหนงทนาสนใจมาก ปจจบนมการพฒนาเวอรชนใหมออกมาใหรองรบวดโอ (Video) ดวย ในการใชงานนนกขนอยกบความตองการของผใชงานนนๆ แลวพจารณาวาตองการใชคอมพวเตอรรวมกนดวยหรอไม

33

รปท 2.19 โปรแกรม X-Lite ททาหนาเปน IP Soft Phone รองรบมาตรฐาน SIP

VoIP Phone Adapter บางครงนยมเรยกวา Analog Telephone Adaptor (ATA) เปนอปกรณทชวยในการแปลง

สญญาณเสยงจากเครองงโทรศพททเปนอนาลอกผานอปกรณ ATA ใหกลายเปนสญญาณดจตอล สงผานไปยงปลายทาง แลวจะแปลงสญญาณเสยงจากดจตอลผานอปกรณ ATA หรอ IP Phone อกครง เพอใหกลายเปนสญญานเสยงแบบอนาลอก หลกการทางานจะคลายๆ กบโมเดม (Modem) อปกรณ ATA นจะใชเชอมตอกบเครองโทรศพทธรรมดาทวๆ ไปกสามารถใชงานไดราคาไมแพง คณภาพของ

เสยงดพอๆ กบ IP Phone ซงปจจบนมบรษทผผลตคอมพวเตอรหลายบรษท นาออกมาจาหนายกนมากมาย

รปท 2.20 Analog Telephone Adaptor Linksys PAP2T (2FXS)

จดเดนของ IP Phone Adaptor รนนคอ สามารถรองรบและใชงานรวมกบโทรศพททวไปไดถง 2 หมายเลข หรออาจจะเปน 1 โทรศพทกบ 1 โทรสาร (Fax) กสามารถทาได หรออาจจะนาโทรศพทโชวเบอรทมขายกนทวไปตามหางสรรพสนคามาใชงานรวมกนได เมอมผเรยกสายเขามาแสดงท

เครองโทรศพทของเราทสาคญอปกรณนยงมลกเลนและคณสมบตอนๆ อกมากในตว IP Phone Adaptor รนน

34

VoIP Gateway เปนอปกรณทมหนาทคลายๆ กบ IP Phone Adaptor แตรองรบการใชงานไดกบโทรศพทจานวนมาก ซงอาจจะรองรบตงแต 1 Port, 2 Port, 4 Port, 8 Port หรอมากกวานนขนอยกบความตองการในการใชงาน โดยอปกรณประเภทนจะแยกเปนแบบ FXS และ FXO ขนอยกบความตองการในการใชงาน เชน 1 FXS กบ 1 FXO และบางรนยงสามารถทาหนาทเปน Router เพอเชอมตออนเตอรเนตและแชรอนเตอรเนตใหกบหนวยงานใชงานไดอกดวย

รปท 2.21 VoIP Gateway Linksys SPA 3102

Linksys รน SPA 3102 รนนจะเหมาะสาหรบหนวยงานทตองการเชอมตอโดยใชโทรศพท 1 เครอง และเชอมตอกบโครงขาย PSTN ขอผใหบรการโทรศพท และสามารถเชอมตออนเตอรเนตผานทางชองตออนเตอรเนต สามารถแชรอนเตอรเนตผานทางชองทาง Ethernet ไดอกดวย นบวาเปนอปกรณทเหมาะสาหรบหนวยงานขนาดเลกทตองการคณสมบตทงโทรศพทและอนเตอรเนตในอปกรณ

ตวเดยวกน การดรบโทรศพท Asterisk Card

ปจจบการดรบโทรศพท หรอมกจะเรยกสนๆ วาการด Asterisk ทมการใชงานอยกจะม

หลากหลายรน และหลากหลายยหอขนอยกบการใชงาน การดทมการใชงานอยในปจจบนทนยมไดแก การดทรองรบสญญาณอนาลอก คอ X100P, X400P หรอ TDM400B และการด TDM2400B โดยมความสามารถแตกตางกนไป การด X100P เดมทนนการดรนนบรษท Digium Inc. ซงเปนผพฒนาโปรแกรมระบบ

โทรศพท Asterisk เปนผผลตและจาหนายเอง ปจจบนไดยกเลกการผลตแลวแตบรษทตางๆ กไดผลตการดรนนออกมาจาหนายกนมากมาย บางครงกจะเรยกไดวาเปนการดแบบ Compatible X100P หรอเรยกวาเปน Clone Card ซงจะมคณสมบตเหมอนกบการด X100P ทบรษท Digium Inc. เคยผลตออกมา การดรนนมคณสมบตเปน 1 FXO กลาวคอ สามารถรองรบสายนอกทมาจากผใหบรการ

โทรศพท เชน TOT หรอ TRUE ได 1 คสายโทรศพท จะเหมาะสาหรบเปนการดรบโทรศพทในบรษท หรอหนวยงานทไมใหญมากนก หรอผทจะตองการศกษาระบบโทรศพท Asterisk ทมกจะซอไปเพอ

35

ทดสอบระบบ การดรนนใชบส (Bus) สอสารขอมลเปนแบบ PCI ซงสามารถตดตงการดนทเครอง

คอมพวเตอรแมขายไดเลย เพอใชรบสายนอกนนเอง

รปท 2.22 การด Asterisk รน X100P

รปท 2.23 การด Asterisk รน X400P

37

บทท 3

การดาเนนโครงงาน

ในการดาเนนโครงงานเพอใหโครงงานบรรลตามวตถประสงคตามทไดตวไว จาเปนตอง ศกษา

รวบรวมขอมล ปจจยในการพจารณาระบบ VoIP มาใชในองคกรความแตกตางของระบบโทรศพทแบบ

ธรรดาและระบบโทรศพท VoIP และในสวนของปจจยดานธรกจ การดาเนนโครงงานจงตองจาลองการ

ตดตงระบบโทรศพทผานเครอขาย (VoIP) เพอนามาใชเพอการทดสอบ และดาเนนโครงงานตามขนตอน

ดงน

- ทาการการศกษาความแตกตางของระบบโทรศพท VoIP กบระบบโทรศพทพนฐาน (PSTN)

- ทาการออกแบบระบบเครอขายการเชอมตอระบบโทรศพท IP-PBX ภายในองคกร

- ตดตงระบบปฏบตการ FreeBSD 6.2 สาหรบเปนเครองแมขาย Asterisk Server รองรบ

โปรแกรม Asterisk

- ตดตงโปรแกรม Asterisk เวอรชน Asterisk 1.2.13 ซงจะทาหนาทเปนระบบโทรศพท IP-

PBX

- ตดตงอปกรณแปลงสญญาณเสยง ATA (Analog Telephone Adaptor) สาหรบแปลง

สญญาณเสยงจากโทรศพทอนาลอก (Analog Telephone) เปนสญญาณเสยงดจตอล

(Digital)

- ตดตงโปรแกรม IP Softphone บนเครองคอมพวเตอรเพอใชในการทดสอบ

- การเขยน Dial Plan หรอแผนการโทรศพท เพอใหระบบทางานตามทตองการและเพอให

เปนไปตามวตถประสงคการทาระบบคอลเซนเตอร

- ปรบแตงระบบ Asterisk ใหการใชงานเหมาะสมกบองคกร

- พฒนาการใชงานให เปนเวปเบส (Web bases) สาหรบการกาหนดคาตางๆ ใหกบระบบ

Asterisk Server ชวยใหการทางานกบ Asterisk Server ไดงายและสะดวกมากขน

3.1 ศกษาความแตกตางของระบบโทรศพท VoIP กบระบบโทรศพทพนฐาน (PSTN)

ระบบ VoIP จะใชสญญาณอนเทอรเนต ซงจะอยในรปแบบสญญาณดจตอลเปนสอในการนาพา

ขอมลทงภาพและเสยง ดงนนการใชชองทางนในการสอสารจะไมมคาใชจายในการโทรตดตอในแตละ

ครง หรอไมมการเสยคาใชจายรา ยนาท ไมวาระยะทางไกลหรอไกล สวนระบบโทรศพทพนฐาน

(PSTN) มววฒนาการมาจากการใชการสนสะเทอนผานสายจากจดหนงไปยงอกจดหนง โดยทวไปจะ

เปนการสอสารผานสายโทรศพท ผานเขาไปยงชมสายโทรศพท เพอทาการเชอมโยงไปยงหมายเลข

ปลายทางโดยมสายไฟเปนสอกลาง

ขอดอยของระบบโทรศพทตสาขาแบบเดม (PBX) คณสมบตหลายอยางเชน ระบบ Voice Mail,

Voice Recording หรอ Fax นน จะตองซอเพมเตม แตถาใชงานแบบระบบ IP-PBX คณสมบตตางๆ

38

เหลานมอยในตวโปรแกรมอยแลว โดยไมตองซอเพมเตมซงกเปนกา รประหยดงบประมาณอกทางหนง

เหตผลททาใหเทคโนโลย VoIP เปนระบบทดทสดในปจจบน ซงสามารถสรปไดดงน

1) ดานการสงสญญาณเสยง ระบบโทรศพทแบบ VoIP สงสญญาณเสยงแบบดจตอล สวน

โทรศพทแบบเดมสงสญญาณเปนแบบอนาลอค จงทาใหคณภาพเสยงแตกตางกน

2) ระบบโทรศพทแบบ VoIP มความยดหยนในการใชงานมากกวาระบบโทรศพทแบบเดม และ

สามารถทางานไดบนเครองคอมพวเตอรกบทกระบบปฏทบตการ Windows, Mac, Linux อกทงยง

สามารถทางานไดบนโทรศพทเคลอนท ผาน Pocket PC หรอแมกระทง IP WiFi Phone จงไมจากดอย

เฉพาะเครองโทรศพทธรรมดาเทานน

3) ระบบโทรศพทแบบ VoIP ขอมลเสยงและภาพผานการบบอดดวยเทคโนโลยการเขาระหสจง

มความปลอดภยสงกวาระบบโทรศพทธรรมดา

4) ระบบโทรศพทแบบ VoIP จะมคาบรการทถกกวาระบบโทรศพทแบบธรรมดา ซงกเปนผลด

และชวยลดคาใชจายในการตดตอสอสาร จะเหนผลไดชดเจนมากถามการใชงานตดตอกนโทรทางไกล

ระหวางประเทศ

5) การลงทนในระบบโทรศพทแบบ VoIP จะถกกวาระบบโทรศพทแบบธรรมดา เนองจาก

ระบบโทรศพทแบบ VoIP นน ไมตองจดซออปกรณเครอขายใหม อปกรณทมอยแลวสามารถนามาใชกบ

ชองสญญาณอนเทอรเนทเดมทมอยแลวในองคกร

6) การเพมหมายเลขภายในสามารถขยายไดไมจากด และงายรวดเรว สามารถกาหนด

หมายเลขเองได และเพอใหมองภาพความแตกตางใหชดเจนขนจงสรปเปรยบเทยบ ดงตารางท 3.1

ตารางท 3.1 เปรยบเทยบคณลกษณะของโทรศพทแบบเดมและระบบโทรศพทแบบ VoIP

คณลกษณะ ระบบโทรศพทแบบเดม ระบบโทรศพทแบบ VoIP

ประเภทของสญญาณ สญญาณอนาลอก สญญาณดจตอล

เครอขาย เครอขายสาธารณะ (Public Switched

Telephone Network:PSTN)

เครอขายอนเทอรเนต โดยใช

โปรโตรคอลในการสอสารคอ

Internet Protocol (IP)

ตนทน มการลงทนทสง เนองจากตสาขาม

หลายคณสมบต ราคากตางกนไป

ใชงานไดฟร ไมมคาใชจายเพราะ

เปนซอฟตแวรประเภทโอเพน

ซอรส (Open Source)

การปรบแตงตสาขา ไมสามารถปรบแตงเองได สามารถปรบแตงเองได รวมถง

การเขยนโปรแกรมเพอควบคม

การทางานได และใหเหมาะสม

กบการใชงานในองคกร

การขยายเบอรภายใน

(extensions)

ไดจากดเฉพาะรนตสาขาทใช สามารถกาหนดคสายได ไม

จากดมความยดหยนสง

39

บรการนอกเหนอจากการ

โทรธรรมดา

ถาเพมคณสมบตการใชงานอนตองเสย

คาบรการ เชน Voice Mail เปนตน

ไมมคาใชจายเพราะตวโปรแกรม

มมาพรอมใชงานอยแลว

การขยายระบบในอนาคต ถาระบบคสายเตมการขยายเปนไป

คอนขางยงยาก

การขยายหมายเลขทาไดงาย

และรวดเรว

3.2 การศกษาประโยชนทจะเกดขนกบองคกร

ระบบ VoIP มาใชในองคกรและประโยชนทจะเกดขนกบองคกรคอ

การตดตอกบสาขาไดถกลงกอนทจะมเทคโนโลย VoIP การตดตอระหวางสาขาของ

บรษทจะโทรผานผใหบรการโทรศพทพนฐานเชน TOT, TRUE, TT&T หรอผใหบรการโทรศพทเคลอนท

ซงมคาใชจายอยระดบหนง แตเมอมการนา VoIP เขามาใช โดยการตดตงอ ปกรณ VoIP Gateway,

VoIP ATA, IP Phone ทสาขาตางๆ กทาใหตดตอระหวางกนไดฟร ไมมคาใชจายในการโทรศพท

มระบบสอสารภายในองคกรโดยใชงบประมาณลงทนเลกนอยองคกรทตองการ

ปรบเปลยนระบบสอสารเดมๆ เชน ตสาขาโทรศพทแบบอนาล อก ทรองรบความตองก ารไดจากดและ

ขยายไมไดแลว กสามารถปรบเปลยนมาใชระบบ VoIP ทาหนาทแทนได สามารถขยายเพมไดเรอยๆ

จากตสาขาโทรศพทธรรมดากเปลยนไปเปนตสาขาโทรศพท IP หรอ IP PBX แทน นอกจากนนองคกรท

กอตงใหม ซงโดยทวไปจะตดตงตสาขาโทรศพท กเปลยน ไปเปนตดตง IP PBX แทน กจะประหยดไป

ไดมาก เพราะสามารถขยายไดเรอยๆ และทสาคญไมตองเดนสายโทรศพท

เพมมลคาใหแกธรกจ สนคาและบรการ ไดดวยงบประมาณทไมแพง องคกรทจะตอง

ตดตอกบลกคา โดยเฉพาะอยางยงทตองใหบรการลกคา รบแจงปญหาจาก ลกคา โดยมากมกจะตดตง

ระบบ Call Center ไวรองรบความตองการดงกลาว ระบบ Call Center สามารถนาเทคโนโลย VoIP มา

ทาได ซงลงทนไมมากเพยงแคมเครองคอมพวเตอร ซอฟแวร และ IP Phone กสามารถมระบบ Call

Center ประสทธภาพไวใชงาน

3.3 ความตองการใชระบบโทรศพท IP-PBX

การดาเนนงานของบรษทเวลด สตดด เซนเตอร จากด ซงดาเนนธรกจเกยวกบตวเตอรสอน

ภาษาองกฤษทกระดบ สาหรบนกเรยนภาคนานาชาตและภาคภาษาไทย ซงมสาขารวมสามสาขา และม

ความจาเปนในการตดตอสอสารกนทงภายในองคกรและภายนอกองคกร และการ ทาระบบคอลเซนเตอร

ถาหากมการนาเทคโนโลย VoIP นมาใชงานในองคกรจะชวยลดคาใชจายได ดงนนผจดทาโครงงานจงม

แนวคดทจะนาเอาเทคโนโลย VoIP นามาใชในองคกร

จดเดนของการใชงานระบบโทรศพท IP-PBX

- ตดตอสอสารระหวางพนกงานในองคกรโดยไรขดจากด

- สามารถทาระบบคอลเซนเตอรขนมาใชในองคกร

- สามารถเพมจานวนหมายเลขโทรศพทภายใน (extensions) ไดไมจากดจานวน

- สามารถเขยนเขยน Dial Plan หรอแผนการโทรศพท เพอใหระบบทางานตามทตองการ

40

3.4 ระบบงานเดมกอนการตดตงระบบ IP-PBX

รปท 3.1 โครงสรางการเชอมตอโทรศพทแบบเดมของบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด

จากรปแสดงใหเหนการเชอมตอโทรศพทแบบเดมภายในองคกร และการตด ตอสอสารภายใน

บรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด ซงเหนไดวาการสอสารภายในจะแยกออกจากกน ไมสามารถโอนสาย

ระหวางสาขาได เพราะการตดตอระหวางสาขาของบรษทจะโทรผานผใหบรการโทรศพทพนฐาน เชน

TOT, TRUE, TT&T หรอผใหบรการโทรศพทเคลอนท ซงมคาใชจายเกดขนมา และการใหบรการขอมล

ตางๆ ใหกบ ลกคาไมเปนไปในทศทางเดยวกน เพราะไมได ผานศนยใหบรการขอมล (Call Center) ทา

ใหประสทธภาพการใหบรการลดลง

3.5 ดาเนนการออกแบบและตดตงระบบ

สาหรบโครงงานในครงน ผจดทาไดนาซอฟตแวรประเภทโอเพนซอสต มาใชในการทดลอง ซง

ประกอบไปดวย ซอฟตแวรสาหรบตดตงเปน IP-PBX คอ Asterisk ซงจะทางานบนระบบปฏบตการ

FreeBSD ซงเปนแมขาย (Asterisk Server) รวมทงซอฟตแวร X-Lite สาหรบโปรโตคอล SIP VoIP

Phone ทจะตดตงบนเครองคอมพวเตอร และโครงสราง และองคประกอบระบบ VoIP ของบรษทเวลดส

ตดด เซนเตอร เพอใชเชอมตอระบบโทรศพท IP-PBX ภายนอกองคกร หรอระหวางสาขาจะเปนดงรปท

3.2

41

รปท 3.2 โครงสรางของระบบ VoIP ของบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด

3.5.1 องคประกอบดาน Hardware

1. เครองคอมพวเตอร Server เพอใชในการตดตง Asterisk Server บนระบบปฏบตการ

FreeBSD คณสมบตทใชในการทดลองในครงน ดงน

หนวยประมวลผล (CPU) :Intel ® Core ™ 2 Duo E8400 CPU 3.0 GHz

หนวยความจาหลก (RAM) : 4096 MB

ฮารดดสก (HDD) : 160 GB

LAN Card 10/100 Mbps

42

รปท 3.3 เครองคอมพวเตอร Server เพอใชในการตดตง Asterisk Server

สวตซ (Switch) Baseline Switch 3Com 3CRBSG2093 16 Port สาหรบเชอมตอ

กบเครองคอมพวเตอรอนๆ ในเครอขาย

รปท 3.4 Switch 3Com 3CRBSG2093 16 Port

การดเชอมตอระบบโทรศพท หรอการดสาหรบโทรศพท Nextsay TDM400P เปน

การดสาหรบรบสายนอก หรอสายทมาจากโครงขายพนฐาน (PSTN) ของ TRUE ได 4 คสายโทรศพท

สาหรบเบอร 0-2642-5921-3 และ 0-2642-4477 เปนเบอรคอลเซนเตอร (Call Center) การดรนนใชบส

ในการสอสารเปนแบบ PCI ซงสามารถตดตงการด นทเครองเซ รฟเวอรไดเลยเพอใชรบสายนอกจาก

การดโทรศพท

43

รปท 3.5 การด TDM400P

รปท 3.6 ดานหลงเสยบสายรบโทรศพทการด TDM400P

เครองรบโทรศพทธรรมดา Panansonic Model No.KX-T2371MXW สาหรบสาขา

หลก 6 เครอง และ สาขายอยอยางละ 2 เครอง เพอเชอมตอเขากบอปกรณแปลงสญญาณเสยง Linksys

PAP2T

44

รปท 3.7 เครองรบโทรศพทธรรมดา Panansonic Model No.KX-T2371MXW

อปกรณแปลงสญญาณเสยง Linksys PAP2T ซงรองรบการทางานแบบ 2 FXS คอ

สามารถตอเขากบเครองโทรศพทธรรมดาได 2 เครอง ใชจานวน 5 ชดทงสามสาขา

รปท 3.8 อปกรณแปลงสญญาณเสยง Linksys PAP2T

45

วธการตดตงอปกรณ Linksys PAP2T ม 2 แบบ คอ

1) แบบ Voice Configuration Menu เปนรปแบบการปรบแตงคาตางๆ ในตวอปกรณโดยฟง

เสยงตอบรบทอยภายในตวอปกรณ โดยตอเครองโทรศพทธรรมดาทชอง Phone1 หรอ Phone2 ทตว

อปกรณแปลงสญญาณ Linksys PAP2T แลวกดปม * จานวน 4 ครง และจะมเสยงตอบรบ

“’Configuration Menu” จากนนกดหมายเลข ตามดวยเครองหมาย # (pound) เพอเลอกทางานดงตาราง

ตารางท 3.2 แสดงหมายเลขและคาสงของอปกรณ Linksys PAP2T

หมายเลข/คาสง ความหมาย การใชงาน / ตวอยาง

100 อนญาต/ไมอนญาต DHCP 101#

0# (เพอยกเลก DHCP)

1# (บนทก)

110 ตรวจสอบคา IP ของ Phone Adapter ระบบจะพด IP Address ปจจบนท

ถกกาหนดให Linksys PAP2T ใหฟง

111 ตรวจสอบคา IP Address ของ Phone

Adapter

การกาหนดคา IP นน เราใชปม *

แทน (.) เชนตองการกาหนดคา

192.168.10.41 กจะตองกด ปม

192*168*10*41 ตามดวยปม #

120 ตรวจสอบคา Netmask ระบบจะพดคา Netmask ใหฟง เชน

255.255.255.0

121 กาหนดคา Netmask การกาหนดคา Netmask นน เราใช

ปม * แทน (.) เชนตองการกาหนดคา

255.255.255.0 กจะตองกด ปม

255*255*255*0 ตามดวยปม # แลว

รอสกครกดปม 1 เพอบนทก

หมายเลข/คาสง ความหมาย การใชงาน / ตวอยาง

130 ตรวจสอบคา Gateway ระบบจะพดคา Gateway ใหฟงเชน

192.168.10.1

131 กาหนดค Gateway การกาหนดคา Gateway นน เราใช

ปม * แทน (.) เชนตองการกาหนดคา

192.168.10.1 กจะตองกด ปม

192*168*10*1 ตามดวยปม # แลวรอ

สกครกดปม 1 เพอบนทก

46

140 ตรวจสอบคา Mac Address ระบบจะพดคาของ Mac Address

ของอปกรณ

150 ตรวจสอบคา Firmware Version ระบบจะพดคาของ Firmware

Version ใหฟง

732668 ทาการ reboot ตวเครอง Phone

Adapter

ระบบจะ reboot อปกรณ Linksys

PAP2T

73738 Reset คา Factory Default เปนการ Reset Default Factory คา

ตางๆ ใหเปนคากาหนดเดมจาก

โรงงานผผลต

2) แบบ Web-based configuration Menu การเขาสโหมดการทางานของ Linksys PAP2T

นนจะมอย 2 โหมดดวยกนคอ User Loin และ Admin Login แลวในแตละโหมดนนกสามารถแสดงผลได

อก 2 แบบ คอ Basic View และ Advanced View ในแตละโหมดนนกจะใหรายละเอยดมากนอยตางกน

ไป

User Login ประกอบดวยเมนหลกในการสงงานจานวน 4 เมน ดงน

- เมน Info เปนเมนทจะแสดงรายละเอยดของคาตางๆ ทไดถกกาหนดไวในตว

อปกรณ Linksys PAP2T แลวซงคาตางๆ เชน คา IP, DNS, Netmask,

Hostname รวมถงสถานะของ Line 1 และ Line 2 วาพรอมใชงาน (Online)

หรอไม ซงเราสามารถทจะเลอนเมาสเพอดรายละเอยดสวนอนๆ ตอไปไดอก

-

รปท 3.9 แสดงเมน Info ในโหมดของ User login

47

- เมน System เปนเมนทจะใชเพอกาหนดรายละเอยดเกยวกบคาตางๆ ทจาเปน

ตอการตดตงเครอขาย (Network) เชน DHCP จะกาหนดเปน No คอตอง

กาหนด IP Address ใหกบอปกรณนหรอถากาหนดเปน Yes เพอรบการแจก

IP Address จาก DHCP Server ในเครอขายนนๆ

รปท 3.10 แสดงเมน System ในโหมดของ User login

- เมน User 1 ในเมนน จะเปนการกาหนดคาเกยวกบการใชงานของ User1 หรอ

Line 1

- เมน User 2 ในเมนน จะเปนการกาหนดคาเกยวกบการใชงานของ User 2

หรอ Line 2

48

รปท 3.11 แสดงเมน User 1 และ User 2 ในโหมดของ User login

Admin Login ประกอบดวยเมนหลกในการสงงานจานวน 9 เมน ดงน

- เมน Info ในเมนนจะใหรายละเอยดของอปกรณ Linksys PAP2T ซงจะเสมอน

กบการแสดงผลในโหมด User Login

’ รปท 3.12 แสดงเมนตางๆ ในโหมดของ Admin login

- เมน System ในเมนน จะเปนการกาหนดสทธในการเขาถงอปกรณ Linksys

PAP2T

49

รปท 3.13 แสดงเมน System ในโหมดของ Admin login

- เมน SIP เมนนจะเปนการกาหนดคาเพมเตมของโปรโตคอล SIP

รปท 3.14 แสดงเมน SIP ในโหมดของ Admin login

- เมน Provisioning ในเมนนจะเปนการกาหนดรายละเอยดของ (Provision) ท

จาเปนตอการใชงาน

50

รปท 3.15 แสดงเมน Provisioning ในโหมดของ Admin login

- เมน Regional ในเมนน จะมตวแปรหรอคาตางๆ ทนาสนใจหลายๆ อยาง เชน

การกาหนดคาโทน หรอเสยงรงโทน (Ringtone)

รปท 3.16 แสดงเมน Regional ในโหมดของ Admin login

51

- เมน Line 1 เมนน นบเปนเมนทมความสาคญมากในการกาหนดคาให Line 1

สามารถทางานไดหรอไมได เพราะจะเป นเมนทมการกาหนดคาเกยวกบ SIP

Server หรอ Asterisk Server ทเราใชบรการ อกทงยงตองกาหนด User

Account ทไดจดสรรมา

- เมน Line 2 เมนนมการใชงานตางๆ เหมอนกบเมน Line 1 เพราะอปกรณ

Linksys PAP2T รนนสามารถรองรบได 2 หมายเลข

รปท 3.17 แสดงเมน Line 1 และ Line 2 ในโหมดของ Admin login

- เมน User 1 เมนน เปนการกาหนดคาเพมเตมของ Line 1 สวนมากในการใช

งานทวไป จะไมมการกาหนดคาใดๆ เพมเตม ใหใชคามาตรฐานทระบบกาหนด

มาใหไดเลย

- เมน User 2 เมนน มการใชงานตางๆ คลายกบการใชงานเมน User 1

52

รปท 3.18 แสดงเมน User 1 และ User 2 ในโหมดของ Admin login

ความแตกตางของการใชงานเมน Voice Configuration และ Web-based Configuration Menu

คอ Voice Configuration Menu สวนมากแลวจะเอาไวกาหนดคาเบองตนเกยวกบ Netork เชน IP

Address, Netmask, Gateway เพอทจะเอาไวเขาส Web-based Configuration Menu สวน Web-

based Configuration Menu นนจะมไวเพอกาหนดคาอนเพมเตมทไมสามารถกาหนด หรอพมพไดจาก

แปนของเครองโทรศพท เชน Hostname หรอเมนยอยอนๆ

3.5.2 องคประกอบดาน Software

1. ระบบปฏบตการ FreeBSD 6.2-RELEASE ผจดทาไดตดตงสาหรบเปน Asterisk Server

หรอ SIP Server ซงเปนระบบปฏบตการ Open Source เพอรองรบการตดตงซอฟตแวรระบบโทรศพท

แบบ IP-PBX สามารถดาวนโหลดไดฟรจากเวปไซต http://www.freebsd.org

รปท 3.19 แสดงระบบปฏบตการ FreeBSD

53

2. โปรแกรม Asterisk 1.2.13 ซงผจดทาไดตดตงเปนซอฟตแวรระบบโทรศพทแบบ IP-PBX

สามารถดาวนโหลดไดฟรจากเวปไซต http://www.asterisk.org/downloads ซอฟตตวนสามารถทางาน

ไดหลายๆ ระบบปฏบตการ เชน Linux, Mac OS X, OpenBSD, FreeBSD, และ Sun Solaris ในตว

โปรแกรม Asterisk มคณสมบตการใชงานของตสาขาโทรศพท PBX (Private Branch eXchange) คณ

บตสงไวในตวโปรแกรม และทางาน รวมกบระบบ VoIP (Voice over IP) หลายโปรโตคอล เชน SIP,

H.323, IAX, MGCP, SCCP (Cisco Skinny) ซงรองรบกบอปกรณโทรศพททเปนมาตรฐานและใช

ฮารดแวรทราคาไมแพง

รปท 3.20 แสดงซอฟตแวร Asterisk ทไดตดตงบนระบบปฏบตการ FreeBSD

3. ซอฟตแวร IP Phone หรอ Soft-Phone ทรองรบโปรโตคอล SIP ผจดทาไดเลอกใชโปรแกรม

X-Lite พฒนาขนโดยบรษท Counter-Path มคณสมบตหลากหลายรองรบ Video Phone ดวย สามารถ

ดาวนโหลดไดฟรจากเวปไซต http://www.counterpath.com

รปท 3.21 แสดงซอฟตแวร IP Phone โปรแกรม X-Lite

54

4. โปรแกรมใชวเคราะหแพกเกจ (Packet) โปรแกรมมอนเตอรทราฟฟก VoIP เพอตรวจสอบ

คณภาพเสยง ตลอดจนวเคราะหปญหาตางๆ ผจดทาไดเลอกใช 2 โปรแกรม

Wireshark (http://www.wireshark.org)

รปท 3.22 แสดงโปรแกรม Wireshark

5. โปรแกรมเพอพฒนาการตงคาการใชงาน เปนเวป เบส (Web bases) สาหรบการกาหนดคา

ตางๆ ใหกบระบบ Asterisk Server ชวยใหทางานกบAsterisk Server ไดงาย ผจดทาไดเลอกใช

โปรแกรม Adobe Dreamwever และตดตงโปรแกรมอนๆ ท จาเปนตองใชงาน เชน PHP, MySQL

Server เปนตน

3.6 ขนตอนการทดสอบผล

สาหรบโครงงานในครงน ผจดทาไดนามาทดสอบใชงานจรงในองคกร หลงจากการตดตงระบบ

ปรบแตงคาตางๆ ใหเหมาะสมกบองคกร เพอจะไดทราบถงปญหาของระบบและคอยนาปญหาไป

ปรบปรงแกไขใหมประสทธภาพและใหเหมาะสมและตรงกบความตองการของผใชงาน และยงมอกหลาย

คณสมบตของตวซอฟตแวร Asterisk ทผจดทายงไมไดทดสอบ

55

บทท 4

การพฒนาและทดสอบการทางานของระบบ

ในการดาเนนโครงงานในบทนจะกลาวถงขนตอนการพฒนาและทดสอบการทางานของระบบ

VoIP ซงเรมจากการตดตงระบบปฏบตการ FreeBSD 6.2-RELEASE และตดตงโปรแกรม Asterisk

1.2.13 จากนนตดตงการดรบโทรศพท TDM400P เพอเปนตวรบสายทโทรเขามาจากโครงขายพนฐาน

(PSTN) ซงการดรบโทรศพทรนนสามารถรบไดสสายนอก และทาการปรบแตงคาอปกรณแปลงสญญาณ

โทรศพท Linksys PAP2T รวมถงปรบแตงระบบใหสามารถรองรบการทางานของ Asterisk ทม

คณสมบตตางๆ พรอมใชงานเชน ระบบโทร ศพทตอบรบอตโนมต (IVR) ,ระบบฝากขอความเสยง

(Voice Mail), ระบบสนทนาแบบวดโอโฟน (Video Phone), การโอนสายระหวางสาขา, การกาหนด

เสยงเพลงรอสาย, ตดตงโปรแกรม X-Lite ซงทาหนาทเปน IP Softphone เพอใชทดสอบการทางานของ

เทคโนโลย VoIP, ออกแบบเพอพฒนาการตงคาการใชงานเปนเวบเบสสาหรบการกาหนดคาตางๆ

ใหกบระบบ Asterisk Server ชวยใหทางานกบAsterisk Server ไดงายและสะดวกมากขนรวมถงจะ

ตรวจสอบประวตการใชงาน และตดตงซอฟตแวรใชวเคราะหแพกเกจ (Packet) โปรแกรมมอนเตอร

ทราฟฟก VoIP เพอตรวจสอบคณภาพเสยง ตลอดจนวเคราะหปญหาตางๆ และศกษาการทางานของ

เทคโนโลย VoIP ผจดทาไดเลอกใชโปรแกรม Wireshark ซงเปนโปรแกรม Network Protocol Analyzer

และ VQManager เปนโปรแกรม VoIP Quality Monitoring Software

4.1 ขนตอนการพฒนาและทดสอบการทางานของระบบ

ทาการตดตงระบบปฏบตการ FreeBSD 6.2-RELEASE และกาหนดคาของอปกรณเครอขาย

Network Device เชน IP Address, Default Gateway, Primary Name Server, Hostname

รปท 4.1 แสดงระบบปฏบตการ FreeBSD

56

รปท 4.2 แสดงการกาหนดคา Network Device

การตดตงซอฟตแวร Asterisk จะใช 3 แพกเกจหลกๆ ดงน

Asterisk

Zaptel

Libpri

ความตองการในการคอมไพล Asterisk

GCC

Kernel Source

Kernel headers

Bison

Openssl

Libnewt

การคอมไพล Kernel คอ แกนซงเปนสวนทสาคญของระบบปฏบตการ โดยภายในเคอรเนล จะ

ประกอบไปดวยโมดล (Module) ตางๆ และบางครงเราอาจจะเรยกโมดลเหลานวา ไดรเวอร (Driver) ม

หนาทเปนตวกลางในการตดตอกนระหวางแอพพลเคชนหรอระบบปฏบตการกบอปกรณฮารดแวร

ทงหมด ทงภายในและนอกเครองคอมพวเตอร

การ Compile Kernel กเพอใหระบบรจกอปกรณ (Hardware) หรอโมดลตางๆ ทจาเปนตองใช

เมอตดตง ระบบปฏบตการ FreeBSD เสรจเรยบรอย โดยปกตแลวจะได GENERIC Kernel ซง

FreeBSD เตรยมไวให โดย GENERIC Kernel นน จะรจกอปกรณ (Hardware) ตางๆ จานวนมาก ทา

ให Server ตองตรวจสอบอปกรณ วาเครอง Server มอะไรบาง ทาใหเสยเวลาในการ boot ระบบ อกทง

57

ตองใชหนวยความจาหลกในการทางานดงกลาวพอสมควร ดงนนจงจาตอง Compile Kernel ใหมให

เหมาะสมกบอปกรณทมอย

4.2 ขนตอนการตดตงซอฟตแวร Asterisk Server และ Configuration

การตดตงโปรแกรม Asterisk ลงบนระบบปฏบตการ FreeBSD ใหทาการจดเตรยมไฟลทจาเปน

ตอการตดตงใหพรอมและ Copy ไฟลลงในเครอง Server เพองายตอการตดตง

1) ขนแรกเรมจากการนาแผนซดรอม ทมไฟลทจาเปนตอการตดตงโปรแกรม Asterisk เขาไป

แลวดาเนนการดงตอไปน ทาใหเครองมองเหนซดรอม โดยใชคาสง

wscvoip# mount /cdrom

2) เขาไปทหองทเกบไฟลโปรแกรม ใชคาสง

wscvoip# cd /cdrom/source เพอเขาไปในโฟลเดอรเกบไฟล

wscvoip# ls เพอตรวจสอบวามไฟล Asterisk หรอไม

wscvoip# cp Asterisk62.tar.gz /usr/ports/distfiles/

Copy ไฟลสาหรบตดตง Asterisk62.tar.gz มาไวทหอง /usr/ports/distfiles

รปท 4.3 แสดงการ Copy ไฟล Asterisk เตรยมสาหรบการตดตง

3) ทาการแตกไฟล Asterisk62.tar.gz ดวยคาสง gzip มวธการดงน

wscvoip# cd /usr/ports/distfiles ; เขาไปในหองทเกบไฟลนนกอน

wscvoip# gzip –cd Asterisk62.tar.gz : tar xvf -

แตกไฟล Asterisk62.tar.gz

4) เมอแตกไฟลเรยบรอยแลว ใหเขาไปทไดเรกทอร /usr/ports/net/asterisk แลวตรวจสอบดวา

มไฟลอะไรบาง ดวยคาสง

wscvoip# cd /usr/ports/net/asterisk เขาไปในหองทเกบไฟลนนกอน

wscvoip# ls –l ตรวจสอบวามไฟลอะไรบาง

รปท 4.4 แสดงการ ตรวจสอบวามไฟล

58

รปท 4.5 แสดงการ แตกไฟล Asterisk62.tar.gz

5) ทาการตดตง Asterisk ดวยคาสง make install ซงเปนการตดตงจาก Port Tree

การตดตง Asterisk จาก Port Tree [1] เปนวธการตดตงโปรแกรมลกษณะหนงบน

ระบบปฏบตการ FreeBSD ซงเครองเซรฟเวอรจะมการตรวจสอบวาในไดเรกเทอร /usr/ports/distfiles ม

ไฟลโปรแกรมทตองการตดตงอยหรอไม หากมกจะสามารถตดตงได โดยการเขาไปยงโครงส รางไดเรก

ทอร ในทนระบบปฏบตการ FreeBSD เรยกวา Port Tree (ซงจะเปน ซบไดเรกทอรภายใต /usr/ports)

แลวใชคาสง make install เพอตดตงไดทนท หากแตระบบมการตรวจสอบไฟลวาในไดเรกทอร

/usr/ports/distfiles ถาไมมโปรแกรมทตองการตดตง ระบ บจะทาการเชอมตออนเตอรเนตแลวไปดาวน

โหลดโปรแกรมนนๆ จากแหลงขอมลทมใหดาวนโหลดกอน แลวจงเรมตดตงโปรแกรม

รปท 4.6 แสดงการตดตงซอฟตแวร Asterisk

6) หลงจากตดตง Asterisk เสรจแลวและเขาไปแกไขไฟล etc/rc.conf เพอกาหนดใหโปรแกรม

Asterisk ทางานทกครงทมการบตเครองเซรฟเวอร โดยการเพมคาสงเขาไปในไฟล rc.conf

wscvoip# pico /etc/rc.conf

asterisk_enable="YES" เปนคาสงทให Asterisk ทางานทกครงเมอบตเครองเซรฟเวอร

59

รปท 4.7 แสดงโปรแกรม Asterisk CLI

เมอปรากฎหนาจอโปรแกรม Asterisk CLI (Command Line Interface) กแสดงวาโปรแกรม

Asterisk ทางานแลว

4.3 ขนตอนการตดตงการดรบสายนอก TDM400P และ Configuration

Zaptel เปนไดรเวอร ทมหนาททาใหเซรฟเวอรทไดตดตงโปรแกรมระบบโทรศพท Asterisk

สามารถทางาน รวมกบการดรบโทรศพทได โดยปกตแลวหลงจากตดตงระบบโทรศพท Asterisk

เรยบรอยแลว Zaptel Drivers จะถกตดตงโดยอตโนมต เพยงแตเรยกใชงานเทานน ตองเพมคาสงทไฟล

etc/rc.conf

wscvoip# pico /etc/rc.conf

zaptel_enable="YES" เปนคาสงทโหลดไดรเวอรของการดรบสายนอก

และปรบแตงคาทไฟล usr/local/etc/asterisk/zapata.conf

[channels]

context=default

echocancel=yes

echocancelwhenbridged=yes

signalling=fxs_ks

busydetect=yes

busycount=4

txgain=6.0

rxgain=4.0

channel=>1

group=1

musiconhold=default

context=default

echocancel=yes

60

echocancelwhenbridged=yes

signalling=fxs_ks

busydetect=yes

busycount=4

txgain=6.0

channel=>2

group=1

musiconhold=default

context=default

echocancel=yes

echocancelwhenbridged=yes

signalling=fxs_ks

busydetect=yes

busycount=4

txgain=6.0

rxgain=4.0

channel=>3

group=1

musiconhold=default

context=default

echocancel=yes

echocancelwhenbridged=yes

signalling=fxs_ks

busydetect=yes

busycount=4

txgain=6.0

rxgain=4.0

channel=>4

group=1

61

เมอมการตดตงการดรบโทรศพทบนเครองเซรฟเวอรเรยบรอยแลว ทดสอบวาเครองเซรฟเวอร

รบรวา TDM400P ตดตงอยก Channels โดยใชคาสงโดยใชคาสง ztcfg-vvvv ซง v คอจานวน channel

ของการด TDM400P

รปท 4.8 แสดงเครองเซรฟเวอรรจกการด TDM400P

ทดสอบการทางานของการด TDM400P เพอใหแนใจวาไมปญหาใดๆ เกยวกบหมายเลข

Interrupt โดยใชคาสง zttest-vvvv ซง v คอจานวน channel ของการด TDM400P การดสามารถทางาน

ไดดควรมการรายงานผลตรวจสอบอยางนอย 99.987% จงนะไมคอยมปญหาการใชงาน

รปท 4.9 แสดงรายงานผลการตรวจสอบการด TDM400P

การทางานของการด TDM400P เมอมสายโทรเขามาท Asterisk Server การทางานจะเรมตนท

ไฟล extensions.conf โดยเรมตนท Context ท [Default] ในสวนของ extensions (s) ซงเปนมาตรฐาน

ของ Asterisk Server ดงรปท 4.9

รปท 4.10 แสดงการโดยเรมตนท Context ท [Default] ในสวนของ extensions (s)

62

4.4 ขนตอนการปรบแตงไฟลระบบโทรศพท IP-PBX และการเขยนแผนการโทรศพท(Dial Plan)

รปท 4.11 โครงสรางของระบบ VoIP ของบรษทเวลดสตดด เซนเตอร จากด

หลงจากไดตดตงระบบโทรศพท IP-PBX ดวยโปรแกรม Asterisk เรยบรอยแลว เพอใหโทรหา

กนไดระหวางสาขาทงสามสาขาตามโครงสรางทไดออกแบบไว จาเปนตองมการปรบแตงไฟลระบบและ

กาหนดเบอรภายในและการเขยนแผนการโทรศพท (Dial Plan) โดยไฟลทตองเขาไปปรบแตงม 2 ไฟล

คอ sip.conf และ extensions.conf ซงเบอรภายในผจดทาไดกาหนดดงน

สาขาพญาไท เบอรภายใน 10, 11, 12, 13, 100,101,102,103

สาขาเพลนจต เบอรภายใน 20, 21, 22

สาขาเดอะมอลล เบอรภายใน 30, 31, 32

เบอรทใช Softphone เบอร 17

การกาหนดเบอรภายในตองกาหนดทไฟล sip.conf ตองเขาไปแกไขไฟลท

wscvoip# pico /usr/local/etc/asterisk/sip.conf

63

รปท 4.12 แสดงการกาหนดเบอรภายใน

สาหรบการเขยนแผนการโทรศพท (Dial Plan) ซงในไฟลจะเปนการบอกวาเมอมสายเรยก เขา

มาหมายเลขนแลวจะใหระบบทาอะไรตอ เชน เลนเพลงรอสาย หรอถาไมรบสายเกนเวลาทต งไวแลวให

เรยกสายตอไปยงหมายเลขใด เปนตน การแกไขไฟลแกทไฟล extension.conf ตองเขาไปแกไขไฟลท

wscvoip# pico /usr/local/etc/asterisk/extensions.conf

รปท 4.13 แสดงการกาหนดคาไฟล extensions.conf

หลงจากไดกาหนดคาเรยบรอยตองทาการ Restart โปรแกรม Astersisk Server เพอให

โปรแกรมรบรวามการเปลยนแปลงคาตางๆ โดยใชคาสง

wscvoip# asterisk -rx "restart now"

64

เมอทาการ Restart โปรแกรม Asterisk Server เรยบรอยแลวผจดทาไดตรวจสอบการทางาน

ดวยการเปดโปรแกรม X-Lite หนาจอของโปรแกรมขนสถานะวา Ready Your username is : 17 แสดง

วาสามารถตดตอกบ Asterisk Server ไดแลว

รปท 4.14 แสดงสถานะพรอมใชงานของโปรแกรมซอฟตโฟน X-Lite

รปท 4.15 แสดงสถานะของโปรแกรมซอฟตโฟน X-Lite เบอร 17 ตดตอกบเบอร 22

65

4.5 การวดคณภาพเสยงในเครอขาย

ในการใหบรการระบบโทรศพทแบบวโอไอพ จาเปนตองคานงถงคณภาพการใหบรการแก

ผใชงาน ผใหบรการจาเปนตองทาการประเมนคณภาพอยางสมาเสมอในการวดคณภาพเสยง การ

สญเสยแพคเกจ และคา Delay Jitter ซงวธการทนยมและแพรหลายในการใชเปนมาตรฐานการวด

คณภาพคอ Mean Opinion Score (MOS) ซงไดกาหนดเปนมาตรฐานโดย ITU-T [5] และมมาตรฐาน

ตางๆ ทไดพฒนาขนดงน

- PSQM (ITU P.861) / PSQM+ - Perceptual Speech Quality Measure

- MNB (ITU P.861) - Measuring Normalized Blocks

- PESQ (ITU P.862) - Perceptual Evaluation of Speech Quality

- PAMS (British Telecom) - Perceptual Analysis Measurement System

- The E-model (ITU G.107)

การวดคณภาพเสยงโดยใชมาตรฐานแบบ MOS จะมระดบคะแนนดงตารางท 4.1

Mean Opinion Score (MOS) คณภาพ

5 Excellent (ยอดเยยม)

4 Good (ด)

3 Fair (พอใช)

2 Poor (ไมด)

1 Bad (แย)

ตารางท 4.1 คา MOS และระดบคณภาพของเสยง

รปท 4.16 โคเดก(Codec) และคา MOS ทได

ทมา http://www.ixiacom.com/library/white_papers/display?skey=voip_quality#5

66

ในการวดคณภาพเสยงดวยวธ MOS นทาง ITU-T ไดมวธการทดสอบโดยกาหนดขอความทใช

ในการทดสอบเปนขอความทเรยกวา Harvard Sentences ทใชในการออกเสยงมชวงความถเสยง

ทงหมดทพบในคาพดคาสนทนาทวไป ทาการบนทกดวยความละเอยดสงแบบ 16 บต ตวอยางของ

ขอความ ไดแก

- You will have to be very quiet.

- There was nothing to be seen.

- They worshipped wooden idols.

- I want a minute with the inspector.

- Did he need any money?

วธการนไดรบความนยมจกมกใชในการทดสอบโคเดกกนมาก แตวธการนจะคอนขางยงยาก หา

ผทมทกษะมาทดสอบจานวนมาก และ เปนวธการทเสยเวลามาก และไมสะดวก ดวยเหตนจงมงานวจย

อนทคดคนวธการวดคณภาพเสยง

อยางไรกตามยงมอลกอรธมลาสดและเปนทพงพอใจคนใชมากทสดคอ Perceptual Evaluation

of Speech (PESQ) ซงไดมงานวจยไดเสนอวธการวดคณภาพเสยง [6] อธบายวธ E-Model ใชอปกรณ

วดคณภาพเสยงเพอคานวณอตราคณภาพเสยงทชอ R factor (0-100) ขนมา จากนนกนาไป

เปรยบเทยบกบตวเลข MOS การหาคานวณจากสมการ

Ro คอคาคงทเทากบ 93.2

Ie คอคาสญเสยแพคเกจ Packet loss

Id คอ echo และ delay

คา R factor และคา MOS ท ITU-T เปรยบเทยบทสอดคลองกนตามสมการดงน

จากสมการขางบน ถาคา R factor คามขนาดนอยกวา 6.5 และคา MOS จะมคาตากวา 1 ดงนน

คา R factor จะอยในชวง 6.5 ~ 100 ดงรปท 4.17

67

รปท 4.17 คา R Factor E-Model กบคา MOS

สรปการวดคาคณภาพของเสยงทงสองวธสามารถนาเสนอดงรปท 4.18

รปท 4.18 วธการวดคณภาพของเสยง

4.5.1 วดคณภาพเสยงในเครอขาย

การวดคาคณภาพเสยงในเครอขายผจดทาไดเปรยบเทยบกบคามาตรฐานทนยมกนวดดงทได

กลาวมาขางตน โดยใชคามาตรฐาน MOS ใชเพอการเปรยบเทยบดงน

-โทรศพทภายในเครอขายสาขาพญาไทจากเบอร 11 โทรหาเบอร 13 โดยใชโปรแกรม VQ

Manager ในการวดคณภาพเสยง และใชตวเลข MOS การหาคานวณจากสมการ

แทนคาจากสมการขางตน

R = 93.2 – 0 – 0

R = 93.2

68

เมอเทยบคา R factor จากรปท 4.17 กบคา MOS แสดงถงคณภาพเสยงในเครอขายอยในขนคณภาพด

คา MOS

รปท 4.19 คา MOS ทได 4.4 คณภาพเสยงด

-วดคณภาพเสยงโทรศพทระหวางสาขาเพลนจตกบพญาไท จากเบอร 20 โทรหาเบอร 17 โดย

ใชโปรแกรม VQ Manager ในการวดคณภาพเสยง และใชตวเลข MOS การหาคานวณจากสมการ

แทนคาจากสมการขางตน

R = 93.2 – 0 – 0

R = 93.2

เมอเทยบคา R factor จากรปท 4.17 กบคา MOS แสดงถงคณภาพเสยงในเครอขายอยในขนคณภาพด

คา MOS

69

รปท 4.20 คา MOS ทได 4.4 คณภาพเสยงด

4.5.2 วดสถตการใชงาน

การวดสถตการใชงานจรงของบรษท เวลดสตดด เซนเตอร คอในชวงเวลาตงแต 08.00 –

20.00 น. การใชงานสงสดโดยเฉลยในแตวนแลวจะอยทชวงเชาตง 10.00 น. - 14.00 น. ดงรปท 4.21

รปท 4.21 สถตการใชงานโทรศทพ VoIP

70

ผจดทาไดใชโปรแกรม Wireshark และ VQ Manager ตรวจจบแพคเกจเพอศกษาและวเคราะห

ประสทธภาพการทางานของระบบ โดยฟลเตอรโปรโตคอล SIP กบ RTP ดงรป

รปท 4.22 แสดงสถานะของการเชอมตอโดยฟลเตอรโปรโตคอล SIP กบ RTP โปรแกรม Wireshark

จากรปท 4.21 ผจดทาไดนาแพคเกจมาวเคราะหประสทธภาพการเชอมตอระหวางเครองลกขาย

กบเครองแมขาย โดยการเชอมตอพบวาไมเกดปญหาสามารถเชอมตอได แพคเกจสงไปมาระหวางกนได

ปกต ไดทดสอบจบแพคเกจเบอรหมายเลขภาย 17 โทรไปหาหมายเลข 13 ซงหมายเลขทงสองอยสาขา

เดยวกน ขบวนการทางานดงรปท 4.23

รปท 4.23 แสดงสถานะบวนการทางานจบแพคเกจโดยโปรแกรม Wireshark

จากรปท 4.23 ขบวนการทางานจะเรมจาก

1. หมายเลข 17 สงขอความรองขอการเชอมตอ (INVITE) ไปทหมายเลข 13

71

2. หมายเลข 13 ตอบรบ (ACK) การเชอมตอกลบมาใหหมายเลข 17 ระหวางนนจะม

เสยง (Ringing) ดงขนเพอรอการตอบรบจากหมายเลข 13

3. หมาย 13 รบสาย ระบบจะสงขอความ (200 OK) แสดงวาตดตอไดสาเรจ และ

สามารถสนทนาได

4. เมอวางสายระบบจะสงขอความ (BYE) แจงใหทราบเพอตดการเชอมตอ

เพอใหเขาใจไดงายผจดทาไดลองใชโปรแกรม VQManager เปรยบเทยบการทางานดขบวนการ

การทางาน ดงรปท 4.24

รปท 4.24 แสดงสถานะบวนการทางาน Call Flow โดยโปรแกรม VQManager

ผจดทาไดจบแพคเกจและศกษาขบวนการทางานระหวางสาขา ดงน

1. สาขาพญาไท เบอรหมายเลขภายใน 17 โทรหาสาขาเพลนจตหมายเลข 21

รปท 4.25 แสดงสถานะบวนการ Call Flow ระหวางสาขาพญาไทกบเพลนจต

2. สาขาพญาไท เบอรหมายเลขภายใน 17 โทรหาสาขาเดอะมอลลรามคาแหงหมายเลข 30

72

รปท 4.26 แสดงสถานะบวนการ Call Flow ระหวางสาขาพญาไทกบเดอะมอลลรามคาแหง

4.6 Log การใชงานโทรศพท VoIP

ในระบบโทรศพท VoIP การใชงานจะมการบนทก ซงจะเกบไวใน /var/log/asterisk/Master.csv

สามารถเปดดได ดงรป 4.27

รปท 4.27 Log การใชงานระบบโทรศพท VoIP

4.7 เปรยบเทยบคาใชจายกอนการตดตงและหลงการตดตงระบบ VoIP

ผจดทาไดเกบขอมลมาเปรยบตงตนเดอนมกราคม 2553 ถงเดอนกมภาพนธ 2554 เพอ

เปรยบเทยบคาใชจาย ซงไดเรมการใชงานระบบ VoIP ตงแตเดอนสงหาคม 2553 ดงรป 4.28

73

รปท 4.28 เปรยบเทยบคาใชจายตงแตเดอนมกราคม 2553-กมภาพนธ 2554

74

4.8 การพฒนาระบบการใชงานผานหนาเวปเพจ

Script Database Web ServiceAsterisk

Web Service Request

Web Service Response

Initial information from Asterisk to AGI Script (Sent upon execution)

AGI Command(ASC : STDOUT, AST:STDIN)

AGI Command Response(ASC : STDIN, AST : STDOUT)

Script Logic SQL Query

SQL Response

Script LogicAGI Command

(ASC : STDOUT, AST: STDIN)

AGI Command Response(ASC : STDIN, AST : STDOUT)

Script Logic

Script LogicAGI Command

(ASC : STDOUT, AST: STDIN)

AGI Command Response(ASC : STDIN, AST : STDOUT)

รปท 4.29 รปแบบการพฒนาโครงงาน 2 ทมา : Nir Simionovich. Asterisk Gateway Interface 1.4 and 1.6 Programming

จากรปท 4.28 ผจดทาศกษาการทางานและวธการตดตอฐานขอมล Database, Logic Script

ตางๆ การตดตอสอสารระหวาง Asterisk Server กบ Script ในโครงงาน 2 และไดออกแบบ

โครงสรางเวปเพจในสวนของผดแลระบบ ดงรปท 4.30

75

Login.php

Manual Edit report Service

Main.php

Fax Receive

Voice mail

Call Detail Record

Home Logout.php/usr/local/etc/asteriskextensions.conf

Music on holdSip.conf

รปท 4.30 โครงสรางเวปเพจของผดแลระบบ

ทาการตดตงระบบปฏบตการ FreeBSD 6.2-RELEASE ตดตงโปรแกรม Asterisk ลงบน

ระบบปฏบตการ FreeBSD และกาหนดคาของอปกรณเครอขาย Network Device เชน IP Address,

Default Gateway, Primary Name Server, Hostname และโปรแกรม PHP ใชในการพฒนาระบบสวน

การจดการฐานขอมลใช MySQL

รปท 4.31 รปแบบการพฒนาในโครงงาน 2 และนาไปใชงานจรง

4.8.1 การจดการซอฟตแวร Asterisk ใหสามารถตดตอกบฐานขอมล

โดยตองเขาไปแกไขไฟลทเกยวของกบฐานขอมลทอยบนซอฟตแวร Asterisk ซงจะถกเกบไวอย

ท /usr/local/etc/asterisk/ ประกอบไปดวย Res_mysql.conf, Manager.conf

76

รปท 4.32 ไฟล res_mysql.conf

รปท 4.33 ไฟล manager.conf

4.8.2 ตรวจสอบสถานะการเชอมตอ MySQL กบ Asterisk Server

ใชคาสง “Realtime mysql status” เพอตรวจสอบสถานะการเชอมตอระหวาง MySQl กบ

Asterisk Server

รปท 4.34 สถานะการเชอมตอระหวาง MySQL กบ Asterisk Server

77

4.8.3 การจดการตารางในฐานขอมลใหทางานรวมกบซอตฟแวร Asterisk

การทางานในฐานขอมลทางผจดทาใดใชโปรแกรมชวย เพอใหสะดวกในการตงคาการใชงานโดย

ใชโปรแกรม phpmyadmin 2.9.0.2

รปท 4.35 โปรแกรม phpMyAdmin 2.9.0.2

รปท 4.36 หนา phpmyadmin ใหนการสราง database asterisk and table

4.8.4 การออกแบบฐานขอมล

ตารางในสวนของรายระเอยดการใชงานโทรศพท Call Detail Record (CDR) ประกอบไปดว 15

ฟลดดงรปท 4.37

78

รปท 4.37 ตารางของ CDR

4.8.5 การออกแบบเวปเพจตามโครงสรางทไดออกแบบ

เพอใหการใชงานทเหมาะสมกบองคกร ผจดทาไดออกแบบโครงสรางเวปเพจและหวขอการใช

งานเทาทจาเปนจาเปน ดงรปท 4.38

รปท 4.38 หนาเวปเพจหลก

79

4.8.6 เรมตนการใชงานระบบ

การเรมตนการใชงานระบบ ตองเขาใชงานผานทางเวปเบราเซอรโดยระบทอยหรอ URL ของ

เครองททาหนาทเปน Web Server ระบบนไดใชหมายเลขไอพแอดเดรส (ในขณะทาการทดลอง) คอ

http://192.168.158.216/admin จะปรากฎหนาเวปเพจขนมา ดงภาพท 4.39

4.8.6.1 เมน Home แสดงหนาจอหลงจากการ Login เขาสระบบ

รปท 4.39 หนาเวปเพจเรมตนการใชงาน

หลงจากทผดแลระบบทาการ Login เขามาจะเขาสเวปเพจหนาหลก ดงภาพท 4.36 จะปรากฎ

เมนการใชงานของระบบประกอบเมน Report แสดงการใชงานระบบโทรศพททงหมด เมน Manual Edit

ไวสาหรบการปรบแตงระบบตางๆ ของเครอง เมน Service จะมเมนยอยสาหรบการสถานะแฟกซเขา

ขอความเสยง ไฟลเสยงบนทกสาหรบใชตอบรบอตโนมต (IVR)

รปท 4.40 หนาเวปเพจหลก

80

4.8.6.2 เมน Report แสดงหนารายระเอยดการใชงานโทรศพท หรอทเรยกวา Call

Detail Record ดงรปท 4.41

รปท 4.41 หนาเวปเพจแสดงการโทรเขาโทรออก

4.8.6.3 เมน Maual Edit แสดงหนาจอการปรบแตงไฟลในระบบทจาเปน ดงรปท 4.42

รปท 4.42 หนาเวปเพจแสดงการปรบแตงระบบ

81

4.8.6.4 เมน Service จะมเมนยอยใหเลอกการใชงานประกอบดวย

- Fax Receive ตรวจสอบแฟกซเขา

รปท 4.43 หนาเวปเพจแสดงไฟลแฟกซเขา

- Voice Mail ตรวจสอบฝากขอความเสยง

รปท 4.44 หนาเวปเพจแสดงไฟลการฝากขอความเสยง

- Sound Record IVR ไฟลบนทกสาหรบตอบรบอตโนมต

รปท 4.45 หนาเวปเพจแสดงไฟลการบนทกการตอบรบอตโนมต

4.8.6.3 เมน Logout ใชในการออกจากระบบและกลบไปสหนาจอ Login

82

83

บทท 5

สรปผลการทางานของโครงการ

ผจดทาไดสรปเกยวกบผลงานของโครงงานรายละเอยดทไดจดทาและประโยชนทนาโครงงานชน

นมาใชกบองคกร

5.1 สรปผลการศกษา

จากผลการศกษาและการพฒนาระบบ VoIP โดยใชโปรแกรม Asterisk ตดตงเปนระบบโทรศพท

IP-PBX ซงเปนซอฟตแวรโอเพนซอรตไมมคาใช ไดนามาใชสาหรบบรษท เวลดสตตดด เซนเตอร จากด

ซงการใชงานสามารถใชงานไดด โทรศพทตดตอระหวางสาขาทางานไดปกตโอนสายระหวางสาขาก

ทางานไดปกต สามารถทาเปนศนยบรการขอมลลกคาได (Call Center) ทาใหคาใชจายในสวนของโทร

หากนระหวางสาขาไมม แตจะมคาใชจายประจาในสวนทบรษทเชา อนเทอรเนทแบบ leaseline ทงสาม

สาขาแทน แตอยางไรกตามคณสมบตอนๆ ของตวซอฟตแวร Asterisk ยงมอกมากผจดทาจะนามา

ประยกตใชใหเหมาะสมกบองคกรตอไป

5.2 สรปผลการพฒนาระบบ

1) ศกษาการทางานของระบบโทรศพท IP-PBX บนระบบปฏบตการ FreeBSD และตดตง

ซอฟตแวร Asterisk

2) ตดตงระบบโทรศพท IP-PBX และการนามาใชงานจรงในบรษท เวลดสตดด เซนเตอร

จากดและปรบแตงคณสมบตเทาทจาเปนเพอใหรองรบการใชงาน

3) ศกษาการทางานของระบบโทรศพท IP-PBX และจบแพคเกจศกษาการทางานของ

โปรโตคอลทเกยวของ

4) ศกษาในการกาหนดคาการใชงานบนระบบปฏบตการ FreeBSD ใหสามารถทางานผาน

หนาเวปเบส

5.3 ประโยชนทไดรบ

1) ทาใหผจดทาโครงงานมความรและไดศกษาหลกการทางานของเทคโนโลย VoIP และ

โปรโตคอลทเกยวของ

2) องคกรสามารถมระบบคอลเซนเตอร (Call Center) เพอใหบรการขอมลแกลกคาไปใน

ทศทางเดยวกน และทาใหองคกรมความสามารถแขงขนในทางธรกจได

3) ลดคาใชจายในกาตดตอสารสอสารระหวางสาขาได

4) สามารถดสถตการใชงานของโทรศพทระหวางสาขาได

5) สามารถแกไขไฟลทจาเปนสาหรบระบบผานหนาเวปเบสได

84

6) เมอมการขยายสาขาบรษทไมจาเปนตองซอต PABX เพม

5.4 แนวทางการพฒนาตอไป

1) คณสมบตของซอฟตแวร Asterisk มอกมากผจดทาตองนามาประยกตใหเหมาะสมกบองคกร

2) เพอพฒนาการตงคาการใชงาน เปนเวบเบสสาหรบการกาหนดคาตางๆ ใหกบระบบ Asterisk

Server ซงมฟงกชนอกมาก

85

เอกสารอางอง

[1] กตตพงษ สวรรณราช, ออกแบบและตดตงระบบโทรศพท IP-PBX ดวย Asterisk.

สานกพมพออฟเซตเพรส : กรงเทพฯ , 2551.

[2] คณะอนกรรมการเฉพาะกจจดทามาตฐานสาหรบ Voice over Internet Protocol :

สานกงานคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต, 2549

[3] ดร.ประวทย ชมช, เอกสารประกอบการสอน วชาเครอขายไรสายและเคลอนท

(“Wireless/Mobile Network”) (NETE0517)

[4] http://www.ckmit.com/summer/aek/VoIP/VoIP4.htm

[5] http://www.ixiacom.com/library/white_papers/display?skey=voip_quality#5

[6] The impact to adaptive playout buffer algorithm on perceived speech quality by Pin

Hu