วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว...

16
น.9-10 น.7-8 บุหรี่...รูโทษแตเลิกไมได “หนุนกฎหมายใหม เพื่อคุณภาพชีวิตคนไทย” โรคและความผิดปกติ ของเลือด การบริจาค เกล็ดโลหิต 8 พฤษภาคม 2559 วันกาชาดสากล JOURNAL : MAY 2016 วารสารปที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือนพฤษภาคม 2559 โดมสุขภาพ โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ TO YOU น.12-13

Transcript of วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว...

Page 1: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

น.9-10น.7-8บุหรี่...รูโทษแตเลิกไมได

“หนุนกฎหมายใหม

เพือ่คุณภาพชวิีตคนไทย”

โรคและความผดิปกติ

ของเลือด

การบริจาค

เกล็ดโลหิต

8 พฤษภาคม 2559วันกาชาดสากล

น.9-10น.7-8บุหรี่...รูโทษแตเลิกไมได

“หนุนกฎหมายใหม

เพือ่คุณภาพชวิีตคนไทย”

โรคและความผดิปกติ

ของเลือด

การบริจาค

เกล็ดโลหิต

8 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 2559วันกาชาดสากลวันกาชาดสากล

8 พฤษภาคม 2559วันกาชาดสากล

8 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 2559วันกาชาดสากล

8 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 25598 พฤษภาคม 2559วันกาชาดสากลวันกาชาดสากลวันกาชาดสากลวันกาชาดสากล

J O U R N A L : M A Y 2 0 1 6

วารสารป�ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือนพฤษภาคม 2559 โดมสุขภาพ โรงพยาบาลธรรมศาสตร�เฉลิมพระเกียรติ

TO YOU

น.12-13

Page 2: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

งานสงเสรมิสขุภาพและคณะกรรมการผูปวยวณัโรค โรงพยาบาลธรรมศาสตร

เฉลิมพระเกียรติ จัดงาน “วัณโรคโลก ประจําป 2559” เมื่อวันที่ 4 เมษายน

2559 ณ บริเวณโถงกิจกรรม ชั้น 1 อาคาร ม.ร.ว.สุวพรรณ สนิทวงศ

ศูนยสงเสริมมิตรภาพบําบัด รพ.ธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ จัดกิจกรรม

“วันรวมใจจิตอาสา ประจําป 2559 (ครั้งที่ 2)” เมื่อวันที่ 7 เมษายน 2559

ณ ลานกิจกรรมศูนยสงเสริมมิตรภาพบําบัด ชั้น 1 อาคารกิตติวัฒนา

ศูนยสงเสริมมิตรภาพบําบัด รพ.ธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ จัดกิจกรรม

รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการ

โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ

ร วมพิธี วางพานพุ มดอกไม เนื่ องใน

“วันสญัญา ธรรมศักด์ิ” เม่ือวนัที ่5 เมษายน

2559 ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

ศูนยรังสิต

รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการ

โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ

รวมพธิเีปดงานกฬีาบคุลากร มธ. ประจําป

2559 เมื่อวันที่ 8 เมษายน 2559

ณ มธ.ศูนยรังสิต

วารสารป�ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือนพฤษภาคม 2559

J o u r n a l : M a y 2 0 1 62

ภาพกิจกรรมโรงพยาบาลธรรมศาสตร�เฉลิมพระเกียรติ

Page 3: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

ยางเขาสูเดือนพฤษภาคมแลว อุณหภูมิบานเรา

ก็ยังไมลดดีกรีความรอนกันเลย แมวาจะมีพายุฤดูรอน

แทรกเขามาเปนชวงๆ ก็ไมทําใหลดความรอนของ

อากาศลงได เราจงึตองดแูลสขุภาพเพ่ือไมใหเกิดภาวะ

รอนจดัในรางกายดวยการด่ืมนํา้สะอาดใหเพียงพอ และหลกีเลีย่งการอยูกลางแดด

จัดนานๆ ถาไมจําเปนนะครับ ในเดือนนี้มีวันสําคัญทางสาธารณสุขถึง 2 วันคือ

วันกาชาดสากล (8 พ.ค.ของทุกป) และวันงดสบูบหุร่ีโลก (31 พ.ค.ของทุกป)

วารสารฉบับน้ีจึงมีเร่ืองราวความรูเก่ียวกับเร่ืองของเลือดและบุหรี่มาฝากกัน

รวมถึงกิจกรรมตางๆ ที่นาสนใจของโรงพยาบาลครับ

29 ปท่ีผานมา ปจจบุนัโรงพยาบาล

ธรรมศาสตรฯ มผีูมาใชบรกิารผูปวยนอก

มากกวา 3,000 คนตอวัน ซึ่งในปน้ีเรา

จะขยายเตียงเพ่ิมขึ้นอีกประมาณ 20 เตียง รวมเปน 590 เตียง และในป 2560

คาดวาเราจะมเีตยีงเพ่ิมขึน้อกีไมนอยกวา 50 เตยีง เพ่ือรองรบัจาํนวนผูปวยท่ีเพ่ิม

มากขึน้ทกุวนั

สําหรับบุคลากรเองคณะกรรมการบริหารทรัพยากรมนุษยกําลังพิจารณา

เรื่องการเปลี่ยนบัตรประจําตัวบุคลากรใหมโดยจะใชกับบุคลากรโรงพยาบาลและ

บุคลากร Part time ซึ่งคาดวาจะดําเนินการแลวเสร็จใชพรอมกันท้ังโรงพยาบาล

ภายในปงบประมาณน้ีครบั สดุทายเรือ่งของการเปดใหบรกิารในพ้ืนท่ีถนนดานหลงั

(รมิคลอง) จะเปดใหบรกิารตามปกตภิายในสิน้เดอืนพฤษภาคมน้ี และจะตองมกีาร

จดัการจราจรกันใหม โดยบรเิวณนีห้ามจอดรถเพราะถนนแคบอาจทําใหการจราจร

ตดิขัดไดครบั

3 ¤Ø¡Ѻ¼ÙŒÍíҹǡÒà รองศาสตราจารย นายแพทยจิตตินัดด หะวานนท

3 ¤Ø¡ѺºÃóҸԡÒà อาจารย นายแพทยวรนาถ ทัตติยกุล

4 ¢‹ÒÇ»ÃЪÒÊÑÁ¾Ñ¹¸�

5-6 ¤ØÂà¿„›Í§àÃ×èͧ¤Ø³ÀÒ¾ กิจกรรการเยี่ยม Day Round & Night Round โดย งานพัฒนาคุณภาพการบริการ

7-8 þ.¸. â¿¡ÑÊ การบริจาคเกล็ดโลหิต โดย ดร.ทนพญ.ณิชชา ไพรัตน นักเทคนิคการแพทย งานธนาคารเลือด โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ

9-10 ËÁÍâ´Á¾º»ÃЪҪ¹ โรคและความผิดปกติของเลือด โดย อ.พญ.ปยนุช คงทิม

12-13 Zoom Up บุหรี่...รูโทษแตเลิกไมได “หนุนกฎหมายใหม เพื่อคุณภาพชีวิตคนไทย”

โดย นฤภร ผลฉัตร

14 ÊÃÃËÒÁÒàÅ‹Ò คายเด็กสุขภาพดี โดย นภาพร เทียนทอง

สารบัญ C

ontentวารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนเพฤษภาคม 2559

รองศาสตราจารย นายแพทยจิตตินัดด หะวานนทผูอํานวยการ

คุยกับผู�อํานวยการ

อาจารย นายแพทยวรนาถ ทัตติยกุลบรรณาธิการ

คุยกับบรรณาธิการ

Page 4: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

รศ.นพ.จติตนัิดด หะวานนท ผูอาํนวยการโรงพยาบาล แจงวา

งานสงเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ

กําหนดจัดงานรณรงควันงดสูบบุหรี่โลก ประจําป 2559 ในวันท่ี

31 พฤษภาคม 2559 เวลา 12.30-15.00 น. ณ โถงกิจกรรม

ชั้น 1 อาคาร ม.ร.ว.สุวพรรณ สนิทวงศ ปจจุบันการสูบบุหรี่

เปนอันตรายตอสุขภาพทั้งผู สูบและบุคคลรอบขาง และยัง

สงผลกระทบตอทรัพยากรบุคคล สิ่งแวดลอม เศรษฐกิจและ

สงัคมโดยรวมอีกดวย จากการรายงานลาสดุขององคการอนามยัโลก

ระบุวา 1 ใน 3 ของโรคมะเร็งทั้งหมดมีสาเหตุมาจากบุหรี่

โดยเฉพาะอยางยิ่งในประเทศกําลังพัฒนา จากการวิจัยของ

สํานักงานสถิติแหงชาติ ในป 2553 พบวาประชาชนไทยที่มีอายุ

ต่ํากวา 18 ป ติดบุหรี่จํานวน 300,000 คน และมีเยาวชนอายุ

18-24 ป ติดบุหรี่ถึง 1,600,600 คน ซึ่งในแตละวันจะมีผูเสียชีวิต

ดวยโรคจากการสูบบุหรี่ทั่วโลกปละ 6 ลานคน และในแตละปคน

ไทยเสียชีวิตดวยโรคจากการสูบบุหรี่ปละ 52,000 คน เฉลี่ยวันละ

115 คน หรือชั่วโมงละ 6 คน โรงพยาบาลธรรมศาสตร

เฉลิมพระเกียรติตระหนักและเห็นความสําคัญกับปญหาดังกลาว

จึงจัดโครงการรณรงคเน่ืองในวันงดสูบบุหร่ีโลกประจําป 2559

เพื่อตอบสนองนโยบายรัฐบาลในการแกไขปญหาการติดบุหรี่

สารเสพติดและยกระดับคณุภาพชีวติของประชาชน เพือ่สขุภาพทีด่ี

โดยจดักจิกรรมรณรงคเพือ่สงเสรมิใหนกัเรยีน นกัศกึษา ประชาชน

ผูปวยและญาติ บุคลากรในโรงพยาบาลมีความรูและความเขาใจ

ตระหนกัถงึอนัตรายของการสบูบหุรีแ่ละการไดรบัควนับุหร่ีมอืสอง

รวมท้ังมีคานิยมท่ีถูกตองเพื่อการไมสูบบุหรี่และมีมาตรการ

รวมกันในการคุมครองสุขภาพของผูไมสูบบุหรี่ สงเสริมใหเยาวชน

มีความรูความเขาใจและตระหนักถึงอันตรายของการสูบบุหรี่

ทัง้น้ี กิจกรรมดังกลาวประกอบดวย นิทรรศการความรูเกีย่วกบั

ภัยของบุหรี่ การบรรยายใหความรู เรื่อง “พิษภัยของบุหรี่”

วิทยากรโดย ผศ.นพ.ฐิติ ศรีเจริญชัย การบรรยายใหความรู เรื่อง

“บุหรี่กับวัยรุ น” วิทยากรโดย อ.พญ.ภัทริน ภิรมยพานิช

การเสวนาเรื่อง “ประสบการณของการเลิกบุหรี่” รวมเสวนา

โดย อ.พญ.ภัทริน ภิรมยพานิช ผศ.นพ.ตะวันชัย จิรประมุขพิทักษ

คุณนฤทธิ์ เซ็นนอย หัวหนางานสงเสริมสุขภาพ ภกญ.ปยรัตน

ปรีดียานนท กลุ มงานเภสัชกรรม และนักเรียนจากโรงเรียน

ธรรมศาสตร คลองหลวงวิทยาคม สําหรับผู สนใจสามารถ

รวมกิจกรรมไดตามวันเวลาและสถานที่ดังกลาวโดยไมเสีย

คาใชจายใดๆ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมไดที่ งานสงเสริม

สุขภาพ โทรศัพท 0 2926 9916 ในวันและเวลาราชการ

รพ.ธรรมศาสตร�ฯจัดงาน

รณรงค�วันงดสูบบุหรี่โลกประจําป� 255931 พฤษภาคม 2559

ข�าวประชาสัมพันธ�

¡Í§ºÃóҸԡÒÃที่ปรึกษา : รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการ บรรณาธิการ : อ.นพ.วรนาถ ทัตติยกุล ผูชวยผูอํานวยการฝายบริหาร ก อ ง บ ร ร ณ า ธิ ก า ร : ทั น ต แ พ ท ย ห ญิ ง ณั ฐ รี ผ ลิ ต ก ร ร ม น า ย พิ ชั ย จั น ท ร ส วั ส ด์ิ น า ย บุ ญ ชิ ต ถี ร ะ พั น ธ นางอรมณี ภัทรทิพากร นายอิทธิพงฒ ศรีธรวรรณกูล นางสาวณิชชา ไพรัตน นางจุไรรัตน เพียวริบุตร นางทัศนีย มากพันธผล นางทัศนีย นิมนภาโรจน นางสาวนงเยาว ศิลปประกอบ นางสาวกัญธนัช สิิริภัทรพร นางสาวทิพยวิภา ขําพงศ นายพุทธิวัฒน เกรอด นางนฤภร ผลฉัตร นางสาวนภาพร เทียนทอง จัดทําโดย : งานประชาสัมพันธ โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ เลขท่ี 95 หมู 8 ต.คลองหน่ึง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 โทรศัพท 0-2926-9310-1 โทรสาร 0-2926-9429 e-mail : [email protected] หรือ www.hospital.tu.ac.th

พิมพที่ : หางหุนสวนจํากัด นิติธรรมการพิมพ จ.นนทบุรี โทรศัพท 0-2403-4567-8

Page 5: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

กลับมาแลวคะ กิจกรรมดีๆ ของเรา กิจกรรมการเยี่ยม Day Round & Night Round

โดยผูบริหารประจําป 2559 ประเด็นการเยี่ยมปนี้ Hot สุดๆๆ คะ ทานผูบริหารจะเยี่ยมในประเด็น

ดังน้ีคะ วิสัยทัศน/พันธกิจของโรงพยาบาล, คานิยมองคกร : BEST TUH, การประเมินการจัดการ

กระบวนการทํางานหลัก และที่ขาดไมไดคือรวมรับฟงสิ่งที่หนวยงานตองการใหผูบริหารชวยเหลือ/

สนับสนุนเพื่อนําไปสูการแกไข ปนี้เราจะเริ่มเยี่ยมกันระหวางวันท่ี 10 พฤษภาคม ถึง 31 พฤษภาคม

2559 กอนเริ่มกิจกรรมเรามาทําความรูจักกับการจัดการกระบวนการทํางานหลักกันกอนนะคะ

¡Ô¨¡ÃáÒÃàÂÕèÂÁDay Round & Night Round

J o u r n a l : M a y 2 0 1 6 5

คุยเฟ��องเรื่องคุณภาพ

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนเพฤษภาคม 2559

โดย งานพัฒนาคุณภาพการบริการ

Page 6: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

กระบวนการ (Process หรอื Procedure) คอืขัน้ตอน

หลักในการทํางานใดงานหนึ่งที่มีจุดเริ่มตนและมีจุดสิ้นสุด

สามารถอธบิายเปนขัน้ตอนใหผูปฏิบัตสิามารถปฏบิตัติามได

โดยอาจเปนลายลักษณอักษรหรือแนวปฏิบัติที่ทําสืบตอ

กันมา การปรบัปรงุกระบวนการ (Process Improvement)

คือการปรับปรุงขั้นตอนการทํางานเพื่อสนองตอบตอสภาพ

ปญหา สภาพความตองการ และการเปลี่ยนแปลงตางๆ

ที่เกิดขึ้นภายในองคกรและสภาพแวดลอม (คูแขง ตลาด

เทรนดเทคโนโลยีใหม) เปาหมายของการปรบัปรุงกระบวนการ

ไดแก การปรับปรุงกระบวนการทํางานอยางตอเนื่อง

เพื่อตอบสนองตอความตองการและความพึงพอใจของ

ผูรบับรกิาร (ผูใชงาน ผูประสานงานจากงานอืน่ๆ ผูบริหาร

ผูรับขอมูล) การกาํจดัขอผดิพลาด การสญูเสยี การสิน้เปลอืง

ในกระบวนการ (เวลา เงิน แรงงาน เครื่องมือ) ที่ไมกอใหเกิด

คุณคาในองคกร สรางบริการหรือนวัตกรรมใหมๆ เพื่อขยาย

ขีดความสามารถในการแขงขัน เชน One Stop Service

หรือ Self Service เปนตน

ความเสียหายจากกระบวนการที่ไมมีประสิทธิภาพ

เมื่อเขาใจเรื่องการจัดการกระบวนการทํางานหลักแลว เรามารวมกันปรับปรุงกระบวนการเพ่ือมุงสู

ความเปนเลิศตามวิสัยทัศนของโรงพยาบาลดีกวานะคะ

1.

2.

3.

4.

ความเสียหายจากงานที่ลาชา เชน การรองาน การรอคอยคําสั่ง การรอการตรวจสอบ การรอตดัสนิใจ การรอพนกังาน การรอเครือ่งมอื อปุกรณที่ขัดของตองซอมแซม การรอกระบวนการอื่นใหเสร็จสิ้นกอน เปนตน

ความสูญเสียจากงานที่ไมมีคุณภาพ เชน มีขอผิดพลาด ไมถูกตอง ใชการไมได สงมอบงานผิด ตัดสินใจผิดพลาด สื่อสารผิดพลาด วิเคราะหงานผิดพลาด ขอมูลนําเขาผิดพลาด ขาดการตรวจทานจากผูสั่งงาน / ผูรับงาน / ผูใชบริการ เปนตน

ความสูญเสีย เนื่ องจากความซํ้ าซ อน ส งผลตอการลาชา เปลืองทรัพยากร และแรงงานโดยใชเหต ุเชน การทาํงานซํา้กบัคนอืน่ การตรวจสอบซํา้ การกรอกขอมูลซํ้า การถามซํ้า เอกสารซํ้าซอน เปนตน

ความสูญเสียเนื่องจากการทําดวยมือ เคลื่อนที่ เคลื่อนยาย การเดินทาง เชน การเก็บ การดึงขอมูล การคนหาขอมูลดวยมือ การเสนอแฟมลงนาม การกระจายขอมูลขาวสาร การรับสงหนังสือระหวางหนวยงาน การคนหาของ การใชแรงงานแบก ยกของ การเดินไปติดตองาน เปนตน

J o u r n a l : M a y 2 0 1 66

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนพฤษภาคม 2559

Page 7: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

เกล็ดโลหิต (Platelets หรือ Thrombocyte) คือ เซลล

หรอืแผนเซลลบางๆ ทีม่รีปูรางไมแนนอน สวนมากมรีปูรางคลายดาว

ไมมีนิวเคลียส มีขนาดเล็กประมาณ 2-3 ไมครอน (1 ไมครอน =

1 ในลานของเมตร) สามารถพบไดทัว่ไปในเลอืดของคน แตจะพบได

มากที่มาม โดยที่ในเลือด 1 ซีซี จะพบเกล็ดเลือดราว 350 ลานแผน

เกล็ดเลือดจึงเปนเซลลเม็ดโลหิตชนิดหน่ึงมีขนาดเล็กมากถูกสราง

จากไขกระดูกเชนเดียวกับเม็ดเลือดแดง แตจะถูกสรางแบบไมมี

พัฒนาการตอจนเปนเม็ดเลือดแดง ซึ่งเกล็ดเลือดจะถูกปลอยเขาสู

ระบบหมุนเวียนเลือดโดยมีอายุราว 10 วันในรางกายกอนจะถูก

สงไปทําลายที่มาม

ประโยชนของเกลด็โลหิต มีคณุสมบตัเิปนตวัชวยทาํใหโลหติ

แข็งเปนลิ่มและอุดรอยฉีกขาดของเสนโลหิต มีหนาที่ชวยในการ

แข็งตัวของเลือดในขณะเกิดบาดแผล ชวยใหรางกายสูญเสียเลือด

นอยลง โดยที่จะมีอายุในการทํางานเพียง 5-10 วันเทานั้นหลังจาก

ไดรบัการบรจิาคแลว ขณะทีใ่นรางกายมนษุยปกตนิัน้จะมเีกล็ดโลหติ

ประมาณ 1-5 แสนตัว/ลูกบาศกมิลลิลิตร อยางไรก็ตามเกล็ดโลหิต

จะมหีลกัการทาํงานในการชวยใหเลอืดแขง็ตวั 3 ข้ันตอนคอื การหลัง่

เอนไซมเพื่อชวยใหเลือดแข็งตัว ตอมาเกล็ดเลือดจะจับตัวเปนกอน

เพือ่ขวางทางไหลของเลอืดและอดุบาดแผล ทาํใหเลอืดหยดุไหลและ

ลดการสูญเสียเลือด และชวยลดขนาดของกอนเลือดหรือลิ่มเลือดที่

อุดอยูบริเวณปากแผลภายหลังเมื่อเลือดหยุดไหลแลว

ดังนั้นถาผู ปวยเกิดภาวะเกล็ดโลหิตตํ่ามากยอมจะทําให

เกิดโลหิตออกงาย นอกจากน้ียังมีอีกหลายโรคท่ีมีสาเหตุทําให

เกลด็โลหติตํา่ ไดแก โรคมะเรง็เมด็โลหติขาว โรคทีเ่กีย่วกบัไขกระดกู

ไมทาํงาน รวมถงึโรคตดิเช้ือทีก่าํลงัไดรบัความสนใจกอใหเกิดกระแส

การตื่นตัวในการรักษาไดทันดวยผูปวยที่มีภาวะเกล็ดโลหิตตํ่าและ

มีปญหาเลือดออกไมหยุด เชน โรคไขเลือดออก รวมถึงเกล็ดโลหิต

ยังมีความจําเปนตองใชในการรักษาโรคในมะเร็งเม็ดโลหิตขาวและ

โรคมะเร็งตอมนํ้าเหลืองอีกดวย

• การบริจาคเกล็ดโลหิต (Platelets Apheresis)เปนการเจาะเลอืดจากผูบริจาคนาํมาผานเครือ่งปนแยกสวน

ที่ควบคุมดวยระบบคอมพิวเตอรเรียกวา Blood cell separator

เลือดจากผูบริจาคจะผานเครื่องปนแยกเฉพาะเกล็ดเลือดออกมาใส

ในอีกถุงสวนอื่นๆ ไดแก เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และพลาสมา

จะคืนใหแกผูบรจิาคโดยผานหลอดเลือดเดมิในการบรจิาคเกลด็เลอืด

จากผูบริจาคเพียงคนเดียว (Single donor platelet) จะได

เกลด็เลือดเทากบัผูบรจิาคทัว่ไป 8 คน ใชเวลาในการบรจิาคประมาณ

1-1.30 ชั่วโมง

เกล็ดโลหิตการบรจิาค

โดย ดร.ทนพญ.ณิชชา ไพรัตน� นักเทคนิคการแพทย� งานธนาคารเลือด โรงพยาบาลธรรมศาสตร�เฉลิมพระเกียรติ

J o u r n a l : M a y 2 0 1 6 7

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนเพฤษภาคม 2559

รพธ.โฟกัส

Page 8: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

คุณสมบัติผูบริจาคเกล็ดโลหิตและการเตรียมตัวกอนบริจาคเกล็ดโลหิต

ผูบริจาคเกล็ดโลหิตตองมีอายุ 17-50 ป นํ้าหนัก 50 กิโลกรัม

ขึน้ไปและควรเปนผูทีบ่ริจาคโลหติสมํา่เสมอ โดยทีห่มูโลหติของผูบรจิาค

จะตองตรงกับผูปวยที่ตองการเกล็ดโลหิต มีเสนโลหิตตรงขอพับแขน

ชัดเจน ไมรับประทานยาแกปวดแอสไพรินในระยะเวลา 5 วัน

กอนบริจาค รวมถึงมีจํานวนเกล็ดโลหิต 2 แสนตัว/ลูกบาศกมิลิลิตร

(กอนบริจาคจะขอเจาะโลหิตเพื่อตรวจนับจํานวนเกล็ดโลหิตกอน)

อยางไรก ็ตามเม่ือบริจาคเกล็ดโลหิต เนื่องจากการทํา apheresis

มักนิยมใชสาร citrate เปนตัวปองกันการแข็งตัวของเลือดจึงไปจับกับ

แคลเซียมในกระแสเลือดเปนสาเหตุทําใหผู บริจาคเกล็ดโลหิตนั้น

จะมี ionized calcium ในซีรั่มตํ่าลง โดยจะพบวามีอาการสั่นปากชา

ดังน้ันกอนบริจาคเกล็ดเลือด เจาหนาที่จะใหผู บริจาคเกล็ดเลือด

รับประทาน จํานวน 2 เม็ด (Calcium carbonate 1200 mg) เพื่อลด

Citrate Reaction ที่เกิดขึ้น

สาํหรบัผูสนใจบริจาคเกล็ดโลหติ งานธนาคารเลอืด โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมิพระเกยีรต ิ

มีหลักเกณฑในการคัดเลือกผูบริจาคเกล็ดโลหิต ดังนี้ 1. โดยสวนใหญเปนเพศชายที่มีเสนตรง

ขอพับเห็นชัดเจน 2. เคยเปนผูบริจาคโลหิตประจําอยูกอนแลว 3. ผานเกณฑในการคัดเลือก

ผูบรจิาคโลหติอางองิตามศนูยบรกิารโลหติแหงชาตสิภากาชาดไทย 4. ผานการเจาะตรวจวเิคราะห

ปริมาณเกล็ดโลหิตไดตามเกณฑมาตรฐานที่กําหนด สามารถเขารับการบริจาคเกล็ดโลหิตได

ในวันเวลาราชการ 09.00-14.00 น. เพ่ือความสะดวกสามารถโทรศัพทนัดหมายไดท่ี

งานธนาคารเลือด 0 2926 9123 หรือ 091-109-4843 คะ

ขั้นตอนการรับบริจาคเกล็ดโลหิต

ขั้นตอนการรับบริจาคเกล็ดโลหิตจะคลายคลึงกับข้ันตอน

การบริจาคโลหิตโดยทั่วไปซึ่งมีขอแตกตางคือ ตองใชระยะเวลาในการ

บริจาคมากกวาการบริจาคปกติ โดยที่การรับบริจาคเกล็ดโลหิตจะ

ใชเครื่องมือเฉพาะท่ีควบคุมดวยระบบคอมพิวเตอรผูบริจาคเกล็ดโลหิต

จะถูกเจาะโลหิตจากแขนขางหนึ่งผานเขาเครื่องแยกอัตโนมัติเพื่อ

แยกเกล็ดโลหิตออกจากเม็ดโลหิตแดง เมื่อไดเกล็ดโลหิตแลวสวน

ประกอบอื่นๆ จะถูกคืนกลับเขาสูรางกาย ระยะเวลาในการบริจาค

เกล็ดโลหิต ในลักษณะที่เข็มเจาะอยูติดกับตัวผูบริจาคเกล็ดเลือดทั้ง

กระบวนการตั้งแตเร่ิมเจาะจนเสร็จส้ินขั้นตอนรวมระยะเวลาทั้งหมด

ประมาณ 1-1.30 ชั่วโมง และสามารถกลับมาบริจาคไดอีกคร้ังในทุก

1 เดือน โดยที่ปกติการบริจาคโลหิตทั่วไปทําไดในทุก 3 เดือน/ครั้ง

ผูบริจาคเกล็ดโลหิตจะไมออนเพลียสามารถปฏิบัติภารกิจการ

งานไดตามปกติ หลังจากบริจาคเกล็ดโลหิตไปแลว 1 เดือนสามารถ

บริจาคโลหิตไดตามปกติ ยกเวนในกรณีจําเปนอาจใหบริจาคไดทุก 3-5

วันแตไมเกิน 24 ครั้ง/ป และคาเกล็ดโลหิตกอนบริจาคไมตํ่ากวาเกณฑ

กําหนด

J o u r n a l : M a y 2 0 1 68

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนพฤษภาคม 2559

Page 9: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

หมอโดม พบ ประชาชน

เลือดเปนสวนประกอบที่สําคัญของรางกาย โดย

ปริมาตรของเลือดในรางกายของผูใหญมีประมาณ 5 ลิตร

ซึ่งประกอบดวยสวนสําคัญใหญๆ 2 สวน คือ

1. นํ้าเลือดหรือพลาสมา ซึ่งมีโปรตีนสําคัญหลาย

ชนิด โดยเฉพาะโปรตนีทีท่าํหนาทีใ่นระบบการแขง็ตวัของ

เลือด

2. เม็ดเลือด ซึ่งประกอบดวย เม็ดเลือดแดง เม็ด

เลือดขาว และเกล็ดเลือด ซึ่งจะทําหนาที่ตางกัน เชน เม็ด

เลือดแดงทําหนาที่ในการนําพาออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อ

ตางๆ ของรางกาย เม็ดเลือดขาวทําหนาที่ในการตอตาน

และกําจัดเชื้อโรค สําหรับหนาที่ของเกล็ดเลือด คือ

การหามเลือดเมื่อมีบาดแผลหรือการฉีกขาดของเนื้อเยื่อ

สําหรับโรคหรือความผิดปกติของเลือดอาจเปน

ความผดิปกตทิีเ่กดิขึน้ไดท้ังกบันํา้เลอืด หรอืความผดิปกติ

ของเม็ดเลือด ดังนี้

1. ความผิดปกติของนํ้าเลือด ที่สําคัญไดแก การ

ขาดโปรตีนท่ีทําหนาท่ีในการหามเลือด ซ่ึงโรคท่ีพบบอย

เชน

·โรคฮีโมฟลเลีย ซึ่งเปนความผิดปกติที่ถายทอด

ทางพันธุกรรม ทําใหผูปวยมีภาวะการขาดโปรตีนหาม

เลอืด ทาํใหเกดิภาวะเลอืดออกงายและหยดุยาก ซึง่มกัเกดิ

อาการตั้งแตเด็ก ขึ้นอยูกับความรุนแรงของโรค

·โรควอนวลิลแีบรนด เกดิจากรางกายขาดโปรตนี

วอนวลิลแีบรนด ซึง่ทําหนาท่ีในกระบวนการหามเลอืด โรค

นีส้วนมากเปนโรคทีถ่ายทอดทางพนัธกุรรม อยางไรกต็าม

อาจพบไดวาเกดิขึน้ในภายหลงั ซึง่มกัสมัพันธกบัโรคเลอืด

อื่นๆ เชน โรคเลือดขน หรือโรคเกล็ดเลือดสูงอีที เปนตน

·โรคขาดโปรตีนซี หรือโปรตีนเอส ซึ่งเปนโปรตีน

สําคัญท่ีทําหนาท่ีในการปองกันการแข็งตัวของเลือดที่ผิด

ปกติ ผูปวยโรคนี้จึงมีภาวะเลือดแข็งตัวงาย หรือหลอด

เลือดดําอุดตัน

อ.พญ.ป�ยนุช คงทิม

โรคและความผิดปกติของเลือด

J o u r n a l : M a y 2 0 1 6 9

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนเพฤษภาคม 2559

Page 10: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

2. ความผิดปกติของเม็ดเลือด ซึ่งพบไดบอยกวา

ความผิดปกติของนํ้าเลือด สามารถแบงไดเปน

·ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง เชน เม็ดเลือด

แดงนอย หรือที่เรียกวาโลหิตจาง เปนสาเหตุใหผูปวยมี

อาการเหนือ่ยงายเวลาออกแรง หรือหากมคีวามรนุแรงมาก

ผูปวยอาจมภีาวะเนือ้เยือ่ขาดออกซเิจนทาํใหมกีารทาํงาน

ของอวัยวะตางๆ ลมเหลว ซึ่งโลหิตจางอาจเกิดจากการ

เสียเลือดในปริมาณมาก ทําใหรางกายสรางเม็ดเลือดแดง

ไมทัน เชน ในผูหญิงที่มีประจําเดือนมามาก โดยหากการ

เสียเลือดเปนแบบเรือ้รงั รางกายจะมกีารสญูเสยีธาตเุหลก็

ไปพรอมกบัเมด็เลอืด เนือ่งจากธาตุเหลก็เปนสวนประกอบ

ที่สําคัญของเม็ดเลือด ทําใหผู ปวยมีโลหิตจางจากการ

ขาดธาตุเหล็ก ซ่ึงเปนสาเหตุที่พบไดบอยโดยเฉพาะ

ในผู หญิงวัยเจริญพันธุ ซึ่งมีการเสียเลือดจากการมี

ประจําเดือน นอกจากน้ีภาวะโลหิตจางอาจเกิดจาก

ความผิดปกติของการสรางเม็ดเลือดแดงของไขกระดูก

เชน โรคไขกระดูกฝอ หรือโรคพงัผดืเกาะไขกระดูก เปนตน

หรืออาจเกิดจากการขาดสารกระตุนการสรางเม็ดเลือด

แดงซึ่งเปนสารที่สรางมาจากไต ดังนั้นผูปวยโรคไตวายมัก

จะมีภาวะโลหิตจางรวมดวย

การแตกของเม็ดเลือดแดงก็เปนอีกสาเหตุที่พบ

บอยทีท่าํใหมโีลหติจาง ซึง่อาจเกดิจากภาวะภมูคุิมกันของ

รางกายสรางโปรตีนบางอยางมาทําใหเกิดการทําลายเม็ด

เลือด หรือภาวะการขาดเอนไซมจีซิกพีดี ทําใหเม็ดเลือด

แดงไมแข็งแรงและแตกงายเมื่อมีสารบางอยางมากระตุน

อกีสาเหตสํุาคญัของโลหติจางคอื โรคโลหติจางธาลสัซเีมยี

ซึ่งเปนโรคทางพันธุกรรมที่มีการสรางโปรตีนโกลบินนอย

กวาปกติ ทําใหเม็ดเลือดแดงไมสมบูรณ และแตกงาย อีก

ทัง้ผูปวยทีเ่ปนโรคนีจ้ะมกีารสรางเมด็เลอืดแดงทีน่อยและ

มีขนาดเล็กกวาปกติอีกดวย โรคโลหิตจางธาลัสซีเมียถือ

เปนโรคที่พบบอยและมักทําใหผูปวยมีอาการโลหิตจาง

ตั้งแตเด็กโดย อยางไรก็ตามผูปวยโรคน้ีบางรายอาจไม

แสดงอาการของโลหิตจาง หรือตรวจพบจากการตรวจ

เลือด เนื่องจากธาลัสซีเมียสามารถแบงเปนชนิดยอยๆ ที่

มีความรุนแรงแตกตางกัน

นอกจากโลหิตจางแล วความผิดปกติ ของ

เมด็เลอืดแดง อาจเกดิจากภาวะเมด็เลอืดแดงมากผดิปกติ

หรือเรียกวาโรคเลือดขน ซ่ึงเปนภาวะที่เกิดจากการสราง

เม็ดเลือดแดงที่มากเกินไปในไขกระดูก ผูปวยโรคเลือดขน

จะแสดงอาการและอาการแสดงท่ีเกิดจากความหนืด

ของเลือด เชน หนาแดง เวียนศีรษะ ปวดและชาบริเวณ

ปลายมือปลายเทา หรืออาจรุนแรงถึงทําใหเกิดการ

อุดตันของหลอดเลือด เชน โรคหลอดเลือดหัวใจ หรือ

หลอดเลือดสมอง เปนตน

·ความผิดปกติของเม็ดเลือดขาวท่ีพบไดบอย

คือ มะเร็งเม็ดเลือดขาวซึ่งเปนโรคที่เกิดจากการสราง

เมด็เลอืดขาวในปรมิาณมากอยางควบคมุไมไดในไขกระดูก

โดยแบงออกเปน มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลัน และ

แบบเรื้อรัง สําหรับมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันนั้น

ไขกระดกูจะสรางเมด็เลอืดขาวตวัออนออกมาปรมิาณมาก

ทําใหไมสามารถผลิตเม็ดเลือดชนิดอื่นได ผูปวยโรคมะเร็ง

เม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันจึงมีอาการโลหิตจางจากการ

สรางเมด็เลอืดแดงทีล่ดลง มภีาวะเลือดออกงายจากภาวะ

เกล็ดเลือดตํ่า หรือติดเช้ืองายเนื่องจากเม็ดเลือดขาวที่

ไขกระดูกสรางออกมาเปนเซลลมะเร็งท่ีไมสามารถทํา

หนาท่ีกําจัดเช้ือโรคไดเหมือนเม็ดเลือดขาวท่ัวไป สําหรับ

มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรังนั้นเกิดจากการที่ไขกระดูก

มีการสรางเม็ดเลือดขาวจํานวนมากผิดปกติทั้งเม็ดเลือด

ขาวตัวออนและตัวแก ทําใหมีเม็ดเลือดออกมาในกระแส

เลือดปริมาณมาก และไปสะสมตามอวัยวะตางๆ เชน ตับ

หรือมาม ทําใหผูปวยมีตับมามโต แตผูปวยเม็ดเลือดขาว

ชนิดเรื้อรังนี้มักจะมีโลหิตจางแตเพียงเล็กนอย และมักจะ

มีเกล็ดเลือดสูงรวมดวย อยางไรก็ตามผูปวยที่เปนโรคนี้

มีโอกาสที่จะเปนมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลันได

หากไมไดรับการรักษา

โรคและความผิดปกติของเลือด

J o u r n a l : M a y 2 0 1 610

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนพฤษภาคม 2559

Page 11: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

โรคของเมด็เลอืดขาวอกีชนิดทีพ่บไดบอยคอื มะเรง็

ตอมนํ้าเหลือง ซึ่งเกิดจากการที่มีสรางเม็ดเลือดขาวชนิด

ลิมโฟไซตปริมาณมากอยางควบคุมไมได ซึ่งเม็ดเลือดขาว

ชนิดนี้จะมาสะสมในตอมนํ้าเหลือง ทําใหมีตอมนํ้าเหลือง

โตผิดปกติ อยางไรก็ตามผูปวยมะเร็งตอมนํ้าเหลืองอาจ

แสดงอาการโดยการมีกอนที่อวัยวะอื่นๆ นอกเหนือจาก

ตอมนํ้าเหลืองก็ได เชน กอนในสมอง เปนตน สําหรับ

สาเหตุของมะเร็งเม็ดเลือดขาวนั้นยังไมแนชัด อยางไร

กต็ามพบวาผูปวยทีเ่คยไดรบัยาเคมบีาํบดัหรอืการฉายแสง

เพื่อรักษามะเร็งชนิดอ่ืน มีโอกาสที่จะเกิดมะเร็งเม็ดเลือด

ขาวไดมากกวาคนทั่วไป เนื่องจากยาเคมีบําบัดหรือ

การฉายแสงจะทําใหเกิดความผิดปกติของสเต็มเซลล

ในไขกระดกู ซ่ึงเปนเซลลต้ังตนในการสรางเมด็เลอืด ทาํให

เซลลเหลานั้นมีการแบงตัวและสรางเซลลใหมออกมา

อยางควบคุมไมได

·ความผิดปกติของเกล็ดเลือด แบงไดออกเปน 2

กลุมใหญคือ เกล็ดเลือดตํ่า และเกล็ดเลือดสูง โดยภาวะ

เกล็ดเลือดต่ําจะทําใหผูปวยมีเลือดออกงายและหยุดยาก

ผิดปกติ ซ่ึงสาเหตุอาจเกิด

จากการสรางเกล็ดเลือดที่

ลดลงในไขกระดูก เชน โรค

ไขกระดูกฝอ ซึง่มกัพบรวมกบั

การลดลงของเซลลเม็ดเลือด

ชนิดอ่ืนดวย เชน โลหิตจาง

และเมด็เลอืดขาวต่ํา นอกจาก

นี้ภาวะเกล็ดเลือดตํ่าอาจเกิด

จากการทาํลายเกลด็เลอืดจากระบบภมูคิุมกนัของรางกาย

เองที่ทํางานบกพรอง เรียกภาวะนี้วา โรคเกล็ดเลือดตํ่า

ไอทีพี หรืออาจเกิดจากการใชเกล็ดเลือดที่มากเกินไปของ

รางกาย เชน ในภาวะติดเช้ือในกระแสเลือด ซ่ึงเช้ือโรค

จะกระตุนใหรางกายสรางลิ่มเลือดปริมาณมาก ทําให

ตองใชเกล็ดเลือดมาก และมีภาวะเกล็ดเลือดตํ่าตามมา

นอกจากภาวะเกล็ดเลือดตํ่าแลว การมีเกล็ดเลือด

ที่มากเกินไปก็ถือเปนความผิดปกติ เชน โรคเกล็ดเลือดสูง

อีที ซ่ึงเปนภาวะท่ีไขกระดูกสรางเกล็ดเลือดปริมาณมาก

จนควบคุมไมได การมีเกล็ดเลือดสูงนั้นอาจสงผลใหผูปวย

มีภาวะเลือกแข็งตัวงายและมีลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือด

คลายกับภาวะเลือดขนที่กลาวไปขางตน ในทางกลับกัน

เกล็ดเลือดเหลานี้อาจไปดูดซับโปรตีนวอนวิลลีแบรนด

เปนเหตใุหมภีาวะการขาดโปรตนีวอนวิลลแีบรนดซึง่มีหนาที่

ในการหามเลือด ทําใหผูปวยมีภาวะเลือดออกงายก็ได

จากที่กลาวมาทั้งหมดนั้นจะเห็นไดวาชนิดของโรค

หรอืความผดิปกตขิองเลอืดรวมถงึอาการของผูปวยมคีวาม

หลากหลาย บางครัง้ผูปวยจะไมแสดงอาการจนกวาโรคจะ

มีความรุนแรงมาก หรืออาจไมแสดงอาการเลยตลอดชีวิต

หากไมไดรับการตรวจเลือด เชน การตรวจนับปริมาณ

เม็ดเลือด ดังนั้นการตรวจเช็คหาความผิดปกติของเลือด

อยางสมํ่าเสมอทุกปจึงมีความจําเปนเพื่อจะไดวินิจฉัยโรค

เลือดและรักษาไดอยางทันทวงที กอนที่โรคจะมีความ

รนุแรงมากขึน้ และรกัษายากขึน้ และหากมขีอสงสยัเกีย่วกับ

โรคหรอืความผดิปกตขิองเลอืดหรอืตองการหาความรูเพิม่เตมิ

ทานสามารถปรึกษาแพทยเฉพาะทางโรคเลือดได

ไขกระดูกฝอ ซึง่มกัพบรวมกบั

J o u r n a l : M a y 2 0 1 6 11

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนเพฤษภาคม 2559

Page 12: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

ในวนัที ่31 พฤษภาคมของทกุป เปนวนังดสบูบหุรีโ่ลก

คนสวนใหญหรอืองคกรตางๆ มกัใชวนันีเ้ปนวนัดเีดยเพือ่ทีจ่ะ

รณรงคใหคนหันมา “ลด ละ เลิก...บุหรี่” เรื่องการรณรงค

ใหคนเลิกบุหรี่ไมใชเร่ืองใหมและมีการรณรงคกันทุกป แตก็

อยางที่เราเห็นวาหลังจากที่คนเลิกบุหร่ีไดสักพักก็มีคนสวน

หนึง่มกัจะกลบัมาสบูบหุรีอี่กเหมอืนเดิม ปญหาไมไดอยูทีค่วาม

รูเรื่องบุหรี่ แตปญหาหลักและสําคัญคือ “ใจ” และความตั้งใจ

ที่จะเลิกบุหรี่ มีคนจํานวนไมนอยที่เลิกแลวไมหันกลับไป

สบูบหุรีซ่ึง่เปนกลุมคนทีน่ายกยอง สามารถเอาชนะใจตนเองได

จากการวิจัยของสํานักงานสถิติแหงชาติ ในป 2553 พบวา

ประชาชนไทยทีมี่อายุต่ํากวา 18 ป ติดบุหร่ีจาํนวน 300,000 คน

และมีเยาวชนอายุ 18-24 ป ติดบุหรี่ถึง 1,600,600 คน ซึ่ง

ในแตละวนัจะมผีูเสยีชวีติดวยโรคจากการสบูบหุรีท่ัว่โลกปละ

6 ลานคน และในแตละปคนไทยเสียชีวิตดวยโรคจากการ

สูบบุหรี่ปละ 52,000 คน เฉลี่ยวันละ 115 คน หรือชั่วโมงละ

6 คน ถือวาเปนตัวเลขที่นาเปนหวงไมนอยคะ

ในสวนของพ้ืนที่โรงพยาบาลธรรมศาสตรฯ เองก็

ประกาศเปนโรงพยาบาลปลอดบุหรี่เชนกัน โดยเราเปน

โรงพยาบาลที่ปลอดบุหรี่ทุกตารางเมตร และไมมีการจัดสรร

พื้นที่หรือมุมสําหรับใหสูบบุหรี่ดวยเหตุผลในเรื่องของความ

ปลอดภัยของผูปวยและญาติท่ีอยูในบริเวณรั้วโรงพยาบาล

นอกจากควันและกลิ่นของบุหรี่จะเปนสิ่งรบกวนคนอื่นท่ี

ไมสูบบุหรี่แลว สิ่งท่ีนากลัวคือ “บุหรี่มือสอง” ท่ีไมมีใคร

อยากสูบดวย (ยกเวนคนที่สูบบุหรี่)

ดานมลูนธิริณรงคเพือ่การไมสบูบหุรีก่มี็เทรนดออกมา

ใหมสําหรับป 2559 คือ “GenZ ไมสูบบุหรี่” หมายถึง ผูที่

เกิดระหวางป 2538-2552 หรือผูที่มีอายุระหวาง 7-20 ป ใน

ป 2559 แลวก็มีคําถามตามมาวา “ทําไม? จึงตองปกปอง

GenZ จากบุหรี่” คําตอบนี้ไมยากคะ เพราะเรารูดีวาการ

สกัดเด็กและเยาวชนไมใหเขาสูวงจรการเสพติดบุหรี่เปนสิ่งที่

ตองทําอยูแลว ทกุคนในสงัคมตองชวยกนั เพราะนอกจากจะชวย

ลดจํานวนการปวยและการตายเพราะสาเหตุจากการสูบบุหร่ี

แลวยงัเปนการหยดุเตมินกัสบูบหุรีห่นาใหมเขาสูวงจรนรกดวย

โดยเร่ิมจากครอบครวัและโรงเรยีนเปนหลกั ส่ือตางๆ จะเขามา

มีสวนรวมในการรณรงคมากเพราะในวัยนี้รับสื่อไดงาย

ในสวนของนโยบายภาครัฐกเ็ปนสวนสาํคญัทีจ่ะชวยให

วงจรการสบูบหุรีล่ดลงได เชน การวางนโยบายควบคมุผูคาและ

ผูสูบ โดย พ.ร.บ. ฉบับเดิมไมไดมีการชําระมานานและอาจจะ

ไมทันสมัยทันเหตุการณ กลาวคือ ในตัวบทกฎหมายบางขอ

อาจจะใชไมไดกับสถานการณปจจุบันท่ีเปลี่ยนไปแลวนั่นเอง

ซึ่งเราทุกคนควรหันมาชวยสนับสนุนให พ.ร.บ. ฉบับนี้เกิดขึ้น

เพื่อลูกหลานของเราจะไมเปนทาสของบุหรี่อีกตอไปคะ

รูโทษแตเลิกไมได“หนุนกฎหมายใหม

เพื่อคุณภาพชีวิตคนไทย”

บุหร่ี...NO Smoking31 พฤษภาคมวันงดสูบบุหรี่โลก

J o u r n a l : M a y 2 0 1 612

โดย นฤภร ผลฉัตรโดย นฤภร ผลฉัตรZOOm

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนพฤษภาคม 2559

Page 13: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

J o u r n a l : M a y 2 0 1 6 13

1. กฎหมายควบคุมยาสูบ (พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑยาสูบ พ.ศ.2535 และ พ.ร.บ. คุ มครองสุขภาพของผู ไมสูบบุหรี่ พ.ศ.2535) ไดมีการบังคับใชมากวายี่สิบปแลว ในขณะที่บริษัทบุหรี่ไดพัฒนาเทคนิคการตลาดใหมๆ รวมทั้งมีผลิตภัณฑยาสูบชนิดใหมๆ ออกสูตลาด เพื่อหาลูกคารายใหมจํานวนมากในแตละป ทดแทนผูสูบบุหรี่ที่เลิกสูบหรือเสียชีวิต

2. ประเทศไทยมีพันธกรณีท่ีจะตองปรับปรุงกฎหมายควบคุมยาสูบ ใหสอดคลองกับอนุสัญญาควบคุมการบริโภคยาสูบขององคการอนามัยโลกที่ประเทศไทยเปนหนึ่งใน 180 รัฐภาคี ที่ตองควบคุมกลยุทธทางการตลาดของบริษัทบุหรี่

3. อัตราการสูบบุหรี่ของคนไทยลดลงมาอยางตอเนื่อง จากรอยละ 59 เปนรอยละ 39 (เฉพาะในเพศชาย) แตเนื่องจากจํานวนประชากรที่เพ่ิมขึ้น จํานวนคนไทยที่สูบบุหรี่ในป พ.ศ.2556 (11.5 ลานคน) จึงลดลงจากป พ.ศ.2534 (12.3 ลานคน) เพียงเล็กนอย ที่นาเปนหวงคือแนวโนมการสูบบุหรี่กลับสูงขึ้นในกลุมเยาวชนและสตรี

4. การลดอัตราการสูบบุหรี่เปนมาตรการท่ีสําคัญที่สุดในการลดจํานวนผูปวยโรคเรื้อรัง อาทิ โรคมะเร็ง โรคหลอดเลือดหัวใจและสมอง โรคถุงลมปอดพอง และโรคเบาหวาน ซ่ึงในป พ.ศ.2552 ทําใหคนไทยเสียชีวิต 210,964 คน จากจํานวนคนไทยที่เสียชีวิต 415,900 คน ในปเดียวกัน

5. การแกปญหาสุขภาพจากการสูบบุหร่ี ตองทําท้ังการชวยเหลือผูที่ติดบุหรี่อยูแลวและใหเลิกสูบ และการปองกันเยาวชนไมใหเขาไปเสพติดบุหรี่ ซึ่งเปนวัตถุประสงคหลักของรางพระราชบัญญัติฉบับใหม

มาตราการตางๆ ในราง พ.ร.บ. ฉบับนี้

· จะมผีลทาํใหจํานวนเยาวชนรายใหมทีเ่สพตดิบหุรีล่ดลง โดยพัฒนามาจากกฎหมายที่ใชอยูปจจุบัน เพื่อใหทันกับกลยุทธทางการตลาดของอุตสาหกรรมบุรี่ที่กฎหมายฉบับปจจุบันยังไมครอบคลุม

· สงเสริมการไมสูบบุหร่ี เก้ือหนุนและสรางแรงจูงใจใหผูสูบบหุรี ่เลกิสบูบหุรีเ่พิม่ขึน้ อนัจะทาํใหรฐับาลสามารถประหยดัคาใชจายในการรักษาโรคที่เกิดจากการสูบบุรี่ไดมากขึ้น

· เปนไปตามพันธกรณีระหวางประเทศ ภายใตอนุสัญญาควบคุมยาสูบขององคการอนามัยโลก ในการปกปองคนไทยจากพิษภัยรายแรงของยาสูบและควันบุหรี่มือสอง

ผลที่อาจกระทบตอธุรกิจยาสูบผูคาปลีกและชาวไรยาสูบ

· ตลาดบุหรี่ชิกาแรดจะทรงตัว หรือจะมีขนาดคอยๆ เล็กลง ผูผลิตและผูนําเขาบุหรี่ จะขยายตลาดไดยากขึ้น ซึ่งนับเปนผลดีตอเด็กและเยาวชน ขณะที่ผูผลิตและผูนําเขาบุหรี่จะมีกําไรคงที่ปละประมาณหน่ึงหม่ืนลานบาท หรือหากกําไรจะลดลงก็ลดลงนอยมาก และจะเปนไปอยางชาๆ

· รานคาปลกีทีข่ายบหุรีจ่ะไดรบัผลกระทบนอยมาก เนือ่งจากราง พ.ร.บ. ฉบบันีเ้ปนการปรบัแกกฎหมายเกีย่วของกบัการโฆษณา และสงเสริมการตลาดของบริษัทบุหรี่เปนประเด็นหลัก มีแตเพียงประเด็นหามแบงขายบุหรี่เปนมวน และการเพิ่มอายุหามขายบุหรี่ ที่เกี่ยวของกับรานคาปลีกโดยตรง

· ราง พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑยาสูบไมมีบทบัญญัติที่เกี่ยวของการเพาะปลูก การบมหรือการคาใบยาสูบ ดังน้ันชาวไรยาสูบจึงมิใชผูไดรับผลกระทบจากราง พ.ร.บ.น้ีโดยตรงแตประการใด ผลกระทบตอชาวไรยาสูบท่ีหากจะมีก็จะเปนผลกระทบระยะยาวที่คอยเปนคอยไป

· ราง พ.ร.บ. ฉบับใหม ไมมีบทบัญญัติใดที่ขัดตอกฎหมายระหวางประเทศขององคการการคาโลก

ขอขอบคุณขอมูลจาก : มูลนิธิณรงคเพื่อการไมสูบบุหรี่

ประเทศไทยและคนไทยจะไดประโยชนอะไรจากราง พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑยาสูบฉบับใหม

ความจําเปนที่ประเทศไทยตองมีพ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑยาสูบฉบับใหม

ความจริงเรื่อง พ.ร.บ.ใหม จะสงผลกระทบตอชาวไรยาสูบ

1. ไมมีบทบัญญัติใดในราง พ.ร.บ. ที่เกี่ยวของกับการปลูก

การบม และการคาใบยาสูบเลย

2. ตามแนวโนมทีผ่านมาและคาดการณไปในอีก 10 ปขางหนา

จํานวนคนไทยที่สูบบุหรี่จะยังมีถึง 10.5 ลานคน (ปจจุบัน

11 ลานคน) เนื่องจากแมอัตราการสูบบุหรี่จะลดลง

แตจํานวนประชากรเพิ่มขึ้น

ดงันัน้ ราง พ.ร.บ.ใหม หากจะมผีลกระทบตออาชีพทาํไรยาสบู

ก็จะเปนผลกระทบท่ีนอยมาก เมื่อกฎหมายใหม ทําให

จํานวนคนไทยที่สูบบุหรี่ลดลง ซึ่งจะลดลงอยางชามาก

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนเพฤษภาคม 2559

Page 14: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

โรคอวนในเด็กเปนปญหาสําคัญของโลก เนื่องจากมี

ความชุกทั่วโลกเพิ่มขึ้น 3 เทาภายในระยะ 20-30 ปที่ผานมา

ท้ังในประเทศทีพ่ฒันาแลวและประเทศทีก่าํลงัพฒันา สําหรับ

ประเทศไทยจากการสํารวจพบวา เด็กกอนวัยเรียนเปน

โรคอวนเพิ่มขึ้นจากรอยละ 5.8 ในป พ.ศ.2539-2540 เปน

รอยละ 7.9 ในป พ.ศ. 2544 ซึง่เพ่ิมขึน้ถงึรอยละ 36 ในขณะท่ี

เด็กวยัเรยีนอาย ุ 6-13 ป เปนโรคอวนเพิม่ขึน้จากรอยละ 5.8

ในป พ.ศ. 2539-2540 เปนรอยละ 6.7 ในป พ.ศ.2544 จาก

การศกึษาของ National Health and Nutrition Examination

Survey (NHANES III) ประเทศสหรัฐอเมริกาพบวารอยละ

10-20 ของทารกทีอ่วนจะยงัคงอวนในวยัเดก็ รอยละ 40 ของ

เด็กที่อวนจะยังคงอวนในวัยรุน และรอยละ 75-80 ของวัยรุน

ที่อวนจะยังคงอวนเมื่อโตเปนผูใหญ ทําใหมีโอกาสเสี่ยงสูงตอ

การเปนโรคหวัใจและหลอดเลอืด ความดนัโลหติสงู เบาหวาน

นิ่วในถุงนํ้าดี และมะเร็งบางชนิด

คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพการดูแลผู ปวยกุมาร

เวชกรรม รพ.ธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ รวมกับ โครงการ

จัดตั้งภาควิชากุมารเวชศาสตร ไดเล็งเห็นถึงความสําคัญใน

เรื่องของโภชนาการเด็ก จึงจัดโครงการ “คายเด็กสุขภาพดี”

ระหวางวันที่ 2-4 พฤษภาคมที่ผานมา เรียกวาใชชวงเวลาเด็ก

ปดเทอมไดคุมคาสุดๆ ตองบอกวาโครงการดังกลาวไดรับการ

ตอบรับจากเหลาบรรดาผูปกครองท่ีนําบุตรหลานเขารวม

โครงการเปนอยางดี กิจกรรมภายในงานก็เต็มไปดวยเนื้อหา

สาระที่อัดแนน อาทิ ฝกจัดอาหารสําหรับการลดนํ้าหนัก การ

อานฉลากโภชนาการ การฝกนัง่สมาธ ิละครเวทสีรางแรงจงูใจ

ในการลดนํ้าหนัก การสรางเสริมแรงใจในการลดนํ้าหนัก

เปนตน สวนบรรยากาศภายในงานจะเปนอยางไร จะไดความ

รูมากนอยแคไหน แลวจะสนกุสนานขนาดไหน วารสารฉบับนี้

ก็ไมพลาดที่จะหยิบเอาบรรยากาศภายในคายมาใหฟนเวอร

กันแบบเต็มๆ สวนงานนี้ใครที่พลาดไปไมตองเสียใจนะคะ

เพราะกิจกรรมดีๆ แบบนี้จัดขึ้นเปนประจําทุกป เอาเปนวา

อยารอชาเราไปชมภาพบรรยากาศความฟนกนัเลยดกีวา...

J o u r n a l : M a y 2 0 1 614

สรรหามาเล�าโดย นภาพร เทียนทอง

วารสารป�ท่ี 7 ฉบับท่ี 77 เดือนพฤษภาคม 2559

Page 15: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

ภาพกิจกรรมโรงพยาบาลธรรมศาสตร�เฉลิมพระเกียรติ

รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการโรงพยาบาล เปนประธาน

ในพิธีเปดงานวันผูสูงอายุแหงชาติ ประจําป 2559 เนื่องในเทศกาล

วนัสงกรานต เมือ่วันที ่12 เมษายน 2559 ณ บริเวณโถงกิจกรรม ชัน้ 1

อาคาร ม.ร.ว.สุวพรรณ สนิทวงศ

รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการโรงพยาบาล ตอนรับคณะศึกษาดูงาน

จาก Gwanqxi University, People’s Repluplic of Chaina and Pridi Banomyong

International College เม่ือวันที่ 21 เมษายน 2559 ณ หองประชุม ชั้น 7

อาคารกิตติวัฒนา ระยะที่ 2

รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการโรงพยาบาล เปนประธานรศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการโรงพยาบาล เปนประธาน

รศ.ดร.สมคดิ เลศิไพฑูรย อธิการบดมีหาวทิยาลยัธรรมศาสตร

เปนประธานในพิธีรดนํ้าขอพรผู บริหาร เนื่องในประเพณี

วันสงกรานต เมื่อวันที่ 12 เมษายน 2559 ณ บริเวณ

โถงกิจกรรม ชั้น 1 อาคาร ม.ร.ว.สุวพรรณ สนิทวงศ

วารสารป�ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือนพฤษภาคม 2559

J o u r n a l : M a y 2 0 1 6 15

Page 16: วารสารป ที่ 7 ฉบับที่ 77 เดือน ...“ว นรวมใจจ ตอาสา ประจ าป 2559 (คร งท 2)” เม อว

เหตุขัดของที่นําจายผูรับไมได

จาหนาไมชัดเจน

ไมมีเลขที่บานตามจาหนา

ไมยอมรับ

ไมมีผูรับตามจาหนา

เลิกกิจการ

ยายไมทราบที่อยูใหม

อื่นๆ ...................................

ลงชื่อ..........................................

ชําระคาฝากสงเปนรายเดือนใบอนุญาตที่ 5/2543ปทฝ.ธรรมศาสตร-รังสิต 12121

โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติเลขที่ 95 หมู 8 ถนนพหลโยธิน ต.คลองหนึ่งอ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120

สิ่งตีพิมพ(นางสาวอุมาพร จันทรขันตี)

เจาหนาที่บริหารงานทั่วไป

กิจกรรม บริจาค

แจงความจํานงบริจาค ไดที ่หองรับบริจาค ชั้น 1 อาคาร ม.ร.ว.สุวพรรณ สนิทวงศโทร. 0 2926 9432, 0 2926 9380, 08 4436 3876วันจันทร-ศุกร 08.30-19.30 น., เสาร 08.00-12.00 น.โอนเขาบัญชีธนาคาร ช่ือบัญชี “รพ.ธรรมศาสตรเฉลิมพระเกียรติ (กองทุนบริจาค)” ธนาคารทหารไทย เลขท่ี 050-200002-9 สาขาธรรมศาสตรรังสิต

รศ.นพ.จิตตินัดด หะวานนท ผูอํานวยการโรงพยาบาล พรอมดวยทีมผูบริหารโรงพยาบาล

รับมอบเงินบริจาคเพื่อปรับปรุงหองพิเศษ จํานวน 500,000 บาท จาก รศ.เกล็ดแกว ดานวิวัฒน

เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2559 ณ สํานักงานผูอํานวยการ ชั้น 7 อาคารกิตติวัฒนา ระยะที่ 2