บทท 8

ตลาดแขงขนไมสมบรณ : การกาหนดราคาและผลผลต เนอหาการศกษา

1. ตลาดผกขาด : คณลกษณะทสาคญของตลาด และสาเหตการผกขาด เสนอปสงคในทศนะของผผกขาด รายรบเฉลย และรายรบเพม

ดลยภาพของผผกขาดในระยะสน และระยะยาว เสนอปทาน การควบคมผผกขาด ทง 2 กรณ 2. ตลาดกงแขงขนกงผกขาดหรอผขายมากราย : คณลกษณะสาคญของตลาด เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจตลาดผขายมากราย ดลยภาพของหนวยธรกจ ในระยะสน และระยะยาว 3. ตลาดผขายนอยราย : คณลกษณะสาคญของตลาด เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจและกลมผลตภณฑ ดลยภาพของหนวยธรกจ กรณดาเนนนโยบายอสระ และ กรณดาเนน นโยบายรวมตวกน สาระสาคญการศกษา 1. ลกษณะสาคญของตลาดผกขาดทสาคญ 5 ประการ ประกอบดวย (1) มผผลตสนคาเพยงรายเดยว (2) สนคาทดแทนกนไดยาก (3) การเปนผกาหนดราคาสนคา (Price Taker) (4) มอปสรรคในการเขาออกตลาด และ (5) ไมมการแขงขนทางดานราคา ตวอยางสนคาไดแก กจการ สาธารณปโภค ไฟฟา ประปา ยาสบ และสลากกนแบง เปนตน 2. สาเหตททาใหเกดการผกขาด : มทมาจาก (1) การเปนเจาของปจจยการผลตแตผ เดยวภายในประเทศ (2) หนวยธรกจไดรบสทธบตรหรอใบอนญาตจากรฐบาล (3) การประหยดจากขนาดการผลตทใชการลงทนขนาดใหญ 3. เสนอปสงคในทศนะของผผกข าด : เสนอปสงคมลกษณะทอดลงจากซายไปขวาและคอนขางชน โดยมความยดหยนนอย เสนอปสงค (D) เปนเสนเดยวกนกบเสนรายรบเฉลย (AR) และเสนรายรบเพม (MR) มความชนเปนสองเทาของเสนอปสงค EC 111 175

4. ดลยภาพของผผกขาดในระยะสน : การกาหนดราคาและผลผลต หนวยธรกจม เปาหมายแสวงหากาไรสงสด จะเลอกปรมาณการผลตสนคา ณ จดท MR = MC อยางไรก ตามผลประกอบการอาจมความเปนไปได (1) มกาไรเกนปกต (2) มกาไรปกต และ (3) ขาดทน ทงน ขนกบตนทนการผลตของหนวยธรกจแตละราย จะพบวา MR = SMC < P = AR ≥ AVC 5. ดลยภาพของผผกขาดในระยะยาว : การกาหนดราคาและผลผลต เนอง จากหนวยธรกจผผกขาดเปลยนแปลงขนาดการผลต ได จงมกาไรทางเศรษฐศาสตร เมอเขาสดลยภาพจะมคาของ MR = SMC = LMC < P =AR > SAC = LAC ในตลาดผกขาดไมสามารถหาเสนอปทานได เพยงแตวาเปนจดหนงทอยบนเสนอปสงค (D) หรอรายรบเฉลย(AR)เทานน 6. การควบคมผผกขาด โดยการทรฐบาลเขาไปกาหนด ราคาหรอผลผลต เกบภาษจากหนวยธรกจเรยกวา การผกขาดภายใตขอบงคบ (Regulated monopoly) สาหรบการกาหนดราคาและปรมาณผลผลต กระทาไดเชน กาหนดราคาขายสนคา (P) เทากบ ตนทนเฉลยทง หมด(ATC) เรยกวา ราคายตธรรม (หนวยธรกจมกาไรปกต ) เปนตน กรณการเกบภาษเพอใหหนวยธรกจทม กาไรเกนปกต ใหมรายรบทงหมดเทากบตนทนทงหมดเทานน 7. ลกษณะทสาคญของตลาดกงแขงขนกงผกขาด หรอ ผขายมากราย มลกษณะดงน (1) ผลตภณฑมความแตกตางกน :ทงในเชงกายภาพ ,พนทตง , การใหบรการ เปนตน (2) มผผลตหรอผขายจานวนมาก แตละรายมสวนแบงตลาดคอนขางนอย (3) ถาสนคามลกษณะแตกตางกน หนวยธรกจจะมอทธพลตอราคาบางเลกนอย (4) การเขาออกตลาดทาไดงาย 8. เสนอปสงคในทศนะของผขายมากราย : มลกษณะ (1) เสนอปสงคจะมความชนนอยกวาตลาดผกขาด (2) จานวนธรกจมมากนอยจะมผลทาใหเสนอปสงคแตกตางกนไป (3) จะมเสนอปสงค 2 เสน เรยกวา เสนอปสงคคาดการณ และเสนอปสงคท เกดขนจรง 9. ดลยภาพของหนวยธรกจในระยะสน ของหนวยธรกจและกลมผลตภณฑ มความ เปนไปได ทจะมผลประกอบการทงกาไร และขาดทน 10. ดลยภาพในระยะยาวของหนวยธรกจและกลมผลตภณฑ : จะมเฉพาะกาไรปกตเทา นนและไมสามารถหาเสนอปทานของหนวยธรกจได 11. ลกษณะสาคญของตลาดผขายนอยราย : ม 3 ประการ (1) มผผลตหรอผขายจานวนนอย (2) สนคาของผขายแตละรายอาจมลกษณะเหมอนกนหรอแตกตางกน (3) การเขาออกตลาดคอนขางลาบาก 176 EC 111

12. เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจตลาดผขายนอยราย (1) กรณหนวยธรกจ ดาเนนนโยบายอสระ (2) กรณหนวยธรกจดาเนนนโยบายรวมตวกน จดประสงคการศกษา เมอศกษาบทท 8 จบแลว ควรทจะตอบคาถามตางๆไดอยางถกตอง 1. ตลาดผกขาด : มลกษณะทสาคญของตลาดเปนอยางไร และสาเหตททาใหเกดการ ผกขาดมาจากปจจยอะไรบาง 2. ลกษณะเสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจผผกขาด มลกษณะอยางไร 3. ดลยภาพของผผกขาดในระยะสน และระยะยาว : มการกาหนดราคาและผลผลตอยางไร การควบคมการผกขาดของรฐบาลทาไดอยางไร 4. ตลาดกงแขงขนกงผกขาดหรอผขายมากราย : มคณลกษณะทสาคญอยางไร ตวอยางสนคาในตลาดนคอสนคาอะไร 5. เสนอปสงคในทศนะของหนว ยธรกจ ตลาดผขายมากรายมลกษณะอยางไร 6. ดลยภาพของหนวยธรกจและก ลมผลตภณฑ ในระยะสนและระยะยาว มลกษณะ อยางไร 7. ตลาดผขายนอยราย : มคณลกษณะทสาคญอยางไร ตวอยางสนคาไดแกอะไร 8. เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจ (1)กรณดาเนนนโยบายอสระ (2) กรณดาเนนนโยบายรวมตวกน มลกษณะอยางไร EC 111 177

การศกษาตลาดแขงขนสมบรณในบททผานมา คณลกษณ ะของตลาดกบความเปนจรง จะหาสนคาใดมลกษณะเชนนนไดยากยง บทนจะศกษาตลาดทมการแขงขนไมสมบรณ ซงจะ มคณลกษณะทใกลเคยงกบตลาด ในโลกแหงความเปนจรงมากกวา ดงนนการศกษาตลาดแขงขน ไมสมบรณ จงประกอบไปดวยตลาดตางๆดงตอไปน

1. ตลาดผกขาด (Monopoly competition) 2. ตลาดกงแขงขนกงผกขาดหรอผขายมากราย (Monopolistic competition) 3. ตลาดผขายนอยราย(Oligopoly competition)

8.1 ตลาดผกขาด (Monopoly competition) ลกษณะของตลาดผกขาดทสาคญ : ประกอบดวย

(1) มผผลตสนคาเพยงรายเดยว(Single Seller) : เนองจากมผผลตสนคาเพยงรายเดยว ดงนนหนวยผลตหรอธรกจ กบอตสาหกรรม จงเปนสงเดยวกน เสนอปสงคของผผกขาดเปนเสน เดยวกบเสนอปสงคของอตสาหกรรมหรอตลาดดวย

(2) สนคาทดแทนกนไดยาก : เนองจากมผผลตเพยงรายเดยวและสนคาชนดเดยว ทา ใหผผลตรายอนๆไมสามารถเขามาแขงขนได

(3) การเปนผกาหนดราคาสนคา (Price maker) : การเปนผผลตสนคาเพยงรายเดยวใน ตลาด จงทาใหมอทธพลในการกาหนดราคาสนคาได ตามทตองการ แตหนวยธรกจจะไมสามารถ กาหนด ปรมาณการผลตหรอขายสนคาไดตามทตองการ เพราะวาเมอ ราคาสนคาสงขน ปรมาณเสนอซอสนคาจะลดลง ดงนนทาใหหนวยธรกจตองเลอกเปาหมาย ระหวาง การกาหนดราคา หรอปรมาณการผลตสนคาทตองการเพยงอยางใดอยางหนงเทานน

(4) มอปสรรคในการเขา-ออกตลาด : สาเหตททาใหหนวยธ รกจรายอนไมสามารถ เขามาแขงขนได เนองจากมอปสรรคทเกดจากกระบวนการผลต เทคโนโลย และกฎหมาย เปนตน (5) ไมมการแขงขนทางดานราคา : สนคาในตลาดผกขาด มความเปนมาตรฐานเดยว (Standardize ตวอยาง สนคาในตลาดผกขาด ไดแก กจการสาธารณปโภคทงหลาย เชน ไฟฟา ประปา ยาสบ และสลากกนแบง ฯลฯ

178 EC 111

สาเหตททาใหเกดการผกขาด : มาจากประเดนตางๆดงน (1) การประหยดจากขนาดการผลต : เนองจากการผลตสนคาจาเปนตองลงทนมาก

และผลตเปนจานวนมาก ทาใหตนทนเฉลยตอหนวยตา ราคาสนคาตาไปดว ย หนวยธรกจรายเล จงเขามาแขงขนสไมได ประกอบกบการผลตขนาดใหญ มผลตอการประหยดจากขนาดการผลต จง ถอวาเปน การผกขาดโดยธรรมชาต (Natural monopoly)

(2) หนวยธรกจไดรบสทธบตร ห รอใบอนญาตจากรฐ : ทาใหมกฎหมายคมครอง จงไมมหนวยธรกจอนๆเขามาแขงขนได (3) การเปนเจาของปจจยการผลตแตผเดยวในประเทศ : ถาหนวยธรกจผลตสนคา สนคาชนดหนงซงมปจจยการผลตภายในประเทศ โดยทตนเองเปนเจาของปจจยอกดวย จงเกดการผกขาดเกดขนได 8.1.1. เสนอปสงคในทศนะของผผกขาด รายรบเฉลย (AR) และ รายรบเพม(MR) เนองจากเสนอปสงคของผผกขาดและตลาดเปนเสนเดยวกน มลกษณะลาดทอดลงจากซายไปขวา ทาใหหนวยธรกจตองเลอกระหวางเปาหมายกาไร หรอปรมาณการผลตสนคา เชน ถาตองการตงราคาสนคาสง ปรมาณขายสนคาจะนอย หรอ ปรมาณขายสนคามาก กตองลดราคา สนคา ดงนนเสนอปสงคของผผกขาดจงความยดหยนนอยหรอลาดชนมาก นนเอง

รปภาพท 8.1 เสนอปสงค รายรบเฉลยและรายรบเพม ของหนวยธรกจ ก. เสนอปสงคในทศนะผผกขาด ข. เสนรายรบเฉลยและรายรบเพมของผผกขาด ราคา ราคา P1 A P1 A P2 B D = AR D = AR

MR 0 Q1 Q2 ปรมาณผลผลต 0 Q1 ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพท 8.1 ก. เสนอปสงคในทศนะของผผกขาด จะมลกษณะลาดทอดลงจากซายไปขวา ทาหนาททงเสนอปสงคของหนวยผลตและตลาดดวย เมอหนวยธรกจผกขาด EC 111 179

กาหนดราคาท P1 ปรมาณซอสนคาของผบรโภคจะเทากบ Q1 แตถาตองการปรมาณซอสนคาของ หนวยผลตมากขน ต องลดราคาเปน P2 ปรมาณซอสนคาเพมเปน Q2 สรปแสดงใหเหนวาหนวยธรกจตองเลอกระหวางเปาหมาย ราคาสนคา หรอปรมาณซอสนคาจากผบรโภ ค รปภาพท 8.1 ข. ตลาดผกขาดเสนอปสงค(D) และรายรบเฉลย(AR) จะเปนเสนเดยวกน สวนเส นรายรบเพม (MR) จะอยต ากวาเสนอปสงคทกๆระดบผลผลต มความชนเปน 2 เทาของเสนอปสงค ชวงแรกจะมคาสงและเปนบวก เมอปรมาณผลผลตมากขน เสน MR จะเปนศนยและตดลบได 8.1.2. ดลยภาพของผผกขาดในระยะสน : การกาหนดราคาและผ ลผลต การผลตสนคาของหนวยผลตผผกขาด กมเปาหมายเชนเดยวกนกบตลาดแขงขน สมบรณคอ ตองการแสวงหากาไรสงสด และปรมาณผลผลต ณ ระดบท MR = MC เสมอ อยางไรกตามผลประกอบการของผผกขาดจะมทง กาไรเกนปกต กาไรปกต และ ขาดท น ทงนขนอยกบ วาหนวยธรกจแตละราย จะมตนทนจากปจจยคงทและผนแปร สงหรอตา มากนอยเพยงใด (1) กรณหนวยธรกจ ผผกขาดมกาไรเกนปกต (TR – TC > 0 )

รปภาพท 8.2 ผผกขาดมกาไรเกนปกต ราคา SMC A AC กาไร 8 B

D= AR

0 40 MR ปรมาณผลผลต

10

อธบายรปภาพท 8.2 หนวยธรกจผผกขาดตองการแสวงหากาไรสงสด จงผลต สนคาทจด MR = MC คอปรมาณเทากบ 40 หนวย กาหนดร าคาขายหนวยละ 10 บาท แตหนวย ผลตมตนทนเฉลย(AC)ตอหนวยเทากบ 8 บาท ดงนนจงมกาไร 2 บาทตอหนวย ดงนนจง มรายรบรวม(TR) เทากบ 400 บาท ตนทนรวม(TC) เทากบ 320 บาท มกาไรทงหมด ( 2 บาท X 40 หนวย ) เทากบ 80 บาท สรป หนวยธรกจผผ กขาดจงมกาไรเกนปกต 180 EC 111

(2) กรณหนวยธรกจผผกขาดมกาไรปกต (TR - TC = 0) รปภาพท 8.3 หนวยธรกจผผกขาดมกาไรปกต

ราคา SMC 10 A AC D = AR MR 0 40 ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพ ท 8.3 หนวยธ รกจกาหนดราคาตอหนวยเทากบ 10 บาท ผลตทปรมาณ 40 หนวย รายรบรวม (TR)เทากบ 400 บาท แตตนทนเฉลยตอหนวย (AC)เทากบ 10 บาทตอหนวย สงกวากรณมกาไรเกนปกต เปนตนทนรวม (TC)เทากบ 400 บาท เชนเดยวกน ดงนน กรณนหนวยธรกจมกาไรเทา กบศนย จงถอวามกาไรปกต (3) กรณหนวยธรกจผผกขาดขาดทน (TR – TC < 0) รปภาพท 8.4 หนวยธรกจขาดทนจากการผลต ราคา AC AVC 13 MC 11 10 D = AR 0 ปรมาณผลผลต 40 MR อธบายรปภาพท 8.4 หนวยธรกจตงราคาสนคาเทากบ 10 บาท ผลตจานวน 40 หนวย รายรบรวมของหนวยผลตเทากบ 400 บาท แตเนองจากธรกจมตนทนสงกวาทง 2 กรณทผานมา กลาวคอตนทนผนแปรเฉลย (AVC)เทากบ 11 บาท และตนทนทงหมดเฉลย (AC) เทากบ EC 111 181

13 บาทตอหนวย ดงนนจงขาดทนแนนอนหนวยละ 3 บาท ตนทนรวมทงหมด (TC)เทากบ 520 บาทขาดทนรวมเทากบ 120 บาท จงถอวากรณ นหนวยธรกจขาดทน และตองหยดการผลตดวย กลาวโดยสรป จากการศกษาทง 3 กรณ มความเปนไปไดวาหนวยธรกจผผกขาดอาจม ผลประกอบการทง กาไรเกนปกต กาไรปกต และขาดทน กได ขนอยตนทนของหนวยธรกจแตละ รายสงหรอตา เมอเขาสดลยภาพระยะสน จะมคาของ MR = SMC < P =AR ≥ AVC 8.1.3. ดลยภาพของหนวยธรกจผผกขาดในระยะยาว : การกาหนดราคาและผลผลต การศกษาหนวยธรกจผผกขาดในระยะสนอาจมทงกาไรและขาดทน แตในระยะยาว หนวยธรกจเปลยนปจจยคงทใหเปนผนแปรทงหมดได ถายงขาดทนอยกจะสรรหาวธการ ใชทรพยากรแบบใหมและเลอกขนาดการผลตทเหมาะสม เพอทาใหมกาไรทางเศรษฐกจ (Economic Profit) รวมทงกรณมกาไรนอย ใหมกาไรมากขน อกดวย

รปภาพท 8.5 หนวยธรกจผกขาดในระยะยาวกบขนาดการผลตทม กาไรมากทสด ตนทน,ราคา LAC SAC0 SMC0

P0

P0 E0 SMC1 LMC SAC1

E1 B D = AR MR

A P1

0 Q0 Q1 ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพท 8.5 เรมตนจาก เสน D เปนเสนอปสงคและเสนรายรบเฉลย(AR) ผ ผกขาดกาหนดราคาขายสนคาเทากบ OP0 และปรมาณผลผลตเทากบ OQ0 ณ จด MR = SMC0 มตนทนรวมเฉลย(SAC0) ตอหนวย ทจด E 0 เทากบ OA ดงนนกาไรตอหนวยเทากบ AP0 182 EC 111

เนองจากในระยะยาวหนวยธรกจผผกขาด สามารถเลอ กขนาดการผลตทเหมาะสมกวาและมกาไรมากกวาได เมออยบนเสนตนทนรวมเฉลย (LAC) และ ปรมาณการผลตท MR = LMC ตรงทราคาตอหนวยเทากบ P1 ตากวา P0 และตนทนรวมเฉลยตอหนวย (SAC1 = LAC) ทจด E1 เทากบ OB มกาไรตอหนวยเทากบ BP1 มกาไรตอหน วยมากกวาขนาดการผลตกอนหนาน กลาวโดยสรป ในระยะยาวเมอหนวยธรกจผผกขาด มโอกาสเลอกขนาดการผลตท เหมาะสมเพอใหมกาไรสงสดสดได ดงนนหนวยธรกจจะเขาสดลยภาพได จะมคาของ MR = SMC = LMC < P = AR ≥ SAC = LAC เสนอปทานของผผกขาด การศกษาตลาดแขงขนสมบรณ พบวาเสนอปทานของ ผผลตสนคาอยบนเสน MC เหนอจดตาสดของ เสน AVC แตในตลาดผกขาดไมสามารถหาเสน อปทานได เนองจาก ความสมพนธของระดบราคาและปรมาณผลผลตไมไดอยบนเส น MC แตอย บนเสน อปสงค(D)และรายรบเฉลย(AR) จงอาจกลาวไดเปนจดหนงของเสนอปทานเทานน 8.1.4. การควบคมการผกขาด : สนคาในตลาดผกขาด เมอมองจากความสายตาของผบรโภค จะไมตองการซอสนคาทมราคาแพงกวาตลาดแขงขนส มบรณ อยางไรกตามถารฐบาล ตองการปกปองคมครองผบรโภคไมใหถกเอาเปรยบมากจนเกนไป กตองเขามาควบคมดแลการ ผกขาดใหดาเนนงานอยางเหมาะสมได โดยการกาหนดราคาและปรมาณการผลตสนคา หรอการ ควบคมโดยการเกบภาษจ ากหนวยธรกจผผกขาด ซง เรยกวา กา รผกขาดภายใตของบงคบ(Regulated monopoly) มรายละเอยดดงตอน (1) การควบคมโดยกาหนดราคาและปรมาณการผลตของผผกขาด : เปนการควบคมผผกขาดโดยตรง ดวยการกาหนดราคาขายสนคา หรอ ปรมาณการผลตใหเหมาะสม EC 111 183

รปภาพท 8.6 การควบคมราคาหรอปรมาณการผลตของผผกขาด

ตนทน และราคา ราคากาหนดจากผผกขาด ATC P0 ราคายตธรรม MC P1 ราคาเหมาะสาหรบสงคม P2 MR D = AR 0 Q0 Q1 Q2 อธบายรปภาพท 8.6 เนองจากผผกขาดตองการกาไรมากท สด จงกาหนดราคาขายเทากบ P0 และปรมาณผลผลตนอยเทากบ Q0 ซงเปนจดตดของ MR = MC ระดบราคานถอวา หนวยผลตมกาไรเกนปกต รฐบาลเหนวาราคาสนคาในตลาดควรจะมแค กาไรปกตเทานน ตรงจดตาสดขอเสน ATC ตดกบเสนอ ปสงค(D) และเสนรายรบเฉลย(AR) กควรจะควบคมราคาขายใหอยท P1 และปรมาณการผลตสนคาเทากบ Q1 ทาใหผบรโภคไดมสนคาใหเลอกมากขน จดนเราเรยกวา ราคายตธรรม(Fair Price) หรอ จดคมทน (Break-even point) แตถารฐบาลจะใหความสาคญกบประชาชนผบรโภคเปนสาคญ กตองกาหนด ราคาขายสนคาท P2 และปรมาณผลผลผลตเทากบ Q2 ซงเปนจดตดของเสนอปสงค(D) กบเสน MC เราถอจดนเปนการจดสรรทรพยากรทมประสทธภาพ (Social optimal price) แตหนวยธรกจผ ผกขาดอาจตองขาดทน

(3) การควบคมผผกขาดโดยการเกบภาษ : ถารฐบาลไมตอง การใชวธกาหนดราคา และปรมาณการผลตเปนเครองมอในการควบคมผผกขาด ยงมเครองมอภาษทจะเปนตวควบคมกาไรของผผกขาดไมใหสงเกนไปได 184 EC 111

รปภาพท 8.7 การควบคมผผกขาดโดยใชการเกบภาษ ราคา MC ATC1

A ATC0

B D = AR MR 0 50

10 8

ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพท 8.7 เรมตนจากหนวยธรกจผผกขาด กาหนดราคาสนคาไวท 10 บาทตอหนวย แตตนทนเฉลยตอหนวย (ATC0) เทากบ 8 บาท มกาไร 2 บาทตอหนวย ซงถอเปน กาไรเกนปกต ถารฐบาลมองเหนวาหนวยธรกจมกาไรมากเกนไปและผบรโภคเดอดรอน จงมการ เกบภาษหนวยละ 2 บาท ทาใหตนทนของผประกอบการเพมขนเปนเสน ATC1 สมผสเสนอปสงคทจด A สมมตวาการเกบภาษไมมการผลกภาระไปใหผบรโภคและราคาขายสนคาไมเปลยนแปลง ดงนนตน ทนเฉลยจงเทากบ 10 บาทตอหนวย ดงนนผประกอบการจงมกาไรปกตเทานน (TR – TC = 0 )

ตลาดกงแขงขนกงผกขาด หรอผขายมากราย (Monopolistic competition) 8.2 ระหวาง ค .ศ.1920 และ 1930 นกเศรษฐศาสตรจานวนหนง ไดพยายามสรางแบบจาลองตลาดทมความเหมาะสมระหวางตลาดแขงขนสมบรณและตลาดผกขาด ซงม 2 แบบจาลองไดแก แบบจาลองกงแขงขนกงผกขาด ในป ค .ศ.1933 คดโดย Edward Chambelin จากมหาวทยาลยฮาวารด มเอกสารตพมพชอวา The Theory of Monopolistic Competition ตอมากม Joan Robinson จากมหาวทยาลยเคมบรดส มเอกสารตพมพชอวา The Economic of Imperfect Competition แมวาทง 2 บทความจะมความแตกตางกนอยบาง แตกอย บนหลกการเดยวกน ซงในทนจะนาเฉพาะของ Chamberin มาเปนแนวทางการศกษาเทานน EC 111 185

โครงสรางตลาดทมทงลกษณะผกขาดและมการแขงขน Chamberlin อธบายวา มผขายสนคาจานวนมาก เปนสนคาทดแทนกนได แตไมเปนอนหนงอนเดยวกนในทศนะของ ผบรโภค เพราะวาสนคาของผผลตแตละรายมความแตกตางกน ตวอยางเชน รานสะดวกซอ จะ อยใกลผบรโภคมากกวารานแบบอนๆ เสนอปสงคไมขนานกบแกนปรมาณผลผลต แตมความชนลาด ลงจากซายไปขวา(Slope downward) ผเสนอขายสนคาแตละรายจะมอทธพลเหนอราคาบางเลกนอย ดงนนหนวยธรกจทโดงดงในตลาด กจะไมเปนผรบราคาจากตลาด (Price Taker) เหมอนตลาดแขงขนสมบรณ แตหนวยธรกจเปนผกาหนดราคาเองได เพราะวามอปสรรคในการเขาออกตลา ดตา ในระยะยาวหนวยธรกจในตลาดผขายมา รายสามารถเขาออกไดงาย ดวยเหตนถามผขายจานวน มากเพยงพอกจะมการแขงขน แต ถามจานวนหนวยผลต มจานวนมากเกนไป กจะขาดทนได ตวอยางสนคาในตลาดผขายมากราย ไดแก ภตตาคาร สถานแกส ร านขายยา รานใหเชาวดโอ รานซกแหง หรอรานสะดวกซอ เปนตน 8.2.1. ลกษณะทสาคญของตลาดผขายมากราย มดงตอไปน (1) ผลตภณฑมความแตกตางกน (Product Differentiation) : ความแตกตางมในประเดนตางๆดงน - เชงกายภาพ เปนความแตกตางในการบรรจ หบหอ การออกแบบผลตภณฑ เชน สบ นาขวด หรอตามขนาด นาหนก เชน แชมพ เปนตน - พนทตง ใกลชดผบรโภคในเมอง เชนรานสะดวกซอ - บรการ เชน การอานวยความสงสนคาถงบานลกคา - การสรางภาพพจนของสนคา เชน สรางแบรนดใหรสกวาเปนสนคาของผ รสนยมสง เปนตน ดวยการโฆษณา ประชาสมพนธ (2) มผผลตและขายสนคาจานวนมาก : ซงอาจมจานวน ตงแต 25 – 60 ราย ทงน หนวยธรกจแตละรายจะมสวนแบงตลาดนอย (small market share) และ แตละรายจะดาเนนธรกจ เปนอสระของตนเอง (3) หนวยธรกจอาจมอทธพลเหนอราคาบาง เลกนอย : เนองจากสนคามความแตกตางกน ในสายตาของผบรโภค ทาใหมความชนชอบเปนการเฉพาะ (4) การเขาออกตลาดสามารถทาไดงาย 186 EC 111

8.2.2. เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจ : มประเดนทจะนาเสนอในแงมมตาง ๆดงตอไปน (1) เสนอปสงคของ หนวยธรกจ ตลาดผขายมากราย : ลกษณะทอดลงจากซายไปขวามอ แตจะมชนนอยกวาตลาดผกขาด ดงรปภาพเปรยบเทยบทง 3 ตลาด รปภาพท 8.8 เปรยบเทยบเสนอปสงค 3 ตลาด ก.ตลาดแขงขนสมบรณ ข .ตลาดผกขาด ค. ตลาดผขายมากราย P P P P0 d p0 P0

d d 0 Q 0 Q 0 Q

หนวยธรกจจะมสวนแบงตลาดในสนคาและบรการมากหรอนอย ขนอยกบ (2) ความนยมในตวสนคาของผบรโภค และ จานวนหนวยธรกจในตลาดมมากหรอนอย รปภาพท 8.9 เสนอปสงคของตลาดผขายมากราย แบงตามจานวนธรกจ P P0 d 200 d 100 0 Q0 Q1 Q อธบายรปภาพท 8.9 เสนอปสงค d 200 แสดงการมหนวยธรกจ 200 ราย และ d 100 แสดงการมหนวยธรกจ 100 รายเปนตน EC 111 187

(3) ลกษณะของเสนอปสงคคาดการณและเสนอปสงคทเกดขนจรง : มลกษณะดงน รปภาพท 8.10 เสนอปสงคคาดการณและเปนจรงของผขายมากราย

P P1 B C P0 A P2 D E

D2 D1

0 Q0 Q1 Q2 Q อธบายรปภาพท 8.10 เสน D1 เปนเสนอปสงคทหนวยผลต คาดการณไว และ เสน D2 เปนเสนอปสงคทเกดขนจรง เรมตน จากถาราคาสนคาอยระดบ P0 และ ปรมาณผลผลตอยท Q0 ทจด A ซงอยทงเสน D1 และ D2 สมมตวาผประกอบการลดราคาจาก P0 เปน P2 ตามทหนวยธรกจพจ ารณาครงแรกตองการใหเปนไปตามเสนอปสงคทคาดการณ คอ ปรมาณผลผลตเพมจาก OQ0 เปน OQ2 แตเนองจากผประกอบการรายอนๆเขากลดราคาเชนเดยวกน จงสญเสยลกคาทควรจะไดไปบาง ดงนนปรมาณผลผลตจะเพมจาก OQ0 เปน OQ1 ทจด D บนเสนอปสงคจรง D2 เทานน 8.2.3. ดลยภาพในระยะสนของหนวยธรกจและกลมผลตภณฑ เนองจากในตลาดผขายมากรายผลตสนคาทมความแตกตางกน แตสามารถใช ทดแทนกนได หนวยธรกจในตลาดน มลกษณะเปนกลมผลตภณฑ กเหมอนกบตลาดอนๆ ตองการแสวงหากาไรมากทสด และเลอกผลตสนคาตรงจดท MR = MC หนวยธรกจในตลาดผขายมากราย อาจมผลประกอบการทไปไดทง กรณมกาไร เกนปกต กาไรปกต หรอขาดทน ได ขนอยกบตนทนการผลตแตละราย ถามกาไร กยงผลต ตอไปหรอขาดทนกออกจากตลาดไป ซงจะอธบายแตละกรณดงตอไปน 188 EC 111

(1) กรณหนวยธรกจมกาไร รปภาพท 8.11 หนวยธรกจผขายมากรายมกาไร

ราคา MC AC A B D=AR MR 0 30

12 10

ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพท 8.11 หนวยธรกจใน ตลาดผขายมากราย กาหนดราคาสนคาเทากบ 12 บาทตอหนวย มตนทนเฉลยตอหนวย 10 บาท แสดงวามกาไร 2 บาทตอหนวย ถาเขาผลต สนคาจานวน 30 หนวย จะไดกาไรทงหมดเทากบ 60 บาท สรปหนวยธรกจมกาไร

กรณหนวยธรกจขาดทน (2) รปภาพท 8.12 หนวยธรกจผขายมากรายขาดทน

ราคา MC AC 14 AVC 12 A D = AR 0 MR ปรมาณผลผลต 30 อธบายรปภาพท 8.12 หนวยธรกจผขายมากรายกาหนดราคาสนคาเทากบ 12 บาทตอหนวย แตตนทนการผลตคอนขางสงทเทากบ 14 บาทตอหนวย ดงนนจงขาดทนเทากบ 2 บาทตอหนวย ถาหนวยธรกจนผลตสนคา จานวน 30 หนวย เขาจะขาดทนทงหมดเทากบ 60 บาท สรปหนวยธรกจขาดทน แตราคาสนคาทขายไดกยงสงกวาตนผนแปรเฉลย (AVC) ดงนนอาจตดสนใจหยดการผลตออกไปจากตลาด หรอยงผลตตอไปกได EC 111 189

8.2.4. ดลยภาพของหนวยธรกจและกลมผลตภณฑในระยะยาว หนวยธรกจผขายมากรายในระยะยาว เลอกขนาดการผลตได ดงนนในระยะสน หนวยผลตขาดทนกออกจากตลาดไป จงเหลอจานวน หนว ยธรกจปรมาณทเหมาะสมและทมตนทนไมสง ดงนนระยะยาวหนวยธรกจผขายมากรายจะมกาไรปกต รปภาพท 8.13 หนวยธรกจผขายมากรายในระยะมกาไรปกต ราคา MC AC 10 A D = AR MR 0 30 ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพท 8.13 หนวยธรกจกาหนดราคาสนคาหนวยละ 10 บาท มตนทนเฉลยทงหมด (AC) เทากบ 10 บาท ดงนนเขาจงมกาไรเปนศนย ปรมาณผลผลตจานวน 30 หนวย ราบรบรวมเทากบ 300 บาท ตนทนทงหมดเทากบ 300 บาท เชนเดยวกน สรปหนวยธรกจจ งมกาไรปกตในระยะยาว เสนอปทานของหนวยธรกจและกลมผลตภณฑ : ไมสามารถหาได ดวยเหตผลคลายกบตลาดผกขาด ราคาและปรมาณผลผลตอยบนเสน AR นอกจากนเพราะเสนอปสงคสนค ามความแตกตางกนตามลกษณะสนคาทแตกตางกน และสวนแบง ของหนวยธรกจกเปลยนแปลงไป ตามจานวนธรกจอกดวย

ตลาดผขายนอยราย (Oligopoly competition) 8.3 ตลาดแขงขนไมสมบรณในอกรปแบบหนง ไดแก ตลาดผขายนอยราย มผผลตหรอ ผขายสนคาจานวนนอย อาจมจานวน 2-3 หรอ 4-6 ราย เปนตน แตกยงมทงการผกขาดและการ แขง ขนอยในตวเอง แตจะมแนวโนมไปทางผกขาดมากกวา โดยมลกษณะทสาคญของตลาดดงน 8.3.1. ลกษณะสาคญของตลาดผขายนอยราย : มดงตอไปน (1) มผผลตหรอผขายสนคาจานวนนอยราย : หนวยธรกจแตละราย ผลตสนคาออก มาขาย มสวนแบงในตลาดสดสวนสง นอกจากนการปรบเปลยนนโยบาย ราคาและปรมาณการ ผลต จะมผลกระทบตอหนวยธรกจอนๆ 190 EC 111

(2) สนคาและบรการของหนวยผลตหรอธรกจแตละราย อาจมลกษณะเหมอนกน หรอมมาตรฐานเดยวกน ไดแก อตสาหกรรมซเมนต เหลกกลา หรอ อลมเนยม เรยกวา pure oligopoly สวนสนคาท มลกษณะแตกตางกนแตใชแทนกน เชน สนคาผงซกฟอก นามนพช แลเครองดมฯลฯเรยกวาเปน Differentiated oligopoly ( นราทพย ชตวงศ , อางแลว,หนา 245-246) (3) การเขาออกเพอมาแขงขนในตลาดนของผผล ตรายใหม ทาไดคอนขางลาบาก สาเหตอาจเนองจากประเดนอปสรรคจาก เทคนคการผลต ตองใชเงนลงทนสง หรอ ชอเสยงของสนคาทผลต ตวอยางสนคาในตลาดผขายนอยรายได แก กจการโทรศพทมอถอ ปนซเมนต อตสาหกรรมเหลก ผงซกฟอก เครองดม รถยนต เครองไฟฟา ฟสมถายรป ยาสฟน ฯลฯ 8.3.2. เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจแตละราย อธบายการกาหนดราคาและระดบผลผลต โดยมขอสมมตวา หนวยธรกจมสว นแบงตลาดเทากนและตนทนเทากน มการเปลยนแปลงราคาจะเทากบหนวยธรกจอนๆเสมอ ดงรปภาพ รปภาพท 8.14 เสนอปสงคของหนวยธรกจแตละรายและตลาด ราคา 15 D d 0 50 100 ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพท 8.14 สมมตในตลาดมผผลตอย 2 ราย จากเงอนไขทกลาวไวขางบน จะทาใหผผลตรายหนง(d) มสวนแบงตลาดเทากบรอยละ 50 ของอปสงคตลาด(D) เนองจากโครงสรางตลาดผขายนอยรายมลกษณะคอนขางหลากหลาย ขนอยกบการ ดาเนนนโยบายของหนวยธรกจแตละราย การวเคราะหดลยภาพของหนวยธรกจ จงไมสามารถ กาหนด รปแบบไดแนนอน จงตองแยกศกษาเปนกรณไปดงตอไปน EC 111 191

(1) กรณหนวยธรกจดาเนนนโยบ ายอสระ หนวยธรกจแตละรายตองการแสวงหากาไรสงสด โดยพยายามรกษาระดบราคาให คงทหรออาจปรบปรงสนคาใหมความแตกตาง หรอการสงเสรมการขายดวยการแจกแถม จะไมใช การแขงขนทางดานราคา ดงนนจงมการ อธบายพฤตกรรมของหนวยธรกจในตลาดผขายนอยราย ทดาเนนธรกจแบบอสระตอกน ของนกเศรษฐศาสตรชาวอตาเลยนชอ พอล สวสซ(Paul Sweezy) โดยใชแบบจาลองเสนอปสงคหกงอ(Kinked Demand Curve Model) ดงน รปภาพ ก. รปภาพท 8.15 เสนอปสงคหกงอ รปภาพ ข. ราคา d1 ราคา MC AC A P0 A P0 B P1 C B C D d2 E D = AR 0 Q 0 Q Q0 Q2 Q1 Q0 MR ปรมาณผลผลต อธบายรปภาพ 8.15 ก. แสดงใหเหนคลายกบมเสนอปสงค 2 เสนคอ เสนอปสงค d1 มความชนคอนขางลาด และ เสนอปสงค d2 มความชนคอ นขางชน ตดกนทจด A ราคาเทากบ P0 และปรมาณผลผลตเทากบ Q0 และเปนราคาทคอนขางจะคงท (Rigid Price) เหตผลเนองจากเมอหนวยธรกจมนโยบายเปลยนแปลงราคาเพมหรอลด จะมผลตอ หนวยธรกจอนๆ ปรบตวต าม เชน กรณราคาสนค า P0 ปรมาณซอเปน OQ0 ถาหนวยธรกจลดราคา เปน P1 หนวยธรกจคาดวาปรมาณซอจะเปนไปตามเสนอปสงค d1 ปรมาณซอเพมเปน OQ1 แตเนองจากหนวยผลตอนๆกลดราคาตาม เสนอปสงคเปน d2 ดงนน ปรมาณซอจะเพมไดแคเทากบ OQ2 เทานน รปภาพ ข. เสน ABD เปนเสนอปสงคหกงอ เมอกาหนดราคาเทากบ P0 เสนรายรบเพมเปนเสน ADEM ซงมลกษณะไมตอเนองมการขาดตอนในชวง DE และเสน ตนทนเพม MC จะตดเสน MR ในชวงทขาดตอน เนองจากเปนตนทนแบบปกต (ไมสงหรอตาเกนไป ) หนวยผลตทแสวงหากาไรมากทสด กจะกาหนดราคาดลยภาพตลาดเปนท P0 และปรมาณผลผลต 0Q0 192 EC 111

(2) กรณหนวยธรกจดาเนนนโยบายรวมตวกน : จะม 2 ลกษณะดงน ก. การรวมตวกนอยางเปนทางการ : เนองจากไมมกฎหมายหาม หนวยธรกจจงม การรวมตวกนเปน คารเทล (cartel) ทาหนาทเปนองคกรกลางในการกาหนดนโยบายปรมาณการผลต การจดโควตาปรมาณการผลตใหแกสมาชกแตละราย ตลอดจนการกาหนดราคาสนคาใหขาย เหมอนกน โดยมเปาหมายในการสรางอานาจตอรองให มากกวาผซอสนคา รปภาพ 8.16 แสดงการรวมตวของหนวยธรกจแบบคารเทล ราคา,ตนทน ราคา,ตนทน ราคา,ตนทน MC1 AC1 MC2 AC2 MCT = MC1+MC2

20 20 20 A D 0 Q 0 Q 0 MR Q 100 200 300 ปรมาณผลผลต หนวยธ รกจท 1 หนวยธรกจท 2 กลมผลตแบบคารเทล อธบายรปภาพท 8.16 กรณทองคกรกลางไดประมาณความตองการซอสนคามประมาณ 300 หนวย (เสน D) ถาราคาตลาดอยทหนวยละ 20 บาท เพอไมใ หมการแขงขนกนเอง ทางดานราคา จงกาหนดโควตาการผลตหนวยธรกจท 1 เทากบ 100 หนวย และหนวยธรกจท 2 เทากบ 200 หนวย รวมเปน 300 หนวยพอด ข. การรวมกนอยางไมเปนทางการ : เนองจากประเทศมกฎหมายหามการรวมตวกนของหนวยผล ตหรอธรกจ เพอสรางการผกขาด ดงนนหนวยธรกจ จงใชวธการรวมตวแบบไมเปนทางการเปนไปแบบหลวมๆตามนโยบายในประเดนตางๆรวมกนเปนครงคราว แตสมาชกยงม อสระในการดาเนนนโยบายอนๆได สาหรบวธการรวมตวของหนวยธรกจในตลาดผขา ยนอยรายไมเปนทางการโดยใชแบบจาลองการเปนผนาทางดานราคา(Price Leadership Model) มลกษณะสาคญ ใหหนวยธรกจราย ใหญเปนผกาหนดราคาขายสนคา และหนวยธรกจรายเลกๆกจะกาหนดราคาขายสนคาตาม โดยท แตละรายยงมอสระในกา รกาหนดปรมาณการผลตสนคา ถา ยงมสนคาไมเพยงพอกบความตอง การซอของตลาด ผผลตรายใหญกรบไปดาเนนการผลตเอง ดงรปภ าพตอไปน EC 111 193

รปภาพท 8.17 แสดงแบบจาลองการเปนผนาราคาของหนวยธรกจรายใหญ ราคา S = MC ราคา MC 30 20 20 10 D 10 d = AR

30

0 200 300 400 600 Q 200 MR 600 ปรมาณผล ผลต รปภาพ ก. หนวยธรกจรายเลก รปภาพ ข . หนวยธรกจรายใหญ อธบายรปภาพท 8.17 ก.และ ข แสดงพฤตกรรมการผลตของหนวยธรกจรายยอยทก รายไดแก เสน S ตดกบเสน D เปนอปสงคของตลาด ถาสนคาราคา 10 บาทตอหนวย ปรมาณซอ สงสดเทากบ 600 หนวย แตหนวยธรกจขนาดเลกจะไมผลตสนคาออกขาย (นาจะขาดทน เพราะ ตนทนสง) แตถาราคาสนคา 20 บาทตอหนวย กลมผผลตรายขนาดเลกผลตสนคาแค 200 หนวย ตลาดตองการซอ 400 หนวย จงเปนหนาทของหนวยธรกจรายใหญผลต จานวน 200 หนวย กรณราคา 30 บาทตอหนวย กลมรายเลกรวมกนผลต 300 หนวย และตลาดกตองการ 300 หนวย ดงนน หนวยธรกจรายใหญ กจะไมผลตสนคาออกขายเลย

194 EC 111

ตารางท 8.1 เปรยบเทยบคณลกษณะของโครงสรางตลาดประเภทตางๆ

โครงสรางตลาด คณลกษณะ

แขงขนสมบรณ ผกขาด ผขายมากราย ผขายนอยราย

จานวนธรกจ

จานวนมากทสด หนงเดยว จานวนมาก จานวนนอย

การตดสนใจ ทางดานราคา

P = MR = MC MR = MC MR = MC กลยทธราคาระ หวางผกขาดกบ แขงขนสมบรณ

การตดสนใจ ทางดานผลผลต

ไมมขอจากด มขอจากด มขอจากดบาง จากผลผลตแตกตางกน

มขอจากดบาง

ระดบการเปน อสระตอกน

ธรกจมอสระ ธรกจเดยวไมม การแขงขน

ทกธรกจ มอสระ

ขนอยกบกลยทธ ราคาและผลผลต

กาไร ระยะยาว

ไมมกาไรทาง เศรษฐศาสตร

มกาไรทาง เศรษฐศาสตร

ไมมกาไรทาง เศรษฐศาสตร

อาจมกาไรทาง เศรษฐศาสตรบาง

ทมา : ดดแปลงมาจาก David C. Colander , 1998 , P. 302 EC 111 195

คาถามทายบท

จงเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยวเทานน 1. ขอใดเปนลกษณะทสาคญของตลาดผกขาด (1) มผผลตเพยงรายเดยว (2) สนคาทขาย ไมมสนคาอนๆทดแทนได (3) ผผลตรายใหม ไมสามารถเขามาผลตแขงขนได (4) ถกทกขอ 2. การผกขาดโดยธรรมชาต (Natural Monopoly) มสาเหตมาจากการผลตในลกษณะอยางไร (1) การเปนเจาของปจจยการผลต แตเพยงผเดยวในประเทศ (2) เปนกจกรรมการผลตใหญ ใชเงนลงทนสง ทา ใหทนตอหนวยตา (3) เปนกจกรรมการผลตทมลขสทธ คมครอง (4) เปนกจการของบรษทขามชาต 3. การผกขาดโดยธรรมชาต(Natural Monopoly) ไดแกกจการเกยวกบอะไร (1) กจการทางการศกษา (2) กจการขนสงทางรถยนต (3) กจการไฟฟา ประปา รถไฟ (4) กจการทางดานอาหาร 4. ขอความในตวเลอกใดไมถกตอง ในกรณตลาดผกขาด (1) ผผกขาดไมสามารถควบคมได ทงราคาและปรมาณขายไดพรอมๆกน (2) เสนอปสงค(D) และเสนรายรบเฉลย(AR) ไมเปนเสนเด ยวกน (3) ถาผผกขาดตองการขายสนคาไดมากขน ตองลดราคาสนคา (4) ถาผผกขาดตงราคาสนคาไวสง ตองยอมลดปรมาณขายสนคา 5. ในตลาดผกขาด เมอผประกอบการเขาสดลยภาพในระยะสน เราจะพบวา (1) MR = SMC < P = AR > AC (2) MR = SMC = P = AR > AC (3) MR = SMC < P = AR = AC (4) MR = SMC = P = AR ≥ AVC 6. ในระยะสนผผกขาดมกาไรเกนปกต แตในระยะยาวจะมผลอยางไร (1) มเฉพาะกาไรปกต (2) อาจขาดทนได ถาควบคมตนไมได (3) ผบรโภคจะรวมกลมกนตอรองราคาใหถกลง (4) ปรบระดบปรมาณการผลต ใหเหมาะสมทจะรกษากาไรเกนปกตอยได 196 EC 111

เมอกลาวถงเสนอปทานของผผกขาดทงในระยะสนและระยะยาว ขอความใดถกตอง 7. (1) อยบนเสน MC เหนอจดตาสดของเสนตนทนผนแปรเฉลย(AVC) (2) อยบนเสน MC เหนอจดตาสดของเสนตนทนเฉลย (AC) (3) เสน MC ตลอดทงเสน (4) ไมสามารถหาเสนอปทานได 8. การเกบภาษจากผผกขาด เปนลกษณะการควบคมผผกขาดชนดหนงทเรยกวา (1) การผกขาดภายใตขอบงคบ (2) การผกขาดโดยธรรมชาต (3) การผกขาดจากลกษณะของสนคา (4) การผกขาดทเกดจากรสนยมผบรโภค ในตวเลอกขอใด มไดเปนคณสมบตทสาคญของตลาดกงแขงขนกงผกขาด 9.

(1) มหนวยธรกจจานวนมาก สวนแบงตลาดนอย (2) การเขา-ออกการแขงขนในตลาดทาไดงาย (3) มหนวยธรกจนอย สวนแบงตลาดมาก (4) สนคาทขายมลกษณะแตกตางกน ในสายตาของผบรโภค

เสนอปสงคในทศนะของหนวยธรกจตวเลอกใด ทอยในตลาดกงแขงขนกงผกขาด 10. (1) P (2) P P0 d P0

d 0 Q 0 Q Q0 (3) P (4) P d P0 d 0 Q0 Q 0 Q

สนคาใดตอไปน อ ยในตลาดกงแขงขนกงผกขาดในประเทศไทย 11. (1) กจการไฟฟานครหลวง (2) กจการผลตยาสฟน (3) กจการปองกนประเทศ (4) กจการปนซเมนต

ในตลาดกงแขงขนกงผกขาด กจการใดจะมสวนแบงตลาดมากหรอน อย ขนอยกบ 12. (1) ความนยมในตวสนคาของผบรโภค (2) จานวนธรกจมากนอยในตลาด (3) การบรรจ หบหอสนคาสวยงาม (4) ถกทงขอ 1 และ 2 EC 111 197

13. สนคาและบรการในตลาดใด ทไมสามารถหาเสนอปทานได (1) ตลาดแขงขนสมบรณ (2) ตลาดผกขาด (3) ตลาดกงแขงขนกงผกขาด (4) ตลาดผกขาดและกงแขงขนกงผกขาด 14.ขอใดเปนลกษณะสาคญของตลาดผขายนอยราย (1) มหนวยธรกจแขงขนกน จานวนนอย (2) การเขาออกการแขงขนมอปสรรค (3) สนคาอาจมลกษณะเหมอนหรอแตกตางกน แตทดแทนกนได (4) ถกทกขอ 15. นกเศรษฐศาสตรชอ พอล สวสซ ไดใชแบบจาลองเสนอปสงคหกงอเพออธบายอะไร (1) การกาหนดราคาสนคา มหลายระดบ (2) เสนอปสงคและเสนอปทานของหนวยธรกจ (3) หนวยธรกจจะพยายามรกษาระดบราคาสนคาใหอยคงท (4) การรวมกนของหนวยธรกจกาหนดราคาสนคา เพอใหมกาไรเกนปกต 16. ตลาดผขายนอยรายเสนอปสงคของหนวยผลต ทอยเหนอระดบราคาคงท จะมลกษณะอยางไร (1) เปนเสนตงฉากกบแกนนอน (2) เปนเสนขนานกบแกนนอน (3) เปนเสนความชนนอย ความยดหยนมาก (4) เปนเสนมความชนมาก ความยดหยนอย 17. สนคาใดตอไปน เปนสนคาทมโครงสรางตลาดผขายนอยราย (1) ผงซกฟอก (2) ยาสฟน (3) โทรศพทมอถอ (4) รานเสรมสวย 18. ตลาดในขอใด ทมหนวยธรกจมการรวมกลมกบแบบ Cartel (1) ตลาดแขงขนสมบรณ (2) ตลาดผกขาด (3) ตลาดกงแขงขนกงผกขาด (4) ตลาดผขายนอยราย 19. ตลาดผขายนอยราย กรณหนวยธรกจดาเนนนโยบายแบบอสระ จะพฤตกรรมแบบใด (1) มการแขงขนทางดานราคาอยางรนแรง (2) ไมแขงขนกนทางดานราคา แตจะกลยทธ การโฆษณา แจกแถม (3) พฒนาคณภาพของผลตภณฑ (4) ลดราคาสนคา เพอเพมยอดขาย 20. ตลาดสนคาในขอใด ทมลกษณะการแขงขนกนมากทสด (1) ตลาดรถยนต (2) ตลาดเครองดมนาอดลม (3) ตลาดโทรศพทมอถอ (4) ตลาดสนคาเกษตรบางชนด 198 EC 111

เฉลยคาถามทายบท ขอ 1 ( 4 ) ขอ 2 ( 2 ) ขอ 3 ( 3 ) ขอ 4 ( 2 ) ขอ 5 ( 4 ) ขอ 6 ( 4 ) ขอ 7 ( 4 ) ขอ 8 ( 1 ) ขอ 9 ( 3 ) ขอ 10 ( 3 ) ขอ 11 ( 2 ) ขอ 12 ( 4 ) ขอ 13 ( 4 ) ขอ 14 ( 4 ) ขอ 15 ( 3 ) ขอ 16 ( 3 ) ขอ 17 ( 3) ขอ 18 ( 4) ขอ 19 ( 2 ) ขอ 20 ( 4 ) EC 111 199