ครวทยำศำสตรดเดน ประจ�ำป 2557: ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท

จำก KM ถง กำรจดกำรเรยนกำรเรยนกำรสอน

(ในศตวรรษท ๒๑) โดย อ. บแมน

ปท 7 ฉบบท 2 ประจ�าเดอนมถนายน 2557 – เดอนกนยายน 2557

รำยงำนพชวงศชำฤำษ (Gesneriaceae) ชนดใหมของโลก

ปท 7 ฉบบท 2 ประจ�าเดอนมถนายน 2557 – เดอนกนยายน 2557

Bionewsletter ฉบบน ขอแสดงความยนดกบ ผ ช วย

ศาสตราจารย ดร .ศภลกษณ ว ร ชพนท ในโอกาสท ได รบรางวล

“ครวทยาศาสตรดเดน ประจ�าป พ.ศ. 2557” จากสมาคมวทยาศาสตรแหง

ประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ ซงนบเปนเกยรตประวตทนาภาคภมใจ

ส�าหรบภาควชาชววทยาอกครงหนง โดย รองศาสตราจารยปรยานนท

แสนโภชน (คณบดคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยพะเยา) ไดรบรางวล

“ครวทยาศาสตรดเดน ประจ�าป พ.ศ. 2553” เมอครงปฏบตราชการ ณ ภาค

วชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร รวมทงขอแสดงความ

ยนดกบ ผชวยศาสตราจารย ดร.ศรสงวาลย ลายวเศษกล ในโอกาสไดรบ

ต�าแหนงทางวชาการเปน ผชวยศาสตราจารย และขอตอนรบอาจารยคนใหม

ของภาควชาฯ ดร.ปรารถนา สมาศลป มารวมงานในสาขาทางดานเซลลวทยา

และสรรวทยาของสตว

ส�าหรบคอลมนงานวจยเปนการรายงานการคนพบพชวงศชาฤาษ

ชนดใหมของโลก หนงในผลงานดานอนกรมวธานของ ดร.ปราณ นางงาม

รวมไปถงคอลมนงานประชมสมมนาในการประชมวชาการและเสวนากลวยไม

ประเทศไทย ครงท 2 โครงการของภาควชาฯ และกจกรรมพฒนาการเรยน

การสอนและพฒนานสตในดานตาง ๆ ในชวงเปดภาคเรยนแรกของปการศกษา

2557

สดทายน ขอเชญทานผ อ านตดตาม บทความพเศษ ใน

“เรองเดนในฉบบ” ซงเปน เรองเลาจาก...คณอ�านวย เกยวกบการจดการ

เรยนการเรยนการสอนในศตวรรษท 21 โดยฉบบนเปนตอนท 1 เรองราว

จะเปนอยางไรแลวคณอ�านวยคอใคร ... ขอเชญตดตามอานไดในเลมคะ

จากใจบรรณาธการ

สนย สธรรมใจ

suneese@nu.ac.th

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

ปรชญา “ชววทยาเชยวชาญ สรางผลงานวจยและนวตกรรม น�าความกาวหนาสชมชน”

ปณธาน “ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร มงมนในการพฒนาองคกรให

มชอเสยง ทางดานการวจยและนวตกรรม ผลตบณฑตทมคณภาพ มคณธรรม จรยธรรมและ

มอตลกษณทสอดคลองกบความตองการของสงคม เปนแหลงบรการถายทอดความรทางวชาการ

สชมชน”

วสยทศน “เปนภาควชาทมความเปนเลศทางดานวชาการ ดานการวจยและนวตกรรม น�าความรภมปญญาไทยมาตอยอดเพอพฒนา

ความรสสากล มสวนรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตใหยงยน ผลตบณฑตชนน�าของประเทศ ทเพยบพรอมดวยความร

ควบคคณธรรม สามารถสรางชอเสยงใหกบสถาบน และน�าพาสงคมสการเรยนร”

Bionewsletter จดหมายขาวภาควชาชววทยา

จดท�าโดย: ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ทปรกษา: ดร. อบลวรรณ บญฉ�า, ดร. เนรสา คณประทม, อาจารยนงลกษณ พมอย

บรรณาธการ: ดร. สนย สธรรมใจ กองบรรณาธการฝายขาว: ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภลกษณ วรชพนท, ดร. มลวรรณ นาคขนทด, อาจารยนงลกษณ พมอย, ดร. เนรสา

คณประทม, เรณ สสดแพง, จรวรรณ ตวนโต, สนนท โพธนอยยง, วรศราภรณ นอยใจมน กองบรรณาธการฝายประสานงานและเผยแพร: ฉววรรณ เรองจย, วภาดา

วชรสนทรกจ ออกแบบรปเลม: ห.จ.ก. นานามเดย nana-media.com พมพท: โรงพมพตระกลไทย

โครงการภาควชาฯ

“โครงการชวสมพนธ ท�าบญภาควชา และบ�าเพญประโยชน”

“โครงการคายเตรยมความพรอมฯ สาขาชววทยา”

รายงานการคนควาและงานวจย

“ความกาวหนาทางอนกรมวธาน : รายงานพชวงศชาฤาษ

(Gesneriaceae) ชนดใหมของโลก”

เรองเดนในฉบบ

บทความพเศษ

เรองเลาจาก.......คณอ�านวย

“จาก KM ถง การจดการเรยนการเรยนการสอน

(ในศตวรรษท ๒๑)” (ตอนท ๑)

รายงานพเศษ

“ครวทยาศาสตรดเดน ประจ�าป 2557”

“ผชวยศาสตราจารยคนใหมของภาควชาฯ”

“อาจารยคนใหมของภาควชาฯ”

งานประชมสมมนา

“การประชมวชาการและเสวนากลวยไมประเทศไทย ครงท 2”

“งานประชมวชาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเยาวชน”

ภาพเปนขาว

“สปดาหวทยาศาสตร”

“คายนกศกษาทนโครงการพฒนาก�าลงคนดานวทยาศาสตร

ครงท 5”

แลกเปลยนเรยนร

“ทกษะแหงอนาคตใหม: การเรยนรในศตวรรษท 21”

สารบญหนา

ทกทายกนกอนจดหมายขาวภาควชาชววทยา

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

ปรชญา

ปณธาน

มชอเสยง ทางดานการวจยและนวตกรรม ผลตบณฑตทมคณภาพ มคณธรรม จรยธรรมและ

มอตลกษณทสอดคลองกบความตองการของสงคม เปนแหลงบรการถายทอดความรทางวชาการ

สชมชน”

“เปนภาควชาทมความเปนเลศทางดานวชาการ ดานการวจยและนวตกรรม น�าความรภมปญญาไทยมาตอยอดเพอพฒนา

3

4

5-7

8-9

10

11

12

3โครงการภาควชา

หนงในโครงการของภาควชาฯ ทสอดคลองกบพนธกจ

ดานการผลตบณฑตและการท�านบ�ารงศลปวฒนธรรมทส�าคญ

โครงการหนง คอ “โครงการชวสมพนธ ท�าบญภาควชา และ

บ�าเพญประโยชน” ซงเปนกจกรรมทจดขนในชวงเรมตนปการ

ศกษาใหม เพอใหนสตทกระดบในภาควชาฯ อาจารย บคลากร

ทกทานทอยปฏบตงานภายในภาควชาฯ ไดรวมกนท�ากจกรรม

รวมกน อาทเชน กจกรรมท�าบญภาควชาฯ กจกรรมอาจารย

ทปรกษาพบนสต กจกรรมพบปะกนระหวางร นพและร น

นอง กจกรรมพฒนาและบ�าเพญประโยชน กจกรรมกฬาและ

สนทนาการ ซงกจกรรมตางๆ เหลาน จะเปนสวนหนงทชวยเสรม

สรางมตรภาพทดระหวางกน กอใหเกดความรวมมอรวมใจและ

ความสามคคในองคกร ซงน�าไปสการพฒนาคนเพอการพฒนา

ภาควชาฯ อยางมนคงตอไปในอนาคต

ส�าหรบในปนจดขนเมอวนท 24 สงหาคม 2557 โดย

มผเขารวมกจกรรมกวา 400 คน และมผลการประเมนตาม

KPI อยในระดบ “ดมาก”

โครงกำรชวสมพนธ ท�ำบญภำควชำ และบ�ำเพญประโยชน

โครงกำรคำยเตรยมควำมพรอมฯ สำขำชววทยำ

เรยน … เลน ... สามคค ...

ดวยในโอกาสเปดภาคการศกษาใหม ประจ�าปการศกษา 2557 นสตของภาควชา ฯ ไดรวมกนจดคายเตรยมความพรอมฯ

ส�าหรบนสตนองใหมทจะเขาศกษาในภาควชาชววทยา โดยมกจกรรมวชาการเพอปรบพนฐาน กจกรรมแนะน�าภาควชาฯ และ

กจกรรมสนทนาการ เพอเปนการปรบตวในการใชชวตในรวมหาวทยาลย อนจะเปนการสรางมตรภาพและความสมพนธทดในการ

อยรวมกน … โดยกจกรรมนจดขนในระหวางวนท 26 – 27 กรกฎาคม 2557 ทผานมา ...

ภาพกจกรรมในโครงการฯ

ทาบญ …

พบทปรกษา ...

กฬาฮาเฮ ...

ภาพกจกรรมในโครงการฯ

บชาคณ ...

พฒนาภาคฯ ...

4

งานอนกรมวธานเปนหนงในการศกษาทางชววทยาดานความหลากหลายทางชวภาพ ซงภาควชาชววทยา คณะ

วทยาศาสตร มคณาจารยทมความสนใจทางดานนหลายทาน และหนงในนนคอ อาจารย ดร. ปราณ นางงาม ซงมความเชยวชาญ

และสนใจศกษาอนกรมวธานของพชในวงศชา ษ (Gesneriaceae) พชในวงศนทรจกทวไปในสกลอน ๆ เชน กลอกซเนย (Glox-

inia) และ แอฟรกนไวโอเลต (African violet) เปนตน ส�าหรบคณะวจยของอาจารย ดร. ปราณ นางงาม เปนหนงในกลมนกวจย

ทไดท�าการส�ารวจและศกษาพชในวงศชา ษ (Gesneriaceae) ในประเทศไทยมาอยางตอเนองเปนระยะเวลานานกวา 10 ป และ

ไดรายงานการคนพบพชในวงศชา ษชนดใหมของโลกในสกล Didymocarpus จ�านวน 3 ชนด ไดแก Didymocarpus infl atus

J.F.Maxwell & Nangngam ชอพนเมองคอ ชมพภหน Didymocarpus jaesonensis Nangngam & J.F.Maxwell ชอพนเมอง

คอ ขาวก�า ผาแจซอน และ Didymocarpus payapensis Nangngam & J.F.Maxwell ชอพนเมองคอ มวงพายพ โดยไดตพมพ

ผลงานในวารสาร Gardens’ Bulletin Singapore เมอปลายปทผานมา

การคนพบพชชนดใหม (new species) วงศชา ษ (Gesneriaceae) ของอาจารย ดร. ปราณ นางงาม ในครงนนบเปน

ผลงานทมความส�าคญตอความกาวหนาของการศกษาทางอนกรมวธานของสงมชวตในประเทศไทยทโดดเดนอกชนหนงทเดยว ...

และนบเปนอกผลงานหนงทไดจากคนนยมเดนปา

ขอขอบคณ: ทนสนบสนนจากคณะวทยาศาสตร ในการไปศกษาตวอยางเพมเตมท Royal Botanic Garden Edinburgh, Scotland, UK.

ระหวางเดอนมถนายน – สงหาคม พ.ศ. 2556

เอกสารอางอง: Nangngam, P. and Maxwell, J.F. (2013) Didymocarpus (Gesneriaceae) in Thailand. Gardens’ Bulletin Singapore

65(2): 185–225. 2013.

อาจารย ดร. ปราณ นางงาม รายงาน

รายงานการคนควาและงานวจย

Didymocarpus inflatus J.F.Maxwell &

Nangngam

Didymocarpus payapensis Nangngam &

J.F.Maxwell

Didymocarpus jaesonensis Nangngam &

J.F.Maxwell

ควำมกำวหนำทำงอนกรมวธำน :

รำยงำนพชวงศชำฤำษ (Gesneriaceae) ชนดใหมของโลก

5เรองเดนในฉบบ

เกรนน�ำ

ผมเขามาในวงการ การจดการความร (Knowledge Management : KM) ดวยความบงเอญ ไดยนค�าวา KM ครง

แรก เมอวนท 11 กมภาพนธ พ.ศ. 2548 โดยในวนนนทานอาจารยประพนธ ผาสขยด ไดมาเปนวทยากร พรอมกบรบแจกหนงสอ

จากหนวยประกนคณภาพการศกษามหาวทยาลยนเรศวร มาอาน 1 เลม ชอเรอง “การจดการความรมอใหมหดขบ”

ผมฟงบรรยายไปไดเพยงครงหนงของเวลาทจด เพราะมภารกจอนทตองไปท�า แตหลงจากนนผมกไดมาท�าการบาน โดย

อานหนงสอเลมทกลาวถงเกอบจบเลม แตผมกยงไมเขาใจอะไรมากนก (นาจะเขาใจประมาณ 20 เปอรเซนต) ซงมาเขาใจในภาย

หลงวาเปนเพราะ “KM ไมท�ำไมร” หลงจากนน ในวนท 19 กรกฏาคม พ.ศ. 2548 ผมไดมโอกาสไปเขารบการอบรมเรองการสรางบลอก ทคณะวทยาศาสตร

(ตกคณตศาสตร) รนทมทานอาจารยมาลน (รศ.มาลน ธนารณ) เปนคณอ�านวย และมทานอาจารยกรกฎ เชาวะวณช เปนวทยากร

โดยผมสามารถสมครเปนสมาชก gotoknow ไดส�าเรจ และสรางบลอกชอ “การจดการความรเรองผง” ขนมาไดในแบบทไมเขาใจ

อะไรมากนก

เปดตว “บแมน” และรำงวล KM ทภำคภมใจ

ตอมา ผมเปดบลอกใหมโดยใชนามแฝงวา “beeman” เพอเขยนบนทกเรองเลาทวไปเมอวนท 22 สงหาคม 2548 และ

เขยนเรอยมา (แบบเขยนบางไมเขยนบาง) จนถงปจจบนเปนเวลา 9 ป มบนทกกวา 1,800 บนทก ซงในชวงเวลาทผานมา ไดรบ

รางวลในการเขยนบนทก และรวมท�างานเกยวกบ KM มากมาย เชน

• ไดรบรางวล “จตรพลงแหงการจดการความร” อนประกอบดวย คณเออ, คณอ�านวย, คณกจ, คณลขต ซงผมไดรางวล

ประเภทบคคลในสวนของสดยอดคณลขต ในเดอนธนวาคม 2548

• เปนสวนหนงทท�าใหมหาวทยาลยนเรศวร ไดรางวล “KM BIO Award 2005” ระดบองคกร จาก สคส. (สถาบนสงเสรม

การจดการความรเพอสงคม) เปนสถาบนแรก ซงเปนรางวลทเกยวกบการประยกตใชบลอกในการพฒนาองคกรไดอยางชาญฉลาด

(กมภาพนธ 2549)

• ไดรบรางวล “สดคะนง” รางวลเขยนบลอกดเดนประเภทบคคลประจ�าเดอนเดอนกมภาพนธ 2549

• ไดรบหนงสอเชญอยางเปนทางการจาก สคส. ใหเขารวมเสวนา “เวทคณอ�านวย” ระหวาง วนจนทรท 17-18 เมษายน

2549 ณ ศนยฝกอบรมบานผหวาน อ�าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

• เปนวทยากร KM ประเภททมและประเภทบคคล รวมทงวทยากรเกยวกบการเขยนบลอกไมต�ากวา ๑๐ ครง

• เปนตวแทนของมหาวทยาลยเขารวมงาน UKM (University Knowledge Management) ตงแต UKM-4 (6-7 มกราคม

2549)ถง UKM-19 (8-10 ธนวาคม 2553) ตดตอกนรวม 16 ครง

โดย อาจารยสมลกษณ วงศสมาโนดน

(อ.บแมน)ตอนท ๑ “KM ไมท�ำไมร”

จำก KM ถง กำรจดกำรเรยนกำรเรยนกำรสอน (ในศตวรรษท ๒๑)เรองเลำจำก.......คณอ�ำนวย

ชอบลอก: กำรจดกำรควำมรเรองผง (สมำชกเลขท 506)

beeman (สมำชกเลขท 816)

6

ภาพกจกรรม KM ทเชยงใหม

แนะน�ำตวละคร KM และบทบำทของผสอน

KM พาใหผมไดรจกกบ “จตรพลงในการจดการความ

ร” อนไดแก คณเออ (Chief Knowledge Officer), คณอ�านวย

(Knowledge Facilitator), คณกจ (Knowledge Practitioner)

และคณลขต (Note Taker) ซงผมไดมโอกาสสวมบทบาททงส

ดานดงทกลาวมา

แตในดานการเรยนการสอนนน ผสอนท�าหนาทเปน

“คณอ�านวย ” คอ เปนผอ�านวยการการเรยนรของนสตนนเอง

เราอาจใชค�าอนๆ เปรยบเทยบกบผสอน เชน ไวทยากร, ผก�ากบ

การแสดง หรอ โคช (Coach) แตทแนๆ คอ จะตองไมเลนเอง

หรอแสดงเปนพระเอกเสยเอง

ครคอผอ�ำนวยกำรเรยนร (Knowledge Facilitator)

เพอใหเขาใจบทบาทของคณอ�านวยไดชดเจนขน ผม

ขอคดลอกเรองราวบางสวนท อาจารยประพนธ ผาสขยด ได

เขยนเลาถง “ทศพกตร” ของนกจดการความรทชอวา “คณ

อ�านวย” ไวท http://www.gotoknow.org/posts/22703 (5

เมษายน 2549) วา ...ท สคส. เวลาพดถงคณอ�านวย เราหมาย

ถง นกจดการความรทตองม 10 Competency ทส�าคญ ดงน:

1. ตองเปนผทสามารถสรางความเขาใจและสรางแรง

จงใจใหกบ “คณเออ” และ “คณกจ” ได พดงายๆ กคอ ตอง

เปน “นกขาย” ทสามารถอธบายและ “ขายฝน” ในเรอง KM

ใหกบผบรหารและผปฏบตงานได

2. ตองเปนผทออกแบบกระบวนการแลกเปลยนเรยน

ร (ลปรร.)ในหนวยงานได คอท�าหนาทเปนนกออกแบบ หรอเปน

“วศวกร” กระบวนการ(เรยนร) ได

3. ตองเปนผทสามารถสรางบรรยากาศทด มความเปน

กนเอง และมการ ลปรร. ทลนไหลเปนไปตามธรรมชาต เปรยบ

ไดกบบทบาทของ “สถาปนก” ทออกแบบบานไดอยางด มการ

ถายเทอากาศ โลงโปรงสบาย อยแลวไมอดอด

4. ตองมทกษะในการตงค�าถาม จบและสรปประเดน

ได พดงายๆ กคอ ตองมทกษะของการเปน “นกจดเวท” หรอผ

ด�าเนนรายการอยในตว

5. ตองรจกเครองมอชวยพฒนาการเรยนรทหลาก

หลาย สามารถเลอกใชเครองมอไดเหมาะสมกบบรบท และ

กลมเปาหมาย เรยกไดวาตองมความสามารถในลกษณะของ

“ทปรกษา” หรอ “Consultant” ทสามารถใหค�าแนะน�า และ

เลอกใชเครองมอไดอยางเหมาะสม

6. ตองสามารถน�า IT มาประยกตใชในการ ลปรร. และ

ใชเผยแพรความรไดอยางเปนระบบและทรงพลง เรยกวาตองม

ความเปน “นก IT” อยบางจะไดประยกตใช IT ได หรอพดกบ

ฝาย IT รเรอง

7. ตองสามารถวเคราะหการเปลยนแปลงทเกดขนได

ทงในเชงวฒนธรรมองคกร ทงกอนและหลงการใช KM ซงหมาย

ถงตองมคณสมบตของการเปน “นกวเคราะห” อยดวย

8. ตองสามารถตดตาม ประเมนผลการใช KM ได เปน

บทบาทในฐานะ “นกประเมนผล” ทจะตองคอยตดตามประเมน

การท�างานเปนระยะๆ และสามารถน�าขอมลยอนกลบมาใชปรบ

การท�างานได

9. ตองสามารถผลกดนใหเกดเครอขายในลกษณะของ

“ชมชนนกปฏบต (CoPs)” ซงกคอคณสมบตในลกษณะทเปน

“นกพฒนา” หรอ “นกสงคม” นนเอง

10. ตองรจกใชหลกการใหรางวล การชมเชยยกยอง

เพอสงเสรมสนบสนนใหเกดการ ลปรร. ทตอเนอง และยงยน

ซงกคอ บทบาทในฐานะ “นก HR” หรอนกพฒนาองคกร….

ภาพกจกรรม UKM ทนครนายก

7องคประกอบ KM: โมเดลปลำท

เราทราบกนดในหมนกจดการความร (โมเดลปลาท

และปลาตะเพยน) วา KM ประกอบดวย (๑) “หวปลา” คอ

KV=Knowledge Vision หรอเปาหมายของการจดการความ

ร/เปาหมายขององคกรคออะไร ท�า KM ไปเพออะไร (๒) “ตว

ปลา” คอ KS= Knowledge Sharing หรอหวใจของการแลก

เปลยนเรยนร คออะไร มวธการแลกเปลยนเรยนรกนอยางไร

(๓) “หางปลา” คอ KA=Knowledge Assets จะมการถอด

บทเรยนและจดเกบความรกนอยางไร ดวยการใชระบบ IT

มาเปนเครองมอ

โมเดลปลาท

ในระหวางเสนทาง ทผมไดเรยนรเกยวกบเรองราวของ

KM นน ผมไดน�า KM มาเปนเครองมอในการปฏบต จดการทาง

ดานการเรยนการสอน โดยไดน�าปรบใชในหลายวชาทผมไดสอน

แตจะขอเลาตวอยางปฏบตในรายวชาการเลยงผง (Apiculture)

ซงเปนรายวชาเอกเลอกใน คณะวทยาศาสตร โดยขอคดลอกและ

เขยนเพมเตมเรองเลาบางสวน (เฉพาะสวนทเปนวชาชวต สวน

วชาชพหรอสวนวชาการนน เปนสงทผสอนตองถายทอดอยแลว)

ทผมเขยนไวท http://www.gotoknow.org/posts/317194

(30 พฤศจกายน 2552) ดงน ... (จบตอนท ๑)

เรองเลาจาก ..... คณอานวย ตอนท ๑ เปนการเลาความ

เปนมาของการเขาสวงการ KM ของ อ.บแมน ซงนบเปนกาวแรก

ทมนคง ซงกอใหเกดการเปลยนแปลงครงสาคญของชวตการเปน

อาจารยในมหาวทยาลย ... สาหรบในตอนท ๒ ซงเปนตอนจบของเรอง

เลา จะเปนตวอยางการนา KM มาใชในการจดการเรยนการสอนของ

อ.บแมน จะเปนอยางไรนนตดตามตอในฉบบหนานะคะ ...

https://www.gotoknow.org/user/somluckv/profile

ภาพ ทมงาน NUKM กบรางวล KM BIO Award 2005 จาก สคส. (สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม)

ทมาภาพ: https://www.gotoknow.org/posts/18927

8 รายงานพเศษ

ศ.ดร.สมยศ พลบเทยง คณบดคณะวทยาศาสตร

รวมแสดงความยนดกบ ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท

ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภลกษณ วรชพนท

“ครวทยาศาสตรดเดน” ประจาป ๒๕๕๗

ระดบอดมศกษา

ประวตและผลงำน ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท ไดมาปฏบตหนาทต�าแหนงอาจารย สงกดภาควชา

ชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร เมอป พ.ศ. 2536 โดยรบผดชอบ

งานสอนและการควบคมวทยานพนธของนสต ทงในระดบปรญญาตรและปรญญาโท

ในแขนงวชาดานชววทยาทวไป ปกษวทยา สตววทยา นเวศวทยาและการอนรกษสง

แวดลอม ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท เปนผทมจตวญญาณของความเปนครอยาง

แทจรง โดยตลอดระยะเวลาการท�างานไดปรบปรงและพฒนาการเรยนการสอน

ในแตละรายวชาอยางสม�าเสมอ มการจดกจกรรมการสอนเนนผเรยนเปนส�าคญ

ตวอยางเชน การสอน โดยการเรยนรจากการท�าวจยโครงงานขนาดเลกเพอใหผเรยน

เกดการเรยนรจากการปฏบต ท�าใหได องคความรอนน�าไปสการบรการวชาการส

ชมชน ซงนอกจากจะท�าใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน ทดแลว ยงเปนการ

พฒนาผเรยนในดานคณธรรมจรยธรรมควบคไปดวย ผลงานวจยทโดดเดนของ ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท ไดแก

“หนงสอคมอดนกในมหาวทยาลยนเรศวร” (ตพมพเผยแพร พ.ศ. 2555) และ “คมอเสนทางเดน

ดนก” (อยในระหวางด�าเนนการวจย) ซงไดถกน�าไปใชในกจกรรมในโครงการตางๆ มากมาย อาทเชน

กจกรรม “สะพายกลองสองนก” ซงเปนกจกรรมในโครงการของภาควชาฯ กจกรรม “นก-ปา-ฟา-ดาว”

ของ ชมรมฅนดนก มหาวทยาลยนเรศวร (จดตงในป พ.ศ. 2548) โดยม ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท เปน

อาจารยทปรกษาและสนบสนนใหนสตในภาควชาฯ ไดใชเวลาวางใหเกดประโยชน เปนผจดการบรการทาง

วชาการแกสถานศกษา และหนวยงานตางๆ ไดแก การจด workshop in birder training เพอใหโรงเรยน

สามารถจดตงชมนม “นกปกษรนเยาวในโรงเรยน” ได ตลอดจนเปนวทยากรในคายอนรกษตางๆ ทจด

กจกรรมการดนก เชน พนท อพ.สธ.- กฟผ. เขอนสรกต และเขอภมพล ซงนบวาเปนการบรณาการดาน

การเรยนการสอนน�าไปสงานวจยเพอใหบรการวชาการสรางเสรมการท�านบ�ารงศลปวฒนธรรมรวมกบการ

จดกจกรรมของนสตไดอยางเหมาะสม

ส�าหรบผลงานสรางสรรคทางดานวชาการอนๆ

ไดแก ผลงาน “นวตกรรมอนสทธบตรประเภทสงประดษฐ” เรอง “แผงไมพนทสรางรงของนกอแอน” ผลงาน

บทความในวารสาร Science News ของคณะวทยาศาสตร เรอง “นกกบความเปนเมอง” และ “แผงไมพนทสราง

รงตรงมมฉากและแผงไมพนทสรางรงตรงมม 130 องศา ของนกอแอน”

ผลงานเอกสารค�าสอนและต�าราในรายวชา นเวศวทยา ชววทยาสงแวดลอมและการอนรกษ นเวศวทยา

ของสตว และสตวไมมกระดกสนหลง รวมทงผลงานการวจยในสาขาวชาทเชยวชาญเกยวกบชววทยาและการส�ารวจ

นก สงแวดลอมและการอนรกษธรรมชาต จ�านวนกวา 15 ผลงาน โดยเฉพาะอยางยงในเรอง “ชววทยาการสบพนธ

ของนกแอนกนรง การส�ารวจและวเคราะหดชนทางสงคมของนกเพอประเมนสงแวดลอม” เปนตน

จะเหนไดวาตลอดระยะเวลาการท�างานในฐานะ “ครวทยาศาสตร” ของ ผ ชวยศาสตราจารย

ดร.ศภลกษณ วรชพนท ผมศรทธาในวชาชพคร มคณธรรมจรยธรรม มความซอสตยและจรรยาบรรณวชาชพ อทศ

ตนใหกบหนาทและความรบผดชอบในการเปนครวทยาศาสตรทเปนผใหความร และปลกฝงรากฐานความคดและ

จตส�านกดานการอนรกษธรรมชาตชววทยาสงแวดลอมใหเกดขนกบเยาวชนของชาต อนจะน�าไปสการพฒนาตน พฒนาประเทศชาต อยางยงยนถาวรสบไป ...

ในโอกาสน Bionews ขอรวมแสดงความยนดและนบเปนหนงในเกยรตภมแหงความภาคภมใจของภาคชววทยาเปนอยางยง ขอขอบคณขอมลจาก ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท

เรยบเรยงโดย สนย สธรรมใจ

ผลงานวจยทโดดเดน

ของ ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท

ผลงาน “อนสทธบตรประเภทสงประดษฐ”

ของ ผศ.ดร.ศภลกษณ วรชพนท

9Bionews ขอแสดงความยนดกบ ผชวยศาสตราจารย ดร. ศรสงวาลย ลายวเศษกล

ในโอกาสทไดรบการก�าหนดต�าแหนงทางวชาการเปน “ผชวยศาสตราจารย” และขอน�าเสนอผลงานทางวชาการของ ผศ.ดร.ศรสงวาลย ลายวเศษกล มาพอสงเขป ดงน

ผชวยศาสตราจารย ดร. ศรสงวาลย ลายวเศษกลสงกดหนวยวจย: ชววทยาของพช สาขาวชาทมความถนด: Plant Physiology, Photosynthetic Research

ผลงานตพมพ: 1. ศรสงวาลย ลายวเศษกล และสนทร ยงชชวาลย. 2554. เสนตอบสนองตอแสงของใบผกโขมภายใตความเขมขนหลายระดบของ คารบอนไดออกไซด. วารสารวทยาศาสตรเกษตร. ปท 42 ฉบบท 2 หนา 193-202.2. ศรสงวาลย ลายวเศษกล และสนทร ยงชชวาล. 2554. อทธพลของความเขมแสงตอจดชดเชยคารบอนไดออกไซดและประสทธภาพ คารบอกซเลชนของใบผกโขม. วารสารวทยาศาสตรเกษตร. ปท 42 ฉบบท 2 หนา 202-210.3. ชยชาญ มณรตนรงโรจน ศรสงวาลย ลายวเศษกล และอนพนธ กงบงเกด. 2553. การเพาะเลยงเนอเยอกลวยไมสงโตประหลาด. วารสาร วทยาศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร. ปท 7 ฉบบท 2 หนา 45-59.4. Laywisadkul S, Scagel CF, Fuchigami LH, Linderman RG. 2010. Tree growth stage and environment after pathogen inoculation alters susceptibility of pear trees to Phytophthora canker. Open Horticulture Journal. 3:1-10.5. Laywisadkul S, Scagel CF, Fuchigami LH, Linderman RG. 2010. Spraying Leaves of Pear Nursery Trees with Urea and Copper Ethylenediaminetetraacetic Acid Alters Tree Nitrogen Concentration without Infl uencing Tree Susceptibility to Phytophthora syringae HortTechnology. Apr; 20(2): 331-342.6. Srisangwan Laywisadkul. 2008. Factors affecting the incidence and severity of Phytophthora syringae cankers in pear (Pyrus communis) trees. ProQuest.

Bionews ขอตอนรบอาจารยคนใหมของภาควชาฯ ดร. ปรารถนา สมาศลป ซงไดรายงานตวเขาปฏบตหนาทตงแตวนท 19 พฤษภาคม 2557 ทผานมา ในโอกาสน ขอน�าเสนอประวตของ ดร. ปรารถนา สมาศลป โดยยอดงน

ดร. ปรารถนา สมาศลป

สงกดหนวยวจย: สรรวทยาของสตว สาขาวชาทมความถนด: Animal physiology, Neuroendocrinology, Electrophysiology

ประวตการศกษา: ปรญญาเอก: Ph.D. (Physiology and Biophysics), Case Western Reserve University, USA (ทนกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย) ปรญญาโท: วทยาศาสตรมหาบณฑต (สรรวทยา) มหาวทยาลยมหดล (ทน พสวท.) ปรญญาตร: วทยาศาสตรบณฑต (ชววทยา) มหาวทยาลยเชยงใหม (เกยรตนยมอนดบหนง) (ทน พสวท.) ผลงานตพมพ: 1. Samasilp P, Lopin K, Chan SA, Ramachandran R, and smith C. 2014. Syndapin 3 modulates fusion pore expansion in mouse neuroendocrine chromaffi n cells. Am J Physiol Cell Physiol 306: C831-43. 2. Samasilp P, Chan SA, and Smith C. 2012. Activity-dependent fusion pore expansion regulated by a calcineurin- dependent dynamin-syndapin pathway in mouse adrenal chromaffi n cells. J Neurosci 32: 10438-10447. 3. Hill J, Lee SK, Samasilp P, and Smith C. 2012. Pituitary adenylate cyclase-activating peptide enhances electrical coupling in the mouse adrenal medulla. Am J Physiol Cell Physiol 303: C257-266. 4. Samasilp P, Chan SA, and Smith C. 2012. Dynamin I regulates activity-dependent fusion pore dilation via a calcineurin- dependent pathway in mouse adrenal chromaffi n cells. Biophysical J 102: 321a. 5. Samasilp P, Doreian B, Chan SA, and Smith C. 2011. Activity-dependent fusion pore dilation mediated by a dynamin I- syndapin pathway. Biophysical J 100: 408a. 6. Samasilp P, Watanapa WB, Wongkajounsilp A, and Watanapa P. 2005. Characterizaiton of ionic currents in Thai cholangiocarcinoma cell lines. Siriraj Med J 57 (Suppl. 1: Jul): 36.

อำจำรยคนใหมของภำควชำฯ

ผชวยศำสตรำจำรยคนใหมของภำควชำฯ

10

ประชมวชำกำรและเสวนำวชำกำรกลวยไมประเทศไทย ครงท 2

งำนประชมวชำกำรวทยำศำสตรและเทคโนโลยเพอเยำวชน

ภาพบรรยากาศในงาน “ประชมวชาการและเสวนาวชาการกลวยไมประเทศไทย ครงท 2”

ภาพบรรยากาศงานประชมฯ

เมอวนท 22 – 23 กรกฎาคม 2557 ทผานมา ศ.ดร.สจนต

จนายน อธการบดมหาวทยาลยนเรศวร ไดใหเกยรตเปนประธานเปด

งาน “ประชมวชาการและเสวนาวชาการกลวยไมประเทศไทย ครงท 2”

โดยในปนคณะวทยาศาสตรมความยนดเปนอยางยงในโอกาสท ทาน

ศาสตราจารย ระพ สาครก ราษฎรอาวโส นกวจย นกวชาการเกษตร ผ

บกเบกวงการกลวยไมของประเทศไทย ไดใหเกยรตมาแสดงปฐกถาพเศษ

ในครงนดวย นอกจากนยงมการบรรยายพเศษในหวขอทนาสนใจภายใน

การประชมฯ ซงไดรบความสนใจจากนกวจย นกวชาการเกษตร นสตและ

ผสนใจทเขารวมประชมเปนอยางมาก ... งานนขอชนชมและแสดงความ

ยนดกบ ดร.ประสข โฆษวฑตกล ผศ.ดร.อนพนธ กงบงเกด และนสตทม

งานทท�างานกนอยางขะมกเขมน จงท�าใหการจดงานประชมฯ ครงน

ส�าเรจลลวงไปไดดวยด ...

งานประชมวชาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเยาวชน

(วทท. เพอเยาวชน) ครงท 9 จดขนเปนประจ�าทกป เพอใหนกเรยน

นสต นกศกษา ไดน�าเสนอผลงานวจยดานวทยาศาสตร คณตศาสตร

และเทคโนโลย บนเวททางวชาการ ไดแลกเปลยนความรกบผทรงคณวฒ

นกวจยและนกวชาการ และสรางเครอขายความรวมมอทางการวจย

ตลอดจนเผยแพรใหความรดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย

ใหกบเยาวชนของประเทศ ภาควชาฯ น�าโดย ดร.เนรสา คณประทม รอง

หวหนาภาควชาฯ จงไดน�านสตในโครงการทนพสวท. และทนเรยนดฯ

เขารวมกจกรรมในครงนดวย ในระหวางวนท 30 พฤษภาคม – 1 มถนายน

พ.ศ. 2557 ณ ศนยนทรรศการและการประชมไบเทค บางนา กรงเทพฯ

งานประชมสมมนา

11 ภาพเปนขาว ภาพเปนขาวงำนสปดำหวทยำศำสตรแหงชำต ครงท 25

คำยนกศกษำทนโครงกำรพฒนำก�ำลงคนดำนวทยำศำสตร ครงท 5

ภาพบรรยากาศงานสปดาหวทยาศาสตร ณ พพธภณฑธรรมชาตวทยา

ภาพบรรยากาศกจกรรมคายฯ

เมอวน ท 18 – 20 สงหาคม 2557 ทผ านมา

ภาควชาชววทยารวมกบคณะวทยาศาสตรไดจด “งานสปดาห

วทยาศาสตรแหงชาต ครงท 25 จดประกายความคด พฒนา

ชวตดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย” โดยในพธเปดมการ

บรรยายพเศษเรอง “การเรยนการสอนวทยาศาสตรในศตวรรษ

ท 21” โดย ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช ส�าหรบ

อาคารภาควชาฯ นอกจากสวนของพพธภณฑธรรมชาตวทยา

ซงไดมการจดแสดงตวอยางสงมชวตและความร ทางดาน

ชววทยาทนาสนใจแลว ยงมนทรรศการตาง ๆ เชน “โลกของ

กลองจลทรรศน” “สงมชวตในความมด” และ “กจกรรมของ

ชมรมฅนดนก” เปนตน ซงไดรบความสนใจจากนกเรยน นสต

และประชาชนผสนใจเปนอยางมาก นบเปนหนงในพนธกจดาน

บรการวชาการของภาควชาฯ ทจดขนเปนประจ�าทกป ....

ดวยในระหวางวนท 27 – 29 พฤษภาคม 2557 ดร.เนรสา คณประทม รองหวหนาภาควชาฯ ไดน�านสตทนเรยนดฯ ชนป 1

ของภาควชาฯ เขารวมในกจกรรมคายนกศกษาทนโครงการพฒนาก�าลงคนดานวทยาศาสตร ครงท 5 (ทนเรยนดวทยาศาสตรแหง

ประเทศไทย) ณ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร เพอเตรยมความพรอมในการเปนนสตทนเรยนดฯ

ทมคณภาพตอไป

ภาพบรรยากาศกจกรรมคายฯภาพบรรยากาศกจกรรมคายฯภาพบรรยากาศกจกรรมคายฯ

ในประเทศสหรฐอเมรกาแนวคดเรอง “ทกษะแหงอนาคต

ใหม: การเรยนรในศตวรรษท 21” ไดถกพฒนาขน โดยองคกรความ

รวมมอเพอทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 (Partnership for 21st

Century Skills) หรอเรยกยอๆ วา เครอขาย P21 ทมความกงวลและเหน

ความจ�าเปนทเยาวชนจะตองมทกษะส�าหรบการออกไปด�ารงชวตในโลก

แหงศตวรรษท 21 ทเปลยนไปจากศตวรรษท 20 และ 19 จงไดพฒนา

วสยทศนและกรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 ขน สามารถ

สรปทกษะส�าคญอยางยอๆ ทเดกและเยาวชนควรมไดวา ทกษะการเรยน

รและนวตกรรม หรอ 3R และ 4C ซงมองคประกอบ ดงน

• 3 R ไดแก Reading (การอาน), การเขยน (Writing) และ

คณตศาสตร (Arithmetic) และ

• 4 C (Critical Thinking - การคดวเคราะห, Communi-

cation- การสอสาร Collaboration-การรวมมอ และ Creativity-

ความคดสรางสรรค รวมถงทกษะชวตและอาชพ และทกษะดาน

สารสนเทศสอและเทคโนโลย และการบรหารจดการดานการศกษาแบบ

ใหม

นอกจากน เซอรเคน โรบนสน (Sir Ken Robinson) นกการ

ศกษาระดบโลก ไดอธบายถง “การเปลยนแปลงแนวคดดานการศกษา

ในศตวรรษท 21 (Changing Education Paradigms)” ซงเนนย�า

ถงความจ�าเปนในการเปลยนแปลงแนวคดการจดการศกษาระบบโรงงาน

มาเปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดคดอยางสรางสรรคและ

เขากบบรบทของโลกทไดเปลยนแปลงไป

ส�าหรบประเทศไทย ศ.นพ. วจารณ พานช ไดเปนผรเรมและ

มบทบาทส�าคญในการผลกดนกรอบแนวคดของการพฒนาทกษะแหง

อนาคตใหม โดยไดเขยนหนงสอทชอวา “วถสรางการเรยนรครเพอศษย

ในศตวรรษท 21”

ขอมลจาก: http://www.qlf.or.th/Home/Contents/417

แลกเปลยนเรยนรเพมเตมไดท: http://www.p21.org/, http://www.scribd.com/

doc/97624333/การศกษาในศตวรรษท-21, http://www.jsfutureclassroom.

com/news_detail.php?nid=208, http://sirkenrobinson.com/, http://www.

ted.com/talks/ken_robinson_changing_education_paradigms

12

จดหมายขาวภาควชาชววทยา

แลกเปลยนเรยนร แลกเปลยนเรยนร

A. sativa เรยบเรยง

ทกษะแหงอนำคตใหม: กำรเรยนรในศตวรรษท 21

จดท�าโดย ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร โทรศพท 0-5596-3302 โทรสาร 0-5596-3301

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยนเรศวร ต�าบลทาโพธ

อ�าเภอเมอง จงหวดพษณโลก 65000

ช�าระคาฝากสงเปนรายเดอน

ใบอนญาตเลขท ๘๕/๒๕๒๑

พษณโลก