Vol.1

No.

5 /

Chap

ter 2

June

201

5

Chapter

2

•ฝกEFทกษะสมองเพอชวตทสำ�เรจ สงเสรมทง9ดานดวยสองมอพอแม• หลากงานวจยเพอเข�ใจและตอกยำ�คว�มสำ�คญของ EF

•ฝกEFทกษะสมองเพอชวตทสำ�เรจ สงเสรมทง9ดานดวยสองมอพอแม• หลากงานวจยเพอเข�ใจและตอกยำ�คว�มสำ�คญของ EF

Vol.1 No.5 / Chapter 1 June 2015

เจาของ : กลมบรษท อารแอลจ สรางสรรคโดย : นตยสาร ModernMom Contact Us กลมบรษท อารแอลจ 932 ถนนประชาชน แขวงวงศสวาง เขตบางซอ กรงเทพฯ 10800กองบรรณาธการ การตลาดและประชาสมพนธ โทรศพท 0 2831 8400, 0 2913 7555 ตอ 4420-4424, 3520, 3535 โทรสาร 0 2831 8499อเมล : mmm@rlg.co.thแผนกโฆษณา โทรศพท 0 2831 8400, 0 2913 7555 ตอ 3361, 3332, 3359, 3345, 4723 โทรสาร 0 2831 8477 อเมล : rungladda@rlg.co.th

www.modernmommag.comwww.booksmile.co.thwww.issuu.comโดย search modernmom focus

ExecutiveFunctions สวสดคะคณแมModernMomทกทาน ModernMom Focus กบ Hot Issue เรองใกลตว นนคอ “สมอง” ของลกนอย ชวนมาท�าความรจกกบ EF = Executive Functions การท�างานของสมองสวนหนา ท�าหนาทเกยวกบทกษะการคดเพอใหชวตส�าเรจ ประกอบดวยทกษะ 9 ดานทเปนคยเวรดส�าคญเพอความส�าเรจ ในชวตของลก EF = Executive Functions จ�าเปนอยางยงตอการก�าหนดชวตลกในอนาคต และตองไดรบการสงเสรมใหใชทกษะนอยางตอเนองโดยเฉพาะชวงอายแรกเกด-6 ขวบเปนชวงทองท EF จะพฒนาไดอยางมประสทธภาพสงสด ซงเปนหนาทของคณพอคณแมทจะสงเสรมลกดวยวธการถกตองและเหมาะสม ModernMom Focus

Chapter 1 : รจก เขาใจ EF=ExecutiveFunctions เพอความสำาเรจของชวต

Chapter 2 : CEOofBrain พฒนาทกษะ 9 ดานเพอความสำาเรจในชวต

4

ทางเลอกทางรอด ของไทยในยคสงคมออนแอ

Chapter 2 >>

ทางเลอกทางรอด ของไทย

5

ทางรอดของเดกไทยในสถานการณขาดทกษะ EF

ตวอยางสถานการณปญหาทได

หยบยกมาขางบนนน ดจะไมใชเรอง

ใหมในสงคมไทย ทเดกและเยาวชน

ถกมองวาเตมไปดวยความบกพรองทง

ทางจตใจ ทางสงคม และการเรยนร

แตสงทก�าลงจะเปนเรองใหมใน

สงคมไทยกคอ เราไมสามารถปลอย

ใหปญหาเหลานเกดขนตอไปอยาง

เรอรงไดอกแลว เพราะนนคอการ

Chapter 2 >>

ท�าให สงคมไทยอ อนแอลงเรอยๆ

และอยในจดวฤตได

หนทางหนงทก�าลงเป นทจบตา

และเ ชอว าเป นทางเลอกทางรอด

แกสงคมไทยกคอ การฟ นฟทกษะ

เพอพฒนาสมองใหแก เดกอนเป น

อนาคตของชาต ดวยทกษะการคด

เ พ อ ช ว ต ท ส� า เ ร จ E x e c u t i v e

Functions หรอ EF นนเอง

6

Chapter 2 >>

Executive Functions หรอ EF

นนมความส�าคญตอการพฒนาเดก

เปนอยางมาก โดยเฉพาะในเดกเลก

ตงแต วย 3 ขวบเป นต นไปจนถง

วย 6 ขวบ EF คอเครองมอทจะท�าให

เดกนอยตวเลกๆ ของเราไดเตบโต

เปนมนษยผใหญทสมบรณ ถงแมวา

เดกๆ จะไมไดเกดมาพรอมกบทกษะ

EF ตงแตเกด แตพวกเขากเกดมา

พรอมศกยภาพทจะเรยนร EF ได

เปนอยางด

ในทางวทยาศาสตรนน มความ

เชอมโยงใหเหนระหวางสมองของ

เดกวย 3 ขวบกบการพฒนาดาน EF

ดวยวา สมองของเดกวย 3 ขวบเปน

อาย

ทกษะ

บรหา

รจดก

ารชว

ต

สมองทพรอมส�าหรบการเรยนรอยาง

มระบบทกดาน เปนวยทเหมาะสม

ส�าหรบการพฒนาสมอง ไมวาจะเปน

การพฒนาพนฐานทางดานอารมณ

พฒนาประสาทส มผ ส และการ

เคลอนไหว พฒนาการรบร ตนเอง

พฒนาการรบร ผ อ น และพฒนา

กระบวนการรคด ซงใชเทคนคการสอน

แตกตางกนออกไปตามชวงวยของเดก

เดกวย 3-6 ขวบจงถอวาเปนวย

ทส�าคญทสด เปนโอกาสดมากทจะ

ปลกฝงทกษะ EF และเมอปลกฝง

ไวแลว ทกษะนจะอย ไปกบเดกจน

เตบโต กระทงไปเปนวยรนและผใหญ

ตอนตน แตหลงจากพนวย 6 ขวบ

3-6 ป สำาคญทสดในการพฒนา EF3-6 ป สำาคญทสดในการพฒนา EF

7

Chapter 2 >>

Synapse Formation

36 weeks

gestationNewborn

3months

6 months

2 years

4 years

6 years

Synapse Pruning

ชวงอายกบการพฒนา EFชวงอายกบการพฒนา EF

ไปแลว อตราการเรยนรกจะลดลง

ภาพแสดงเสนใยสมองนน แสดง

ใหเหนวา โดยปกตแลว สงทเดกควร

ไดรบการพฒนาในชวงวย 3-6 ขวบ

เ ป น อย า งแ รกค ออาหาร ท อ ดม

ไปดวยโภชนาการทด และการกระตน

พฒนาการเพอพฒนาสมอง ไมว า

จากพอแม คร หรอโรงเรยน หาก

ไมมการสงเสรมศกยภาพของเดกใน

ชวงน สมองจะพฒนาไมได เตมท

ขอมลทเคยจดจ�าเกบไวกอนหนาน

จะหายไปอยางสนเชง

ดงนนในชวงวย 3-6 ขวบหากเดก

ไมไดรบการฝกฝนเทาทควร ไมวา

จะจากส ง แวดล อมหร อจากการ

ปฏสมพนธกบผ ใหญกตาม จะกลาย

เปนขอเสยอยางมากตอเดก เพราะ

หลงจากวย 6 ขวบไปแลว เดกจะไม

สามารถรบการเรยนร ได อย าง ม

ศกยภาพเทาเดมไดอก

นอกจากน ในวย 3-6 ป หาก

พอแมละเลย ทอดทงเดก ใชความ

รนแรง หรอละเ มดสทธของเดก

กจะ ยง เป นการป ดกนการพฒนา

ของศกยภาพสมอง ซงท�าให การ

พฒนา EF ดอยลงไปอยางเหนไดชด

และ ยงกระทบกบ โครงสร า งการ

ท�างานของสมองและการพฒนา EF

ทมอยแลวใหเสยหายมากขนไปดวย

8

ทำาอยางไรใหเดกไทยม EF แขงแรง

1 3

ก�รดแลสขภ�พสมอง

ก�รจดก�รสงแวดลอม

ก�รสร�งประสบก�รณทด

แกเดก

2

หลกการสร�งนงร�นทด3ขอ กระบวนการสรางทกษะ Executive Functions หรอ EF ใหแขงแรงนน มการเปรยบเทยบไววา เปนเสมอนการ “สรางนงราน” ใหเดก อนหมายถง การเรมตนสรางรากฐานอนมนคงแขงแรงกอนทพวกเขาจะสามารถ ใชทกษะเหลานไดตามลำาพงเมอโตขน

9

Chapter 2 >>

1.สรางกจวตรประจำาวนทเปนแบบอยางพฤตกรรมทางบวก เชน

การสรางสภาพแวดลอมทสนบสนน

ตอการเจรญเตบโตทด บนความสมพนธ

ทไววางใจกน

2.เนนความสำาคญและฝกฝน 5 ดาน อยางตอเนอง ไมวาจะโดย

พอแม คร หรอโรงเรยน คอ

• การสรางพนฐานอารมณ

• สงเสรมประสาทและการเคลอนไหว

• การเรยนรตวเอง

• การเรยนรผอน

• การสงเสรมกระบวนการรคดเพม

ศกยภาพสตปญญาและการคดวเคราะห

3.การสรางวนยใหเดกในชวตประจำาวน ใหรจกรอคอย ใหรจกการ

เขาคว

4.ฝกเดกใหรจกควบคมอารมณตวเอง และสามารถแสดงออกไดอยาง

เหมาะสม

5.สอนเดกใหเขาใจความรสกของตนเองและเพอนๆ รวมทงเขาใจ

ความรสกของคนอนๆ

6.สงเสรมกจกรรมทฝกความจำา และฝกสมาธอยเสมอๆ เชน กจกรรม

เลนดนตร วาดรป ระบายส หรอท�างาน

ศลปะอนๆ การฟงเพลง อานหนงสอ

เขยนหนงสอ

7.สงเสรมกจกรรมสรางเสรมจนตนาการ เชน การเลนบทบาทสมมต

การเลานทาน เลาเรองประสบการณ

สอดแทรกคณธรรมจรยธรรมผาน

ตวละครในนทาน

8.เปดโอกาสใหเดกไดเรยนร สงแวดลอม ไดทองเทยวส�ารวจโลก

กวาง ไดพบเจอคนใหมๆ

9.หลกเลยงของเลนสำาเรจรป ท เดกไมไดฝกแก ปญหา สงเสรม

กจกรรมหลากหลายทเดกไดลงมอท�า

ดวยตนเอง (Leaning by Doing) ซงม

กระบวนการ วางเปาหมาย จดล�าดบ

กอนหลง อดทน ชางสงเกต และเรยนร

ขนตอน เมอเจอปญหาใหคดทางออก

ใหมๆ และเมอเสรจแลวควรประเมนผล

ทไดวาดพอหรอไม

10.ใหกำาลงใจเดกๆเสมอเมอทำา สงตางๆ ไดสำาเรจ ไมวาจะเปนเรอง

เลกหรอใหญกตาม

วธการสรางเสรมทกษะการคด

เพอชวตทสำาเรจExecutive Function หรอ EF ทถกตอง

10

กบบทบาทในการพฒนา EF

Chapter 2 >>

พอแมนนมหนาทโดยตรงทจะสงเสรม สนบสนน ใหลกเกดการเรยนร ทกษะ EF ในทกๆ ดาน โดยเฉพาะจดเรมตนของการพฒนาสมอง จากโภชนาการทด เชนอาหารปลอดภยและครบ 5 หม นมทมคณภาพ ควรสงเสรมใหลกดมนมทกวน และไมละเลยทจะทำากจกรรมกบลกเสมอ ไมวาจะในบานหรอนอกบาน

11

พอแมยคใหมนนตองสงเสรม

อปนสยของเดกใหสามารถจดการ

อารมณตนเองได เปนแบบอยาง

ทดส�าหรบเดก พอแมคอตวอยาง

แหงการเลยนแบบของลก เปนแรง

กระตนททรงพลงทสด หากพอแม

ใสใจทจะสรางพฤตกรรมเชงบวกให

เกดขนในบาน จะท�าใหเดกๆ สามารถ

มทกษะ EF ไดโดยไมยากเลย ในทาง

กลบกน หากพอแมเองทอดทงเดก

ไมใสใจฝกฝนทกษะใดๆ ไมเพยงแต

ทกษะจะไมเพมพนแลว ยงจะลดทอน

ความสามารถอนๆ ของเดกใหลดลง

อกดวย

กจกรรมทพอแมสามารถมสวน

ส ง เ ส ร มท กษ ะ EF แก ล ก ไ ด ด

และท�าไดในครอบครว ยกตวอยาง

เชน กจกรรมการฝกสมาธ การเดน

จงกลม การออกก�าลงกาย การเตน

แอโรบก การเลนดนตร การอานนทาน

หรอหนงสออนๆ การเลนประกอบเพลง

หรอเกมงายๆ เชน การใหเดกลองท�า

สงทตรงขามกบค�าสง เชน ถาใหเดก

จบหว เดกตองจบทเทาแทน แตถา

บอกใหเดกจบทเทา กบอกเดกจบหว

เปนตน การใชค�าสงหลอกลอเปน

กลวธหลอกใหเดกสบสน แตหากเดก

ตงใจฟงมากพอจะสามารถยบยงตว

เองไมใหท�าตามค�าสงหลอกได

Chapter 2 >>

12

กบงานวจยสำาคญ

สำาหรบเดก

Chapter 2 >>

ปจจบนมงานวจยมากมาย ทงในระดบประเทศและระดบ สากลโลก ทชวยสนบสนนแนวคดในเรอง Executive Functions หรอ EF อยางเหนความสำาคญ และเปนความหวงชวยใหสงคมไทยไดรบการแกไขไดในอนาคตอยางจรงจง

การออกก�าลงกายเปนกจกรรมท

มประโยชนตอสขภาพกายและจต

ซงชวยใหอารมณดขน มสมรรถนะของ

การรคด ซงรวมถงความจ�า สมาธ

การรบร ทท�าใหเกดพฤตกรรมการ

แสดงออก รวมถงการท�างานของสมอง

ระดบส ง (Execut ive Funct ions)

ไดดขน

กลมวจยและพฒนาทางแพทยทางเลอกแบบบรณาการ มหาวทยาลยขอนแกน (Integrative Complementary Alternative Medicine)

13

Chapter 2 >>

เดกท เ ลนดนตรมการท� างาน

ประสานร ะหว า งม อและตา ได ด

มความคลองทางภาษาไดดกวา โดย

สามารถลากเสนเชอมตอระหวาง

วงกลมกบตวเลขสลบกนไดด ทง

ยงคดค�าศพทแยกตามประเภท การ

วาดรปสญลกษณและรปทรงตางๆ

การจ�าตวเลขไดด แมจะยงตองการ

ผลการวจยแบบระยะยาวมารองรบ

แตกประเมนเบองตนไดวา ดนตร

เปนสวนหนงทท�าให EF พฒนาขน

ไดดวย

จ า ก ก า ร ศ ก ษ า ข อ ง น ก ว จ ย จ า ก Laboratories of Cognit ive Neuro- sc ience จาก Bos ton Ch i ld ren ’s Hospital ในรฐ Massachusetts ประเทศสหรฐอเมรกา

จากความบกพ รอ งของ EF

เปนสาเหตหนงของการตดสารเสพตด

ในการวจยน ไดถายภาพสมองทม

อาการ แลวพบความบกพรองของสมอง

สวนหนาในผทตดยาเสพตด ซงความ

บกพรองของสมองสวนหนานท�าให

ไมสามารถยบยงความคดและการ

กระท�าทเกยวของกบทกขนตอนของ

ยาเสพตดได ต งแตการเขาไปอย

ในสถานการณเสยง การทดลองใชยา

รศ.ดร .นวลจนทร จฑาภก ดกล ผเชยวชาญดาน EF ของไทย จากศนยวจยประสาทวทยาศาสตร สถาบนชววทยาศาสตรโมเลกล มหาวทยาลยมหดล

14

กบการปฏรปการศกษา

จงเกดค�าถามทวา การเรยนการ

สอนของไทยในปจจบนนนสามารถ

ชวยเสรมสรางทกษะ EF ไดมาก

นอยแคไหน ระบบการเรยนการสอน

ของไทย สรางใหนกเรยนเปนอยางไร

ในปจจบน และสามารถน�าพาเดกไทย

ไปสศตวรรษท 21 ไดดหรอไม

ผ เช ยวชาญดานการศกษาไดม

ค� าแนะน� าท ควรน� า ไปคร นคด ใน

ทกภาคสวนทวา หากการศกษาของ

ไทยยงไมเปลยนแปลง เนนแต IQ

Chapter 2 >>

จดแลวทอง ทองแลวจ�า จ�าแลวสอบ

สอบแลวลม อนบาลกเนนแตเรงเรยน

เขยนอานเพอสอบเขา ป.1 หาก

เปนแบบนตอไปเรอยๆ ความหวง

ทเดกไทยจะชวยท�าใหสงคมมคณภาพ

ขนกคงยงรบหรลง

การศกษาไทยจ�าเปนตองปฏรป

และตองปรบเปล ยนกระบวนการ

เรยนการสอนอยางจรงจง เดกอนบาล

ควรไดรบการเรยนรแบบ Act ive

Learning โดยการเลนและลงมอท�า

อยางทเรากำาลงนกหวงถงโลกในศตวรรษท 21 วา จะเตมไปดวย ความซบซอน เปลยนแปลงรวดเรวและมปญหารอบดาน และหนทาง ทจะแกปญหาไดคอการทำาใหเดกมทกษะ EF ทดมากพอทจะชวยกน สรางสงคมคณภาพในภายภาคหนา

15

Chapter 2 >>

ไดเรยนรผานการท�าโครงการทชวย

สงเสรมทกษะการคดให เดก เชน

เปน Problem Based Learning หรอ

Project Based Learning

การน�า EF ไปใช ในการเพม

บทเรยนหรอทฤษฏใหม ไมจ�าเปน

ตองมอปกรณราคาแพง แตตอง

ท�าความเขาใจกบหลกการเพอพฒนา

ทกษะ EF โดยสงเกตวาเดกแตละคน

มจดแขงและจดออนดานใด แลว

ฝกฝนเสรมสรางในดานนน ผาน

ประสบการณจรง

นอกจากน แนวทางการเรยนการ

สอนแกเดกในศตวรรษท 21 จะมงเนน

การหนนหลงใหเยาวชนสามารถทจะ

ออกไปด�ารงชวตในโลกอยางมทกษะ

ทดมการพฒนาวสยทศนและกรอบ

ความคด เพ อการ เร ยนร ท ส� าคญ

โดย เฉพาะทกษะการ เร ยนร และ

นวตกรรมหรอ 3R และ 4C ซงมองค

ประกอบไดแก 3 R ไดแก การอาน

(Reading), การเขยน (Writing) และ

คณตศาสตร (Arithmetic) และ 4C

(Critical Thinking - การคดวเคราะห,

C ommu n i c a t i o n - ก า ร ส อ ส า ร

Col laborat ion-การรวมมอ และ

Creativity ความคดสรางสรรค รวมถง

ทกษะชวตและอาชพ และทกษะดาน

สารสนเทศสอและเทคโนโลย และ

การบรหารจดการดานการศกษาแบบใหม

ท ส� า คญท ส ด แห ง กา รปฏ ร ป

การศกษากคอบทบาทของคร ซง

จะเปนผท�าใหเดกสามารถ "ลงมอ

ท� า " ได เอง ครต อง เปนผ ส ร า ง

แรงจงใจ (Motivation) และเปนโคช

(Coach) เปนผฝกฝน (Trainer)

เพอใหนกเรยนไดร วธ เรยน หรอ

Learn How to Learn นนเอง

แนวทางของครแห งศตวรรษ

ท 21 คอการออกแบบการสอน

ทงทางวชาการ ขอมล แหลงความร

ปรบปรงเนอหาใหปจจบนและตรง

กบความเปนจรง สรางปฏสมพนธ

การเรยนทด มการประเมนตวเอง

อยสม�าเสมอ จงจะชวยใหการปฏรป

การศกษาเกดขนไดจรง

ทสำาคญทสดแหงการปฏรปการศกษากคอบทบาทของครซงจะเปนผทำาใหเดกสามารถ"ลงมอทำ�"

ไดเอง

16

การมความสามารถในการบรหาร

การจดการชวตนนมความส�าคญ

ตอมนษยเราทกคน และยงชวยท�าให

สงคมมคณภาพขนได การเปนคน

ทคดเปน ท�างานเปน แกปญหาเปน

อยกบคนท เปนผม งมนในการท�า

สงตางๆ อยางลลวง และมความสข

คอคนทมกประสบผลส�าเรจ ไมวา

ในการ เ ร ยน ช ว ตส วนต ว ช ว ต

ครอบครว หรอในการท�างานประกอบ

Chapter 2 >>

อาชพกตาม

หาก เ ร า ได ปฏ ร ปกา ร เ ร ยน ร

ของเดกไดดแลว ทงในปจจบนและ

อนาคต เราจะมบคลากรทมคณภาพ

และเปนผประสบความส�าเรจ ซง

คนเหลานนจะเปนคนทม เหตผล

คดเปนระบบ สามารถคดวเคราะห

เร องราวไดด มการพจารณาไตรตรอง

ทด สามารถตดสนใจไดอยางเหมาะสม

รจกวางแผนกอนลงมอท�า เมอลงมอ

ตวชวดความสำาเรจแหงการพฒนาเดก

ดวยทกษะ EF

การเสรมสรางทกษะการคดเพอใหชวตสำาเรจ Executive Functions หรอ EF นนแมจะเปนเรองใหมในสงคมไทย แตกไมไดยากเกนไปนกทจะทำาใหเกดขนไดจรง ดวยกญแจทวา “ปฏรปการศกษา ปฏรปครผสอน ปฏรปการดแลเดกทงในบานและนอกบาน ตงจดมงหมายใหมใหกบการพฒนาการเดก คอเพอเปนมนษยทสมบรณ มากกวาจะเปนแคคนเกงเทานน”

17

Chapter 2 >>

กสามารถท�าไดอยางเปนขนเปนตอน

ไมสบสน หากท�าไปแลวมอปสรรค

กสามารถแกไขได หรอคดคนทาง

ออกใหมๆ ไดทงยงสามารถจดการ

สมพนธภาพไดด เพราะรจกควบคม

อารมณ ควบคมพฤตกรรมตนเอง

จนเปนทยอมรบของคนรอบตว

ใ น โ ล กท เ ต ม ไ ปด ว ย ส ง ย ว ย

ไม ว าจะ เปน การพนน เกมสท

ไมสรางสรรค ยาเสพตด แอลกอฮอล

EF= ExecutiveFunctionsคดเปนทำาเปนเรยนรเปนแกปญหาเปน

อยกบผอนเปนมความสขเปน

ส งเราทางเพศฯ จตใจท เขมแขง

จะสามารถเอาชนะไมใหเสพตดสง

เหลานไดงาย สามารถควบคมตนเอง

ได ยบยงชงใจได ไมตกเปนเหยอ

ของสถานการณใดๆ

นคอตวอยางของผประสบความ

ส�าเรจในชวต คอภาพของคนใน

สงคมทเราฝนเอาไว ทงในศตวรรษ

นและศตวรรษหนา และนคอผลจาก

การพฒนา EF ททรงพลงนนเอง •

ด�วนโหลดทกวนท 15 และ 30 ของทกเดอน

ด�วนโหลดฉบบยอนหลง