ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ...

14

Transcript of ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ...

Page 1: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล
Page 2: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ค ำน ำ ความร ความสามารถทประกอบกนขนมา จากการศกษาเรยนรและประสบการณทสงสมมา

เปนเวลานาน เปนสงททรงคณคา ด ารงไวซงความเปนเอกลกษณ และมประโยชนอนมหาศาลแกมวลมนษยชาต อ าเภอสอยดาวเปนอ าเภอหนง ในจงหวดจนทบร ทตระหนกถงความส าคญของภมปญญาทองถนหรอภมปญญาของชาวบานในเขตอ าเภอสอยดาว ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอสอยดาว โดยหองสมดประชาชนอ าเภอสอยดาว จงไดพยายามสบคน แสวงหาภมความรในแขนงตางๆ ทงนเพอการศกษาเรยนรของสมาชกหองสมดและประชาชนผสนใจ โดยไดรบการอนเคราะหขอมลจากผรเอง และหนวยงานทงภาครฐและเอกชน

ภมปญญาทองถน อ าเภอสอยดาว ความหมาย ภม หมายถง พนหรอพนเพ ปญญา หมายถง ความรอบร ความฉลาดทเกดขนในการเรยนและการคด ดงนน ภมปญญา จงหมายถง พนความร องคความรความสามารถ ภมปญญาไทย หมายถง องคความร ความสามารถและทกษะของคนไทย อนเกดจากการสงสมประสบการณ ทผานกระบวนการเรยนร การเลอกสรร การปรงแตง การพฒนา และการถายทอดสบตอกนมา เพอใชแกปญหาและพฒนาชวตของคนไทยใหสมดลกบสภาพแวดลอม ภมปญญาอ าเภอสอยดาว หมายถง พนความร องคความรความสามารถของประชาชน ซงเปนผลงานการรวบรวม และการศกษาภมปญญาไทยในอ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร

ภมปญญาชาวบาน ดานผลตภณฑ

ภมปญญาทางดานการเกษตร (ปยชวภาพน านมเหลองหมกจากแมโคคลอดใหม ) แรงบนดาลใจ ในการท าปยชวภาพน านมเหลองหมกจากแมโคคลอดใหม คอ คณวนนา ศรสงคราม คดวาอาชพการเลยงโคนมมการถดถอยอยางมาก มรายไดไมคมทน ปจจยในการผลตเพมขน ทงคาครองชพ คาน ามน ฯลฯ แตราคาน านมไมปรบขน หากไมชวยเหลอเกษตรกร เกษตรกรกคงจะประสบปญหาการ

Page 3: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ขาดทนอยางแนนอน ดงนนจงมองวาในโคนมนนมอะไรดบาง ทจะน ามาใชใหเกดประโยชน ค าตอบก คอ น านมเหลองของแมโคคลอดใหม ทเกษตรกรสวนมากจะทงไปโยไมเลงเหนคณคา

คณวนนา ศรสงคราม มประวตการท างานดงน - ป พ .ศ . 2534 เปนสมาชกสหกรณโคนม -

ป พ .ศ . 2535 ไดรบการคดเลอกใหเปนคณะกรรมการสหกรณโคนมและเปนอนกรรมการฝายโรงนมน านมดบ - ป พ .ศ .2536 ไดรบคดเลอกใหเปนรองประธานสหกรณโคนมของอ าเภอสอยดาว - ป พ .ศ . 2542 ไดรบคดเลอกใหเปนประธานผตรวจสอบกจการภายในสหกรณโคนมสอยดาว -ป พ .ศ . 2546 ด ารงต าแหนงเปนประธานสหกรณโคนมสอยดาว โคนมทคลอดใหมใน 7 วน จะตองรดน านมเหลองทงซงน านมเหลองนอดมไปดวยโปรตน ฮอรโมนและสารตางๆ ทมประโยชนตอการเจรญเตบโตของพชผกและผลไมท าใหพชผกและผลไมมผวสวย ในชวงแรกเมอไดผลผลตจากการหมกแลว สวนมากจะขายใหกบเกษตรกรแถวอ าเภอโปแงน ารอน จากนนจงมเกษตรกรจากทงบรเวณใกลเคยง จนทบร และแถบภาคใตซอไปใช ซงสวนมากจะใชปยน านมเหลองหมกนกบยางพารา เพราะเมอถงหนายางจะท าใหผวยางไมปดเสย ส าหรบน านมเหลองของแมโคคลอดใหมนนทางสหกรณโคนมซอมาจากเกษตรกรผเลยงโคนมกโลกรมละ 10.-บาท ซงวว 1 ตว มน านมเหลองประมาณ 100 - 200 กโลกรม โดย 1 เดอน จะมลกววคลอดประมาณ 700 ตว แตน านมนตองไมมยาปฏชวนะซงมาจากการฉดยา โดยจะตองตรวจสอบประวตโคนมดวยซงววทกตวจะมขอมลทสหกรณอยแลวโดยทางสหกรณโคนมขายปยน านมเหลองหมกใหเกษตรกรกโลกรมละ 40.-บาท ซงสามารถฉดไดประมาณ 5 ไร ปยชวภาพน านมเหลองหมกจากแมโคคลอดใหมน านมเหลองหมก

1.น านมเหลอง 70 กโลกรม 2.กากน าตาล 30 กโลกรม หมกใหได 6 เดอน จงน าไปใช (ยงหมกนานยงด )

ปยหมกมลโคนม 1.เปลอกมน 40 % 2.มลโคนม 20 % 3.แกลบฟารมเปด 20 % 4.เปลอกถวเหลอง 10 % 5.แรธาต - กากน าตาล 5 % 6.ปลายขาว 5 %

Page 4: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

เมอทดสอบประสทธภาพของปยจงสงไปทดสอบทส านกงานพชสวนพลว สรปไดวา -ไมมสารพษตกคางเปนผลดตอผบรโภค -ไมเกดผลเสยตอผใช -ลดตนทนการผลต

ภมปญญาทางดานการเกษตร

ภมปญญาทางดานการเกษตร (สมนไพรเพอสขภาพ ) กลมสมนไพรพนบานเพอสขภาพ กอตง

ขนเมอวนท 17 พฤศจกายน พ .ศ . 2543 โดยมนางกลม รามญกจ เปนประธานกลมและไดสละทดน 1 ไร ส าหรบปลกพชสมนไพรใหเพยงพอตอการผลตในแรกเรมมสมาชกกลมเพยง 15 คน รวมกนลงหนคนละ 750.-บาท เพอกอตงกลม ไดแนวคดในการรวมกลมสมนไพรมาจากการทผลตภณฑจากสมนไพรก าลงไดรบความนยมอยางมาก ทางกลมจงไดตดตอใหศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอสอยดาว จดวทยากรเขามาสอนและใหความรดานการผลตสบและยาสระผมจากสมนไพร จากวนนนจนถงวนนทางกลมสมนไพรพนบานเพอสขภาพ จงไดผลต พฒนาและคดคนผลตภณฑจากสมนไพรมากมาย ไมวาจะเปนสบ น ายาสระผม ครมนวด โลชนบ ารงผว น ายาเหลองตะไครหอมไลยง รวมถงชากระวาน ซงตองการผลกดนใหเปนของดประจ าอ าเภอสอยดาว และในปจจบนสมาชกกลมขยายจ านวนมากถง 50 กวาคน ซงการรวมกลมสมนไพรนไดประสบความส าเรจและสรางรายไดใหแกชมชนเปนอยางมาก เพราะพชสมนไพรเปนพชทปลกงายราคาถก และมสรรพคณในการดแลรกษาสขภาพเปนอยางยง แตเมอไดน ามาแปรรปกลบสามารถเพมมลคาไดเปนอยางมาก แหลงทมาของวตถดบหลก ในสวนของสมนไพรไดมาจากผลผลตในหมบาน และในสวนของสวนผสมตางๆ รวมถงบรรจภณฑนนตองไปซอมาจากยานส าเพง ในกรงเทพฯ เพราะฉะนนในการขนไปซอวตถดบในแตละครงจงไปซอเปนจ านวนมากและจะรวมกลมกนเพอผลต เมอสนคาทท าในแตละครงใกลจะหมด แตละครงตองใชเวลาประมาณ 3 - 4วน ทงๆ ททางกลมไมไดมการประชาสมพนธผลตภณฑแตอยางใดนอกจากการบอกเลาถงสรรพคณกนปากตอปาก จนกระทงมนตยสารและหนงสอพมพไดเดนทางมาเกบขอมลกนถงทและจากการทสนคาไดรบความนยมมากไดน าออกไปจ าหนายหลายจงหวดทวทกภาคเปนเวลา 7 ปแลว และจ าหนายประจ าทหนาโรงงานเขาแกวและท

Page 5: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

กลมซงตงอยทบานนางกลม ประธานกลม กลมสมนไพรเพอสขภาพ ไดมชอเสยงและไดรบการยอมรบจากคนเปนจ านวนมาก จากหนวยงานมากมายทเดนทางมาดงานดานการผลต ซงทางกลมกไดสาธตทกขนตอนพรอมทงบอกสตรสวนผสมทงหมด นางกลมไดบอกวาสตรของผลตภณฑแตละชนดกจะแตกตางกนแลวแตวาใครจะน าไปปรบใชและพฒนาอยางไร เชน ความเขมขน ความหนดของแชมพ และสวนผสมของพชแตละชนดทใหสรรพคณแตกตางกน เชน ดอกอญชนชวยใหผมด าเงางาม สวนมะกรดชวยใหผมนมลน เปนตน สวนผลตภณฑททางกลมไดพฒนาขนมาเอง คอ น ามนเหลอง ซงเปนสวนผสมระหวางพมเสนกบยคาลปตส และยาหมองไพร ทน าน าแอลกอฮอลมาสกดเองทางกลมมนใจในคณภาพของผลตภณฑเตมท สวนทตองการใหพฒนามากขน คอ สวนของบรรจภณฑ ใหนาใช และทนสมย ซงตองใชงบประมาณในการปรบสวนน

ผลตภณฑจากกลมสมนไพรพนบานเพอสขภาพนไดรบการการนตจากรางวลประกาศเกยรตคณมากมาย ดงตอไปน

-ไดรบรางวลการน าเสนอผลงานดเดนของหมบานเนองในวนสาธารณสข -สบเหลวขมนชน ขมนออย ไดรบการคดสรรเปนผลตภณฑดเดนระดบ 3 ดาว ภาคกลางป

2546 -ครมนวดสมนไพรดอกอญชนของกลมสงเสรมการใชสมนไพรเพอสขภาพไดรบคดสรรเปน

ผลตภณฑดเดน ระดบ 3 ดาว ป 2546 -สบเหลวขมนชนของกลมสงเสรมการใชสมนไพรเพอสขภาพไดรบคดสรรเปนผลตภณฑดเดน

ระดบ 2 ดาว ป 2547 -ไดรบการรบรองผลตภณฑจากส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมเฉพาะแชมพ -กลมสมนไพรพนบานเพอสขภาพประธานกลมนางกลม รามญกจ ไดรบคดสรรเปนผลตภณฑ

ระดบ 3 ดาว ป 2549 ตามโครงการคดสรรสดยอด 1 ต าบล 1 ผลตภณฑ ป 2547 จากประกาศเกยรตคณทไดรบ จงเปนสงทยนยนไดถงมาตรฐานและคณภาพ การน าพช

สมนไพรมาแปรรป ถอวาเปนสงทนาสนใจอยางยงเพราะนอกจากจะไดผลตภณฑทดแกสขภาพแลวยงเปนการสรางรายไดทดอกทางหนงดวย ซงเปนอกทางหนงความภาคภมใจของชาวอ าเภอสอยดาว

ภมปญญาทางดานการเกษตร (แปรรปกระวาน)

ภมปญญาทางดานการเกษตร (สมนไพรเพอสขภาพ : แปรรปกระวานสอยดาว ) กลมแปรรปกระวานสอยดาว อยตรงขามโรงเรยนสอยดาววทยา กอตงขนเมอ พ .ศ . 2544 โดยมนางสาว

Page 6: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

เนาวรตน พานทอง เปนประธานกลม จดรเรมของกลมแปรรปกระวานสอยดาวนนเรมขนจากการทคณเนาวรตนไปทองเทยวทเผาชาวเขาทางภาคเหนอของประเทศไทยแลว พบวามการน าเอาพชทองถนชนดตางๆ มาแปรรปเปนชาผง เมอกลบมาทบานพบวามตนกระวานอยในสวนเปนจ านวนมาก ซงเปนพชทมเฉพาะทอ าเภอสอยดาวเทานนและมสรรพคณชวยขบลม แกทองอด ทองเฟอ จกเสยด แนนทองอกดวย จงไดเรมคดน ากระวานมาแปรรปเปนชาบาง หลงจากนนจงรมกลมคนในละแวกนนแลวเรมลงมอน าตนกระวานมาแปรรป โดยใชวธลองผดลองถกตงแตการหนใยและล าตนใหไดขนาดทสวยงาม กระวานใหไดท การชมรสชาตจนกระทงไดรปลกษณทสวยงามและผลตภณฑทมรสชาตอรอย แลวทดลองน าไปวางขายททวาการอ าเภอสอยดาว การพฒนาผลตภณฑไมไดหยดอยแคนน คณเนาวรตนและสมาชกกลมมความเหนตรงกนวาควรทดลองน ากระวานไปอบแทนการควเพอเปนการประหยดเวลา ซงเมอทดลองอบกระวานแลวพบวาใหสสนทสวยงามกวาเดมสไมซดเหมอนการคว และใชเวลานอยกวาดวย เมอผลตภณฑชากระวานไดรบความนยมมากขนและประกอบกบการสงเกตวาผบรโภคปจจบนชอบบรโภคชาผงส าเรจรปมากกวาชาชง จงไดเปลยนผลตภณฑจากชากระวานส าหรบชงมาเปนชากระวานผงส าเรจรป มขนตอนการผลตคลายกนแตเพมขนตอนการปนและปรงรสชาตชากระวานใหมความกลมกลอมมากขนหลงจากการอบเทานน กลมแปรรปกระวานสอยดาวพฒนาชากระวานไดคณภาพทคงทแลวจงคดน ากระวานไปแปรรปเปนผลตภณฑประเภทอนๆ บาง ท าใหเกดผลตภณฑตางๆ ทจะมาเปนสวนผสมของกระวานตามมา ไดแก น าพรกนรก น าพรกลงเรอ พรกแกง ซงกไดรบความนยมมากเชนกน และในอนาคตอนใกลทางกลมคดทจะน ากากกระวานทเหลอมาท ากระดาษ เพอใชเปนบรรจภณฑชากระวานดวย ปญหาทกลมแปรรปกระวานสอยดาวก าลงเผชญอย คอ เงนทนในการพฒนาผลตภณฑใหไดมาตรฐาน องคการอาหารและยา หรอ ออย . ทงน เพราะสถานทและอปกรณทใชในการผลตยงไมแยกเปนสดสวนเฉพาะ ซงปจจบนนอาศยการผลตในบานของผน ากลมอย อกทงภาครฐไมใหการสนบสนนเทาทควร จงท าใหการด าเนนงานยงตดขดอย ผลตภณฑชากระวานของกลมแปรรปกระวานสอยดาวไดรบการคดสรรใหเปนผลตภณฑระดบ 3 ดาว ตามโครงการคดสรรสดยอดหนงต าบลหนงผลตภณฑ จงเปนสงทยนยนคณภาพและมาตรฐานของผลตภณฑ เปนสดยอดผลตภณฑของอ าเภอสอยดาว

กลมแปรรปกระวานสอยดาว : 039-364-324, 08-1452-3546

ภมปญญาทางดานหตถกรรม (ธปหอม )

ภมปญญาทางดานหตถกรรม (ธปหอม ) เนองจากนายภวดล ศรสข ประธานกลมไดเขาไปมสวนรวมในงานเทศกาลนมสการรอยพระพทธบาทเขาคชฌกฏ และไดเหนวาในแตละป จะตองใชธปจ านวนมาก โดยเฉพาะเปนธปทสงมาจากตางจงหวด เชน อางทอง รอยเอด ชยนาท กรงเทพฯ เปน

Page 7: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ตน ประจวบกบรฐบาลมโครงการสงเสรมหนงต าบลหนงผลตภณฑและตองการทจะสรางงานในชมชน ในขณะนนทานพระอาจารยพรอม ถาวโร ซงเปนเจาอาวาสน าซบตาพด ไดใหการสงเสรมและสนบสนนโดยประสานงานไปยงคณะกรรมการงานเทศกาลรอยพระพทธบาทเขาคชฌกฏ และไดรบการตอบรบทางดานการตลาดจากเจาอาวาสวดกระทงทานพอเขยน แรกเรมไดใชสถานทวดน าซบตาพดเปนสถานทในการท างาน โดยสมาชกกลมมาจากสมาชกในชมนทงหมดตอมาไดมการรวมทนจากสมาชกและกเงนกองทนหมบานจ านวน 3 แสนบาท เพอลงทนและสรางอาคารขนาดกวาง 8 เมตร ยาว 6 เมตร เพอฝกหดการผลตธป โดยมผรในชมชนมาสอนขนตอนวธการผลตและไดจางครจากจงหวดอางทองมาสอนเพมเตมเพอใหไดธปทมคณภาพโดยไดรบการสนบสนนจากศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอสอยดาวในการประสานงานตางๆ ปจจบนทางกลมไดคดคนการผลตธปหลายชนดและเปดใหประชาชนทวไปไดเขาเยยมศกษาดงานทกวน การผลตธปหอมวดน าซบตาพดนนไดใชวตถดบทหาไดในทองถน เชน 1. กานธป จะน ามาจากไมไผทหางายในทองถน เปนตนวาไมไผสสขหรอไผปา 2. จนขาว ผลตจากไมยางพาราบดละเอยด และขเลอยทเกบจากรานฟอรนเจอรโตะไมจากบานสวนสม เพราะฉะนนการผลตจงไมมผลกระทบตอสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม นนคอ เศษวสดเหลอใชทงหมดสามารถน ามาใชท าเปนปยหมกได ในการขยายปจจยการผลตนนทางกลมไดขยายอยางตอเนองปละ 55% ของการผลตดงน ป พ .ศ . 2546 ผลตได 5,000 กโลกรม ป พ .ศ . 2547 ผลตได 10,500 กโลกรม ป พ .ศ . 2548 ผลตได 17,000 กโลกรม โดยมการจ าหนายในราคากโลกรมละ 40 บาท ซงในการผลตเปนจ านวนมากนนทางกลมมศกยภาพทจะผลตซ าไดในปรมาณและคณภาพทคงเดม ในสวนรปแบบบรรจภณฑจะมลกษณะ เอกลกษณทบงบอกตวผลตภณฑและถกตองตามมาตรฐานสากล เชน - สวนผสม - ขนาดบรรจ - วน /เดอน /ป ทผลต ในการนทางกลมฯ ไดมการพฒนารปแบบและขนาดบรรจภณฑอยางสม าเสมอตามแนวคดกลมและความตองการของลกคา โดยก าลงด าเนนการขอจดทะเบยนมาตรฐานผลตภณฑชมชนจากกรมสงเสรมอตสาหกรรม จงหวดจนทบร ในปจจบนไดจดจ าหนายเองภายในประเทศ โดยแหลงจ าหนายสนคาหลก คอ งานนมสการรอยพระพทธบาทเขาคชฌกฎและตลาดรานคาชมชนทวไป จงหวดตางๆ ทใกลเคยง เชน ตราด ระยอง สระแกว รวมถงบรเวณเขตชายแดนไทย - กมพชา ซงไดมลกคาทงเกาและใหมไดสงซออยางสม าเสมอ วตถดบทใชในการผลต

1. ขเลอย 2. จนขาว 3. กานธป 4. เกลอ 5. ผงเหนยว

Page 8: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ขนตอนการผลต 1. น ากานธปจมตามน า ตามระยะทางทตองการคลกเคลากบผงเหนยว 2. น ากานธปทคลกเคลากบผงเหนยวแลวมาจมน าและผสมกบสวนผสมของขเลอยผงถาน

และผงเหนยว ในอตราสวน 6:1:1 โดยคลกเคลาใหเขากบกานจ านวน 3 ครง 3. น ากานธปทคลกสวนผสมเสรจแลวในขอ 2 มาคลกกบผงจนขาวใหไดเนอเนยนแลวน าออก

ตากแดด

ภมปญญาทางดานอาหาร (แปรรปผลไมสอยดาว)

ภมปญญาทางดานอาหาร (แปรรปผลไมสอยดาว) กลมวสาหกจชมชนแปรรปผลไมสอยดาว

ศนยการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชน อยปากทางเขาวดน าซบตาพด เปนกลมการแปรรปผลไมทพรอมใหความรกบทกคนทมาเยยมเยอน กลมวสาหกจชมชนแปรรปผลไมสอยดาวศนยการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชน เกดจากการรวมกลมรวมพลงในทองถนเพอท าการคาซงแนวคดขงรฐบาลในยคสมยหนงทตองการใหเกษตรกรรวมตวกนท าธรกจ และประกอบกบภายในพนทเขตต าบลทรายขาวมหลายหลงคาเรอนทปลกมะขามเปรยวเพอขายมะขามเปยก แตพบวามรายไดไมพอเพยงตอการเลยงชพ ดงนนจงเปนสาเหตใหเกดการรวมตวของชาวบานภายในต าบลทรายขาวทปลกมะขามขนโดยการน าของนางจฑาทพย อรรถฉรยะ และนายจราวฒน ศรพงษพรรณ ไดรวมกนแปรรปมะขามเปรยวธรรมดาใหเปนขนมขบเคยว อยางเชน มะขามแชอม มะขามอบแหง มะขามอบแหงคลกบวย มะขามอบแหงคลกน าตาล เปนตน กจกรรมของกลมพฒนาไปอยางรวดเรว โดยไดรบรางวล วสาหกจชมชนในเขตปฏรปทดนดเดน รางวลท 1 จงหวดจนทบร ประจ าป พ .ศ . 2550 โดยส านกงานการปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ ประธานกลมวสาหกจชมชนแปรรปผลไมสอยดาวมแนวคดทจะเพมรายไดใหกบสมาชกกลมโดยการปฏบตตามพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเกยวกบการน าเมลดของตนสบด ามาแปรรปเปนน ามนเครอง Bio Diesel เมอทดลองปฏบตแลวประสบความส าเรจเปนทยอมรบของบคคลในแวดวงวชาการ แตเปนทนาเสยดายทสมาชกกลมยงใหความสนใจนอย เพราะเกษตรกรไมใหความสนใจทจะเขามาหาความรในกลมวสาหกจชมชน เนองจากไปใหความส าคญกบการท าสวนท าไรของตนเสยมากกวา ดงนนคนทมาศกษาหาความรทกลมวสาหกจชมชนจงเปนนกวชาการมากกวาเกษตรกร อยางไรกตามกลมวสาหกจชมชนแปรรปผลไมสอยดาว ศนยการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชน มความตองการใหประชาชนทกคนเขามาศกษาหาความรเกยวกบแนวคดการท าธรกจตามหลกเศรษฐกจพอเพยงและความรดานการแปรรปผลไมตางๆ เพอเพมพนรายไดใหกบตนเองและชมชน เพอเปนการพฒนาชมชนและประเทศชาตสบไป

Page 9: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ภมปญญาชาวบาน ดานแพทยแผนไทย

ภมปญญาแพทยแผนไทยดานการนวดจบเสน ภมปญญาแพทยแผนไทยดานการนวดจบเสน

สบทอดกนมาตงแตรชกาลท 4 จนถงปจจบน ยายสมเรมเรยนรการนวดจบเสนตงแต อาย 15 ป โดยไดรบการถายทอดมาจากคณทวด ดวยการใหยายสมเปนผชวยรกษาคนไข และถายทอดวชาความรตางๆ ใหยายสมไปในเวลาเดยวกนเปนการเรยนจากการปฏบตจนเกดความเชยวชาญ ปจจบนนยายสมไดถายทอดวชาความรนใหกบลกหลานดวยวธการเดยวกนกบทยายสมไดร าเรยนมา แตไมคดถายทอดใหกบบคคลอน การนวดจบเสนตามวธการของยายสมจะใชยานวดสมนไพรประกอบการรกษาดวย สมนไพรทใชมหลายชนด เชน วานเสน วานชกมดลก ขมน ไพร เปนตน ลวนเปนพชสมนไพรไทยทสามารถเพาะปลกไดในบานเรอน เมอน ามาปรงยาดวยสวนผสมทแตกตางกนจะไดยานวดทงหมด 3 สตร

1.ยานวดสเหลอง เปนสตรธรรมดา มสรรพคณคลายนวดปวดเคลดขดยอก 2 ยานวดสเขยว เปนสตรส าหรบชกมดลก 3. ยานวดสด า เปนสตรส าหรบชกเสน การรกโรคของยายสมเรมตนดวยการขนขนคร เพอบอกกลาวครบาอาจารยทพร าสอนมาให

รบทราบวาก าลงจะรกษาคนไข สงขงทใชในการขนครประกอบไปดวยใบตองหอดอกไม ธป 5 ค เทยน 5 เลม ดอกไม 5 ดอกและเงนจ านวน 120 บาท เมอคนไขทมารกษาหายปวยแลวจะตองมาท าพธ คว าขนคร ดวย โยใชดอกไม ธป เทยน เหมอนกบพธขนขนคร ผทมารกษาสวนใหญมกหายปวยดวยโรคอมพาต เบาหวาน ขอตอหลด และเคลดขดยอก ใชเวลาในการรกษาประมาณ 3 วน - 1 เดอน ทงนแลวแตความหนกเบาของอาการปวย เมอถามยายสมถงผลการรกษายายสมบอกวารกษาหายมาแลวทกคน คนไขของยายสมคนหนงบอกวาเปนลกคาของยายสมมา 20 ป กวาปแลว ไมวาจะปวดเมอยเลกๆ นอยๆ กจะมารกษากบยายสมจนหายทกครง แตปจจบนนดวยความเกรงใจกลววายายสมจะเหนอย จงใหผอนนวดคลายปวดกลามเนอให ปรากฏวามอาการปวดกลามเนอมากกวาเกา พอกลบมารกษากบยายสมกหาย เปนค าบอกเลาจากคนไขของยายสม ในตอนทายยายสมฝากไววาการดแลสขภาพใหแขงแรงอยเสมอเปนเรองส าคญและจ าเปนอยางบยงจงควรออกก าลงกายอยางสม าเสมอและรบประทานอาหารทมประโยชน เพอไมใหมโรครายตางๆ มาเยยมเยอน

Page 10: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ภมปญญาทางดานการแพทยแผนไทยในการรกษากระดก

ภมปญญาทางดานการแพทยแผนไทยในการรกษากระดก ทานพระครวมลธรรมโชตมความร

ภมปญญาทางดานการแพทยแผนไทยในการรกษากระดก การจบกระดกทเคลอนหรอทหกใหเขาท ไมวาจะเปนกระดกแขนกระดกขา กระดกคอ และกระดกเชงกราน รวมถงการรกษาโรคตางๆ โดยการใชยาสมนไพรทสกดมาจากพชสมนไพรมาท ายาเมดลกกลอน จากการเลาของหลวงป เปนการสบทอดภมปญญาจากรนสรนโดยไดรบการสบทอดความรจากบดาของพระคร ซงมอาชพเปนหมอน ามน และจบกระดก มหลกฐานเปนต าราเกาแกเกยวกบวธการรกษาทเขยนดวยภาษาไทยโบราณ รวมถงบดาของของทานพระครไดถายทอดความรใหกบพระครโดยการฝกปฏบตจรงดวยการเปนผชวยรกษา ตงแตพระครอายได 18 ป รวมระยะเวลาในการศกษาและการรกษาของพระครโดยการการใชแพทยแผนไทยในการรกษาเกอบ 60 ป มลกศษยหลายคนมาเรยนเกยวกบการรกษาแตกไมประสบความส าเรจเพราะตองใชหลก 3 ขอ คอ หามเรยกเกบเงน หามดมสรา และหามมจตนก ซงลกศษยสวนมากยอมแพในขอท 3 คอ หามจตนก (หามคดอะไรกบคนทมารกษา เมอถกเนอตองตวกบคนทมารกษา ) จากอดตจนถงปจจบนมคนจากทวทกภมภาค เดนทางมาเพอใหพระครรกษาให ไมเวนแมแตชาวตางชาต สงผลใหมนกขาวมาท าขาวเพอน าไปลงหนงสอพมพ และคนทมาสวนมากตองการรกษากระดกทหกหรอเคลอนเพอใหพระครตอใหหรอท าใหกระดกเขาท รวมทงโรคอมพาตเดนหรอเคลอนไหวไมไดและโรคทแปลกๆ ตางๆ อยางเชน โรคทองโต เปนตน

Page 11: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ภมปญญาชาวบาน ดานศลปะ

ภมปญญาทางดานศลปะ นายปานสม ชชวย เปนผทมความรความสามารถทางดานศลปะเปนอยางมากหลายคนคดวา คณปานสม ไปเรยนดานศลปะมาโดยตรง แตความจรงแลว คณปานสมเรยนรโดยการฝกฝนทกษะดวยตนเอง ความรกในธรรมชาตและการตงมนในธรรมะ คอ สงทคณปานสมบอกวาเปนแรงบนดาลใจในการท างานอยางดยง จงท าใหตนเองประสบความส าเรจในจดนได คณปานสม ชชวย เกดเมอวนท 26 เดอนกนยายน พ .ศ . 2507 ปจจบนอาย 44 ปอยบานเลขท 139/2 หมท 1 ต าบลทรายขาว อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร จดเรมตนของการท างานศลปะของคณปานสม เรมจากการเปนเจาหนาทสอความหมายในธรรมชาต ตงแตป พ .ศ . 2535 ในพนทเขตรกษาพนธสตวปาเขาสอยดาว ความใกลชดกบธรรมชาตทความสงบเงยบและความชอบศลปะเปนทนเดมอยแลว ท าใหคณปานสมเรมจบพกนและหดวาดภาพปาในเวลาวางจากการท างาน เรมตงแตการวาดลายเสน การแรเงา การลงส จนกระทงเกดความช านาญจงไดวาดรปสตวปาใหกบเขตรกษาพนธสตวปาเขาสอยดาว เมอผลงานไดเผยแพรออกไป มคนใหความสนใจและชนชมเปนจ านวนมาก ในป พ .ศ .2542 ทางวทยาลยการอาชพสอยดาวตดตอใหคณปานสมไปเปนอาจารยสอนศลปะ นอกเหนอจากงานสอนแลว คณปานสมไดรบมอบหมายใหรบผดชอบโครงการเพมมลคาสนคาใหกบชมชน จงไดผลตไวนวงนางนอง เปนไวนทท ามาจากมงคดและผลไมชนดตางๆ จนโดงดงสรางชอใหกบวทยาลยและอ าเภอสอยดาวเปนอยางมาก เมอเรมอมตวกบการสอนหนงสอและเรมรวาตนเองชอบงานศลปะและเปนงานทอสระ ไมใชงานทประจ าอยางทท าอย คณปานสม จงเรมมองหางานใหม ผลงานสดทายทคณปานสม ท าใหวทยาลยคอแตงเพลงประจ าวทยาลยการอาชพสอยดาว ซงเปนเพลงทใชมาถงปจจบนน ป พ .ศ . 2548 คณปานสม เรมท างานใหหนวยงานมลนธสงเสรมเดกและเยาวชน และมลนธชมชนไทซงเปนองคกรอสระ ท าหนาทสงเสรมวฒนธรรมทองถน รวมทงสงเสรมการเรยนรใหเดกๆ ดวย งานทคณปานสมไดรบมอบหมาย คอ การออกแบบตกแตงพพธภณฑททาง มลนธฯ และรฐบาลประเทศเดนมารคใหการสนบสนน การท างานหนาทนเปนเหตใหคณปานสมตองเดนทางไปหลายท ไมวาจะเปน สงขละบร เชยงรายและพงงา ผลงานทสรางชอใหกบคณปานสมมากทสด คอ ผลงานตกแตงพพธภณฑทหมบานน าเคม จงหวดพงงา เนองจากเปนศลปะทวาดดวยน ากาแฟซงหาชมไดยากและยงเปนทชนชอบของชาวตางชาตเปนอยางมาก จงท าใหสถานโทรทศน NHK ของประเทศญปนน าผลงานไปแพรภาพจนเปนทโดงดง การท างานศลปะเปนการสรางความสข และเกดอารมณสนทรย สงผลใหคณปานสมเกดความสนใจในการแตงเพลงจนไดรบรางวลอนดบท 3 ในการประกวดลขสทธ ?การแตงเพลงลกทงจากกรมทรพยสนทางปญญา และไดแตงเพลงใหกบศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอสอยดาวจนเปนทโดงดงกระทงทกวนน ในอนาคตคณปานสมใฝฝนวา อยากมแกลลอรเปนของตนเอง ซงจะเปนแกลลอรแหงแรกในอ าเภอสอยดาว

Page 12: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ภมปญญาทางดานศลปะ (การวาดการตน)

ภมปญญาทางดานศลปะ (การวาดการตน ) นายวทยา มลวน เปนผทมความเชยวชาญในการวาดภาพการตน จนไดรบตพมพในหนงสอการตนเลมละ 10 บาท กวาจะประสบความส าเรจอยางทกวนน ไมใชเรองงาย เพราะเขาตองใชความมานะอดทนฝกฝนวาดรปอยนบ 10 ป จนกวาส านกพมพการตนจะยอมรบเหมอนคตประจ าใจของเขาทวา ความส าเรจ คอ ความอดทนของคนมมานะ ปจจบนน คณวทยา มลวน อาย 35 ป อาศยอยบานเลขท 27/3 หมท 1 ต าบลทรายขาว อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร คณวทยา เปนทผทรกการเรยนร เมอจบการศกษาระดบชนมธยมศกษาตอนปลายจากศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอสอยดาวแลว คณวทยาไดเขารบศกษาตอทมหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณ คณะมนษยศาสตร วชาเอกศลปกรรม ซงเปนวชาทเขารก ขณะนคณวทยามผลงานการตนตพมพอยอยางตอเนองตดตามอานไดทแผงหนงสอทวไป

ภมปญญาชาวบาน ดานวรรณกรรมไทย

Page 13: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ภมปญญาทางดานวรรณกรรมไทย หลายคนคงรรจกนยายเรอง ผกองยอดรก ทน ามาท าเปนละครโทรทศนหลายครง นวนยายเรองนเปนหนงในบทประพนธหลายเรองของนามปากกา กาญจนา นาคนนค หรอมชอจรงวา นางนงไฉน ปรญญาธวช ปจจบน คณนงไฉน อาศยอยบานเลขท 184/4 หมท 12 ต าบลทรายขาว อ าเภอสอยดาว จงหวดจนทบร หลงจากจบการศกษาดานกฎหมายจากมหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดเรมเขยนนยายเรองแรกชอ จดหมายปลายทางของกานดา ลงในนตยสารนครสารซงเปนเรองทสรางชอใหกบคณนงไฉนอยางมาก จากนนจงมงานการเขยนออกมาอยางตอเนองหลากหลายประเภท ไมวาจะเปนสารคด นวนยาย เรองสน นวนยายแปล ปรชญาและศาสนา และหนงสอแนวสะทอนสงคม แตหนงสอประเภทนวนยายเปนหนงสอทมผลงานออกมามากทสด อกทงยงเปนทโดงดงดวย เชน ธรณนนใครครอง กงนาง สามดรณ ผใหญลกบนางมา เปนตน สงทภมใจทสดในการเปนนกเขยนของคณนงไฉน คอ การไดรยรางวลจากการประกวดหนงสอในงานวนสปดาหหนงสอแหงชาต ในป พ .ศ . 2521 จากเรองธรณนนใครครอง เปนนวนยายประเภทสะทอนชวตในสงคมไทย เมอคณนงไฉนยายมาพ านกทจงหวดจนทบร กไดสรางประโยชนใหกบจงหวดจนทบรดวย นนคอ การปองกนและการตอตานการถกขมขน ทงนเกดคดขมขนและฆาตกรรมนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนบานกระทงทองอ าเภอโปงน ารอน จงหวดจนทบร คณนงไฉนจงไดประพนธหนงสอเรอง แดนองหญงดวยดวงใจ ขน และเดนทางไปบรรยายความรใหกบนกเรยน นกศกษา ประชาชนทวไป เปนการสะทอนสงคมทโหดรายในปจจบน สงทท าใหคณนงไฉนประสบความส าเรจไดทกวนน คอ การยดแนวคดในการเขยนเพอยกระดบความคดและสงแวดลอมตางๆ ในสงคมเกยวกบปรชญาและศาสนาธรรมชาต และมนษยเพอใหสงคม และโลกนด ารงอยอยางสนตสขและหวงวาจะชวยขจดสงเลวรายใหหมดสนหรอไม กใหบรรเทาเบาบางลง เพอการด ารงอยดวยดของมนษยชาต

บรรณานกรม

www.tambol.com อ าเภอสอยดาว - วกพเดย chanthaburi.doae.go.th janthaburi.excise.go.th

Page 14: ค ำน ำ - NFEebook.nfe.go.th/nfe_ebook/backend/ebook/uploads/...ห นคนละ 750.-บาท เพ อก อต งกล ม ได แนวค ดในการรวมกล

ผจดท า E - Book

นางนวลจนทร แตงอยสข เจาหนาทหองสมดประชาชนอ าเภอสอยดาว ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อ าเภอสอยดาว ส านกงานการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดจนทบร โครงการผลตและพฒนาหนงสออเลกทรอนกส (E-book) งบประมาณป 2551 ส านกงานการพฒนาการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยภาคตะวนออก