การพฒนาทยงยน

ในการพฒนาอยางยงยนมมมมองมากมาย และหลากหลายประเดน

แตเนองจากอาหาร และนเวศเปนเรองสำาคญของการอยรอดของ

มนษย จงเนนไปทสองประเดนน หากพจารณาดานอตสาหกรรม เศรษฐกจ การตลาด การเมองและอนๆ ดวยจะ

เกนขอบขายของวชาน

การพฒนาทยงยน

เกดจากความกลวของมนษยอยางมเหตผล และหลกฐาน

กลววาหากการพฒนาเดนตอไปแบบทเปนมาจะทำาให ขาดความสมดล

ระหวางสงททำาใหเผาพนธมนษยอยได คอทรพยากร และสงแวดลอม

กบสงคมมนษยเอง ลกหลานในอนาคตจะอยไมได เผาพนธมนษยจะหมดไป การตระหนกเรองนเกดขนชดเจนในชวงประมาณป ๒๕๒๓

การพฒนาทยงยนจงกวาง และเกษตรยงยนจงเปนสวน

หนงของภาพกวางน

ประชากรโลกในเมองและชนบท จากป 2493 ถง 2573 (จาก UN 2005)

ป ค ศ.

ประช

ากรพ

นลาน

คนในเมองชนบท

คนผลตอาหารนอยกวาคนบรโภค

พ ศ.2493 25

73

(a) พนทเกษตร 2504-2543 (b) จำานวนปศสตว250432547 (c) พนทชลประทานและการใชเครองจกรกล 2504-2543(d) การบรโภคปยเคม 2504-2543 (จาก FAO (2005).

ประเทศพฒนา

กำาลงพฒนา

โคและกระบอ

สกร

ไก

แพะและแกะ

ชลประทานจกรกล ปยทกชนด

ปยNสดสว

นเทย

บกบ2

504

สดสว

นเทย

บกบ2

504

ป2503 2543

(a)ความสมพนธ การใชปยกบการผลตอาหารจากพชโลก 2504-2543 (b) ความสมพนธ การใชจกรกลกบการผลตอาหาร (c)ความสมพนธของการชลประทานกบการผลตอาหาร (d) ความสมพนธของพนทการเกษตรและการผลตอาหาร ( จาก FAO 2005)

ธญพช

พชห

วและ

พชนำา

มน พ

นลาน

ตนธญ

พช พ

ชหวแ

ละพช

นำามน

พนล

านตน

การใชปยเคม ตนตอป พนทเกษตร พนลาน เฮกตาร

รถไถ เกยวและนวด

ระบบทมความยงยนสง คอ ระบบทมงใชผลผลต และบรการจากนเวศ ใน

ขณะเดยวกนไมทำารายทน หรอทรพยสนของระบบนเวศ

(Altieri 1995; Pretty 1995, 1998, 2005a,b; Conway 1997; Hinchcliffe et al. 1999; NRC 2000; Li Wenhua 2001; Jackson & Jackson 2002; Tilman et al. 2002; Uphoff 2002; McNeely & Scherr 2003; Gliessman 2004, 2005; Swift et

al. 2004; Tomich et al. 2004; MEA 2005; Scherr & McNeely 2008; Kesavan & Swaminathan 2008).

การบรณาการระหวางกระบวนการทางชวะ และนเวศใหเปนประโยชน เชน การหมนเวยนใชใหมของโภชนะ การตรง N การฟ นฟดน

การเสรมกน หรอแขงขนกนของพช การลา การเปนปรสต ในกระบวนการผลตอาหาร

ลดการใชทรพยากรทไมสามารถหนนเวยนใชใหมไดททำาใหเกดผลทำาลายนเวศ หรอ

สขภาพของเกษตรกร และผบรโภค

กญแจสความยงยน คอ ?

ใชประโยชนจากความร และทกษะของเกษตรกรเพอทำาใหพงตนเอง และทดแทน

ตนทนจากภายนอกดวยทนมนษย

ใชประโยชนของทนทางสงคมในการรวมกนแกปญหาทางการเกษตร และทรพยากร เชน การแกปญหาโรค นำา การชลประทาน ปา และ

การจดการทนเงน

เกษตรกรควรมสวนรวมในการผลตอาหาร ผลตภณฑอนๆ เพอตวเอง และตลาด

ในขณะเดยวกนควรชวยดานสาธารณะทมคณคา เชนเรองนำาสะอาด อนรกษสตวปา

คารบอนเครดต ภยพบต ทองเทยว และอนๆระบบเกษตรในทกระดบขนกบมลคา และคณคาของบรการทไหลจากทนทมอยทเกษตรกรมอทธพล และควบคมได ทนอาจแบงไดเปน ทนทางธรรมชาต สงคม มนษย

กายภาพ และการเงน ตางมความสำาคญ คอ

ทนธรรมชาต ชวยผลตผลตภณฑ บรการ เปนแหลงอาหาร

(ทมาจากฟารม และของปา) ใหไม เยอใย นำา ดดทรพย และสลายของเสย หมนเวยน

โภชนะ กอเกดดน ควบคมโรค ภมอากาศเปนแหลงอาศยของสตวปา ปกปองพาย นำาทวม ดงคารบอนลดมลภาวะ และเปนแหลง

สนทนาการ ทนสงคม เปนผลประโยชนทไดจากการชวยเหลอ เกอกลกนของคนในสงคม ทำาใหเกดความสามคคของสงคม ประกอบดวย คา

นยม ทศนคต ความไวเนอเชอใจ ตางตอบแทน กฎกตกา ขอตกลงรวมทยอมรบ

(Costanza et al. 1997; MEA 2005).

(Flora & Flora 1996; Cramb & Culasero 2003; Pretty 2003).

ทนมนษย คอ ความสามารถทมอยในแตละคนบนฐานความร ทกษะ สขภาพ และ

โภชนะ ทนนเตมเตมโดยการเขาถงการศกษา ฝกอบรมบรการสขภาพ เทคโนโลยท

เหมาะสม และเครอขายทนกายภาพ เปนคลงสำาหรบทรพยากรเชงวสดทมนษยนำามาสราง หรอผลต เชน บาน โรงงาน โครงสรางตลาด ชลประทาน ถนน สะพาน พลงงานเครองมอ อปกรณ การ

คมนาคม และการเกษตร ทำาใหแรงงานมผลตภาพ

(Orr 1992; Byerlee 1998; Leeuwis 2004; Lieblin et al. 2004

ทนการเงน เปนเรองของตวชวย และประเมนสงตางๆ มากกวาการผลต หรอใชโดยตรงเปนตวแทนของการบงบอกการสะสมหรอการมเงน ผลตภณฑ บรการ

โดยผานระบบการเงน การออม สวสดการ การอดหนน อาจตองมองคกร หรอ

สถาบนการเงนมาเกยวของ

0

Production and consumption

Insu

ffici

ent o

r suffi

cien

t use

sFinite world or society resources

Economic growth Uneconomic growth

Marginal Utility

Marginal DisutilityLi

mita

tion

Utility over disutility Disutility over utility

Envir

onment c

atas

troph

e

Futility limit

กรอบแนวคด ทรพยากรมวนหมด

เจรญทางเศรษฐกจ เจรญนอกกรอบเศรษฐกจ

ใชแบ

บพอเ

พยงห

รอไม

พอเพ

ยง

ใชมากกวา ไรประโยชน

ไรประโยชน มากกวาใชจด

จำากด

ลมสล

ายขอ

งส งแ

วดลอ

ม

จดไรประโยชน

ผลตและบรโภค Sci.American Sept.2005

ขอบใชประโยชน

ขอบไรประโยชน

o คณภาพอากาศo พฒนาของเดกo ฉอราชบงหลวงo ประชาธปไตยo สงแวดลอมo สมรรถนะo พลงงานo การศกษา o สงแวดลอมและออนไหว

ของความยงยน

o ผลตภณฑมวลรวม ตอหวo สมประสทธการกระจาย

รายได (Gini coefficient)o บทบาทชายหญงo ความสขมวลรวมo ความกาวหนาo สวสดการ

o การพฒนาทรพยากรมนษยo ความเจรญo อายของชวตo การปกครองและการบรหารo สงคมยงยนo การใชทรพยากรo ความยากจน

ตวบงชความยงยนเปนการรวมตงบงชตางๆ จากหลายมมมอง และแหลงซงอาจมดงน

หมายเหต สำาหรบตวบงชของเกษตรยงยนสามารถคดเลอกมาจากตงอยางขางบน หรอเพมเตม และทำาเปนรายละเอยดได

ความรวทยาศาสตรเชงทฤษฏหลกการ

ความรวทยาศาสตรสำาหรบประชาชน

นกวชาการสถาบนวชาการ สถาบน

สอสาธารณะ

องคกรชมชน

เทคโนโลยประชาชนทวไป

สภาพปจจบน ความรวทยาศาสตรไมไหลอยางอสระ