2013_03_15

32
Numru 13,385 Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013 0.55 g[al pa;na 5 Il-Papa Fran;isku, waqt ]jara privata fil-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore. Hu mar hemm inqas minn tnax-il sieg[a wara li kien mag[]ul biex imexxi l-Knisja Kattolika. L-iskop ta’ din i]-]jara kien propju biex jitlob lil Madonna g[all-g[ajnuna biex imexxi l-Knisja bl-a[jar mod possibbli. Ara wkoll pa;ni 3,15,16 u 17 Il-Gvern jag[mel talba li tmur kontra l-Kostituzzjoni - - - - - - . - - - - - - - . - - , - - - - - . - - - . - - , - - - - - - - - . - - - - . - - - - - - - , . Simon Busuttil ma jeskludix il-kandidatura tieg[u b[ala Kap tal-PN - - - - - , - . , , - - - . , - - - . - , - . - - , - - - - , 1, - , - - , - . - - , - , - , - - .

description

In-Nazzjon

Transcript of 2013_03_15

Page 1: 2013_03_15

Numru 13,385

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013 €0.55

g[al pa;na 5

Il-Papa Fran;isku, waqt ]jara privata fil-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore. Hu mar hemm inqas minn tnax-il sieg[a wara li kienmag[]ul biex imexxi l-Knisja Kattolika. L-iskop ta’ din i]-]jara kien propju biex jitlob lil Madonna g[all-g[ajnuna biex imexxil-Knisja bl-a[jar mod possibbli. Ara wkoll pa;ni 3,15,16 u 17

Il-Gvern jag[mel talba litmur kontra l-Kostituzzjoni

Il-Gvern Laburista fl-a[[ar sig[attalab lill-membri tal-Bord tal-Awtoritàtax-Xandir biex jirrizenjawimmedjatament.

Jidher li din it-talba waslet g[and i/-Chairman u l-erba’ membri tal-Awtoritàtax-Xandir mill-Ufficcju tal-PrimMinistru. I]da l-membri tal-Awtoritàirrifjutaw, g[aliex sa[qu li din hiistituzzjoni appuntata mill-President

skont il-Kostituzzjoni u g[alhekk il-Gvern bid-decizjoni tieg[u qed jikser il-Kostituzzjoni ta’ Malta.

Kien g[alhekk li l-istess membri tal-Broadcasting Authority [adu parir legalifuq din l-ittra li r/evew.

Din il-po]izzjoni ;iet spjegata wkolllill-Gvern, b’rapporti fil-media jg[iduilli issa l-ufficcju tal-Prim Ministru irtirat-talba g[ar-ri]enja tal-Bord tal-Awtorità

tax-Xandir. G[alkemm sal-biera[ waranofsinhar kien g[ad hemm membri tal-Bord li kienu g[adhom ma ;ewxinfurmati bil-miktub li din it-talba ;ietirtirata.

It-talba g[ar-ri]enja tal-membri tal-Awtorità tax-Xandir issegwi talba similili g[amel il-Gvern ta’ Muscat lis-Segretarji Permanenti, illi jumejn ilu;ew kollha m;ieg[la jirri]enjaw.

Simon Busuttilma jeskludixil-kandidaturatieg[u b[alaKap tal-PN

Il-Vi/i Kap tal-PartitNazjonalista SimonBusuttil iddikjara li g[aduma dde/idiex jekk hux sejkun qed jitfa’ n-nominatieg[u fil-pro/ess biexjintg[a]el kap ;did tal-Partit Nazzjonalista, warali Lawrence Gonzi [abbarli mhux se jikkontesta g[aldin il-kariga.

Dan ifisser, kif qalSimon Busuttil stess, limhux se jkun qed jer;a’jikkontesta fl-elezzjoni tal-Vi/i Kap tal-PartitNazzjonalista. Wara kullelezzjoni, il-PN i;eddedjew jikkonferma l-og[lakarigi tieg[u – elezzjoniinterna li trid issir sa tlietxhur wara l-elezzjoni;enerali. Simon Busuttiliddikjara dan fuqprogramm tal-istazzjonNazzjonali, il-{amisfilg[odu.

Il-Vi/i Kap tal-PartitNazzjonalista, fl-elezzjoni;enerali tas-Sibt 9 ta’Marzu ;ab it-tieni l-akbarammont ta’ voti, total ta’14,440 - kwa]i 7,780 votfuq il-[dax-il distrett uaktar minn 6,600 fuq id-disa’ distrett. SimonBusuttil qal ukoll li se jkunqed jirre]enja mill-karigatieg[u b[ala membru fil-Parlament Ewropew,kariga li serva fiha g[aldawn l-a[[ar disa’ snin, samill-2004, is-sena li fihaMalta saret membru tal-Unjoni Ewropea.

Page 2: 2013_03_15

It-tielet ;urnata ta’ JosephMuscat b[ala Prim Ministrukienet wa[da impenjattivaferm hekk kif, fi Brussell,kellu numru ta’ laqg[atimportanti, kif ukoll attendag[all-ewwel Kunsill Ewropewmal-kumplament tal-Mexxejjatal-pajji]i fl-Unjoni Ewropea.

G[al Muscat, fil-fatt, l-aktarimportanti kienu l-laqg[atbilaterali li kellu mal-President tal-KunsillEwropew Hermann vanRompuy kif ukoll mal-President tal-ParlamentEwropew Martin Schulz,waqt li llum fi tmiem is-Summit, mistenni jkollulaqg[a wkoll mal-Presidenttal-Kummissjoni EwropeaJosè Manuel Barroso. Kifwie[ed jistenna, waqt dawnil-laqg[at ;ew diskussi l-vi]joni ta’ Muscat, b[ala PrimMinistru ;did ta’ Malta, f’dakli g[andu x’jaqsam mal-politika Ewropea.

Muscat wasal Brussellg[all-[abta tal-11.30 ta’filghodu u mal-ewwel mar il-Parlament Ewropew g[allaqg[a ma’ Martin Schulz. Kifanke spjegaw lill-;urnalistiwara dan il-business lunch,Schulz u Muscat g[andhom[biberija kbira li tmur lurag[all-perjodu meta Muscatkien Membru tal-ParlamentEwropew u Schulz kienimexxi l-grupp tal-PartitSo/jalista Ewropew fil-Parlament Ewropew. Fil-fatt,Schulz kien appo;;a lilMuscat [ames snin ilu fit-tellieqa g[al-Leader Laburista.

Fil-kummenti mal-;urnalisti, Schulz esprima s-sodisfazzjon tieg[u li Muscatse jkun qed jattendi s-Summittal-Mexxejja Ewropej, waqt limin- na[a tieg[u, Muscatfta[ar bil-fatt li t-tmexxija tal-Gvern il-;did hi mibnija fuqtliet persuni li [admu fil-Parlament Ewropew, ji;ifierihu stess, il-Vi/i Prim Ministru

Louis Grech u l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna liqed jakkumpanja lil Muscat fiBrussell.

Schulz, li ddeskriva lilMuscat b[ala ‘habibpersonali’, qal li l-PrimMinistru Malti jista’ jg[inbiex aktar politi/i jifhmu d-dimensjoni tal-istituzzjonijietEwropej g[aliex se jkun[adem f’]ew; istituzzjonijietdifferenti.

Min-na[a tieg[u, Muscatqal li kien qed i[ossunostal;iku meta da[al fil-binital-Parlament Ewropew waranuqqas ta’ [ames snin,filwaqt li sostna li l-GvernMalti se jkun Gvern favur l-Unjoni Ewropea.

I]-]ew; personaggiSo/jalisti kienu mistoqsijamill-;urnalisti dwar l-a[bar li[ar;et mill-ParlamentEwropew dwar il-Ba;it tal-Unjoni Ewropea, i]da Muscatassigura li l-poplu Maltim’g[andux g[alfejn jinkwietag[aliex is-somma ta’ €1,128miljun ma tinsabx f’riskju. Huqal li l-po]izzjoni tal-GvernMalti mhux se tkun wa[dapassiva, i]da jara li jintla[aqqbil bilan/jat bejn kul[add.

Fil-fatt kien spjegat li l-Parlament Ewropew mavvutax kontra l-Ba;it tal-UEi]da addotta ri]oluzzjoni dwarit-tip ta’ negozjati li jridu jsirubejn il-Parlament Ewropew ul-Kunsill Ewropew.

Muscat kien mistoqsi wkolldwar il-po]izzjoni li se jkunqed jie[u fil-KunsillEwropew, jekk hux favur il-politika tal-President Fran/izFrancois Hollandew jewinkella favur il-politika tal-Kancillier :ermaniz AngelaMerkel. Il-Prim MinistruMalti wie;eb li kien g[aduma dde/idiex ma’ min sej]omm i]da assigura li se jkunqed jie[u l-po]izzjoni litag[mel sens g[al kul[add,filwaqt li enfasizza li hu

mhux be[siebu jifforma partimill-ebda grupp.

Wara, Muscat g[amel ]jarawkoll f’Dar Malta fejn kellulaqg[a, fost l-o[rajn mar-Rappre]entant Permanentig[al Malta fl-Unjoni EwropeaMarlene Bonnici. Fil-fatt,f’kummenti li g[amel qal li l-Gvern Laburista ;did g[andufidu/ja f’Marlene Bonnici ug[alhekk se jkun qedi]ommha fl-istess kariga.

Aktar tard, Muscat kellulaqg[a wkoll ma’ Hermannvan Rompuy qabel kellu d-’debutt’ fil-Kunsill Ewropew.Interessanti l-fatt li Muscatmhux l-uniku mexxej ta’pajji] li attenda g[all-ewweldarba s-Summit tal-MexxejjaEwropew. Dan g[aliexminbarra Muscat kien hemmukoll il-President ?iprijottNicos Anasatasiades, kif ukollil-Prim Ministru caretakerBulgaru Marin Raykov, liattendew g[all-ewwel darba l-laqg[a tal-mexxejja tal-pajji]ifl-Unjoni Ewropea.

Waqt li kien qed jag[ti l-kummenti tieg[u fuq l-istazzjon nazzjonali, il-PrimMinistru Malti Joseph Muscatqal li f’kull /irkustanza,b’mod spe/jali fl-g[a]la bejnmi]uri ta’ awsterità u tkabbirekonomiku, il-po]izzjoni tal-Gvern Malti se tkun dik favuris-sens komun.

Hu semma wkoll il-garanzija ta]-]g[a]agh li l-Labour Party ilu jikkampanjafavurha minn Mejju lig[adda, u spjega kif din il-garanzija kienet diskussa ankefuq livell Ewropew. Husostna li l-Gvern Malti sej]omm sod ma’ affarijiet lima jaqbilx mag[hom, filwaqtli b’mod ;enerali se j]ommpo]izzjoni favur l-Ewropa.

Aktar tard, Muscat, g[all-ewwel darba attenda wkoll il-laqg[a tal-Eurogroup, litinkludi l-mexxejja tal-pajji]ikollha fiz-zona ewro.

2 LokaliIN-NAZZJON II-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

L-ewwel laqg[at ta’ Muscat mal-Mexxejja tal-istituzzjonijiet EwropejMatthew Bonett jirrapporta minn Brussell

B[al-lum 25 senaSinjali konvin/enti li l-Komunità

Ewropea kienet lesta li tkomplitg[in finanzjarjament lil Malta.

T[abbar li aktar tard matul is-sena kellhomjibdew in-negozjati biex ikun iffirmatProtokoll Finanzjarju ie[or bejn i]-]ew;na[at.

Dan ;ie kkonfermat mill-Bank tal-Investiment Ewropew li kien qed i[ejjirapport dwar il-ftehim li kellu ji;i ffirmatbejn Malta u l-Komunità Ewropea.

Il-bidla u l-fidu/ja li ;ab Gvern ;didNazzjonalista bdew i[allu effettipo]ittivi anke fis-settur tat-turi]mu.?ifri li ;ew ikkowtati fil-Parlamentkienu juru li bejn Novembru, 1987 uJannar 1988 kienu ;ew Malta 17,404turist i]jed mill-istess perijodu senaqabel.

Ir-riforma fil-Korp tal-Pulizija wkollbdiet tag[ti l-frott mixtieq u wara[idma intensiva l-Pulizija rnexxielhatkisser /irku perikolu] tad-drogi.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN

IL-:IMG{AL-og[la

14˚CL-inqas

8˚C

IS-SIBTL-og[la

15˚CL-inqas

8˚C

IL-{ADDL-og[la

17˚C L-inqas

12˚C

IT-TNEJNL-og[la

20˚C L-inqas

13˚C

IT-TLIETAL-og[la

20˚C L-inqas

13˚C

IT-TEMP> Pjuttost imsa[[ab b’waqtiet xemxin ub’[albiet tax-xita li jistg[u jkunu bis-sil; f’xi n[awig[all-ewwelVI}IBBILTÀ> tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{: Punent ftit qawwi g[al qawwa ta’ riefnu,lokalment jil[aq qawwa ta’ riefnu qawwi g[al xi [inwara nofsinhar li jdur mill-Punent Majjistru u jsirqawwi [afna g[al qawwa ta’ riefnu BA{AR> qawwi [afnaIMBATT> baxx g[al moderat mill-Majjistral li jsir baxxTEMPERATURA: l-og[la 14˚CXITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.3 mmXita mill-1 ta’ Settembru 395.8 mmIX-XEMX> titla’ fis-06.13 u tin]el fis-18.09

UVINDEX

3

UV

4UV

4UV

6UV

6UV

7

It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar[in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 14˚C bir-ri[, Frankfurt1˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C xemxi, Amsterdam -2˚Cimsa[[ab, Milan 12˚C imsa[[ab, Tripli 3˚C imsa[[ab,Istanbul 18˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C imsa[[ab, Lisbona13˚C ftit imsa[[ab, Londra 5˚C ftit imsa[[ab, Vjenna -3˚Cborra, Berlin 0˚C xemxi, Madrid 9˚C ftit imsa[[ab, Zurich0˚C imsa[[ab, Brussell 2˚C imsa[[ab, Moska -2˚C borra,Munich -2˚C borra, il-Kajr 34˚C xemxi, Pari;i 4˚C imsa[[ab,Dublin 6˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C xemxi, Tune] 12˚Cimsa[[ab, St. Petersburg, -7˚C xemxi, Al;eri 12˚Cimsa[[ab, Ruma 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen -1˚C xemxi.

It-Temp

Mhux sejikkontestag[all-karigata’ Vi/i Kap

Simon Busuttil sostna limeta g[a]el li jo[ro;g[all-kariga ta’ Vi/i Kaptal-Partit Nazzjonalistakien jaf li kien se jkun qedjissagrifika l-karrierapolitika tieg[u fil-Parlament Ewropew, i]daxorta wa[da ha dik id-de/i]joni g[aliex [ass li l-Partit kellu b]onn il-[idma tieg[u f’mumenttant diffi/li. SimonBusuttil sostna wkoll lig[a]el li jie[u din id-de/i]joni g[aliex jemmenli g[andu jkun hemmti;did fil-PartitNazzjonalista u b’hekkikompli jit[addem il-pro/ess li l-PartitNazzjonalista jersaq aktarlejn il-poplu - u din, tennaSimon Busuttil g[andhatkun il-[idma ewlenija tal-Kap il-;did tal-PartitNazzjonalista ikun minikun.

Simon Busuttil wassalukoll messa;; ta’ kura;;lill-partitarji Nazzjonalisiu qal li l-PN g[adu ujibqa’ partit kbir uimportanti, waqt li temmjg[id li minn kull telfa,hemm i]-]errieg[a ta’reb[a ;dida. Mhux bissg[all-partit imma ankeg[all-pajji].

minn pa;na 1

Page 3: 2013_03_15

Il-Kardinal Jorge Mario Bergogliob[ala r-rag[aj spiritwali l-;did tal-insara fid-dinja di;à nissel sentimentisbie[ fost [afna nies li raw ix-xandiradiretta tal-[atra tal-papa l-;did fuqstazzjonijiet televi]ivi l-Erbg[afilg[axija.

L-umiltà, is-sempli/ità u l-im[abbalejn il-fqir huma tliet karatteristi/i lispikkaw mill-messa;; li ta PapaFran;isku lill-eluf ta’ nies li n;abru fiPjazza San Pietru f’temp kiesa[ u bix-xita biex jaraw avveniment storikuie[or isir realtà.

Dan il-;urnal [a l-opinjoni ta’diversi sa/erdoti, eks ambaxxaturi ulaj/i li taw l-impressjonijiet tag[homdwar il-papa ;did li se jkun qedimexxi l-Knisja Kattolika fid-dinja fis-snin li ;ejjin.

Alexander Cachia Zammit – eksAmbaxxatur tas-Santa Sede>

Ma kinitx sorpri]a g[alija. Il-Kardinali g[amlu g[a]la tajba [afna uli setg[et saret tmien snin ilu. Il-PapaFran;isku g[andu ideat liberali metafl-istess [in hu bniedem konservattiv.Jixtieq jg[in lill-batut. L-appell li talill-eluf ta’ insara mal-[atra tieg[u fiPjazza San Pietru g[all-fratellanzakienet f’waqtha u g[o;bitni [afna.B[all-papiet ta’ qablu rridu nidrawh una[seb li g[ad ikun mexxej tajjeb]mien fejn il-Knisja Kattolikauniversali g[addejja minn [afna sfidi.

Fr. Savio Vella - Salesjan G[alija l-g[a]la tal-Kardinal Jorge

Bergoglio hi konferma li l-Knisjag[adha [ajja u li l-Ispirtu s-Santu qedja[dem b’mod qawwi. Il-fatt li ;ejmill-Amerika t’Isfel, b’esperjenzakbira ta’ pastorali fil-[idma mal-faqar,dan jurina li l-Knisja se tkun qed titfa’d-direzzjoni tag[ha lejn il-faqar fid-dinja. L-g[a]la tal-isem ‘Fran;isku’jitkellem wa[du; Jorge MarioBergoglio [a lil San Fran;isk b[ala l-mudell ta’ kif il-Knisja trid timxiwarajh. Niftakru meta Kristu kienkellem lil San Fran;isk minn fuq il-kur/ifiss u qallu “Er;a’ ibni l-Knisjatieg[i.

Fr. Jimmy Bonnici, Retturtas-Seminarju

{a lil [afna nies b’sorpri]a. Il-fatt lil-;enituri tieg[u huma emigrantiTaljani li g[exu fl-Ar;entina, il-PapaFran;isku se jkun qed i[addan ]ew;kulturi – dik Ewropea u dik tal-Amerika Latina. L-g[a]la tal-isem‘Fran;isku’ juri kif il-papa ;did jixtieqli l-insara tad-dinja jixb[u aktar lilKristu fl-g[emejjel tag[hom.

Patri Duminku Scerri O.P.Il-Papa Fran;isku ;ej minn familja

ta’ emigranti. Trabba mal-[addiema umal-fqar. Din l-esperjenza servietutajjeb. Hu bniedem li g[andu simpatijamal-fqar u ;;ieled [afna g[all-;ustizzja so/jali. Qatt ma ddejjaqjikkritika lill-awtoritajiet dwar it-tqassim tal-;id.

Roberta Leprè, AvukatKif rajtu fil-gallerija mill-ewwel

[adt grazzja mieg[u; meta konna qed

naraw ix-xandira diretta, ir-ra;el tieg[i;ibidli l-attenzjoni li Papa Fran;iskumhux liebes salib tad-deheb i]da salibmill-aktar sempli/i. Dan juri li dan il-papa ;did mhux se jkun marbut mal-[ajja materjali u dan hu sinjal tajjebfit-tis[i[ tal-Knisja Kattolika.

Fr. Karm Debattista MSSPL-ewwel impressjoni li [adt dwar

Papa Fran;isku hi li hu persunasempli/i g[all-a[[ar – anki l-mod kifrajnih riesaq lejn il-gallerija biexisellem lin-nies. Di;à qed itina l-ideali se jkun papa vi/in tan-nies. Mill-ftitli qrajt s’issa dwaru sibt kif kien ju]at-trasport pubbliku u jg[ix [ajjanormali fis-sempli/ità kollha tag[ha.Meta sar jaf li kien se jkun Kardinal,ma qag[adx jit[abat biex jikseb il-[wejje; i]da kien sodisfatt li [a l-[wejje; ta’ kardinal ie[or. G[anduesperjenza twila ta’ talb tant li mill-gallerija sejja[ lin-nies biex jitolbug[alih. Minkejja li g[andu karattrumist[i u introvert, xorta ]amm sodkontra l-in;ustizzji fi ]mien id-dittatorjat fl-Ar;entina. Dan il-papa;did di;à qed jag[tini t-tama biex il-Knisja universali tkompli tissa[[a[.

Fr. Paul Pace S.J. - Provin/jal tal-:i]witi f’Malta

Hi okka]joni ta’ fer[ spe/jalmentg[alina l-:i]witi li ntg[a]el wie[edminnha biex imexxi l-Knisja Kattolikafid-dinja. L-aktar li jispikkaw fihhuma s-sempli/ità u l-umiltà. Fil-Konklavi l-Kardinali g[a]lu lil xi [addli ;ej mill-Amerika Latina fejn il-Knisja hi aktar [ajja u fejn JorgeMario Bergoglio tqabad kontra l-

in;ustizzja. Fl-Ar;entina, huesperjenza diversi problemiekonomi/i, il-faqar u d-dittatorjat.Papa Fran;isku ;ej minn Knisjab’aktar ener;ija u li timpenja ru[habiex tg[in lil min hu emar;inat.”

Frank Zammit – espert dwaril-papiet

Hu papa li, minkejja li hu :i]wita,hu ispirat mill-[ajja Fran;iskana. Hupapa li meta kien Ar/isqof ta’ BuenosAires irrinunzja l-affarijiet materjali lijmorru ma’ Ar/isqof b[al karozza upalazz. Minflok mar jg[ixf’appartament u [adem mal-fqar u ]arlil min hu vulnerabbli fil-periferija tal-belt kapitali Ar;entina. Jorge MarioBergoglio ikkritika lil dawk is-sa/erdoti li kienu qed jg[ixu [ajjakomda u sej[ilhom ‘ipokriti’. Jiennirrelatah aktar ma’ Francesco diPietro di Bernardone, jew a[jar SanFran;isk. Nirrelatah ukoll ma’ PapaBenedittu XVI li b[alma ne]a’ l-papattieg[u, hekk ukoll Francesco di Pietrodi Bernardone ne]a’ l-libsa sinjuraminn fuqu u taha g[al [ajja sempli/i ufqira. Papa Fran;isku g[ex l-ispiritwalità Fran;iskana u g[en lil ta’madwaru bla limiti.”

Fr. John AvellinoNistqarr mieg[ek li meta t[abbar

ismu, ma kontx naf min hu. L-ewwelimpressjoni li [adt tieg[u kienet is-sempli/ità. Fil-gallerija deheremozzjonat [afna u di;à kien qedikellem lin-nies bil-;esti tieg[u. Il-fattli baxxa rasu biex in-nies jitolbug[alih, g[alija kienet tfisser [afna. Il-fatt li g[a]el l-isem ta’ ‘Fran;isku’

juri bi/-/ar li se jkun papa g[all-batutiu g[all-fqar. Niftakru kif Jorge MarioBergoglio kien [adha kontra r-re;imdittatorjali fl-Ar;entina u f’[ajtug[amel g[a]liet kbar, dejjem fl-ispirtuInjazjan. L-Ispirtu s-Santu [adem[afna u nittama li jkollna ]mien sabi[fil-Knisja fejn il-Papa Fran;isku jkunkapa/i jag[ti direzzjoni fejn tispikka l-g[aqda u l-fraternità fost il-;nus. Kontqed naqra li l-g[ada li n[atar papadeher li ried i;orr il-bagalji stess –sinjal li qisu jrid jurina li se jkunmexxej spiritwali b’saqajh mal-art.G[andna b]onn ‘rag[aj’ spiritwalib[al dan, spe/jalment fi ]mien ta’kri]ijiet u problemi. Mhux se jkollnapapat li jkun ‘il fuq i]da papat li sejkun vi/in tan-nies u j[oss il-polz tal-poplu. Dan kollu jag[milli kura;;biex nara Knisja Universali ferm a[jarmilli hi llum.

Fr. Joe BorgNa[seb li l-Papa Fran;isku

irnexxielu jirba[ [afna ammirazzjoni um[abba. It-tbissima tieg[u tant tin[asssin/iera kif jin[ass ukoll il-kliemtieg[u. Is-sempli/ità li wera ;ejja mill-istil ta’ [ajja tieg[u: ju]a l-karozzi tal-linja u jsajjar g[alih innifsu, fosto[rajn. Il-bi//a xog[ol diffi/li i]da hili mas-sempli/ità j]ewwe; il-[idmaiebsa li g[andu quddiemu. Hemm[tie;a ta’ [afna bidliet strutturali fil-Knisja. Hu importanti li l-[saraenormi li saret bl-abbu]i sesswali fuqil-minuri u l-isforzi biex jin[bew tibdatissewwa. L-istrate;ija ta’komunikazzjoni trid ti]died. PapaFrangisku g[andu bi//a xog[ol iebsa.Talabna nitolbu g[alih. Dan hu dmir uprivile;; g[al kull Kattoliku.

Tonio Ganado – AmbaxxaturInterim ta’ Malta g[as-Santa Sede

Di;à tispikka fih l-umiltà u kif imurman-nies. Jien kont rajtu darbtejn,kont tlabtu jberikni u berikni i]da qattma kellimtu. Meta [are; fil-gallerijadeher ixxokat bil-folol kbar tan-nies;talab lin-nies biex jitolbu g[alih qisukien qieg[ed fosthom. Dan il-;estjg[in [afna biex ikollna Knisjab’saqajha mal-art. Anki meta temm il-messa;; tieg[u wara li n[atar papa,hu qal lin-nies a presto – ji;ifieri jridikun mal-popolin. Nist[ajlu b[all-papa ta’ qablu – dixxiplinat – i]dag[andu karatteristika o[ra, dik lijifhem lin-nies g[ax g[ex mal-foqra uesperjenza t-tbatija u d-dwejjaqtag[hom. Fuq kollox g[andna papaintelli;enti u uman.... se nisimg[u[afna dwaru!

Arthur Galea Salomone –President tal-Moviment ta’ Kana

L-ewwel impressjoni li [adt hi l-umiltà tieg[u – b’doni sbie[ ub’kari]ma li g[andhom jimxu fuqhomkull mexxej. Il-fatt li hu :i]wita u ;ejminn pajji] imbieg[ed, se jkun ta’vanta;; g[alih g[ax na[seb li mhux sejkun imxekkel mill-politika interna tal-Vatikan. L-isem li addotta huindikattiv [afna g[alina u qed jurina lise jkun papa qaddis u sensittiv g[all-[ti;iet tal-Knisja tal-lum.

Lokali 3IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Mexxej spiritwali li se jkun kapa/i jag[ti direzzjoni lill-Knisja biex jirrenjawi]jed l-g[aqda u l-fraternità fost il-;nus (Ritratt> Reuters)

Papa umli u sempli/i li jixtieqjg[in lil min hu batutminn Hermann Micallef

Page 4: 2013_03_15

4 LokaliIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Silvio Zammit ried €60miljun biex ir-restrizzjonifuq it-tabakk titlaq. Hu maqalx fejn kienu sejrin jewmin kien se jie[u dawn il-flus, i]da qal ]gur li l-ka]tas-SNUS sar wie[ed ta’negozju u li hemm prezzg[alih. Saru ]ew; laqg[atmal-ex KummissarjuEwropew John Dalli fuq il-kumpanija Swedish Match udan biex wie[ed ifiehem likien jag[mel sens li l-“ban”taqa’.

Dan xehditu l-AvukatGayle Kimberely meta kom-pliet il-kumpilazzjoni ta’Silvio Zammit ta’ 48 senaminn Tas-Sliema akku]atb’tix[im u li pprova jin-fluwenza de/i]joni politikatal-Unjoni Ewropea fl-14 ta’Marzu wara talba mill-Prosekuzzjoni. Hi qalet lihija kienet pr]enti darba bissfil-laqg[a li saret ma’ JohnDalli g[aliex wara kolloxspi//a f’idejn SilvioZammit.

F’xhieda twila li hi tat u limistennija tkompli fil-25 ta’April li ;ej, GayleKimberely qalet kemm-ildarba li l-akku]at kien qedjitkellem fuq miljuni, fostid-di]approvazzjoni tal-ist-ess Silvio Zammit li bedajag[mel permezz ta’ mossib’rasu meta kien fl-i]barra.Peress li Kimberely qed tis-tenna tarbija u x-xhiedatag[ha kienet wa[da fit-tul,il-Qorti qalet li jkun a[jar litissospendi. Id-difi]a maqablitx ma’ dan g[ax qalet lijista’ jkun hemm komu-nikazzjoni bejnha u l-akku]at, bil-Qorti tg[id li l-akku]at jaf li ma jistaxjavvi/ina lix-xhud.

L-Avukat GayleKimberley qalet li kienetta[dem mal-KummissjoniEwropea fl-2002 u f’Malta uwara da[let fil-Ministeru tal-Affarijiet Barranin b[alaDiplomatika. Qalet li hi taflil Silvio Zammit metakienet ta[dem mal-Awtoritàtal-Gaming u saret tafu per-mezz ta’ [abib tag[ha JosefGalea, li kien [abib mal-akku]at. .

Fuq il-kwistjoni tat-tabakkSNUS qalet li kien /emplil-ha [abib tag[ha minn

Brussell u qalilha li kienja[dem ma’ Swedish Matchu li jaf lil Silvio Zammit ujekk kenitx interessata lijsiru xi laqg[at ma’ SilvioZammit u hi tkun mag[hom,u qalilha li g[andhompro;ett interessanti g[aliha.Dan kien lejn l-a[[ar tal-2011. It-telefonata kienetsaret minn Svedi], /ertuJohan Gabrielsson. Kienstaqsiha jekk tafx lil xi [addli ja[dem fi Brussells fl-Industrija tas-SNUS.

Qalet li kienu talbuha s-servizzi tag[ha u biex dinpermezz tax-xjenza li kienetdejjem qed tevolvi b’xi modisir update u s-SNUS majibqax kontra l-li;i. Ix-xog[ol kien qalet ix-xhud litanalizza legalment l-issuetas-SNUS, u li jsir lobbybiex il-“ban” ma tibqax fis-se[[. Kien hemm diversifatturi dwar dan fejn setg[etissir le;islazzjoni ta’ kwalitàwara li sar mag[ruf bi xjen-za li mhux minnu li dan it-tip ta’ tabakk hu relatatma’xi tip ta’ kan/er. Kienqed jing[ad ukoll li l-IstatiUniti kienu qed jipprodu/uhu li seta’ jid[ol fl-Ewropaliberalment.

Gayle Kimberely qalet libassret li Silvio Zammitseta’ jorganizza meeting ma’John Dalli u tkellmet mase[ibha Josef u mal-Isvedi]Johan Gabrielsson ta’Swedish Match. Dan qalilhali tar-rapport li kienet setag[mel kienet se tit[allasg[all-prezz ta’ €5,000 uftehmu. Talbet li l-[las kellujsir fuq isem kumpanijaEUROC tar-ra;el tag[hamin[abba kwistjoni ta’VAT.

Ix-xhud qalet li mill-ewwel kienu waslu ]ew;persuni minn SwedishMatch, Johan Gabrielsson uHenrik Olsen. Dan kien fil-bidu ta’ Di/embru u ;ewMalta biex jag[tuha brief.Biex jannalizaw il-ka]b’mod legali u ltaqg[etmag[hom fil-lukanda Hiltonu da[lu fl-aspetti tax-xjenzafejn qablu li l-“ban” matag[milx sens.

Il-meeting ma’ JohnDalli, qalet ix-xhud, issett-jah Silvio Zammit u kienetqaltlu li marru fuqha ta’Swedish Match u kienetg[addiet CD biex il-Kummissarju Dalli ikun jafma’ min kien se jiltaqa’.

Il-meeting kellu ji;i ffis-sat fil-bidu ta’ Jannar u danqalulha Silvio Zammit metakienu jikkomunikaw minnfuq it-telefon. Kimberlykienet iltaqg[et fis-6 ta’Jannar 2012 mal-Kummissarju John Dalli fl-

uffi//ju tieg[u f’Portomasoxi nofs inhar.

Kien hemm SilvioZammit u mieg[u kienhemm Josef Galea.Da[[luha fl-uffi//ju uintrodu/ewha mieg[u.

Hemm hekk Kimberelytag[tu l-pre]entazzjoni ukienet fil-qosor. Kienjikkonsisti l-aktar dwar l-argument xjentifiku u kienhemm ukoll kliem fuq il-protezzzjoni tal-konsumaturu li hemm [afna tabakk fis-suq li mhux regolat. L-importanti kienet qalet hiwaqt il-laqg[a kien liwie[ed g[andu jirregolakollox u dan g[as-sa[[a ta’kul[add, imma importanti lijkun hemm standard ta’kwalità.

Kimberly qalet ukoll lifil-laqg[a tkellmu wkoll fuql-importanza tad-d[ul ta’taxxa u l-argument politikufejn dan seta’ kellu [afna“support” ;ewwa li Svezja,i]da mill-banda l-o[ra

hemm ukoll [afna ewroxetti/i.

John Dalli ma kienx [apo]izzjoni favur jew kontra,beda jisma’ b’attenzjoni,anke jekk hu persuna kontrat-tabakk u tkellem ukolldwar is-sensittivà ta’ [afnaminn nies fi Brussel u g[axikun hemm [afna kritikamill-NGO’s .

Kimberly qalet li matantx ta reazzjoni. Kiensema’ [afna, da[al fih is-su;;et u kien qed jifhem[afna aktar milli wie[ed jip-pretendi.

Wara qalet ix-xhud kienustaqsewha jekk setg[uxjag[mlu laqg[a o[ra ma’John Dalli u jekk hu jistaxjinnomina lil xi [add ie[ormill-Kabinett tieg[ubiex jag[mel ix-xog[oltekniku.

Kimberly qalet li hire;g[et kellmet lil SilvioZammit biex tag[mel laqg[ao[ra. Kellu jsir meeting fiFrar i]da ma se[[x g[ax

John Dalli kien inqabad fil-maltemp fi Brussell.

B’dan saret taf g[ax kienqalilha kollox SilvioZammit. Il-ftehim kien sejsir g[all-10 ta’ Frar, i]dag[al din it-tieni laqg[a hima t[allitx tattendi. Taf]gur qalet li Silvio Zammitkien qalilha li l-interess ta’Swedish Match kien biss lijkabbru l-profitti.

Qalet li Silvio Zammitqallha li Dalli ma kienx sejinnomina lil [add biexikomplu jiddiskutu u dwardan hi kellmet lil JohannGabrielsonn. Qalet li SilvioZammit qallha li kienunbidlu l-affarijiet, u li kienhu li hawn beda jsemmi l-miljuni. Qalilha li l-Kummissarju ma kienxjib]a’ jie[u d-de/i]jonijiet ukien hawn li hu talab il-prezz ta’ €60 miljun biexjilliftja l-‘ban’.

L-Avukat Edward Gatt uKris Busietta qeg[din jidhrug[al Zammit.

Silvio Zammit ried €60 miljun biextitne[[a r-restrizzjoni fuq is-SNUS

L-akku]at Silvio Zammit (xellug)

GyleKimberleyiltaqg[etma’ John Dallifis-6 ta’ Jannar2012

Page 5: 2013_03_15

Fi stqarrija, il-Gvern qalli m’huwiex minnu dak li/ertu sezzjonijiet fil-mediaqed jg[idu li l-Ba;it tal-Unjoni Ewropeam’g[addiex mill-ParlamentEwropew.

Il-Gvern ikkjarifika li

nhar l-Erbg[a 14 ta’Marzu, il-ParlamentEwropew iddikjara li sejkun qed jid[olf’diskussjonijiet mal-Kunsill Ewropew dwar il-Ba;it.

Il-Gvern ikkonferma

wkoll li l-€1,128 miljunakkwistati mill-Gvernimmexxi mill-eks PrimMinistru Lawrence Gonzifil-laqg[a tal-KunsillEwropew bejn is-7 u t-8 ta’Frar, g[andhom jitqiesub[ala li ma ntmessewx.

Lokali 5IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Kwistjoni bejn il-Kunsill Lokali tal-Furjana u l-bejjieg[a g[all-Mass Meeting tar-reb[a tal-PL

L-€1,128 miljun f’fondi tal-UEg[al Malta mhux se jintmessu

Kif kien mistenni rjie[at qawwija laqtu l-g]ejjer Maltin minn kmieni lbiera[ filg[odu. Ir-ri[ la[aq sa[ansitra Forza 10, u kkaw]a mew; g[oli u qaleb /int kif ukollxi arbli tad-dawl. Fortunatament [add ma we;;a’. Dan it-temp mistenni li jkompli jippersisti anke llum (Ritratt> Brian Grech)

Nunzju Appostoliku;did f’April li ;ej

In-Nunzju Appostolikug[al Malta mistenni lijing[ata l-kariga f’nofs Aprilli ;ej.

Dan irri]ulta f’laqg[a lisaret bejn Monsinjur FilippoColnago u l-Ministru tal-Affarijiet Barranin George

Vella. F’din il-laqg[a saretukoll stedina lill-GvernMalti biex ikun pre]entig[a/-/erimonja tal-pussesstal-Papa Fran;isku b[alaIsqof ta’ Ruma, liema/erimonja se ssir fid-19 ta’Marzu.

Il-Mass Meeting tar-reb[aelettorali tal-Partit Laburistag[ada fuq il-Fosos tal-Furjana spi//a fi/-/entru ta’kwistjoni bejn il-KunsillLokali tal-Furjana u l-bejjieg[a li jarmaw f’dawn l-attivitajiet tal-massa.

Kollox beda hekk kif il-Kunsill Lokali biddel il-prassi ta’ kif ji;u allokati l-postijiet tal-gabbani minnwa[da ta’ first-come firstserved g[al wa[da fejn l-applikanti ji;u allokati l-postijiet bil-polza.

Dan qanqal g[adab fost il-bejjieg[a li aktar kmieni dinil-;img[a marru l-KunsillLokali tal-Furjana u kienuinvoluti f’battibekk mas-Sindku tal-Furjana NigelHolland.

Min-na[a tieg[u, is-Sindkutal-Furjana qal li l-Kunsillqed jimxi mal-li;i, xi [a;a lil-bejjieg[a mhux qed jaqblumag[ha. Il-bejjieg[a qalu lihemm 75 bejjieg[ interessatg[al 77 post u kollhaa//ettaw l-ordni ta’ kif ;ewallokati bil-first-come-first-

served. I]da s-Sindku qal lijekk japplikaw iktar bejjieg[a,bilfors trid issir polza.

G[al dan, il-bejjieghawie;bu li se j;ibu kemmjifil[u nies biex japplikawf’isimhom biex i]idu /-/ansijiet li jitilg[u fost tal-ewwel fil-polza biex jag[]lul-post fejn jarmaw il-gabbanatag[hom. Dan g[aliexpersuna tista’ tapplika g[alpost biex tarma gabbanab’sempli/i karta tal-identità.

Iktar tard wasal il-KunsillLokali l-avukat tal-bejjieg[a

Franco Debono bil-laqg[atkun wa[da storbju]a. L-allokazzjoni kienet se ssir bil-polza ilbiera[ i]da l-bejjieg[aressqu mandat ta’ inibizzjonifil-Qorti li nstema’ lbiera[stess. Hekk kif il-Qortiqatg[etha favur il-KunsillLokali tal-Furjana, numru ta’bejjieg[a in;abru quddiem i/-?entru Nazzjonali Laburista.Malli raw il-crew ta’ NetTelevision fi Triq Mile End,u[ud mill-bejjieg[a ppruvawiwaqqfu lill-cameraman milliji;bed filmati, tant li kellha

tintervjeni l-Pulizija.Kelliem ghall-Partit

Laburista qal li l-Partitm’g[andu x’jaqsam xejnf’din il-kwistjoni u b[almag[amel f’attivitajiet o[rajn,jirrispetta d-de/i]joni tal-Kunsill Lokali fejn tkun qedissir l-attività u, f’dan il-ka]partikulari, id-de/i]joni tal-Qorti.

Sadattant, il-Kunsill Lokalital-Furjana [abbar konferenzatal-a[barijiet dwar din il-kwistjoni g[al-lumwaranofsinhar.

Page 6: 2013_03_15

GO plc u l-MaltcoLotteries Limited fit-28 ta’Frar iffirmaw ftehim ta’koperazzjoni li tpo;;i l-infrastruttura elettronikatal-Maltco fuq quddiem netttat-teknolo;ija li llum qedt[addem il-kumpanija GOplc.

Fi stqarrija, il-kumpanijaGO qalet li r-relazzjoniprofessjonali bejn il-GO ul-Maltco tmur lura sa mill-2004, meta Maltco kienetir/eviet l-ewwel li/enzjatag[ha biex tmexxi l-Lotterija Nazzjonali ta’Malta fuq ba]i esklussivag[all-perjodu ta’ 8 snin.Maltco, f’dawn l-a[[arxhur, kabbret l-impenntag[ha f’Malta permezz tat-

ti;did ta’ din il-li/enzja.Dan it-ti;did ifisser li l-Maltco se jkollha b]onnvelo/itajiet og[la g[all-tqassim tal-informazzjoni.

Hu g[alhekk li matul i/-/erimonja tal-iffirmar, il-Kap E]ekuttiv tal-Maltco,Ioannis Katakis, qal li l-investiment tal-Maltco fid-dinja tal-gaming hu possib-bli biss jekk ikun hemminfrastruttura stabbli.

Min-na[a tieg[u,Yiannos Michaelides, il-Kap E]ekuttiv tal-GO,irringrazzja lil Maltco utenna l-impenn tieg[u li l-kumpanija GO tibqa’ tip-provdi s-servizzi kollha tat-telekomunikazzjonime[tie;a mill-Maltco.

6 LokaliIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Frank Sammut kien je]aminal-offerti li jmorru l-MOBCBi]]ejjed provi biex Mallia u Sammut jitpo;;ew ta[t att ta’ akku]a

Iffirmat ftehim bejn GO plcu l-Maltco Lotteries Ltd

Meta kompliet il-kumpilaz-zjoni ta’ Anthony Cassarminn {al Tarxien, u FrancisPortelli minn Ta’ Xbiex, li t-tnejn g[andhom 63 sena, u lihuma Diretturi ta’ kumpanijitax-Shipping, [are; li FrankSammut, ukoll mixli b’tix[imdwar xiri ta]-]ejt mill-Enemalta kien je]amina l-offerti li jmorru g[andkumpanija li fiha l-istessSammut kien sie[eb.

Il-ka] ta’ Cassar u Portellimixlijin b’[asil u tix[im ta’flus b’rabta mal-allegazzjoni-jiet dwar ix-xiri ta]-]ejt g[all-Enemalta kompla quddiem il-Ma;istrat Edwina Grima. L-akku]i jikkon/ernaw l-aktardwar l-involviment tag[homfil-kumpanija g[all-[a]na ta]-]ejt Island Bunkers OilsLimited li fiha huma s[abmal-eks Chairman tal-Enemalta Tancred Tabone .

Fil-bidu tal-kumpilazzjonil-Ispettur Angelo Gafà ese-bixxa ammont ta’ memoran-dum and articles ta’ diversikumpaniji li g[andhomx’jaqsmu mal-qasam marit-timu u kumpaniji ta]-]ejt fos-thom tal MediterraneanOffshore Bunkering Limited(MOBC).

Wara xehed Hugh AttardMontalto, General Managertal-MOBC li ilu f’din il-kari-gia mill-2001. Hu qal li FrankSammut kien ilu ja[dem l-MOBC mill-1987, u damhemm sal-a[[ar ta’ Lulju tal-

2004. Sadattant TancredTabone, kien ;ie appuntatChairman tal-MOBC fil-15ta’ Ottubru tal-1999, u baqa’hemm sal-15 ta’ Lulju 2005.

Waqt ix-xhieda tieg[uAttard Montalto spjega kifFrank Sammut, il-KapE]ekuttiv tal-kumpanijaMediterranean Oil BunkeringCorporation (MOBC) kienjir/ievi l-offerti g[all-kiri ta’braken g[all-;arr ta]-]ejt uwara jirrakkomanda lill-Bord,liema kuntratti g[andhom ji;uapprovati.

Attard Montalto qal li fit-18ta’ Settembru tal-2002 kienuir/evew 13-il offerta fuq xirita’ barkun u kienet intag[]letl-Ordsman li kienet l-aqwaofferta u li fuqha kienu jidhrul-akku]ati Cassar u Portelli.G[all-kumpanija OarsmanMaritime Limited kien jiffir-ma Francis Portelli.

L-akku]i jikkon/ernaw lilAnthony Cassar u FrancisPortelli l-aktar dwar l-involvi-ment tag[hom fil-kumpanijag[all-[a]na ta]-]ejt IslandBunkers Oils Limited li fihahuma s[ab mal-eks Chairmantal-Enemalta Tancred Taboneli flimkien ma’ FrankSammut tressaq il-Qorti nharit-Tlieta.

Dawn ;ew akku]ati li kkor-rompew lil Tancred Tabone ulil Frank Sammut, meta dawnkienu uffi/jali pubbli/i bejn l-2000 u l-2005. Cassar uPortelli qed ji;u mixlija wkoll

li kienu kompli/i fl-allegatkorruzzjoni minn FrankSammut u Tancred Tabone uli wettqu [asil ta’ flus. G[all-akku]ati qeg[din jidhru l-Avukat Stephen TonnaLowell.

Sadattant, il-Qorti ddikjaratli hemm bi]]ejjed provi biexAlfred Mallia ta’ 68 senaminn {al-Qormi, u li kien il-Kap tal-Petroleum Divisiontal-Enemalta jitpo;;a ta[t attta’ akku]a. Dan [are; metakompliet il-kumpilazzjoni tal-eks Sindku ta’ {al-Qormi lijinsab mixli b’korruzzjoni u li[a kummissjonijiet fil-ka]tax-xiri ta]-]ejt tal-Enemalta.

L-ewwel ma xehed kienChristian Borg f’isem l-ETCli ppre]enta l-istorja tax-xog[ol tal-akku]at. Wara

xehed Anthony Bonello g[an-nom tal-KorporazzjoniEnemalta. Hu qal li ja[demmal-Korporazzjoni b[alaExecutive Head CorporateService u li ilu ja[dem hemmmill-2005. Hu esebixxa l-istorja tal-impjieg ta’ AlfredMallia mal-Enemalta. Qal likien ilu hemm fil-po]izzjonita’ Kap tal-PetroleumDivision minn Marzu tal-1987 sa April tal-2004.

Qal li l-akku]at waqaf mix-xog[ol meta /-Chairman ta’dak i]-]mien, TancredTabone kien qallu li hemmskema tal-iritirar u AlfredMallia kien [adha u g[alhekkwaqaf mix-xog[ol. AnthonyBonello ppre]enta wkoll il-laqg[at tal-minuti li fih kieninvolut l-akku]at u li dawn

ma kinux iffirmati kollha.G[al Mallia dehru l-AvukatiKris Balzan u Ian SpiteriBailey.

U l-Qorti ddikjarat ukoll lihemm je]istu bi]]ejjed provibiex Frank Sammut, mixlib’[asil ta’ flus, korruzzjoni uli [a kummissjonijiet minnkuntratti ta]-]ejt ta’ kumpani-ji barranin li kienu jbieg[ulill-Korporazzjoni Enemalta,jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a.

Sadattant intlaqg[et talbamid-difi]a biex l-eks-kon-sulent tal-Enemalta u eks-KapE]ekuttiv tal-MOBC, ikunjista’ ji;bed mill-bank is-somma ta’ €1,165 fix-xaharg[all-[ti;iet tieg[u wara likellu l-assi tieg[u ffri]atib’rabta ma’ dan il-ka].

Allegatament FrankSammut, kien iltaqa’f’Londra, waqt fiera internaz-zjonali ma’ uffi/jal g[oli ta’Trafigura u kien ftiehemmieg[u li se jirran;alu biexil-kumpanija tissottometti l-a[jar offerti lill-Enemalta,biex l-Enemalta tkun tista’tibda tixtri ]-]ejt minng[andha.

Frank Sammut kien ;iearrestat fit-22 ta’ Jannar lig[adda u mg[ajjat biex jirri-laxxa stqarrija fil-Kwartieri:enerali tal-Pulizija.

L-Avukat Joseph Giglioqed jidher g[al Sammut. L-Ispettur Angelo Gafà kieninvolut fil-Prosekuzzjoni tal-ka]i kollha ta]-]ejt.

Frank Sammut, wie[ed mill-akku]ati

Page 7: 2013_03_15

Lokali 7IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Statistika ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika turi kif fl-a[[artliet xhur tas-sena 2012, ;ietre;istrata ]ieda ta’ 5.9%f’abbonamenti tal-internet.B’hekk issa dawn ila[[qu l-137,009. }ieda sostanzjali;iet re;istrata f’u]u kbirf’konnessjonijiet mal-inter-net ta’ speed qawwi.B’hekk, naqsu dawk l-abbonamenti tal-internet lig[andhom speed inqas.

L-istess statistika turiwkoll kif in-numru ta’abbonamenti g[altelevi]joni tela’ g[al147,896, li jfisser tnaqqis ta’1.2% meta mqabbel mal-2011. Dan filwaqt liabbonamenti di;itali jkom-plu jiddominaw is-suqb’ma;;oranza ta’ 94.2%.Min-na[a l-o[ra, abbona-menti analogi naqsub’16.1% meta mqabbel mal-istess xhur li jikkorrispondumal-istess kwart tas-sena ta’qabel.

Abbonamenti g[al linjifissi matul dan l-istess per-jodu naqsu b’1.1%, biex

ammontaw g[al 229,736.B’kuntrast ma’ dan, matul l-a[[ar kwart tas-sena 2012,abbonamenti g[al mobilerre;istraw ]ieda ta’ 3.4%biex b’hekk in-numru ta’abbonamenti tela’ g[al539,452. Dawn i]-]idiet;ew re;istrati kemm f’ab-bonamenti pre-paid kif ukollpost-paid, tant li f’dan tal-a[[ar, i]-]ieda kienet ta’8.1% fuq l-2011.

L-istatistika tal-NSO turiwkoll kif il-penetrazzjonital-mobile hi ta’ 128.6%.Dan ifisser li persuna wa[dag[andha iktar minn mobilewie[ed.

Minn din l-istatistika[are; ukoll kif matul dan l-istess perjodu, in-numru ta’o;;etti li tqassmu bil-postaqabe] il-11.2 miljun, li jfiss-er tnaqqis ta’ 3.5% metamqabbel mal-istess kwarttas-sena 2011. Fil-posta, ;iere;istrat ukoll tnaqqis fl-o;;etti r/evuti u li [ar;uminn pajji]na, li la[[qu140,338. Dan ifisser li kienhemm tnaqqis ta’ 8% fuq l-istess perjodu.

}ieda fl-u]utal-internet u l-mobile

Fl-a[[ar ;ranet l-MCASTippre]entat /ertifikati lil 103studenti li temmew b’su//esskorsijiet ta/- ?entru tal-Kulle;; f’G[awdex.

L-istudenti temmew korsi-jiet fil-livell ta’ foundation,diploma, extended diploma(Livelli MQF 1-4) fis-servizzi fil-komunità,

in;inerija elettrika u elet-tronika, u ICT. {afna minndawn l-istudenti qed ikomplul-istudji tag[hom f’livelliaktar g[oljin fi/-?entrut’G[awdex jew f’xi wie[edmill-Istituti tal-MCAST fil-;]ira Maltija.

I/-?entru tal-MCASTf’G[awdex joffri w[ud mill-

korsijiet tal-g[axar istitutital-MCAST f’Malta biexjg[in lil studenti li jg[ixuG[awdex isegwu programmita’ edukazzjoni vokazzjonaliming[ajr ma jkollhom jaqs-mu l-fliegu. L-g[a]la ta’ kor-sijiet offruti hi mmiratawkoll biex tilqa’ g[all-[ti;iettal-ekonomija G[awdxija.

U[ud mill-istudenti li temmew il-kors MCAST-BTEC Extended Diploma fl-IT

103 studenti jtemmu korsijiet ta/-/entru tal-MCAST f’G[awdex

Page 8: 2013_03_15

Ma nistg[ux ng[idu li r-ri]ultat ma kienxmistenni! Ftit kien hemm dubji li l-Labour kien sejirba[. Li ma kienx mag[ruf b’mod /ar kienb’kemm. F’artiklu li ktibt il-{add li g[adda g[al il-mument g[edt /ar u tond li l-politika ddur f’/ikli. Il-politika ddur f’/ikli

?ikli li pajji]na g[adda minn kemm-il wie[ed.Temmejt l-artiklu tieg[i hekk: “Jien inqis li qeg[dinf’tarf /iklu. Il-poplu donnu li jrid bidla fil-gvern.Din ]gur ma jistax jag[tihielu l-Partit Nazzjonalista.

“Anke jekk fl-a[[ar [ames snin tah bidla f’kolloxmeta wettaq mirakli kbar spe/jalment fejn jid[lu l-ekonomija, il-[olqien tal-impjiegi, is-sa[[a u l-edukazzjoni, fl-isfond tal-kri]i ekonomika ufinanzjarja dinjija li kienet l-ag[ar li rat id-dinja fikwa]i 100 sena.

“Fi ftit [in ie[or inkunu nafu xi dde/ieda l-poplu.Kwalunkwe de/i]joni tal-poplu na//etawha minnqalbna. Kif a//ettawha Borg Olivier f’:unju 1971u Eddie Fenech Adami f’Ottubru 1996.

“G[aliex a[na nemmnu bis-serjetà li r-rieda tal-poplu, kif espressa permezz tal-vot ta’ kull wie[edu wa[da minna, hi sovrana.”

Tran]izzjoni bla skossiNemmen li kont qed nipprepara lill-qarrejja g[al

telfa. Telfa li ;iet ftit [in wara li beda l-g[add tal-voti meta l-Prim Ministru Lawrence Gonzi /empellill-Mexxej Laburista Joseph Muscat, ikkon/eda t-telfa, fera[lu u awguralu.

Hekk Lawrence Gonzi ng[aqad mal-mexxejjaNazzjonalisti ta’ qablu billi kkon/eda t-telfa u hekkikkontribwixxa f’li jkun hemm tran]izzjoni blaskossi.

Irrid ng[id ukoll li l-poplu Malti mmatura [afna.Sakemm qed nikteb ma kien hemm ebda rapport ta’in/ident marbut mal-elezzjoni. Il-partitarji Laburisti//elebraw kif kien xieraq li jag[mlu, biss mainsultaw lil [add.

M’hemmx dubju li dan jirrifletti fuq il-mexxejtag[hom Joseph Muscat, illum il-Prim Ministru ta’Malta. Dan fir-reb[a wera li hu mexxej um’g[amilx diskorsi ta’ firda, anzi tkellem b’sens ta’g[aqda fost il-poplu.

Tela’ min tela’ mid-distretti elettorali, l-ewwelpreferenzi wrew li politikament Malta g[adhamaqsuma fi tnejn bin-Nofsinhar, mill-ewwel sas-seba’ distrett elettorali b’ma;;oranza assoluta ta’preferenzi g[all-kandidati Laburisti fuq dawkNazzjonalisti. U mit-tmien distrett sat-tlettax-ildistrett elettorali b’ma;;oranza ta’ preferenzi g[all-kandidati Nazzjonalisti fuq dawk Laburisti.

Issa [alliha li mal-g[add tal-voti kien hemmdistretti fejn il-PN kellu ma;;oranza ta’ preferenziu xorta tilef it-tielet si;;u.

F’G[awdexE]empju tipiku hu G[awdex. Hawnhekk fl-

ewwel g[add il-Partit Laburista kellu 12,311-il vot,il-Partit Nazzjonalista kellu 12,551 vot – jew 240vot iktar mil-Labour u l-AD kellha 210 voti.

Wara li telg[u Franco Mercieca u AnthonyRefalo g[all-PL u Giovanna Debono u Chris Saidg[all-PN, fis-seba’ g[add il-PL kellu 3,903 voti u l-PN kellu 4,301 vot – jew 398 vot aktar g[all-PN.

Biss hawnhekk il-PL kien g[ad baqag[lu biss lilJustyne Caruana u l-PN kien g[ad baqag[lu tlietkandidati. Fit-tmien g[add waqa’ Paul Buttigieg. Il-kandidata tal-PL wirtet 18-il vot u telg[et g[al3,921 u Fredrick Azzopardi tal-PN wiret 317-il votu tela’ g[al 4,238.

Fid-disa’ g[add waqa’ Samuel Azzopardi.Justyne Caruana wirtet 11-il vot u telg[et g[al3,932 u Fredrick Azzopardi wiret 252 vot u tela’g[al 4,184. Il-folja nbidlet meta waqa’ KevinCutajar tal-PN li kellu 1,885 vot.

Minn dawn Fredrick Azzopardi [a 1,658 u tela’g[al 3,957 u Justyne Caruana tal-PL wirtet 34 vot utelg[et g[al 3,966 u hekk telg[et ming[ajr kwotab’disa’ voti. 193 vot minn ta’ Kevin Cutajar makinux trasferibbli.

Dan kollu jfakkarni fl-elezzjoni tal-1971 metatlifna deputat mid-distrett ta’ {a]-}ebbu;#Is-Si;;iewi b’erba’ voti. U dakinhar kien fisser ukolll-elezzjoni ;enerali li reb[u l-Labour b’si;;uwie[ed.

Anke jekk ikolli nammetti li kellhom i]jed votima’ Malta u G[awdex kollha. E]empju ie[or hudak tat-tmien distrett fejn il-PN beda b’ma;;oranzata’ 11,738 vot u l-PL bi 11,350 vot. I]da spi//ajnabiex il-PL ele;;a tliet deputati, tnejn minnhomming[ajr kwota u l-PN ele;;a tnejn minkejja li fl-a[[ar g[add il-PN kellu 11,576 vot u l-PL 11,441vot – 135 vot iktar! Jiswa li tivvota lill-partit kollu

Dan juri wkoll kemm jiswa li ma niqfux f’nofs il-vot, u li nivvutaw g[all-kandidati kollha tal-partit.

{a;a o[ra li laqtet lill-poplu hi kemm ;ab votiJoseph Muscat: 26,170 preferenza u kemm kisebLawrence Gonzi: 11,876 preferenza. I]da ankehawn it-twe;iba hi fa/li. Joseph Muscat ikkontesta]ew; fortizzi Laburisti, it-tieni u r-raba’ distrettelettorali minn fejn il-Labour tella’ erbg[a minn[ames deputati f’kull distrett. Dan ifisser li f’dawni]-]ew; distretti kien hemm ferm iktar votantiLaburisti.

Bil-kuntrarju, Lawrence Gonzi kkontesta t-tienidistrett li dejjem itella’ erba’ deputati Laburisti u s-seba’ distrett li wkoll hu mxaqleb lejn il-Labour uallura kellu ferm inqas minn fejn ji;bor il-votitieg[u.

Issa li l-elezzjoni g[addiet u l-Gvern beda bil-[idmatieg[u wie[ed jispera li ma jag[milx l-i]ball kbir lig[amlu Mintoff fl-1971 u Alfred Sant fl-1996 metabiex juru kemm huma tajbin wara ]-]ew; elezzjonijietbdew jg[idu li sabu [ofra fil-finanzi tal-pajji].

Niftakar lil Mintoff jag[ti lista ta’ pro;etti li kien qalli jabbastaw pajji] kbir Ewropew u mhux lil Malta. U]ammhom. Fosthom turbina tal-power station, impjantg[ad-desalinizzazzjoni tal-ilma ba[ar, it-triq tas-Si;;iewi u pont ta’ Regional Road.

L-istess g[amel Alfred Sant. Ir-ri]ultat ovvju kien liminn [ofra g[amlu barriera fil-finanzi tal-pajji] g[aliexmeta lill-poplu, lill-investitur tibda taqtag[lu qalbu, danf’daqqa wa[da jidde/iedi li jonfoq inqas u li jinvestiinqas.

Bir-ri]uiltat li l-ekonomija ma tibqax tibber, i]datista;na.

Mhux se jkun ripetut l-istess ]ballJien nemmen li Joseph Mucat mhux se jag[mel l-

istess ]ball. Dan jaf li llum hemm ukoll l-iskrutinjukontinwu tal-Unjoni Ewropea li meta dehrilha li konnaqed nonfqu ]-]ejjed ;ibditilna l-attenzjoni u l-gvernkellu jnaqqas min-nefqa.

Wara kollox, il-ba;it li ;ie ppre]entat fil-Parlamentg[al din is-sena, i]da li ma kienx approvat g[aliexdeputat tal-Gvern ivvota kontra, mal-Oppo]izzjoni,kellu l-approvazzjoni tal-UE u l-Gvern il-;did sejapprovah f’qasir ]mien.

Jien nemmen li pajji]na minn dejjem kien tag[nalkoll. G[alhekk kul[add se ji;bed [abel wie[ed, fl-istess direzzjoni, biex dan il-pajji] tant g[a]i] g[alinalkoll jimxi ’l quddiem.

Nie[u din l-okka]joni biex minn qalbi nirringrazzjalil Lawrence Gonzi g[all-[idma bla ser[an tieg[u sewb[ala Kap tal-PN kif ukoll b[ala Prim Ministru ta’Malta g[all-a[[ar disa’ snin – li fihom pajji]na raprogress u ]vilupp ming[ajr pre/edent. Nirringrazzja lilPaul Borg Olivier li fl-a[[ar [ames snin [adem, kifjg[idu l-Ingli]i, against all odds, b[ala Segretarju:enerali tal-PN. Minn qalbi nawgura lill-Prim MinistruJoseph Muscat u lill-gvern tieg[u.

Lil s[abi Nazzjonalisti ng[idilhom li g[addejna /ikluta’ tliet le;i]laturi – l-uniku partit politiku fl-istorja ta’pajji]na li ;ie elett g[al tliet darbiet wara xulxinpermezz tar-rieda tal-ma;;oranza.

D[alna f’/iklu ;did bi Gvern Laburista. I]da b’PartitNazzjonalista determinat li ji;;edded biex ikun lestg[all-battalji elettorali tal-futur. Dawk g[all-ParlamentEwropew, g[all-Kunsilli Lokali. U g[aliex le, g[alelezzjoni ;enerali o[ra li ]gur tasal fi ]mien [ames snin.

8 Illum il-:img[a IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Il-poplu ried bidla u [a bidla

minn Joe M. Zahra

[email protected]

Lawrence Gonzi ng[aqadmal-mexxejja Nazzjonalistita’ qablu billi kkon/eda t-telfau hekk ikkontribwixxaf’li jkun hemm tran]izzjonibla skossi

Il-Partit Nazzjonalista, minkejja l-kri]i internazzjonali li kien hawnmadwarna, [alla pajji] finanzjarjament b’sa[[tu

L-elezzjoni ;enerali ;iet u g[addiet.Il-poplu ried bidla u [adha. Ri]ultatqawwi u skja//anti favur il-PartitLaburista li kiseb 167,533 vot – 54.8fil-mija tal-voti kollha, bil-PartitNazzjonalista jikseb 132,426 vot, jew43.3 fil-mija tal-voti.

Hekk il-Partit Laburista g[andu issama;;oranza assoluta ta’ si;;ijiet

biex ikun jista’ jiggverna ming[ajrinkwiet g[all-[ames snin li ;ejjin. Dinhi wkoll it-tielet l-ikbar ma;;oranza likiseb partit politiku mill-1947 ’l hawn.

Fl-1947 il-Partit Laburista kisebma;;oranza ta’ 59.9 fil-mija i]dawaqa’ fl-1950 wara li l-PartitLaburista nqasam b’Mintoff isirmexxej tal-PL u Pawlu Boffa, li kien

Prim Ministru bejn l-1947 u l-1950,jag[mel partit ie[or, il-Partittal-{addiema Maltin. Fl-1955 il-PartitLaburista, immexxi minn DomMintoff, kiseb 56.7 fil-mija tal-voti.

Biss g[al darb’o[ra m’g[amilxil-le;i]latura kollha meta fl-1958irri]enja wara inkwiet li kellumal-Gvern Ingli].

Page 9: 2013_03_15

{arsa lejn x’;araBilkemm kien g[adu

mag[ruf ir-ri]ultat globalital-elezzjoni ;enerali udiversi kummentaturi bdewjiktbu l-opinjonijiettag[hom.

F’In-Nazzjon deher l-artiklu ta’ Euchar Mizzi.Wara ;img[at ibsin u wara limin-na[a tieg[u bl-g[ajnunata’ numru kbir ta’ voluntieri,[are; b’artiklu rikon/iljattivibba]at fuq ir-rispett tad-demokrazija. Ir-riedaespressa tal-poplu trid ti;irispettata. Ming[ajr id-direzzjoni li tana Eucharkonna mmorru wisq ag[ar.

Issa l-istorbju g[adda u l-poplu g[andu d-dritt g[all-kalma u s-serenità. Metarajtu t-Tnejn filg[odu kienkalm g[alkollox. “Ir-ri]ultatihuma li huma, issa ejjaner;g[u nibdew nibnu.”

G[alkemm xi darba kellnanitilfu, ma kellniex nitilfu dinid-darba. Frans Camilleri nharit-Tnejn f’The Times f’artiklubilan/jat kiteb hekk: “Waqt lil-isfidi huma kbar, il-PartitLaburista ma sabx pajji] fi statdi]astru]. Gvern Nazzjonalista[alla warajh sitwazzjoni tajbafil-qasam tal-impjiegi, defi/itfiskali li qed jonqos,ekonomija li baqg[et tikberb’rata a[jar mill-ma;;oranzatal-pajji]i fiz-zona ewro usistema edukattivaa//ettabbli.”

Min-na[a l-o[ra, nefqarikorrenti kbira wisq, dejnpubbliku kbir u ekonomija lihija vulnerabbli g[ax-xokkijietesterni min[abba fost l-o[rajnstrutturi ]bilan/jati fil-qalbatag[ha.

Hawn tid[ol l-isfida enormili da[al g[aliha Joseph Muscatmeta wieg[ed il-bini ta’ power

station li tkun ta[dem bil-gass,fi ]mien sentejn li matikkwalifikax g[all-g[ajnunaEwropea. Mela l-ispi]arikorrenti se tikber b’modfenomenali g[al power stationli m’g[andniex b]onn.

Xi ntqal fil-gazzettiFl-istess pa;na kien hemm

artiklu ie[or, din id-darbamill-kittieb LaburistaDesmond Zammit Dimech.Kiteb li ta[t Joseph Muscat“il-meritokrazija u mhux l-alleanza politika se tkun il-kejlli bih jin[atru uffi/jalipubbli/i.” Desmond ZammitDimech nesa li waqt il-kampanja elettorali Muscatwieg[ed lil Jeffrey PullicinoOrlando li se j]omm postu fl-istituzzjoni tax-xjenza fil-Kalkara.

Addio meritokrazija.Kompla aktar tard ifa[[ar id-doni li bihom hu mog[niJoseph Muscat fosthom li“huwa ta’ dixxiplina stretta, lima jittollera l-ebda /ajt kemmfil-partit u ’l bog[od mill-partit”. Dan li qal DesmondZammit Dimech jikkontrasta[afna mal-ka] tal-blokka tad-droga f’ka]in Laburista. {addma refa’ r-responsabbiltà f’dakil-ka] u Toni Abela n]ammf’postu.

Aktar ’l isfel DesmondZammit Dimech qal li JosephMuscat jistenna integritàminn dawk kollha li ja[dmumieg[u. Il-ka] tad-droga sejibqa’ tebg[a li JosephMuscat se j;orr mieg[u kullfejn imur.

Lura g[al In-Nazzjon tat-Tnejn, Clinton Sammut ta[arsa lejn x’[alla warajhGvern Nazzjonalista mmexximinn Lawrence Gonzi.153,000 impjieg full-time,aktar opportunitajiet fl-edukazzjoni, tag[lim mill-aqwa fl-iskejjel tag[na usistema ta’ edukazzjoniterzjarja, bl-Università, l-MCAST u l-ITS b’eluf kbarta’ studenti.

Kienu snin rekordErba’ snin rekord minn

[amsa fit-turi]mu. Servizzita’ sa[[a ta’ kwalità g[all-poplu kollu f’G[awdex ukoll.Dan biex ma nsemmux il-pro;etti kbar li saru fl-infrastruttura, l-u]u ta’ spazjipubbli/i u ambjent aktarnadif. Dan hu l-pajji] li wiretJoseph Muscat.

Lino Spiteri fl-a[[ar pa;nata’ The Times g[amel il-kummenti tieg[u dwar l-g[adma iebsa li da[al g[alihaMuscat.

Ma naqasx milli jsemmi n-nuqqas ta’ esperjenza ta’Joseph Muscat fl-amministrazzjoni pubblika uallura l-pre]enza ta’ deputativeterani Laburisti se jkunu ta’g[ajnuna kbira g[alih.

Kumment barra minn lokukien li n-Nazzjonalisti dejjemfakkru lill-poplu dwar il-pre]enza ta’ dawn il-politi/ifil-Partit Laburista. L-istorjama nistg[ux nibdluha, hi li hi.

Dawn it-talin li x’aktarx sejer;g[u jkunu Ministri kienuparti minn gvernijiet So/jalistili ka]bru d-demokrazija,[allew il-vjolenza g[addejja u[allew il-korruzzjoni ssiristituzzjonalizzata fil-gvernijietta’ Dom Mintoff u ta’Karmenu Mifsud Bonnici.

It-t[abbira lid-dinja li kien elett Papa ;didpermezz tad-du[[an abjad mi/-/umnija ta’ fuq il-Kappella Sistina tal-Vatikan, xeg[let lill-kattoli/imadwar id-dinja kif ukoll qanqlet interess minnkull rokna tad-dinja. Sieg[a wara li ng[atat din l-a[bar, u fe;; g[all-ewwel darba fil-gallarija tal-Ba]ilika ta’ San Pietru, id-dinja irrealizzat li l-kardinali kienu qed jag[tu lid-dinja Papa differenti– Papa mill-Ar;entina u l-ewwel Papa mill-Amerikan Latina fl-istorja tal-Knisja Kattotlika u l-ewwel li mhux Ewropew f’1,300 sena.

L-g[a]la kienet ta’ sorpri]a g[ad-dinja kollha

L-g[a]la tal-Kardinal Jorge Mario Borgogliokienet ta’ sorpri]a g[ad-dinja kollha. Kardinal liqatt ma kien issemma fost il-kardinali favoritig[alkemm [are; ukoll li kien l-g[a]la numru tnejntmien snin ilu meta n[atar il-Papa Benedittu XVI.Papa fl-età ta’ 76 sena u dalwaqt jil[aq l-età ta’ 77,meta d-dinja kienet qed ta[seb li l-g[a]la kienet setaqa’ fuq Papa i]g[ar fl-età. Papa wkoll li huteologu konservattiv, meta d-dinja kienet qed t[areslejn rag[aj tal-Knisja Rumana Kattolika li majkunx ittimbrat b[ala konservattiv. Papa wkoll lig[all-ewwel darba fit-tmun tal-Knisja se jkunhemm ;i]wita – li g[alkemm hi l-akbar ordni fi[dan il-Knsija Kattolika, hi ordni li dejjem [assithaindipendenti u li fi ]minijiet l-img[oddija ma

kellhiex relazzjonijiet vi/in tal-Istat tal-Vatikan.Papa wkoll li fl-ewwel dehra tieg[u sieg[a wara

li kien elett, hekk kif ippre]enta lilu nnifsu fil-gallarija tal-Ba]ilika ta’ San Pietru b[ala l-Papaelett u fejn sab jistennieh ba[ar ta’ nes u d-dinjakollha ssegwi t-trasmissjoni diretta fuq il-mezzitax-xandir u tal-komunikazzjoni, issorprenda wkolllil [afna.

Wera s-sempli/ità tieg[u mill-ewwel kelmiet

L-ewwel reazzjoni tal-Papa Fran;isku fl-ewweltitwila li ta lejn il-folla enormi li laqg[atu b’tislimamill-isba[ u mill-aktar entu]jasta, kienet wa[da liminn barra dehret daqslikieku qed turi ftitemozzjoni. I]da g[at-tixjir u l-g[ajjat tal-poplu fiPjazza San Pietru, l-emozzjoni tal-Papa elettb[alma fel[itx aktar u s-silenzju li kien qieg[edi]omm fl-ewwel ftit mumenti li sab dik il-follaenormi quddiemu, inkiser bil-kelma tant familjarima’ kul[add – illejla t-tajba.

B’dawn i]-]ew; kelmiet, il-Papa elett bedadie[el fil-qlub ta’ kull min kien qieg[ed isegwih –kemm dawk l-eluf kbar fi Pjazza San Pietru kifukoll dawk li kienu qed isegwuh minn fuq it-televi]joni. Bit-talba li g[amel lid-dinja kollha biexf’dak il-mument, tieqaf u titlob g[alih, wera l-umiltà kbira tieg[u. Wera s-sempli/ità tieg[u. Werali se jkun Papa mill-bidu nett li se jmur lil hinn

mill-formalitajiet. Talab ukoll b’talb sempli/i li hufamiljari wkoll mat-tfal – il-missierna.

B’ton umoristiku li nissel tbissima u wkoll bedadie[el fil-qlub tan-nies, il-Papa Fran;iskuikkummenta li l-Papa elett sabuh min-na[a l-o[ratad-dinja – mill-Ar;entina – mill-Amerika Latina.

Il-ftit kliem li lissen fl-ewwel mumenti tieg[uwara li kien elett Papa, wasslu messa;; qawwi lid-dinja kollha. Il-messa;; hu sempli/i wkoll ujinftiehem minn kul[add anke bl-g[a]la biss tal-isem Fran;isku – messa;; li t-triq li l-KnisjaKattolika se tkun qed timxi tul il-vja;; mal-PapaFran;isku se jkun sempli/i i]da b’valuri ta’m[abba lejn il-faqar u lejn min hu fil-b]onn ujin[tie; kull forma ta’ solidarjetà.

L-ewwel tag[limiet u messa;;iDawn huma wkoll il-kwalitajiet tal-Papa

Fran;isku – kwalitajiet li jawguraw li se jkunRag[aj tal-Knisja Kattolika li se jkun vi/in in-nies.Vi/in il-batut u vi/in min qieg[ed ibati ta[t il-forom diversi tas-so/jetà – fosthom l-in;ustizzjiso/jali.

Fl-ewwel mumenti li d-dinja g[exet mal-PapaFran;isku, [adna di;à [afna tag[limiet u messa;;ili jixeg[lu lil kull min hu ta’ rieda tajba u jrid li l-Knisja tibqa’ mhux biss relevanti fi]-]minijiet tal-lum, i]da wkoll [ajja u dinamika u li l-valuri tal-Knisja jkunu ta’ e]empju g[ad-dinja kollha.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> [email protected]> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> [email protected]

Opinjoni 9IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Papa li di;à miss il-qlub

minn Salvu Felice Pace

[email protected]

L-EDITORJAL

Il-wirt li [allejna warajna

“Waqt li l-isfidi huma kbar, il-PartitLaburista ma sabx pajji] fi statdi]astru]. Gvern Nazzjonalista [allawarajh sitwazzjoni tajba fil-qasamtal-impjiegi, defi/it fiskali li qed jonqos,ekonomija li baqg[et tikber b’rata a[jarmill-ma;;oranza tal-pajjizi fiz-zonaewro...” – Frans Camilleri

Page 10: 2013_03_15

Hawn karattri ordinarji tal-[ajja li m’g[andhom kwietimkien u ng[idulhom li majafux xi jridu. Imbag[adhemm l-anarkiku li hu dak lij[obb dejjem igerger mill-gallarija u ma jafx xi jrid. Jekktqabbdu jag[mel l-affarijiethu, tinduna li jaf ikisser u j[ottimma ma jafx jibni u jo[loq.Jaf x’ma jridx (kollox) u majafx xi jrid (xejn).

Issa ejjew in[arsu lejnMarcel Duchamp, imsejja[;enju tal-arti ‘moderna’.B[alissa hemm wirja tal-artitieg[u (tosservaw li m’g[edtx‘pittura’ biex inkun e]att) fil-Barbican ta’ Londra. Mieg[uhemm ukoll numru ]g[ir ta’artisti li hu influwenza, b[alJasper Johns u Rauschenberg,kif ukoll John Cage l-mu]i/ista u MerceCunningham il-koreografu.

Duchamp hu figura kbira, udin il-wirja, naturalment,g[amlet furur. Kritiku linammira ming[ajr ma dejjemnaqbel mieg[u, hu WaldemarJanuszczak li g[amelre/ensjoni fil-magazin tas-Sunday Times ta’ Londra.

Picasso u DuchampJanuszczak, b’entu]ja]mu

kbir, jg[id li Duchamp kienbla dubju l-iktar artistaimportanti tal-era moderna.

Jg[id li kien iktar importantiminn Picasso, minn Matisse uanke minn Warhol, g[axdawn biddlu d-direzzjoni tal-arti, mentri Duchamp biddelin-natura tal-arti – “art wasone thing before him andanother thing after him”.

Hawn mhux [siebi linag[mel xi anali]i tal-arti ta’Duchamp, [lief li ng[id likien ribelli u intenzjonalmentoffensiv, g[ax ried jaqleb ix-xena impressjonistika ufuturistika, g[ax “bla [ajja”,biex jag[mel xi [a;a ;dida.Naf li qed ni;;eneralizza,imma xog[lu ;ieli wera dawnl-istess tendenzi li hu riedjo[noq (pere]empju fil-futuri]mu tan-NudeDescending Stairs No2). Fil-qosor, Duchamp ried ikisserir-regoli esteti/i kollha ta’]mienu.

L-arti tieg[u g[alhekkinsej[ulha Dada, jew litirridikola dak li l-artisti l-o[rajn, u s-so/jetà ta’ ]mienu,kienu josservaw. B’hekknistg[u nifhmu xi jrid jg[idbih il-famu] “Urinal”.

AA Gill, kritiku ie[orfamu] tal-arti, jistaqsi jekka[na g[adniex ta[t l-influwenza tieg[u, u jwie;eb,“Yes, Duchamp is stillrelevant – whether he shouldbe is another question”

ji;ifieri li huwa rilevanti,imma mhux [a;a tajba libaqa’ jinfluwenzana.

Imma allura x’inhi l-arti^Gill jg[id li filwaqt li

Picasso fil-bidu tas-seklu kienemozzjonali spe/jalment fuqis-sentimenti u s-sess,Duchamp [adem fuq l-ideat,fuq in-natura ta’ dak li narawb’g[ajnejna. B[ala wirt,Duchamp [allielna l-

mistoqsija ‘x’inhi l-arti?’ Il-werrieta tieg[u fl-arti aktarja[dmu fuq ideat milli jag[tukas tat-teknika artistika.

Heqq, x’inhi l-arti? Soddama[mu;a hi arti? Rotamkissra ta’ bicycle qadimamwa[[la f’/angun hi arti? Unibqg[u sejrin hekk.

Jekk ni/[du li dan huwaarti nkunu qed nikkundannawlilna nfusna, g[ax l-arti hi dikli tesprimi l-arti kollha li

hemm, dak kollu li hemm fil-wirt artistiku tag[na.M’hemmx [tie;a assoluta ta’definizzjoni, [lief biex nasluno[olqu i]jed arti.

Imma tg[idlix nixtri rotamfarrka qadima, jew tyre ta’karozza m/allas bi]-]ebg[a,jew sodda ma[mu;a. Ximkien, morna ]mer/, g[axridna nne[[u dak li kienhemm, u ma konniex nafux’se npo;;u minfloku. Il-ponttag[na g[amilnieh, imma l-opra artistika ma tellajnihiex.

Din tal-anarki]mu hijalog[ba li nilag[buha fl-oqsmakollha tal-[ajja, fl-arti, fil-politika, f’kull kumitat u ankefir-reli;jon. Fi ]mien il-konklavi smajna [afna kliemoffensiv lejn il-papat u l-Knisja Kattolika. Mhux ta’b’xejn fl-a[[ar kelmiet tieg[uBenedittu XVI tkellem fuq is-sbu[ija.

Ne[[ejna s-sbu[ija mill-arti(kitba, drama, danza, films...)u da[[alna vjolenza,perversjonijiet, kliem [a]in udi]rispett, u [add ma jridjoqg[od g[al [add. Nifta[ru lirridu reazzjoni.

Hemm min jifta[ar li bil-vulgarità jirba[ “reazzjoni”minn poplu mejjet. Jekknag[tik daqqa ta’ ponn ;onofs wi//ek, na[seb nie[ureazzjoni ming[andek. Immab’daqshekk?

Imma xorta jibqa’ liDuchamp ;eg[ilna nistaqsu,“Imma x’inhi l-arti?”

10 OpinjoniIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

L-arti, Duchamp u minma jafx xi jrid fil-[ajja

minn Fr Norbert Ellul-Vincenti

[email protected]

Marcel Duchamp

Sodda ma[mu;a hi arti^Rota mkissra ta’ bicycle qadimamwa[[la f’/angun hi arti^

G[ax l-arti hidik li tesprimil-arti kollha,dak kollu lihemm fil-wirtartistikutag[na

Waldemar Januszczak

Page 11: 2013_03_15

Ittri#Opinjoni 11IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Grazzi Lawrence GonziSur Editur,

Ta’ ;entlom li dejjem kien,hekk kif sar mag[ruf b’mod/ar li r-ri]ultat tal-elezzjoni;enerali kien xaqleb lejn il-Partit Laburista, LawrenceGonzi fera[ mill-ewwel lilJoseph Muscat, u mbag[ad,permezz tat-televi]joni,indirizza lill-poplu Malti.

Radd il-[ajr lil dawk kollhali [admu mieg[u, lil dawk libil-vot tag[hom urewhfidu/ja, kif ukoll lill-o[rajn,li bl-a;ir tag[hom riedujwasslu messa;; lill-PartitNazzjonalista.

Hu [abbar ukoll id-de/i]joni tieg[u, li quddiemri]ultat b’distakk daqshekkqawwi, ma kienx se jibqa’jmexxi lill-PN.

In-Nazzjonalisti, fil-ma;;oranza kbira tag[hom,in[asdu g[al din l-a[barmhux mistennija imma fl-istess [in ammiraw l-umiltà ud-dinjità li biha LawrenceGonzi refa’ fuq spallejh ir-responsabbiltà kollha tat-telfaelettorali.

Issa, li g[addew ftit jiemmindu ;ie mag[ruf ir-ri]ultat,issib min jipponta subg[ajhlejn min ja[seb li seta’ kienil-[tija. Il-fatt li LawrenceGonzi refag[ha kollha hu, majfissirx li l-[tija hi kollhatieg[u. Lawrence Gonzi kellule;i]latura diffi/li g[axminbarra t-tmexxija ta’ pajji]b[ala Prim Ministru u b[alaKap ta’ Partit li kien ilu g[alnumru ta’ snin fil-gvern, kienimdawwar bi kri]ijiet kullfejn t[ares. Lawrence Gonzikellu jaffa//ja wkoll inkwietintern li ma jistax jonqos liswielu [afna [in prezzju] u[afna telf ta’ ener;ija.

B[ala Prim Ministru, kellujie[u de/i]jonijiet, u[ud ibsin,li filwaqt li kienu ta’ interessg[al pajji]na, urtaw ukoll lilu[ud mill-elettorat. Dan qaluf’diversi diskorsi pubbli/i likellu i]da jidher li g[alnumru sostanzjali ta’ nies, l-interess personali [a prijorità.Kien hemm min wasal biexjiddikjara pubblikament, li d-dokument tal-vot [allieh fil-kexxun. Illum, forsi, dawnqed i[ossu l-kuxjenzatniggi]hom g[ax setg[u

mxew mod ie[or.Smajna wkoll lil min

igerger g[ax minkejja li [assli kellu dritt g[al xi [a;apartikulari, /erti impjegatif’Dipartimenti tal-Gvern,baqg[u jinjorawh. F’xi ka]i,dan sar apposta biex il-poplujiddejjaq u jgerger. O[rajngergru, g[ax bla ebda ra;uni,kien hemm min inqedaqabilhom; o[rajn g[al [a;a]g[ira, mibg[uta ’l hawn u ’lhinn qishom ballun, jekkmhux ukoll injorati; skartar utlajjar fuq ix-xog[ol fit-toroqu fil-pubbliku, tkarkir tar-ri;lejn bla b]onn, biex il-poplu jitka]a u jara l-[ela.

?ertu vandali]mu li sar fuqpro;etti tal-Gvern b[allikiekudawn mhumiex ukoll tal-poplu Malti kollu. Ma rridxninsa nsemmi lil min riedjakkwista xi [a;a bla ebdadritt…u gerger.

Il-;id u s-serenità fil-pajji]u l-mod kif Lawrence Gonziu s[abu ;abu l-pajji] ’ilquddiem, is-servizz tas-sa[[ab’tobba, paramedi/i, usptarijiet mill-aqwa; il-progress fl-edukazzjoni bla[las u l-garanzija ta’ g[oti ta’stipendju lill-istudenti; il-[olqien ta’ postijiet tax-xog[ol ;odda, it-turi]mu liminnu jgawdi kul[add; il-[olqien ta’ 20,000 post tax-xog[ol ;did; l-akkwist ta’Lawrence Gonzi ta’ sommakbira ta’ ewro mill-UnjoniEwropea u daqstant pro;etti utant affarijiet o[rajn, li majidhirx li g[al /erti nies, kienuimportanti.

Fi ftit kliem, il-PrimMinistru l-;did wiretming[and Lawrence Gonzipajji] sod, g[alkemm dan, makienx apprezzat bi]]ejjed.

Issa, li s-sitwazzjoni hi dikli hi u g[andna fil-Gvern lill-Partit Laburista, nawgurawluli jmexxi lill-pajji] fit-triq tal-progress, fil-pa/i u s-serenità;li jtejjeb fejn me[tie; jitjieb;jimxi fuq il-motto mag[]ulminnu stess “Malta Tag[naLkoll” li jfisser ukoll li l-;idjitqassam bejn kul[add, li majsirux trasferimenti b’kapri//b[alma kien isir fil-passatb’dannu g[al min isofrihom ul-familji tag[hom.

G[all-grazzja ta’ Alla,ng[ixu f’pajji] demokratikufejn kul[add g[andu d-drittjesprimi l-opinjonijiet tieg[u– hu min hu, hu x’daqs hu, uta’ liema kulur politiku hu blaebda distinzjoni – li jekkg[andu dritt, jinqeda, u fejnkul[add g[andu jing[ata l-attenzjoni me[tie;a u r-risposti dovuti.

Min-na[a tieg[u, il-PartitNazzjonalista jrid ipo;;ijdejh fuq il-kuxjenza ub’mo[[ miftu[ u b’sens ta’umiltà jara fejn mar [a]inmal-elettorat u jirrimedja. Iridikun vi/in il-poplu u jsirg[arbiel s[i[ tal-kandidatiprospettivi biex majitfa//awx tradituri u maji;ux ikkreati klikek liminnhom infushom huma ta’[sara. Kif jg[idu, postmortem s[i[. Naturalment,hekk ;ie ddikjarat li se jsir.Lawrence Gonzi a//ettab’umiltà l-[tija tat-telfaelettorali, i]da bla ebda dubju,kien hemm o[rajn, b[almajkun hemm dejjem u f’kullpartit, li l-interess personaliji;i l-ewwel u qabel kollox.Dan konna nafuh i]da kompla[are; fil-bera[ f’dawn l-a[[ar;ranet bl-irfig[ fuq l-idejn,bit-tg[anniq u l-bews u [afnakummiedji o[ra li wrewtassew /erti nies min kienu.

Fi ftit kliem, il-partit iridjitnaddaf sewwa minn;ewwa.

Il-Prim Ministru l-;didJoseph Muscat temm il-;urament tal-[atra tieg[u(b[alma dejjem isir) billi[alef lealtà lejn il-poplu u lejnil-Kostituzzjoni ta’ Malta.Hekk Alla jg[inu! Nawgurawmill-qalb li dan ise[[ ukul[add ji;i ttrattat fuq il-kapa/ità tieg[u u mhux bil-favuri jew fuq il-kulur ta’wi//u; u kif it-tran]izzjoniminn Gvern g[all-ie[or saretbla skossi, nibqg[unimmaturaw, u dan, g[all-;idtag[na lkoll u ta’ pajji]na.

Il-Partit Laburista g[andudritt ji//elebra r-reb[a immag[andu d-dover ukoll lijirrispetta lil min ma jaqbilxmal-politika tieg[u.

Emily Barbaro SantIl-Mosta

BHAC-CIRASA.....

GrazziGrazzi kbira mill-qalb lil

kull min ivvutali. Jew g[innifl-elezzjoni ;enerali.Ikkontestajt fuq it-tielet distrettbiss. Ji;ifieri ]-}ejtun, il-Fgurau Wied il-G[ajn.

Sfortunatament minn dan is-distrett tlifna si;;u. G[all-Partit Nazzjonalista tlajt jienbiss. Mort tajjeb. :ibt 2,520vot. Mill-kandidati kollha ta]-]ewgt partiti, inklu] dawk tal-Partit Laburista, jien kont it-tieni kandidat li l-aktar li ;ibtvoti. U dan f’distrett fermdiffi/li g[all-PartitNazzjonalista.

M’g[andix fomm biexnirringrazzjakom. Se nibqa’mag[kom u vi/in tag[kom kifdejjem kont.It-telfa

Tlifna bil-kbir. G[andnankunu grati lejn il-poplu li tanal-privile;; li nmexxuh g[all-elezzjoni wara l-o[ra. Din id-darba l-elettorat idde/ieda modie[or.

Anali]i tat-telfa g[ad tridissir. Hemm g[add ta’ fatturi liwasslu g[al din it-telfa. Dinit-telfa se sservi biex il-partitjitnaddaf. Jitnaddaf l-ewwel uqabel kollox minn /erti mem-bri parlamentari. Li l-lealtàtaghhom kienet lejhominfushom. U lejn l-interessitag[hom. }gur mhux lejn il-partit. }gur mhux lejn in-niesli vvutawlhom. Wisq anqaslejn il-kap tag[hom.

?ivilL-esperjenza ta’ Segretarju

Parlamentrai g[allmitni kemmil-vera poter qieg[ed f’idejni/-?ivil. Mhux f’idejn il-Ministri. Nistqarr li hemm[afna nies fi/-?ivil li ja[dmub’ilsienhom barra. Li humaleali. Li jag[tu servizz mill-aqwa. Kelli l-opportunità lina[dem fil-qrib ma’ [afnaminn dawn. Insellmilhomminn qalbi. Flimkien g[amilna[afna xog[ol. I]da b[ala gvernafdajna wkoll nies f’karigig[olja li kull fejn ;ihom i/-/ans tawna l-gambetti. Tie[ude/i]joni politika biex issir xi[a;a u tibqa’ ma ssirx. Tridtibqa’ ssus warajhom kuljum.Kif iddawwar wi//ek majag[mluhiex. Jew jag[mlu l-kontra. U g[all-i]balji ta’dawn in-nies [allasna a[nab[ala partit. Joe Muscat jista’jserra[ mo[[u. Se jsib [afnanies f’karigi g[oljin fi/-?ivil lihuma leali lejh. Kienu qrib il-Partit Laburista meta kienug[adhom fl-Oppo]izzjoni.A[seb u ara issa li qeg[din fil-gvern. Riformi

B[ala gvern ]balji g[amilna.Kien hemm affarijiet li stajnag[amilnihom a[jar. G[amilnariformi importanti li kellhomisiru bilfors. Riformi li kiekuma sarux, pajji]na kien jid[ol

;o [ajt. B[alma ;ralhompajji]i o[ra ;irien tag[na. I]da/erti riformi, me[tiega kemmkienu me[tiega, we;;g[u lin-nies. U [allasna prezzg[alihom. U meta ]orna dawnin-nies vi/in l-elezzjoni, il-feriti kienu g[adhom miftu[a.U jnixxu d-demm. }balji

Nemmen li g[amilna ]ballie[or kardinali. G[all-[amessnin [allejna lil Joe Muscatjibni l-image tieg[u. U fl-istess[in [allejnieh ikisser l-imagetag[na. Ipin;ina b[al qatta’nies bla qalb. Li qeg[din fil-politika g[all-gwadanpersonali tag[na. Meta wasletl-elezzjoni Joe Muscat qal li sejag[mel kampanja po]ittiva.Da]-]gur. G[ax il-kampanjanegattiva fuq kull wie[ed uwa[da minna kien la[aqg[amilha qabel. Tul il-[amessnin li g[addew b’kolloxg[ajruna. B’kollox ippruvawi[am;una. U sadattant a[nabqajna siekta. M’g[amilnaxejn. Jew g[amilna ftit wisq.{allejna lil Joe Muscatjag[mel u-turn wara l-o[ra. Uqisu ma ;ara xejn. Metabdejna nwie;bu, il-[sarala[qet saret. U kien tard wisq. Lawrence Gonzi

Jien u qed nikteb dan l-artiklu /empilt lill-Kap tal-Partit Lawrence Gonzi. G[a-lija mhux biss kap. I]da [abib.F’mumenti diffi/li li g[addejtminnhom sibt spalla minnu.Kieku ma kienx LawrenceGonzi Alla biss jaf fiex qie-g[ed dan il-pajji]. Kien hu li[a d-de/i]jonijiet ibsin. U [ad-de/i]jonijiet it-tajba. F’mal-temp li kisser pajji]i fermakbar minna, Lawrence Gonzirnexxielu jwassalna g[all-kenntal-port.

U l-ba[ri qalbieni tal-maltemp issa se jwarrab.X’ironija hux?

Kura;;Churchill jg[id: “Is-su//ess

mhux finali. Li titlef mhuxfatali. Hu l-kura;; li jg[odd”.Pajji]na g[ad g[andu b]onn il-Partit Nazzjonalista. Nag[mlukura;;. Inmiddu jdejna g[ax-xog[ol. G[ax anki g[al dan il-partit ix-xemx g[ad trid ter;a’titla’.

minnMario Galea

Page 12: 2013_03_15

G[all-ewwel darba, Maltase ting[aqad ma’ FameLab,kompetizzjoni internazzjonalili tinvolvi ’l fuq minn 20pajji] fl-Ewropa, l-Asja, l-Afrika ta’ Fuq fit-tfittxija tal-aqwa komunikatur tax-xjenzali jmiss.

FameLab toffri lir-ri/erkaturi ]g[a]ag[ u lix-xjentisti li g[adhom jibdew il-karriera tag[hom opportunitàbiex jesebixxu l-[iliettag[hom.

L-istudenti, l-edukaturi u r-ri/erkaturi fil-qasam tax-xjenza, spe/jalment dawk lig[andhom g[al qalbhom x-xjenza u jridu jikkomunikawl-entu]ja]mu tag[hom dwaris-su;;ett lill-pubbliku, humamistiedna biex jirre;istrawpermezz ta’ email [email protected] tirsisti biex tesponiindividwi b’kari]ma [allijinjettaw l-entu]ja]mutag[hom f’su;;etti relatatimax-xjenza u jikkomunikawix-xjenza ma’ udjenza aktarwiesg[a.

FameLab g[andha l-g[an litiskopri u tniedi xjentisti uin;iniera li huma entu]jasti upromettenti biex jispiraw lin-nies [alli jaraw id-dinjaxjentifika minn perspettiva;dida, friska u iktar mill-qrib.Din il-kompetizzjoni rat il-bidu tag[ha minn The TimesCheltenham Science Festival.Ir-rebbie[ tas-sena l-o[ra qedjintwera fuq:http:www.youtube.com\user\famelab

Il-kontestanti g[andhomjippreparaw ]ew; ta[didietta’ tliet minuti l-wa[da dwaril-kun/ett xjentifiku favorittag[hom u jippre]entaw dawnit-ta[didiet b’mod divertenti.Is-su;;etti relatati max-xjenza

jistg[u jinkludu oqsma mill-in;inerija, medi/ina,dentistrija, xjenza relatatamal-medi/ina, xjenza tal-kompjuter, u oqsma o[rasimili relatati max-xjenza.Wie[ed jista’ wkoll jibg[atemail lill-organizzaturi biexja//erta ru[u dwar is-su;;ettmag[]ul.

Fatti xjentifi/iaffaxxinanti

FameLab Malta qed t[ares’il quddiem biex tisma’ dwarl-iktar fatti xjentifi/iaffaxxinanti sal-iktar fattistrambi li hemm. Kollox,minn kompjuters liji;;eneraw mu]ika klassika lit[abbatha ma’ dik ta’ Mozart,sa polimers li jistg[u jintu]awbiex jag[tu stil lill-parti/ellimanjeti/i [alli jsiru ikarattraenti g[a/-/elloli.

Il-provi se jsiru fil-Kamratal-Mu]ika fil-Kavallier ta’San :akbu s-Sibt 6 ta’ April2013 bejn l-10:00 u t-15:00.Persuni ta’ ’l fuq minn 18-ilsena jistg[u jirre;istraw bil-quddiem jew imorru hemmdakinhar stess. Il-;urijatinkludi lill-ekolo;ista SandroLanfranco, il-kittieb MalcolmGalea u l-in;inier John C.Betts.

Kull membru tal-;urija sejevalwa l-pre]entazzjonijietfinali fuq tliet kwalitajietewlenin: kontenut u pre/i]jonixjentifika, /arezza tal-komunikazzjoni u kari]ma.

FameLab twaqqfet fl-2005mi/-Cheltenham Festivalsbiex issib u trawwem xjentistiu in;iniera li g[andhom talentbiex jikkomunikaw mal-pubbliku. Permezz ta’ s[ubijamal-Kunsill Brittanniku, mill-2007 lil hawn FameLab saretavveniment globali

b’kompetizzjonijiet li jsiruf’20 pajji] madwar l-Ewropa,l-Asja, l-Afrika u l-IstatiUniti.

L-ewwel kompetizzjoni ta’FameLab Malta hi organizzatabi s[ubija mal-BritishCouncil, l-Università ta’Malta, Research Innovationand Development Trust(RIDT), u g[andha l-appo;;ta’ Actavis, MicrosoftInnovation Centre, Vodafone,it-Teatru Manoel, MaltaChamber of Scientists u Il-Kavallieri San :akbu ?entrug[all-Kreattività.

Studenti m[e;;ajistudjaw su;;ettirelatati max-xjenza

L-Università ta’ Malta qedt[e;;e; lil studenti lijistudjaw su;;etti relatatimax-xjenza, xjentisti]g[a]ag[, inginiera, uteknolo;isti biex jie[dusehem u juru il-kapa/ità u t-talenti tag[hom f’ta[ditapubblika.

Il-komunikaturi ]g[a]ag[

jistg[u jkunu strumentali biexjuru kif su;;etti xjentifi/ijistg[u jkunu ppre]entati fil-pubbliku, b’mod li dawn is-su;;etti ikunu aktar fa/li ujinftehmu tajjeb.

L-inizjattiva ta’ FameLabMalta hi fl-istess direzzjonita’ dik tar-RIDT, g[axtenfasizza l-valur u l-b]onntax-xjenza u r-ri/erka. RIDTqed ja[dem biex kull ma jmurji]died l-appo;; g[alattivitajiet ta’ ri/erka u biexisib aktar fondi [alli jespandil-istudji ta’ ri/erka fl-Università.

Il-finalisti minn Maltajing[ataw l-opportunità lijie[du sehem f’master classnhar is-Sibt 27 u l-{add 28ta’ April ma’ Malcolm Love,espert tal-midja ukomunikazzjoni li [ademmal-BBC.

Hu se ji;i Malta appostaminn FameLab UK biex jg[inlill-finalisti minn Malta,jag[tihom pariri pratti/i, ujassigura li jkollhom l-aqwa/ans biex jikkompetu fil-finali

ta’ FameLab Malta f’Mejju2013. Ir-rebbie[ tal-finalif’pajji]na jirba[ vja;;komplut biex jikkompeti ujirrappre]enta lil Maltaf’Cheltenham ScienceFestival li ser isir bejn l-4 u 9ta’ :unju 2013.

Dawk li fil-passat reb[u l-kompetizzjoni FameLab ]arudiversi pajji]i madwar id-dinja, [adu sehem f’festivalsu fi programmi fuq it-TV u r-radju.

{afna minnhomirnexxielhom ukoll jg[aqqdudawn l-attivitajiet pubbli/itag[hom mar-ri/erka li jkunuqed jag[mlu. Il-finalistikollha jsiru parti min-networkmondjali ta’ komunikaturitax-xjenza.

G[al aktar tag[rif dwarparte/ipazzjoni, wie[ed jista’jibg[at email [email protected] j]urwww.britishcouncil.org\malta-science-famelab jewhttp:\\www.facebook.com\FameLabMalta

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 201312 Edukazzjoni

Il-biochemist Didac Carmona, ri/erkatur fl-Awstrija, kien ir-rebbie[ tal-FameLab International2012. Drittijiet fotografi/i FameLab International

FameLab Malta tinkura;;ixxi ;enerazzjoni ;dida ta’ komunikaturi tax-xjenza

Il-komunikaturi ]g[a]ag[ jistg[ujkunu strumentali biex juru kifsu;;etti xjentifi/i jistg[u jkunuppre]entati fil-pubbliku, b’mod lidawn is-su;;etti ikunu aktar fa/liu jinftehmu tajjeb

Page 13: 2013_03_15

Sean Buhagiar hu d-diretturartistiku ;did ta’ NotteBianca, l-akbar avvenimentkulturali fil-Belt Valletta liji;bed ’il fuq minn 60,000persuna fil-belt kapitali kullsena.

“Notte Bianca hi fenomenusabi[ [afna. Tg[aqqad l-artimad-divertiment, il-kulturag[olja ma’ dik tat-triq.G[andha xi [aga g[alkul[add. A[na rridu nu]awdawn il-kwalitajiet biexinkomplu ni]viluppawha,mhux biss f’dawk li humanumri imma essenzjalmentfil-kwalità tal-esperjenza,” qalid-direttur artistiku l-;did.

B[ala prattikant tat-teatru,direttur artistiku u produtturkreattiv professjonali, SeanBuhagiar studja t-teatru u l-komunikazzjoni fl-Universitàta’ Malta u t[arre; fil-MaltaDrama Centre.Sussegwentement, hu g[amelMasters fil-kreattivitàperformattiva ma’universitajiet f’Ruma, Pari;iu l-Polonja fejn g[amel ir-ri/erka tieg[u fil-kreattivitàfl-edukazzjoni permezz tal-arti.

Sean Buhagiar [ademlokalment kif ukoll barraminn Malta, biprestazzjonijiet fl-Irlanda, it-Tune]ija u l-Italja.

Kariga e]ekuttivaMill-2010 sa Jannar tal-

2013, Sean Buhagiar okkupal-kariga e]ekuttiva tal-artiperformattiva fi [dan il-Kunsill Malti g[all-Kulturau l-Arti, fejn kien jie[u[sieb il-portafoll tal-artiperformattiva li jinkludi t-teatru, i]-]fin u l-mu]ika.

Hu [adem fuq l-implimentazzjoni tal-politikakulturali, il-finanzjamenttal-arti u, b[ala parte/ipantattiv tal-IETM (InternationalNetwork of PerformingArtists) [a sehem f’numruta’ laqg[at ta/-CircoStradanetwerk, li tiddiskuti artikontemporanja ta/-/irku utat-triq.

Permezz tan-netwerk tal-Asso/jazzjoni tal-FestivalsEwropej tal-Kunsill Maltig[all-Kultura u l-Arti, hukien l-ewwel persuna ta’nazzjonalità Maltija li ;iea//ettat fl-Atelier for

Festival Managers fejnippre]enta dokumentintitolat ‘The Legacy of theImmediate’ fl-a[[ar tal-2012.

Sean Buhagiar hu d-direttur artistiku ta’ DrKlown, pro;ett ta’ tabib-buffu fl-Isptar Mater Dei. Is-sena l-o[ra, kien id-diretturartistiku lokali ta/-/elebrazzjonijiet uffi/jaliEwropej tal-25 anniversarjutal-programm tal-Erasmusf’Malta.

Flimkien ma’ ChrisDingli, hu l-kofundatur ta’?irkuMalta, spettaklu ta’/irku performer-basedkontemporanju f’Malta.

Sean Buhagiar hu l-e]ekuttiv ta’ FundazzjoniAvventura, pro;ett immiratli jinkora;;ixxi xog[lijietteatrali ;odda indi;eniMaltin.

Hu ja[dem ukoll b[alaespert freelance tal-finanzjament tal-arti ustrate;ista kreattiv.

Se jkompli x-xog[ol linbeda minn Peter Busuttil lib[alissa hu l-kap tal-Kummissjoni tal-Films. Issa

fit-tmien sena tag[ha, dinis-sena Notte Bianca se ssirfit-28 ta’ Settembru; ir-rwolta’ Sean se jkun li j;ibvi]joni ;dida lil dan l-avveniment biex ikompliji]viluppa din i/-/elebrazzjoni spettakolarita’ arti u kultura fil-BeltValletta, spe/jalment qabelV18.

“Bdejna bil-brand. Id-disinjatur tag[na Ed Dingli[adem fuq imma;ini ;didaverament sabi[a. NotteBianca g[andha [afnax’taqsam mad-dwal. Il-kun/ett kien li no[olqu logob’fotografija tad-dawl,ritratti long exposureme[udin il-Belt.”

Ambjent komdug[all-artisti

Id-direttur artistiku l-;didspjega li l-prijorità ta’ dinis-sena se tkun li jin[oloqambjent komdu g[all-artistibiex ja[dmu. L-attività setiffoka fuq il-multidixxiplinarjetà, artiparte/ipatorja ukollaborazzjonijiet ma’ arti,tradizzjonijiet u snajja’ tal-komunità lokali.

Sadanittant, l-applikazzjonijiet biexwie[ed jipparte/ipa fl-attivitajiet ta’ Notte Biancata’ din is-sena humamiftu[in.

Il-formoli tal-applikazzjoni jinstabu fuqwww.nottebianca.org.mt. Il-programm se ji;i finalizzat

ladarba jag[lqu l-applikazzjonijiet fit-30 ta’April 2013. Il-parte/ipantiji;u notifikati fil-31 ta’Mejju 2013.

Il-programm se j]omm il-varjetà tradizzjonali tieg[uimma se jkun aktar iffukat,qal Sean Buhagiar. “Matuldan l-avveniment il-BeltValletta ssir open city tal-kultura u l-avvenimentji;;enera numru ta’attivitajiet satellita; dawn seji;u mi;burin fi programmseparat.”

Attivitajiet e//itantiHemm ippjanati xi

attivitajiet ;odda e//itanti.Hemm pjan biex isir tie;Malti mat-toroq tal-BeltValletta. “Mhux re-enactment – tie; ta’ veru.Koppja se tintg[a]el biexikollha t-tie; tag[haorganizzat b[ala parti mill-avveniment nazzjonali.”

Pro;etti o[rajn jinkludukollaborazzjonijiet ma’numru ta’ entitajiet, b[alpere]empju mal-attività ta’Science in the City fejn setin[oloq dinja tal-arti u x-xjenza. “Ikolli nammetti lit-tim jinsab e//itat.

Jin[ass qisu qabel matinfeta[ il-purtiera. Il-BeltValletta hija l-palk. U l-udjenza huma l-madwar60,000 – jew aktar – nies lij[obbu l-kultura.”

Notte Bianca se tittella’bl-g[ajnuna tal-KunsillMalti g[all-Kultura u l-Arti.

Kultura 13IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Jissoktaw it-t[ejjijiet g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Notte Bianca

Sean Buhagiar – id-direttur artistiku l-;did ta’ Notte Bianca

L-attività se tiffoka fuqil-multidixxiplinarjetà, artiparte/ipatorja u kollaborazzjonijietma’ arti, tradizzjonijiet u snajja’tal-komunità lokali

Page 14: 2013_03_15
Page 15: 2013_03_15

Il-Papa Fran;isku, fl-ewwelquddiesa pubblika b[ala Kaptal-Kattoli/i,[e;;e; biex il-Knisja ]]omm mal-g[eruqtag[ha filwaqt li twarrabg[at-tentazzjonijiet ‘moderni’– fejn wissa li din tista’tispi//a b[ala ‘sempli/iorganizzazzjoni b’kuxjenza’jekk tasal li tinsa l-verumissjoni.

Filwaqt li indirizza lill-kardinali fil-Kappella Sistinafejn kien ;ie elett Papa matulil-lejl tal-Erbg[a, Fran;iskusa[aq li l-Knisja g[andhatikkon/entra aktar fuq il-Van;elu ta’ Kristu ‘g[aliexming[ajr dan l-impenn ikunhemm xi [a;a [a]ina,irrispettivament minn dakkollu li (l-Knisja) kapa/itibni’.

Fl-ewwel omelija tieg[ub[ala Papa (li kienet mimlijab’riferenzi bibbli/i),Fran;isku insista biexkul[add jimxi ‘fid-dawl u fil-pre]enza ta’ Alla’ u sa[aq li‘dment li wie[ed ma jimxixming[ajr il-pi] tas-salib jewisemmi l-isem ta’ Allaming[ajr ir-rikonoxximentdovut g[as-salib ikun qedja;ixxi b[ala bniedem tad-dinja u mhux b[ala dixxipluta’ Alla’.

Il-Papa Ar;entinikkonkluda li kulmin jibni fuqil-valuri tad-dinja minflok il-valuri spiritwali ‘jkun jixba[dawk it-tfal ma;enb il-ba[arli jibnu l-kastelli bir-ramel udawn il-kastelli jikkrollaw’.

Aktar qabel – u metabilkemm kienu la[qug[addew tnax-il sieg[a mindu;ie elett Papa – Fran;isku, li

qabel serva b[ala l-Kardinalta’ Buenos Aires, [are; bil-kwiet mill-Vatikan biex imurfil-Ba]ilika ta’ Santa MariaMaggiore fejn talab g[all-gwida spiritwali quddiem l-ikonu famu] tal-Madonnamag[rufa b[ala Salus PopuliRomani; il-Protettri/i tal-Poplu Ruman.

Intant, il-Papa Fran;isku –sa nhar l-Erbg[a l-KardinalJorge Mario Bergoglio –illum assuma t-titlu ta’ Isqofta’ Ruma u wara s-sessjoni

tat-talb fil-Ba]ilika mar drittfil-guesthouse tal-Vatikanfejn kien allo;;jat waqt il-konklavi tal-kardinali u fejninsista li j[allas il-kont g[all-akkomodazzjoni.

Dan waqt li kelliem g[as-Santa Sede sostna li l-Paparied iservi ta’ e]empju tajjebanki f’/irkustanzi b[al dawnu meta g[adu jidwi l-appellta’ Fran;isku lill-folol lilaqg[uh (nhar l-Erbg[a)g[all-ewwel darba u fejn kien[e;;i;hom biex jitolbu g[alih

b[ala ‘favur lilu’.Sadattant, il-Papa Fran;isku

– il-266 Kap tal-Knisja tul l-elfejn sena li ilha mwaqqfa –ippospona g[al ftit jiem i]-]jara li kellu jag[mel fir-residenza ta’ Castel Gandolfo,fin-Nofsinhar ta’ Ruma, biexjiltaqa’ ma’ Benedittu, il-Papali rtira fl-età ta’ 85 sena g[ar-ra;uni li llum sar fra;li wisqbiex jikkonfronta l-problemikollha tal-Knisja Kattolika.

Aktar dwar il-Papa ;didf’pa;ni 3-16-17

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013A[barijiet ta’ Barra 15

Il-Papa Fran;isku [a r-riedni tal-Knisja Kattolika fi ]mien diffi/li metaqeg[din jonqsu n-numri tal-qassisin ubl-i]vilupp tal-Knejjes Evan;eli/i –partikularment fl-Amerika Latina u l-Afrika – qeg[din jaffettwaw lill-kongregazzjonijiet ta’ Kattoli/i li ankisaru jbatu min-nuqqas ta’ tolleranza(minn aspetti ta’ reli;jon) f’diversibnadi.

Hawnhekk qeg[din nipprodu/u xiissues ewlenin li se jikkonfrontaFran;isku b[ala s-su//essur tal-PapaBenedittu XVI.

It-Tmexxija tal-VatikanL-Istituzzjoni tal-Vatikan kienet

su;;etta g[al diversi tipi ta’ anali]i uspekulazzjoni wara l-ka] Vatileaks –meta l-qaddej ewlieni tal-Papa Benedittukien ]vela dokumenti sensittivi tas-Santa Sede. Osservaturi intant jemmnuli r-riforma (tal-Vatikan) fadlilha [afnawaqt li jesi;u l-importanza ta’ pro/essta’ de/entralizzazzjoni u fejn il-Papa;did, fost o[rajn, ja//erta li t-tran]azzjonijiet finanzjarji tal-Vatikanikunu aktar trasparenti.

Li;ijiet tal-ugwaljanzaIl-kummentatur Kattoliku Austen

Ivereigh jg[id li kwistjoni ‘li tissupera

lill-o[rajn’ tinvolvi l-pressjoni kbira liqed tkun imposta fuq il-Kattoli/imin[abba l-li;ijiet tal-ugwaljanza fil-Punent u meta l-Knisja qed ta[seb biextkattar ir-relevanza tag[ha f’dinja li qedtinbidel.

Kwistjonijiet ta’ abbu]Benedittu XIV tkellem dwar is-sens

ta’ mist[ija tal-Knisja dwar ‘id-delitti’mwettqa minn qassisin pedofoli u fejntalab apolo;iji lill-vittmi. Intant, il-Papa;did irid jinsisti bil-politika ta’kontabbiltà fi [dan il-Knisja minbarra lija//erta li l-bidliet li introdu/a Benedittujkunu implimentati – fosthom l-impenjili j[arsu biex jissalvagwardaw lit-tfal.

Ir-rwol tal-maraBenedittu XVI kien ammetta li l-

promozzjoni tal-mara fi [dan il-Knisjag[addejja bil-mod wisq u partikularmentfl-entitajiet amministrattivi tal-Istituzzjoni – g[alkemm dejjem irrifjutali jikkunsidra lin-nisa b[ala sa/erdoti.Sadattant, il-Papa Fran;isku se jkunmistenni li ja[tar in-nisa f’po]izzjonijietg[olja ta’ management fi [dan il-Kurja.

It-tensjoni inter-reli;ju]aIl-Papa Fran;isku jrid jikkonfronta

bis-s[i[ din il-kwistjoni li tittratta s-

sigurtà tal-Kristjani persegwitatimadar id-dinja u spe/jalment fibnadi tal-Lvant Nofsani, l-Afrika ul-Asja. Dan meta l-e]odu ta’Kristjani mill-Art Imqaddsa j]idmas-sinifikat ta’ kif il-Papa ;didjavvi/ina lil-Lhud u l-Musulmani,bis-su//essur ta’ Benedittu se jkollul-isfidi biex isib affarijiet komunimal-I]lam; reli;jon li qed jikber fl-Afrika u l-Asja (fejn il-Kattoli/ig[andhom rappre]entanzasostanzjali). Il-Papa ;did anki jridikun attent li jibni r-relazzjonijietmal-Musulmani ming[ajr ma ‘jurta’lil-Lhud u ming[ajr ma jbaxxi rasug[all-forom ta’ estremi]mu.

Il-messa;; tal-KnisjaIl-Knisja Kattolika, ta[t

Fran;isku, trid ta//erta li tie[uvanta;; mit-teknolo;ija modernabiex tferrex il-messa;; u meta l-Vatikan di;à beda ji]viluppastrate;iji moderni – bil-PapaBenedittu jo[loq sensazzjoni metabeda jikkomunika permezz ta’Twitter. Intant, mistenni li s-su//essur tieg[u wkoll jaddotta l-istess entu]ja]mu g[at-teknolo;ijamoderna b[ala Mexxej ta’ Knisjadeterminata li timxi ma]-]menijiet.

Prioritajiet g[as-su//essur ta’ Benedittu

IL-BELT TAL-VATIKAN

Il-Papa j[e;;e; biex il-Knisja tikkon/entraaktar fuq il-Van;elu ta’ Kristu

Il-Papa Fran;isku jmexxi l-quddiesa mal-Kardinali fil-Kappella Sistina tal-Vatikan (Reuters)

Latin Amerikan‘dispost g[alkul[add’

Il-Kattoli/i fl-AmerikaLatina huma fer[anin sejtiru li l-Papa Fran;isku huwie[ed minn tag[hom ,bid-dinja tafu b[aladifensur umli u qalbienital-foqra li hu dispost g[alkul[add.

L-g[a]la tal-isemFran;isku minn JorgeMario Bergoglio, l-Ar/isqof ta’ Buenos Aires,tissimbolizza qima lil SanFran;isk ta’ Assisi li g[ex[ajja ta’ faqar u sempli/itàkbira, bil-President tal-Istati Uniti BarackObama jirreferi g[alihb[ala ‘protagonista lijfittex l-a[jar interessi tal-vulnerabbli’, Il-PrimMinistru tal-Irlanda EndaKenny sostna li ‘qeg[dinjitolbu li l-Papa jkollu s-sa[[a biex jg[in lill-Knisjatissupera l-[afna sfidi, biSlamet Effendy Yusuf, lijmexxi l-Kunsill Ulema fl-Indone]ja, jittama li l-Papa;did jimpenja ru[u aktarg[al djalogu u metajemmen li nfeta[ kapitlu;did fl-istorja tar-relazzjonijiet bejn il-Musulmani u l-Kattoli/i.

Is-Segretarju-:eneralitan-Nazzjonijiet Uniti BanKi-moon awgura liFran;isku jkomplijippromwovi t-ta[ditietinter-reli;ju]i, bil-President tar-RussjaVladimir Putin jg[id li hu/ert ‘fl-i]vilupp tas-siner;ija bejn pajji]u u l-Vatikan fuq il-ba]i tal-valuri Kristjani komuni’.

Ringrazzjamentg[al Papa‘]baljat’

L-Isqfijiet Taljani tantkienu /erti li wie[ed minnfosthom kien se jintg[a]elPapa li la[qu bag[tumessa;; ta’kongratulazzjoni lill-istampa fejn ‘irringrazzjawlil Alla g[all-elezzjoni tal-Kardinal Angelo Scola ta’Milan’.

Dan meta xi minuti bissqabel intbag[at il-messa;;il-Kardinal Ar;entin JorgeBergoglio la[aq deherg[all-ewwel darba – b[alaPapa – quddiem il-folol fiPjazza San Pietru.

Fil-jiem ta’ qabel il-konklavi, [afna gazzettiTaljani taw profil qawwilil Scola b[ala ‘l-Papa lijmiss’ u nhar l-Erbg[afilg[axija, il-MonsinjurMariano Crociata, is-Segretarju :enerali tal-Konferenza tal-IsqfijietTaljani, la[aq bag[atmessa;; ‘ta’ fer[ uringrazzjament g[all-elezzjoni tal-KardinalScola’ permezz ta’ stqarrijalill-;urnalisti.

Intant, l-Isqfijiet Taljanispi//aw bag[tu stqarrijao[ra fejn irringrazzjaw lilAlla g[all-g[a]la tal-Papa– u din id-darba ming[ajrma ]baljaw l-isem.

minn Tonio Galea u Richie Cassar – [email protected]

Page 16: 2013_03_15

16 A[barijiet ta’ Barra A[barijiet ta’ Barra 17IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

“Ikolli ng[id li [uti l-Kardinalikellhom imorru sal-a[[ar tad-dinja biex jag[]lu Papa” Danqalu Fran;isku, fl-ewwel diskorsb[ala Papa, lill-folla enormi ta’fidili mi;bura fi Pjazza SanPietru, f’Ruma, ftit wara lig[a]luh b[ala l-ewwel Latin-Amerikan u l-ewwel :i]wita lise jmexxi lill-Knisja Kattolikaf’dinja mimlija sfidi ;odda.

Intant, il-komunita globali ta’Kattoli/i qieg[da ti//elebra l-avveniment tal-Papa li sejkompli fuq il-passi ta’ BenedittuXVI filwaqt li Fran;isku – li sal-lejl tal-Erbg[a kien mag[ruf‘biss’ b[ala l-Kardinal JorgeMario Bergoglio ta’ BuenosAires (fl-Ar;entina) – hu g[a]lali tappella lill-konservattivi udaqstant ie[or lir-riformisti fi[dan il-Knisja.

Fil-fatt, Bergoglio qatt makien meqjus b[ala favorit biexjil[aq Papa u fl-età ta’ 76 senahu i]g[ar b’sentejn minnBenedittu XVI, li kellu 78 senafi]-]mien meta ;ie elett Kap tal-Kattoli/i fl-2005.

Il-Papa Fran;isku, li g[andu l-

fama ta’ moderat, mistennija;ixxi b’mod liberali fejn tid[olil-;ustizzja so/jali waqt li dejjemkien igawdi reputazzjoni b[ala‘l-:i]wita [abib tal-foqra’. Huwkoll kapa/i biex iwettaq ir-riformi ne/essarji fil-Knisja‘ming[ajr ma jid[ol g[al sogru]ejjed’ u mistenni jservi wkollb[ala punt ta’ riferiment lij]omm l-element ta’ bilan/.

Intant, hu tkellem ta’ spissdwar is-sitwazzjoni fl-AmerikaLatina li fissirha b[ala l-aktarparti tad-dinja fejn jispikkaw l-inugwaljanzi. Hu wissa dwar it-tqassim tal-;id fuq binarjiin;usti u li jo[loq sitwazzjoni ta’dnub so/jali li tillimita l-possibbiltajiet ta’ [ajja a[jar g[aldaqstant nies.

Jorge Mario Bergoglio, lig[andu dixxendenza Taljana,twieled fis-17 ta’ Di/embru tal-1936 fi Buenos Aires u kienordnat :i]wita fl-1969 qabelkompla bl-istudji tieg[u fl-Ar;entina u l-:ermanja.

Intant, Bergoglio la[aq Isqoffl-1992 u sitt snin wara ng[ata r-responsabbiltajiet b[ala Ar/isqof

ta’ Buenos Aires; rwol li qedab’distinzjoni tant li fil-konklavital-2005 kien meqjus b[ala‘sfidant’ g[at-tmexxija tal-Knisja.

Madankollu, il-konfermatieg[u b[ala Papa ssorprendietlil [afna, inklu]i r-residenti ta’Buenos Aires (li [asbu li l-etàtieg[u kienet se ta[dem kontrih)i]da s-sorpri]a tal-a[bar malajrinbidlet f’espressjoni kbira ta’fer[ u briju, fost id-daqq tal-[ornijiet tal-karozzi fit-toroq lima qata’ xejn.

Id-diskorsi tal-KardinalBergoglio dejjem [allew impattfl-Ar;entina u hu insista dwar il-[tie;a g[all-inklu]joni so/jalifilwaqt li kkritika indirettamentil-gvernijiet li ma jag[tux kastan-nies li jinsabu fil-mar;ni tas-so/jetà.

Francesca Ambrogetti, lig[enet fil-kitba tal-bijografijatieg[u, qalet lill-a;enzija Reutersli Bergoglio kien jappella lill-pubbliku anki min[abba l-istilta’ [ajja sempli/i tieg[u li fiha

qatt ma ddejjaq ju]a l-me]]i tat-trasport komuni.

Hu minnu wkoll li b[alaresidenti fi Buenos Aires, il-Kardinal kien jg[ixf’appartament sempli/i fil-binital-Ar/idjo/esi u qrib tal-Katidral.

Il-fatt li l-Papa Fran;isku hu:i]wita jfisser ukoll novitàg[all-Knisja Kattolika u fil-fatthu jaqbel li l-Knisja g[andujkollha r-rwol b[ala missjunarjuli jkattar il-kuntatt ‘attiv’ man-nies b[ala istituzzjoni litirregola, tippromwovi utiffa/ilita l-fidi.

Hu mag[ruf ukoll li fi ]mienid-dittatorjat militari (bejn l-1976 u l-1983) fl-Ar;entina, il-Kardinal Bergoglio kien g[en lilnumru ta’ dissidenti biex ja[arbulill-eks :unta u waqt il-kri]iekonomika tal-2001 fl-istesspajji] hu [are; jipprotesta kontral-brutalità tal-pulizija fost l-inkwiet li kien wassal g[at-tke//ija tal-President Fernandode la Rua mill-poter.

Papa li dejjem enfasizzar-rispett g[ar-ru[ so/jali

I/-?inatittama...

I/-?ina qed tittamaf’titjib fir-relazzjonijietmal-Knisja Kattolika i]daenfasizzat li l-Vatikan iridjie[u l-inizjattiva u jtemmir-relazzjonijiet diplomati/imat-Tajwan; il-g]ira-statawtonomu li Beijing iqishab[ala provin/ja separatista.

L-a[bar [ar;et l-g[adatal-konferma ta’ Fran;isku,meta /-?ina ilha ma jkollharelazzjonijiet diplomati/imal-Vatikan mill-1949 –meta kienet qatg[et kullirbit mas-Santa Sedeladarba l-Komunisti [adu l-poter f’Beijing.

Kattoli/i fi Buenos Aires ji//elebraw l-ordinazzjoni tal-Kardinal Jorge Mario Bergoglio b[ala Papa fl-in[awi tal-KatidralMetropolitan, fil-belt kapitali tal-Ar;entina (Reuters)

Il-Papa Fran;isku jxejjer hu u [iere; mill-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore f’Ruma, wara ]-]jara tal-biera[. L-g[a]la tieg[ub[ala Kap tal-Kattoli/i, filwaqt li hi sorpri]a, appellat lill-konservattivi kif ukoll lir-riformisti fi [dan il-Knisja ukoll min[abba liFran;isku jitqies b[ala Mexxej li kapa/i jid[ol g[al riforma me[tie;a wara li serva b’distinzjoni b[ala l-Ar/isqof ta’ BuenosAires. Il-fatt li l-Papa Fran;isku hu :i]wita jfisser ukoll novità g[all-Knisja u hu tal-fehma li l-Knisja Kattolika g[andha taqdid-doveri missjunarji b’mod li jkattar il-kuntatt ‘attiv’ man-nies (Reuters)

Il-Papa Fran;isku jidher fuq l-g[atba tal-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore f’Ruma. Ma;enbu,fuq ix-xellug, jidher il-Kardinal Santos Abril ta’ Spanja waqt li fuq il-lemin tal-Papa hemmil-Kardinal Agostino Vallini, il-Vigarju :enerali ta’ Ruma (Reuters)

Bejjieg[ tal-gazzetti juri kopja tal-‘Osservatore Romano’ fejn jispikka r-ritratt tal-Papa, fi PjazzaSan Pietru, f’Ruma (Reuters)

Page 17: 2013_03_15

18 A[barijiet ta’ BarraIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Hu Jintao (xellug) jie[u b’idejn il-President ;did ta/-?ina Xi Jinping waqt il-KungressNazzjonali tal-Poplu f’Beijing (Reuters)

Ieng Sary, eks-Uffi/jalewlieni tal-Khmer Rouge ta’Pol Pot, miet fl-età ta’ 87sena u wara li kien idda[[all-isptar fl-4 ta’ Marzu lig[adda.

Il-mewt ta’ Sary, li bejn l-1975 u l-1979 serva b[ala l-Ministru g[all-AffarijietBarranin tar-re;im Maoista,se[[ meta hu kien g[addej bipro/ess g[all-;eno/idju li

twettaq ta[t il-Khmer ug[exieren ta’ snin wara liserva b[ala l-uniku kuntattbejn il-Mexxejja tal-Kambodja u d-dinja ta’ barra.

Ieng Sary, li kien anki[aten Pol Pot (li miet fl-1998) u li mieg[u waqqaf l-organizzazzjoni tal-Khmer ,kien akku]at, flimkien mal-eks-Uffi/jali Nuon Chea uKhieu Samphan,

b’konnessjoni ma’ kampanjata’ qtil tal-massa fejn tilfu[ajjithom ma]-]ew; miljunKambodjani.

It-tlieta /a[du g[all-akku]iu meta Ieng Thirith, il-marata’ Sary, ukoll spi//atippro/essata fl-interessi tal-;ustizzja – g[alkemm din masetg[etx titressaq il-qortimin[abba ra;unijiet ta’sa[[a.

IL-KAMBODJA

Imut eks-Mexxej tal-Khmer Rouge

Il-Mexxejja f’Beijingikkonfermaw lil Xi Jinpingb[ala President ta/-?ina – l-og[la kariga tal-PartitKomunista li jmexxi l-pajji]– u bil-konferma fihannifsha tikkonkludi t-tran]izzjoni ta’ poter li ssirkull g[axar snin.

B’hekk Xi Jinping, li kienin[atar f’din il-karigaf’Novembru, jie[u post (l-eks-President) Hu Jintaowara li xi 3,000 deputati fil-Kungress Nazzjonali tal-Poplu (is-sessjoni tal-Parlament annwali) [adusehem fil-vot organizzat fis-Sala Kbira (tal-Poplu)f’Beijing.

Sadattant, illum g[andujkun ikkonfermat PrimMinistru ;did ta/-?inaminflok Wen Jiabao u fejn LiKeqiang qed jissemma b[alal-favorit.

Filwaqt li jsiruvotazzjonijiet g[all-karigi ta’President u Prim Ministrudawn huma fil-parti kbira/erimonjali fi/-?ina u fejnrari jse[[ xi ri]ultat sorpri]a.

Qabel il-konferma tal-biera[, Xi Jinping, fit-8 ta’Novembru, kien in[atarsegretarju ;enerali tal-PartitKomunista u anki ng[ata t-tmexxija tal-KummissjoniMilitari ?entrali; l-og[laentità militari fi/-?ina.

Intant, il-vot tal-biera[ lijikkonfermah Kap tal-Istatjinvolvi l-a[[ar fa]i fit-tran]izzjoni g[all-poter ub’Xi Jinping issa se jmexxiStanding Committee ta’ seba’(membri) uffi/jali u li hu l-og[la istituzzjoni g[al te[idta’ de/i]jonijiet.

Xi Jinping di;à kellu karigiimportanti b[ala uffi/jal tal-Partit Komunista f’Zhejiangu f’Shanghai qabel in[atarmembru ta’ dan il-Kumitatinfluwenti. Intant, u minnNovembru ‘l hawn, l-istampa?ini]a dejjem tatuprominenza b[ala ‘ra;el tal-poplu li jwarrab g[al-lussu u/-/erimonji ]ejda’.

I?-?INA

Xi Jinping konfermat President

I}RAEL

Ftehim g[al Gvernta’ koalizzjoni

IR-RUSSJA

Abbas irid ta[ditietta’ pa/i ma’ I]rael

Il-Prim Ministru I]raeljanBenjamin Netanyahu la[aqftehim biex jifforma Gvern ta’koalizzjoni u wara [ames;img[at ta’ negozjati mas-sie[ba l-;odda li segwew l-elezzjoni ;enerali tat-22 ta’Jannar.

Intant, il-Partit Likud ta’Netanyahu, li hu alleat mal-Partit Yisrael Beitenu(nazzjonalista) ta’ AvigdorLieberman, g[andu jsawwar il-koalizzjoni mal-partiti YeshAtid u Hatnua u l-entità‘Residenza g[al-Lhud’ tal-lemin estrem.

Fil-fatt, Netanyahu kelluj/edi g[all-alleanza antikamal-partiti ultra-Ordotossi,inklu] Shas u wara li t-ta[ditiet dwar id-daqs u l-formazzjoni tal-Kabinettbaqg[u g[addejjin sa tard fil-lejl tal-Erbg[a.

Il-Kabinett ;did ta’ I]rael,minbarra l-Prim Ministru, sejkun mag[mul minn 21Ministri u li jfisser l-i]g[aramministrazzjoni g[alg[exieren ta’ snin. Dan meta l-Yesh Atid mistenni jkunresponsabbli g[all-finanzi u l-edukazzjoni waqt li l-PartitLikud imexxi l-Ministeru tal-Intern.

Ladarba jiffirmaw il-ftehimg[all-koalizzjoni din trid tkunapprovata mill-Knesset(Parlament) I]raeljan u ]-]mien g[al dan qieg[ed

jag[fas meta l-President tal-Istati Uniti Barack Obama, danix-xahar, jag[mel l-ewwel]jara f’I]rael, it-territorjiPalestinjani u l-:ordan mindukien elett fil-kariga g[all-ewwel darba fl-2008.

Il-Partiti Likud u YisraelBeitenu, li ffurmaw l-alleanzaqabel il-vot ta’ Jannar, raw il-po]izzjoni tag[hom fil-Knessettiddg[ajjef wara li tilfu kwartmit-42 si;;u ori;inali u fejnspi//aw b’31 deputat fost l-Assemblea ta’ 120.

Intant, Yesh Atid kisebdsatax-il si;;u, bir-’Residenzag[al-Lhud’ tispi//a r-raba’ l-akbar entità politika bi tnax-ilsi;;u u tliet dekasteri fil-koalizzjoni.

Mistenni wkoll li BenjaminNetanyahu – li b’kollox sejikkontrolla 68 si;;u fil-Knesset – ja;ixxi b[alaMinistru g[all-AffarijietBarranin, bil-Ministeru g[ad-Difi]a jitmexxa minn MosheYaalon, b[alu membru tal-Likud.

Tzipi Livni, tal-PartitHatnua li reba[ sitt si;;ijiet, setkun Ministru g[all-:ustizzjau negozjatur ewlieni fit-ta[ditiet mal-Palestinjani umeta l-Oppo]izzjonitikkonsisti mill-Partit Laburista(t-tielet l-akbar partit fil-Parlament), il-partiti ultra-Ortodossi u G[arab u l-PartitKadima ta/-/entru.

Il-Mexxej PalestinjanMahmoud Abbas esprimatama li din is-sena jer;g[ujibdew it-ta[ditiet ta’ pa/ima’ I]rael anki jekk il-prospetti g[al dan qedjidhru ]g[ar.

Abbas [are; bil-kummentwaqt laqg[a, f’Moska, mal-President Russu VladimirPutin — li min-na[a tieg[utenna li r-Russja se tag[melkulma tista’ biextippromwovi l-pa/i fil-Lvant Nofsani.

It-ta[ditiet ta’ pa/ikkrollaw, fl-2010, wara li l-Palestinjani o;;ezzjonawg[all-espansjoni tar-residenzi g[all-I]raeljani fl-artijiet okkupati li l-istessPalestinjani jridu g[al Stattag[hom. U minkejja li l-possibbiltà tidher minima,Abbas qed jittama li ‘fl-a[[arnett’ I]rael u l-Palestinjani jil[qusoluzzjoni politika li tkuntibba]a fuq il-prin/ipju ta’]ew; Stati.

Page 18: 2013_03_15

Il-Guinness, wa[da mill-aktar birer mag[rufin umixtrija fid-dinja, qedtistieden lin-nies minn kullrokna tad-dinja biexji//elebraw il-festa ta’ SanPatrizju bl-aqwa mod billi‘ji]bg[u l-belt tag[homsewda’.

Nhar il-{add, 17 ta’Marzu, [afna nies minnmadwar id-dinja sejing[aqdu biex ji//elebrawJum San Patrizju. Aktarminn 60 miljun persuna sejgawdu din il-festatradizzjonali Irlandi]a,flimkien mal-4.1 miljun

/ittadin Irlandi]. Kul[add,kemm jekk hu Irlandi] kifukolljekk mhux, hu m[e;;e;biex ‘g[al dakinhar jinbidelf’Irlandi]’, f’;ie[ dan il-jumtradizzjonali.

B[al kull sena, il-Guinnessse tfakkar it-tmiem il-;img[ata’ San Patrizjub’/elebrazzjonijiet mill-aqwa, ispirati mill-messa;;‘I]bg[u l-belt sewda’.Kul[add hu mistieden igawdidan il-lejl sabi[ ma’ [biebu,u naturalment, b’pinta birrasewda.

Diversi bars u pubs f’Maltase jkunu qed jie[du sehem

f’dan l-avveniment globali use jag[tu diversi premjijiettal-Guinness lill-klijentitag[hom. Xi supermarkets sejag[tu wkoll keychainspe/jali tal-Guinness fl-okka]joni ta’ Jum SanPatrizju ma’ kull pakkett ta’erba’ bottijiet birra.

G[all-ewwel darba, nharil-{add 17 ta’ Marzu, i/-/irku Irlandi]-Malti sejorganizza l-Parata ta’ SanPatrizju. Din se titlaq mil-Lukanda Phoenicia f’11.45a.m. u se tg[addi minn Triqir-Repubblika.

Se jie[du sehem g[add ta’]effiena tradizzjonali mill-Irlanda, Paws Malta, BreastCare Support Group, StPatrick’s Football Club, San:wann Scouts Pipe Band, uKeltica (grupp Malti li jdoqqil-mu]ika Irlandi]a). Il-paratatintemm b’wirja ta’ ]fin umu]ika f’Misra[ San :or;.

Fergal Murray, il-birrarewlieni tal-Guinness qal li,“Tkun fejn tkun fid-dinja,Jum San Patrizju j;ibmieg[u serata mill-isba[mal-[bieb. U din is-senanixtiequ li d-dinja ting[aqadu ti]bog[ il-belt sewda

mag[na, biex ti//elebra danil-jum, tant ma[bub, bl-aqwa mod.”

Il-Guinness hi impurtata,irreklamata u mqassma minnFarsons Beverage ImportsCo Ltd, membru tal-GruppFarsons.

Meta tfittex Harlem Shake fuqYoutube jitilg[u aktar minn 200,000ri]ultat – grupp ta’ skydivers jag[mlul-Harlem Shake waqt li ne]lin mis-s[ab, uffi/jali tal-armata Norve;i]a bi[wejje; comouflage ji]fnu mad-diskaelettronika u membri mit-tim ta’Vodafone Malta, inklu] il-management, ji]fnu mal-mu]ika fl-uffi//ju l-;did tag[hom fi SkyParksBusiness Centre.

Wara talba fuq il-pa;na Facebookta’ Vodafone, il-management ta’Vodafone Malta kellu jag[mel i]-]ifnaikonika tal-Harlem Shake hekk kifintla[qu l-2,000 like mitluba.

Il-Harlem Shake ta’ Vodafone bdietbis-CEO ta’ Vodafone Malta, BaleshSharma, li rrisponda b’mod po]ittiv[afna u beda ji]fen mad-diska madwaril-membri tat-tim ming[ajr ma dawnindunaw li kien qed ji]fen u ji//aqlaq

mal-mu]ika. Wara 15-il sekonda, l-impjegati ng[aqdu mieg[u u qabduji]fnu mal-mu]ika kif ukoll libsu[wejje; u kostumi strambi waqt libdew i]ommu f’idejhom affarijiete//entri/i.

F’anqas minn sieg[a l-video kelluaktar minn 300 hit, 80 share fuqFacebook u 260 like.

Il-Harlem Shake, kun/ett fuq l-internet f’forma ta’ video bi gruppi

differenti ta’ nies jid[ku u ji]fnu ma’parti mid-diska Harlem Shake, qed ji;ikkupjat minn eluf ta’ nies u kumpanijiu sar fenomenu fuq l-internet fuqYoutube madwar id-dinja kolha.

Vodafone Malta rringrazzjat lin-niestalli g[enuhom jil[qu l-mira fuq il-pa;na ta’ Facebook. Il-pubbliku qedikun inkora;;it jibqa’ jara l-pa;na ta’Facebook fuqwww.facebook.com#vodafonemalta.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013Madwarna 19

‘I]bg[u l-belt sewda’ bil-Guinness fi tmiem il-;img[a g[al San Patrizju

Il-parte/ipantita’ Vodafone Maltafi]-]ifnaHarlem Shake

Il-;enn dinji tal-Harlem Shake jasal f’Vodafone Malta

Nhar il-{add [afna nies minnmadwar id-dinja se jing[aqdubiex ji//elebraw Jum SanPatrizju. Aktar minn 60 miljunpersuna se jgawdu din il-festatradizzjonali Irlandi]a

Il-Harlem Shake,kun/ett fuql-internet f’formata’ video bi gruppidifferenti ta’ niesjid[ku u ji]fnuma’ parti mid-diskaHarlem Shake,qed ji;i kkupjatminn eluf ta’ niesu kumpaniji

Page 19: 2013_03_15

20 ?inekritikaIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Povri [rejjef tat-tfal, par-tikolarment dawk tal-A[waGrimm. M’ilux wisq rajnaver]joni xejn adattata g[at-tfal tal-[rafa popolari ta’Snow White. Din il-;img[awaslet ver]joni o[ra li ]gurqatt ma imma;inajtu ]-]ew;karattri tal-[rafa, Hansel uGretel, kif narawhom f’danil-film :ermani].

Nammetti li din il-[rafa maniftakarhiex, u probabbli[afna minnkom ukoll. Hux’inhu, t[abblux raskomg[ax dak li kienu g[addewminnu ]-]ew; a[wa, ir-re;ista li kiteb l-iskriptrevi]jonista wkoll, malajrje[les minnu fl-ewwel g[axarminuti.

Imbag[ad insibu lil Hensel(Jeremy Renner) u Gretel(Gemma Arterton) kbar, lijkunu saru ka//aturi tas-s[a[ar li jfittxuhom u jeqir-duhom minn ra[al g[al ie[or

(ninsabu fi ]mien mhux iden-tifikat e]att, imma jidher lihu xi mkien fil-Medju Evu).

Jaslu fil-belt ta’ Ausburgfejn kienu qed jg[ibu g[addta’ tfal, u minkejja t-tfixkiltax-xeriff, jirrealizzaw li l-problema ferm ikbar kienetis-sa[[ara Muriel (FamkeJanssen) u s-s[a[ar l-o[ratag[ha li jkunu qed jin;abruf’parti minn pjan biex isiruaktar setg[ana.

Dan il-pjan ikollu x’jaqsamukoll mal-img[oddi ta’Hensel u Gretel u l-fatt li l-;enituri tag[hom, meta kienug[adhom tfal, abban-dunawhom. Ikollu x’jaqsamukoll il-Qamar A[mar, u jib-dew ise[[u sensiela ta’ delittivjolenti u mdemmija.

Minkejja dan kollu, dan il-film m’g[andux jittie[ed bis-serjetà u jekk wie[ed jarahb’mo[[ miftu[ g[andu jip-provdilu divertiment, b[alma

jidher /ar li [adu gostja[dmuh l-atturi.

Jistunaw xi ftit l-armisofistikati li jkollhom il-ka//aturi tas-s[a[ar meta tqisl-epoka li jidher li sse[[ fiha

l-;rajja, tant li f’xi mumentitfakkrek fil-film Van Helsingta’ xi g[axar snin ilu.

Imma forsi l-aktar lijispikkaw huma l-effettispe/jali. F’/erti sekwenzi, it-

teknika 3D tirri]ulta tasseweffettiva.

Fuq kollox, jekk int tie[ugost bil-fantasija b’azzjonima taqta’ xejn u vjolenti,allura dan hu l-film g[alik.

Wara s-su//ess, li diffi/li tifhmu,mal-adolexxenti, li kellha s-sensielaTwilight, kien inevitabbli li, wara li[sibna li [lisna minnha, jitfa//a filmie[or li bla ebda mist[ija qed jipprovau jittama li jikseb dak l-istess su//essbi ftit li xejn imma;inazzjoni.

Jekk fil-fatt irridu ninnutaw id-dif-ferenzi, wa[da ]gura hi dik li hawn-hekk minflok il-;uvni tkun it-tfajla limhix bniedma komuni, u li minflokvampira tkun sa[[ara.

Differenza o[ra hi f’mumenti, bat-tuti u sekwenzi umoristi/i, imferrxintul il-film, tant li kultant tibda ta[sebli dan Beautiful Creatures kienma[sub ukoll b[ala satira tas-sensielaTwilight innifisha!

Insibu ru[na f’belt ]g[ira f’SouthCarolina fejn l-adolexxenti Ethan(Alden Ehrenreich) jibqa’ xxukkjatmeta tfajla li kien ilu jo[lom ujpin;iha u li qatt ma ltaqa’ mag[ha,titfa//a fl-skola fejn kien imur hu.

Din hi Lena (Alice Englert) u,minkejja t-tfixkil u l-insolenzi tal-istu-denti l-o[ra, it-tnejn jibdew relazzjonibejniethom.

Imma dawn il-problemi fl-iskola majkunu xejn [dejn dawk li jkollujiffa//ja Ethan meta jsir jaf li Lenakienet sa[[ara u li malli tag[laq is-16-

il sena jkollha taffronta ritwal li minnujsir mag[ruf jekk kinitx se tintreba[mis-s[a[ar it-twajba jew dawk tal-[a]en.

L-affarijiet isiru aktar komplikatimeta fil-familja ma jkunx hemm qbilbejn ma’ liema na[a g[andhating[aqad Lena.

Missierha Macon (Jeremy Irons) jir-sisti favur it-tajjeb u ommha Serafine

(Emma Thompson) favur il-[a]en.Alice Englert u Aldenb Ehrenbreich

jag[mlu koppja li ti;bed li]-]g[a]ag[,b’dehra u personalità aktar mill-koppjata’ Twilight.

Il-production design huwaimpressjonanti, hekk kif l-iskriptmhux nieqes minn, kif ktibt, mumentiumoristi/i, b[al kull meta,pere]empju, Lena tirrabja u tikkaw]a

x-xita fuq fejn ikun Ethan, anzi, fuqubiss!

Hawn l-effetti spe/jali huma tajbin,g[alkemm xejn spe/jali.

Intqal li jekk dan il-film kien sejmur tajjeb, jista’ jkun hemm sensielata’ sequels warajh, imma din, g[all-inqas s’issa, qajla tidher probabbli,g[ax g[adhom lanqas in;abru l-flus lintefqu fuqu.

HENSEL & GRETEL> WITCH HUNTERS

Fantasija vjolenti u ridikola minn [rafa

Hensel (Jeremy Renner) u Gretel (Gemma Arterton) b[ala Hensel & Gretel> Witch Hunters

Macon (Jeremy Irons) iwissi lil bintu Lena (Alice Englert) u lil Ethan (Alden Ehrenreich) bi problemi g[ar-relazzjonifi Beautiful Creatures

BEAUTIFUL CREATURES

Jipprova jirrepeti s-su//ess ta’ ‘Twilight’

minn Joe Calleja – [email protected]

Direzzjoni> Tommy Wirkola,{in> 88 minuta, ?ert> 16, KRS

Direzzjoni> RichardLaGravenese,{in> 124 minuta,?ert.> 14, KRS

Page 20: 2013_03_15

Meta [are; l-ewwel darba dan il-film animat kien mar tajjeb fermfil-box offices ta’ Malta wkoll, tant li fid-dinja kollha kien [alla$530 miljun, meta kienu ntefqu fuqu $115-il miljun ‘biss’. Issadin is-somma ]gur kibret biex il-film inqaleb ukoll bit-teknika 3D.

Fil-qosor infakkar li jittratta dwar dinja fantastika konvin/entig[a]-]g[ar, fejn l-abitanti huma aktar strambi u differenti millital-bi]a’.

Dawn i[addmu l-aktar power station kbira u potenti fid-dinja,fejn l-ener;ija ji;;enerawha billi jikkompetu ma’ xulxin g[al minl-aktar iwerwer lit-tfal fil-[olm tag[hom.

B’dan, appuntu, jikkaw]aw l-ikbar twer]iq u b’hekk ji;;enerawl-ikbar ener;ija. Film ta’ fantasija [afifa u divertenti g[at-tfal, ulill-kbar li jakkumpanjawhom m’g[andux idejjaqhom.

Ir-ruxxmata ver]jonijietf’sequels u remakes lin[admu wara s-su//ess likien kiseb il-film TexasChainsaw Massacre tant qajlaimpressjonaw u ntesew litiskanta kemm in[admuminnhom. Dan li [are; din il-;img[a fil-fatt hu s-sittver]joni li jikkannibalizza l-klassiku ori;inali tat-tbi//irtal-1974, ji;ifieri wara kwa]i40 sena.

Dan qed jibdew jirrealizza-wh il-producers tas-sensiela,li fid-disprament li qedjaqbadhom u prova ta’ dan hudan il-film li fih il-qattiel-mi;nun, il-bi//ier‘Leatherface’ b’maskramag[mula minn ;ilda ta’ xivittma tieg[u, hawn bilkemmma jintweriex b[ala ‘twajjeb’jekk mhux ukoll il-vittma!

Il-film jibda b’g[add ta’sekwenzi tat-tbi//ir f’diversifilms ta’ qabel fejn altru liLeatherface mhux il-vittma.Wara niltaqg[u mal-a[[ar

membru tal-familja tieg[u,wara li dawn kienu nqatlukollha minn folla ffero/jata, un[arqu bir-razzett kbirtag[hom b’kollox.

Din hi Heather (AlexandraDaddario), li meta ssir taf likienet wirtet dar kbiraming[and nanna li ma kinitxtaf li te]isti (hi trabbiet minnkoppja li kienu serquha waral-massakru fir-razzett), tmurfil-post flimkien ma’ xi [bieb.

Hemmhekk issib lin-nutar lijag[tiha /-/wievet tad-dar uittra li [allitilha nannitha u lihu jinsisti mag[ha li taqrahamill-ewwel. Naturalment, uskont l-isterjotipHollywoodjan ta’ kif jara li]-]g[a]ag[ tal-lum b[ala li jin-joraw il-pariri tal-kbar g[axhuma irresponsabbli u mo[[ir-ri[, Heather ma taqrax l-ittra, u minflok imorru fil-beltbiex jixtru xi ikel u xorb [alliji//elebraw.

Warajhom i[allu [abib lijkunu tawh lift u li jibda jis-

raq kulma kien hemm prez-zju], sakemm jin]el fil-base-ment u jsib bieb tal-[adidimsakkar u tray b’xi ikel u …Aktar tard jaslu Heather u[biebha, i]da ma jdumux,b[as-soltu, ma jibdew jinqatlu

u jitbi//ru wie[ed wie[ed uwa[da wara l-o[ra. Hug[alhekk li ma semmejtx l-ismijiet ta’ dawn l-‘atturi’.

Lil min jinteressah u sejmur jarah, ng[idlu biss likien ikun wisq a[jar kieku

Heather [adet il-parir tan-nutar u qrat l-ittra g[ax kiekukonna niffrankaw li nassistug[al din il-farsa li tippretendili min qed jara l-film jissap-portja lill-bi//ier! Bil[aqq,hemm sequel ie[or ma[sub!

?inekritika 21IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

TEXAS CHAINSAW 3D

Issa l-bi//ier sar it-twajjeb

Heather (Alexandra Daddario) tipprova ta[rab lill-qattiel f’Texas Chainsaw 3D

MONSTERS, INC (3D)

Lura wara 11-il sena bit-3D

L-aqwa films f’Malta(Bejn is-6 u l-10 ta’ Marzu – KRS)

1 A Good Day to Die Hard2. Wreck-It Ralph3. Zero Dark Thirty4. Les Miserables5. Movie 43

6. The Impossible7. The Last Stand8. Hitchcock9. Playing for Keeps10. Life of Pi

Direzzjoni> John Luessewnhoop,{in> 92 minuta, ?ert.> 18, KRS

Direzzjoni>P. Docter#SilvermanUnkrich,{in> 95 minuta,?ert.> U, KRS

Xena mill-filmMonsters, Inc 3Dbi w[ud mill-mostriprotagonisti

Page 21: 2013_03_15

22 Passatemp IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Mimdudin:5. Bi//a [ob] ]g[ira (5)6. Sehem mir-ri;el mill-

irkoppa sal-;enbejn (5)7. Tajra b’rix twil im]ewwaq

bl-ilwien tal- qawsalla (5)10. Wie[ed kapa/i u jinqala’ (5)11. Mhux bjond (5)12. G[aqdiet aktarx illegali (5)14. Hekk tag[mel i]-]ugraga (5)16. Ta’ malajr: [abta u …,

ng[idu (5)17. u 18. Storbju bl-g[ajjat u

konfu]joni s[i[a (10)18. Ara 17.

Weqfin:1. Kur/ifissi (6)2. Ba[nan (6)3. Xiljiet (6)4. Ikkonforta (6)8. {liqa (5)9. Ikel g[all-flieles (5)

12. {olqa b’g[oqda f’/ima litid[ol fl-iskalm (6)

13. Fallakki (6)14. Mid[la sewwa u tal-qalba,

kunfidenzjali (6)15. Kap ta’ università (5)

Soluzzjoni tal-biera[Mimdudin> 5. u 6. Kannizzata; 7. Marzu; 10. Tiben; 11. La[am;12. }abar; 14. Va]un; 16. Sfoga; 17. u 18. Kanzunetta.

Weqfin> 1. Skadut; 2. Tirann; 3. Kzazel; 4. Laqqam; 8. }biba; 9.T[o]]; 12. }banka; 13. Rifjut; 14. Vaguni; 15. Naqsam.

Tisliba1 2 3 4

5 6

7

8 9

10 11

12 13 14 15

16

17 18

Sudoku

Soluzzjonijiet

Sudoku

Fa/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linjaorizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidherdarba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Tfittxija u tpin;ijaAlex ma setax jorqod g[ax Jumbo Jim [adlu postu fis-sodda.Alex qed i[ajru jsib it-tmien bananiet mo[bija forsi l-iljunfantiqum jikolhom. Wara li ssib il-bananiet, pin;i l-istampabil-kuluri li tippreferi.

Sibilhom posthomIl-figuri f’dawn il-[ames listi g[andhom jitni]]lu xi mkien f’din il-gradilja. In-Nru 34290 jinsabittikkjat u mni]]el fejn suppost biex jg[inek issib fejn g[andhom jitni]]lu l-figuri l-o[ra.

G[at-tfal

— Issa g[adu kif [are; ir-ra;el tieg[ek, Sinjura!

Tfittxija

Sibilhom posthom

Page 22: 2013_03_15

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Fil-qosor

TV#Radju 23minn Raymond Miceli - [email protected]

Monsters & Co.Raitre, 21>05

Film cartoon tajjeb [afna li n[ademfl-2001 u li g[andhom jie[du gostjarawh anki l-adulti. Naraw li l-belt ta’Mostropoli tkun ti;;enera l-ener;ija lig[andha b]onn mill-g[ajjat tat-tfal

tad-dinja li dawn jag[mlu waqt il-lejl metajkunu mwerwrin minn mostri li jintbag[tu apposta

mill-belt imsemmija. Fost dawn it-tfal hemm Boo, linarawha fir-ritratt hawn fuq ix-xellug.

Duplex - Un appartamento per treItalia 1, 21>10

Ben Stiller, Drew Barrymore u Eileen Esselhuma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku

Amerikan li n[adem fl-2003 b’re;ija ta’ DannyDe Vito. Koppja ta’ g[arajjes ikunu kuntenti wara li

xtraw dar fejn be[siebhom jibnu familja. I]da sularfuqhom tkun tg[ix wa[da xi[a li tispi//a biextikkumplikalhom [ajjithom.

RocknaRadio 101, 19>15

Il-programmtal-lum se jittrattatliet avvenimentimu]ikali li sejittellg[u f’Maltafil-;img[at li ;ejjin.Dawn huma HardRock Rising, TheGarden Party ukun/ert mill-gruppiViolent Violets (fir-ritratt hawn fuq) u minn The Velts.

Vu/i MissjunarjaRadju Marija, 21>00

Il-mistednin ta’ Frank Cassar u Helena Sammut g[al-lum se jkunu MariaPisani u Maria Cassar (it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug), din tal-a[[ar aktar

nafuha bil-kunjom tag[ha xebba, FenechAdami, peress li ti;i bint il-PresidentEmeritu Eddie Fenech Adami. Maria Cassartiddeskrivi l-mawriet tag[ha mal-:i]witifl-1988 u fl-1998 fl-Isptar tal-Kottolengo,f’Turin fl-Italja, fejn hemm aktar minn elfresident, fil-parti l-kbira tag[hom anzjanijew b’di]abbiltà. Fl-1990 kemm MariaCassar kif ukoll Maria Pisani, it-tnejn lihuma tobba, marru Kalkutta fl-Indja us-sena ta’ wara f’Moska, fir-Russja. Aktar’il quddiem [admu wkoll fl-Afrika, fosthomfl-Angola.

Fl-Isla nsibukolonja ta’ madwar

65 qattus li sejkollhom ji//aqilqu

mnejn qeg[din.Tg[id se jinstabpost alternattiv

g[alihom^

Animal DiariesNET Television, 19>00

Fil-programm tal-lum ippre]entat minn Moira Delia u lise jkun dirett, se jsir tentattiv biex jinsab post alternattiv g[alkolonja ta’ qtates li hemm fl-Isla u li min[abba ra;uni validama jistg[ux jibqg[u fejn jinsabu b[alissa. Naraw ukoll grupp ta’tfal li g[amlu ;bir ta’ fondi g[all-AAA li se jkunu qedjippre]entaw dak li ;abru lil din l-NGO li tie[u [sieb annimaliabbandunati. Tittella’ wkoll il-lotterija ta’ darba f’xahar li hisponsorjata mill-PAVI.

Il-[atra ta’ PapaFran;isku Mieg[ek - NET Television, 21>00

Il-Knisja Kattolika g[andha Papa;did, Papa Fran;isku, Jorge MarioBergoglio mill-Ar;entina, l-ewwelPapa mhux Ewropew f’1,300 sena.

Hu Papa li qed jie[u t-tmexxija tal-poplu Kattoliku fi ]mien diffi/li.X’mistenni li ;;ib din il-bidla fi [dan

il-Knisja Kattolika?Fl-istudio, filmkien mal-pre]entaturi

Fr Karm Debattista MSSP u LisaSpiteri, se jkun hemm MonsinjurCharles Scicluna, l-Isqof Aw]iljarjuta’ Malta, li g[al numru ta’ snin[adem fil-Vatikan.

La legge del crimineRete 4, 00>05

Vahina Giocante u Jean Reno(it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug)huma fost il-protagonisti f’danil-film thriller Fran/i] li n[ademfl-2009 b’re;ija ta’ LaurentTuel.

Page 23: 2013_03_15

TVM06:30 - TVAM 09:00 – TVHemm (r) 10:20 – Bondi + (r)11:25 - Extreme Animals 12:00 -A[barijiet# rapport tat-temp12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 -A[barijiet 16:05 - (ikompli)TVPM 16.30 - }ona 18:00 -A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15- Teleshopping 18:30 - TVHemm 20:00 - A[barijiet# sports#rapport tat-temp# rapport finanz-jarju 20:40 - Xarabank 23:15 -A[barijiet 23:35 - Venere 00:20- TVPM (r).TVM 207:00 - News 09:00 - TVAM (r)11:30 - Storjografija 12:00 –Champions League Draws 12:45- Extreme animals (dok.) 13:15 –Bondi + 14:15 - GFA Roundup14:45 - Venere 15:30 - ExtremeAnimals (dok.) 16:00 - Days thatShook the World (dok.) 16:50 -Qatra Inka 17:20 - Waqtiet17:25 – Bondi + 18:15 -Madwarna 18:30 - .EU 19:00 -GFA Roundup 19:30 - A[barijietg[al dawk neqsin mis-smig[19:40 - Days that Shook theWorld (dok.) 20:30 - A[barijietbl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:40 -UCL Magazine 21:15 - Kappelli21:45 - Malta u lil hinn minnha23:15 – GFA roundup.

ONE07:00 – Breakfast News 09:00 –Sieg[a }mien 10:00 –Teleshopping 10:30 – AromaMattina 12:00 – Teleshopping12:45 - Kalamita 13:30 – ONENews 13:40 – (ikompli)Kalamita 16:20 - Teleshopping17:30 – ONE News 17:40 –Healthy Living 19:30 – ONENews 20:15 – Ir-Rangers 20:30– Affari Tag[na 23:15 – ONENews.

Smash08:00 - Er;a’ Lura 09:00 -

{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’Farah 10:50 - Teleshopping14:20 - 104.6 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 -Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’barra 18:15 - Bingo 75 (live)18:40 - Teleshopping 19:00 -

News 19:20 - L-MEP u Int19:30 - {abbejtek (r) 20:30 -Qeg[din Sew!

Raiuno06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 ufil-11:00) 12:00 - La prova delcuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1economia 14:10 - Verdetto finale15:15 - La vita in diretta 17:00 -Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 -Tg 1 20:30 – Affari tuoi 21:10 -Red or Black? Tutto o niente(game show) 23:35 - TV7 setti-manale del Tg 1 00:35 -L’appuntamento 01:05 - Tg 1notte 01:40 - Sottovoce. Raidue06:40 - Cartoons 08:15 - Sabrina,vita da strega (TF) 08:35 - Lesorelle McLeod (TF) 09:15 -Selz 09:30 - TGR-Montagne(attwalità) 10:00 - Tg 2 insieme11:00 - I fatti vostri (attwalità)13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2Eat Parade 13:50 - Tg 2 Sì, viag-giare 14:00 - Senza traccia (TF)15:30 - Cold Case (TF) 16:15 -Numb3rs (TF) 17:00 - Las Vegas(TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 -Tg 2 notizie 18:45 - SquadraSpeciale Cobra 11 19:35 - IlCommissario Rex (TF) 20:30 -Tg 2 notizie 21:05 - Rex 22:45 -NYC 22 (TF) 23:30 - Tg 2notizie 23:45 - L’ultima parola(attwalità) 01:15 - Flashpoint(TF) 02:10 - Il caso UnaBomber.Film 1996.

Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia07:30 - Tgr Buongiorno regione08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 –Spaziolibero 10:10 - La storiasiamo noi (dok.) 11:00 - Codicea barre 11:30 - Buongiorno Elisir(attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 -Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie -diario italiano 13:10 - Lena,amore della mia vita (soap)14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 314:50 - Tgr Leonardo 15:05 -Tgr Piazza affari 15:10 - La casanella prateria (TF) 16:00 - Cosedell’altro Geo (attwalità) 17:40 -Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 -Tg regione 20:00 - Blob 20:10 -Stanlio e Ollio 20:35 - Un posto

al sole (soap) 21:05 – Monsters& Co. Film 2001 22:50 - Glob -Therapy 24:00 - Tg 3 line notte01:10 - Rai Educational - ArtNews 01:35 - ApriRai 01:50 – Imedici volanti dell’Africa orien-tale. Film 1969.

Canale 508:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Latelefonata di Belpietro 08:50 -Mattino cinque 11:00 - Forum(attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 -Beautiful (soap) 14:10 -Centovetrine 14:45 - Uomini edonne (talk show) 16:05 - Amici(talent show) 16:50 - Pomeriggiocinque 18:50 - The Money Drop(kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 -Striscia la notizia 21:10 - Il ClanDei Camorristi (Fiction) 23:20 -Supercinema 23:50 - Tg 5 notte00:20 - Striscia la notizia 01:10 -Uomini e donne.

Rete 406:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 -Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter(TF) 09:50 - Carabinieri 4 (TF)10:50 - Ricette di famiglia 11:30- Tg 4 12:00 - Un detective incorsia (TF) 12:55 - La signora ingiallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 -Lo sportello di Forum 15:35 -My Life - Segreti e passioni(soap) 16:05 – La banda degliangeli. Film ’57 18:55 - Tg 419:35 - Tempesta d’amore (TF)20:30 - Walker Texas Ranger(TF) 21:10 - Quarto grado 24:05- La legge del crimine. Film 200901:45 - Tg 4 night news.

Italia 106:40 - Cartoons 08:45 - Unamamma per amica (TF) 10:35 -ER - Medici in prima linea (TF)12:25 - Studio aperto 13:00 -Sport Mediaset 13:40 - Cartoons15:50 - White Collar (TF) 16:45- Chuck (TF) 17:40 - La vita sec-ondo Jim (sitcom) 18:30 - Studioaperto 19:20 - CSI: Scena delcrimine (TF) 21:10 - Duplex –Un appartamento per tre. Film2003 22:55 - Le iene 00:30 -L’invidia del mio migliore amico.Film 2004 02:30 - SportMediaset 02:55 - The Shield.

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet,07:58 Angelus, 08:00 A[barijietfil-qosor) 08:30 - FamiljaWa[da (jinkludu 09:00 BBCNews, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50- Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt12:00 - A[barijiet 12:10 -Newsline 12:45 - Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00A[barijiet 14:05 - E M Live16:00 - A[barijiet 16:05 -Drivetime 17:00 - Kumpanija17:50 - Nitfa Kultura 18:00 -Bullettin tal-A[barijiet 18:15 -Intermezz Mu]ikali 18:40 - TVHemm 19:50 - Avvi]i ta’Mwiet 20:00 - A[barijiet20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30- Euromix 21:05 - Mu]ika uSport 22:00 - L-A[barijiet22:05 - Waqtiet 23:30 - XiQrajt, Xi Smajt 23:33 -Ru]arju 24:00 - ClassicHits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi06:45 ONE News, 07:00 Kum-mentarju, 07:30 Mill-:urnali,08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dej-jem, 08:25 ONE Club Xewqat,08:45 u 09:45 One News)10:00 - Ma’ Pauline 11:00 -Flimkien (jinkludi 11:10 PaririG[alik, 11:45 ONE News,12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 -Kummentarju 12:30 - LinjaDiretta 13:15 - Bla Kantunieri13:45 - ONE News 14:00 -Maltin Biss 15:30 - Drive Time15:45 - ONE News 16:30 -Tomatate 17:00 - Kummentarju17:05 - Rush Hour (jinkludu17:15 - :miel Ilsienna, 17:45ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 BiebBieb) 18:10 - A[barijiet Spor-tivi 18:15 - Dirett Parlament18:45 - Mid-Djarju tal-PartitLaburista 19:00 - In the Zone(jinkludi 19:45 ONE News)20:15 - Collage 20:45 - XalataRock 21:45 - ONE News22:00 - Kummentarju 22:05 -VO’s 24:00 - Bla Kantunieri(r) 02:00 - WeekendParty.

RTK - 103 FM06:30 - Espresso 103 FM! (jin-kludi 06:55 Fi {dan il-Mulej,07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet #Qari # Angelus, 08:00 BBCNews, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll(11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi{dan il-Mulej 12:00 - RTKBulettin 12:15 - AfternoonFavourites (jinkludi 13:00 u15:00 RTK Qosor, 13:30 -

Kaskata Kulturali, 14:00 BBCNews) 15:30 – Il-Polz ta/-?ittadin 17:00 - RTK Bulettin17:15 – Darek, Flusek uNegozju (jinkludi 18:00 RTKQosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 -Rakkont 19:40 – L-G[a]laTieg[i u Tieg[ek 20:50 -Kaskata Kulturali 21:00 –Se[er il-Malti 22:00 –Il-Qaddis tal-Jum 22:05 -Ripetizzjonijiet.Campus FM - 103.7 FM09:00 - Anali]i tal-;urnali09:20 - Foreign News # CultureNews 09:30 – Platea 10:00 -Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna11:00 - Classic FM 13:00 -Anali]i tal-:urnali 13:30 –Provokazzjoni u ktieb 14:00 -BBC News Hour 15:00 -Classic FM 20:00 – UniversityMatters 20:30 - Biex HekkJibqg[u Mag[na 21:00 - BBCWorld Service.

Radju Marija - 102.3 FM07:00 - Ru]arju 07:30 - Qud-diesa 08:00 - Angelus u Kun-tatt 09:00 - Avventura ma’:esù 09:30 - Kuntatt 11:00 -Van;elu {aj 12:00 - Angelus uRu]arju 12:30 - Ru]arju tad-Duluri 13:00 - Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 15:00- Kurunella {niena Divina15:30 - Avventura ma’ :esù (r)16:00 – Il-Kura tal-:nien16:45 - Naturali 17:00 –Bullettin ta’ A[barijietReli;ju]i 17:15 - Vja;;Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30- Quddiesa 19:00 - Ru]arju19:30 - A[barijiet minn RadjuVatikan 20:00 - Nixxieg[aDumnikana 20:30 – Qaritar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/iMissjunarja 22:00 - Qari mill-Iskrittura Mqaddsa 22:30 -Il-Mediterran 23:00 - L-Istorjatal-Knisja u inti (r) 23:30 –A[barijiet Reli;ju]i 23:50 -Kompjeta 24:00 - Ru]arju.

Bay Radio - 89.7 FM06:30 - Bay Breakfast withDrew 10:30 - Simon Pisani13:30 – Ian Lang 15:30 -Nathan u Talitha 18:30 -A[barijiet 18:40 – Dance Top20 20:00 – Paul Oakenfold22:00 - Miss Roberta 24:00 –Defected in the House.

Calypso Radio - 101.8 FM07:00 - A[barijiet 07:15 -Calypso Breakfast 08:30 - Bejnil-{bieb 10:00 - A[barijiet11:30 - 101.8 Favourites12:00 - A[barijiet 14:30 - AfterBreak 17:00 - Calypso Drive19:00 - Let’s Go 21:00 -Dak Kien }mien 01:00 -Nightshift.

06>00 101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal->urnali)

09>00 A[barijiet fil-Qosor09>05 Magazine 10110>00 A[barijiet fil-Qosor10>05 (ikompli) Magazine 10111>00 Mu]ika bla kumment11>55 Avvi]i tal-Mejtin12>00 A[barijiet12>30 Qari bil-Malti13>00 The Big Show15>00 A[barijiet fil-Qosor15>05 Hitsteria

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)17>55 Avvi]i tal-Mejtin18>00 A[barijiet18>30 Mu]ajk19>15 Rockna21>00 Fuzzbox - George Galea23>00 Night Style

24 TV#RadjuIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

La banda degli angeli (Band of Angels)- Rete 4 16>05

Wara s-su//ess li kiseb fil-film Gone with the Wind, Clark Gable (fir-ritratt hawn fuq ma’Yvonne De Carlo) ing[ata l-parti ewlenija f’dan il-film tal-1957. Anki jekk is-su//ess ta’ danil-film ma qarribx lejn dak tal-ewwel wie[ed, xorta wa[da mhux film li ta’ min jarmih. B[alastorja naraw lil Amantha Starr (De Carlo), li minkejja li tkun bint agrikoltur sinjurun, ma jkollhal-ebda dritt mill-wirt tal-missier, min[abba li ommha tkun skjava. Tispi//a tinbieg[, biss issib xortikbira ming[and min jixtriha.

Page 24: 2013_03_15

Jim Jam08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’sFarm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25- Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 -Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 -Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 -Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald11:27 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures ofPiggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - Jamesthe Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - MyAnimal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 -See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob theBuilder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas andFriends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20- Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 -Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougiein Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - MonkeySee Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - TinyPlanets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - FluffyGardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 -Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:37

- Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - AngelinaBallerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 -Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 -Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:25 - Pingu20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - TinyPlanets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See MonkeyDo 21:10 - See The Sea 21:15 - My AnimalFamily 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers:The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob theBuilder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bobthe Builder.Disney Channel08:00 - Jonas LA 08:25 - So Random 08:50 -Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance09:40 - Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 -Wizards of Waverly Place 10:55 - That’s SoRaven 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - ShakeIt Up 13:50 - Jessie 15:00 - Let It Shine 16:45 -My Babysitter’s a Vampire 17:10 - ANT Farm17:35 - Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 -That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15- Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards ofWaverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 -Brandy and Mr Whiskers.

Eurosport 08:35 - The Box 08:45 - FISWC Nordic Ski Jumping 09:45 -FIS WC Nordic Ski Jumping10:30 - FIS WC Alpine Skiing:Lenzerheide, Switzerland: NationTeam Event (live) 12:00 -UEFA Champions League Foot-ball 12:30 - UEFA Europa Lea-gue Football 13:00 - IBU WCBiathlon: Khanty Mansiysk, Rus-sia: Men’s Sprint (live) 14:15 -FIS WC Nordic Ski Jumping:Trondheim, Norway: HS 100(live) 15:30 - FIS WC NordicSkiing: Oslo, Norway: Gunder-son (live) 16:15 - FIS WC Nor-dic Ski Jumping 16:30 - FIS WCNordic Ski Jumping: Trondheim,Norway: HS 134 (live) 18:30 -World Junior Champ. FigureSkating: Ontario, Canada: PairsFree Programme (live) 20:30 -Players Tour Champ. Snooker:Finals, Rd of 16: Galway (live).Eurosport 207:00 - AFC Football Champ.League 08:00 - IBU WC Biath-lon 09:00 - Players Tour Champ.Snooker 10:00 - FIS WC AlpineSkiing 11:00 - Players TourChamp. Snooker: F., Rd of 16:Galway (live) 13:00 - FIS WCNordic Skiing: Oslo, Norway:HS 134 (live) 13:45 - FIS Free-style WC Skiing: Are, Sweden:Moguls (live) 14:30 - IBU WCBiathlon 15:30 - Players TourChamp. Snooker: F., Rd of 16:Galway (live) 19:00 - IBU WCBiathlon 20:00 - Fight Club22:00 - FIS WC Nordic Ski Jum-ping 23:30 - IBU WC Biathlon.

GO Sports 1 06:30 - F1: Australian GP: Prac-tice 2 (live) 08:30 - Ligue 1: Rd29: The Ligue 1 Show 09:00 -PGA European Tour: AvanthaMasters: Day 2 (live) 13:00 - F1:Australian GP: Practice 1 & 216:30 - Barclays PL: PL World17:00 - Ligue 1: Rd 28: Olym.Lyonnais v Olym. de Marseille19:00 - UEFA Champ. League:Magazine Programme 22:Review 19:30 - Barclays PL:Wk 30: Liverpool v Tottenham H21:30 - ATP Masters 1000: BNPParibas Open, Indian Wells: QF(live) 01:30 - Barclays PL: Wk31: PL Preview.

GO Sports 2 20:30 - Ligue 1: Rd 29: Olym. deMarseille v AC Ajaccio (live)22:30 - Milan Channel.GO Sports 707:00 - Vincennes Horseracing10:00 - Serie A: Rd 28: Udinese vRoma. Ligue 1: 12:00 - Rd 28:AC Ajaccio v FC Lorient 14:00 -Rd 29: The Ligue 1 Show. 14:30- The Six Nations 2013: Scotlandv Wales 16:30 - Serie A: Rd 28:Lazio v Fiorentina 18:30 - PGA

European Tour: WGC CadillacChamp.: Highlights 19:30 - Bar-clays PL: Wk 31: PL Preview20:00 - PGA European Tour:Avantha Masters: Day 2 00:00 -Barclays PL: Wk 30: WBA vSwansea C. 02:00 - Trans WorldSport.GO Sports 809:00 - Vincennes Horseracing12:00 - Serie A: Rd 28: Udinesev Roma. Ligue 1: 14:00 - Rd 28:AC Ajaccio v FC Lorient 16:00- Rd 29: The Ligue 1 Show.16:30 - The Six Nations 2013:Scotland v Wales 18:30 - SerieA: Rd 28: Lazio v Fiorentina20:30 - WGC Cadillac Champ.:Highlights 21:30 - Barclays PL:Wk 31: PL Preview 22:00 -PGA European Tour: AvanthaMasters: Day 2 02:00 - BarclaysPL: Wk 30: WBA v Swansea C.

Melita Sports 1Bundesliga: 08:00 - FC Schalke04 v Borussia Dortmund (r)09:50 - FC Bayern Munchen vFortuna Dusseldorf (r). 11:45 -FIFA Beach Soccer WC Qual.:Italy v Spain (r) 13:05 - FA CupRd 6: Man. Utd v Chelsea (r)15:00 - 2012 UIPM Pentathlon:Woman's Final: China (r) 16:05- 2012 Alpari World Match Tour:Sweden: Day 1 (r) 18:10 - FACup Rd 6: Man. C. v Barnsley(r). Bundesliga: 20:00 - Preview20:30 - VfL Wolfsburg v FortunaDusseldorf (live). 22:35 - 2012UIPM Pentathlon: Woman'sFinal: China (r) 23:40 - FA CupRd 6: Man. Utd v Chelsea (r)01:45 - Bundesliga: Preview (r).Melita Sports 212:00 - FA Cup Rd 6: Man. C. vBarnsley (r) 14:05 - SwedishATG Horse Racing: V4 RaceMeetings 15:10 - Bundesliga:FC Schalke 04 v B. Dortmund (r)17:05 - America's Cup: Newport:Day 1 (r) 19:10 - VolleyballChamp. League Magazine: TheBig Hit (r) 19:40 - FA Cup Rd6: Man. Utd v Chelsea (r) 21:35- Bundesliga: Preview (r) 22:05 -Swedish ATG Horse Racing:V65 Race Meetings 00:40 -Bundesliga: FC Bayern Munchenv Fortuna Dusseldorf (r).Malta Stars08:00 - Malta Handball Assoc. (r)09:20 - Melita GFA 1st Division(r) 11:05 - BOV PL: Hibernians vSliema (r) 13:20 - MFA FutsalLeague: Balzan v Hibs (r) 14:45 -Malta Rugby Football Union (r)16:20 - Malta Basketball Assoc.:Luxol v A to Z Athleta (r) 17:45 -Malta Handball Assoc. (r) 19:05 -Football Nurseries (r) 19:40 -Melita GFA 1st Div. (r) 21:25 -BOV PL: Birkirkara v Mosta (r)23:40 - MFA Futsal League:Balzan v Hibs (r) 01:00 - Malta

Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 -F. News 07:30 - Dawl tal-:ur-nata 08:00 - News Point 08:30 -Sejja[tli (r) 10:00 - Strada Rjali12:00 - F. News 12:15 - TodayNews 12:30 - Reporter 13:00 -Niskata 15:00 - Teleshopping17:30 - Madagascar (b’waqfag[al F. News fis-18:15) 19:45 -F. News 20:15 - Today News20:30 - Reporter 21:00 - Sfera23:00 - F. News.

Calypso Music TV07:00 - Total Request Show (r)09:00 – Love and Romance10:00 - Teleshopping 12:00 –Rock Legend (r) 13:00 - The 60s& 70s 13:30 – The 80s 14:00 -The 90s 14:30 - The 00s 15:00 -Love and Romance 16:00 – The80s 16:30 - I Grandi Successi17:30 – The Local Angle 18:00– Total Request Show 20:00 -The 60s & 70s 20:30 - Versus21:30 - The Local Angle (r)22:30 - Music Videos.

La 5 12:50 - Extreme Makeover HomeEdition 14:00 - Gossip Girl (TF)14:45 - The OC (TF) 15:30 -Giovani Campionesse (TF)16:20 - Ninì (TN) 17:10 - Imaghi di Waverly (sitcom)18:00 - Friends (sitcom) 18:25 -Extreme Makeover HomeEdition 19:20 - Amici 20:25 -Gossip Girl (TF) 21:10 - IngaLindstrom - La signora del faro.Film 2006 23:05 - Uomini edonne 00:10 - Amici.BBC Entertainment07:15 - 3rd & Bird 07:25 - MeToo! 07:45 - Boogie Beebies08:00 - The Large Family 08:10- Balamory 08:25 - Keeping upAppearances 08:55 -Mastermind 09:25 - TheWeakest Link 10:10 -EastEnders 10:40 - Doctors11:10 - North & South 12:00 -Gracie! 13:20 - Mastermind13:50 - The Weakest Link 14:35- EastEnders 15:05 - Doctors15:35 - North & South 16:25 -Gavin and Stacey 16:55 -Keeping up Appearances 17:25 -The Weakest Link 18:10 -EastEnders 18:40 - Doctors19:10 - North & South 20:00 -The Old Guys 20:30 - TheStephen K Amos Show 21:00 -Natural World 21:50 - LeadBalloon 22:20 - Katy Brand’sBig Ass Show 22:45 - Luther23:40 - Alan Carr: Chatty Man.

TCM07:40 - Take Me Out to the Ball

Game. Film ’49 (U) 09:15 -Riffraff. Film ’35 (A) 10:50 -Young Cassidy. Film ’65 (A)12:40 - The Pirate. Film ’48 (U)14:20 - Rio Bravo. Film ’59 (U)16:45 - A Streetcar NamedDesire. Film ’51 (X) 19:00 - Allthe Fine Young Cannibals. Film’60 (A) 21:00 - House of Wax.Film ’53 (PG) 22:25 - TheGypsy Moths. Film ’69 (15).MGM Movies06:55 - Tom Jones. Film ’63(AA) 09:05 - Love and Death.Film ’75 (A) 10:30 - DangerIsland. Film ’92 12:00 - WhereAngels Fear to Tread. Film ’91(PG) 13:55 - Bound for Glory.Film ’76 (A) 16:19 -Futureworld. Film ’76 (A) 18:10- Support Your Local Sheriff!Film ’69 (U) 19:45 - MGM’sBig Screen 20:00 - The WilbyConspiracy. Film ’75 (AA)21:45 - Toy Soldiers. Film ’91(15) 23:35 - Something Wild.Film ’86 (18).GO Stars06:40 - The Wiz 08:50 -

Mission Impossible: GhostProtocol 11:00 - Monk 11:50 -Tron: Legacy 13:55 - ClosingThe Ring 15:50 - The Count ofMonte Cristo 18:00 - Definitely,Maybe 19:50 - Two and a HalfMen 20:15 - The Hollow CrownPart 5 21:00 - Joyful Noise22:55 - Cleanskin 00:40 - I AmNumber Four. Diva Universal07:00 - Wolff’s Turf 08:55 -Agatha Christie’s Poirot 09:55 -Kojak 10:55 - Quincy, M.E.11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 -JAG 15:50 - Kojak 16:50 -Agatha Christie’s Poirot 18:50 -JAG 19:50 - ER 20:50 - GreatWomen 21:00 - Rex: A Cop’sFriend 23:00 - ER. Iris15:20 - Boom. Film ’98 17:20 -Acquasanta Joe. Film ’71 19:20- A-Team (TF) 20:05 - Hazzard(TF) 21:00 - L’ultimo BoyScout - Missione: Sopravvivere.Film ’91 22:50 - Codice:Swordfish. Film 2001 00:45 -Nikita (TF).Discovery Channel 07:15 - American Chopper:Senior vs Junior: Mikey’s ArtOpening 08:10 - Dirty Jobs:Cave Biologist 09:05 - DeadliestCatch: Racing the Clock 09:55 -Ultimate Survival: Land of theMaori 10:50 - How Do They DoIt? 11:15 - How It’s Made

11:40 - Extreme Engineering:Bridging the Bering Strait 12:35- Fifth Gear 13:30 - WheelerDealers: Porsche 928 14:25 -American Chopper: FantasyBike: Joseph McClendon 15:20 -Mythbusters: Swinging Pirates16:15 - Dirty Jobs: Buoy Cleaner17:10 - Deadliest Catch: Seekingthe Catch 18:05 - UltimateSurvival: Men vs Wild JakeGyllenhaal 19:00 - How It’sMade: Riding Mowers 19:30 -How It’s Made 20:00 - One CarToo Far: Rainforest 21:00 - StanLee’s Superhumans: Jaw Breaker22:00 - Werner Herzogs DeathRow: Conversation with LindaCarty 23:00 - Ultimate Cops.

Melita More08:00 - Hollywood Buzz 08:30 -Grey's Anatomy 09:20 - PrivatePractice 10:10 - Criminal Minds11:00 - Mike & Molly 11:30 -Person of Interest 12:15 - Chuck13:00 - Days of Our Lives 13:45- Fringe 14:30 - Supernatural15:15 - Grey's Anatomy 16:00 -Private Practice 16:45 - Mike &Molly 17:10 - Top Gear 18:15 -Days of Our Lives 19:00 -Criminal Minds 20:00 - Glee20:45 - Gossip Girl 21:30 -Solaris 23:30 - Mike & Molly23:55 - How I Met Your Mother00:20 - 2 Broke Girls 00:45 -Whitney 01:10 - 30 Rock 01:35- VEEP.

Biography Channel 06:30 - American Restoration:Knockout. Hardcore Pawn:10:00 - Drop the Bomb 10:30 -Total Meltdown. The Locator:11:00 - Stephanie Castaneda11:30 - A Son’s Search forAnswers. 12:00 - America’sCourt with Judge Ross 13:00 -Pawn Stars: Take a Seat 13:30 -American Restoration: Applesand X-Rays 14:00 - Inside Story:Ferris Bueller’s Day Off.Hardcore Pawn: 16:00 - Drop theBomb 16:30 - Total Meltdown.17:00 - America’s Court withJudge Ross. The Locator: 18:00- Stephanie Castaneda 18:30 - ASon’s Search for Answers. 19:00- Pawn Stars: Take a Seat 19:30- American Restoration: Applesand X-Rays 20:00 - BraxtonFamily Values: Getting the BandBack Together. Hardcore Pawn:21:00 - Drop the Bomb 21:30 -Total Meltdown 22:00 - TrippedOut Cash 22:30 - Motor Mouth.Duck Dynasty: 23:00 - Sweatin’Bullets 23:30 - TruckCommander.

07>00 §NET News09>00 Teleshopping11>58 .NET (b’waqfa g[al NET News f’12>00 u fis-13>00)14>00 NET News14.05 Afrodite

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)15>25 Telebejg[15>40 Crazebook16>35 Telebejg[17>00 NET News 17>05 Malta Llejla

(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00)19>00 Animal Diaries19>30 Lift19>45 NET News20>30 Flusek21>00 Mieg[ek

(b’waqfa g[al NET News fid-21>30)22>30 Servizz minn Newsroom23>00 NET News

G˙at-tfal fuq il-Cable

Sport fuq il-Cable

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 25

Page 25: 2013_03_15

AVVI}I

G[al kull xog[olTA’ kostruzzjoni ta’ bini,alterazzjonijiet ta’ bini ta’front gardens, ftu[ ta’ [itanbi travi tal-[adid, ftu[ ta’bibien u twieqi, [nejjiet,bdil ta’ soqfa tal-konkos uxorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’madum tal-art u tal-[ajt.Nag[mlu fa//ati ;ewwa ubarra, fuq il-fil, bis-sejjie[,

bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar,tik[il u tibjid u rran;ar, unraqqg[u soqfa tal-konkos,e//. Xog[ol ta’ ilma.Xog[ol b’esperjenza kbira uattenzjoni ta’ xog[ol.B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-postTA’ fridges, freezers,washing machines, tumbledryers u dehumidifiers, e//.B’sitt xhur garanzija fuq il-

parts u labour. Bl-ir[asprezzijiet. Stima b’xejnminn qabel. Spare parts g[alkull tip ta’ appliances.?emplu 21371559,27371559, 21493285,79884497 jew 99472570.Servizz fil-pront.

TiswijietMAGNI tal-[jata. G[alservice u tiswijiet fil-prontta’ magni tal-[jata. ?emplu99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

Erba’ appartamentiTIMESHARE (3 f’G[awdexu 1 f’Malta) b’perjodu ta’]mien ta’ aktar minn 15-ilsena biex jinbieg[u f’daqqa biprezz bargain ta’ €50,000.Xiri b’mod separat ji;ikkunsidrat. ?emplu 99171255.

Kamra tal-pranzuINJAM tip Messikan: mejda,sitt si;;ijiet u Welsh dresser.€1350 jew l-eqreb. ?emplu99010176.

G[amara antikaTINKLUDI twaletta bil-mera,lavaman, komodina, gradenzabil-mera u wi// tal-ir[am ugwardarobba kbira. Jistg[ujinbieg[u separati. ?emplu99800607.

26 Klassifikati IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Jekk se ssuq...TIXROBXJekk se tixrob...ISSUQX

Page 26: 2013_03_15

Wara waqfa ta’ tliet ;img[atl-Asso/jazzjoni Sport Muturi uKarozzi se tkompli l-progammitag[ha nhar il-{add 17 ta’Marzu. Waqt dan il-programmse jkun hemm ti;rijiet bil-karozzi u l-muturi.

Il-programm jibda fil-11 a.m.Intant wara l-a[[ar attività

fil-klassifiki kemm tal-muturikif ukoll tal-karozzi kien hemmtibdilet diversi fil-punti. Fl-Autocross Klassi A, wara l-a[[ar ti;rija re;a’ tela’ fil-qu//ata tal-klassifika ChristianGalea fuq Fiat Ritmo b’52punt. Dan hu segwit b’puntinqas minn Patrick Cassar fuqOpel Corsa. Fit-tieletpo]izzjoni issa hemm ManuelMuscat fuq Opel Corsa b’24punt.

Fi Klassi B Malcom Borgfuq Opel Corsa qieg[ed fuqquddiem b’35 punt u dan husegwit minn Mario Sciclunafuq Opel Corsa b’23 punt.Scicluna hu segwit minn GuziPace fuq Ford Escort b’19 il-punt fit-tielet post.

Fis-Sezzjoni Gozo Autocrossb[alissa hemm taqtig[a bejn

Christian Apap fuq Ford Escortli jinsab fuq quddiem b’42 puntu Domnic Zammit fuq AlfaSud u Marvic Vassallo fuqFord Escort li g[andhompunte;; ta’ 40 punt kullwiehed.

Fil-Muturi Motocross KlassiA i/-champion tal-ista;un lig[adda 2011-12, ClaytonCamilleri fuq KTM re;a’ [apostu fuq quddiem. F’din il-klassifika Clayton qieg[edjillidja b’114 il-punt. Dan husegwit minn Carmelo Borg fuqSuzuki li g[andu 109 punti.Camilleri u Borg jinsabusegwiti minn Paul Muscat fuqKTM li minkejja li reba[ l-a[[ar attività spi//a jokkupa it-tielet po]izzjoni f’din il-klassifika b’99 punt.

Fi Klass B l-istorja hidifferenti fejn wara l-a[[arattività Trevor Muscat fuqKTM 250cc irnexxilu jkomplijavvanza u jkabbar id-distakk.

Muscat jinsab fuq quddiemb’125 punt u hu segwit minnBrandon Cassar Muscat fuqYamaha YZF li spi//a l-a[[arattivtà b’101 punti. Fit-tielet

po]izzjoni ta’ din il-klassifikahemm is-sewwieq G[awdxiJoseph Bigeni fuq SuzukuRMZ u li qed jokkupa din il-po]izzjoni b’84 punt.

Lejlet it-tigrija tas-Sibt, b[as-soltu jsiru s-sessjonijiet ta’ta[ri; ta’ kull sezzjoni. It-ta[ri;jibda mis-2 p.m. ’il quddiem ud-d[ul ikun bla [las. It-ta[ri;tat-Trials jibda fit-3 p.m.

Intant l-Asso/jazzjoni tav]ali nhar il-{add 21 ta’ April u seti;i organizzata Demolitiono[ra.

Din id-darba se tkun dik tal-karozzi ]g[ar. L-g[aqda fet[etir-re;istrazzjoni g[al minn huinterssat jie[u sehem f’din l-edizzjoni.

Ir-re;istrazzjoni tista’ ssirbiss personalment mis-sewwieq

nhar il-{amis 21 ta’ Marzu u l-{amis 4 ta’ April fil-ClubHouse ta’ l-Imtarfa bejn it-8p.m. u d-9.30 p.m.

G[al iktar informazzjoniwie[ed jista’ j]ur is-sitelettroniku www.asmk.org.mtu jista’ jag[mel kuntatt ma’Frans Deguara fuq 99452117jew ma’ Johann Pace fuq99425489.

27Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Ikomplu l-attivitajiet tal-ASMK

Malcom Borg fuq Opel Corsa, leader ta’ Klassi B

WATERPOLO

Konfront dirett bejn Neptunes u SirensIllum jintlag[bu ]ew; partiti mill-

kampjonat nazzjonali tal-waterpolo ul-aktar li tispikka se tkun dik bejnSirens u Neptunes.

Din il-log[ba hi bejn ]ew; timijiet lise jkunu qed ifittxu li ji;bru l-puntimassimi biex jitilg[u fl-ewwel post ujil[qu li/-champions Sliema fil-

qu//ata. Dawn tal-a[[ar g[andhomsitt punti filwaqt li kemm Sirens kifukoll Neptunes g[andhom tliet punti.

Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Sirenskienu reb[u 14-7 kontra Valletta Utdfilwaqt li Neptunes se jkunu ;ejjinminn reb[a ta’ 10-4 kontra Exiles.

Intant, il-log[ba l-o[ra tal-lum hi

dik bejn Exiles u Marsaxlokk. Dawni]-]ew; timijiet g[adhom ma kisbu l-ebda reb[a dan l-ista;un. L-unikalog[ba li Marsaxlokk lag[bu kienetdik kontra s-selezzjoni tal-ASA udawn tal-a[[ar kienu reb[ulhom 16-5.Exiles tilfu l-log[ba kontra Neptunes.

Fi tmiem il-;img[a m’hemm l-ebda

log[ob tal-waterpolo u l-kampjonatjirritorna fit-22 ta’ Marzu.

Il-programmIllum

18.45pm Exiles Ferretti v M’Xlokk ASC 20.00pm Neptunes Emirates v SirensRitter Sport

Page 27: 2013_03_15

28 SportIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

I/-championsokmalta.com sofrew it-tienitelfa tag[hom dan l-ista;unmeta tilfu 6-2 kontraRogantino’s li qeg[din fit-tielet post. Filwaqt liokmalta.com kellhom bidumill-aqwa f’dan il-kampjonat, jidher li aktar majg[addi ]mien i/-championsqed inaqqsu mir-ritmu u issag[andhom punti daqsBowlers On Strike. Dawntal-a[[ar reb[u 8-0 kontraBank of Valletta.

Reb[a massima o[rakienet dik ta’ Ramis kontraThe Clan filwaqt li Finawaqqg[u ]ew; punti fir-reb[a ta’ 6-2 li kisbu fuqTuru’s Knights. Fl-a[[arlog[ba tal-;img[a St JamesHospital reb[u 6-2 kontra JGrima & Co.

Wara li kisbu [amesreb[iet konsekuttiviokmalta.com issa tilfu ]ew;partiti fi ftit ;img[at. L-ewwel kienu Fina li tawhoml-ewwel telfa filwaqt li issakienu Rogantino’s lireb[ulhom 6-2.

okmalta.com tilfu l-ewwelsessjoni 778-744 imma ;abud-draw fit-tieni sessjoni

meta reb[uha 770-685.Rogantino’s wettqureazzjoni tajba u reb[u t-tielet sessjoni 849-717. L-aqwa skorer g[alRogantino’s kien Joe Cassar.Dan tal-a[[ar ;ab punte;;ta’ 600.

Bowlers On Strike issatelg[u fl-ewwel post metareb[u 8-0 kontra Bank ofValletta, it-tim li qieg[ed fil-qieg[ tal-klassifika. BoSsabuha fa/li biex reb[u l-ewwel sessjoni 749-677 ufit-tieni sessjoni reb[u 722-663. It-tielet u l-a[[arsessjoni reb[uha 798-650.

Bank of Valletta jriduji;bru 20 punt biex jevitawmilli jkunu relegati u s’issag[andhom biss erba’ punti.

Ramis telg[u fir-raba’post b’reb[a fa/li ta’ 8-0kontra The Clan. Ramisbdew tajjeb u reb[u l-ewwelsessjoni 869-599. Fit-tienisessjoni re;g[u kienuaggressivi u reb[u 790-634.It-tielet sessjoni kienet l-aktar sessjoni bilan/jataimma Ramis xorta reb[uha753-724. Strumentali fir-reb[a ta’ Ramis kien RayFalzon Real li ;ie vvutat

b[ala l-aqwa bowler maskilital-;img[a. Dan ;abpunte;; ta’ 665.

Fina ni]lu fil-[ames post,anke jekk dawn reb[u 6-2kontra Turu’s Knights. Finareb[u l-ewwel sessjoni 861-623 filwaqt li t-tieni log[bareb[uha 892-841. It-tieletsessjoni reb[uha 776-759.Ta’ min jinnota li Sue Abelata’ Fina, li kienet ;ejja minnwirjiet mill-aqwa f’NewZealand, ;iet ivvutata b[alal-aqwa bowler femminilital-;img[a. Din ;abetpunte;; totali ta’ 620 punt.

Kif Jinsabu

I Div

okmalta.com – 44,Bowlers On Strike – 44,Rogantino’s Restaurant –38, Ramis – 34, Fina – 32,St. James Hospital – 30,Turu’s Knights – 24, JGrima & Co – 24, The Clan– 6, Bank of Valletta – 4

II Div

Blitzkrie– 54, Malta Int’lAirport – 52, Gladiators –46, Atlas Insurance – 42, XS – 40, Touch of Class – 38,Vintage – 36, Supreme –32, Kiwis – 30, One 4 All –

BOWLING

I/-champions okmalta.comisofru t-tieni telfa

Il-manager ta’ Arsenal, ArseneWenger, qal li l-log[ba kontra BayernMunich kienet mitlufa fl-ewwel leg u likieku l-plejers kienu attenti f’Londra r-ri]ultat a[[ari kien ikun wie[eddifferenti.

Il-kummenti ta’ Wenger waslu warali Arsenal reb[u 2-0 barra minndarhom kontra Bayern Munich u xorta;ew eliminati mill-kompetizzjoni g[axBayern kienu reb[u l-ewwel leg 3-1.

“Konna vi/in [afna llejla. Fit-tienileg kien hemm xi mumenti meta konnafortunata imma fl-a[[ar 20 minutakien hemm fejn stajna skurjajna gowlie[or. Il-log[ba ntilfet fl-ewwel leg. It-tielet gowl stajna evitajnieh. Li kiekumorna tajjeb fl-ewwel leg l-istorjakienet tkun differenti,” qal Wenger.

Wenger qal li kien ferm kuntent bil-wirja tat-tim tieg[u kontra tim liqieg[ed jiddomina l-kampjonatdomestiku. L-eliminazzjoni ta’ Arsenalmi/-Champions League tfisser liArsenal jidhru li se jid[lu fit-tmiensena bla reb[ ta’ unur u dan bla dubjuse jkompli jitfa’ l-pressjoni fuqWenger. L-g[an ta’ Arsenal issa hu lijispi//aw mal-ewwel erbg[a fil-kampjonat biex b’hekk jikkwalifikawg[a/-Champions League.

Minn na[a tieg[u, il-kow/ ta’ BayerMunich, Jupp Heynckes, qal li din il-log[ba se tiswa tajjeb biex fil-futur it-tim ma jag[milx l-istess ]balji.“Arsenal skurjaw gowl kmieni u dakkien e]att x’kienu qed ifittxu. Dinkienet twissija g[alina. Irridu niftakruli g[adna ma rba[na xejn. Fl-ewweltaqsima konna ine]istenti filwaqt li fit-

tieni taqsima tjibna u kien il-goalkeeper tag[hom li ]ammhom fil-partita. Din il-log[ba turina li tridtilg[ab ]ew; legs bl-istess mod, ankejekk fl-ewwel leg tkun bnejt vanta;;tajjeb,” temm jg[id Heynckes. Ta’ minjinnota li l-kow/ ta’ Bayern Munichqal li fir-rawnd li jmiss jixtieq jevita lilBorussia Dortmund.

‘Sena spe/jali’Il-kow/ ta’ Malaga, Manuel

Pellegrini, qal li din hi sena spe/jalig[at-tim tieg[u wara li Malaga reb[u2-0 kontra Porto biex b’hekk g[addewg[all-fa]i li jmiss. Malaga, li qedjie[du sehem g[all-ewwel darba f’dinil-kompetizzjoni, kienu tilfu l-ewwelleg 1-0 imma rnexxielhom idawru r-ri]ultat u reb[u 2-0 kontra Porto lispi//aw jilag[bu b’10.

“Din s’issa hi sena spe/jali u dan hukollu mertu tal-plejers u tal-partitarji.L-atmosfera fil-grawnd kienet wa[data’ barra minn hawn u g[enitna nirb[u.Fl-ewwel 25 minuta konna nervu]iimma meta wasal il-gowl ta’ Iscokkalmajna u bdejna nilag[bu l-futbol linafu nilag[bu,” qal Pellegrini.

“It-tim mhux se jieqaf. It-tim sejkompli jissielet biex ikompli javanza.Irridu ng[addu g[as-semifinali.Nixtieq nevita lil Real jew lilBarcelona,” temm jg[id Pellegrini.

Ta’ min jinnota li l-unika log[ba litilfu Malaga din is-sena fi/-ChampionsLeague kienet proprju l-ewwel legkontra Porto.

Min-na[a tieg[u, il-kow/ ta’ Porto,Vitor Pereira, qal li t-tke//ija ta’

Defour kienet kru/jali. Barra minnhekk, Pereira qal li anke l-injury lisofra Moutinho kienet wa[da li [allietimpatt negattiv fuq it-tim. “Qlajnagowl ftit qabel tmiem l-ewwel taqsima,spi//ajna nilag[bu b’10 kif bdiet it-tieni taqsima u kollox beda ;ej [a]in.Ippruvajna no[olqu reazzjoni ankemeta konna b’10 imma kien dak il-[inli wasal it-tieni gowl tag[hom liprattikament g[alaq il-partita,” qalPereira.

Illum jitilg[u l-polozIllum fis-1pm fil-belt ta’ Nyon fl-

I]vizzera jittellg[u l-poloz tal-fa]i tal-kwarti tal-finali. It-tmien timijiet lig[addew g[ar-rawnd li jmiss humaJuventus, PSG, Galatasaray, BorussiaDortmund, Bayern Munich, RealMadrid, Malaga u Barcelona.

G[at-tieni sena konsekuttiva se jkunhemm tim ;did fil-kwarti tal-finali.Din is-sena dan it-tim se jkun Malagafilwaqt li sena ilu kien hemm APOELta’ ?ipru. Ta’ min jinnota li g[all-ewwel darba mill-ista;un 1995-96mhux se jkun hemm tim Ingli] f’din il-fa]i. Spanja se tkun rappre]entata minntliet timijiet.

Real Madrid g[adhom b’/ans lijirb[u l-10 Champions League fl-istorja tag[hom filwaqt li g[alJuventus din hi l-ewwel darba f’dawnl-a[[ar seba’ snin li dawn se jkunu qedjilag[bu f’din il-fa]i.

Fir-rawnd li jmiss timijiet mill-istesspajji] jistg[u ji;u kontra xulxin. L-ewwel legs tal-kwarti tal-finalijintlag[bu fit-2 u fit-3 ta’ April filwaqt

li t-tieni legs jintlag[abu fid-9 u fl-10ta’ April. Il-finali ssir f’Wembley, is-Sibt 25 ta’ Mejju.

Il-winger ta’ Man Utd RyanGiggs jixtieq jie[u post il-manager Alex Fergusonladarba dan tal-a[[ar jirtiramill-kariga. Dan qalu l-eksplejer ta’ Man Utd OleGunnar Solskjaer. B[alissaSolskjaer qed imexxi lill-klabbNorve;i] ta’ Molde.

“Giggs jixtieq li xi darbajmexxi lil Man Utd u g[andul-potenzjal kollu biex jag[meldan. Hu veru li g[adu kemmiffirma kuntratt ta’ sena b[alaplejer imma nemmen liqieg[ed attent g[al dak li sejag[mel Ferguson fil-futur,”qal Solskjaer.

Giggs g[andu 39 senafilwaqt li Ferugson, li g[andu71 sena, s’issa dejjem sostna limhux be[siebu jieqaf imexxilir-Red Devils. Solskjaer qal liminkejja li hi xewqa tieg[ustess li xi darba jmexxi lilMan Utd, l-g[a]la li Giggsimexxi lir-Red Devils tkunwa[da ‘aktar naturali’.

Intant, l-attakkant ta’ ManCity Carlos Tevez inqabadisuq waqt li kien blaassigurazzjoni. Tevez issajidher quddiem il-Qorti fit-3ta’ April. :img[a ilu Tevezinqabad isuq b’velo/itàe//essiva. Tevez issa g[andusitt xhur li matulhom ma jistaxisuq u barra minn hekk, sejkollu j[allas multa ta’madwar 1,500 elf lira sterlina.

KUMMENTI WARA L-PARTITI TA?-CHAMPIONS LEAGUE

‘Tlifna l-log[ba fl-ewwel leg’

Il-manager ta’ Arsenal, ArseneWenger

FUTBOL

‘Giggs irid jie[u post Ferguson’

Ryan Giggs

Bra]il v Bolivja g[all-karitàFil-5 ta’ April, il-Bra]il se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-Bolivja u l-

flus li jin;abru minn din il-log[ba se jmorru g[all-familja ta’ ]ag[]ug[ linqatel waqt log[ba tal-Copa Libertadores. Il-log[ba se tintlag[ab fil-belt ta’Santa Cruz fil-Bolivja. Fl-20 ta’ Frar, Beltran, ]ag[]ug[ ta’ 14-il sena,inqatel waqt il-log[ba bejn Corithians u Sao Paulo meta ntlaqat minn murtal.Il-pulizija arrestat 12-il partitarju ta’ Corithians b’rabta ma’ dan l-in/ident.

Page 28: 2013_03_15

FUTBOLSuker jitlob im;iba tajbaIl-Kap tal-Federazzjoni tal-Futbol fil-Kroazja, Davor Suker, talab lill-partitarji biex i;ibu ru[hom tajjeb waqt il-log[ba kontra s-Serbja. Il-Kroazja, fit-22 ta’ Marzu se tilg[ab kontra s-Serbja u din se tkunlog[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014. “Nitlob lill-partitarji biex waqt l-innu nazzjonali tas-Serbja ma jsaffruxu biex waqt il-log[ba j;ibu ru[hom sew. Ma rridux ninsew li fis-6 ta’Settembru rridu nilag[bu kontrihom f’Belgrade u hemmek se nkunutrattatti bl-istess mod li n;ibu ru[na f’Zagreb,” qal Suker. Il-Kap tal-Federazzjoni tal-Futbol fis-Serbja, Tomislav Karadzic, u s-Segretarju :enerali tal-FA Kroata, Zoran Lakovic, huma [bieb u dawnit-tnejn qed ja[dmu id f’id biex ir-rivalità bejn dawn i]-]ew; pajji]itonqos, jew biex tal-anqas, waqt il-partiti bejn dawn i]-]ew;nazzjonijiet ma jkun hemm l-ebda in/ident. Il-kow/ nazzjonali tas-Serbja, Sinisa Mihajlovic, ukoll talab lill-partitarji biex juru rispett lejn it-tim tieg[u. Ta’ min jinnota li f’Mejjuta’ sena ilu, meta Mihajlovic in[atar kow/ tat-tim nazzjonali tas-Serbja, [are; direttiva biex il-plejers tieg[u j/ap/u wara l-innunazzjonali tat-tim avversarju. Biex ]gur ma jkunx hemm in/identi f’dawn i]-]ew; partiti, i]-]ew;federazzjonijiet ftiehmu biex fil-grawnd ikun hemm biss partitarji tal-pajji] li jkun qed jilg[ab f’daru. Il-Kroazja qeg[din fil-qu//ata tal-grupp b’10 punti flimkien mal-Bel;ju filwaqt li fit-tielet post hemm is-Serbja. Suker qal li reb[ag[all-Korazja tkun tfisser pass kbir lejn kwalifikazzjoni g[all-fa]ifinali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il.

Bra]il v Bolivja g[all-karitàFil-5 ta’ April, il-Bra]il se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-Bolivjau l-flus li jin;abru minn din il-log[ba se jmorru g[all-familja ta’]ag[]ug[ li nqatel waqt log[ba tal-Copa Libertadores. Il-log[ba setintlag[ab fil-belt ta’ Santa Cruz fil-Bolivja. Fl-20 ta’ Frar, Beltran, ]ag[]ug[ ta’ 14-il sena, inqatel waqt il-log[babejn Corithians u Sao Paulo meta ntlaqat minn murtal. Il-pulizijaarrestat 12-il partitarju ta’ Corithians b’rabta ma’ dan l-in/ident.

Page 29: 2013_03_15

Illum jing[ata bidu g[all-ista;un tal-Formula 1 bl-ewwelGrand Prix ikun dak ta’ nhar il-{add fil-belt ta’ Melbourne fl-Awstralja. Wie[ed qed jistennali dan se jer;a’ jkun sta;unimprevedibbli b[al dak li kienta’ sta;un ilu meta r-rebbie[kien inkurunat championproprju fl-a[[ar Grand Prix.

Sebastian Vettel tar-Red Bullreba[ it-titlu g[at-tielet senakonsekuttiva u filwaqt li fil-passat kien iddomina kwa]imill-bidu sal-a[[ar, Vettel,sta;un ilu, spi//a biss tliet puntifuq l-eqreb rivali tieg[uFernando Alonso tal-Ferrari.

Sta;un ilu kien hemm rekordta’ rebbie[a differenti fl-ewwelseba’ Grand Prix u jidher li danl-ista;un se jer;a’ jkun wie[edmissielet. Sta;un ilu Alonso,wara l-ewwel testijiet tal-preseason, kien qal li l-karozzatieg[u m’hijiex wa[daadekwata biex biha jissieletg[at-titlu u spi//a biexsa[anistra sfida lil Vettel sal-a[[ar Grand Prix fil-Bra]il.

Din id-darba l-Ferrari majridux jag[mlu l-istess ]ball ub’hekk se jkunu qed jimmirawli jibdew ji;bru l-punti mill-bidu. Vettel, bir-reb[ tat-titlettitlu sar l-i]g[ar sewwieq fl-istorja li qatt reba[ tliet titlikonsekuttivi u issa qed jimmirabiex jiret post MichaelSchumacher, rebbie[ ta’ totalta’ seba’ titli mondjali. Vettel,nhar il-{add se jkun qedjimmira li jil[aq lill-istessSchumacher u lil Juan-ManuelFangio, li huma l-uni/i ]ew;sewwieqa li qatt reb[u erba’titli mondjali konsekuttivi.

G[all-kuntratju ta’ dak lise[[ fis-snin ta’ qabel, ir-RedBull ma tantx impressjonaw dinis-sena waqt it-testijiet u l-istessVettel qal li g[adu jrid jidra r-roti ;odda tal-Pirelli.Roti ;odda

Dan l-ista;un il-kumpanijaPirelli g[amlet roti ;odda uhuma [afna sewwieqa likkritikaw dawn ir-roti. Dang[aliex ir-roti qed jittieklu

malajr u membri tal-kumpanija qalu li se[[ hekkg[ax it-testijiet tal-preseasonsaru f’temperaturi s[an [afnafi Spanja.

Skont Vettel u diversisewwieqa o[ra, l-ewwelGrand Prix ta’ nhar il-{addse jkollu [afna sorpri]imin[abba li [afna timijietg[adhom ma drawx dawn ir-roti. Il-kumpanija Pirelli qaletli g[amlet dan it-tibdilradikali fir-roti biex b’hekk it-tlielaq isiru aktarimprevedibbli. ?aqliq ta’ sewwieqa

Dan l-ista;un is-segwa/ikollha ta’ dan l-isport se jkunuqed jistennew xi [a;a spe/jalimin-na[a tat-tim tal-Mercedes.Dan g[aliex fis-sajf is-sewwieq tal-McLaren LewisHamilton [alla lit-tim u ffirmakuntratt ta’ tliet snin mal-Mercedes.

{afna huma tal-fehma liissa la darba l-Mercedesg[andhom sewwieq ta’ kalibrumondjali m’g[andhom l-ebdasku]a g[aliex m’g[andhomxjissieltu g[ar-reb[ tat-titlu.Hamilton, min-na[a tieg[udejjem talab lill-partitarji biexikunu realisti/i u ja//ettaw il-fatt li fl-ewwel sena tieg[udan mhux se jkun kapa/ijag[mel mirakli. Anke jekkfit-testijiet ta’ qabel l-ista;unkiseb ri]ultati sodisfa/enti.

Hamilton [a post MichaelSchumacher u minkejja li dantal-a[[ar ma [alliex xi impattkbir fl-a[[ar snin tieg[u mal-Mercedes, dan se jkun l-ewwel sta;un tal-Formula 1ming[ajr wie[ed mill-aqwasewwieqa fl-istorja ta’ dan l-isport. Hamilton se jkunqieg[ed isuq ma’ NicoRosberg.

It-tluq ta’ Hamilton minnmal-McLaren ifisser li issawie[ed jistenna li JenonButton tal-McLaren ikun is-sewwieq prin/ipali tat-tim.Dan se jkollu mieg[u lilSergio Perez u minkejja li dantal-a[[ar g[andu kwalitajiet

tajbin, wie[ed jistenna li l-McLaren se jibba]aw l-isfidatag[hom fuq is-sewwieqIngli].

Interessanti wkoll se jkun ir-riton ta’ Adrian Sutil mal-Force India. Sutil bla dubjujrid ipatti lura l-fidu/ja li werafih it-tim wara li dan stess kientke//a mit-tim min[abba likien ;ie fl-idejn ma’ diri;entwaqt festin fl-Asja. Iridu jimpressjonaw

}ew; sewwieqa li din is-sena jridu j[allu impressjonitajba huma Felipe Massa tal-Ferrari u Mark Webber tar-Red Bull. Dawn it-tnejn,normlament, jg[ixu fid-dellta’ s[abhom, Alonso u Vettelrispettivament.

Sta;un ilu Felipe Massabeda [a]in u kien hemm ankespekulazzjonijiet li l-Ferrarima kinux se j;eddulu l-kuntratt. Kien biss fit-tieniparti tal-ista;un fejn dantejjeb il-wirjiet tieg[u u kieng[alhekk li t-tim Taljan;eddidlu l-kuntratt. Massa qalli din is-sena dan, anke jekkjaf li se jkun Alonso lijissielet g[at-titlu, qal li jridikun ta’ g[ajnuna kbira kemmg[al Alonso kemm g[at-timbiex jipprova jirba[ it-titlutal-kostrutturi.

Webber, sta;un ilu bedatajjeb i]da aktar ma bedajg[addi ]mien beda jnaqqas udan ;ie sa[anistra ikkritikatmill-kap tar-Red Bull,Cristian Horner, li qal liWebber jikkrolla meta j[ossil-pressjoni.

Bla dubju, is-sewwieqAwstraljan irid jibda bl-aqwamod quddiem il-pubblikutieg[u stess biex b’hekkjag[ti sinjal qawwi li humhux biss se jkun spalla ta’Vettel imma anke fost dawk lijissieltu g[ar-reb[ tat-titlu.Din se tkun xi [a;a diffi/lig[alih, spe/jalment metawie[ed i[ares lejn l-istatistikajinduna li l-ebda sewwieqAwstraljan qatt ma reba[ il-Grand Prix ta’ Melbourne.

Statistika- Ir-rebbie[ tal-Grand Prix

tal-Awstralja ta’ sena ilu kienJenson Button tal-McLaren.

- Fil-Grand Prix ta’ nhar il-{add se jkun hemm [amessewwieqa li fil-passat reb[u t-titlu mondjali. Dawn humaVettel, champion renjanti;Alonso, rebbie[ tat-titlu tal-2005 u l-2006; Button lireba[ it-titlu tal-2009;Hamilton, rebbie[ tat-titlu tal-2008; u Raikkonen, rebbie[fl-2007. Ta’ min jinnota liminn dawn il-[amessewwieqa, Vettel hu l-unikusewwieq li g[adu jsuq mat-tim li reba[ it-titlu mieg[u.Barra minn hekk dawn il-[ames sewwieqa, xi darbajew o[ra, kollha reb[u l-Grand Prix tal-Awstralja.

- Mis-sewwieqa kollha li sejkunu qed jikkompetu dan l-ista;un, l-aktar sewwieq lireba[ Grand Prix huFernando Alonso tal-Ferrari.Dan reba[ total ta’ 30 GrandPrix filwaqt li Vettel reba[26 imma tajjeb wie[edjinnota li Vettel g[andu 25sena u Alonso g[andu 31sena.

- Mill-a[[ar erba’ GrandPrix li saru fl-Awstralja tlietaminnhom reba[hom JensonButton tal-McLaren u l-aktarsewwieq li qatt reba[ dan il-Grand Prix hu MichaelSchumacher li llum hu rtirat.

- Minn 17-il darba, 11-ildarba minnhom, is-sewwieqli reba[ dan il-Grand Prixspi//a biex ;ie inkurunatchampion mondjali.

Sport 29IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

I/-champion renjanti Sebastian Vettel (xellug) se jkun qed jipprova jiddefendi t-titlu. Fuq il-lemin jidher sie[bu tar-Red Bull Mark Webber, sewwieq li jifformaparti mit-tim li sena ilu reba[ anke t-titlu tal-kostrutturi

Illum jibda l-ista;un tal-Formula 1

Data Pajji] Belt17-03-13 Awstralja GP Melbourne24-03-13 Malasja GP Sepang14-04-13 ?ina GP Shanghai21-04-13 Bahrain GP Sakhir12-05-13 Spanja GP Barcelona26-05-13 Monaco GP Monte Carlo09-06-13 Kanada GP Montreal30-06-13 Ingilterra GP Silverstone04-07-13 :ermanja GP Nurburgring jew Hockenheim28-07-13 Ungerija GP Hungaroring25-08-13 Bel;ju GP Spa-Francorchamps08-09-13 Italja GP Monza22-09-13 Singapore GP Singapore06-10-13 Korea t’Isfel GP Yeongam13-10-13 :appun GP Suzuka27-10-13 Indja GP New Delhi03-11-13 Abu Dhabi GP Yas Marina17-11-13 Stati Uniti GP Austin24-11-13 Bra]il GP Interlagos

Il-kalendarju

Red BullSebastian VettelMark WebberFerrariFernando AlonsoFelipe MassaMcLarenJenson ButtonSergio PerezLotusKimi RaikkonenRomain Grosjean

MercedesNico RosbergLewis HamiltonSauberNico HulkenbergEsteban GutierrezForce IndiaPaul Di RestaAdrian SutilWilliamsPastor MaldonadoValtteri Bottas

Toro RossoDaniel RicciardoJean-Eric VergneCaterhamCharles PicGiedo van der GardeMarussia Max ChiltonLuiz Razia

It-timijiet

Page 30: 2013_03_15

30 SportIN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Il-holder tal-Indian WellsRoger Federer se jitlaqa`kontra Rafael Nadal fil-kwartital-finali wara li dawn i]-]ew; tennisti evitaw ostaklidelikati fir-raba’ rawnd. Biexg[adda g[all-kwarti tal-finaliFederer reba[ 6-3, 6-7, 7-5kontra Stanislas Wawrinkafilwaqt li l-iSpanjol Nadalkellu jirkupra u jdawwarri]ultat kontra Ernests Gulbis.Nadal, li qieg[ed jirritornawara injury li ]ammitu barramadwar seba’ xhur reba[ biskor ta’ 4-6, 6-4, 7-5.

L-a[[ar darba li Nadal uFederer lag[bu kontra xulxinkien sena ilu, u ironikamentdawn iltaqg[u f’din il-kompetizzjoni. Dakinhar it-tennista }vizzeru kien reba[fis-semi finali bi skor ta’ 6-3,6-4. Madankollu, metawie[ed i[ares lejn l-istatistikajinduna li Nadal, minn 28darba li lag[ab kontraFederer, reba[ 18-il darba.

I/-champion tal-OpenAwstraljan, Novak Djokovicavanza g[ar-rawnd li jmissb’reb[a ta’ 6-0, 7-6 kontraSam Quarrey tal-Istati Uniti.Andy Murray, it-tennistanumru tlieta fid-dinja kellub]onn madwar sag[tejn biexreba[ kontra Carlos Berlocq.I/-champion tal-Open tal-Istati Uniti reba[ bi skor ta’7-6, 6-4. Murray issa jilg[ab

kontra Juan Martin Del Potrowara li dan tal-a[[ar eliminalill-:ermani] Tommy Haas biskor ta’ 6-1, 6-2.

“Kienet log[ba bilan/jata.Kont qed nistenna din it-tipta’ log[ba kontra dan l-avversarju,” qal Federer warali g[eleb lil Wawrinka.Federer qal li hi l-esperjenzali qed tg[inu jirba[ f’partitib[al dawn.

Nadal tilef l-ewwel setkontra Gulbis imma irkupratajjeb biex reba[ il-konfront.“Nammetti li mhux qed nuril-aqwa log[ob tieg[i imma[add ma jrid jinsa x’injurykelli. L-importanti b[alissahi li g[addejt g[ar-rawnd lijmiss,” qal Nadal. Nadalkellu jitlef l-Olimpjadi kifukoll l-Open tal-Awstraljamin[abba l-injury f’irkopptuu anke virus fl-istonku.

Ta min jinnota li Djokovickellu b]onn biss 22 minutabiex reba[ kontra Querrey.“Kuntent [afna bil-wirjatieg[i u [erqan biex nilg[abkontra Del Potro,” qal it-tennista mis-Serbja wara l-wirja dominanti.

F’partiti o[ra TomasBerdych sabha fa/li biexelimina lil Richard Gasuqetfilwaqt li Jo-WilfriedTsonga reba[ 4-6, 7-5, 6-4kontra l-Kanadi] MilosRaonic.

Kirilenko u Sharapovajavanzaw

Il-koppja Russa MariaKirilenko u Maria Sharapovag[addew g[ar-rawnd li jmissu issa dawn se jilag[bu kontraxulxin. Kirilenko approfittatmill-i]balji ta’ Petra Kvitovau spi//at reb[at il-konfront 4-6, 6-4, 6-3.

Kirilenko issa tilg[abkontra Sharpova, b’din tal-a[[ar reb[et 7-6, 6-2 kontra

Sara Errani. Sharapova reb[etdin il-kompetizzjoni fl-2006 ubiex tkompli tittama li ter;a’tirba[ dan it-titlu trid teliminalil Kirilenko li kellha b]onnsag[tejn u nofs biex reb[etkontra Kvitova.

“Ilni biex nirba[ dan it-titluu l-fatt li se nilg[ab fis-semifinali jimlini kura;;. Fl-ewwelset bdejt in[oss xi u;ieg[f’irkoppti imma minkejja danxorta wa[da bqajt g[addejja,”

qalet Kirilenko. Sharapovabdiet kemmxejn negattivkontra Errani imma fit-tieni setdin tjiebet u reb[et il-konfrontli kien ripetizzjoni tal-finali tal-Open Fran/i] ta’ sena ilu.

“Ma kinitx l-aqwa log[batieg[i f’dan it-turnament. Il-bidu negattiv li kelli seta’swieli qares. L-importanti hu liqieg[da bi/-/ans li ner;a’nilg[ab fil-finali,” qaletSharapova.

TENNIS – INDIAN WELLS

Federer kontra Nadal fil-kwarti tal-finali

Rafael Nadal fl-azzjoni kontra Ernests Gulbis

FUTBOL

Blatter kontra l-formatil-;did tal-Euro

Il-President tal-FIFA, Sepp Blatter qal li hu kontra l-fatt li l-Euro tibda ssir f’diversi pajji]i madwar l-Ewropa minflok f’pajji]jew tnejn. Il-Euro 2016 se ssir fi Franza imma l-Euro 2020 se ssirf’13-il belt madwar l-Ewropa.

Blatter qal li b’dan il-format il-;did, il-kampjonati Ewropej sejitilfu l-identità tag[hom. F’Jannar li g[adda l-President tal-UEFA,Michel Platini [abbar li l-Euro 2020 se ssir f’[afna ibliet Ewropeju l-log[ob tas-semi finali u l-finali se jsiru fl-istess grawnd.

“Turnament g[andu jsir f’pajji] wie[ed. La darba dan it-turnament se jsir f’[afna ibliet anke l-isem tat-turnament g[andujinbidel. Bil-format il-;did il-Euro se titlef l-identità tag[ha,” qalBlatter.

12-il belt se jing[ataw id-dritt li fihom jintlag[abu tliet log[bietvalidi mill-fa]i tal-gruppi u log[ba valida mill-fa]i tan-knockout,jew mir-rawnd tal-a[[ar 16 jew inkella mill-kwarti finali. }ew;tibliet jing[ataw id-dritt li jorganizzaw ]ew; semi finali u l-finalissir f’wa[da minn dawk i]-]ew;t ibliet.

Malta avanzat ]ew;postijiet f’dawk li humarankings mondjali tal-FIFA. It-tim immexxi minnPietro Ghedin qieg[ed fil-147 post b’total ta’ 166punt. Fit-22 ta’ Marzutilg[ab partita valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjonig[at-Tazza tad-Dinjakontra l-Bulgarija u erbatijiem wara tilg[ab kontra l-Italja. Il-Bulgarija tinsabfis-46 po]izzjoni ta’ dawnir-rankings.

Intant, Spanja baqg[ettokkupa l-ewwel post ta’dawn ir-rankings u fit-tieni

u fit-tielet post hemm il-:ermanja u l-Ar;entinarispettivament.

Il-Bra]il, il-pajji] li sejorganizza t-Tazza tad-Dinja qieg[ed fit-18-il postu qatt fl-istorja ta’ dan il-pajji], mat-tim nazzjonalikien daqshekk l’ isfel.

Tajjeb wie[ed jinnota lil-Bra]il qieg[ed sittpo]izzjonijiet fuq il-Mali,pajji] li qatt ma [a sehemfit-Tazza tad-Dinja.

L-Ingilterra qieg[da fir-raba’ post ta’ dawn ir-rankings filwaqt li l-Italjatinsab fil-[ames post.

FORMULA 1Il-Vodafone ul-McLaren jinfirdu

Il-kumpanija Vodafone[abbret li mhux se tibqa’tisponsorja lill-McLaren warali jintemm l-ista;un li se jibdallum. Il-kumpanija Vodafonekienet ilha tisponsorja lil danit-tim sa mill-2007. Fi spazjuta’ ftit xhur il-McLaren tilfulis-sewwieq Lewis Hamilton ling[aqad mal-Mercedes u issalil dan l-isponsor.

Minn kemm il-Vodafoneilha tisponsorja lill-McLarendan it-tim reba[ 34 GrandPrix u t-titlu mondjali grazzig[al Hamilton. Il-McLaren[abbru li fit-2 ta’ Di/embru sejg[idu min se jkun l-isponsoril-;did.

FIFA RANKINGS

Malta tavanza ]ew; postijiet

Page 31: 2013_03_15

Inter resqu ferm qrib lijiksbu kwalifikazzjoni storikameta g[elbu lil Tottenham 4-1f'San Siro biex spi//aw kienueliminati bil-goal away ta'Tottenham jg[odd doppju.Inter bdew bi ]vanta;; ta' tlietgoals wara r-reb[ampressjonati ta' Spurs 3-0f'White Hart Lane ;img[a ilu.

I]da l-istorja kienetkompletament differenti l-biera[ f'San Siro fejn Interiddominaw u sfurzaw il-[inbarrani meta sad-disg[inminuta kienu fil-vanta;; 3-0.Kien Cassano li feta[ l-iskorb'daqqa ta' ras mill-vi/in wara20 minuta u Palaciog[amilhom tnejn kmieni fit-tieni taqsima.

Kwarta mit-tmiem freekickta' Cassano kien imxellef g[al;ewwa minn Gallas biex il-log[ba marret g[al [inbarrani. Sitt minuti mill-ftu[tal-[in barrani kien Adebayorli skorja l-goal de/i]iv ta'Spurs. Inter ma qatg[uxqalbhom u Alvarezg[amilhom 4-1 fil-110minuta.

Kien fadal 10 minuta ta'pressjoni ta' Inter, pressjoni lima wasslitx g[all-[ames goalli kin ikun ifisserkwalifikazzjoni mill-iktarinkredibbli. Finalment kienuSpurs li g[addew mal-a[[artmienja.

I/-champions ewropejChelsea irkupraw it-telfa tal-ewwel leg meta Fi StamfordBridge g[elbu lil Steaua 3-1 ug[addew b'aggregate ta' 3-2.Kien Mata li feta[ l-iskor i]daChiriches kiseb id-draw e]attqabel l-intervall. Fit-tienitaqsima Chelsea kkwalifikawbil-goals ta' John Terry uFernando Torres.

It-tielet team Ingli] lig[adda mal-a[[ar tmienjakien it-team ta' Newcastle lig[eleb lil Anji 1-0 b'goal ta'Cisse fit-93 minuta. Laziog[addew b'aggregate ta' 5-1kontra Stuttgart wara r-eb[atal-biera[ 3-1 fl-Olimpico.G[al Lazio hat trick ta' Kozakbil-goal ta' konsolazzjoni ta'Stuttgart skorjat minn Hajnal.

Benfica reb[u barra minndarhom 3-2 kontra Bordeauxb'doppjetta ta' Oscar Cardozou goal ta' Jardel. G[alBordeaux goals ta' Diabate uauto goal ta' Jardel. F'Istanbuldraw ta' 1-1 bejn Fenerbahceu Victoria Plzen bit-Torkjg[addu b'aggregate ta' 2-1.fenerbahce fil-vanta;; b'goalta' Ucan fl-ewwel taqsima udraw ta' Plzen minn Daridafil-61 minuta.

Fir-Russja Rubin Kazang[elbu lil Levante 2-0 wara l-[in barrani biex g[addewb'aggregate ta' 2-0. Il-goals ta'Rubin Kazan kienu skorjati

minn Rondon fil-100 minutau minn Vladimir Dyadun]ew; minuti wara.

Zenit ma rnexxilhomxjirkupraw it-telfa ta' 2-0 fl-ewwel leg kontra Baselminkejja r-reb[a ta' 1-0 b'goalta' Witsel wara nofs sieg[a.Basel kellhom lil Diazimke//i kmieni fit-tienitaqsima u Zenit fallew penaltymog[ti minn Shirokov erba'minuti mit-tmiem.

Sport 31IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Palacio jiskorja t-tieni goal ta' Inter il-biera[ f'San Siro

EUROPA LEAGUE

Wirja kbira ta' Inter mhux bi]]ejjed

Is-seed numru erbg[a, il-:ermani]a Angelique Kerberkisbet post fis-semi finali tat-turnament ta’ Indian Wellsming[ajr lanqas biss lag[betmeta l-avversarja tag[ha l-Awstraljana Samantha Stosurirtirat qabel il-log[bamin[abba problemi fil-pexxul.

Kerber issa fis-semi finali

tilg[ab jew kontra VictoriaAzarenka jew kontra d-Dani]a Caroline Wozniacki likellhom jilag[bu tard ilbiera[filg[axija.

Samantha Stosur we;;g[etil-pexxul it-Tlieta waqt il-log[ba tag[ha kontra l-:ermani]a Mona Barthel,log[ba li Stosur reb[itha 4-6,6-2, 6-3.

TENNIS

Kerber fis-semi finali

Il-holder tar-rekordEwropew fuq distanza qasira,ir-Russa Ksenia Moskvina,ing[atat sospensjoni ta’ sittsnin mill-a;enzija Russa ta’kontra d-doping (RUSADA).Dan wara li Moskvinare;g[et instabet po]ittivag[ad-doping g[at-tieni darbafi tliet xhur.

Moskvina kienet ing[atat12-il xahar sospensjoni warali falliet g[all-ewwel darbatest tad-doping f’Di/embru lig[adda u issa ng[atatsospensjoni ta’ sitt snin o[rali jibdew jg[oddu mill-25 ta’Novembru ta’ din is-sena.

L-g[awwiema Russa ta’ 23sena kellha l-a[jar ri]ultatitag[ha f’pixxina qasira ta’ 25

metru fejn reb[et it-titluEwropew tal-100m waqt il-kampjonati Ewropej li saruf’Istanbul fl-2009, fejnwaqqfet ukoll rekord ta’56.36 sekondi, rekord lig[adu validu sal-lum.

Fl-istess stqarrija tal-biera[l-a;enzija RUSADA qalet lissospendiet ukoll lill-g[awwiema ta’ 19-il senaYelaterina Andreyeva likienet reb[et midalja tal-fiddawaqt l-Olimpjadi ta]-]g[a]ag[ fl-2010. Din l-g[awwiema kienet ukolltifforma parti mill-kontin;entRussa waqt l-Olimpjadi ta’Londra ta’ :unju li g[adda.Andreyeva ng[atatsospensjoni ta’ 18-il xahar.

G{AWM

Sitt snin sospensjonig[al Moskvina

FOOTBALL

Rio Ferdinand imsejja[ minn HodgsonId-difensur ta’ Manchester

United Rio Ferdinand kienimsejja[ lura fl-iskwadraNgli]a mill-manager RoyHodgson g[al-log[biet tat-team nazzjonali Ngli] kontraSan Marion u Montenegromill-fa]i ta’ kwalifikazzjonig[at-Tazza tad-Dinja 2014.

Ferdinand kien ilu kwa]isentejn ma jilg[ab g[at-teamnazzjonali Ngli], bl-a[[arpre/enza tieg[u tkun kontra l-

I]vizzera f’:unju tas-sena2011. Ferdinand lag[ab l-ewwel log[ba minn total ta’81 bil-flokk Ingli] 16-il senailu.

L-iskwadra kollha msej[aminn Roy Hodgson hi din:

Goalkeepers - Ben Foster,Joe Hart, Fraser Forster.

Difensuri - LeightonBaines, Gary Cahill, AshleyCole, Michael Dawson, RioFerdinand, Glen Johnson,

Chris Smalling, Kyle Walker. Midfielders - Michael

Carrick, Tom Cleverley,Steven Gerrard, FrankLampard, Aaron Lennon,James Milner, Leon Osman,Scott Parker, Alex Oxlade-Chamberlain, Theo Walcott,Ashley Young.

Attakkanti - JermainDefoe, Wayne Rooney,Daniel Sturridge, DanielWelbeck.

FUTBOL

Suker jitlob im;iba tajbaIl-Kap tal-Federazzjoni tal-

Futbol fil-Kroazja, DavorSuker talab lill-partitarji biexi;ibu ru[hom tajjeb waqt il-log[ba kontra s-Serbja. Il-Kroazja, fit-22 ta’ Marzu setilg[ab kontra s-Serbja u dinse tkun log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjonig[at-Tazza tad-Dinja tal-2014.

“Nitlob lill-partitarji biexwaqt l-innu nazzjonali tas-Serbja ma jsaffrux u biexwaqt il-log[ba j;ibu ru[homsew. Ma rridux ninsew li fis-6 ta’ Settembru rridunilag[bu kontrihomf’Belgrade u hemmhekk senkunu trattatti bl-istess mod li

n;ibu ru[na f’Zagreb,” qalSuker.

Il-Kap tal-Federazzjoni tal-Futbol fis-Serbja, TomislavKaradzic u s-Segretarju:enerali tal-FA Kroata, ZoranLakovic huma [bieb u dawnit-tnejn qed ja[dmu id f’idbiex ir-rivalità bejn dawn i]-]ew; pajji]i tonqos, jew biextal-anqas, waqt il-partiti bejndawn i]-]ew; nazzjonijiet majkun hemm l-ebda in/ident.

Il-kow/ nazzjonali tas-Serbja Sinisa Mihajlovic ukolltalab lill-partitarji biex jururispett lejn it-tim tieg[u. Ta’min jinnota li f’Mejju ta’ senailu, meta Mihajlovic in[atarkow/ tat-tim nazzjonali tas-

Serbja, [are; direttiva biex il-players tieg[u i/ap/u wara l-innu nazzjonali tat-timavversarju.

Biex ]gur ma jkunx hemmin/identi f’dawn i]-]ew;partiti, i]-]ew;federazzjonijiet ftehmu biexfil-grawnd ikun hemm bisspartitarji tal-pajji] li jkun qedjilg[ab f’daru.

Il-Kroazja qeg[din fil-qu//ata tal-grupp b’10 puntiflimkien mal-Bel;ju filwaqt lifit-tielet post hemm is-Serbja.Suker qal li reb[a g[all-Korazja tkun tfisser pass kbirlejn kwalifikazzjoni g[all-fa]ifinali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il.

R. Kazan v Levante 2-0(Rubin Kazan 2-0 agg)Zenit v Basel 1-0(Basel 2-1 agg)Inter v Tottenham 4-1(Agg 4-4, Tottenham goalaway)Bordeaux v Benfica 2-3(Benfica 4-2 agg)

Chelsea v Steaua 3-1(Chelsea 3-2 agg)Fenerbahce v V. Plzen 1-1(Fenerbahce 2-1 agg)Lazio v Stuttgart 3-1(Lazio 5-1 agg)Newcastle v Anji 1-0(Newcastle 1-0 agg)

Ri]ultati

Page 32: 2013_03_15

32 LokaliIl-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

L-ewwel laqg[a tal-Kabinett li saret nhar l-Erbg[a filg[axija

C O M M U N I C A T I O N S

media•link

L-ikbar Kabinett fl-istorjamill-Indipendenza Il-Pagi tal-Ministri biss se j]idu l-ispi]a b’€252,012 fis-sena

L-ispekulazzjoni ta’ qabel l-elezzjoni li jekk JosephMuscat isir Prim Ministru,ja[tar Kabinett kbir, kienetkonfermata. Mhux biss, i]dabi 23 membru, inklu] il-PrimMinistru, dan hu l-ikbarKabinett fl-istorja ta’ Maltamill-Indipendenza ‘l hawn.

Fil-fatt, [arsa lura lejn l-istorja politika ta’ pajjizna turili l-Gvernijiet ta’ George BorgOlivier fis-snin 60 kellhomKabinett ta’ 8 – kemm fl-1962kif ukoll fl-1966.

Il-Gvernijiet Laburisti ta’Duminku Mintoff fl-1971 u l-1976 kellhom Kabinett ta’ 13u 12 rispettivament, filwaqt liwara l-elezzjoni tal-1981,Duminku Mintoff [atar kabi-nett ta’ 15.

Fl-1987, Eddie FenechAdami fforma Gvernb’Kabinett ta’ 18 u fl-1992

dan ]died g[al 20. Fl-1996,Alfred Sant ]amm l-istessnumru ta’ Ministri u SegretarjiParlamentari, kif ukoll EddieFenech Adami meta reba[ l-elezzjoni tal-1998. Fl-2003, il-Kabinett ni]el g[al 19-il mem-bru filwaqt li fl-2008,Lawrence Gonzi kellu l-i]g[arKabinett mill-1981 bi 15-ilMembru.

Aspett importanti hu l-ispi]ali se jkollu j;orr il-pajji] g[aldan il-kabinett kbir. Il-pagi ta’8 ministri fil-Kabinett ta’Lawrence Gonzi kienu jam-montaw g[al ftit iktar minn€336,016 fis-sena. Min-na[al-o[ra, il-Kabinett ta’ JosephMuscat mag[mul minn 14-ilMinistru se jkollu spi]a litaqbe] sew in-nofs miljunewro fis-sena – pre/i]ament€588,028. Id-differenza fin-nefqa bejn dan il-Kabinett u l-

Kabinett pre/edenti hi ta’ ftitiktar minn €250,000 fis-senajew €1.25 miljun g[alle;i]latura ta’ [ames snin.

Anki meta wie[ed i]id l-onorarja parlamentari – lieventwalment kienet irtirata usaret rifu]joni – il-Kabinett ta’Lawrence Gonzi kien jiswalill-Kaxxa ta’ Malta €44,012inqas minn dak li se ji;ijiswieha l-Kabinett ta’ JosephMuscat.

Jekk wie[ed jie[u stimakonservattiva ta’ €800,000 fl-ispi]a annwali ta’ kull minis-teru bis-segretarjat privatb’kollox fuq 23 membru g[al[ames snin – l-ispi]a tal-Kabinett ta’ Muscat titla’ g[al€92. Din hi /ifra konservatti-va g[aliex l-ispi]a tal-Uffi//jutal-Prim Ministru wa[du;eneralment taqbe] €1 miljunfis-sena.

Apparti li l-Ministriewlenin tal-Kabinett jinkludunies li kienu fil-GvernijietLaburisti tal-passat, b’u[udimorru lura sa[anistra sa]mien Mintoff, qabel l-elez-zjoni, Joseph Muscat kienwieg[ed l-iktar gvern fem-minista fl-istorja. I]da n-numru ta’ nisa fil-Kabinett li[abbar ma la[aqx dawn l-aspettattivi.

Dan hekk kif il-PM Muscat[atar ]ew; Ministri nisa –Helena Dalli u Marie LouiseColeiro Preca, filwaqt li ]ew;Deputati Parlamentari NisaJustyne Caruana u MarleneFarrugia, ma ng[ataw l-ebdakariga.

Qed ikun ikkritikat ukoll il-fatt li wara daqstant affarijietli ntqalu b’rabta mal-:ustizz-ja u l-Intern, dawn Muscatre;a’ g[amilhom flimkien

ta[t dekasteru wie[ed, bil-:ustizzja issa spi//at f’idejnSegretarju Parlamentari.

L-i]g[ar membru ta’ dan il-kabinett hu s-SegretarjuParlamentari Ian Borg. L-eksSindku ta’ {ad-Dingli g[andubi//a xog[ol iebsa quddiemu– fosthom il-PresidenzaMaltija tal-UE fl-2017 u l-fondi tal-UE. F’dan tal-a[[ardi;a’ qed iberraq hekk kif il-Parlament Ewropew ivvotakontra l-ba;it tal-UE g[as-seba’ snin li ;ejjin, fosthom l-¤1,128 miljun negozjati mill-eks PM Lawrence Gonzi.

Nies li tkellmu mag[na;ibdulna l-attenzjoni dwar il-Leader of the House, hekk kiffil-Kabinett li [abbar il-PrimMinistru Muscat, [add man[atar Kap tal-Kamra tad-Deputati, kariga importantig[all-[idma tal-Parlament.