2013 tütün kontrolü
-
Upload
wwwtipfakultesi-org -
Category
Health & Medicine
-
view
201 -
download
0
Transcript of 2013 tütün kontrolü
SİGARA BIRAKMA
Dr. Banu SalepçiDr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve
Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği
Tütün Ürünleri
Sigara Puro Pipo Nargile Bidi Kretek Enfiye Çiğneme
Sigara İçicisi
Yaşamının herhangi bir döneminde sigara içenler
Yaşamı boyunca 100 adet sigara içmiş olan kişi*
* WHO Report on the Global Tobacco Epidemic 2008
Sigara İçicisi
Daily Smoker; Her gün düzenli sigara içen
Occasional Smoker; Aralıklı sigara içenler
Ex Smoker; Önceden içici olup şu anda içmeyenler
Current (Regular) Smoker; Her gün veya kısa aralıklarla devamlı sigara içenler
Epidemiyoloji
Dünyada, 1.3 milyar sigara içici 2/3’ü 10 ülkede Çin, Hindistan ve Endonezya en çok
içen Türkiye ilk 10 ülke arasında
Dünya Sigara Tüketiminde İlk 10 Ülke
Tütün Kullanım Evreleri
1. Evre; Tütün kullanımı, özellikle kadınlarda çok düşük düzeyde olan evre
2. Evre; Tütün kullanımında hızlı artışın olduğu evre, kadınlarda da kullanımda artış var
3. Evre; Tütün kullanımına bağlı sağlık sorunlarının görüldüğü ve erkeklerde kullanımın azalmaya başladığı evre. Bu evrede özellikle erkeklerde sigaraya bağlı ölümlerde hızla artış var
4. Evre; Hem kadınlarda hem de erkeklerde tütün kullanımında önemli azalma, erkeklerde sigaraya bağlı ölümlerde azalma olan evre
Cinsiyet
Tüm dünyada ortalama 2 erkekten biri, 5 kadından biri
Gelişmiş ülkelerde kadınlarda gelişmekte olan ülkelere göre daha sık ve erkeklere yakın
Gelişmekte olan ülkelerde erkek / kadın oranı daha fazla
Epidemiyoloji
Türkiye’de; Dünya tütününün %2’si üretiliyor Tütün kullanımında dünyada 10. ülke Tüm toplumda %44, erkeklerde %63,
kadınlarda %24*
Tütün kullanımında 1980’den 2000’e belirgin artış var
2000’den sonra özellikle erkekler arasında kulanımda hafif azalma
* 1988 PİAR
Toplam 1051 katılımcı Tüm çalışanların %36.9’u aktif içici, %14.6’sı ex smoker İdarecilerin %22.7’si (n:22) Doktorların %26.7’si (n:375) Hemşirelerin %37.1’i (n:286) Memurların %46.7’si (n:208) Hizmetlilerin %51.3’ü (n:160)
İstanbul’da Genel Bir Eğitim Hastanesinde Çalışanların Sigara Hakkındaki Bilgileri, Davranışları ve Sigara İçme Oranları
*Salepci B ve ark.Solunum 2006; 8 (4): 156-162
Sonuçlar
1951- 2001, 34 439 İngiliz Doktor, 50 yıl takip Sigara içenler, başlıca vasküler, neoplastik ve
respiratuar hastalıklara bağlı olarak içmeyenlerden 10 yıl önce ölüyor
35-69 yaş arasında ölüm oranı içenlerde %42, içmeyenlerde %24
35 yaşından önce sigarayı bırakanlarda sürvi içmeyenlerle eşit
Sigara – KOAH İlişkisi
Dünyada en sık görülen 4. hastalık En sık 4. ölüm nedeni 2020’de 3. ölüm nedeni 2020’de en sık 5. sakatlık nedeni KOAH’lıların %80’i sigara içici Sigara içenlerin %20’sinde KOAH Sigara içenlerin >%40’ında her yıl kronik
bronşit semptomları
Sigara – SFT İlişkisi
Sigara içmeyenlerde 35 yaşından sonra her yıl FEV1 18-30 ml ↓
Sigara içenlerde 35 yaş üstünde yıllık FEV1 azalması 20-60 ml
Sigara içenlerin %15-20’sinde yıllık FEV1 azalması 120-150 ml → KOAH
Karsinojenler
Styrene Benzen Nitrozaminler Formaldehit Polisiklik aromatik hidrokarbonlar... Yaklaşık 81 adet karsinojen
tanımlanmış.
Sigara Kanser İlişkisi
Tüm kanserlerin %30’u Akciğer kanserinin %94’ü Akciğer kanseri, içenlerde içmeyenlere
oranla 20 kat fazla Ülkemizde akciğer kanserli hastaların
%91.5’i sigara içici İçme süresi günlük adetten daha önemli
Kalp-Damar Hastalıkları- Sigara
Koroner arter hastalıkları 2 kat fazla Akut MI riskini 3 kat arttırır Kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin ¼’ünden
sorumlu Sigarayı bırakmak, riski 1-3 yıl içinde hızla azaltır Günde <10 adet içip bırakanlarda risk 3-5 yıl içinde
içmeyenlerle eşit Pasif içicilik, KAH riskini %20-50, akut MI riskini
%30 arttırır
Gebelik – Sigara İlişkisi
Gebe kadınların %20’si sigara içici Spontan abortus ve ölü doğum (2 kat ↑) Prematüre doğum ve düşük doğum ağırlığı (40 gr↓) Perinatal ve neonatal mortalite artışı Kj malformasyonlar Dikkat eksikliği, hiperreaktivite Sigara bağımlılığı riski 2 kat ↑
İnfertilite – Sigara İlişkisi
Sigarada bulunan kadmiyum, benzopiren ve kotinin
>20 adet/gün sigara içen kadınlarda infertilite riski ↑, doğurganlık ↓,ektopik gebelik riski 4 kat ↑
Menapoz, sigara içen kadınlarda 1-4 yıl daha erken
Erkeklerde sperm sayısını ↓
*ABD’de bu etkileri bilenlerin oranı %17-22
Serebrovasküler Hastalıklar - Sigara
İnme, erişkinlerde en önemli dizabilite nedeni ve en sık 3. ölüm nedeni
İnme prevalansı 12/1000 olup %80’i iskemik, %15’i intraserebral kanama, %5’i subaraknoidal kanama
Sigara içilmesi inme riskini 2 kat ↑1. Ateroskleroz (CO ve nikotin)2. Hipertansiyon (Sempatik aktivite artışı)3. Hiperkoagülabilite4. Beyin kan akımında azalma
Sigara Dumanı
İçen kişi tarafından içe çekilip ekspiryumla dışarı atılan duman (ana akım dumanı)
Sigara yanarken çıkan duman (% 80) (yan akım dumanı)
Yan akım dumanı, daha toksik, 2-6 kat daha kanserojen, 4 kat daha fazla inflamatuar etki
Sigara içen annelerin %85’i Doktorların %49’u Öğretmenlerin %63’ü çocuklarının yanında sigara içiyor
( Bilir N. Ve ark. )
Pasif İçicilik - Çocuklar
Çocuklar için maruziyet oranı, dünyada %38-75, Türkiye’de %75
Ani bebek ölümlerinin %25’i Akut solunum yolu enfeksiyon riski %50-100 ↑ Kronik öksürük, astım riski ↑ Otit oranı 4 kat ↑ MS riski 2.12 kat ↑ Akut lösemi riski 4 kat ↑ KOAH riski↑
Ev içinde sigara içiliyorsa;
Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmaktadır
Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmaktadır
Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmaktadır
Pasif İçicilik - Erişkinler İlk kez 1982’de the UK Independent Committee on Smoking
and Health tarafından tanımlanmış
ABD’de her yıl pasif içiciliğe bağlı;1. Akciğer Ca nedeniyle 3000 ölüm2. KAH nedeniyle 350000 ölüm3. Akut astım atağı ile 300000 acil başvuru
KAH bağlı ölümlerin erkeklerde %55’inden, kadınlarda %53’ündan pasif içicilik sorumlu
Bir çalışmada pasif içicilerde KOAH riski %44.7 Akciğer Ca riski %20, Ca’ya bağlı ölüm riski 1.3 kat ↑ Meme, mesane, nazofarenks, baş-boyun, mide, kolon, serviks,
over, renal , pankreas, karaciğer Ca riskini 1.2 – 5.8 kat ↑
4207 Sayılı Tütün Yasası (1996) Dolaylı dolaysız her türlü sigara reklam yasağı (Basın,
TV,bilboard,sponsorluk...)
18 yaşından küçüklere sigara satışı yasağı
Sigara paketi üzerinde “Sağlığa Zararlıdır” uyarı yazısı
Sağlık,eğitim,kültür hizmeti veren yerler,kapalı spor salonları, kamu hizmeti veren yerlerde, >5 kişi çalışan yerlerde sigara içilmesi yasağı
TRT kurumu ve özel TV kanallarında ayda en az 90 dakika tütün mamulleri zararları konusunda program
Yeni Yasa
2008
5727 sayılı yasa
Karşılaştırmalı yasaklamalar…
1996 ( 4207 no’lu yasa )
Sağlık, eğitim,kültür hizmeti veren yerler, kapalı spor salonu,
Toplu taşıma vasıtaları,
Kamu hizmet kurumlarında 5 ve daha fazla kişinin görev yaptığı tüm kapalı mekanlarda yasak
* Sigara içme alanı oluşturma şartı var
2008 ( 5727 no’lu yasa )
Tüm kamu hizmet binaları Üretim,ticaret yapan yerler,
sosyal kurumlar Toplu ulaşıma taksi dahil Eğitim-öğretim kurum açık
alanları Lokanta, kahvehane, kafeterya
ve birahane vb. eğlence hizmeti veren işletmeler
* Sigara içme alanı oluşturma şartı yok
2008’de Sadece ;
Yaşlı bakım evlerinde Ruh ve sinir hastalıkları hastanelerinde Cezaevlerinde Yolcu taşıyan denizyolu araçlarının güvertelerinde Açık havada toplu seyir yerlerinde Otellerde tütün içen kişilere ayrılan odalarda
Serbest
Nikotin
1 sigara; 0.8 gr tütün, 9-20 mg nikotin içerir Sigara içici %10’unu (1-2 mg) absorbe eder Fatal doz 40 mg (2 sigarada bulunan miktar) Akciğerlerden hızla absorbe olup plazmada 30 dk içinde max
düzeye ulaşır Yarı ömrü ortalama 2 saat Ortalama plazma düzeyi 20-40 ng/ml Karaciğerde CYP2A6 enzimi ile metabolize olarak kotinin’e
dönüşür Renal klirensi total klirensin %2-35’i Tükrük yolu ile de atılır
Nikotin- Sinir Sistemi
Nikotin;1. Otonomik ganglionlar2. Adrenal medulla3. Nöromüsküler bileşkede bulunan
kolinerjik nikotin resepörlerine (nAChR) bağlanır Beyinde;1. Vazoaktif katekolaminler (Norepinefrin ve dopamin)2. Arjinin vazopressin ve β-endorfinler3. Asetilkolin salınımı Kanda ACTH ve kortizol artar
Nikotin- Sinir Sistemi
Sonuç olarak; Psikomotor uyarıcı etki Hafızada güçlenme Anksiyetede azalma Dikkat artışı Öforik etki Kalp hızı ve kan basıncında artış Koroner kan akımı ↑→ miyokard iş yükü ↑ Metabolizma hızı ↑ → kilo kaybı
Pozitif Güçlendirici Etki
Zevk alma Dopamin ↑ Norepinefrin ↑ Β-endorfin ↑
İş performansında artış Asetilkolin ↑ Norepinefrin ↑
Hafızada Güçlenme Asetilkolin ↑ Norepinefrin ↑ Vazopressin ↑ Glutamat ↑
Negatif Güçlendirici Etki
Anksiyetede azalma Β-endorfin ↑ γ-aminobütirik asit(GABA) ↑
İştahta azalma Dopamin ↑ Norepinefrin ↑ Seratonin ↑
Yoksunluk belirtilerinde ↓ Asetilkolin ↑ Nonkolinerjik nikotinik
aktivite ?
Nikotin Bağımlılığı
En çok dopamin sorumlu Nikotine kısa süre sonra tolerans gelişir Doz arttırılır Uzun süreli maruziyet sonucu nikotinik reseptörler
(nAChR) ↑ Adolesanlarda bu artış daha hızlı olup daha dirençli
bağımlılık gelişir Erkeklerde de nAChR artışı kadınlara göre daha
dirençli bağımlılık yapar
Nikotin Eksikliği Belirtileri
24 saat içinde ortaya çıkar
Şiddetli sigara içme isteği İrritabilite, öfke, sinirlilik Anksiyete, huzursuzluk Konsantrasyon güçlüğü Kardiyak nabızda azalma İştah artışı
Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi
Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi
Toplam Skor ;
0-2 ; Çok az bağımlılık 3-4 ; Az bağımlılık 5 ; Orta derecede bağımlılık 6-7 ; Yüksek bağımlılık 8-10 ; Çok yüksek bağımlılık
Emash Nikotin Bağımlılık Testi
Soru 1 ; İlk sigarayı sabah uyandıktan ne kadar süre sonra içersiniz ?
İlk 30 dakika içinde
Soru 2 ; Günde kaç adet sigara içiyorsunuz ?
En az 15 adet
Sigara içen hastalar üç gruba ayrılır;
Sigara içen ve bırakmaya istekli hastalar
Sigara içen ve bırakmak istemeyenler
Daha önce içip bırakmış olan hastalar
Sigara içenlerin
%70’i sigarayı bırakmak ister
%46’sı her yıl bırakmayı dener
Kendi başına bırakmayı deneyenlerin %3-5’i başarır
Doktorun 1 kez önerisi ile %5’i bırakır
s
Sigara içiyor mu ?
Sağlık kuruluşuna başvuran tüm hastalar
Evet Hayır
Bırakmaya istekli mi ? Önceden içmiş mi ?
HayırEvet Evet Hayır
Tedavi yaklaşımı Bırakması için motive et Nüksün önlenmesi İçmemenin sürdürülmesi
için teşvik
Sigarayı Bırakmak İsteyen Hastalar İçin
Beş “A” yöntemi uygula !
Ask ( Sor ) Advice ( Bırakmasını öner ) Assess ( Değerlendir ) Assist ( Bırakmada yardımcı ol ) Arrange ( Nüksü önlemek için takip et )
YARDIM
Bırakma planı yapılır Bırakma günü tespit edilir ( En geç 2 hafta
içinde ) Bırakma gününü ailesi ve arkadaşlarına
söylemesi önerilerek etrafının desteğini alması sağlanır
Nikotin eksiklik sendromu hakkında bilgi verilir Sigarayı hatırlatacak etkenlerden uzak kalması
önerilir
YARDIM
Pratik öğütler verilir
Sigarayı bıraktıktan sonra bir nefes dahi içmemesi önerilir
Daha önceki denemede başarısızlığa götüren nedenler gözden geçirilir
Alkol alıyorsa sınırlandırması veya bırakması önerilir
Evdeki diğer içicilerin durumu gözden geçirilir
YARDIM Bırakma konusunda cesaretlendirilir ve her
zaman için yardıma hazır olunduğu vurgulanır
Hastanın eşine, arkadaşlarına yardımcı olmaları konusunda öneride bulunulur
Onay görmüş farmakoterapilerin kullanımı önerilir
Eğitici materyaller kullanılması hastanın motivasyonunu kolaylaştırır
Görüşmeler sırasında eğitici kitap, broşür...gibi materyallerin dağıtılması farmakolojik tedavisiz başarı oranlarını %8’lerden %15’lere kadar çıkarmaktadır
“Jackson G. Smoking cessation. Evalation of stargeted minimal smoking cessation intervention in general practice. Int J Clin Pract 2001”
Nüksü önlemek için takip
Bırakma günü, bırakmanın birinci haftası, takiben birer aylık aralarla en az 6 görüşme yapılmalıdır
Mümkünse her görüşmede ekspiryum havasında CO ölçümü yapılmalıdır
Eğer kaçamak olduysa buna sebep olan durumlar gözden geçirilmelidir
Tedavi ile ilgili sorunlar değerlendirilip çözmeye yönelik girişimlerde bulunulmalıdır
Telefon görüşmeleri yapılmalıdır
Başarı mutlaka ödüllendirilmelidir
Takiplerde karşılaşılan problemler
Bırakma konusunda destek eksikliği Depresyon veya negatif mod Kuvvetli veya uzamış yoksunluk belirtileri Kilo alma Motivasyonda dalgalanmalar Kendini yoksun hissetme
Sigarayı bırakmak istemeyen hastalar için
Beş “R” yöntemini uygula
Revalence ( Motivasyon sağla )
Risks ( Sigara içmenin risklerini anlat )
Rewards ( Bırakmanın yararlarını anlat )
Roadblocks ( Bırakmaya engel durumları ele al )
Repetition ( Motivasyonu tekrar et )
Bırakma konusunda motive et
Hastanın mevcut hastalığı vurgulanmalıdır Evde çocuk varsa ön plana çıkarılmalıdır Hastanın sağlık kaygıları ön plana
çıkarılmalıdır Kişisel özellikleri vurgulanmalıdır
( Yaş, cins)
Riskleri anlat
Sigaranın zararları, hastayla ilgili en olumsuzu vurgulanarak anlatılır
Astım krizi, gebeliğe etkileri gibi akut riskleri anlatılır
Kalp krizi, KOAH, akciğer ve diğer organ kanserleri gibi uzun süreli riskleri anlatılır
Çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri özellikle vurgulanarak çevresel riskleri anlatılır
Bırakmanın yararlarını anlat
Sağlık durumunda düzelme Tat ve koku alma duyusunda artış Kötü kokunun ortadan kalkması Ekonomik kazanç Çocuklara iyi örnek oluşturma Bırakma kaygısından kurtularak kendini iyi hissetme ve
kendine güven kazanma Çevresel zararlarına bağlı endişelerden kurtulma Fiziksel iyileşme, yaşlanmanın yavaşlaması Fiziksel aktiviteleri daha iyi yapabilme
35 yaşından önce sigarayı bırakmış olmak hiç içmeyenlerle eşit risklere sahip olmayı sağlar !
İlk 20 dakikada:Kan basıncı, nabız, el ve ayaklardaki ısı artışı
normale döner 8 saat içinde: Nefesteki koku düzelirKandaki oksijen ve karbonmonoksit düzeyi
normale döner 24 saat içinde:Kalp krizi riski azalmaya başlar
3 gün içinde:Nefes almak kolaylaşır 2-3 ay içinde:Dolaşım düzelirYürümek kolaylaşırAkciğer fonksiyonlarında düzelme başlar 1-9 ay içinde:Öksürük ve nefes darlığı azalırEnfeksiyon riski azalırEnerjide artış olur
1 yıl içinde:Kalp hastalığına yakalanma riski yarı
yarıya azalır
5 yıl sonra:KOAH riski yarı yarıya azalırFelç riski azalır
10 yıl sonra:Dudak, trakea,özofagus kanser riski yarı
yarıya azalır
15 yıl içinde:Kalp damar hastalık riski hiç içmemiş kişiyle
eşit hale gelir
15-20 yıl sonra:Akciğer kanser riski % 50-90 azalır
Bırakmaya engel durumları değerlendir
Yoksunluk belirtileri
Başarısız olma korkusu
Kilo alma kaygısı
Destekten yoksun kalma korkusu
Depresyon
Sigaradan aşırı keyif alma
Motive etmeye devam
Hastaya her vizitte bırakması tekrar edilir, daha önceki denemelerde başarısız olanlara birkaç denemeden sonra bırakabilecekleri söylenir
Farmakolojik TedaviKimlere uygulanmalı ?
Günde 15’in üstünde sigara içen tüm olgular Günde 10-15 arasında sigara içenlere daha
düşük dozda Günde 10’un altında içenlerde fiziksel
bağımlılığı değerlendirilerek Daha önce bırakmayı deneyip nüks görülen
olgular
Farmakolojik Tedavi
Birinci seçenek ilaçlar
Bupropion Vareniklin Nikotin replasman tedavisi
Nikotin bantları Nikotin sakızları Nikotin nazal sprey Nikotin inhaler
Farmakolojik Tedavi
İkinci seçenek ilaçlar Klonidin NortriptilinYeni ilaçlar Kannabinoid reseptör antagonistleri
(Rimonobant)Çalışma aşamasındaki ilaçlar* CYP2 A6 gen inhibitörleri Nikotin aşısı
*ATS kongresi 2005
Farmakolojik Tedavi
Etkinliği kanıtlanmamış ilaçlar
Buspirone Carbidopa Fluoxetin Mecamylamine Naltrexone
BUPROPİON (Zyban)
Nontrisiklik, aminoketon bir antidepresandır MSS’de dopamin ve adrenalinin sinapslarda geri emilimini
inhibe eder İlk 3 gün 1 x 150 mg , 4. günden sonra 2 x 150 mg Tedavinin 7.-10. günlerinde sigara bırakma Etkisi doza bağımlıdır Sigara bırakmaya etkisi antidepresan etkisinden
bağımsızdır Tedavi süresi ortalama 8 hafta olup 6 aya uzatılabilir
BUPROPİON
12 çalışmayı içeren bir metaanalizde;
Placeboya karşı
1 yıllık OR: 1.56
3 aylık OR: 2.13
*Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapie: A systematic review and meta-analysis. BMC Public Health 2006
BUPROPİON
Hurt ve arkadaşlarının çalışmasında;
7 hafta tedavi sonunda bırakma oranları placebo ile %19, bupropion ile %44
6. ayın sonunda sırasıyla %16 ve %27
* Hurt RD. A comparison of sustained release bupropion and placebo for smoking cessation. N Eng J Med 1997
BUPROPİON
Çift kör placebo kontrollü çalışmada; sigara bırakmada nikotin bantı tedavisine üstünlüğü bildirilmiş
*Jorenby DE, Leischow SJ. A controlled trial of sustainedrelease bupropion , a nicotine patch, or both for smoking cessation.N Eng J Med 1999
BUPROPİONKontrendikasyonlar;
Önceden geçirilmiş epilepsi, kafa travması, beyin operasyonu gibi epilepsi riskini arttıran durumlar
Anoreksiya nervosa ve blumia Mevcut alkolizm Epilepsi eşiğini düşüren teofilin, nöroleptik,
antidepresan ilaç kullanımı MAO inhibitörlerinin kullanımı
BUPROPİON
Dikkatli kullanılması gereken durumlar;
İleri yaş (Tek doz kullanılmalı) Karaciğer ve böbrek bozukluğu Levodopa kullanımı (Parkinsonizm) Gebelik ve adolesanlarda kullanımı
önerilmemekte
BUPROPİON
Yan etkiler ;
Ağız kuruluğu
Baş ağrısı
Uykusuzluk
VARENİCLİN
Nikotin reseptörlerinin parsiyel agonistidir
Dopamin salınımını arttırır
Nikotinin dopamin salınımını arttırıcı etkisini de antagonize eder
Agonist ve antagonist etkisi yoksunluk belirtilerini ortadan kaldırır
VARENİCLİN
İlk 3 gün 1 x 0.5 mg
4. - 7. günler 2 x 0.5 mg
8. günden sonra 2 x 1 mg
Toplam 12 hafta
VARENİCLİN Ciddi Yan Etkileri;
En sık yan etkisi bulantı
Ciltte kaşıntı, kızarıklık, döküntü,akne
Terleme artışı
Gebelerde ve 18 yaşından önce kullanımı önerilmez
Hafif yan etkiler;
Baş ağrısı Anormal rüyalar, uyku güçlüğü İştah artışı, iştah azalması, ağız kuruluğu GİS’e ait şikayetler ( Kabızlık, ishal....) Uyku hali, yorgunluk Panik hissi
VARENİCLİN
4 çalışmayı içeren bir metaanalizde;1 yıllık sigara bırakmada
Placeboya göre OR: 2.96
Bupropion’a göre OR: 1.58
*Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapies: A systematic review and meta-analysis. BMC Public Health 2006
NİKOTİN BANTLARI
16 saatlik 15 mg
24 saatlik 21, 14, 7 mg (Ülkemizde 24 saat etkili 30, 20 ve 10 TTS Nicotinell)
>15 sigara/gün içenlere 8 hafta (İlk 4 hafta 21 mg, 5-6.hafta 14 mg ve 7-8. hafta 7 mg)
<15 sigara içenlere daha düşük dozlar
NİKOTİN BANTLARI
17 çalışmayı içeren bir metaanalizde nikotin bantları ile 6 aylık tedavi başarı oranı placebo ile %6 iken nikotin bantları ile %22 olarak bulunmuş
Fiore MC, Smith SS. The effectiveness of the nicotine patch for smoking cessation . A meta-analysis. Jama 1994
NİKOTİN BANTLARI
70 çalışma içeren bir metaanalizde;
Placeboyla karşılaştırmalı 1 yıllık tedavi sonuçlarına göre OR: 1.7
* Wu P. Effectiveness of smoking cessation therapies: A systematic review and meta-analysis. BMC Public Health 2006
NİKOTİN BANTLARI
Sık görülen yan etkiler;
Uykusuzluk Ciltte irritasyon Bulantı Kas ağrısı
NİKOTİN BANTLARINadir görülen yan etkiler;
Karın ağrısı Dispepsi Anormal rüya görme Anksiyete Kabızlık veya ishal Eklem ve sırt ağrıları, artrit Emosyonel değişiklikler
NİKOTİN SAKIZLARI
2 ve 4 mg lık formları mevcut
Ani ve şiddetli sigara içme isteği olanlarda özellikle etkili
Bağımlılığı fazla olan hastalarda nikotin bantları ile kombine kullanım önerilmekte
NİKOTİN SAKIZLARI
Günde 25’in altında sigara içenlere 2 mg, 25’in üstünde içenlere 4 mg, 24 saatte en fazla 24 adet önerilmekte
Temporomandibuler eklem sendromunu agreve edebilir, gastrik irritasyon yapabilir
NİKOTİN NAZAL SPREY
Spreylerle alınan nikotin, bant ve sakıza göre beyne daha hızlı ulaşır (5-10 dk)
Bir dozu, her iki burun deliğine bir püskürtmedir
Bir püskürtme 0.5 mg nikotin içerir Saatte 1-2 azami 5 doz önerilir, max doz 40
mg’dır 3-6 aylık tedavi önerilir
NİKOTİN NAZAL SPREY
Yan etkiler;
Burun, boğaz irritasyonu Öksürük, aksırık Devamlı göz ve burun akıntısı Sinüzit Çarpıntı Bulantı
NİKOTİN İNHALER
Her inhalasyon kartuşu 10 mg nikotin içerir Bir kartuş ortalama 80 inhalasyon sağlar Günde 6-16 inhalasyon, 3-6 aylık tedavi
önerilir 20 dk da en yüksek kan düzeyine ulaşır Ağız, boğaz irritasyonu ve öksürük yapabilir
Nikotin replasman tedavisi kontrendikasyonları
Gebelik Emzirme dönemi 18 yaş altı Son 6 hafta içinde geçirilmiş MI Unstabil Angina Pectoris Ciddi aritmiler Serebrovasküler hastalıklar Psöriasis ve egzema gibi inatçı cilt hastalıkları
Kombinasyon tedavileri
En sık nikotin bantları ve sakızlarının birlikte kullanımı önerilmekte
Yüksek derecede bağımlı olanlarda bupropion’a 21 mg lık nikotin bantı ilavesinin başarı oranını arttırdığı gösterilmiş*
*Jorenby DE, Leischow SJ. A controlled trial of sustained release bupropion , a nicotine patch, or both for smoking cessation.N Eng J Med 1999
Kombinasyon tedavileri
Uzlaşı raporlarında farmakolojik tedavi, yoğun destek ve yüzyüze görüşülen tedavi kombinasyonlarının başarı oranlarını arttırdığı belirtilmiş
*Bennet H. About these guidelines. Thorax 1998
*A clinical practice guideline for treating tobacco use and dependence. A US Public Health Service Report Jama 2000
Kimlere uzun süreli, yoğun ve kombinasyon tedavileri uygulanmalı ?
Nikotin bağımlılığı yüksek düzeyde olanlar Daha önce bir veya daha fazla bırakma girişiminde
bulunmuş olanlar Günde 20’den fazla sigara içen ağır içiciler Özellikle kadın hastalar Daha önceki deneyimlerinde nikotin yoksunluk sendromu
yaşamış olanlar 17 yaş altında sigaraya başlamış olanlar Evlerinde başka içiciler bulunan hastalar Depresyon, alkol veya ilaç bağımlılığı olanlar
Başarı Oranları
Bir metaanalizde 6 aylık başarı oranları %2 ile 19 arasındaWest R. Smoking cessation guidelines for health professionals an update. Thorax 2000
American Lung Health derneği %25Bennet H. About these guidelines. Thorax 1998
Uzaslan ve ark. %40Uzaslan EK. The physician’s intervention in smoking cessation. Results of the five years of smoking cessation clinic. Annals of med sciences 2000
Solak ve ark. %45.5Solak ZA. Sigarayı bırakma tedavisinin sonuçları. Toraks dergisi 2003
Başarı Oranları
Demir ve ark. %35Demir T, Tutluoğlu B. Sigara bırakma polikliniğimizin 1 yıllık izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2004
Salepçi ve ark. %41.2Salepçi B. Sigara bırakma polikliniğimizde başarı oranları ve
başarıda etkili faktörler. Toraks Dergisi 2005
Kimler sigara bırakma polikliniği yapmalı ?
Tüm hekimler,hastalarına sigarayı bırakmasını önermelidir !
Pratisyen hekimler Aile hekimleri Halk sağlığı uzmanları Göğüs hastalıkları uzmanları Psikiatri uzmanları Psikologlar Eğitimli hemşire veya yardımcı sağlık personeli