#115 (176) 19-26 aprili 2011 saxalxo moZraoba „samegrelos“...

12
axali argoaxal kolxidaSi 19-26 aprili 2011 #115 (176) 19-26 aprili 2011 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri batono opozicionerebo, xalxs erTi safiqrali gvaqvs, kisridan rogor moviSoroT es urjulo mkbenarebi, xelisuflebad rom moixsenieben saqarTveloSi! axla ki Tqven gagvixdiT Tavsatexi! Cven usaqmod da ulukmapurod darCenili ubralo mSromeli adamianebi, amasTan, araopozicioneri inteligencia da sxvebic, Zalian kargad varT gacnobierebuli am mTavrobis saidumlo wiaRsvlebSi, mis politikasa da mtrul qmedebebSi. me politikosi ara var, magram kargad vxedav rac xdeba, Zalian kargad! sxvaTa Soris imasac vamCnev, ra unda am xelisuflebas da mis meTaurs, isic vici, rom eseni unda mocildnen aqaurobas. Cven amaTi ar gveSinia, iciT ratom? Cven sikvdilisac ar gveSinia _ Cven monebi varT dRes da monas araferi aqvs dasakargi, borkilis garda. es xelisuflebas eSinia, radgan kargavs did siamovnebas, aramad moxveWil milionebs da ukanonod miTvisebul qonebas. amas winaaRmdegoba WeSmaritma opoziciam unda gauwios! samwuxaroa, magram faqtia, rom opozicioneri ar SeiZleba iyos Tqvennairi xalxi. damisaxeleT Tundac dRevandeli erTi opozicioneri, romelic saakaSvilma ar wamoago Tavis ankesze. politikaSi opozicia movida gaZvaltyavebuli, daiwyo laqlaqi, dRes ki dadian gamopranWulebi, manqanebi, binebi, fuli _ Tavsayrelad aqvT am mTavrobis xeldasmiT da mxolod yasidad ebrZvian “nacionalebs”. Tqven ggoniaT SeumCnevlebi xarT uRirs saqcielSi, magram xalxi yvelafers xedavs. dRes saparlamento opozicia, parlamentis tribunidan imoZRvreba, magram rogor SeiZleba davujeroT maT? erovnul-demokratiul partias, romelic erovnul xelisuflebas ganudga (kargi iyo is Tu cudi drom daamtkica) da saqarTveloSi SevardnaZis CamoTeslebas taSi daukra, aravin daudgeba gverdSi! ra Tqma unda, garda Zmebi berZeniSvilebisa da maTi konservatorebis. qristian-demokratebsac qulebis dawera surT da ministrebis moxsnis winadadeba wamouyenes! ras erCiT, biZia, mag sawylebs, vin kiTxavs sasjel- aRsrulebis ministrs cixeSi ra unda gaakeTos _ vin moklas, rogor gaaformos! es xom winaswar gansazRvruli da dagegmilia im kacis mier, romelsac qarTveli eris genocidi aqvs davalebuli... koba subelianic am araqarTuli xelisuflebis xuSturebis iseTive brma Semsrulebelia, rogoric sxvebi. mas eubnebian: SeSas ager Tbilisidan waiRebT, ugulava rom qalaqSi Wadrebs moWris, imas daurigebs ltolvilebs, fuls ki aq mogvitan da Cagvabarebo. soflis meurneobis ministrs moxsna rad unda, is ubralod molaybed yavT dabmuli am Tanamdebobaze. micemen fuls da etyvian: 2000 lari gadauxade glexs venaxis aCexvaSi da Tu kargad Seasruleb am saqmes, premiebsac gamogiwerTo. Tqven ki yviriT _ moxseniTo. ratom ar fiqrobT, rom mere imaze uares Sters daniSnaven?! Tqven ityviT, ai, ministrebi movxseniTo; miSa ki kvdeba siciliT (xom iciT rogori xiTxiTi icis). mokled, xelisufleba Tavisas mierekeba, Tqven ki Tqvensas mierekebiT da iseTi STabeWdileba mrCeba, rom sadRac, amerikaSi, erTi kacis mier dawerili scenaris mixedviT moqmedebT poziciaca da opoziciac! ai, ra aris Tqveni dRevandeli politikuri datvirTva! Tqven ki amtkicebT, opozicionerebi varTo! daiwyeT opozicioneroba mSier- mwyurvalebma, dRes ki gamodixarT yaenebiviT Tavdajerebulebi, SeiZineT manqanebi, ar iklebT sazRvargareT mogzaurobebs, firmebic Segiqmnes... RmerTma xeli mogimarToT, magram Cvens xarjze? dagvanebeT biZia Tavi, Cven Tavad mivxedavT Cvens gasaWirs!. Cven gvWirdeba WeSmariti mamuliS- vilebisagan darazmuli, qarTlis WirTan mebrZoli opozicia da ara qaraqucebi, romlebic ukanonobasTan brZolis farsis didostatebad iqcnen. nu gewyinebaT, Tu pirdapir getyviT: Zalian didi imedi gvqonda leiboristebis, baton Salvasi, magram Senc, is aRara xar rac iyav, batono Salva! Cvenc kargad viciT, rom “nacionalebi” da maTi lideri gul- mucels uxraven saqarTvelos, viciT rom xelisufleba savsea gamyidvelebiT, viciT, rom maTi ZiriTadi mizani qarTveli xalxis genocidia. rasac axorcieleben kidec saxelmwifoSi friad saeWvo sulieri da materialuri faseulobebis manevrirebis gziT! nuTu ver xedavT, rom Zalian gviWirs da sazogadoeba suls Rafavs? am senis winaaRmdeg medgari brZolaa saWiro, Tqven ki ganmartebiTi samuSaoebis iqiT aRar midixarT, dRedaRam gvixsniT _ vin rogoria, ras akeTeben, ras Wamen, ras iSeneben da ase Semdeg da ase Semdeg! Cven ki gvinda rogorme piridan gamovacaloT maT es arami lukma , magram Tqveni gadamkideebi brZolis gzas ver vxedavT! verc is gamigia, Cveni opozicia ratom ucxadebs nacionalebs sezonur brZolas da ratom gadaaqvs aqcenti saprotesto aqciebis gazafxulze mowyobaze. ramdenadac vici, sezonur brZolas soflis meurneobaSi sarevelebisa da im mRrRnelebis winaaRmdeg aCaReben, romlebic yvelafers iparaven da sakuTar soroebSi ezidebian. am TvisebebiT nacionalebi SeiZleba hgvanan kidec sarevelebsa da mRrRnelebs, magram maT sezonurad ki ara, gamudmebiT unda vebrZoloT. Tqven ki kalendarul gamodarebas elodebiT, rac sruliadac ar niSnavs politikur gamodarebas! Tqven ki isvenebT „Zalebis mosakrebad“, magram axla Cven gvkiTxeT: SimSilisagan xerxemalze kuWmimxmrebs gvaqvs ki dasvenebis ganwyoba? axla, rac Seexeba axlad Camo- yalibebul partia “saqarTvelos”! Cven am partiaSi vxedavT mxolod erT patiosan adamians – qalbaton nona gafrindaSvils... danarCenebma sasikeTod dasaxsomebeli veraferi gaakeTes! qalbaton nonas imedi gvaqvs, misgan mets moveliT! saWiroa mousminoT ubralo xalxs, im adamianebs, romelTac kargad ician Tu riT sunTqavs gaWirvebuli sofleli adamiani, ra aris saWiro maT gamosafxizleblad. aRarafers vambob gaCeCilaZesa da sxva angaJirebul politikosebze, romlebic gamoaSkaravdnen xelisuf- lebasTan vaWrobasa da samarcxvino garigebebSi! aucilebelia erovnuli winaaR- mdegobis centrebi dafuZndes raionebSi. jerjerobiT Tavs vikaveb sxva opoziciur partiaTa Sefasebebze, magram roca dro dadgeba, maTac vetyviT ramdenime “tkbil” sityvas. amitom, mivmarTav sruliad saqar- Tvelos mosaxleobas: saWiroa Seiqmnas Tvisobrivad da xarisxobrivad axali politikuri Zala, romelSic gaerTiandebian umwikvlo reputaciis mqone is adamianebi, romlebic ar arian SeniSnuli binZur saxelisuflebo garigebebSi. sxvagvarad, sasurvelis miRweva, SeuZlebeli iqneba! amitom, saWiroa vimoqmedoT! manamde ki, Tqven da sruliad saqarTvelos gilocavT aRdgomis brwyinvale dResaswauls! pensionerTa saxeliT papa iosebi 2 saxalxo moZraoba “samegrelo” da gazeTi “ilori” gilocaven aRdgomis brwyinvale dResaswauls! sergei kremliovi beria _ XX saukunis saukeTeso menejeri Targmani roland jalaRaniasi 4 iehj,eve 11 dagvianebuli pasuxi baton gulbaT toraZes vis aRizianebs jvrebi da xatebi skolebSi? 5 2 rogor gasxvisda afxazeTi guri otobaia 8 qriste aRsdga qriste aRsdga ! ! ioseba papas umorCilesi saaRdgomo mimarTva qarTul opozicias!

Transcript of #115 (176) 19-26 aprili 2011 saxalxo moZraoba „samegrelos“...

  • axali

    “argo“

    axal

    kolxidaSi

    19-26 aprili 2011

    #115 (176) 19-26 aprili 2011 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri

    batono opozicionerebo, xalxs erTi

    safiqrali gvaqvs, kisridan rogor

    moviSoroT es urjulo mkbenarebi,

    xelisuflebad rom moixsenieben

    saqarTveloSi! axla ki Tqven gagvixdiT

    Tavsatexi! Cven usaqmod da ulukmapurod

    darCenili ubralo mSromeli adamianebi,

    amasTan, araopozicioneri inteligencia

    da sxvebic, Zalian kargad varT

    gacnobierebuli am mTavrobis saidumlo

    wiaRsvlebSi, mis politikasa da mtrul

    qmedebebSi.

    me politikosi ara var, magram kargad

    vxedav rac xdeba, Zalian kargad! sxvaTa

    Soris imasac vamCnev, ra unda am

    xelisuflebas da mis meTaurs, isic

    vici, rom eseni unda mocildnen

    aqaurobas. Cven amaTi ar gveSinia, iciT

    ratom? Cven sikvdilisac ar gveSinia

    _ Cven monebi varT dRes da monas

    araferi aqvs dasakargi, borkilis

    garda. es xelisuflebas eSinia, radgan

    kargavs did siamovnebas, aramad

    moxveWil milionebs da ukanonod

    miTvisebul qonebas. amas winaaRmdegoba

    WeSmaritma opoziciam unda gauwios!

    samwuxaroa, magram faqtia, rom

    opozicioneri ar SeiZleba iyos

    Tqvennairi xalxi. damisaxeleT Tundac

    dRevandeli erTi opozicioneri,

    romelic saakaSvilma ar wamoago Tavis

    ankesze.

    politikaSi opozicia movida

    gaZvaltyavebuli, daiwyo laqlaqi, dRes

    ki dadian gamopranWulebi, manqanebi,

    binebi, fuli _ Tavsayrelad aqvT am

    mTavrobis xeldasmiT da mxolod

    yasidad ebrZvian “nacionalebs”. Tqven

    ggoniaT SeumCnevlebi xarT uRirs

    saqcielSi, magram xalxi yvelafers

    xedavs.

    dRes saparlamento opozicia,

    parlamentis tribunidan imoZRvreba,

    magram rogor SeiZleba davujeroT

    maT?

    erovnul-demokratiul partias,

    romelic erovnul xelisuflebas

    ganudga (kargi iyo is Tu cudi drom

    daamtkica) da saqarTveloSi

    SevardnaZis CamoTeslebas taSi daukra,

    aravin daudgeba gverdSi! ra Tqma unda,

    garda Zmebi berZeniSvilebisa da maTi

    konservatorebis.

    qristian-demokratebsac qulebis

    dawera surT da ministrebis moxsnis

    winadadeba wamouyenes! ras erCiT, biZia,

    mag sawylebs, vin kiTxavs sasjel-

    aRsrulebis ministrs cixeSi ra unda

    gaakeTos _ vin moklas, rogor

    gaaformos! es xom winaswar

    gansazRvruli da dagegmilia im kacis

    mier, romelsac qarTveli eris genocidi

    aqvs davalebuli...

    koba subelianic am araqarTuli

    xelisuflebis xuSturebis iseTive brma

    Semsrulebelia, rogoric sxvebi. mas

    eubnebian: SeSas ager Tbilisidan

    waiRebT, ugulava rom qalaqSi Wadrebs

    moWris, imas daurigebs ltolvilebs,

    fuls ki aq mogvitan da Cagvabarebo.

    soflis meurneobis ministrs moxsna

    rad unda, is ubralod molaybed yavT

    dabmuli am Tanamdebobaze. micemen fuls

    da etyvian: 2000 lari gadauxade glexs

    venaxis aCexvaSi da Tu kargad Seasruleb

    am saqmes, premiebsac gamogiwerTo. Tqven

    ki yviriT _ moxseniTo. ratom ar

    fiqrobT, rom mere imaze uares Sters

    daniSnaven?! Tqven ityviT, ai, ministrebi

    movxseniTo; miSa ki kvdeba siciliT

    (xom iciT rogori xiTxiTi icis).

    mokled, xelisufleba Tavisas

    mierekeba, Tqven ki Tqvensas mierekebiT

    da iseTi STabeWdileba mrCeba, rom

    sadRac, amerikaSi, erTi kacis mier

    dawerili scenaris mixedviT moqmedebT

    poziciaca da opoziciac!

    ai, ra aris Tqveni dRevandeli

    politikuri datvirTva!

    Tqven ki amtkicebT, opozicionerebi

    varTo!

    daiwyeT opozicioneroba mSier-

    mwyurvalebma, dRes ki gamodixarT

    yaenebiviT Tavdajerebulebi, SeiZineT

    manqanebi, ar iklebT sazRvargareT

    mogzaurobebs, firmebic Segiqmnes...

    RmerTma xeli mogimarToT, magram Cvens

    xarjze?

    dagvanebeT biZia Tavi, Cven Tavad

    mivxedavT Cvens gasaWirs!.

    Cven gvWirdeba WeSmariti mamuliS-

    vilebisagan darazmuli, qarTlis

    WirTan mebrZoli opozicia da ara

    qaraqucebi, romlebic ukanonobasTan

    brZolis farsis didostatebad iqcnen.

    nu gewyinebaT, Tu pirdapir getyviT:

    Zalian didi imedi gvqonda

    leiboristebis, baton Salvasi, magram

    Senc, is aRara xar rac iyav, batono

    Salva!

    Cvenc kargad viciT, rom

    “nacionalebi” da maTi lideri gul-

    mucels uxraven saqarTvelos, viciT

    rom xelisufleba savsea gamyidvelebiT,

    viciT, rom maTi ZiriTadi mizani

    qarTveli xalxis genocidia. rasac

    axorcieleben kidec saxelmwifoSi

    friad saeWvo sulieri da materialuri

    faseulobebis manevrirebis gziT!

    nuTu ver xedavT, rom Zalian gviWirs

    da sazogadoeba suls Rafavs?

    am senis winaaRmdeg medgari brZolaa

    saWiro, Tqven ki ganmartebiTi

    samuSaoebis iqiT aRar midixarT,

    dRedaRam gvixsniT _ vin rogoria, ras

    akeTeben, ras Wamen, ras iSeneben da ase

    Semdeg da ase Semdeg! Cven ki gvinda

    rogorme piridan gamovacaloT maT es

    arami lukma , magram Tqveni gadamkideebi

    brZolis gzas ver vxedavT!

    verc is gamigia, Cveni opozicia

    ratom ucxadebs nacionalebs sezonur

    brZolas da ratom gadaaqvs aqcenti

    saprotesto aqciebis gazafxulze

    mowyobaze. ramdenadac vici, sezonur

    brZolas soflis meurneobaSi

    sarevelebisa da im mRrRnelebis

    winaaRmdeg aCaReben, romlebic

    yvelafers iparaven da sakuTar

    soroebSi ezidebian. am TvisebebiT

    nacionalebi SeiZleba hgvanan kidec

    sarevelebsa da mRrRnelebs, magram

    maT sezonurad ki ara, gamudmebiT unda

    vebrZoloT. Tqven ki kalendarul

    gamodarebas elodebiT, rac sruliadac

    ar niSnavs politikur gamodarebas!

    Tqven ki isvenebT „Zalebis

    mosakrebad“, magram axla Cven gvkiTxeT:

    SimSilisagan xerxemalze kuWmimxmrebs

    gvaqvs ki dasvenebis ganwyoba?

    axla, rac Seexeba axlad Camo-

    yalibebul partia “saqarTvelos”!

    Cven am partiaSi vxedavT mxolod

    erT patiosan adamians – qalbaton

    nona gafrindaSvils... danarCenebma

    sasikeTod dasaxsomebeli veraferi

    gaakeTes!

    qalbaton nonas imedi gvaqvs, misgan

    mets moveliT! saWiroa mousminoT

    ubralo xalxs, im adamianebs, romelTac

    kargad ician Tu riT sunTqavs

    gaWirvebuli sofleli adamiani, ra

    aris saWiro maT gamosafxizleblad.

    aRarafers vambob gaCeCilaZesa da

    sxva angaJirebul politikosebze,

    romlebic gamoaSkaravdnen xelisuf-

    lebasTan vaWrobasa da samarcxvino

    garigebebSi!

    aucilebelia erovnuli winaaR-

    mdegobis centrebi dafuZndes

    raionebSi. jerjerobiT Tavs vikaveb

    sxva opoziciur partiaTa Sefasebebze,

    magram roca dro dadgeba, maTac vetyviT

    ramdenime “tkbil” sityvas.

    amitom, mivmarTav sruliad saqar-

    Tvelos mosaxleobas: saWiroa Seiqmnas

    Tvisobrivad da xarisxobrivad axali

    politikuri Zala, romelSic

    gaerTiandebian umwikvlo reputaciis

    mqone is adamianebi, romlebic ar arian

    SeniSnuli binZur saxelisuflebo

    garigebebSi.

    sxvagvarad, sasurvelis miRweva,

    SeuZlebeli iqneba!

    amitom, saWiroa vimoqmedoT!

    manamde ki, Tqven da sruliad

    saqarTvelos gilocavT aRdgomis

    brwyinvale dResaswauls!

    pensionerTa saxeliT

    papa iosebi

    2

    saxalxo moZraoba“samegrelo” da gazeTi“ilori” gilocaven aRdgomis brwyinvale

    dResaswauls!@

    sergei kremliovi

    beria _ XX saukunis

    saukeTeso menejeri

    Targmani roland jalaRaniasi4

    “iehj,eve”11

    dagvianebuli pasuxi

    baton gulbaT toraZesvis aRizianebs

    jvrebi da xatebi

    skolebSi?

    5

    2

    “rogor

    gasxvisda

    afxazeTi”guri otobaia

    8

    qriste aRsdgaqriste aRsdga!!

    ioseba papas umorCilesi

    saaRdgomo mimarTva qarTul

    opozicias!

  • ilori2 19-26 aprili 2011

    presis gayviTlebuli furclebi

    tim severini: “mjera legendaruli “oqros

    sawmisis” realobisa”

    meoce saukunis oTxmocian

    wlebSi (es werilic maSin daibeW-

    da _ “ilori”) Savi zRvis Cveni

    qveynis teritoriul wylebSi,

    aWaris dedaqalaq baTums

    mouaxlovda istoriuli saxel-

    wodebis mqone gemi _ “argo”.

    ganieri ialqani, romelzec fariTa

    da SubebiT aRWurvili elini

    meomrebi iyvnen gamosaxuli, zur-

    gis qars daskdomamde gaebera da

    warsulis realiebidan amozr-

    dili gemi swrafad uaxlovdeboda

    Cvens napirs.

    es xdeboda 33 saukunis Semdeg,

    im dRidan, roca kolxeTis napirs

    legendaruli argonavtebis gemi

    “argo” miadga da “oqros sawmisi”

    gaitaca kolxeTis mefis asul

    medeasTan erTad. “argos” meored

    Semosvlis dRe Rrubliani da

    qariani iyo, Sav zRvaze

    oTxbaliani Stormi daaqanebda

    saxlis simaRle talRebs. stum-

    rebis “argos” TiTqmis Sua zRvaSi

    Seegeba maspinZlebis gemi “amxana-

    gi” da ramdenime sakreisero iax-

    ta.

    pirvelad Tavgadasavlebis-

    maZiebel inglisel mogzaurebTan

    mivida qarTuli iaxta “kolxida”.

    misi gembanidan RrublebiT mox-

    averdebul ciskidurs Seaskda

    misasalmebeli feierverkebis

    mTeli wyeba, maTma ferebma da

    „vaSas“ amogrialebam daZabul

    garemos TiTqos saxe ucvala.

    _ fantastikuria! _ aRtacebiT

    wamoiZaxa “argos” kapitanma tim

    severinma, roca Seityo, rom mTeli

    es armada mis dasaxvedrad iyo

    mosuli, romlis mizans miTis

    sinamdviled dadastureba war-

    modgenda.

    Savgvremani, cisferTvaleba da

    wverebiani, mzeze magrad garujuli

    saSualo simaRlis mamakaci

    namdvilad mogvagonebda “Skipers”,

    rogorc tim severins mSobliur

    irlandiaSi uwodeben. igi xal-

    isiani RimiliT pasuxobda

    saqarTvelos teleradios Jur-

    nalistis Tengiz sulxaniSvilis

    SekiTxvebs, romelic erT-erTi

    pirveli avida “argos” gembanze.

    _ Cveni eqspediciis mTavari

    mizania miTiuri “argos” gzis

    gameoreba. moxaruli var, rom

    legendaSi moyvanili yoveli

    faqti dRemde dasturdeba! aris

    bevri ram saqarTvelos Taobaze,

    rac me msurs davazusto. CemTvis

    uaRresad mniSvnelovania qarTvel

    mecnierebTan Sexvedra, rac

    saSualebas momcems sabolood

    davadgino, rom ZvelberZnebis

    kolxeTSi mogzauroba aris re-

    aluri faqti da ara liriuli

    wiaRsvla. vimedovneb, rom qarTvel

    mecnierebTan Sexvedris Semdeg es

    hipoteza mTlianad dadasturde-

    ba.

    vidre es interviu mimdinare-

    obda, Cvens iaxta “amxanagze”,

    damxvedri xalxi napirze mouT-

    menlobisagan Relavda. maT Soris,

    visTvisac dro saswaulad gaiWima,

    imyofeboda cnobili qarTveli

    mecnieri, arqeologi batoni oTar

    lorTqifaniZe. jer kidev manamde

    _ 1984 wlis 15 marts mas lon-

    donidan werili gamougzavna,

    sadac auwyebda, rom polonur Ju-

    rnal “arqeologiaSi” gamo-

    qveynebulma misma werilma “adrean-

    tikuri periodis kolxeTi da

    misi kavSiri ZvelberZnul sam-

    yarosTan” gadaadgmevina es Tamami

    nabiji, raTa gahyoloda Zvel-

    berZeni argonavtebis gzas. “Tqven

    Tanamedroveobis udides mkvle-

    var-mecnierad xarT aRiarebuli

    da Cemi didi survilia SegxvdeT

    iq, sadac gaTxrebs awarmoebT! es

    kidev erTxel momcems imaSi dar-

    wmunebis saSualebas, rom realuri

    kavSirebi arsebobda mikenis

    saberZneTsa da imJamindel kolx-

    eTs Soris” _ swerda ingliseli

    mogzauri qarTvel mecniers.

    da, ai, es Sexvedra Sedga.

    _ Tqven Cemi ideis srulu-

    flebiani Tanaavtori xarT! _ eub-

    neba severini lorTqifaniZes da

    Tbilad xvevs xels mxrebze.

    Semdeg igi interesdeba, Tu ramdeni

    saaTis savalia vanamde da uamrav

    SekiTxvas iZleva “aia-qveynis

    Taobaze”.

    sayuradReboa, rom kolxeTamde

    gza CvenTvisac iseTive Zneli iyo,

    rogorc argonavtebisaTvis, magram

    mTeli es wvaleba Rirs imad, rom

    Cven fasdaudebel masalebs

    movipovebT. piradad me mimaCnia,

    rom kolxeTi ZvelberZnebis yu-

    radRebas iqcevda ganviTarebuli

    metalurgiiT da maRali donis

    mediciniT, romelic mxatvrulad

    asaxulia magiuri medeas saxiT.

    gana swored aqedan ar modis

    sityva “medicina”? homerosis ukv-

    dav literaturul nawarmoebSi

    realuria sxva faqtebic, Tundac

    is, rom RamiT mezRvaurebs esmodaT

    sirinozTa galoba. Cvenc Cagvesma

    es xmebi, roca erT-erT napirTan

    sasmel wyals viRebdiT.

    tim severini, iuri senkeviCi da

    “argos” ekipaJis wevrebi iaxta

    “amxanagze” gadmodian, argos

    niCbebs ki qarTveli niCbosnebi

    iWeren, romelTac Tavkacobs cno-

    bili qarTveli sportsmen

    vladimer beraia.

    male iwyeba vrceli pres-kon-

    ferencia. didi survili gvaqvs

    masSi monawileobis, magram qalaq

    baTumSi migveCqareba, raTa

    droulad gadavagzavnoT

    Sesabamisi informacia redaqciaSi.

    “argos” silueti TandaTan uCi-

    nardeba Savi zRvis siTalxeSi.

    axali “argo” ki foTisaken

    mieSureba, rionis xeobaSi

    Sesasvlelad, sadac gadioda misi

    legendaruli winamorbedis

    marSruti. mas Tan gahyva mravali

    adamianis fiqri, ronelic am mogza-

    urobas ukavSirdeba: “marTlac

    Rirs imisaTvis cxovreba, raTa

    dadgindes _ homerosis qmnileba

    legendaa Tu lamazi realoba”!

    21 ivliss Catarda preskonfer-

    encia. “raoden bevri xalxis

    TavSeyrili”! _ es fraza tim sev-

    erins ramdenimejer wamoscda

    kolxeTSi, radgan marTlac didi

    iyo qarTuli sazogadoebis in-

    teresi ucxoeli mogzaurebis da

    maTi motivebis mimarT.

    foTis navsadguri, gemsadgomebi

    da sazRvao sadguris teritori-

    aze xalxi veRar eteoda. bevri

    maTgani portTan axlos mdebare

    sacxovrebeli korpusebis saxu-

    ravebidan akvirdeboda aq gan-

    viTarebul movlenebs. tim sev-

    erinis Camosvla imiTac iyo mis-

    asalmebeli, rom man interesi gau-

    RviZa qarTul sazogadoebas misi

    samSoblos Soreuli warsulisad-

    mi, romelic araerT lamaz da

    saintereso furcels moicavs. es

    ki aucilebelia, radgan ar arse-

    bobs momavali warsulis gareSe.

    is rac xdeba dRes, fasdaudebel

    samsaxurs gauwevs saqarTvelos

    momaval Taobebs, kidev ufro Seay-

    varebs maT samSoblos! mokled,

    gmiruli suliskveTebis mqone in-

    gliselis tim severinis inicia-

    tiva katalizatorad eqca sru-

    liad saqarTvelos, rac aSkarad

    gamovlinda Zvirfasi stumrebis

    daxvedris adgilze _ qalaq foT-

    Si.

    magram manamde iyo kidev erTi

    Sexvedra da isic gasaocari! es

    moxda sabWoTa iaxta “amxanagis”

    gembanze, sadac tim severini Tavis

    erTgul TanamgzavrebTan erTad

    gadavida gafarToebul preskon-

    ferenciaSi monawileobis misaRe-

    bad. erTianad gakrialebuli gem-

    bani da darbazi marTlac SesaniS-

    navi adgili gaxldaT maRali

    stumrebis misaRebad.

    tim severins pirveli SekiTxva

    dausves:

    _ ra mogcaT Tqven am adgilebis

    moxilvam? ra samomavlo gegmebs

    ukavSirebT am mogzaurobas da

    apirebT Tu ara momavalSi mec-

    nieruli kvlevebis gagrZelebas?

    _ saqarTvelo, CemTvis, upirve-

    lesad, STabeWdilebaTa piks war-

    moadgens! istoriisa da arqe-

    ologiis kuTxiT me aq uamravi

    saintereso da Sedegiani Sexvedra

    melodeba!

    _ Tqveni mogzauroba sportia

    Tu garToba?

    _ CemTvis es, upirvelesad, mec-

    nierul Rirebulebas warmoadgens.

    rac Seexeba Cems ekipaJs, maT sx-

    vadasxva motivebi aqvT.

    Tavgadasavlebis siyvaruli da

    sakuTari Tavis gamocda

    eqstremalur situaciebSi. axal

    adgilebSi mogzaurobis survilic

    didia.

    _ ra kriteriumebiT SearCieT

    ekipaJi?

    _ me msurs aRmovaCino TiToeul

    maTganSi iumoris grZnoba, sulis

    simtkice, uSiSroba, Rirsebis

    grZnoba, moTminebis unari, Sromis-

    moyvareoba...

    _ mogviTxreT maT Sesaxeb!

    _ Tan maxlavs 14 irlandieli

    da ingliseli. maT Soris aris

    ori eqimi, romlebic, RvTis

    madliT, jerjerobiT usaqmod ar-

    ian. arian studentebi, muSa-mosam-

    saxureebi, mokled, metad saintere-

    so sazogadoebas movuyare Tavi,

    romlebic erTmaneTTan ukve mego-

    broben. sxvagvarad warmoud-

    genelia udumal, Soreul da xan-

    grZliv mogzaurobaSi wasvla.

    saberZneTis wylebSi gvexmarebod-

    nen berZeni niCbosnebi, TurqeTis

    wylebSi _ Turqi sportsmenebi,

    axla ki qarTvelebi gvexmarebian.

    amitomac Rirs mogzauroba! Tanac,

    istoriamdeli iasonis gem “argos”

    gzis gameoreba saerTaSoriso

    proeqtia.

    _ riTi gansxvavdeba Tqveni

    mogzauroba tur heierdalis

    mogzaurobisagan?

    _ me Tavs mis mimdevrad miviCnev.

    misma “kon-tikma” wamaqeza

    saimisod, rom Semeqmna pirveli

    tyavgadakruli navi “brendani”.

    gansxvaveba mxolod Cvens mec-

    nierul miswrafebebSia. CemTvis

    mTavaria movaxdino ama Tu im mi-

    Tis, an legendis rekonstruqcia

    da myarad davarwmuno xalxi mis

    realobaSi. bevrma SeiZleba isic

    ki ar icis, rom iasonis “argo”

    kacobriobis istoriaSi pirveli

    xomaldia, romelsac sakuTari sax-

    eli erqva.

    _ da kidev erTi xumrobiT

    dasmuli kiTxva: Tu Tqven iasoni

    xarT, xom ar apirebT medeas mo-

    tacebas?

    _ mec xumrobiT gagcemT pasuxs:

    vnaxoT, cxovrebaSi yvelaferi xde-

    ba!

    _ da kidev, msoflios mecnierTa

    didi nawili sadavod miiCnevs im

    faqts, rom mikenis epoqis berZnebs

    SeeZloT gemiT emogzauraT kolx-

    idamde. garda arsebuli miTisa,

    ra aZlierebs Tqvens hipotezas

    am sakiTxTan dakavSirebiT?

    _ qarTvel mecnierTa, upirve-

    lesad ki baton oTar lorTqi-

    faniZis aRmoCenebi!

    _ kolxeTSi Tavisi eqspediciiT

    batonma tim severinma kidev erTx-

    el daamtkica, rom adreuli an-

    tikuri xanis berZnebs Tavisuflad

    SeeZloT moeRwiaT Cvenamde! _

    ganacxada preskonferenciis dasas-

    ruls batonma oTar lorTqi-

    faniZem.

    preskonferenciis dasrulebis

    Semdeg “argo” rionis xeobaSi Se-

    vida da mogzauroba ganagrZo. ab-

    soluturad veTanxmebiT in-

    gliseli mogzauris tim severinis

    gamoTqmas eqspediciis Taobaze,

    rom es gaxldaT “gmirebis turne

    Soreul warsulSi”!

    T. mamalaZe,z. safraziani,

    “saqinformis” specialuri

    korespondentebi

    gazeT “iloris” komentari _rogorc viciT, adre “odisevsis”

    msgavsad, homerosis meore nawar-

    moebi “iliadac” legendad miaCn-

    daT mecnierebsa da mkvlevarebs,

    vidre cnobilma germanelma mkvl-

    evarma henrix Slimanma ar gaTxara

    babilonSi (axlandel eraySi) mde-

    bare hisarliyis mTa da dokumen-

    turad ar daadastura istori-

    amdel qalaq troas arseboba.

    swored maSin iqcnen realur

    pirovnebebad manamde legendarul

    personaJebad miCneuli mefe pri-

    amosi, misi memkvidreebi heqtori

    da parisi, pirmSvenieri elene,

    aqilevsi da sxvebi. istoriuli

    faqtia isic, rom samSoblodan

    gadaxvewili medea SesaniSnavi

    mkurnali da deda gaxldaT da

    rom misi Svilebi gamxecebulma

    korinTelebma taZris sakurTx-

    evelTan dakles. xuTasi wlis

    Semdeg, am samaradiso samarcxvino

    laqis CamosaSoreblad korin-

    Telebma 5 talanti oqro (daax-

    loebiT 200 kilogrami) uboZes

    qrTamad qalTmoZuleobiT cnobil

    ZvelberZen dramaturg evripides,

    raTa mas ubeduri dedisaTvis

    daebralebinaT sakuTari Svilebis

    sikvdili. dRemde dadis usamarT-

    lod Seuracxyofili kolxi

    dedis aCrdili dedamiwaze da

    samarTals elodeba.

    isic faqtia, rom dRes, yoveli

    wvimis mosvlis Semdeg, vanis

    naqalaqarze niaRvari uamrav

    Zvelebur oqros nivTebs da sx-

    vadasxva artifaqtebs gamoitans

    xolme, rac imis mimaniSnebelia,

    rom es adgili odesRac maR-

    alkulturuli civilizaciis cen-

    tri iyo. bunebrivia, pirvel rigSi

    am sakiTxiT saqarTvelos xelisu-

    fleba unda dainteresdes da saxs-

    rebi gamohyos kvlevisaTvis, raTa

    wavawydeT imis damadasturebel

    istoriul sabuTebs, rom berZnebi

    kolxeTSi Camovidnen ara cxvris

    saqalamne tyavis wasaRebad, aramed

    im civilizaciasTan saziareblad,

    romliTac maSin dedamiwis

    zurgze ganTqmuli gaxldaT

    kolxeTi. magram, samwuxarod,

    saqarTvelos somxur xelisufle-

    bas, romelic amtkicebs, rom

    saqarTvelos istoria 2003 wlidan

    iwyebao, aseve qarTul gvar-sax-

    elebs amofarebul axverdovebsa

    da sxva ujiSoebs didad ar ain-

    teresebT im mtkicebulebebis

    moZieba, rom civilizacia swored

    kolxeTidan iwyeba da ara

    araratis mTidan. da es maSin,

    roca “istoriis mamad” wodebuli

    herodotes mtkicebiT, kavkasia

    kolxTa beWebze idga, somxebi ki

    aq arcerT istoriul wyaroebSi

    ar moixsenienebodnen. es ar

    gaxlavT “antisomxuri isteria”,

    rogorc amas ruseTis zogierTi

    sainformacio wyaroebi uwodeben.

    es gaxlavT obieqturi pasuxi im

    siyalbis mTesvelebisadmi, vinc

    kolxeTis da sruliad saqarTve-

    los istoriuli mniSvnelobis

    dakninebas cdiloben!

    ise, CvenSi darCes da, sakuTar

    Tavs mainc unda davusvaT erTi

    friad arasasiamovno SekiTxva:

    varT ki medeasTana, firosmanisTana

    da terenti granelisTana geniose-

    bis Rirsi, Tu maT verc sic-

    ocxleSi mivagebT saTanado pativs

    da verc sikvdilis Semdgom, radgan

    ar viciT maTi saflavis adgilebi.

    mere ki gvwyins, roca somxebi

    usindisod amtkiceben, egeni somxe-

    bi iyvnen, Torem qarTvelebi ase

    udierad ar moepyrobodneno.

    sasaciloa, satireli rom ar

    iyos: rom ar Camosuliyo

    poloneTidan mkvlevari vadbol-

    ski, qarTvelebs erTad Tavmoyrili

    ar gveqneboda Cveni heraldikuri

    simbolika da sagvareulo niSan-

    Rerbebi, da rom ar Camosuliyo

    igive poloneTidan zdaneviCi, Sei-

    Zleba saerTod ar gvcodnoda

    dRes, rom qarTvelebs gvyavda ge-

    nialuri mxatvari niko firos-

    mani!

    uRrmesi madloba maT, qarTvel

    xalxze gaweuli esoden didi am-

    agisaTvis, magram, Cven rodemde

    unda viyoT sxvebis imedze?

    did madlobas vuxdiT Cvens

    afxaz megobrebs galidan, rom-

    lebmac “argos” eqspediciazemasalebi mogvawodes!

    roland jalaRania,Jurnalisti,

    sapatio doqtori

    aSS-is sax-elmwifo depar-

    tamentisangariSi

    saqarTvelos mTavroba ar

    eTanxmeba saqarTveloSi

    adamianis uflebaTa dacvis

    Sesaxeb aSS-is saxelmwifo

    departamentis angariSis

    zogierT nawils. Tumca is

    „sayuradRebo da

    mniSvnelovania“, – ganacx-

    ada sagareo saqmeTa min-

    istris moadgile nino

    kalandaZem 11 aprils. „ar

    dageTanxmebiT im nawilSi,

    rom [angariSi] aris mx-

    olod kritikuli“, – upa-

    suxa man brifingze dasmul

    SekiTxvas „sakmaod kri-

    tikuli“ Sefasebebis

    Sesaxeb. „es angariSi, aseve,

    asaxavs da miesalmeba im

    progress, romelsac

    saqarTvelom miaRwia

    gasuli wlis gan-

    mavlobaSi“. „amave dros,

    CvenTvis kritikac misaRe-

    bia. dasmuli sakiTxebis

    didi nawili [aSS-Tan] Cveni

    TanamSromlobis far-

    glebSi regularulad

    ganixileba“, – aRniSna man.

    Tumca man xazgasmiT aR-

    niSna, rom „angariSSi aris

    nawilebi, romelTac Cven

    ar veTanxmebiT“. misi

    TqmiT, sxva qveynebze

    analogiur angariSebTan

    SedarebiT, saqarTvelos mi-

    marT Sefasebebi „aris

    udavod Zalian progre-

    suli“.

    saakaSvilis ad-ministracia

    maTias huterisgancxadebis ko-mentirebas ar

    apirebs

    qarTul presaSi

    gavrcelda informacia

    imis Sesaxeb, rom prezi-

    dentma saakaSvilma parla-

    mentSi sityviT

    gamosvlisas icrua, roca

    ganacxada, rom „FinancialTimes“-ma saqarTvelo №1reformatorad aRiara.

    „saerTaSoriso gamWvirval-

    oba – saqarTvelos“ warmo-

    madgenelma maTias huterma

    sagangebo statiiT

    saqarTvelos №1 reforma-

    torad aRiareba uaryo,

    romlis mtkicebiT, „msgavsi

    statia „Financial Times“-Siarasodes gamoqveyneb-

    ula“.„gazeTSi mxolod

    reklama daibeWda, romel-

    Sic qarTulma mxarem 100

    aTasi girvanqa sterlingi

    gadaixada“, – aRniSna

    huterma statiaSi.

    saqarTvelos prezidentis

    administracia huteris

    gancxadebas absurdulad

    miiCnevs da komentars ar

    akeTebs „am tipis absur-

    dul gancxadebaze Cven, ro-

    gorc wesi, komentarisagan

    Tavs vikavebT“, – ganacxada

    12 aprils gamarTul

    tradiciul brifingze

    prezidentis presspikerma

    manana manjgalaZem. asea,

    roca simarTle Tvalebs

    wvavs, aseTi simarTle cru-

    pentelebs ar uyvarT, ma-

    gram isic faqtia, rom

    sicrue advili

    gamosaaSkaravebelia. es

    rom erTaderTi sicrue

    iyos, ra gviWirda, magram

    saakaSvils xom mTeli

    Tavisi saprezidento

    strategia sicruesa da

    xalxisaTvis TvalebSi

    nacris Seyraze aqvs age-

    buli.

    axali “argo“ axal kolxidaSi

  • ilori 319-26 aprili 2011

    vis aRizianebs jvrebi da xatebi skolebSi? religiuri atributikis

    problemam sajaro skolebSi

    kvlav aqtualoba SeiZina.

    danamdvilebiT cnobili ar

    aris, Catarda Tu ara TaTbiri

    ganaTlebis saministroSi, sadac

    direqtorebis kabinetebidan

    jvrebis da xatebis gatanis

    aucileblobaze miuTiTes, ar

    arsebobs dadasturebuli in-

    formacia imis Taobaze, hqonda

    Tu ara adgili am sakiTxTan

    dakavSirebul incidents erT-

    erT skolaSi, Tumca es bun-

    dovani cnobebic ki sakmarisi

    aRmoCnda imisTvis, rom Tema

    qarTul, Semdeg ki ucxour

    sainformacio saSualebebSi

    moxvedriliyo da sazogadoe-

    bisTvis gansjis sagnad

    qceuliyo, rac mkafiod mianiS-

    nebs imaze, rom sazogadoeba

    religiasTan dakavSirebuli

    sakiTxebis mimarT Zalze

    mgrZnobiarea.

    es, saqarTveloSi bolo

    wlebis ganmavlobaSi gan-

    viTarebuli brZolis erT-erTi

    epizodia, romelSic erT mxares

    mzardi religiuroba da yove-

    live tradiciulisken ltolva

    axasiaTebs, rac Tavis mxriv

    warmoadgens mis reaqcias gare-

    mos mzard antihumanurobaze,

    xolo meore mxares- sazoga-

    doebis cnobierebis saswrafo

    da radikaluri sekularizaci-

    is survili. orive mxares ganx-

    ilul sakiTxTan dakavSirebiT

    sakmaod moculobiTi argu-

    mentacia da qveynis momavlis

    gansxvavebuli xedva aqvs. Tum-

    ca, albaT, saWiroa dafiqreba

    imaze, Tu ra Sedegi SeiZleba

    moitanos dapirispirebis am

    konkretulma epizodma.

    amisTvis, albaT, sasargeblo

    iqneba ganvixiloT is proce-

    sebi, romelic ramdenime welia

    italiaSi mimdinareobs, romel-

    ic cnobili politikosis masi-

    mo d’alemos sakmaod zusti

    gansazRvrebis Tanaxmad ,,saero,

    magram uaRresad kaTolikuri

    saxelmwifoa”. yovelive 2002

    wels daiwyo, rodesac qalaq

    abano-termaSi mcxovrebma

    wyvilma ganacxada, rom jvarcma

    saklaso oTaxSi, xels uSliT

    Svilebi ,,Tavisuflebis

    suliskveTebis” Sesabamisad

    aRzardon. mas Semdeg, rac

    italiis sasamarTlo instan-

    ciebma, uzenaesi sasamarTlos

    CaTvliT sarCelis dakmay-

    ofilebaze uari uTxres, stras-

    burgis adamianis uflebaTa

    evropis sasamarTlos mimarTes,

    romelmac gasuli wlis noem-

    berSi gadawyvita, rom italiis

    xelisuflebam skolebidan

    jvrebis gatana unda uzrunve-

    lyos. romSi myisve gaacno-

    bieres ra vnebaTaRelva Sei-

    Zleba mohyves amas da es

    gadawyvetileba gaasaCivres,

    saqmis meore ganxilva ama wlis

    30 ivniss daiwyo da, savarau-

    dod, 2011 wlis dasawyisSi das-

    ruldeba. yovelive amas ital-

    iaSi Semdegi procesebis gan-

    viTareba mohyva: adgilobrivma

    municipalitetebma da sazoga-

    doebrivma organizaciebma dai-

    wyes didi raodenobis jvar-

    cmebis SeZena da maTi gagzavna

    skolebSi, universitetebsa Tu

    saavadmyofoebSi, maRaziebis da

    kafeebis bevrma mepatronem re-

    ligiuri atributika yvelaze

    TvalsaCino adgilas gamofina.

    bevri jvarcma uSualod

    skolebis siaxloves daidga.

    ,,Cven Ria varT yvela re-

    ligiisTvis, amaze miuTiTeben

    meCeTebi, sinagogebi da protes-

    tantuli eklesiebi Cven

    qalaqebSi,- werda italieli

    publicisti alesandra paoli-

    ni am vnebaTaRelvasTan

    dakavSirebiT,- magram upirve-

    les yovlisa kaTolikuri

    qveyana varT da Cven fesvebze

    uari ar unda vTqvaT. darw-

    munebuli var, rom qveyana,

    romelic kargavs an iviwyebs

    Tavis tradiciebs, gadaiqceva

    qveyanad istoriis gareSe da

    Sesabamisad momavlis gareSe.”

    italieli mimoxilvelebi

    aRniSnaven, rom im SemTxvevaSic

    ki (rac dRes warmoudgeneli

    Cans) Tu italiis mTavroba

    iZulebuli gaxdeba strasbur-

    gis sasamarTlos gada wyve -

    tilebas daemorCilos, uamravi

    jvarcma myisve gaCndeba skolis

    Senobebidan ramdenime metrSi

    da brZola jvarcmis skolebSi

    dabrunebisTvis sayovelTao-

    erovnul xasiaTs miiRebs.

    am istoriidan saqarTvelos

    xelisuflebam, kerZod ki

    ganaTlebis saministrom, albaT,

    Sesabamisi daskvnebi unda

    gamoitanos imisTvis, rom

    vnebaTaRelva religiur ni-

    adagze Tavidan aicilos. maT,

    albaT, gansakuTrebuli

    sifrTxile unda gamoiCinos,

    radgan mcire incidentsac ki

    SeiZleba sazogadoebis mkve-

    Trad uaryofiTi reaqcia mo-

    hyves. rac mTavaria, am reaqciis

    formebis amocnoba dRes sak-

    maod rTulia da man xelisu-

    flebis imijs, iseve rogorc

    zogadad misi poziciebs Sei-

    Zleba Zalze seriozuli dar-

    tyma miayenos.

    uaxloes momavalSi Cven

    SesaZlebloba gveqneba vix-

    iloT Tu ra midgomas airCevs

    xelisufleba am sakiTxTan

    dakavSirebiT da, Sesabamisad,

    gamovitanoT daskvna imis

    Taobaze Tu ra motivebi dgas

    misi moqmedebebis ukan da ra

    saboloo miznis miRwevas

    cdilobs is.

    a. xidiSvili

    samwuxarod, saqarTvelos wignis

    Taroze aSkarad ar SeiniSneba im

    politikuri literaturis moZaleba,

    romelSic obieqturad iqneba gaSuqe-

    buli saqarTveloSi dRes arsebuli

    savalalo politikuri mdgomareoba,

    rac yvela Cavardnisa da siborotis

    qvakuTxeds warmoadgens. drodadro

    Tu gamova broSurad “nacionalebis”

    mier moqrTamul-Tavmoqonili saerTa-

    Soriso sadamkvirveblo organizaci-

    aTa kvlevis Sedegebi, sadac, rogorc

    wesi, yvela parametrebSi isev da isev

    saqarTvelos damaqcevari “na-

    cionalebi” da maTi beladi lider-

    oben! amitom, didad gagvaxara

    axalgazrda qarTveli politologis

    baton zurab jamburias wignis xilvam,

    romelic sami publicisturi werilis-

    agan Sedgeba: “rogor movigoT

    arCevnebi, anu...”, “politikuri partiis

    Sesaxeb” da “saarCevno “beladomania”

    Tu politikuri miTologia”.

    wignis lamaz garekanze gamotanilia

    dalai-lamas Tenzin giaTsos

    sityvebi: “politika ki ar aris

    binZuri, aramed kacobriobis poli-

    tikuri kulturis donea Zlier da-

    bali da swored amitomac, sufTa

    zraxvebi, maRali idealebi da keTil-

    Sobiluri miznebi damaxinjebul saxes

    iReben politikaSi”.

    wignis avtori batoni zurab jam-

    buria 1985 wels daibada martvilis

    raionis sofel gaWedilSi. 2007 wels

    daamTavra iv. javaxiSvilis saxelobis

    Tbilisis saxelmwifo universitetis

    soxumis filialis social-politikur

    mecnierebaTa fakulteti politolo-

    gis specialobiT. aRniSnuli wigni ba-

    toni zurabis pirveli fundamenturi

    naSromi gaxlavT.

    wignis sawyis publicistur naS-

    romSi, romelic politikosis imijTan

    dakavSirebul problemebs eZRvneba, aR-

    niSnulia, rom “masobriv SegnebaSi spe-

    cialurad Camoyalibebuli miTi,

    simbolizmi xels uwyobs informaciis,

    kandidatis imijis ukeT gagebas, aRqmas

    an sazogadoebis “dapyrobas”. imijidan

    miTze gadasvla erTi imijis meore im-

    ijTan SexamebiT xorcieldeba. maso-

    briv SegnebaSi igi gaazrebulad unda

    iqnes winaswar kodirebuli. iseve, ro-

    gorc es xdeboda 2003 wlis 2 noembris

    winasaarCevno kampaniis dros da rev-

    oluciis Semdgom periodSi nino bur-

    janaZis mimarT. TiTqos is “hgavda”

    Tamar mefes da amitom gaxdeboda

    “eris lideri” mefe-Tamaris msgavsad

    da “gadaarCenda” saqarTvelos. misi

    Sedareba Tamar-mefesTan, im mefesTan,

    romelic eris saTayvanebeli da siw-

    mindis simboloa, xels uwyobda qalba-

    ton nino burjanaZis Sesaxeb msje-

    lobis dawyebas da misi pirovnebiT

    dainteresebas. realurad ki Tamar

    mefe gmiri qarTveli mefea, magram nino

    burjanaZe warsulSi arc gmiri

    yofila da arc ucdia, rom gmiri gamx-

    dariyo. Tumca, am meTodma imuSava da

    igi Cvens sazogadoebaSi maRal reit-

    ingsac inarCunebda, garkveuli drois

    ganmavlobaSi”.

    am frazas mosdevs konkretuli gan-

    sja imis Taobaze, rom politikosis

    imiji emyareba pirad maxasiaTebleb-

    sac: ojaxi, bavSvebi, warsuli, hobi, cx-

    ovelebi da a.S. aq mTavari politikuri

    realiebi ar aris, radgan sazogadoe-

    bas ar ainteresebs politikosi _ mx-

    olod abstraqtuli obieqti, aramed

    cocxali adamiani, romelsac andobs

    Tavis beds, amitom masze yvelanairi in-

    formacia ainteresebs. dRes ki, sazoga-

    doeba, samwuxarod, veraviTar

    damaimedebel informacias ver iRebs

    verc yvelas gamabezrebel poziciaze

    da verc masTan “mebrZol” fsevdopozi-

    ciaze!

    broSuris avtori dawvrilebiT gan-

    martavs, rom saarCevno kompaniis dros

    kandidatis (partiis) poziciuri imi-

    jis formireba da gamoyeneba

    arCevnebSi warmatebis miRwevis da ele-

    qtoratis mozidvis ganmsazRvreli

    faqtoria, radgan amomrCevelTa umete-

    soba ar icnobs kandidatebs, ara aqvs

    masTan pirovnuli urTierTobis Sesa-

    Zlebloba, ris gamoc isini (amom-

    rCevlebi) am ukanasknelTa simbolur

    warmodgenaze, anu Seqmnil imijze rea-

    gireben. amitom, arCevnebSi kandidatis

    warmatebis “formula” sworad Camoy-

    alibebuli imiji xdeba.

    albaT arCevnebis totalurad gayal-

    bebiT, ZalmomreobiTa da politikuri

    meqanizmebis gauTavebeli JonglirebiT

    gamorCeuli viTom qarTveli „na-

    cionalebi“ adre Tu gvian mixvdebian,

    rom arCevnebi nebismier saxelmwifoSi

    demokratiulobis, xalxis nebis gamox-

    atvis mZlavri instrumentia (yoveli

    SemTxvevisaTvis, amgvari unda iyos!).

    igi politikuri procesebis Semad-

    geneli nawilia, romelic saSualebas

    aZlevs subieqts, mosaxleobis mxardaW-

    erisa da ndobis votumis gamocxadebis

    Sedegad arCeul iqnas aRmasrulebel,

    sakanonmdeblo, adgilobrivi TviTm-

    marTvelobis da sxva organoebSi sx-

    vadasxva xelmZRvanel Tanamdebobaze,

    xolo moqalaqeebs _ gamoxaton saku-

    Tari neba deputatobis ama Tu im kan-

    didatis sasargeblod.

    saarCevno taqtikis sistemaTa ganxil-

    visas avtori gansakuTrebul yu-

    radRebas uTmobs konkurentebis

    zegavlenas saarCevno procesebze.

    amitom, igi aucileblad miiCnevs

    konkurentebis Seswavlas, maTi Sesa-

    Zleblobebis, Zlieri da susti mxaree-

    bis, SesaZlo socilauri bazis, maTi

    kampaniis savaraudo strategiis da

    gamoyenebuli xerxebis, aSkara da

    faruli finansiuri da informaciuli

    SesaZleblobebis gamovlenas da sxva

    sakvanZo sakiTxebs. sasurvelia

    dadgindes Tu savaraudod romeli

    politikuri Zala uWers mxars

    konkurents finansurad da pilitiku-

    rad. boSuris am nawilSi calke Tave-

    badaa gamoyofili iseTi mniSvnelovani

    winasaarCevno faqtorebi, rogoricaa

    „spindoqtori“, „slogani“, „masobrivi

    sainformacio saSualebani“, „poli-

    tikuri reklama“ da „kandidatis iden-

    tificireba“. broSuraSi aseve calke

    Tavi aqvs daTmobili politikuri imi-

    jis formirebas saarCevno kompaniis

    dros, kerZod _ ucxoeTis gamocdile-

    bas. konkretuladaa miTiTebuli imi-

    jis formirebisas kandidatis

    xazgasasmeli maxasiaTeblebi: pir-

    dapiroba, Sromismoyvareoba, gulwr-

    feloba, siZliere, Tavdajerebuloba,

    gambedaoba da a.S. (rac dRes sruliad

    atrofirebuli aqvT qarTvel „na-

    cionalebsa“ da maT „netarRimilian“,

    masisadmi cinikuri damokidebulebiT

    gamorCeul belads).

    amrigad, broSuris es qveTavi imis

    daskvnis gakeTebis saSualebas gva-

    Zlevs, rom kandidatis (partiis) imijs

    saarCevno kampaniis dros gadamwyveti

    mniSvneloba eniWeba, radgan swored

    misi zemoqmedebis siZlierezea

    damokidebuli efeqturi saarCevno kam-

    paniis Catareba da warmatebis miRweva.

    samwuxarod, yovelive es gaTvlilia

    normalur saarCevno atmosferoze da

    ara, jer SevardnaZis „moqkavSirisa“ da

    Semdeg saakaSvilis „nacionalebis“

    mier qarTvel xalxze Tavsmoxveul

    siyalbeze, romelic yvela donis

    saarCevno garemos gaTaxsirebisken

    aris mimarTuli. gasaocari amaSi

    araferia _ TavianTi mmarTvelobis

    oclian samarcxvino epoqaSi Sevard-

    naZes da mis politikur memkvidreebs

    imdeni danaSauli aqvT Cadenili, rom

    gamoaSkaravebis SemTxvevaSi sasamarT-

    los winaSe mouwevT wardgoma. amitom

    ar eTmobaT maT maRali postebi da

    yovel saZraxis saqmeze aweren xels im

    Zalauflebis SesanarCuleblad, rom-

    lis meSveobiT miliardobiT Tanxa da

    qoneba daagroves. xalxis yvlefisa da

    gaRatakebis xarjze, ukve „de iured“

    „saimedod“ dakargul ZirZvel qarTul

    teritoriebze rom aRaraferi vTqvaT,

    rac aseve maTi binZuri saidumlo

    garigebebis Sedegia.

    aseve sainteresoa baton zurab jam-

    burias wignis meore nawili, sadac

    saubaria politikuri partiebis arsisa

    da raobis Taobaze.

    avtoris mtkicebiT politikur Teo-

    riaSi didi yuradReba eTmoba poli-

    tikuri partiis arsis dadgenas. Sua

    saukuneebidan moyolebuli mravali

    mecnieri, cdilobda gaerkvia partiis

    arsi da moeca misi zusti

    gansazRvreba. es albaT arcaa

    gasakviri, radgan Sua saukuneebis miwu-

    rulidan partiebi politikuri cxovr-

    bis erT-erTi (Tu mTavari ara)

    mamoZravebeli Zala gaxda. sazogadoe-

    bis garkveul politikur jgufebad,

    nawilebad (partiebad) dayofam da sax-

    elmwifo Tu sazogadoebriv saqmi-

    anobaSi partiebis monawileobam xeli

    Seuwyo pluralisturi urTierTobe-

    bis ganviTarebas. wignis am nawilSi

    dawvrilebiTaa garCeuli parto-

    genezisi, anu partiaTa warmoSobis da

    ganviTarebis procesi, politikuri par-

    tiis funqciebi, politikuri partiebis

    tipebi da partiuli sistemebi da askv-

    nis, rom partiuli sistemis efeqturo-

    bis Sefasebis erTiani standarti

    msoflioSi ar arsebobs da amitomac

    yvelaferi fardobiTia.

    aseve, dainteresebuli mkiTxvelis

    did interess iwvevs aRniSnuli wignis

    mesame publikacia „saarCevno „belado-

    mania“ Tu politikuri miTologia“,

    sadac dawvrilebiTaa ganxiluli sx-

    vadasxva politikuri subieqtebis mier

    SemoTavazebuli saqarTvelos sax-

    elmwifos mmarTvelobis formis „samo-

    mavlo“ mowyobis modelebi. es Tavi

    wignis Semajamebeli nawili gaxlavT,

    radgan pasuxs iZleva wignis gacno-

    bisas wamoWril sxvadasxva SekiTxve-

    bze.

    saxalxo moZraoba „samegrelo“ da

    gazeTi „ilori“ guliTadad ulocaven

    axalgazrda politologs am Semo-

    qmedebiT warmatebas da imedovneben,

    rom batoni zurab jamburia gaa-

    grZelebs nayofier kvlevas politikis

    dargSi da kvlavac gaaxarebs dain-

    teresebul auditorias axali naS-

    romebiT.

    P.S. mokle xanSi Cveni gazeTi mk-

    iTxvelebs mivawvdiT zurab jam-

    burias aRniSnuli wignis srul

    versias.

    roland jalaRania,

    sapatio doqtori

    qarTuli politikuri literaturis mSveneba

  • am marTlac udidesi proeqtis av-

    tor-Semoqmedebis Canafiqris ganxor-

    cielebaSi yovelwliurad monawileob-

    da saqmiani adamianebisagan Semdgari

    urTulesi qseli, romelSic CarTuli

    iyvnen:

    _ aTeulobiT adamiani, romlebic

    ideis yoveli mimarTulebis ZiriTadi

    generatorebi iyvnen;

    _ aseulobiT adamiani, romlebic

    Znelad Tu Seicvlebodnen vinmeTi da

    romlebic muSaobdnen ZiriTadi ideis

    xorcSesxmaze da Tavadac qmnidnen

    sakuTar ideebs;

    _ aTasobiT adamiani, romlebic erT-

    gul samsaxurs uwevdnen meore kate-

    gorias mikuTvnebul specialistebs,

    dabolos aseul aTasobiT teqnikosebi

    da specialuri sakonstruqtoro bi-

    uroebSi, samecniero-kvleviT insti-

    tutebSi, qarxnebsa da mSeneblobebze

    dasaqmebuli specialist-muSebi, rom-

    lebic konkretul miTiTebebs as-

    rulebdnen da muSaobdnen mkacrad

    formulirebuli davalebebiT.

    magram mTeli es samuSao warmatebiT

    mimdinareobs maSin, roca mas hyavs WeS-

    mariti lideri. beria swored aseTi

    lideri iyo. uranis problemasTan

    dakavSirebuli yvela mniSvnelovani

    dokumenti, romelic gamodioda ssrk

    ministrTa sabWos gankargulebis saxiT,

    xelmowerili iyo stalinis, rogorc

    ssrk ministrTa sabWos Tavmjdomarisa

    da berias, rogorc ministrTa sabWos

    Tavmjdomaris moadgilis mier. magram,

    yvela SemTxvevaSi, es dokumentebi mx-

    olod beriaze gavliT iqmneboda. garda

    amisa, saxezea berias mier stalinis

    saxelze Sedgenili werilebis vee-

    berTela masivi, aseve berias mier xel-

    mowerili specialuri komitetis oqmebi

    da werilebi TviT berias saxelze.

    zogjer pirdapir stalins dokumentebs

    ugzavnidnen, magaliTad, vannikovi da

    pervuxini, magram, am werilebs mainc

    unda gaevlo speckomitetis Tavmjdo-

    maris xelSi. bunebrivia, mas ar eqneboda

    ama Tu im dadgenilebaSi raime

    teqnikuri koreqtivis Setanis Sesa-

    Zlebloba _ amas sxvadasxva dargis

    specialistebi akeTebdnen. magram beria

    Rrmad Seiswavlida yovel dokuments,

    rac saSualebas aZlevda moewonebina

    esa Tu is idea da sakuTari ideebic

    ki wamoeyenebina.

    davuSvaT, rom zesufTa grafitis

    gareSe ver miiReb plutonis gamosaSveb

    reaqtors... zesufTa grafits ver miiReb

    saTanado agregatebis gareSe. aseT

    agregatebs ki sWirdeba gasufTavebis

    axali sistemebi... es meTodika ki unda

    SeimuSaon im qimikosebma da inJinrebma,

    romlebsac mTeli Tavisi sicocxlis

    ganmavlobaSi erTxelac ki ar mouwevT

    Sexeba atomur bombTan da verc imas

    gaigeben verasodes, rom atomuri bombis

    Seqmnis procesebis uSualo monaw-

    ileebi iyvnen.

    beria uSualod ar wyvetda “grafi-

    tis problemebis” grovas, magram igi

    valdebuli iyo yvelaferi scodnoda

    am procesebis Taobaze, iseve, rogorc

    sxva problemebis arsebobis Sesaxeb.

    isini ki Zalian bevri iyo.

    ai, me vfurclav dokumentebisa da

    masalebis II tomis mesame wigns “sab-

    WoTa kavSiris atomuri proeqti” da

    173-e gverdidan viwer dokumentTa dasax-

    elebebs. mkiTxvels Sevaxseneb, rom “A-

    9” bunebrivi uranis koduri saxel-

    wodebaa, “B-9” ki Toriumis koduri

    saxelwodeba gaxlavT (yvela spe-

    cialuri “atomuri” masalebisaTvis

    amgvar koduri saxelwodebebis miniWeba

    standartuli praqtika gaxldaT).

    maS ase, daviwyoT...

    ssrk ministrTa sabWos 1947 wlis

    24 martis #656-232cc dadgenileba: “ssrk

    ministrTa sabWosTan arsebuli pirveli

    mTavari sammarTvelos saWiroebisaTvis

    specialuri mZlavri vercxliswylis

    gammarTvelebis warmoebis Sesaxeb”

    (xelmowerilia stalinis mier).

    ssrk ministrTa sabWos 1947 wlis

    24 martis #657-233cc dadgenileba: “A-9-

    is warmoebis Sesaxeb krivoi rogis

    rkinis madnis bazaze” (xelmowerilia

    stalinis mier).

    ssrk ministrTa sabWos 1947 wlis 25

    martis #2919-pc dadgenileba: “ssrk

    ministrTa sabWosTan arsebuli pirveli

    mTavari sammarTvelos Senobis dacvis

    ssrk Sinagan saqmeTa saministrosaTvis

    gadacemis Sesaxeb” (xelmowerilia min-

    istrTa sabWos Tavmjdomaris moadg-

    ilis berias mier).

    ssrk ministrTa sabWos 1947 wlis 25

    martis #3138-pc dadgenileba: “pamirSi,

    vanCis mTagrexilze “A-9” da “B-9”

    samuSaoebze dazverviTi RonisZiebebis

    Catarebis Sesaxeb” (xelmowerilia min-

    istrTa sabWos Tavmjdomaris moadg-

    ilis berias mier).

    ssrk ministrTa sabWos 1947 wlis 9

    aprilis #3745-pc dadgenileba: “cen-

    traluri momaragebis uzrunvelsay-

    ofad kontigentis damtkiceba (maT

    Soris moskovidan, leningradidan da

    sxva 43 qalaqidan Camosuli maT kmay-

    ofaze myofi pirebi _ sul 16.220 adami-

    ani da 23.770 12 wlamde asakis bavSvebi)

    da kvebis limitebis gansazRvra 1947

    wlis meore kvartlisaTvis” (xelmow-

    erilia stalinis mier).

    1947 wlis 19 aprils berias mier

    stalinisadmi gagzavnili werili,

    romelSic SeTavazebuli iyo ssrk min-

    istrTa sabWos dadgenilebis proeqtis

    ganxilva “M”-is (mZlavri ciklotroni,

    romlis eleqtromagnitis wona gaxl-

    daT 6-7 aTasi tona, romlis bazazec

    moskovidan 125 kilometrSi, ivankovskis

    hidroeleqtrosadgurTan imuSavebda

    elementuri nawilakebis amaCqarebeli)

    montaJis Sesaxeb.

    1947 wlis 19 aprils berias mier

    stalinisadmi gagzavnili werili,

    romelSic SeTavazebuli iyo ssrk min-

    istrTa sabWos dadgenilebis proeqtis

    ganxilva: “ssrk SeiaraRebis samin-

    istros #92 qarxanaSi (gorkis man-

    qanaTmSenebeli qarxana, romelic awar-

    moebda uranis gamamdidrebel difuzi-

    ur manqanebs) specialuri turbokom-

    presorebis warmoebis da am

    qarxnisaTvis daxmarebis gawevis

    Sesaxeb”.

    ssrk ministrTa sabWos 1947 wlis

    20 aprilis #4285-pc dadgenileba: “A-

    9”-s mosapoveblad kareliaSi dazvervi-

    Ti samuSaoebis warmoebis Sesaxeb”.

    albaT sakmarisia, Zvirfaso mk-

    iTxvelo!

    vfiqrob, diax...

    magram, es gaxlavT mxolod erT

    gverdze dafiqsirebuli dokumentebi,

    am wignSi ki 895 gverdia. 7 beriaseul

    tomSi ki amgvari gverdebi 6.000

    furcelze metia, romelSic ganTavse-

    bulia mxolod gansaidumloebuli

    dokumentebi, romlebic didi gacxril-

    vis Semdeg Sevidnen wignSi. amrigad, es

    mxolod nawilia im dokumentebisa,

    romelic berias meSveobiT miewodeboda

    stalins.

    bevr maTgans sakmaod damaintrige-

    beli saTauri aqvs. magaliTad:

    “l.p. beriaze, b.l. vannikovze, m.g.

    pervuxinze da a.p. zaveniaginze micemuli

    davaleba germanel specialistebTan

    muSaobis Taobaze”. 1946 wlis agvisto;

    “uranis madnis TviTmfrinavidan

    dazvervis samuSaoebis Sesaxeb”, 1946

    wlis agvisto;

    “geofizikuri kompleqsuri eqspedici-

    is muSaobis Sedegebis Sesaxeb”, 1946

    wlis oqtomberi;

    “saqsoniaSi (sabWoTa kavSiris jare-

    bis mier okupirebul germaniis teri-

    toriaze) bismutisa da kobaltis madnis

    mopovebis Sesaxeb”, 1946 wlis oqtomberi;

    “sabWoTa samxedro-sazRvao Zalebis

    bazaze afinaJis qarxnis mSeneblobis

    Sesaxeb”, 1947 wlis agvisto;

    “beriasadmi miwerili v.a. maxnevis

    baraTi 20 wlis ganmavlobaSi atomuri

    energiis gamoyenebis generaluri gegmis

    SemuSavebis Sesaxeb”, 1947 wlis se-

    qtemberi;

    “ssrk mecnierebaTa akademiis bi-

    ologiur qveganyofilebasTan radi-

    ologiuri kabinetis Seqmnis Sesaxeb”,

    1947 wlis oqtomberi;

    “s.i. vavilovis mier beriasadmi gagza-

    vnili moxsenebiTi baraTi kosmosuri

    sxivebis gamokvlevis Sedegebis pub-

    likaciis Sesaxeb”, 1948 wlis Teber-

    vali...

    da a.S. da a.S...

    axla ki, radgan gadavwyite mk-

    iTxvelis gadaRla, bolomde miviyvan

    am saqmes!

    axla ukve ara SerCeviT, aramed mk-

    iTxvels dazustebiT da uklebliv

    vauwyeb im werilTa saTaurebs, rom-

    lebsac kurCatovi, vannikovi da per-

    vuxini ugzavnidnen stalins 1945-1946

    wlebSi atomuri energiis gamoyenebis

    Taobaze:

    uranis nedleulis baza

    uranis sabadoebi sabWoTa kavSirSi

    uranis sabadoebi sazRvargareT

    uranis madnis mopovebis RonisZiebe-

    bi

    sufTa metaluri uranis miReba

    Toriumi

    uran-grafitis qvabis muSaobis

    Sesaxeb

    uranis blokebis koroziisagan

    dacvis samuSaoebi

    wminda grafitis damzadeba

    wminda grafitis miRebis samuSaoebi

    sacdeli stendis gamoyenebiT proe-

    qtis hidrodinamikuri sakiTxebis

    Seswavla

    im masalebis koroziagamZleobis

    Seswavla, romelic gamoiyeneba uran-

    grafitis qvabis dasamzadeblad da

    misi unari, Seakavos dasxiveba

    qvabidan produqtis transportire-

    ba

    wyalgamwmendi nagebobis daproeqte-

    ba

    qvabis simZlavris daregulireba

    qvabidan plutonis gamoyofa

    #817 qarxnis (mkiTxvels vTxov, daix-

    somos es nomeri) da uran-grafitis qv-

    abis mSenebloba

    izotopebis difuziuri meTodiT

    daSla

    izotopebis defuziuri daSlis meTo-

    di

    ssrk mecnierebaTa akademiis #2 lab-

    oratoriis muSaoba difuziuri meTode-

    bisadmi organizaciebis mizidvis

    Sesaxeb

    damSleli qarxnis ZiriTadi ele-

    mentebi

    nedleuli _ eqvsftoriani urani

    filtrebis problema

    kompresorebi, SeWirxvna da SezeTva

    gorkis moskovis saxelobis qarxnis

    muSaoba

    sazeTi da Camketi siTxeebi

    msubuqi izotopebis gamdidrebis

    analizi

    procesebis avtomaturi regulireba

    IV izotopebis gaxleCis eleqtro-

    magnituri meTodi da eleqtromagni-

    turi danadgarebi

    ZiriTadi amocanebi

    meTodebis SemuSavebaSi monawile

    institutebi, sakonstruqtoro biuroebi

    da laboratoriebi da maTi amocanebi

    gaTvlebis axali meTodebis Se-

    muSaveba

    #2 laboratoriis #5 seqtoris

    muSaoba

    leningradis fiziko-teqnikuri in-

    stitutis #1 seqtoris muSaoba

    qarxana “eleqtroZalis” sakonstruq-

    toro biuros muSaoba

    centraluri vakuumuri laboratori-

    is muSaoba

    birTvuli fizikis ganviTarebisaTvis

    aucilebeli axali danadgarebi

    vakuumuri sawarmoebis organizaciis

    aucilebloba

    V mZime wylis warmoebis samuSaoebi

    mZime wylis daniSnuleba

    samecniero kvleviTi da sxva dawe-

    sebulebebi, romlebic muSaoben mZime

    wylis miRebaze

    mZime wylis misaRebi meTodebi

    eleqtrolizis meTodiT wylis miRe-

    ba

    CirCinskis eleqtromeqanikur kombi-

    natSi mZime wylis saboloo koncen-

    trirebisaTvis aucilebeli danadgare-

    bis montaJi

    eleqtrolizis axali qarxnebis

    mSenebloba

    wylis izotopuri cvlis ele-

    qtrolizi

    moskovis eleqtrolizis qarxana

    wylis distilizirebis gziT mZime

    wylis miReba.

    azot-wyalbadisagan miRebuli wylis

    rektifikaciis gziT mZime wylis miRebis

    meTodi

    amiakis distilirebis meTodiT mZime

    wylis miReba

    karpovis saxelobis fiziko-qimiuri

    instituti

    ssrk mecnierebaTa akademiis

    fizikuri problemebis instituti

    VI. ssrk mecnierebaTa akademiis #2

    laboratoriasTan arsebuli #11 sakon-

    struqtoro biuros mier Catarebuli

    samuSaos Sesaxeb

    samuSaoTa ganTavseba,

    samuSaoTa mdgomareoba

    Cveulebrivi asafeTqebeli nivTiere-

    bebis muxtis Semadgeneli elementebis

    damuSaveba

    metalis afeTqebiT gamowveuli

    SekumSvis procesebis meTodikis kvle-

    va

    detonatoris amfeTqebeli maRali

    Zabvis danadgaris Seqmna

    atomuri bombis korpusis kon-

    struqciia SemuSaveba

    orive lulidan erTdroulad gas-

    rolis SemuSaveba

    amfeTqeblis SemuSaveba, romelic

    garkveul simaRleze amoqmeddeba

    neitronis amfeTqeblis SemuSaveba

    saangariSo-Teoriuli samuSaoebi

    (gagrZeleba Semdeg nomerSi)

    ilori4 19-26 aprili 2011

    sergei kremliovi

    XX saukunis saukeTeso menejeriTargmani roland jalaRaniasi

    beria

  • ilori 519-26 aprili 2011

    xom yvelaferi (maRali rangis ke-

    Tilsindisieri, WeSmariti enaTmecniere-

    bis mier gamoxatuli erTgvari SiSis,

    da misi safuZvlis, CaTvliT) naTelia,

    batono gulbaT?

    amjerad, aRsaniSnavia, rom naSromebis

    avtorebs miRebuli gvaqvs sayuradRebo

    gamoxmaurebebi: espaneTidan, aSS-dan, Svei-

    cariidan, inglisidan (londonis uni-

    versitetidan), safrangeTidan, germaniidan,

    TurqeTidan, avstriidan da norvegiidan

    (am xuTi ukanasknelidan Sin gvewvivnen

    specialistebi, espaneTidan ki miRebuli

    gvaqvs miwveva).

    Cveni naSromebis recenzent-Semfase-

    blebis ubralod CamoTvlac Sors wa-

    giyvanda.

    amjerad Semdeg garemoebazec:

    rac didad mniSvnelovania, mravlad

    arian sapatio recenzent-Semfaseblebic.

    ai, ra unda mogaxsenoT maT Sesaxeb:

    marTalia, sagnis saxeldebisa da enis

    warmoSobis Sesaxeb ZvelTaganve warmo-

    Sobili Teoriebi, maT Soris, bunebiTobis

    Teoria, da kerZod, xmabaZviTobis Teoria

    enaTmecnierebis mier uaryofil iqnen,

    magram mis Sesaxeb friad sayuradRebo

    mosazrebebi, hipoTezebi da Teoriebi

    aqvT wamoyenebuli Semdgomdroindeli

    da Cveni epoqis cnobil qarTvel da

    ucxoel mecnierebs, TviT mecnierebaTa

    korifeebs, Tumca, enis warmoSobis sa-

    kiTxis Seswavla maT ar uwarmoebiaT,

    mis Sesaxeb Sromebi ar warmoudgeniaT,

    friad faseuli mosazrebebi maT, da

    sxvebsac, ar daumtkicebiaT. aseT piro-

    bebSi, zogi maTgani uaryofil iqna,

    sxvebi ki, miwis wiaRSi mimarxuli mar-

    galitebiviT (daumtkiceblad da ga-

    mouyeneblad), Tvlemdnen, aqamde, saenaT-

    mecniero literaturaSi. ai, maTi erTi

    nawilic:

    `sityvebi bunebis mier aris Seqmnili~

    (heraklite, dabad. daaxl. 544-540 Zv. w.).

    `SeiZleba iTqvas, adamianuri metyve-

    leba iwyeba diferencirebuli artiku-

    laciiT, rac mxolod TanxmovnebisTvisaa

    damaxasiaTebeli; Tanxmovnebia zRvars

    rom debs, am mxriv, cxovelebsa da ada-

    mianebs Soris, radganac arc erT ZuZum-

    wovars ara aqvs artikulirebuli war-

    moTqma, ara aqvs Tanxmovani~... (g. axvle-

    diani).

    `adamianuri bgerebi Tavisi genezisiT

    cxoveluri bgerebia, xmovnuria. umTav-

    resad swored xmovnuria zmuili, bRavi-

    li, Rmuili da a.S.~ biologiurad pir-

    veladia xmovani, xolo socialurad

    Tanxmovani~. `cvlilebebi aqvT gancdili

    xmovnebsac, Tavisi ase vTqvaT, `gasocia-

    lurebis~ gamo~. `TanxmovanTa pirvela-

    dobis Sesaxeb sxva konteqstSi da sxva

    sabuTianobiT dasva sakiTxi v. a. des-

    nickaiam (В. А. Десницкая, чередование

    гласных в германских языках, 1939)~

    (g. axvlediani).

    `xmovani da Tanxmovani gansxvavebuli

    bgerebia... gansxvavebulia maTi istori-

    uli ganviTarebac da Cveni azriT, maT

    Soris fiziologiuri da socialuri

    gansxvavebis saTave maT genezisur gan-

    sxvavebaSia~.

    `am ukanaskneli sakiTxis dasma da

    miT umetes gadaWra erT-erTi kardi-

    naluri sakiTxTagania, metyvelebis war-

    moSobis sakiTxTa rigSi. metic SeiZleba

    iTqvas: sametyvelo bgeraTa warmoSobis

    sakiTxis gadaWras SeuZlia gadamwyveti

    sityva Tqvas saerTod metyvelebis war-

    moSobis sakiTxSi, radganac araferi

    enobrivi araa iseTi saerTo ram yvela

    enisaTvis, rogorc fizikur-biologiuri

    bgeris gamoyeneba sametyvelo masalad~.

    `araTu gramatikuli forma, romliTac

    enebi erTmaneTisagan Zlieradaa gansx-

    vavebuli, aramed TviT sityvis

    mniSvnelobac ar SeiZleba CaiTvalos

    imdenad specifikur movlenad bgeriTi

    metyvelebisaTvis, rogorc fizikur-bi-

    ologiuri bgeris gamoyeneba sametyvelo

    masalad~ (g. axvlediani).

    `...Tanxmovnebi warmoadgenen sityvis

    nivTieri mniSvnelobis matarebel naw-

    ils, xolo xmovnebi _ gramatikuli

    mniSvnelobis matarebel nawils~ (g.

    axvlediani).

    `...Tanxmovnebs miniWebuli aqvT unari

    droisa da adgilis ganusazRvrelad

    gamoxaton ideebi da gagebani, esenia

    bgerebi ideamtareblebi, xolo xmovnebi,

    piriqiT, floben unars SemosazRvron

    ideis usasruloba droisa da adgilis

    mixedviT. esenia bgerebi sazRvardamdeb-

    ni~ (i. yifSiZe).

    `im Zvel epoqaSi, cxadia, ar iyo

    garCeva zmnisa saxelisagan, rogorc es

    Tanamedrove enaSi gvaqvs. maSin arc

    zmna ar iyo, arc saxeli, iyo mxolod

    bgeraTa kompleqsebi, romelTac Tav-

    Tavisi daniSnuleba hqondaT~ (arn.

    Ciqobava).

    `sityvis mniSvneloba mdgomareobs mi-

    marTebaSi saTanado saganze, movlenaze~.

    `enaTmecnierebaSi etimologia niSnavs

    sityvis fuZeSi Caqsovili warmodgenis

    amoSifrvas anda, sxvanairad rom vTqvaT,

    im daxasiaTebis mignebas, romlis sa-

    fuZvelzec sagans (Tu sxva obieqtur

    monacems) saxeli daerqva~ (arn. Ciqoba-

    va).

    `SeuZlebelia mocemul iqnes sityvis

    swori etimologia sityvis swori anal-

    izis gareSe: unda vicodeT, ra aris

    sityvis martivi fuZe da ra warmoadgens

    afiqsebs. afiqsebi SeiZleba Seezardos

    fuZes, SesaZloa afiqsisa da martivi

    fuZis Semadgenlobam fonetikuri pro-

    cesebis wyalobiT ganicados cvlileba

    _ an daekargos bgera, anda CaerTos ax-

    ali: gansakuTrebiT advildeba es mas

    Semdeg, rac `Caqreba~ fuZeSi Caqsovili

    warmodgena da manamdis cocxali saxis

    Semcveli fuZe utyv pirobiT niSnad

    iqceva. sityvis swori analizis gareSe

    etimologiis sakiTxis sworad gadaWra

    SeuZlebelia; es TavisTavad cxadi gaxde-

    ba, Tu movigonebT, rom etimologia

    martiv fuZeSi mocemul daxasiaTebas

    eZiebs, fuZis gamoyofa ki sityvis swor

    analizzea damokidebuli. `sityvis swori

    analizis winapirobaa sityvis bgeriTs

    SemadgenlobaSi momxdar cvlilebaTa

    zusti aRricxva, rac didad uwyobs

    xels utyvi fuZis ametyvelebas~ (arn.

    Ciqobava).

    `etimologiuri analizis ZiriTadi

    wesi moiTxovs: sityva sworad davSaloT

    da daSlisas gamoyofili yvela nawili

    avxsnaT, gavaazrianoT~ (arn. Ciqobava).

    `afiqsTa umetesoba iseT dros aris

    warmoqmnili, rom istoriuli dokumen-

    turi Zieba maT ver swvdeba~ (arn. Ciqoba-

    va).

    `maSin rodesac afiqsebi jer kidev

    ar arsebobda, enaSi mxolod fuZeebi~,

    zustad rom vTqvaT, axlandeli fuZis-

    magvari erTeulebiRa unda gvqonoda.~

    `analogiur daskvnamdis mivida

    SedarebiTi gramatikis erT-erTi fuZemde-

    beli franc bopi~ (arn. Ciqobava).

    `uZvelesi indoevropuli vokalizmi

    daiyvaneba erT xmovnamde (c tipisa)...~

    (h. xirdti, a. valde, i. pokorni).

    `nebismier enaSi fiqsirebuli monace-

    mebi SeiZleba dagvexmaros ara mxolod

    mocemuli konkretuli enis warsuli

    suraTis, misi Tavgadasavlis kvleva-

    Zieba-warmoCenaSi, aramed saerTod (zo-

    gadad) enis istoriis kvleva-ZiebaSi~

    (arn. Ciqobava).

    `sityva SemTxveviT ki ar ukavSirdeba

    obieqts, da maSasadame, SemTxveviT ki ar

    iRebs saxeldebis funqcias Tavis Tavze,

    aramed sityvisa da obieqtis warmodgen-

    iTi mimarTebis Sesaferisobas emyareba,

    romelSic sityvisa da obieqtis

    mniSvneloba erTmaneTs xvdeba~ (d. uz-

    naZe).

    `yoveli sagnis saxeli Caferflil

    vulkansa gavs, miCqmalulia da idumali

    misi Sinagani Zala vidre Jamis moRwe-

    vamdis~ (k. gamsaxurdia).

    `poeturi harmoniis, TviT poeziis

    saidumlo, Cans, bgerisa da mniSvnelobis

    idumal kavSirSi Zevs~ (j. bonfante).

    `sagnis saxeldebis bunebiTobis Teo-

    rias, romelic Seiqmna antikur periodSi,

    da romelic TiTqmis erTsulovnad uary-

    ofilia am ukanasknel dros, gaaCnia

    Tavisi realuri safuZveli~.

    `sagnis saxeldebaSi gansxvavebulobis

    mizezs Seadgens ara aramotivirebuloba,

    aramed saxeldebis principSi arsebuli

    gansxvavebani~ (b. jorbenaZe).

    `enis warmoSobis problema iseve

    Zvelia, rogorc ena~...

    `...magram es ar niSnavs, rom am Tval-

    sazrisiT enaTmecnierebaSi yvelaferi

    gadawyvetilia, rom gvaqvs mecnierulad

    dasabuTebeli da miRebuli Teoria~.

    `gulubryvilo da gasarTobi Teoria

    mravlad mogvepoveba, maTi mecnieruli

    Rirebulebaa friad saeWvo~ (b. jorbe-

    naZe).

    `...Tumca enobrivi niSnis pirobiTobis

    Teoria, TiTqmis ufro gavrcelebulia

    (gansakuTrebiT enis, rogorc semiotikuri

    sistemis dros), miuxedavad amisa, azri

    imis Sesaxeb, rom sagans saxeli bunebis

    Sesabamisad aqvs Serqmeuli, sul ufro

    met dasabuTebas poulobs am bolo

    xanebSi, rac, rasakvirvelia, ar gamor-

    icxavs garkveuli pirobiTobis faqtor-

    sac~ (b. jorbenaZe).

    `xmovans hqonda erTi daniSnuleba,

    marcvlis Seqmna, TanxmovanTa warmoTqmis

    gasaadvileblad~ (b. jorbenaZe).

    `...xmovnis mimarT ivaraudeba: mcire

    raodenobidan mravlisken: amosavalia

    monovokalizmi. mravalxmianoba meoreu-

    lia, TanxmovnebTan urTierTobis Sedegi.

    sxva mdgomareobaa TanxmovnebTan: Tanx-

    movanTa sistema martivdeba~ (b. jorbe-

    naZe).

    `ena samyaroSi arsebuli bgerebis

    daxvewisa da abstragirebis Sedegadaa

    miRebuli~ (b. jorbenaZe).

    `ena musikaluri stiqionis cnobieri

    gamocxadebaa da ara martooden niSanTa

    sistema. ena SeiTavsebs racionalur da

    iracionalur sawyisebs~ (z. gamsaxur-

    dia).

    `aRniSul da analogiur mosazrebebs,

    debulebebsa da Teoriebs, uklebliv,

    savsebiT asabuTeben winamdebare naS-

    romSi (SvidtomeulSi) da mis winamaval

    da fuZemdeblur naSromebSi warmodge-

    nili cocxali enobrivi monacemebi, Cven-

    mier SemuSavebuli debulebebi da

    daskvnebi. maTs WeSmaritebasa da mec-

    nierulobaSi eWvis Setana yovlad Seu-

    Zlebelia, iseve rogorc SeuZlebelia

    eWvis Setana dasaxelebuli sayovelTaod

    cnobili avtorebisa da enaTmecnierebis

    korifeebis mecnierulobaSi. amitomac,

    Cvenda sabednierod, zemoT dasaxelebul

    da sxva cnobil lingvistebs, WeSmaritad

    did mecnierebs, vinc enobrivi niSnis

    bunebiTobis Teorias aRiareben da aR-

    niSnul da analogiur mosazrebebs, de-

    bulebebsa Tu Teoriebs warmogvidgenen,

    Cven, didis mokrZalebiT, savsebiT sa-

    fuZvlianad, Cveni winamdebare da sxva

    naSromebis s a p a t i o r e c e n

    z e n t e b a d miviCnevT (dasax. Svid-

    tomeuli, t. VII. gv.. 667).

    ai, vin arian, batono gulbaT,

    sinamdvileSi, Cveni Svidtomeulisa da

    sxva naSromebis sapatio WeSmariti re-

    cenzent-Semfaseblebi, Tanamedrove cocx-

    al keTilsindisier WeSmarit mecniereb-

    Tan erTad. Cvenc gvirCevnia, gvifasebdnen

    da gviqebdnen Cvens naRvaws aseTebi, da

    ar gvifasebdnen, ar gviqebdnen an sulac

    gviZagebdnen maT, araaseTebi, anu

    calkeuli kvazimecnierebi.

    Cven, Cveni naSromebiT warmovaCineT

    enis warmoSobis WeSmariti safuZvlebi,

    riTac, amave dros, gavabaTileT enis

    warmoSobis sakiTxis Seswavlis Seu-

    Zleblobisa da sxvaTa Sesaxeb enaTmec-

    nierebaSi gabatonebuli araswori Sexed-

    ulebebi, anu blefi... da Tu vinmes, es,

    blefi (usworo, mogonili) hgonia, es

    misi pirovnuli problemaa.

    aq uneblied maxsendeba, jer kidev 23

    wlis win, enaTmenierebis institutis

    mecnier-muSakis, `megrul-Wanuri enebis

    saukeTeso specialistis~, _ rogorc mas

    axasiaTebdnen, _ qalbaton irina asaTia-

    nis sityvebi: `netavi gaacocxla axla,

    Tundac ori-sami TviT, akademikosi

    arnold Ciqobava! rom icodeT, batono

    mamanti, ra bednieri iqnebodiT maSin!..~

    marTalia, arnold Ciqobava dRes cocx-

    ali ar aris, magram arian misi da mis-

    nairi mecnieruli sindisis mqone WeS-

    mariti mecnierebis ideebze aRzrdili

    specialistebi, romlebic Cvens naSromebs

    jerovnad afaseben, razec zemoaRniSnuli

    naTlad metyvelebs.

    aq, erTi Tanamedrove specialistis

    aseTi gamonaTqvamic gamaxsenda: `Zalian

    minda davwero am Svidtomeulis recen-

    zia, magram samsaxurSi misvla ar ginda,

    mere!..~

    akademikosi arnold Ciqobava da Cveni

    naSromebis sxva sapatio recenzent-Sem-

    faseblebi dResac cocxalni arian da

    mudam icocxleben TavianTi WeSmariti

    mecnieruli TvalTaxedvebiT, rac Cvens

    mier zemoT motanili maTi mosazre-

    bebiTac cxadia. magram meeWveba, aseve

    moxdes im `mecnierebis~ SemTxvevaSi,

    romlebic yovelnairad cdiloben

    `daamtkicon~, rom qarTveluri enebi ar

    arseboben. Tumca amas ra enaTmecnieruli

    codna sWirdeba: megruli, lazuri da

    svanuri rom enebi ar iyvnen da qarTulis

    iseTive dialeqtebi iyvnen, rogoricaa

    qarTluri, kaxuri, guruli da sxva, gana

    SeiZleba, Sedgenil iqnas megrul-qar-

    Tuli, svanur-qarTuli, lazur-qarTuli,

    svanur-megruli da misTana leqsikonebi,

    da ratom ar SeiZleba qarTul-

    qarTluri, kaxur-qarTuli, kaxur-guruli

    da misTana leqsikonebis Sedgena? anda,

    ratom iTargmneba megruli, lazuri da

    svanuri qarTulad da aseve ratom ar

    iTargmneba qarTluri, kaxuri, guruli

    da sxvani? ratom SeiZleba daiweros

    leqsebi da Sesruldes simRerebi svanur,

    megrul da lazur enebze, da ar SeiZleba

    igive, gurul, kaxur, qarTlur da sxva

    dialeqtebze? ratom sWirdeba Seswavla

    qarTulisa megrels, lazs, svans da ar

    sWirdeba igi qarTlels, kaxels, imerels

    da sxvebs?

    mkiTxvelisTvis uTuod naTelia, Tu

    vis SeiZleba ar awyobdes Cveni naS-

    romebis aRiareba, vin SeiZleba gamodi-

    odes `siraqlemas poziciaSi~, vin Sei-

    Zleba mas `blefs~ uwodebdes da a. S.

    RmerTo Cemo, rodis ganikurnebian, zo-

    gierTebi, megrelTmoZuleobis senisagan?!.

    rodemde unda Seewiros saukeTeso

    erovnuli faseulobani am sens?!.

    marTlac, ra brZnuli andazebi gvaqvs

    qarTvelebs: `karg mTqmels kargi gamgone

    undao...~, `kum fexi gamohyoo...~, `iseTma

    furma damwixloso...~

    ras vizamT, roca azris konserva-

    tizmis tyveobaSi myofi zogi Zalad

    enaTmecnieri, romelsac mecnieruli naR-

    vawiT arasdros gamouCenia Tavi, qaTamiv-

    iT Tu iqceva, _ kvercxs rom dadebs da

    qveyanas iklebs kakaniT, TiTqosda dedami-

    wa daedos; am dros ki, mas ar surs

    dainaxos sxvisi, marTlacda didm-

    niSvnelovani naRvawi, anda sulac ar

    ZaluZs misi danaxva. magram, RmerTia

    yvelas ganmsjeli.

    `megruli enis leqsika da sityvaT-

    warmomavloba~, SarSan, oTxma samecniero

    akademiam waradgina S. rusTavelis sax-

    elobis premiaze (sulelebi iyvnen?).

    Sedegad, aseTi sityvieri pasuxi miviReT:

    `Zalian moiwones, magram, konkursze ver

    gavida~.

    mamanti ZaZamia

    (gagrZeleba Semdeg nomerSi)

    dagvianebuli pasuxi baton gulbaT toraZes

    ave maria

    mTvare namtiral upeebs iSrobs,

    xeebis miRma isev qaria,

    mciva Zvirfaso, imaze vSiSob,

    rom ver gadido ave maria!!!

    Tu ki cremlebi sinanuls iwvevs,

    gulSi wuxilis didi Raria,

    leqsi moyveba aprilis wvimebs,

    rom Sen gadidos ave maria!!!

    Tu ki daitevs samyaros strofi,

    maS raRas izams mTeli aria?

    SemarTulia paolos Tofi!

    ar dagvaoblo ave maria!!!

    sad daikarga Zvirfaso tite?!

    sxva poetebi saiT arian?!

    nu gaimeteb leqsebis gvritebs,

    nu gaimeteb ave maria!!!

    isev audis boli tramalebs,

    sityvebis miRma isev qaria,

    uwindeliviT axlac manaRvlebs,

    rom ver gadido ave maria!!!

    ukve dawerils wakiTxva TenTavs,

    gulSi wuxilis didi bzaria,

    dideba Senda!!! dideba Senda!!!

    dideba Senda!!! ave maria!!!

    g.gobeCia

  • ilori6 19-26 aprili 2011

    Cvens mkiTxvelebs vTavazobT

    nawyvetebs cnobili qarTveli

    mwerlisa da mecnieris iona

    meunargias 1939 wels gamocemuli

    wignidan “samegrelos samTavros

    ukanaskneli periodi da daviT

    dadiani” (avtoriseuli stilistika

    SenarCunebulia).

    daviTis saqmeTa

    aRnusxva. sxva da sxva

    mogonebani.

    sasaxlis gverdiT aris aSenebuli

    eklesia agebuli mTavris kacia II

    dadianisagan 1782 wels. eklesiis erTsa

    da erTs svetze amoWrilia misis

    brZanebiT Semdegi warwera:

    qristes dedav,

    mcire wvlils vbedav

    Sens saxlad iZRven es eklesia,

    Sens mier Senda

    gZRvnob viT SegSvenda,

    Cemze mxedvel yav Cemi mesia,

    me dadianman

    Sengan mosavman

    kaciam gige saxli esia

    da meuRliT da ZiT

    mnaTobda mbaZiT

    mrCobl sufeva gvec umjobesia

    eklesias garedam spondios qva aqvs

    Semovlebuli. es qva, rogorc miTxres,

    abaSis wyal-vardnilidam aris

    motanili. levan dadianis dros am

    eklesias winidam samreklo miaSenes.

    sasaxlis wyobileba,

    aRdgomis dResaswaulis

    gadaxda

    daviT dadians Tavis sasaxleSi

    undoda SemoeRo evropuli wesebi, is

    wesebi, romelic unaxavs Tbilissa da

    peterburgSi.

    mouxseneblad veravin Sevidoda

    masTan.

    mouwvevlad veravin dajdeboda mis

    sufraze, TviT axlobelnica.

    mTavrad yofnis dros sadilad

    iwvevda is: mdivanbegebs, mazris

    ufrosebs da xanSiSesul Tavad-

    aznaurebs.

    xandaxan ki sasaxlis ers Tavis

    mTavrobas agrZnobinebda.

    Tavadma grigol gurielma miambo:

    erTxel giorgi CiCua da me mivediT

    erTad sasaxleSi. sadilobis dros

    mTavarma Tavis sufraze me mimiwvia da

    giorgi CiCua ara. me es gamikvirda,

    radganac vicodi, rom giorgi CiCua

    pirveli TavadiSvili iyo samegreloSi

    da Cemi gakvirveba mTavars gavuziare.

    _ ra genaRvlebao, _ brZana Tavadma.

    am dRes, dasZina gurielma, ivane

    Ciqvanic sasaxleSi iyo da imasac

    calke sufra daudgeso.

    sasaxleSi mTavars sakuTari

    mxleblebi _ kanvoi _ rigis kacebi

    hyavda, dambaCiT da lekuriT

    SeiaraRebuli. amaTi ufrosi iyo

    grigol tarielis Ze dadiani. saRamos

    moxsendeboda amas meore dRes vin

    unda yofiliyo sasaxleSi “deJurnad”

    da imas wina-saRamos Seatyobinebdnen,

    rom meore dilas alionze sasaxleSi

    yofiliyo. rigis kacebi iyvnen: petre

    mxeiZe, giorgi gelovani, Teimuraz

    axvlediani, xosia Ciqvani, arCil faRava,

    dutu batoniSvili, grigol dgebuaZe,

    gaxu faRava, solomon faRava.

    “deJurnebi” gaCerebuli iyvnen sasaxlis

    zalaSi, an aivanze. Tu vinme mTxovneli

    movidoda, eseni dauxvdebodnen, Txovnas

    CamoarTmevdnen da batons miarTmevdnen.

    Tu sadme mTavari wabrZandeboda, eseni

    Tan axldnen cxeniT Tu fexiT.

    daviT dadianis sasaxlis amalaSi,

    rogorc Zvelad, gamoulevelni iyvnen

    xumarani.

    pirveli adgili amaTSi eWira erT

    jujas, romelsac ivan iakovleviCs

    eZaxdnen. es kaci romeliRac egzarqoss

    Camoeyvana TbilisSi saratovidam da

    eqzarqosisaTvis daviT dadians

    gamoerTmia. 35 wlis kaci, taniT patara,

    im zomamdis patara, rom rodesac

    unagirze Sesvamdnen imas uzangis sigrZe

    5-6 verSokze unda daeyenebiaT,

    pirtitveli ivan iakovleviCi sul

    balRsa gavda da akvirvebda kacs, roca

    musaifSi gaereoda da laparakobda,

    rogorc xanSi Sesuli kaci. ivan

    iakovleviCi mudam mTavris ojaxSi iyo,

    mTavris sufraze ijda, mTavris miRebis

    ceremoniebis monawile iyo.

    xumara ivane tarielis-Ze

    qarTvelTagani, xumara xergiani _ svani,

    sul mudam arTobdnen darbazis ers.

    xSiri stumari iyvnen sasaxleSi:

    xumara niko Carkviani, xumara glaxua

    miqelaZe.

    ukanasknelis moswrebul sityvad

    gamigonia:

    martvils mibrZandeboda afxazeTis

    mTavari _ mixeil SarvaSiZe.

    Wyondidelma imis Sesagebeblad

    gagzavna ramdenime warCinebuli pirebi

    da maT Soris glaxua miqelaZe, romelic

    Turme ver ijda mTlad kargs cxen-

    unagirze.

    _ glaxua, amisTana kargi unagiri

    sad giSovia? _ kiTxa damcinavad

    mTavarma miqelaZes.

    _ batono, babua Tqveni ruxis omidam

    gaqceuli rom mirboda, mefe solomoni

    am unagirze ijda da ise misdevdao,

    upasuxa glaxuam.

    sasaxlis mosamsaxureT-uxucesi iyo

    Tavadi ivane Ciqvani. imis xelqveiT

    iyvnen:

    ufrosi molare beJuki devdariani,

    ufrosi meRvine berukela

    kuxaleiSvili,

    mebaRe avstrieli Jozefi.

    mzareuli francuzi solomoni.

    _ Cemi mzareuli rogor mogwons? _

    hkiTxa erTxel mTavarma msajulT-

    uxucess rosTo Ciqovans, _ daxe, ra

    rbili xorcia, TiTon adneba kbilze.

    _ swored amitomac mgonia, batono

    mTavaro, rom Tqveni mzareuli yars-

    idam unda iyos mosulio, _ upasuxa

    Ciqvanma.

    ufrosi qeSiki _ Cagunava.

    erTi, daviTis werili, miwerili

    grigol dadianTan memkvidreobis dros,

    ixseniebs TavqeSikad am Cagunavas.

    “Cagunava momkvdara uecrad, Zalian

    damaklda sawyali da Zalianac vwuxvar

    mis sikvdils, Sen nu momikvde, marTlac

    Cinebuli mcveli iyo da vapirebdi

    ocdaoTx kacs mis xelT qveS qeSikebad

    dazrdas, is ucxod dazrdida, am

    gvarobaSid namdvilad Cinebuli iyo”

    _ wers memkvidre Tavis Zmas.

    mosamsaxureebis da sazogadod

    darbazis eris keTil-zneobas daviT

    dadiani yovelTvis dids yuradRebas

    aqcevda.

    erTxel, aRdgomis winadRes daviTma

    Tvali mohkra, rom erTi viRac jguSia

    Zlier axlo da gulsmodgined

    earSiyeboda sasaxleSi myofs erTs

    ymawvil qals. es rom mTavarma dainaxa,

    moatanina wkneli, gaawvina arSiyi

    ymawvili iatakze da garozga. es

    Seuracxyofa ver aitana Tavmomwone

    ymawvilma da im dros, roca zaris xma

    iwvevda xalxs gabrwyinvebuls

    eklesiaSi, jguSiam daidva Sublze

    dambaCa da Tavi moikla.

    mruSobis giebas daviT dadiani ara

    SemTxvevaSi ar daridebia.

    roca levan dadiani gaasvenes,

    zugdididam, samgloviaro procesias

    Tma gaSlilad da Cveulebrivis

    tiriliT da moTqmiT misdevda daviT

    dadianis maxloblad marTa dedoflis

    pirisfareSi edemyvavilisa. “Sen

    midixar, batono, magram me ubedurma ra

    vqna, me vis mitoveb”, mosTqvamda is da

    es moTqma ar Tavdeboda, “me vis mitoveb,

    batono, me vis mitoveb, batono, me vis

    mitoveb, batono”. mTavari amaze

    gagulisda, miubrunda imas da

    Taviseburis wvrilis xmiT uTxra

    pasuxad: “giorgi Ciqvans, giorgi Ciqvans”.

    Turme edemyvavils swamobdnen giorgi

    CiqvanTan karg ganwyobilebas da es

    mTavarsac scodnia.

    (gagrZeleba iqneba)

    samegrelo daviT dadianis dros

    kaxi kalaZe giorgi demetraZisganTavisuflebas iTxovs

    saqarTvelos erovnuli nakrebis kapitani

    kaxi kalaZe giorgi demetraZis

    patimrobidan gaTavisuflebas iTxovs.

    kalaZem aRniSnulis Sesaxeb erT-erT

    socialur qselze gancxadeba gaavrcela,

    sadac fexburTeli wers, rom sazogadoebam

    xelisuflebas meti unda mosTxovon.

    „vfiqrob, dgeba dro, rodesac ufro meti

    unda movTxovoT xelisufalT, meti

    gamWvirvaloba. demokratiis Suqurad

    wodebulma qveyanam ukanasknel wlebSi

    aSkara regresi ganicada“, – wers kalaZe.

    fexburTeli imasac acxadebs, rom

    ocdameerTe saukuneSi adamianebs saubari

    kodirebulad, farulad ar unda uxdebodeT.

    „arsebobs SiSis stereotipi, romelic

    dasamsxvrevia da is pirvel rigSi

    TiToeulma Cvenganma Sinaganad, Tavis TavSi

    unda gaanadguros“, – naTqvamia gancxadebaSi.

    _ „mTeli cxovreba vibrZodi Cemi

    qveynisTvis, mindorsa Tu mis gareT,

    arasodes SevSinebivar siZneleebsa da

    gamowvevebs. yovelTvis mjeroda, rom

    samarTlianoba adre Tu gvian izeimebda,

    rom qveyanaSi kanoni ikanonebda da ar

    iqneboda misi ormagi standartebiT gageba

    da gamoyeneba. Tumca guSin reformirebulma

    qarTulma sasamar- Tlom, sazogadoebis

    garkveuli nawilis azriT, morigi testi

    ver Caabara. Cveni qveynis asobiT aTasi

    moqalaqis msgavsad, mec vfiqrob, rom

    giorgi demetraZis saqme Tavidan

    gadasaxedia, Sesaswavlia TiToeuli detali.

    aRniSnulma verdiqtma sazogadoebis

    undobloba daimsaxura“, – wers

    safexburTo klub „jenoas“ fexbur- Teli.

    misi TqmiT, adamianebis bediT ar unda

    TamaSobdnen.

    „giorgis megobrebs uamravi adamiani

    gvirekavs, gvxvdeba sxvadasxva saxis

    mxardamWeri gancxadeba socialur qselSi.

    sasamarTlos dasrulebamde mqonda

    mizeruli, magram mainc, imedi, rom qarTuli

    Temidas saswori udanaSaulod dakavebuli

    adamianis sasikeTod gadaixreboda, Tumca

    amaod“, – naTqvamia mimarTvaSi.

    kalaZe demetraZis udanaSaulobaSi

    darwmunebulia.

    „mtkiced mjera, rom giorgi demetraZe

    udanaSauloa da Cven, misi megobrebi da

    misi niWis damfasebeli mravalaTasian

    gulSematkivarTa armia am saqmes bolomde

    mivyvebiT! samarTlianoba gaimarjvebs“, –

    wers kaxi kalaZe.

    SegaxsenebT, rom qarTvel fexburTel

    giorgi demetraZes saqalaqo sasamarTlom

    8 wliT Tavisuflebis aRkveTa 23 marts

    miusaja.

    cnobilia, rom demetraZes bralad

    qurdul samyarosTan kavSiri edeba.

    aRniSnuli piri kriminalur avtoritet

    vato yifianTan erTad e.w. obSCiakis Sesaxeb

    molaparakebas awarmoebda.

    saarCevno molaparakebebiSeferxda, mxareebi ki erTmaneTs

    brals sdeben

    „saarCevno reformaze molaparakebebi

    „mniSvnelovnad Seferxda“, vinaidan

    xelisuflebam uari Tqva „opoziciuri

    rvianis“ „racionalur da dasabuTebul“

    winadadebebze“, – ganacxada respublikuri

    partiis liderma daviT usufaSvilma.

    deputatma mmarTveli partiidan pavle

    kublaSvilma manamde ganacxada, rom swored

    opozicias da mis mier erTobliv

    gancxadebaSi gamoyenebul „ultimatumebis

    enas“ mihyavs molaparakebebis procesi

    CaSlisken. man isic aRniSna, rom mmarTveli

    partia mzad aris, ganagrZos molaparakebebi,

    Tumca ultimatumebi „miuRebelia“.

    telekompania „maestrosTan“ interviuSi

    usufaSvilma ganacxada, rom rva

    opoziciuri partia, romlebic mmarTvel

    partiasTan saarCevno sistemis reformaze

    molaparakebebs erTiani poziciidan

    awarmoeben, ar apirebs am procesidan

    gamosvlas.

    man, aseve, ganacxada, rom isini maSinve

    daubrundebian molaparakebebis magidas,

    rogorc ki mmarTveli partia moqnil

    winadadebebs wamoayenebs, romelTa

    safuZvelzec SesaZlebeli iqneba ormxrivi

    kompromisebis gziT SeTanxmebis miRweva.

    opoziciam uaryo mmarTveli partiis

    saarCevno winadadebebi, maT Soris is,

    romelic erTmandatian olqebSi arCeuli

    maJoritari deputatebis raodenobis zrdas

    iTvaliswinebda.

    usufaSvilma ganacxada, rom amgvari

    winadadebebis SemoTavazebiT mmarTvel

    partias uTanxmoebebis provocireba surda

    opoziciur rvianSi im imediT, rom ramdenime

    partia maSinve datovebda molaparakebebs.

    „Cven movlenaTa ganviTareba aseTi

    scenariT gaazrebuli gvqonda, – ganacxada

    usufaSvilma, – Cvenma xuTTvianma muSaobam

    Zalze seriozuli Sedegi gamoiRo;

    xelisufleba aris kuTxeSi, dRes Cven

    veranair arguments ver gveubnebian, garda

    imisa, rom, Turme, isterika movawyeT... is,

    rom rviani erTiania, aris warmatebis erT-

    erTi sawindari“.

    man, aseve, ganacxada, rom erToblivi

    gancxadebis gamoqveynebiT opoziciurma

    rvianma „mniSvnelovani gzavnili“ misca

    qarTvel sazogadoebas da saerTaSoriso

    Tanamegobrobas, rom an unda moxdes

    SeTanxmeba saarCevno sistemis reformaze,

    an ar iqneba demokratiuli arCevnebi.

    imave satelevizio interviuSi

    respublikuri partiis liderma gaakritika

    is opoziciuri partiebi, romlebic

    revoluciaze saubroben da mmarTvel

    partiasTan molaparakebebis winaaRmdeg

    gamodian im motiviT, rom samarTliani

    arCevnebis Catareba mxolod prezident

    saakaSvilis gadayenebis Semdeg iqneba

    SesaZlebeli.

    „aseTi vardisferi zRaprebi Cven

    saqarTveloSi ukve ramdenjerme vnaxeT, –

    ganacxada usufaSvilma, – saqarTveloSi

    xelisuflebis damamxobeli Caatarebs

    iseTsave arCevnebs, rogoric Caatara mixeil

    saakaSvilma“.

    nana leJava: „Tu xelisuflebamxolod amqveynad gvatyuebda,axla misi sicrue im qveyanasac

    swvdeba“

    amas winaT mixeil saakaSvili poet

    muxran maWavarianis mSobliur sofel

    argveTs ewvia, sadac adgilobriv

    mosaxleobas amcno, rom poetis ukanaskneli

    survili Seasrula da sofels 24-saaTiani

    wyalmomarageba eqneboda, Tumca, rogorc

    aRmoCnda, saakaSvilma kidev erTxel icrua.

    argveTSi wyalTan dakavSirebuli

    viTarebis gasarkvevad Jurnalistebi

    Cavidnen, romlebmac iq arsebuli situacia

    eTerSi gaaxmianes.

    „rogorc aRmoCnda, Tu xelisufleba

    aqamde mxolod amqveynad gvatyuebda, axla

    misi tyuili im qveyanasac swvdeba“, –

    ganacxada Jurnalistma nana leJavam, rac

    telearxebis mier gadmocemul informacias

    srulad abaTilebs.

    telearxebiT xalxma miiRo informacia

    imis Sesaxeb, rom prezidentma axali

    wyalgayvanilobis sistema Seamowma da

    rom sistema kargad muSaobs, Tumca, rogorc

    gairkva, adgilze Casul saakaSvils mdinare

    yviriladan saxanZro manqanebiT

    amotumbuli wyali daalevines, romelic

    sicocxlisTvis arcTu ise usafrTxoa.

    adgilobrivTa gancxadebiT, saakaSvilTan

    Sexvedraze specialurad SerCeuli xalxi

    miiyvanes, argveTelebi prezidentTan arc

    ki miuSves – samarTaldamcvelebma isini

    avtomanqanebSi Casxes da manamde

    „daaseirnebdnen“, vidre qveynis pirvelma

    pirma teritoria ar datova.

    aRniSnul sakiTxze komentari saCxeris

    gamgebelma zurab cercvaZemac gaakeTa,

    romelmac uwyloba uSuqobas daabrala

    da aRniSna, rom Seferxeba droebiTia,

    Tumca, rodesac Jurnalistebi misgan

    intervius iRebdnen, sofel argveTs Suqi

    Seuferxeblad miewodeboda.

    amasTan, gadacemaSi saCxereSi gaxsnil

    sacurao auzzecaa saubari, romelic

    prezidentma saakaSvilma raionSi vizitisas

    gaxsna, sinamdvileSi ki auzi adgilobrivebs

    biznesmenma biZina ivaniSvilma auSena da

    is sami Tvis winaT gaixsna. adgilobrivebis

    TqmiT, es mixeil saakaSvilis mier

    dadgmuli kidev erTi morigi speqtakli

    iyo.

  • ilori 719-26 aprili 2011

    interviu jimi jaliaSvilTan

    moskovsa da Tbiliss Soris msof-

    lio savaWro organizaciaSi ruseTis

    gawevrianebasTan dakavSirebiT mimdi-

    nare molaparakebebze, saakaSvilis do-

    nald trampTan vizitsa da bolo

    dros gan¬viTarebul sxva mniSvnelo-

    van movlenebze gvesaubreba politi-

    kur mecnierebaTa doqtori, profesori

    jimi jaliaSvili.

    _ batono jimi, rac dro gadis, sul

    ufro met adamians sjera, rom adre

    Tu gvian, xelisuflebis Secvla sa-

    qarTveloSic iseTive formiT moxdeba,

    rogorc es egviptesa da tunisSi gaa-

    keTa aTwleulebis manZilze avtori-

    tarizmis uRelqveS myofma mosaxleo-

    bam; Tqven ra azris xarT am yvela-

    ferze da rogor afasebT imave ameri-

    kis vice-prezident baidenis mier ram-

    denime dRis winaT moskovSi gakeTebul

    gancxadebas: “arc erT qveyanas, rome-

    lic demokratiulad arCeuli lide-

    ris gadasagdebad saxelmwifo gadat-

    rialebis mowyobas gadawyvets, mxars

    ar davuWerT”. _ upirvelesad, poli-

    tikurma speqtrma, vgulisxmob opozi-

    cias, da aseve sazogadoebamac unda

    gaiazros da gaaanalizos, ras niSnavs

    is, rom realurad saxeze gvaqvs av-

    tokratuli sistema da SeerTebuli

    Statebi am reJims da zogadad aq ar-

    sebul viTarebas afasebs dadebiTad.

    Cemi azriT, es aris mTavari amosavali

    wertili da, Tu sakiTxs am kuTxiT ar

    SevxedavT, vfiqrob, SeuZlebelia, pasuxi

    gavceT kiTxvas, romelic Tqven dasviT

    da romelic dRes bevrs uCndeba.

    _ araerT interviuSi miTqvams, maT

    Soris TqvenTanac, rom amerikis inte-

    resebi saqarTvelos mimarT ar gani-

    sazRvreba imiT, Tu ramdenad maRalia

    aq demokratiis xarisxi. CvenTan da

    mTlianad kavkasiis regionTan dakav-

    SirebiT maT sul sxva geopolitikuri

    amocanebi aqvT. ase rom, asjer da

    aTasjer ufro mZimec rom iyos reJimi,

    romelsac es xelisufleba warmoad-

    gens, Rrmad var darwmunebuli, arc

    erTi amerikeli oficialuri piri

    saakaSvilis gadayenebas mxars ar dau-

    Wers.

    rac Seexeba vice-prezidentis ganc-

    xadebas, saerTod baideni yovelTvis

    gamoirCeoda da dResac gamoirCeva

    saakaSvilisadmi gansakuTrebuli

    loialuri damokidebulebiT da is,

    rac man Tqva, demokratiulad arCeuli

    xelisuflebis damxobas mxars ar da-

    vuWerTo, vfiqrob, iyo mkafio signali

    rogorc opoziciis, ise Cveni sazoga-

    doebis misamarTiT, rom saakaSvili

    da mTeli mi¬si garemocva, yovel

    SemTxvevaSi, am etapze mainc, xelSeu-

    xebelia. amasve mowmobs “TeTri sax-

    lis” sxva maRalCinosanTa gancxade-

    bebic, romelTa bolodroindel ga-

    mosvlebs Tu davujerebT, saqarTve-

    loSi Turme demokratiuli procese-

    bic swrafad viTardeba, arCevnebic

    normalurad tardeba da mosaxleobis

    dasaqmebis mxrivac yvelaferi kargad

    yofila...

    _ anu Tqven ambobT, rom saakaSvils

    vaSingtonidan yvelaferze “mwvane”

    aqvs anTebuli? Tu asea, maSin marTla

    uZleveli da yovlad ualternativo

    ZalasTan gvqonia saqme am xelisuf-

    lebis saxiT.

    _ gvinda Tu ara, es asea da amis

    daunaxaoba, ubralod, SeuZlebelia.

    metic, amerikis mxardaWeris gareSe, me

    mgoni, eWvi aravis epareba imaSi, rom

    es reJimi aqamde ver moaRwevda. Tumca,

    roca laparakia xelisuflebis Secv-

    laze, isic unda iTqvas, rom am SemTx-

    vevaSi SeerTebuli Statebi ar aris

    erTaderTi Semaferxebeli faqtori.

    is mdgomareoba, romelSic amJamad

    Cven vimyofebiT didwilad opoziciis

    araswori politikiTa da araadekva-

    turi nabijebiTaa ganpirobebuli, ra-

    Sic sakmaod didi wvlili sazoga-

    doebasac miuZRvis...

    _ Tqven demokratiis ararsebobaze

    saubrobT, eqspertTa garkveul wreSi

    ki imaze msjeloben da kamaToben, aris

    Tu ara saqarTveloSi avtokratia...

    _ kamaTiT yvelaferze SeiZleba vi-

    kamaToT, magram me piradad, rogorc

    am qveynis rigiTi moqalaqe, rasac

    vgrZnob da vxedav, aseTi mkacri av-

    tokratiuli reJimi ar maxsovs da

    arc yofila odesme saqarTveloSi.

    dRes saqarTveloSi aris avtokratuli

    sistema, romelic pirdapir Trgunavs

    da amonebs adamians; yvelaze sagangaSo

    da damafiqrebeli ki is aris, rom am

    sistemas ar aqvs, yovel SemTxvevaSi,

    jerjerobiT, ar uCans dasasruli,

    sazRvari, rom Soreul perspeqtivaSi

    mainc procesebis Semobrunebasa da

    rame pozitiur Zvrebze visaubroT.

    amitomac aris dRes sazogadoebaSi

    nihilizmi gamefebuli da mosaxleobis

    udides nawils sjera, rom Cveni er-

    TaderTi gamosavali im gzaSia, rome-

    lic ukve gaiara orma afrikulma sa-

    xelmwifom - tunisma da egviptem...

    _ Tqven fiqrobT, rom aqac SeiZleba,

    movlenebi msgavsi scenariT ganviTar-

    des?

    _ logikurad Tu vimsjelebT, amis

    albaToba didi unda iyos, vinaidan

    avtoritaruli reJimi, romelic aq

    mZvinvarebs, yvela pirobas qmnis imi-

    saTvis, rom erT mSvenier dRes mosax-

    leoba afeTqdes; Tumca realoba sxva

    ramezec metyvelebs _ sazogadoeba

    ar aris erTiani, piriqiT, ukiduresad

    daqsaqsulia da swored es aris is

    garemoeba, rac xelisuflebas saSua-

    lebas aZlevs, imoqmedos principiT:

    “dayavi da ibatone”. garda amisa, maq-

    simalurad diskreditebulia opozi-

    cia, ar arsebobs Zala, romelmac raime

    mimarTuleba SeiZleba misces mTel

    am mimdinare procesebs da realurad

    qveyanaSi ver iqmneba is politikuri

    asparezi, rasac opoziciuri fronti

    hqvia. sezonuri partiebi, romlebic

    xelisuflebis saWiroebis mixedviT

    iqmnebian, bunebrivia, ver gasweven eris

    winamZRolobas. ase rom, pasuxi kiTx-

    vaze _ mosalodnelia Tu ara saqarT-

    veloSi “tunisi” da “egvipte” _ aseTia:

    logikurad mosalodnelia, yovel

    SemTxvevaSi, unda iyos, magram realoba,

    romelic aq aris opoziciuri speqtris

    siZlierisa da, rac mTavaria, sazoga-

    doebis Sekrulobis TvalsazrisiT,

    calsaxad gamo¬ricxavs aq movlenaTa

    amgvari scenariT ganviTarebas.

    _ Tqven TqviT, rom vaSingtoni sa-

    qarTveloSi xelisuflebis Secvlas

    mxars ar dauWers. arsebobs mosaz-

    reoba, rom im SemTxvevaSi, Tuki evropa

    da amerika saakaSvilze raime zewolas

    moax¬dens, am ukanasknelma, Ses