08_Mikrobiyoloji

TEMEL MİKROBİYOLOJİ

1. Mikroorganizmaların tanımlanmasında kullanılan moleküler tanı yöntemleri:

a) Hedef belirleme (prob hibridizasyon yöntemi): rRNA‛ya spesifik radyoaktif işaretli DNA parçaları ile rRNA-ssDNA hibridizasyonu oluşturulur. Doku-larda mikroorgani zmaların genetik materyallerinin araştırılmasına ise in situ hibridizasyon denir.

b) Amplifikasyon yöntemleri: Araştırılan DNA örneğinin çoğaltılarak tanımlanmasıdır. • Hedef amplifikasyonu: PCR, transkripsiyon-

amplifikasyonu.• Prob amplifikasyonu: Ligaz zincir reaksiyonu.

c) Sinyal amplifikasyon yöntemleri:

• bDNA probları: Hedef DNA‛ya özgü DNA probları kullanılır.

• Hibrid yakalama: Hedef DNA‛ya özgü RNA probları kullanılır.

2. Sellüler ve patojen prionlar arasındaki farklar:

Sellüler (PrPc) Patojen (PrPSc)

Şekil Çoğunlukla helikaldir Düz bölgeler içerir

Yapı Yumuşak amiloid Sert amiloid

Proteazlara Duyarlı Dirençli

3. Tıpta önemli bazı bakteri lerin l istesi ve morfolojileri:

GRAM (+) DİPLOKOK: Pnömokok, enterokok, grup B streptokok

GRAM (+) BASİL: Bacillus (sporlu, aerop), Clostridium (sporlu, anaerop), Mycobacterium, Actinomyces, Nocardia Corynebacterium, Listeria

GRAM (-) DİPLOKOK: Neisseria, Moraxella

GRAM (-) BASİL: Enterobacteriaceae, Vibrio, Aeromonas, Campylobacter, Pseudomonas, Acinetobacter, Bacteroides, Legionella

GRAM (-) KOKOBASİL: Brucella, Bordatella, Haemophilus, Francisella, Pasteurella

4. Ökaryot-prokaryot hücre farkları:

ÖZELLİK ÖKARYOT PROKARYOTNükleus membranı Vardır Bulunmaz

Nükleolus Vardır Bulunmaz

DNAHiston proteinleri ile bağlanmış çok sayıda doğrusal ipçik

Bir tek, kapalı çembersi ipçiktir, histon içermez

Ribozomlar 80 S (60S+40S) 70 S (50S+30S)Sitoplazmik membranda sterol

İçerir Mikoplazma hariç yoktur

Hücre duvarıFunguslarda sellülozik, kitinli; hayvan ve proto-zoonda yoktur

Peptidoglikan içe-rir, mikoplazmada bulunmaz

Mitokondriyon

Kendi ribozomu (bakte-riler gibi 70S) ve çift sarmal, sirküler bir DNA genomu var; yağ asidi, karbonhidrat ve aminoa-sid oksidasyonu yapar

Bulunmaz

Endop lazmik retikulum

Granüllü (GER): Ribozom-lu; protein sentezi, ileti-mi; insanda MHC‛ler Düz (DER): Glikojen, lipid ve steroid sentezi ve iletimi

Bulunmaz

Golgi cihazı

ER‛de sentezlenen proteinlerin glikozillen-mesi (glikoprotein) ve lipidlenmesi (lipoprotein); sekretuvar veziküllerin ekzositozu

Bulunmaz

Çoğalma Mitoz İkiye bölünerek (binary fission)

Soluma Mitokondriyonda Sitoplazmik membranda

5. Bakteri hücre duvarının yapısı:

Gram pozitif ve gram negatif bakterilerin hücre duvarlarıLPS..…LipopolisakkaridA …… Dış membranB …… Periplazmik aralık

MİKROBİYOLOJİ’DE ÖNEMLİ BİLGİLER -2(GÜN SONU ÖZET BİLGİLER)

Prof. Dr. Volkan ÖZGÜVEN

156 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ 157MİKROBİYOLOJİ’DE ÖNEMLİ BİLGİLER

• DNAp III … Yeni DNA‛yı 5‛ → 3‛ yönünde sentezler.

• Primaz … Primer RNA‛ların yapımını sağlar. • DNAp I … Görevi biten primer RNA‛yı zincirden

uzaklaştırır, yerini DNA ile doldurur. • Ligaz … Okazaki segmentlerini birbirine bağlar.

10. Protein sentez inhibitörlerinin etki mekanizmaları:

10: AG: Aminoglikozid, LN: Linezolid, TE: Tetrasiklin, K:Kloramfenikol, M, L: Makrolid,

Linkozamid

11. Plazmidler: Bakterilerin sitoplazmasında bulunan, çıplak (kapsidsiz), çift ipçikli DNA yapısındaki ekstrakromo-zomal replikonlardır.

• Seks piluslarının kodlanması• Antimikrobiyallere, ağır metallere, antiseptiklere ve

ultraviyole ışınlarına direnç• Toksin üretimi:

- Staphylococcus aureus epidermolitik toksini- Bacillus anthracis toksinleri - Tetanospazmin - Enterotoksijenik Escherichia coli (ETEC) tok-

sinleri• Escherichia coli‛de kapsül yapımı• Hemolizin, koagülaz, üreaz ve proteaz enzimlerinin

yapımı• Metabolik etkinliklerin değiştirilmesi• Stafilokoklarda boya maddesi üretimi• A grubu streptokoklarda fimbrial M proteini

üretimi

12. Bakteriyosin: Bazı bakteri türlerince, aynı ortamda

6. Kapsül ve immünite: Kapsül, iyi bilinen bir virülans faktörüdür. Konakta antikapsüler antikor bulunmadıkça, fagositozu önler. Bakteri içine antimikrobiyallerin girişine ve alternatif kompleman aktivasyonuna engel olur.

Pnömokoklar gibi problemli kapsül yapıları bulunduran bakterilerin fagositozu, çözümü gereken önemli bir sorundur. Bu sorunun çözümü için kurgulanmış olan fagositik hücreler, dalakta bulunan özel makrofajlardır. Bunlar tarafından tutulan kapsüllü bakteriler işlemden geçirilir. Başlatılan immünolojik süreç sonucunda opsonizasyon için gerekli olan IgG2 yapısındaki antikorların sentezi sağlanır. Dalağı olmayan ya da cerrahi olarak çıkarılan hastalarda kapsüle spesifik IgG2 antikor sentezi yapılamadığı için, kapsüllü bakteri infeksiyonları sıktır ve ağır seyreder. Bu nedenle, splenektomi planlanan hastalar, en kötü olasılıkla operasyondan iki hafta önce virülan pnömokok kökenlerine karşı immünize edilmelidir.

7. Glikokaliks-slime tabaka:• Staphylococcus epidermidis, organizmada bulunan

prostetik (protez) malzemeler, invazif kateterler ve kontakt lensler gibi yabancı yüzeylere yapışır.

• Streptococcus mutans gibi viridans streptokoklar ise bakterinin diş minesi ve endokartta önceki infla-masyon nedeni ile gelişmiş olan sikatrisyel doku gibi deskuame olmayan yapılara yapışmasından sorumlu-durlar.

8. Bakteri metabolizması: Çoğu bakteri, yaşamını sürdüre-bilmek için gereksinim duyduğu karbon kaynaklarını dışarıdan ya da başka canlılardan elde eder. Dış dünyadan edindikleri organik maddeleri yıkarak enerji ve yapıtaşları sağlarlar, yani dışbeslektirler (organotrof, heterotrof). İnsan patojeni bakteriler organotrofturlar. Nadir bazı bateriler ise kendi organik madde gereksinimlerini kendileri karşılayabilirler, yani kendibeslektirler (ototrof). Klamidyalarda, virüsler gibi, enerji sağlayacak metabolik etkinlikler bulunmaz. Enerjiyi konak hücreden edinirler.

9. DNA sentezinde rol alan başlıca enzimler ve etkinlikleri:

• Topoizomeraz II … Sarmali rahatlatır. • DNA helikaz … İki sarmal arasına girer, açık tutar.


geçirilerek bakterilerin ortamdan uzaklaştırılması sağlanır. Günümüzde ameliyathane ya da yoğun bakım ünitesi gibi özellikli bölgelerde havanın temizlenmesi amacı ile HEPA filtreler kullanılmaktadır.

• Gaz sterilizasyonu: En kullanışlı gaz, bir petrol ürünü olan etilen oksittir (C2H4O). Mikroorganizma enzimlerinin yapısını ve nükleer materyal sentezini bozarak etki gösterir. Tüm mikroorganizmaların vejetatif formlarına ve sporlara etkilidir. Isı ve kimyasallara duyarlı olan plastik, ventilatör parçaları veya biyomikroskoplar gibi değerli tıbbi maddelerin sterilizasyonunda kullanılır.

• Sıvı kimyasallarla sterilizasyon: Bu amaçla H2O2, ClO2 (klor dioksid), formaldehid ve gluteraldehid kullanılır. Gluteraldehid, poliklinik koşullarında endoskopların sterilizasyonunda kullanılır.

• Işın sterilizasyonu: Işınlar, mikroorganizmaları iy-onize ederler, DNA sentezini bozarlar. Bu amaçla UV, γ ve β ışınları kullanılır. İyonize radyasyon (ör. kobalt 60 γ ışınları) serum setleri, katgütler, parenteral ka-teterler, enjektörler ve cerrahi eldivenlerin steri-lizasyonunda rutinleştirilmiştir. Ultraviyole ışınları ise boş hasta odalarının, ameliyathanelerin ve steril çalışılması gereken laboratuvarların sterilizasyonu amacı ile kullanılmaktadır.

20. Steri l izasyonun denetlenmesinde biyoloj ik indikatörler: Sterilizasyonun kontrolünde en güvenilir yöntem, biyolojik indikatör kullanımıdır. Bu amaçla; sporları yüksek ısılara dirençli olan bakteriler seçilir. Etilen oksid ile yapılan gaz sterilizasyonu ve kuru hava sterilizasyonu için kuru havaya en dirençli bakteri olan Bacillus subtilis, otoklav ile sterilizasyonun kontrolü için ise Bacillus stearothermophilus bakterileri kullanılır.

BAKTERİYOLOJİ

21. Enterobacteriaceae: Gram ve oksidaz (-); glukoz ve katalaz (+); Shigella ve Klebsiella hariç hareketli; Escherichia coli, Klebsiella ve Enterobacter hariç laktoz (-).

22. Somatik antijen: Polisakkarid, B lenfositin direkt antikor (IgM) yanıtı, aktif infeksiyon.

23. H flajella antijeni: Protein, flajellin subünitleri, IgG yanıtı, eski-geçirilmiş infeksiyon.

24. Vi Antikoru: Salmonella taşıyıcılığı.

25. E.coli: K1 Ag ... Yenidoğan menenjiti, sepsis, ÜSİ ve kolesistitin en sık nedeni, ETEC ... Turist ishali, EHEC ... Hemorajik ishal+TTP+Hemolitik Üremik Sendrom, EPEC ... İntimin, aktin … Dokun-dök, EIEC ... Basilli dizanteri.

26. Shigella: İnsan bakterisi, Shiga (Grup A) ... Entero-nöro-ekzotoksin, en az bakteri ile bulaş, kanlı-mukuslu-cerahatli kolit, sola kayma. HÜS etkeni.

27. Salmonella: S.typhi-paratyphi‛ler insanda enterik ateş, diğerleri kolit-bakteriyemi; orak hüc.anemide osteomiyelit, enterik ateşte lökopeni, diskordans, dikrotizm, endotoksemi, taş roze; kolitte ateş, lökositoz.

28. Klebsiella: Kapsüllü, laktoz (+), hareketsiz, diyabet, Friedlander kaviter pnömonisi.

yaşamakta olan diğer türden bakterileri öldürmek amacı ile salınan enzim ya da toksin yapısındaki maddelerdir.

13. Bakteriyofajlar: Kapsidlidir. Ekzotoksin kodlar.

14. Transpozonlar: Aynı bakteri içindeki replikonlar arasında gen aktarımı yapabilen, lineer, çift zincirli DNA parçalarıdır (sıçrayan genler). Replikon değildirler. Replikonlar aracılığı ile çoğul antimikrobiyal direnç gen-lerini veya toksin ve enzim salgılattırıcı genleri başka bir bakteriye taşıyabilirler.

15. Genetik aktarım: • Transformasyon: Aracısız gen transferidir.• Transdüksiyon: Bakteriyofajla gen transferidir.• Konjugasyon: Seks pilusları aracılığı ile yapılan gen

transferidir;- F+ hücreden konjugasyon: Alıcı da F+ olur.- F‛ hücreden konjugasyon: Alıcı da F‛ olur.- Hfr hücreden konjugasyon: Alıcıya sadece

bakteri genleri geçer; F plazmidi geçmez, F-

olmayı sürdürür.16. Sepsis: İnfeksiyon nedeniyle gelişmiş olan kontrolsüz

proinflamatuvar sitokin (TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-8) salınımı ve anti-inflamatuvar sitokinlerin (TGF-β, IL-10, IL-4, IL-13) bunu engelleyememesi nedeniyle mey-dana gelen postkapiller venül hasarıdır. Ana patoloji; endotoksin gibi bakteri ürünlerinin plazma enzimatik sistemlerini (kompleman, koagülasyon ve fibrinolitik sistemler vb.) ve makrofajları uyarmasıdır.

• Sepsis tanımı altındaki bir hastada AKB düşmüş ise; bir saatlik sıvı replasmanı (> 500 mL serum fizyolojik) ile normal sınırlarda tutulabiliyor ise ağır sepsis söz konusudur.

• Buna rağmen, AKB halen düşük ise ve vazopressörler ile normal sınırlarda tutulabiliyor ise septik şok tanısı konabilir.

• Sıvı ve vazopressör tedavilerine rağmen AKB normal sınırlarda tutulamıyor ise ve bu durum bir saatten fazla sürüyor ise dirençli (refrakter) septik şok söz konusudur.

17. Sepsis kriterleri: • Taşipne• Taşikardi• Vücut ısısı değişimleri • Kan lökosit sayısı değişimleridir.

18. Steilizasyon → Dezenfeksiyon: Prion → Bakteri sporları → Tbc basili → Lipid zarfsız

küçük virüsler (Rotaviüs → HAV → HBV) → Mantarlar → Vejetatif bakteriler → Lipid zarflı iri virüsler.

19. Sterilizasyon yöntemlerinin pratikteki kullanımı:• Kuru hava sterilizasyonu: Pasteur fırınında

(sterilizatör); cam eşyaların, cerrahi metal veya pamuklu aletlerin sterilizasyonu için 1700C‛da 1 saat, 1600C‛da 2 saat, 1500C‛da 2.5 saat tutulmalıdır.

• Otoklav sterilizasyonu: Besiyerlerinin; 1150C‛da 30 dakikada, 1210C‛da en az 15 dakikada sterilizasyonu sağlanır.

• Kaynatma: Günlük pratikte; 1000C‛da 5-10 dakika kaynatma ile dezenfeksiyon, 30 dakika kaynatma ile sterilizasyon sağlanır.

• Fi ltreleme: Parenteral sıvıların otoklav ile sterilizasyonunda ortamda kalan endotoksinler sorun yaratır. Bunun için önce 220 nm çaplı süzgeçlerden


29. Proteus: Halka ile buğu gibi üreme, lağım kokusu, idrar alkalileşmesi, sitruvid (MgNH4PO4) taşı.

30. Yersinia: Y.pestis... Veba-endotoksemi, Y. entero-colitica... Soğukta üreyebilir, önce ishal, mezanter lenfadenit, bakteriyemi; sonra Reiter S., H-Schönlein Purpurası.

ENTERİK BAKTERİ

NEDEN OLDUĞU KLİNİK TABLOLAR

Escherichia coli

Enterik: ETEC (turist ishali), EIEC (basilli dizanteri), EHEC (hemorajik kolit, HÜS, trombositopeni), EPEC (süt çocuğu ozmotik ishalleri), EAEC (turist ishali).

Ekstra-intestinal:Üriner infeksiyon, kolesistit, yenidoğan menenjiti, hastane infeksiyonu, spontan bakteriyel peritonit.

Shigella türleri Basilli dizanteri, nörolojik tablo (çocukta konvülsif ishal).

Salmonella türleri

Kolit ve bakteriyemi (non-tifoidal etkenler), enterik ateş (tifoidal etkenler), safra kesesi ve GİS lümeni taşıyıcılığı (tüm etkenler, en çok tifoda).

Klebsiella pneumoniae

Daima ekstra-intestinal fırsatçı hastane infeksiyonları; kaviter pnömoniler (Friedlander), üriner infeksiyon, ventilatöre bağlı pnömoniler, kateter infeksiyonları.

Serratia marcescensSorunlu hastane infeksiyonları; katetere bağlı üriner infeksiyonlar, yara ve pulmoner İnfeksiyonlar.

Proteus türleri Üriner infeksiyon, infeksiyon (sitruvid) taşları.

Yersinia türleri

Y.pestis: Veba (bubonik, çok ağır sepsis ve pnömoni).

Y.enterocolitica: Enterokolit, mezanter lenfadenit, romatolojik komplikasyonlar.

Y.pseudotuberculosis: Mezanter lenfadenit.

31. Oksidaz (+) basiller: Vibrio, Campylobacter, Pseudomonas, Burkholderia, Brucella, Legionella vb.

32. V.cholerae: Sadece insanda, ekzotoksini ile cAMP artışı, sıvı ve elektrolit kaybı, kuruma hastalığı, APS.

33. V.parahaemolyticus: Tuzcul, deniz hayvanı, invazif kanlı ishal-kolit.

34. V.vulnificus: Balık kılçığı batması, yara infeksiyonu, sepsis, kronik karaciğer hastasında ağır sepsis; deniz ürünü ile en çok ölüm nedeni.

35. Campylobacter: Karbonhidratları kullanmaz, a.a. ile beslenir, martı kanadı-S şeklinde bakteri.

36. C.jejuni: Hayvansal ürün ile bulaş, çocuk ve genç

erişkinde dizanteriform ishal. Guillain-Barré Sendromunun en sık nedeni; diğerleri mikoplazmoz, herpesvirüsler, cerrahi, influenza aşısı.

37. H.pylori: Üreaz (+), Clo testi, infektif gastrit, mide ülseri, üre-solunum testi.

38. H.influenzae: Üç menenjit bakterisinden biri (Hib), kapsüllü, IgA1 proteaz, LOS, fakültatif anaerop, X (hemin) ve V (NAD, NADP) faktör bulunduran besiyeri (çikolatamsı agar, kanlı agarda S.aureus-süt anne), 2 ay-6 yaş arası menenjit, septik artrit; kapsülsüz kökenler otitis media‛da ikinci, KOAH akut alevlenmede birinci etken, ampisilin+sülbaktam, 3.kuşak sefalosporin.

39. H.ducreyi: Ulcus molle, ağrılı genital ülser (şankır), sonra fistülleşen inguinal LAP.

Hastalık Ülser Özelliği

Ülser Sayısı

Ülserde Ağrı LAP

Sifiliz Sert kenarlı Tek Ağrısız Ağrısız

Şankroid Krater tarzında

Bir/birkaç Çok ağrılı Ağrılı

Donovanyoz Kırmızı, genişleyen Çok Ağrısız Genelde yok

LGV Yüzeyel Tek Ağrısız Ağrılı

Genital herpes

Kenarları girinti-çıkıntılı

Birden çok Ağrılı Ağrılı

40. P. multocida: Köpek-kedi ağız florası, ısırıkta yara infeksiyonu; diğer etken Staphylococcus aureus, tedavide ampisilin+sülbaktam.

41.Brucella: Gram negatif kokobasil, intrasellüler, mikroaerofil (B.abortus), hayvan ürünü ile bulaş, hayvan plasentası-memede eritritol, en ağır B.melitensis, akşam ondülan ateş, gece terlemesi, artralji, artrit (sakroiliak, diz-dirsek), SMG, kronik olguda psikiyatrik


bozukluklar, Wright, Rose-Bengal, normokrom anemi, rifampisin+doksisiklin ya da streptomisin+doksisiklin, en sık eklem komplikasyonları.

42.B. pertussis: Solunum yolu siliyer epiteline filamantöz hemaglütinin ile yapışır, hastalık tablosu ekzotoksinlere bağlı; pertussijen ... Lenfositoz, sekresyon artışı, ödem, kataral dönem belirtileri; trakeal sitotoksin ... Siliyer paralizi, kentöz öksürük, hipoksik ensefalopati, hemorajiler, süperinfeksiyon gelişimine zemin, uzun seyir; bakteri aşısı pirojenik.

43.F. tularensis: Hayvandan yaraya, en az bakteri ile yara ve akciğer infeksiyonu, en sık ülseroglandüler, süpüratif lenfadenit.

44.P. aeruginosa: Karbonhidrat fermentasyonu yok, oksidasyonu var, IMVIC (-), elastaz (damarda), ekzotoksin-A (EF-2 inhibisyonu), fosfolipaz C (lipid, lesitin); hastanede sepsis, IVIB‛de sağ endokardit-servikal osteomiyelit, DM‛de eksternal otit-ektima, KOAH‛da nekrotizan pnömoni, antibiyotik ve antiseptik direnci; seftazidim, kinolon, imipenem.

Pseudomonas aeruginosa‛nın bazı önemli virülans faktörlerinin etkisi

Psödomonal Hastalıklar

Bakteriyemi ve sepsis (hastanede, malignitelilerde, nötropeniklerde)

Sağ kalp endokarditleri (IV ilaç bağımlıları)

Trakeobronşit ve nekrotizan bronkopnömoni (KOAH, kistik fibroz)

Kronik veya malign eksternal otit (diyabetiklerde fazla), kronik otitis media

Ektima gangrenozum (diyabetiklerde fazla), yara ve yanık infeksiyonları

Üriner sistem, GİS ve MSS infeksiyonları (hastanede manipülasyon)

Osteomiyelit (IV ilaç bağımlıları)

KİSTİK FİBROZLU HASTALARDA PNÖMONİK ATAKLARDAN SORUMLU MİKROORGANİZMA SIRALAMASI

İlk 2 yaş:

1. Staphylococcus aureus2. Haemophilus influenzae

Sonrası:

1. Pseudomonas aeruginosa2. Staphylococcus aureus3. Burkholderia cepacia4. Mycobacterium avium-intracellulare

RİSK FAKTÖRÜ-ETKEN İLİŞKİSİ• Yabancı cisim varlığı:

İntravenöz kateter, vent-riküloperitoneal şantlar, prostetik kalp kapakları gibi yabancı cisim varlığında şu etkenler düşünülür; Ø Staphylocuccus

epidermidis Ø Staphylocuccus aureusØ Propionibacterium acnesØ Aspergillus türleriØ Candida albicans

• Üriner kateter: Ø Escherichia coliØ Klebsiella pneumoniaeØ Candida türleriØ Acinetobacter türleri Ø Pseudomonas aeruginosaØ Serratia marcescens

• Splenektomi:Ø Streptococcus

pneumoniaeØ Haemophilus influenzaeØ Neisseria meningitidis

• Diabetes mellitus:Ø Staphylococcus aureusØ Candida albicansØ Pseudomonas aeruginosa

• Alkolizm:Ø Streptococcus

pneumoniaeØ Klebsiella pneumoniae

• Kortizon kullanımı:Ø Staphylococcus aureusØ Staphylococcus

epidermidisØ Mycobacterium

tuberculosisØ Mantarlar

• Yanıklar:Ø Pseudomonas aeruginosa

• Hematoproliferatif hastalıklar:Ø Cryptococcus

neoformansØ Varicella zoster virüsØ Listeria monocytogenes

• İmmünsüpresyon:Ø Nocardia asteroidesØ MikobakterilerØ Aspergillus türleri Ø Candida albicansØ Toxoplasma gondiiØ Pneumocystis cariniiØ Herpes simplex virüsØ Varicella zoster virüsØ SitomegalovirüsØ Difteroid basiller

• Ventilatör tedavisi:Ø Pseudomonas

aeruginosaØ Staphylococcus aureus

(özellikle MRSA)Ø Klebsiella pneumoniaeØ Acinetobacter

baumannii• Granülositopeni:Ø Bakteri:ü Stafilokoklar

(koagülaz negatif)ü Viridans streptokoklarü Staphylococcus

aureusü Diğer streptokoklarü Enterokoklarü Escherichia coliü Pseudomonas

aeruginosaü Klebsiella pneumoniaeü Stenotrophomonas

maltophiliaü Legionella türleriü Bacteroides türleriü Propionibacterium Ø Mantar:ü Candida türleriü Aspergillus türleriØ Virüs:ü Herpes simplex virüs ü Varicella zoster virüsØ Parazit:ü Strongyloides

stercoralis


Non-fermentatif Önemli Bakterilerin Ayrımı

Oksidaz Hareket

Pseudomonas aeruginosa + +

Stenotrophomonas maltophilia - +

Acinetobacter baumannii - -

45. Acinetobacter: Ventilatör pnömonileri.

46. M.catarrhalis: Gram negatif diplokok (Neisseria gibi), oksidaz ve katalaz pozitif; akut otitis media, akut sinüzit ve KOAH akut alevlenmelerinin 3. en sık etkeni; %95 beta laktamaz üretimi.

47. E.corrodens: İnsan ısırığı, metrnidazol direnci, SAM tedavisi; HACEK etkeni.

48. HACEK grubu: Kültür negatif endokarditlerdir. İntravenöz ilaç bağımlıları hariç en sık gram negatif endokardit etkenleridir.

• Haemophilus aphrophilus/parainfluenzae• Actinobacillus actinomycetemcomitans• Cardiobacterium hominis• Eikenella corrodens• Kingella kingae

49. Bartonella: Kanlı agarda ürer, mikoplazmalar gibi yüzey

bakterisidir; B.quintana ... 5 gün ateşi; B.henselae ... kedi tırmığı hastalığı (diğer etken Afipia felis), basiler anjiyomatoz (AIDS), peliosis hepatitis; B.bacilliformis ... Eritrosit infeksiyonu, Oroya ateşi.

50. Calymmatobacterium: Granüloma inguinale, ağrısız genital ülser, lezyondan yapılan preparatta lökosit içinde Donovan cismi.

51. G.vaginalis: Normal vajinal florada bulunur, kokobasil, vajinoz etkeni, anaerop bakterilerle kommensallik, ortamı alkalileştirir; KOH ile balık kokusu (Whiff testi), clue cell.

52. L.pneumophila: Su tesisatındaki biyofilmlerde ürer, debristeki a.a.ları kullanır, inhalasyon ile pnömoni (Lejyoner h.), sadece bakteriyemi (Pontiac hastalığı), makrolid+rifampisin.

53. N.gonorrhoeae: Gram negatif diplokok, oksidaz (+), maltoz (-) (meningokoktan ayrım), IgA1 proteaz, üretrit, erişkinde artrit, Fitz-Hugh-Curtis Sendromu, çikolatamsı agar, hasta başı ekim ve metilen mavisi boyama.

54. N.meningitidis: Gonokoktan farkı maltoz (+), kapsüllü, epidemik (primer akut bakteriyel) menenjit, akut başlangıç, boz-bulanık BOS, BOS‛ta binlerce nötrofil, BOS şekeri düşük, proteini yüksek, bakteriyemide peteşi, fulminant meningokoksemi (Waterhouse-Friederichsen Sendromu, endotoksik şok, DIC), C5-9 eksikliğinde ağır bakteriyemi, penisilin, korunma rifampisin.

52: Atipik Pnömonilerin Özellikleri ve Sorumlu Etkenler

Yakınmalar Fizik muayene bulguları Kan bulguları Akciğer radyolojisi Etkenler

AteşHalsizlikÖksürükBaş ağrısıBoğaz ağrısı*Ses kısıklığıBalgam (nadir)Dispne (nadir)Yan ağrısı (nadir)

Ateş (<390C)Dinleme bulgusu yok ya daRonküsRal (nadir, lejyoner h.)Splenomegali**İkter, hepatomegali***

BK: 5-15 bin/mm3

Sedim: <50 mmh

Förmül: NormalHepatite ait***

Psittakoz Diğerleri

PRİMER:M. pneumoniaeDİĞERLERİC. burnettiC. psittaciC. pneumoniaeL. pneumophilaF. tularensisVirüsler****

* Özellikle Q ateşi (retroorbital) ve psittakozda görülür** Q ateşi ve psittakozda tipik aksesuvar bulgu splenomegalidir*** Q ateşinde önemli bir aksesuvar bulgu hepatittir**** İnfluenza A ve B virüsü (erişkin), RSV (çocuk), Parainfluenza virüs, Adenovirüs, Rubeola virüs, VZV

AKUT MENENJİTLER KRONİK MENENJİTLER

Pürülan (Bakteriyel) Aseptik Pürülan (Fungal) Aseptik

Primer: N.meningitidis (1)Sekonder: S.pneumoniae (2)H.influenzae (3)Grup B StreptokokE.coliL.monocytogenes, vb.

Viral (Mumps,HSV)Plasmodium türleriToxoplasma gondiiL.icterohaemorrhagiaeMycoplasma pneumoniaeBeyin apse ve tümörüVertebra osteomiyeliti

C.neoformansCandida türleriCoccidioides immitis

M.tuberculosisT.pallidum

BOS boz renkli, bulanıkBinlerce/mm3 nötrofilŞeker çok düşük1,2,3 için Lateks Ag.Testi

Renksiz, berrak100-1000/mm3 lenfositŞeker normalLCM‛de >2000/mm3

Boz-bulanık%60 nötr,%40 lenfositŞeker düşükİmmün yetmezlikli

Ksantokromik, berrak100-1000/mm3 lenfositŞeker düşükProtein çok fazla


GONOKOK MENİNGOKOK

Kapsül Yok Var

Maltoz Kullanmaz Kullanır

Penisilinaz Üretir Üretmez

PBP değişimi Var Yok

Pilus değişimi Var Yok

Kan-beyin bariyeri (solda) ve kan-BOS bariyeri (sağda)

AKUT PRÜLAN MENENJİTLERDE AMPİRİK TEDAVİ

YAŞ İLK SEÇENEK ALTERNATİF

0-4 hafta Ampisilin + Sefotaksim Ampisilin + Gentamisin

1-3 ay Ampisilin + Sefotaksim Ampisilin + Vankomisin + Kloramfenikol

3 ay-50 yaş

Sefotaksim veya Seftriakson + Vankomisin Meropenem

> 50 yaşSefotaksim veya Seftriakson + Ampisilin + Vankomisin

Meropenem + Ko-trimoksazol

55.Stafilokok: Katalaz (+) (streptokoklardan farkı), üzüm salkımı, polisakkarit kapsül; protein-A ... Fc ile bağlanıp antifagositik etki; β-laktamaz sentezi, MRSA‛da ise PBP değişimi ile direnç gelişimi.

56.S.aureus: Koagülaz (+), β-hemoliz, sarı-pembe koloni, mannitolü parçalar, novobiosine duyarlı, enterotoksin-A ... Kısa inkübasyon-bulantı-kusma-besin zehirlenmesi; tüm toksinler süperantijen; entotoksin-B ... Toksik

şok, PMK, eksfoliatif toksin ... Haşlanmış Deri Sendrom (lokal formu ... büllöz impetigo); TSST1 ... Vajinal tamponda Mg++, toksik şok sendromu (klindamisin-ekzotoksin yapımını azaltır), süperantijen; IVIB‛de sağ kalp (triküspid) endokarditi; en sık osteomiyelit, prostetik kapak (erken dönem) endokarditi; geç dönemde Streptococcus viri dans.

Staphylococcus aureus‛un yapısal özellikleri

Staphylococcus aureus protein-A tabakasının antifagositik özelliği

57. S.epidermidis: Slime tabakası, yabancı metal-plastik yüzeyler, prostetik kapak (erken dönemde en sık) endokarditi.

58. S.saprophyticus: Novobiosin direnci, genç-yeni evli bayanlarda sistit, üriner infeksiyon.


S. aureus

S. epidermidis

S. saprophyticus

Koagülaz pozitifliği Evet Hayır Hayır

Mannitolü parçalama Evet Hayır Hayır

Protein-A içerme Evet Hayır Hayır

Kanlı agarda β hemoliz Evet Hayır Hayır

Novobiyosine duyarlılık Evet Evet Hayır

Fakültatif anaerop üreme Evet Evet Hayır

59.Streptokok: Katalaz (-) (stafiolokoktan farkı), zincir; A, C, G ... ASO (+), farenjit, ARA-AGN, kızıl. A grubu ... Basitrasin, B grubu ... CAMP-hippurat, D grubu... Eskulin (tuzda ürerse enterokok).

60.S.pyogenes (A grubu): Kapsül hyaluronik asid, Basitrasin duyarlılığı, M fimbriası var ise hastalık, LTA ... Yapışma, streptokinaz ... Emboli tedavisi (TPA), hyalüronidaz ... Yayılma faktörü, eritrojenik toksin ... Pirojenik, streptokok toksik şok ... Ciddi cilt infeksiyonu, bakteriyemi (stafilokoksikten farkı).

Streptococcus pyogenes hücre duvarının yapısı

65: TONSİLLİTLERİN AYIRICI TANISI

Ateş Farinks/Klinik LAP Damak peteşisi Kan lökositi

Streptokoksik Çok yüksek Hiperemik, noktavi eksüda Ön servikal, tek

tek Var Nötrofilik lökositoz

Difteri Genelde subfe-bril

Tonsillayı aşan psödomembran

Konglomere, Bull neck Yok Belirleyici özellik

yok

EBV mononükleoz Değişken, yüksek Çok şiş ve çok ağrılı, gri-

beyaz membranlar Konglomere Var Atipik lenfositoz, lökositoz

Adenoviral Orta düzeyde Membranlı; ek olarak kon-junktivit, rinore, öksürük Belirleyici değil Var Lökopeni,

lenfositoz

Rubella Subfebril Farenjit yok; cilt döküntüleri

Konglomere, Theodor arazı

Var, Forscheimer

Lökopeni, lenfositoz

Rubeola Yüksek Enantemler, Koplik lekeleri Belirleyici değil Yok Lökopeni,

lenfositoz

Hodgkin lenfoması Dalgalı, Pel-Ep-stein

Farenjit yok Konglomere, lastik kıvamlı Yok Değişken,

yanıltıcı

Streptococcus pyogenes hücre duvarının yapısı

61. ARA: AGBHS M3, M18 kapsül, sitoplazma zarı ve M fimbriası (farenjit) ... Miyokard, sinovya, MSS‛ye (subtalamik merkezlere ve kaudat nükleusa) karşı antikorlar.

62.AGN: AGBHS M49, M57 sitoplazma zarı (cilt infeksiyonu) ... Glomerül bazal membranı. CGBHS ve GGBHS sitoplazma zarı (farenjit) ... Glomerül bazal membranı.

63. Streptokoksik miyozit: Nekrotizan fasiitten farklı olarak cilt ve cilt altı dokularını tutmayan, geniş adale nekrozları ile kendini gösteren ve gazlı gangrene benzeyen nadir bir tablodur. Sıklıkla ve erken dönemde bakteriyemi, sepsis ve streptokoksik TSS tablosuna ilerler. Mortalitesi oldukça yüksek (%80-100) bir hastalıktır.

64. S. agalactiae (B grubu): CAMP testi (+), hippurat hidrolizi, vajinal taşıyıcılık, yenidoğan menenjiti, bakteriyemi, septik artrit; kapsülü siyalik asiti.

65. D Grubu BHS: Eskulin hidrolizi, enterokok ... %6.5 NaCl‛de ürer, E.faecalis, E.faecium, sefalosporinlere dirençlidir. Non-enterokoklar ... %6.5 NaCl‛de üremez, S.bovis, kolon kanserinde endokardit etkeni.


AKUT ROMATİZMAL ATEŞ SONRASI PROFİLAKSİ

• İlk atakta kardit yok ise: Son akut romatizmal ateş atağından sonra en az 5 yıl veya en azından 21 yaşına kadar 3-4 haftada bir benzatin penisilin-G profilaksisi uygulanması önerilmektedir. Üç haftada bir yapılan uygulama dört haftaya göre daha güvenlidir.

• İlk atakta kardit olmuş, rezidüel kapak hastalığı yok ise: Son akut romatizmal ateş atağından sonra en az 10 yıl veya en azından 25 yaşına kadar (bazen daha uzun), 3-4 haftada bir benzatin penisilin-G profilaksisi uygulanması önerilmektedir.

• İlk atakta kardit olmuş, rezidüel kapak hastalığı var ise: Düşük risk gruplarına benzatin penisilin-G profilaksisi, son akut romatizmal ateş atağından sonra en az 10 yıl ve en azından 40 yaşına kadar sürdürülmelidir. Bu olgulara ayrıca her riskli cerrahi girişim öncesinde infektif endokardit profilaksisi uygulanmalıdır. Öğretmenlik ve bakımevi personelliği gibi yüksek kontaminasyon riski taşıyan meslek gruplarında sekonder profilaksi ömür boyudur.

66. Viridans streptokoklar: Glukokaliks (dişe yapışma); periodontal cerrahi ile endokardit (hasarlı doğal kapakta fazla).

67. S.pneumoniae (pnömokok): Üç menenjit bakterisinden biri; s.IgA1 proteaz, mum gibi diplokok, safrada erime, inülin hidrolizi, optokin duyarlılığı, 1. Toplumdan edinilmiş pnömoni (lober pnömoni); kapsüllü (splenektomide aşı); erişkin sinüzit ve otiti, tekrarlayan menenjitte 1.; subdural effüzyon ile nörolojik belirtili ağır tablo.

68. B.anthracis: Aerop, hareketsiz, gram pozitif, santral sporlu (ARB), bambu kamışı, ondüle saç, ekzotoksinleri (PA+EF+LF) ile ağrısız yara (kara kabuk), ödem (veziküllü); en ağır sepsis, gastroenterit, pnömoni.

Şarbon yarasının özellikleri

69. B.cereus: Emetik (ısıya dirençli toksin, yemekte toksin) ve enterit (ısıya duyarlı toksin, yemekte bakteri); keratit, panoftalmi.

70. C.tetani: Terminal spor, davul tokmağı, hareketli; tetanojen yarada ekzotoksin salımı (tetanospazmin); spinal kordda glisin blokajı ile sürekli kasılı kalma; trismus ilk ve en uzun; risus sardonicus, opistotonus; ateş yok; sefalikte felç; geç olguya yara temizliği+THIG+aşı+metronidazol, yenidoğanda THIG hayat kurtarıcı; tetanoz geliştiğinde uyutma, gereğinde nöromusküler kavşak blokerleri (atrakuryum, cis-atrakuryum vb.), epidural santral etkili kas gevşetici (baklofen, GABA-B aktivatörü); daha sonra yara bakımı.

Temiz Küçük Yara

Kirli Tetanojen Yara

Aşı Anamnezi Aşı THIG Aşı THIG

Üç dozdan az, kuşkulu + - + +

Tamamlamış / en az 3 aşı yapılmış/sürüyor

Son 10 yıldır aşısız ise yap, aşılı ise yapma

-

Son 5 yıldan fazla aşısız ise yap, aşılı ise yapma

-

71. C.botulinum: Subterminal sporlu; ekzotoksini ısıya dirençli, adelede asetil kolin deşarjını önler; ağız kuruluğu ile başlar; nörolojik belirtiler gözden başlar, dessendan ilerleyen paraliziler; ateş, ishal, bilinç sorunu yok; antitoksin hayat kurtarır.

72. C.perfringens: Tek hareketsiz; yarada Lesitinaz-C (α toksin) ile kan ve doku hücrelerini parçalar (hemoliz, nekroz); H2S ile yarada pis koku, krepitasyon; yara sürüntüsünde lökosit yok; debridman + metronidazol + hiperbarik oksijen.

Gazlı gangrende acil laboratuvar tanı

73. C.difficile: Oral antibiyotik ile tüm bakteriler baskılanır, bırakınca en hızlı C.difficile ürer; CdA (tutunma), CdB (sitopati) ile barsak lezyonları; dışkıda toksin gösterilir; metronidazol, ağır olguda oral vankomisin.

74. Bacteroides: Diyafragma üstü … Non-fragilis … Peptostreptokok ve fuziform bakterilerle birlikte spontan beyin ve akciğer apseleri. Diyafragma altı … B.fragilis grubu … Barsak operasyonu sonrası batın içi ve metastatik apseler.

75. B.fragilis: Gram negatif, ancak LPS farklı, endotoksin aktivitesi çok az; en çok yumuşak doku infeksiyonu yapan anaerop; en sık anaerop sepsis nedeni (hafif); batın operasyonu/travması sonrası apselerde en sık etken.

76. F. nucleatum: İğsi, gram negatif, endotoksini var; bakımsız oral flora; Plaut-Vincent anjini, ülserli stomatit ve jinjivit, noma.

77. Actinomyces: Anaerop, normal orofarinks, GİS, dişi genital florası; koloniler filamansı, hif gibi; tiyoglukolatlı buyyon; fistüllü lezyonlar, akıntıda sarı granüller; en sık çürük dişten kaynaklanan servikofasiyal tip, diğerleri torasik, abdominal, pelvik (RİA); tedavisi β-laktamlı antibiyotik.


78. Nocardia: Aerop, ARB (+), hif gibi saçaklı koloni; miçetom, akciğerde yalancı tbc lezyonları, ko-trimoksazol.

79.T.whppelii: Whipple hastalığının etkeni; ince barsak lamina propria makrofajlarının infeksiyonu, subtotal villöz atrofi, malabsorbsiyon, PAS boyama ile tanı konur, ko-trimoksazol.

80. C.diphtheriae: Topuz ... Babes-Ernst, Polifosfat granülleri, enerji deposu, Albert-Neisser boyası; Loeffler serumu ve MM; lizojen ise ve demir az ise ekzotoksin salgılar, EF-2 inh.; lokal etki ... Tonsillayı aşan membran, genel etki ... Miyokardda yağlı dejenerasyon (2.hafta), felçler (3.hafta palatum, 5. hafta akomodasyon, 7.hafta sinir); kesin tanı toksin salgısının belirlenmesi; antitoksin hayat kurtarıcıdır.

81. L.monocytogenes: Gram pozitif kokobasil, soğukta üreme; süt-peynir bulaşı; listeriolizin ile MA fagozomunun parçalanması; fötusta granulomatosis infantiseptica; yenidoğan, HIV infeksiyonlu ve yaşlıda menenjit; sefalosporine dirençli; tedavide penisilin.

82. Mycobacterium: Tbc basil kompleksi ... M.tuberculosis (Niasin pozitif), M.bovis (BCG, GİS tbc), africanum; atipik M.avium-intracellulare (AIDS); hüc.duv.%60 lipid; mikolik asit ... ARB, kord ... Antifagositik, fosfolipid ... Kazeifikasyon nekrozu; Wax-D ... Tip IV ADR; aeroptur (pO2 >130 mmHg).

83. Tüberküloz:• Karşılaşmış: Karşılaşma yerinde nodül.

• Karşılaşmamış, immatür: Miliyer tbc

• Karşılaşmamış, matür: Primer … Ghon odağı + Hiler LAP; sekonder (reaktivasyon) en çok Simon odağında; akciğer dışında en çok lenf nodülünde.

84. M.leprae: Soğuk dokularda (periferik sinir ve el-yüz gibi açık ciltte) ürer, besiyerinde üretilemez, asidorezistandır, saman balyası; tüberküloidde (hücresel iyi) basil yok, cilt testi (+), tek taraflı nörit, 1 ay dapson+RMP, 5 ay dapson; lepromatözde yaygın, arslan yüzü, 5 yıl dapson+klofazimin, aylık RMP.

85. T.pallidum: Üretilemez, uzun süreli Giemsa ile gümüşleme; edinsel (şankır, rozeol bulaştırır, gom bulaştırmaz); konjenital (ilk üç ayda abortus, canlı bebekte kanlı rinit, HSMG, döküntü) atlatılmış ise okul çağında kronik lezyon (Hutchinson dişleri, Socrates burnu, periostit-kılıç kını tibia); non-treponemal testlerle (VDRL, RPR) tarama, tedavi izlenmesi ve nörosifiliz tanısı; ilk (+) Ab ... FTA ABS.

86. B.recurrentis: Kolay ürer, boyanır; bit-kene; IgM .. MSS‛ye kaçış .. Ag değişimleri ... tekrarlayan ateş; ateşsiz dönemde doksisiklin.

87. B.burgdorferi: Ixodes kenesi; Lyme hast.; ECM ... Menenjit-Miyo/perikardit ... Artrit; tanı seroloji; penisilin, ampisilin.

88. L.interrogans: L.icterohaemorrhagiae ... Weil hastalığı; fare idrarı, sağlam ciltten giriş, bakteriyemi (ateş), karaciğere (nekroz, ikter), bakteriyemi (ateş), tübüler nekroz, ABY), aseptik (immün kompleks) menenjit; lökositoz, nötrofili, penisilin. L.gryppotyphosa … Anikterik leptospiroz.

89. Rickettsia: Zorunlu hücre içi bakterisi; Coxiella hariç artropod bulaşı, vaskülit, döküntü, WF (+), fosfolipaz A.

90. R.prowazekii: Vaskülit (endarterit-Fraenkel nodülleri), kronik ... Brill-Zinser (WF -), tetrasiklin/doksisiklin kullanılır. Sülfonamid kontrendike.

91. R.typhi (R.mooseri): Endemik-fare tifüsü, Neil-Mooser, hafif form, çapraz bağışıklık.

92. C. burnetii: Direkt bulaş; vaskülit yok, döküntü yok; fagozomda ürer, fiziksel etmene ve pastörizasyona dirençli; atipik pnömoni (şiddetli retroorbital ağrı, hepatosplenomegali, hiler LAP) ve kronik fatal kardit etkeni.

93. Chlamydia: Gram (-) duvarda murein yok, lizozimden etkilenmez, kolumner epitelde infeksiyon; enerji paraziti; elemanter cisimcik (en küçük, bulaştırıcı); inisyal cisim (bölünen); C.trachomatis (A, B, Ba, C) trahom, üst palpebral konjunktivit, pannus; (D...K) CTBH (erişkin inklüzyonlu konjunktivit, alt palpebra, NGU); (L1,2,3) LGV; C.psittaci ... Psittakoz; C.pneumoniae (TWAR) ... atipik pnömoni, ateromda üreme ile ateroskleroz, miyokard infarktüsü.

Klamidyaların çoğalması

94. Mycoplasma: Duvarı yok, sitop. zarda sterol ... nöral komplikasyonlar, serbest yaşayan en küçük mikroorganizma, sahanda pişmiş yumurta; Mycoplasma pneumoniae ... solunum epiteli yüzeyinde özel uzantısı ile epitele tutunarak ürer, atipik pnömoni (bronşiyoler düzeyde), yaz ayında en sık pnömoni, 2.toplumdan edinilmiş pnömoni etkeni, 5-30 yaş hastalığı, ev içi bulaş, soğuk aglütinasyon, makrolid; Ureaplasma urealyticum ... T-mikoplazma, üreaz, üriner infeksiyon.


PARAZİTOLOJİ

BULAŞ YOLU PROTOZOON YAPTIĞI

HASTALIK

Artropod Plasmodium türleri Sıtma (hepatit, eritrosit infeksiyonu)

Babesia microti Babesiyoz (eritrosit infeksiyonu, anemi)

Leishmania donovani Kala-Azar (RES işgali)

Trypanosoma cruzi Chagas (göz, GİS patolojisi, miyokardit)

Fekal-oral Entamoeba histolytica Amibiyaz (dizanteri,

organ apseleri)

Giardia intestinalis Giardiyaz (duodenuma yerleşim, yağlı ishal)

Cryptosporidium parvum

İmmün yetmezliklilerde kronik ishal

Toxoplasma gondii (kedi dışkısı)

Doku-organ kistleri, AIDS‛te ensefalit

Balantidium coli Nadiren kolit

Seksüel Trichomonas vaginalis Vajinit

Diğer Naegleria fowlerii (havuz)

Kanlı-cerahatli menenjit

Acanthamoeba türleri (kirli su) Kirli lens keratiti

Toxoplasma gondii (organ nakli)

Doku-organ kistleri, AIDS‛te ensefalit

95. PROTOZOA: Anaerop üremeye adapte olmuş; aerop olan Naegleria ve Acanthamoeba dışındaki amiplerde mitokondriyon ve golgi cihazı yok.

96. Plasmodium: P.vivax en yaygını; insana dişi anofelden sporozoit ile bulaşırlar, P.vivax ve P.ovale‛de hipnozoit, primakin tedavisi gerekli. P.vivax ve ovale retikülositi, P.malariae erişkin eritrositi, P.falciparum hepsini tutar; P.ovale‛nin ring formu, diğerlerinin amiboid (genç trofozoit) formundan itibaren sitoplazmik granüller (hematin, hemozoin); P.falciparum eritrosit yüzeyini bozarak visseral damar (postkapiller venül) endoteline yapışır, komplikasyonlar bu nedenledir; periferik kanda sadece walkman kulaklığı gibi görünen çift nükleuslu ring formu ve muz şeklinde gametosit; parazit kana dökülünce titreme (yaymada olgun şizont), ateş en yüksekken yaymada ring formu; kalın damla ile tanı, periferik yayma ile tür tayini; hipnozoit ve Plasmodium falciparum gametositleri için primakin, eritrosit formları için klorokin.

Plasmodium türlerinin evrimi

97.Babesia: Ixodid kenelerle bulaş, direkt eritrosit infeksiyonu; splenektomizelerde ağır seyir; klindamisin tedavisi.

Leishmania donovani evrimi


98. Toxoplasma: Konağı kedigiller; kedi dışkısı ile sporokist-sporozoit ile, doku kistli hayvanın çiğ etinin yenmesi halinde bradizoit içeren doku kistleri ile bulaş; kas, beyin ve gözde doku kistleri; konjenital infeksiyonda gebelik yaşı arttıkça malformasyon azalır, bulaş riski artar; fötusa 2. üç aydaki bulaşta serebral kalsifikasyon, hidrosefali, bilateral koriyoretinit; erişkinde en sık form belirtisiz, klinik veren formu lenfadenit; immün yetmezliklide (AIDS) ensefalit; periferik yaymada monosit içinde görülür, normal erişkinde tedavi gerekmez; visseral/oküler formda pirimetamin+ sülfadiazin+folinik asit.

Gebelerde toksoplazmoz tedavisi: • Gebede akut toksoplazmoz saptanmış, fötal infeksiyon

yok: Fötusun infeksiyondan korunması için spiramisin kullanılır. Fötusu %60 korur.

• Gebede akut toksoplazmoz saptanmış, fötal infeksiyon var: İlk 16 haftada pirimetamin kullanılamaz. Bu nedenle, intrauterin infeksiyon saptanan olgularda anneye tek başına sülfadiazin verilir. Daha geç gebelik haftalarında ise klasik üçlü tedavi uygulanabilir.

Toxoplasma gondii‛nin evrimi (*) Trofozoit, eritrosit hariç tüm insan hücrelerini infekte edebilir

99.Leishmania donovani: Visseral layşmanyaz etkeni; tatarcık ile leptomonas bulaşı, cilt makrofajında leishmania, RES‛e yayılım, işgal, görevlerini yaptırmama; günde iki kez ateş, dev-yumuşak-ağrısız splenomegali; pansitopeni, hiper γ-globülinemi, sedimantasyon >100 mmh, formol-jel testi, NNN besiyeri; SbV türevleri (glukantim, stiboglukonat), amfoterisin-B, allopurinol.

100.Trypanosoma cruzi: Chagas etkeni; kene dışkısından göze bulaş, chagoma; otonom pleksus dejenerasyonu; en çok kalbi etkiler (miyokardit, dilate kardiyomiyopati, ölüm); megakolon, megaözofagus; ksenodiagnoz; nifurtimoks.

Leishmania donovani evrimi

101. Entamoeba histolytica: Matür kist ile bulaş, zimodem enzim sistemi ile hastalık tabolsu, BK lizisi ve mukozal destrüksiyon; ateşsiz, kanlı-mukuslu-cerahatsiz kolit; eritrofagositoz, dışkıda lökosit yok, barsak dışı hastalıkta antikor; beyin apsesi dışında tıbbi tedavi, barsak için tetrasiklin-eritomisin, lümen için diloksanid furoat veya paramomisin, karaciğer için klorokin.

102.Naegleria: Aerop beslenme, kist yok; sularda serbest amip; suda kamçılı, insanda amip; havuz suyundan nazal bulaş; fatal, hemorajik, pürülan menenjit.

103.Acathamoeba: Diğer serbest amip; posttravmatik/kirli lens keratiti, meningoensefalit.

104.Giardia: Kist ile bulaş; jejunumda yapışarak yer işgali, yağ emilim bozukluğu; yağlı dışkılama, IgA eksikliği ve duodenal divertikülde kronikleşme.

105.Balantidium: En iri ve flajellalı tek insan hastalık etkeni protozoon; ağız ve anüsü var; bazen amipli dizanteri benzeri tablo; tetrasiklin.

106.Cryptosporidium: C.parvum en sık; Isospora belli‛den küçük kistleri ARB (+); su bulaşı, barsak epiteline tutunup hücre dışı kesede üreme; normal immünitelide hafif ishal, AIDS‛de otoinfeksiyonlarla kronik ve ağır seyredebilen ishal; intestinal biyopsi; tedavi zor, paramomisin denenebilir.

Antiviral Etki Endikasyon Yan Etki

Amantadin Uncoating‛i önler İnfluenza A İnfeksiyonu Antikolinerjik (anti-parkinson)

Rimantadin Amantadin gibi İnfluenza A infeksiyonu MSS ve GİS problemleri

Asiklovir DNAp inhibisyonu,DNA terminatörü

HSV 1, 2; VZV (yaşlı, immün defektif)

Ensefalopati, reversibl nefropati, testis atrofisi

Gansiklovir CMV‛de DGK ile CMV infeksiyonları Nötropeni, anemi, raş

Idoksuridin Asiklovir gibi Zona, HSV (keratit, genital) Hepatotoksik, topikal

Ribavirin

Asiklovir benzeri (-) RNA ve DNA virüsleri (en geniş spektrumlu, direnç gelişimi zor); RSV pnömonisi (aerosol), kronik HCV infeksiyonu

Anemi, oral kullanım ile etki az, bilirubin ve ürik asit artar

Zidovudin (AZT) RNA d DNAp (RT) İnhibisyonu

Retroviridae (özellikle HIV1); EBV, antiparazitik

6. haftadan soAnra granülositopeni, anemi


107.Trichomonas: Cinsel ilişki ile direkt bulaş; kisti yok; vajinit ve nadir prostatit etkeni; eş tedavisi.

HELMİNTLER

108.Sestodlar: Schistosoma dışında tüm sestodlar herma-frodit; Taenia saginata‛da insanda erişkin barsakta; T.solium‛da hem barsakta, hem de (yumurta infektif) dokuda; Echinococcus granulosus ve alveolaris insanda larva lezyonları (kistler); Diphyllobothrium latum ince barsakta, en uzun sestod, kapaklı yumurta, yumuşakça ve balıkta evrim, çiğ balık bulaşı, B12 vitamin yetmezliği; H.nana cüce sestod, fare dışkısı/pire/insandan insana direkt bulaşabilir, proglottid kolonda parçalanır, aile da-hil herkesi uzun süreli tedavi; pirazikuantel/niklozamid. Organ sistiserkozunda pirazikuantel veya albendazol; inoperabl kist hidatikte albendazol.

109.Trematodlar: F.hepatica için insan rastlantısal konak, metaserkarya yutulunca peritonu geçerek karaciğere gelip safra yollarına, kronik irritasyon ile portal (biliyer) siroz, sistein proteaz … IL-5 yapımı … Eozinofili, tedavide niklozamid veya pirazikuantel; Schistosomalar damar içi trematodu, serkarya cildi delerek bulaşır, venöz sistemde ilerler; S.haematobium mesane, S.mansoni v.mesenterica inferior‛a (kolon), S.japonicum

v.mesenterica superior‛a (ince barsak) yerleşir; yumurtlama reaksiyonu … Katayama Sendromu (ateş, LAP, ürtiker); yumurta irritasyonu ile S.haematobium mesane kanseri, diğer ikisi portal hipertansiyon, barsak granülomları ve polipler, eozinofili, dışkıda/idrarda dikenli yumurtalar, pirazikuantel tedavisi; P.westermani çiğ yengeç ile bulaşır, akciğer trematodu, kronik bronşit, bronşiektazi, hemoptizi, balgamda kapaklı yumurta, pirazikuantel tedavisi.

110.İntestinal nematodlar: A.lumbicoides yumurtası dış ortamda gelişir, insanda seyahatler (akciğerde Loeffler Sendromu) sonucu gastrointestinal sisteme ulaşır, en uzun nematod, serbest yaşar, tetrasiklin ile artan ileus, apandisit, tıkanma ikteri, safra ile boyalı yumurta, mebendazol, piperazin, pirantel pamoat; E.vermicularis kolona yerleşir, erişkin dişi sabaha karşı anüse gelir, selofan-bant yöntemi; A.duodenale ve N.americanus ıslak kumlardaki larvanın ciltten girmesi ile allerjik dermatit, sonra pulmoner belirtiler ve barsağa tutunması ile kanama ve demir eksikliği anemisi, mebendazol tedavisi; T.trichiura limon şekilli yumurta, baş çekuma gömülür, mental sorunlar, prolapsus ani, mebendazol.

111.İntestinal ve doku nematodları: S.stercoralis dişi ve erkeği konaksız yaşayabilir, larva ciltten girer, organ seyahatleri ile gastrointestinal sisteme ulaşır, immünite sorunu (hematolojik malignitede fazla) varsa otoinokülasyon ile hiperinfeksiyon ve organ tutulumları, eozinofili gelişir, salgılar bulaştırıcıdır, tiabendazol ile tedavi edilir; T.spiralis iyi pişmemiş domuz etinin yenmesi ile doku kisti içindeki larvalar alınır, dişi barsakta, doğurduğu larvalar adalede yerleşir, larva salgıları ile vaskülit, nöropsikiyatrik problemler, miyokardit, ensefalit, tanı kas biyopsisi ile, eozinofili, erişkin form için tiabendazol tedavisi.

112.Doku nematodları: W.bancrofti sivrisinek ile (Culex pipens) bulaşır, erişkin lenf nodlarına, çiftleşme ile mikroflaryalar gece kana ve diğer lenf nodlarına, erişkinlerin irritasyonu ile lenfatik blokaj, lenfödem, eozinofili, EIA, DEK tedavisi; Loa loa geyik sineği ile bulaş, cilt altında seyahatler ile allerjik reaksiyonlar (kalabar ödemi), formülde >%50 eozinofil, DEK ve cerrahi; O.volvulus nehir sineği ile bulaş, cilt altına yerleşip gündüzleri yayılır, göz inflamasyonu, körlük, DEK, suramin, mikrofilaryalar için ivermektin; D.medinensis sudaki kopepodun yutulması ile bulaş, bağ dokusunda yerleşir, cilt altı inflamasyonu ve ülserler, çubuk ile cerrahi çıkarma ve niridazol veya metronidazol

Alt aile Virüs İlk hedef Latens Hastalıklar

α Virüs

Human Herpesvirus 1 (HSV 1) Mukoepitelyal h. Beyin duyu gangliyonları H. labialis, stomatit, v.d.

Human Herpesvirus 2 (HSV 2) Mukoepitelyal h. Sakral/lomber duyu g. Genital infeksiyon

Human Herpesvirus 3 (VZV 1) Mukoepitelyal h. Torasik/beyin duyu g. Suçiçeği zona

β Virüs

Human Herpesvirus 5 (CMV 1) MNL, epitelyal h. MNL İnfeksiyöz mononükleöz, Kİ, PTP,

Human Herpesvirus 6 (HHV 6) T lenfosit T lenfosit (?) 6. hastalık

Human Herpesvirus 7 (HHV 7) T lenfosit T lenfosit ?

γ VirüsHuman Herpesvirus 4 (EBV 1) Epitelyal h. B lenfosit İnfeksiyöz mononükleöz

Human Herpesvirus 8 (HHV 8) MNL MNL Kaposi sarkomu, B lenfosit tümörleri


ile tedavi; T.canis/cati visseral larva migrans etkeni, köpek-kedi dışkısı ile yumurta bulaşı, sıklıkla karaciğere, diğer organlara yayılıp larva lezyonları, allerjik reaksiyonlar, granülom gelişimi, eozinofili, EIA, DEK, tiabendazol ile tedavi. Ancylostoma caninum, brasiliense … Kutanöz larva migrans.

VİROLOJİ

113.Virüslerin yapısı: Hücre özelliği olmayan en basit biyolojik yapılar, aktif infektif ünite nükleik asit; akridin oranj ile çift sarmallılar sarı, tek sarmallılar kırmızı; kapsid protomer ve kapsomerden oluşur; DNA virüsleri, rubella, picorna, flavi, retrovirüsler ikozahedral; mikso ve kuduz virüsü helikal nükleokapsidli.

114.Nükleik asit: DNA virüsleri Parvovirüs hariç çift sarmallıdır; RNA virüsleri Reovirüs hariç tek sarmallıdır.

115. Zarf: Lipoprotein yapıda, bazılarında (HIV, kuduz, HBV, miksovirüs) gp çıkıntılar var; Poks ve Herpesvirüsler zarflı-etere duyarlı DNA virüsleri, HBV zarflı etere dirençli tek DNA virüsü, diğer DNA virüsleri zarfsız. Picorna, Reo ve Kalisivirüsler dışındaki RNA virüsleri zarflıdır.

Matriks proteini bulunduran zarflı bir virüsün şematik görünümü (gp: glikoprotein)

116.Replikasyon aşamaları:• Yapışma, penetrasyon: Zarflı … füzyon; zarfsız …

endositoz.• Soyunma (uncoating)• Erken proteinlen (enzimlerin) sentezi• Viral genom sentezi• Geç proteinlerin (kapsid ve peplomer) sentezi• Toparlanma, giyinme (coating)• Hücreden ayrılma

117.(+) RNA kutuplu virüsler: Kendi RNA‛sını mRNA olarak kullanır; mRNA infektif; Pikornavirüsler, Togavirüsler (rubella), Flavivirüsler; enzimleri yoktur, gereğinde kullanılmak üzere enzim genlerini taşırlar.

118.(-) RNA kutuplu virüsler: Önce kendi RNAdRNAp ile (+) RNA‛ya dönüşür, sonrası aynı.

119.Replikasyon enzimleri: DNA virüsleri ... Poksvirüste DNAdRNAp, sitoplazmada replikasyon; HBV‛de RNAdDNAp (RT). RNA virüsleri ... (-) RNA‛lılarda

RNAdRNAp; HIV‛da RNAdDNAp (RT).

120.Replikasyon bölgeleri: Poksvirüsler hariç DNA virüsleri nükleusta; HIV, kızamık ve influenza virüsleri nükleusta, diğer RNA virüsleri sitoplazmada replike olurlar.

121.Önemli inklüzyon cisimcikleri: DNA ... Cowdry-A (HSV), Guarnieri (poksvirüsler), Baykuş gözü (CMV); Negri (kuduz).

122.Antiviral ilaçlar:

1. Nükleozid analogları: Asiklovir, AZT, lamivudin, gansiklovir; nükleozidlerin şeker moleküllerindeki büyük oyun.

2. Nonnükleozid RT inhibitörleri: Nevirapin3. Pirofosfat analoğu: Fosfonoformat (foskarnet)4. Viral soyunmayı önleyenler (amantadin, rimantadin)5. Proteaz inhibitörleri (sakinavir, ritonavir, indinavir)

123.Nükleozidreverse transkriptaz inhibitörleri, nükleozid analogları (NRTI): Virüsün kodladığı TK‛yı kullanırlar; virüs kaynaklı TK ile trifosforilasyon, DNA oluşumunun engellenmesi; asiklovir, ribavirin, lamivudin, gansiklovir, valasiklovir, ddI, ddA, ddC, idoksuridin.

124.Nükleozid analoğu olmayan RT inhibitörleri (NNRTI): Direkt olarak RT‛ye bağlanırlar; nevirapin AIDS‛te özellikle gebeden yenidoğana vertikal geçişi önlemede kullanılır.

125.Pirofosfat analoğu: Gansiklovire dirençli CMV infeksiyonlarında fosfonoformat (foskarnet).

126.İnterferon (IFN): α IFN ... lökosit, β IFN ... fibroblast, γ IFN ... aktive T lenfosit; özgül reseptörüne temas ettiği hücrede protein kinaz enzimi aktivasyonu ile eIF-2 inhibisyonu ve 2‛ 5‛ oligoadenilat sentetaz (2‛5‛ OAS) enzimi aktivasyonu ile viral DNA sentezi için yapımı süren mRNA‛nın yıkımı; infekte hücrede MHC class I yapımının artırılması, apopitoz.

İnterferonun etki mekanizması

127.DNA VİRÜSLERİ: Herpes, hepadna, parvo, papova, poks, adenovirüs.


ADENOVİRÜSLER

GRUPLAR HASTALIKLAR

Yenidoğan Fatal dissemine hastalık

İnfant Nezle, farenjit

Çocuk

Akut febril farenjitFaringokonjunktival ateşHemorajik sistitİshalMeningoensefalit

Erişkin (asker) Akut solunum yolu infeksiyonu Pnömoni

Tüm yaş grupları Epidemik keratokonjunktivit

İmmün yetmezlikli Pnömoni, üriner infeksiyon Menenjit, ensefalit

128.Adenovirüs: Antijenleri: Tümünde ortak penton; insan adenovirüslerinde ortak hekzon, tipe özgül hemaglütinin niteliğinde γ Ag. Hastalıklar: Farigokonjunktival ateş (tip 3,7,14), alt-üst solunum yolu infeksiyonları, meningoensefalit, epidemik keratokonjunktivit, yüzme havuzu (akut folliküler) konjunktiviti, hemorajik sistit, ishal (invajinasyon).

Adenovirüsün yapısı ve antijenleri

129.Herpesvirüsler: HSV dışında sadece insan hücresinde replikasyon; zarftan tomurcuklanma; HSV-VZV nöronda, CMV ve HHV-8 mononükleer lökositte, EBV B lenfositte, HHV-6 ve 7 T lenfositte latens.

130.HSV: Tip 1... yüz-göz infeksiyonları, erişkin hemorajik nekrotizan ensefaliti, trigeminal gangliyon latensi ... herpes labialis; tip 2 ... sakral-pudendal gangliyon latensi ... genital herpes rekürrensleri, erişkin benign menenjitleri; primer herpetik cilt infeksiyonları tek tek, LAP‛lı, sekonder gruplu; ekzema herpetikum çok ağır seyirli; ensefalitte tek taraflı temporal lob tutulumu, çok ağır nekroz ve sekeller, beyin biyopsisi, MRI, EEG; Tzanck testi, Cowdry-A inklüzyon cismi; asiklovir etkili.

131.VZV: Primer ... Suçiçeği, sekonder ... zona; gebeliğin 1. üç ayında infeksiyon à %10 fötal geçiş à mitozu metafazda durdurur à organ-ekstremite hipoplazileri, kortikal atrofi, koriyoretinit (konjenital Varicella Sendromu); doğuma yakın infeksiyon à infekte doğar, 1/3 ölür; VZV, İnfluenza tip B virüsleri + aspirin kullanımı à Reye Sendromu (fatal karaciğer

yağlanması, ensefalopati); gangliyon geniculate tutulumu ile yüz felci, dış kulakta veziküller, 8. sinir tutulumu à Rumsey-Hunt Sendromu. Pnömoni/genel durumu bozuk, yaşlı ve HIV infeksiyonlularda asiklovir tedavisi. Risk grubundaki hastalara temas sonrasında, klinik belirtiler başlamadan önce VZIG uygulanır.

132.CMV: En büyük herpesvirüs; çok yoldan bulaş, belirtisiz primer infeksiyon, mononükleer hücreler (akciğer makrofajları) ve böbrekte latens; hücresel immünite defektlide reaktivasyon.

1. Fötusa bulaş ile yenidoğanda sitomegalik inklüzyon hastalığı; ilk üç ayda, HSMG, peteşi, ensefalit, trombositopeni, gelişme geriliği, serebral kalsifikasyon, derin sensoriyal işitme kaybı. önemli konjenital anomali ve zeka geriliği nedeni. En sık konjenital infeksiyon.

2. Yenidoğanda kan transfüzyonu ile gri bebek sendromu (pnömoni).

3. Heterofil Ab (-) CMV infeksiyöz mononükleoz: Akut primer CMV infeksiyonu. Koroner by pass sonrasında; EBV mononüleoz aksine boğaz ağrısı yok, konglomere servikal LAP yok. >%10 atipik lenfositoz var.

4. Transplant sendromları: Böbrek, kalp transplantasyonu sonrasında 40 gün ateşi (en sık infeksiyon); hepatit+lökopeni+pnömoni=Ölüm triadı. Akciğerde fırsatçı sekonder infeksiyonlar (P.carinii, Candida) gelişir.

5. AIDS‛de CMV infeksiyonu: Terminal dönemde koriyoretinit, infeksiyöz mononükleoz, interstisyel pnömoni, GİS ülserleri (özofajit, gastrit, kolit), MSS hastalıkları ve hepatit. Gansiklovir, foskarnet etkin.

133.EBV: Orofarinks ve nazofarinks epitel hücrelerinde ve B lenfositlerde bulunan glikoprotein reseptörlere (CD21) bağlanır; İM, Burkitt lenfoması, nazofarinks Ca; EBNA ve LMP latent dönem antijenleri (LYDMA) ve EA erken dönemde infekte hücrelerce yapılır, yapısal değildir; VCA ve MA ise viral-yapısaldır. B lenfositlere yerleşimde en erken beliren antijen EBNA‛dır; supressör-sitotoksik CD8+ T lenfosit gelişir (Downey cells). EBV uyarımı ile B lenfositlerde poliklonal Ab yanıtı; trombosite nötrofile, ampisiline karşı Ab; ampisilin raşı.

Epstein-Barr virüsü ve atipik lenfositlerin gelişimi

1. Konjenital ve neonatal infeksiyon: Mikrognati, katarakt, abortus.


2. İnfant-çocuk İM: Asemptomatik/abortif. 3. Genç Erişkinde İM: Ateş, servikal LAP, çok ağrılı

eksüdatif farenjit (öpüşen tonsilla), SMG (frajil), HMG.

4. Nadir Tablolar: Primer infeksiyonda; Guillan-Barré S., Bell paralizisi, transvers miyelit, meningoensefalit, konvülsif ataklar, trombositopeni, nötropeni, aplazi, kronik fatigue sendromu, çocuklarda X‛e bağımlı lenfoproliferatif sendrom (hatalı T lenfosit yanıtı; yaygın karaciğer nekrozu, aplazi, lenfoma), AIDS‛te saçlı oral lökoplaki.

Tanı: Rölatif/absolü lenfositoz, atipik lenfosit; trombositopeni, heterofil Ab (tümü at eritrositlerini aglütine eder, nonspesifik Ab kobay böbrek özetinde tutulur, İM‛de tutulmaz; önce kobay böbrek özetinden geçirilir, nonspesifiklerden arındırılır; sonra at KK aglütinasyonu varsa à İM.

Kompl ikasyonlar: Otoimmün hemolitik anemi, trombositopeni, granülositopeni; spontan dalak rüptürü, ensefalit, menenjit, miyelit, Bell paralizisi, serebellit, transvers miyelit, kardit, pnömoni.

134.HHV-6: 6.hastalık (ekzentema subitum); 2-3 gün ateş, hırçınlık, konvülsiyon, menenjit, yeşil renkli ishal; ateş düşer omuzdan başlayan, karın cildine yayılan ekzantemler.

Ekzantema subitum

135.Poksvirüsler: En büyük, zarfı tuğla gibi, Guarnieri cisimcikleri, göbekli lezyonlar; molluscum contagiosum cilt kitleleri, aşı virüsü (vaccinia), orf, variola.

136.İnsan parvovirüsü B-19: Tek sarmal tek DNA, eritroid kök hücreler ve endotelde ürer; küçük çocukta 5.hastalık (eritema infeksiyozum) ateş, miyalji, yanakta vaskülite bağlı kelebek döküntü (tokatlanmış gibi); kronik hemolitik anemilide aplastik kriz; gebelik infeksiyonunda non-immün hidrops fötalis; erişkinde kronik artrit.

137.Papillomavirüs (HPV): Deri (tip 1-4), serviks, vulva ve penis (tip 6-11) siğilleri (kondilomata aküminata); özellikle HIV infeksiyonlularda E6 ve E7 geni ile p53 geninin sabote edilmesi à Üreme inhibisyonunun inhibisyonu à Genital kanser (tip 16 ve 18); ürediği hücrelerde koilositoz; intralezyoner IFN, 5-FU, podofilin, kriyoşirurji, TKA ile koterizasyon.

138.Polyomavirüs: BKV à Transplantlılarda üriner infeksiyonlar (hemorajik sistit), JCV à Progressif multifokal lökoensefalopati.

139.HBV: HCV ile birlikte en kanserojen virüs.

140.HBsAg: En erken (+)‛leşen Ag, anti-HBc IgM en erken (+)‛leşen ve akut infeksiyonun pencere döneminde tanısal Ab, (-) ise asla akut olamaz.

HBsAg‛nin Yapısı

Akut, iyileşen HBV infeksiyonunda pencere fazı (gri bölüm)

141.HBcAg: HBV‛nin en güçlü immünojeni, MHC-I ile hepatosit yüzeyine sunum ile lizisten sorumludur. Anti-HBc, virüs ile karşılaşma belirteci, (-) ise aşılanır.

142.HBeAg: HBcAg‛nin hepatosit endoplazmik retikulumundaki yapısal değişikliğe uğramış hali, bulaştırıcılığın ve kısmen de replikasyonun belirteci (HBV DNA en güvenilir belirteç); PAN-HBV ilişkisi; kronikleşme riski yaş arttıkça azalıyor. Erişkinde %5-10.

143.HDV: Virüsoid, içinde HBV replike olan hepatositte


nükleusta replike olur, HBV‛nin HBsAg‛si ile sarılarak virüs halini alır. İntravenöz ilaç bağımlılarının hastalığı. HBV ile ko-infeksiyonda Anti-HBc IgM (+), HBsAg için yarış, çift ALT piki; ağır seyirli olan süper-infeksiyonda anti-HBc IgG (+), genelde anti-HBc IgM (-), tek ALT piki; her iki durumda da anti-HDV IgM (+).

Akut,iyileşen HBV infeksiyonunda pencere fazı (gri bölüm)

HBV ve HDV ko-infeksiyon ve süper-infeksiyonlarının progresyonu

144.Ortomiksovirüsler: Tek üyesi influenza virüsü; nükleusta replike olur; çok parçalı genom (paramiksovirüslerden fark); zarftaki nöraminidaz ile müsini parçalar, hemaglütinin ile mukozaya tutunur.

İnfluenza virüsü

A serotipi memeli dışı (kanatlı) hayvanlarda da replike olabilir, antijenik değişim sıktır; tip B-Reye Sendromunun en sık nedeni; tip A için amantadin, tip A ve B için nöraminidaz inhibitörleri (oseltamivir, zanamivir); aşıda H1N1, H3N2 ve B; H5N1 … Kanatlıdan insana geçerek ağır tablo.

145.Paramiksovirüsler: İnfluenza virüsünden farkları; tek parçalı genom, hemaglütinin ve nöraminidaz aynı çıkıntıda, füzyon çıkıntı ile konak hücrelerde füzyon (dev hücreler) yapar; kabakulak, kızamık, RSV, parainfluenza virüsleri.

Paramiksovirüsler

146.Mumps (kabakulak): Salgı bezlerini tutar; aşısız ülkede en sık viral menenjit etkeni.

147.Kızamık: Nöraminidazı yok; F zarf proteini ile konak hücre füzyonu ... Warthin-Finkeldey hücreleri; vaskülit à döküntü.

Üç c belirtileri → Koplik lekeleri → enseden başlayan makülopapüler döküntü; en sık komplikasyon otitis media; yıllar sonra virüsün M protein genini silmesi ile MSS hücrelerinde birikimi ile SSPE; A vitamini tedavide yararlı olabilir; infantta bronşiyolit, çocukta bronkopnömoniden ölüm; canlı Schwartz aşısı var; HIV infeksiyonu hariç immünite defektlilere aşı uygulanamaz.

Kızamıkta döküntünün gelişim mekanizması

148.Parainfluenza: <5 yaş en sık laringotrakeobronşit (krup) etkeni.

149. RSV: Zarfta hemaglütinin ve nöraminidaz yok; hücreye G proteini ile girer, F proteini ile sinsisyal formasyon; < 1 yaş en sık bronşiyolit etkeni; atopik organizmada bronşiyoler alandaki IgE ile birleşip allerjik bronşiyolit; astım etiyolojisinde önemli; gelişen IgA ile daha ileri yaşlarda korunur.

150.Pikornavirüsler: (+) RNA‛lı, genom sentezi için RNAdRNAp gibi bir enzime gereksinmez; enterovirüsler (polio, kokzaki, eko, enterovirüs 68-71), heparna virüsler (HAV), rinovirüsler; ot yiyende aftovirüs ayak-ağız (şap) hastalığı.

151.Poliovirüs: İlk replikasyon üst GİS‛te, sonraki adelede, buradan nöromuskuler birleşkeden ön boynuza;A çoğu asemptomatik, sırası ile minör hastalık, aseptik menenjit, en az da poliomiyelit (asimetrik flask paralizi).

152.Kokzaki virüsü: A ... Ağız-yüz-göz hastalıkları; B ... Göğüs-kalp hastalıkları; ortak menenjit, solunum yolu infeksiyonları, hepatit; B tipi en sık viral miyokardit, tip B4 ise DM tip I etkeni.


Kokzaki A Kokzaki B Kokzaki A ve B

Herpanjina Plörodini Aseptik menenjit

El-ayak-ağız hast. Miyokardit Üst solunum yolu inf.

Hemorajik konjunktivit Perikardit Hepatit

153.HAV: Dünyada tek serotip; eter-ısı-aside kısmen dirençli, deniz suyunda uzun süre canlı kalır, deniz kabuklusu ile bulaşır. Yaş arttıkça klinik tablo ağırlaşır, fulminans ve mortalite artar; maternal IgG fötusu korur; kolestaz sık; anti-HAV IgM ile akut infeksiyon tanısı; bulaş olmuş ise standart (poliklonal) IgG koruyucu; aşısı var; HAV ve HEV infeksiyonları diğer primer viral hepatit etkenleriyle olanların aksine, kronikleşmez.

Hepatit A virüs infeksiyonunun gelişimi

154.HEV: Calicivirüslerdendir; HAV ile epidemiyolojik ve klinik benzerlik gösterir; su epidemileri; gebede mortalitesi yüksek (%25) infeksiyon; kronikleşmez

155.Reovirüs (Rotavirüs): Tek çift zincirli RNA virüsü; fiziksel etmenlere çok dirençli; kreş-oyuncak epidemileri; incebarsak yüzeyel (matür) epitelini döker; ozmotik ishal; tüm <2 yaş ishallerinin yarısı.

156.Retrovirüsler: İki birbirinin benzeri genom (diploid), RT enzimi ile RNA‛sının çift sarmal DNA kopyasını yaptırarak konak genomuna entegrasyon; onkovirüsler ... HTLV-I (erişkin T hücre lösemisi), HTLV-II (saçlı hücreli lösemi); lentivirüs ... HIV 1,2.

HIV yapısı ve önemli antijenleri

157.HIV: LTR‛deki gen bölgelerinden gag geni protein 55‛i (kor proteinlerinin öncüsü), pol geni RT, endonükleaz ve proteaz enzimlerini, env geni ise gp 160‛ı (zarfın gp 120 ve 41‛inin öncüsü) kodlar; env geni mutasyona açıktır, zarfta sürekli yapısal değişim; CD4+ TL ana hedef, monosit ve makrofajları da tutar; kemokin reseptörleri ile konağı tanıma özelliği; infekte CD4+ TL‛lerde füzyon ile fonksiyon kaybı → Hücresel immünite bozukluğu → Fırsatçı infeksiyon ve tümörler; kategori A ... Asemptomatik, akut retroviral sendrom, PGL; kategori B ... Semptomatik HIV infeksiyonu (basiler anjiyomatöz, oral/genital kandidoz, saçlı oral lökoplaki, zona; kategori C klinik AIDS (P.carinii pnömonisi, serebral toksoplazmoz, kriptosporyoz, mukokutanöz kandidoz, mikobakteryoz, süregen viral infeksiyonlar); AIDS ile ilişkili tümörler HHV-8 ile Kaposi sarkomu, NH ve Hodgkin lenfoma, primer beyin lenfoması ve kanserler; tanıda iki kez EIA ile anti-HIV (+) ise Western-Blot ile doğrulanır; p24 ... replikasyon belirtecidir; her klinik kategoride CD4+ TL sayısı <200/mm3 ise ve sayı ne olursa olsun C kategorisinde tedaviye alınır; AZT+lamivudin+proteaz inhibitörü; yeni alternatif enfuvirtid (füzyon inhibitörü.

158.Rubella: Artropodla bulaşmayan togavirüstür. Döküntülü viral infeksiyonların çocuklardaki en hafifi; Theodor arazı (EBV, difteri gibi konglomerat yapan servikal LAP); erişkinde daha belirgin klinik, eklem tutulumu; gebede mitozu durdurur, en ağır malformasyon yapan virüs à katarakt, mikroftalmi, mikrosefali, PDA, ASD, VSD, ensefalit; ilk üç ayda 1⁄2, sonra azalır, 18. haftadan sonra risk yok.

159.Sarı humma: Sivrisinek bulaşı; karaciğer nekrozu, akut tubuler nekroz; risk var ise gebeye uygulanabilir tek canlı aşı.

160.HCV: Flavivirüslerden; çok gen mutasyonu sonucunda özellikte zarf yapısındaki çeşitlilik nedeni ile (HIV gibi) birçok türümsü bir insanda bulunabilir; CD8+ TL kompartmanlaşması; vertikal bulaş HBV‛den az; kronikleşmeye oranı çok fazla; HBV gibi en kanserojen virüs; 20-24 yılda siroz gelişimi; ALT dansı, HCV RNA replikasyon belirteci, anti-HCV ise çoğu zaman kronikleşmişken (+); PEG-IFN-α+Ribavirin ile çok uzun süreli tedavi.

161.HGV: Muhtemelen flavivirüslerden biri; TTV gibi Non A-E hepatit etkenlerinden biri.

162.Bunyavirüs: Hantaan virüs … Renal sendromlu hemorajik ateş etkeni; kemiriciden bulaşır; immün komplekslerle vasküler ve renal hasar. KKHA … Kene ile bulaş, hepatik yetmezlik, trombositopeni, lökopeni, trombosit süspansiyonu, ribavirin (?).

163.Kuduz virüsü: Primer nörotrop; mermi virüs, helikal nükleokapsid; gp G ile ısırık yerindeki nöromuskuler birleşke asetil kolin reseptörlerine yapışıp medulla spinalis yolu ile, 2 cm/gün hızla serebelluma ve beyne ulaşır, geçtiği yerlerde Negri cisimleri bırakır; dönüşümsüz ensefalit ile ölüm; erken dönemde RFFIT ile antikor aranması ve saç follikülü çevresinde Ag görmek ile tanı kesinleşir; temas sonrasında HDCV ile 0-3-7-14-28. Günlerde (7.günde Ab oluşturur), öncesinde 0-7-21/28. günlerde aşılanır. Kuşkulu ısırılma durumunda HRIG yapılması önerilir.

164.Taç virüs (Coronavirdae): Üst solunum yolu infeksiyonları; SARS- CoV.


MİKOLOJİ

165.Mantarların yapısı: Bakterilere benzer hücre duvarı (sellüloz, kitin, mannan, glukan) olan ökaryot; sitoplazmik membranda insan hücrelerindeki kolesterole benzer bir sterol var (ergosterol); çoğu aeroptur.

166.Mantar sporları: Mantarlar sporlarla (konidyalarla) ürerler; insan için önemlileri aseksüel sporludur.

• Aseksüel sporlar: Konidyumlar (blastospor, artrospor, klamidospor, makro ve mikrokonidyumlar) ve sporanjiyosporlar.

• Seksüel sporlar: Zigospor, askospor, bazidyospor, oospor.

167. Mantarlar:• Küfler: Septalı veya septasız hiflerden oluşur; küf

kolonisi ... miçelyum; Aspergillus … 450 dikotom dallanma ve septalı, Zigomiçetler … 900 dallanma ve septasız.

• Maya: Tek hücreli, mitoz ile tomurcuklanarak ürer; C.neoformans.

• Mayamsı: Tam bölünmemişse psödohif; Candida albicans‛ta gerçek hif (germ tüp).

• Difazik/dimorfik mantarlar: Doğada küf, insanda maya; Blastomyces, Histoplasma, Sporothrix gibi.

168. YÜZEYEL MİKOZLAR

M.furfur ... Ptyriasis versicolor etkeni, lipofilik, yağlı TPN solüsyonu ile yaygın infeksiyon; Piedra ... P.hortoae (siyah, kıl kesilir), T.beigelii (beyaz).

169. KUTANÖZ MİKOZLAR Artrosporlarla bulaşan dermatofitozlardır; trikofitonlar,

mikrosporumlar ve epidermofitonlarca oluşturulur; keratinize dokularda (dermis, tırnak, saç) gelişir.

• Trikofitonlar: Çoğunlukla mikrokonidyum ile ürerler (T.rubrum‛da tele tünemiş kuş); cilt-tırnak ve saçı tutar.

• Mikrosporumlar: Çoğu makrokonidyum ile ürer (M.canis mekik gibi makrokonidyum); saç ve cildi tutar; asla tırnağı infekte edemez.

• Epidermofiton: Tek tür olan E.floccosum daima makrokonidyum ile ürer (asa-raket gibi makrokonidyum); asla saçı tutmaz; en önemli tablosu tinea cruris.

170.Dermatofitozlar (Tinealar): En sık üç etken ... T.rubrum, T.mentagrophytes var. interdigitale ve E.floccosum‛dur.

• Tinea capitis: Saç kaybı kuraldır; saç ektotriks infeksiyonda (M.canis) birkaç mm üstten, endotriks infeksiyonda (T.tonsurans) ise dibinden kopar; T.schoenleinii endotriks-medulla infeksiyonu ile ağır sebore ve saç kaybı, favus (kalıcı kellik).

• Tinea barbae: En sık etken … T.verrucosum; ayrıca en sık kerion celsi etkenidir.

• Tinea inguinalis: En sık etken … E.floccosum• Tinea corporis: T.rubrum• T.pedis: T.rubrum (en sık dermatofitoz). Id

reaksiyonu: Başka bölgedeki mantar antijenlerine karşı gelişen tip IV ADR‛dir.

• T.manuum: T.rubrum• T.unguim: T.rubrum

Dermatofitoz Sorumlu en sık türler

Tinea capitisT.tonsuransM.audouiniiM.canis

Tinea barbae T.verrucosum

Tinea corporisT.rubrumM.canisT.tonsuransT.verrucosum

Tinea cruris T.rubrumE.floccosum

Tinea pedisT.rubrumT.mentagrophytesE.floccosum

Tinea manuum T.rubrum

Tinea unguium T.rubrumT.mentagrophytes

171.Dermatofitozda tanı: Mikrosporum Wood ışığı ile yeşile, T.schoenleinii donuk yeşil-sarıya boyanır; KOH ile preparasyon ve laktofenol pamuk mavisi boyaması veya kalkoflor beyazı ile floresan mikroskopi ile tanı.

172. CİLT ALTI MİKOZLARI Sporotrikoz (S.schenkii) ... ağrısız ayak endurasyonu,

sert lenfanjit, oral KI tedavisi; maduromikoz (M.mycetomatis) ... ağrısız ayak endurasyonu, deformasyon, çok gözlü cerahatli kronik lezyon (miçetom), 10 ay ketokonazol; kromomikoz (en sık Fonsecaea pedrosoi) ... verrüköz renkli noktalı cilt lezyonu ve bölgesel lenfadenit, lenfatik blokaj ile elefantiyaz, sklerotik cisimler, bir yıl süreli itrokonazol.

Sporotrikoz Maduromikoz Kromomikoz

173. SİSTEMİK MİKOZLAR Tümünde immünite güçlüyken karşılaşılsa da tbc gibi

susturma söz konusu; immünite sorunu oluşunca tip IV ADR ile granülom gelişir. Histoplasma, Blastomyces, Coccidioides başlıca etkenlerdir.

174.H.capsulatum: Kapsüllü değil; difazik; kuş-yarasa dışkısı-mağara; doğada küresel (tüberküllü) makrokonidya ve bulaştan sorumlu mikrokonidya halinde; inhalasyon ile bulaş; akciğerde tbc gibi sessiz-primer akut tablo-kronik kaviter hastalık ya da progressif dissemine hastalık (ağız içinde ülser) tabloları; BAL ile makrofaj içi tomurcuklanmış mayalar; ketokonazol.


Histoplazmoz patogenezi (MA: Alveoler makrofaj)

174.C.immitis: Tozlardaki fıçı gibi artrosporların inhala-syonu → akciğerde endosporlu sferüller → immünite sorunlularda yayılım ile yeni sferüller → kronik irrita-syon ile romatizmal yakınmalar (çöl romatizması), AIDS ve gebeliğin 3.üç ayında disseminasyon, menenjit; am-foterisin B, sonra uzun süre ketokonazol.

Koksidioidomikoz patogenezi

175.B.dermatitidis: Doğada lolipop şekilli mikrokonidya; akciğer infeksiyonu, ağrısız ülserler ve verriköz granülomlar.

176. FIRSATÇI MİKOZLARKriptokokkoz, kandidoz, asperjilloz, mukormikoz, PCP.

177.C.neoformans: Tek gerçek (doğada, insanda, her zaman) maya, miçelyal fazı yok; kalın kapsülü asidik mukopolisakkarid yapılı, antijenik, lateks aglütinasyon kiti; güvercin dışkısı ile çevreye saçılır, inhalasyon ile bulaşır, sessiz ilk infeksiyon sonrasında immün yetmezliklide hematojen disseminasyon ile MSS‛ye ulaşır, kronik fatal seyirli pürülan menenjit ve meningoensefalit etkenidir; çini mürekkebi, üreaz ve nitrat redüksiyon testi ile tanı.

Kriptokokkoz patogenezi

178.C.albicans: Mayamsı, saprofitken blastospor; dokuda psödohifler; germ tüp testi (gerçek hif); mısırunu agarda küresel klamidospor.

• Saprofit … Blastospor• Doku invazyonu (patojen) … Psödohif• İnsan serumunda … Gerçek hif (germ tüp)

(C.albicans)• Mısırunu agarda … Küresel klamidospor (C.albicans)

T, B lenfositler, nötrofil ve makrofajlar ile Candida ilişkisi

Ciltte ve mukozalardaki kolonizasyon lenfosit fonksiyonları ile önlenir → AIDS‛de yaygın mukokutanöz kandidoz, sistemik yayılım ise makrofaj ve nötrofiller ile engellenir; uzun süreli i.v./üriner kateterizasyonda kolonizasyon; ek fagosit fonksiyon bozukluğu → kandidemi; kadınlarda sık bir vulvovajinit etkenidir, virülan suşlar cinsel temas ile bulaşırsa hastalık gelişir; kronik mukokutanöz kandidozda flukonazol veya vorikonazol veya azole yanıtsızsa kaspofungin süpresyonu.

179.Aspergillus: Ekzojen toprak mantarı, daima (insan, doğa) küf; konidyum ile ürer; en sık etken A.fumigatus (patojen), A.niger ve A.nidulans fırsatçı; eski akciğer kavitelerinde mantar topu (asperjillom), sık karşılaşma sonucu allerjik astım tablosu, immün yetmezliklide invazyon ile organ asperjillozu (akciğer, sinüsler gibi); kemik iliği transplantasyonlularda ilk fırsatçı fungal akciğer infeksiyonu; A.flavus aflotoksini ile hepatik nekroz ve kanser; amfoterisin-B ilk ve çoğunlukla tek seçenek. Alternatifler … İtrokonazol ve vorikonazol.


180.Zigomikoz: Saprofit küf mantarları olan Rhizopus, Absidia ve Mucor türlerince oluşturulan damar lezyonlu tablolar; ketoasidotik diyabetlilerde rinoserebral; kanser kemoterapisi gören-nötrofil fonksiyon bozukluğu olan hastalarda pulmoner mukormikoz; malnütrisyonlularda GİS mukormikozu. Tümü çok ağır seyirli, tedaviye yanıtsız tablolardır.

181.P.carinii: Haploid-diploid üreme; pulmoner epitel dışında ekstrasellüler ürer; immünite sorunu yoksa asemptomatik; AIDS gibi bir sorun varsa plazma hücreli pnömoni; BAL ile alınan biyopsi örneğinde Giemsa boyama ... kist ve trofozoitler; tedavi ve korunmada ko-trimoksazol.

TEMEL İMMÜNOLOJİ

182. İMMÜNİTE

• Doğal (nonspesifik) immünite: Cilt ve mukozalar gibi anatomik bariyerler ve vücut ısısı, pH özellikleri gibi fizyolojik bariyerler. Bunlara rağmen infeksiyon gelişmişse ilk savunma hattı, infeksiyonun ilk dakika ve saatlerinde deveye girer:

- Makrofajlar- Nötrofiller- Doğal öldürücü hücreler- Komplemanın alternatif ve lektin yolları- İnterferon ve lizozim gibi kimyasal mediyatörler- İnflamasyon

• Kazanılmış (spesifik) immünite (>96 saat): - Hücresel immünite: Helper ve sitotoksik T

lenfositler. - Hümoral immünite: B lenfositler ve plazma

hücreleri.- Klasik kompleman aktivasyonu: Özgül antikor sentezi

gerçekleştikten sonra görev alır.

183. İmmünosit ontojenisi:

Bağışık yanıt hücrelerinin gelişiminde (ontojenisinde) sitokinlerin temel rolleri

184.Terminal deoksinükleotidil transferaz: Kortikal timositlerde yeni sentezlenmekte olan T hücre reseptör genlerinin, B lenfositlerin erginleşme sürecinde ise immünglobülin genlerinin düzenlenmesini sağlayan DNA polimeraz enzimidir.

185.T lenfosit erginleşme süreci; pozitif/negatif seçim:

• Kortikal epitelyal hücrelerde MHC ile CD4/8 uyum kontrolü (pozitif seçim).

• Korteks-medulla sınırında dendritik hücrelerde antijeni tanıma/tanımama kontrolü (negatif seçim)

186. Antikora bağımlı sitotoksisite (ADCC):• Doğal öldürücü hücreler: Yüzeylerinde bulunan

FcR‛leri ile hedef hücre yüzeyindeki IgG‛lerin Fc parçalarını tanırlar. Peforinleri, granzimleri ile apopitoza neden olurlar.

• Nötrofiller: Yüzeylerinde bulunan FcR‛leri ile hedef hücre yüzeyindeki IgG antikorların Fc parçalarını tanırlar, opsonize ederek parçalarlar.

• Monosit-makrofajlar: Nötrofiller gibi davranırlar.

• Eozinofiller: Yüzeylerinde bulunan FcR ile parazit yüzeyindeki IgE Fc‛lere yapışır.

187. İmmünite kurgusu:

İmmünite kurgusu

188. NK öldürücülüğü:

• Antikor aracılı (ADCC)

• Antikor aracısız: Doğal öldürücü hücreler, antikor kullanmaksızın da tümör hücrelerini öldürebilirler. Normal hücrelerde bulunmayan, sadece tümör hücrelerinin yüzeyinde yer alan patolojik glikoproteinleri, örneğin anormal N-bağlı glikanları tanırlar. Spesifik reseptörlerle bu yapılara bağlanarak, sitotoksik aktiviteyle tümör hücrelerini öldürürler.


Doğal öldürücü hücrelerin antikora bağımlı hücre öldürücülüğü (ADCC)

189. İnflamasyonda endotel-nötrofil yüzey molekülleri:

193. SİTOKİN SALGILAYAN ANA HEDEFLERİ ANA ETKİNLİKLERİ

IL-1β APC Erken … Epitelyal hücreGeç … Lenfositler

Proinflamatuvar; ateş, adezyon molekülleri sentezi, immün regülasyon

IL-2 TH1 lenfosit T lenfositler T lenfosit proliferasyonu, helper ve sitotoksik T lenfosit aktivasyon

IL-3 T lenfosit Stem cell, projenitörler Pan-spesifik CSF

IL-4 TH2 lenfosit B lenfosit Antiinflamatuvar; B lenfosit çoğalması, IgE yapımı

IL-5 TH2 lenfosit B lenfosit, eozinofil B lenfositin plazmozite farklılaşması, IgA yapımı, parazitozda eozinofili

IL-6 Makrofaj, TH2 lenfosit B lenfosit, hepatosit Proinflamatuvar; B lenfosit farklılaşması, akut faz

protein sentezi (HSF)

IL-7 Kemik iliği ve timus Stem cell Projenitör B ve T lenfositlere farklılaşma

IL-8 Makrofaj, cilt hücresi PMNL, T lenfosit Proinflamatuvar; kemoatraktan

IL-10 TH2 lenfosit TH1 lenfosit Antiinflamatuvar; TH1‘de IFN-γ yapımının, MHC class II inhibisyonu

IL-12 Makrofaj TH2 lenfosit, NK Proinflamatuvar; TH1 lenfosite dönüşümün uyarımı, IL-10 inhibisyonu

IL-13 TH2 lenfosit Makrofaj, özgül reseptörler

Antiinflamatuvar sitokin; astımda solunum yolunun allerjenlere yanıtı

IFN-α Lökosit Çeşitli hücreler Viral replikasyonun baskılanması, MHC class I yapımının uyarılması

IFN-β Fibroblast Çeşitli hücreler Viral replikasyonun baskılanması, MHC class I yapımının uyarılması

IFN-γ TH1 lenfosit, NK Lenfosit, monositProinflamatuvar; immün regülasyon, makrofaj ve sitotoksik T lenfosit aktivasyonu, TH2 lenfosit inhibisyonu, viral replikasyonun baskılanması

TGF-β Makrofaj, T-B lenfosit

Makrofaj, lenfositler, NK nötrofil

Antiinflamatuvar; inflamasyonun durdurulması, kollajen sentezi, iyileşme

MIP-1 Makrofaj (α)Lenfosit (β) Monosit, T lenfosit Kemoatraktan (IL-8‛in yedeği) (CC grubunda)

TNF-α,β Makrofaj, lenfosit Fibroblast, endotel Proinflamatuvar; katabolizma, fibrozis, sitokin ve

adezyon molekülü sentezi


Yuvarlanma, durma ve diyapedez sırasında nötrofil-endotel ilişkisi

190. Nötrofil hastalıkları:

• Kronik granülomatöz hastalık: Nötrofillerde NADPH oksidaz kusuru → Zayıf oksidatif patlama. Ko-trimoksazol profilaksisi yapılır.

• Chediak-Higashi Sendromu: Nötrofiller, makrofajlar, NK hücreler, trombositler, melanositler ve Schwann hücreleri gibi çok çeşitli hücrelerde sitoplazmik granüllerin yapı ve fonksiyonları bozulmuştur. Dev granüller oluşur. Kemotaktik faktörlere de yeterli yanıt verilemez. Parsiyel okülo-kutanöz albinizm görülebilir. Ko-trimoksazol profilaksisi ve kemik iliği transplantasyonu yararlı olabilir.

191. Eozinofiller:

Eozinofiller ile antikora bağımlı hücre öldürücülüğü (ADCC)

Parazite spesifik IgE ile uyarılmış olan ve dokuya çok fazla histamin boşaltan mast hücrelerinin abartılı allerji veya anafilaksiye neden olmaması için eozinofillerde histamin, SRS-A gibi maddeleri etkisizleştiren maddeler, örneğin histaminaz enzimi bulunur.

192. Antijen sunan hücreler (APC):

• Profesyonel APC:- İnterdigitating dendritik hücreler,- Makrofajlar (fagositoz yapar; miyeloperoksidaz yok)- B lenfositler:

• Fakültatif APC: - Astrositler,- Endotel hücreleri, - Fibroblastlar.

B lenfositlerin T lenfositlere protein yapılı antijenleri sunması (CD40L: CD40 ligand)

193. Antikorların yapısı:

178 TUSDATA BİLİMSEL TOPLANTI MERKEZLERİ

İmmünglobülin G molekülünün şematik görünümü

194. Kompleman etkinlikleri: • Lizis• Kemotaktik, anafilatoksik etki• Opsonizasyon• İmmün komplekslerin temizlenmesi

195. Klasik kompleman aktivasyonu: Antikor varsa; C1qrs 4b 2a(b) 3b 5b 6 7 8 9‛lar.196.Lektin yolundan kompleman aktivasyonu: Hiperakut

evrede gram pozitif bakteriler ve mantarlara karşı; MBL 4b 2a(b) 3b 5b 6 7 8 9‛lar.

197.Alternatif kompleman aktivasyonu: Hiperakut evrede gram negatif bakterilere karşı; Properdin Bb 3b 3b 5b 6 7 8 9‛lar.

198. Eksojen antijen sunumu:

Ekzojen antijenlerin APC tarafından sunumu ve bağışık yanıt gelişimi

BCGF: B lenfosit büyüme faktörü, BCDF: B lenfosit farklılaşma faktörü

199. Endojen antijen sunumu:

Ekzojen antijenlerin APC tarafından sunumu ve bağışık yanıt gelişimi

08_Mikrobiyoloji

Documents

Transcript of 08_Mikrobiyoloji