01 hyrje në menaxhimin e kostos ppt
Transcript of 01 hyrje në menaxhimin e kostos ppt
1
Hyrje në Menaxhimin e Kostos
Kontabiliteti menaxherial
1
Objektivat mësimore
Nocioni i kontabilitetit
Ngjashmëritë dhe ndryshimet mes kontabilitetit financiar dhe menaxhimit të kostos;
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin e kostos;
Rëndësinë që ka sistemi kontabël për raportimin e brendshëm dhe të jashtëm;
Kontabilisti i kostos dhe nevoja që ai ka sot për ekspertizë ndër-funksionale;
Veprimet e kontabilistëve të kostos brenda ndërmarrjes;
Rëndësia e etikës së sjelljes për kontabilistët e kostos;
Format e certifikimit për kontabilistët e brendshëm.
2
identifikon
regjistron
komunikon relevante
të besueshme
të krahasueshme
Kontabiliteti është sistem
informativ i cili
informatat
që janë
për të ndihmuar shfrytëzuesit
për marrjen e vendimeve më të
mira
Nocioni i kontabilitetit
Identifikimi i
shfrytëzuesve
Kontabiliteti – procesi informativ
4
Identifikimi i
shfrytëzuesve
Nevojat e
shfrytëzuesve
për informacione
…Kontabiliteti – procesi informativ
5
Identifikimi i
shfrytëzuesve
Nevojat e
shfrytëzuesve për
informata
Sistemi i
kontabilitetit
…Kontabiliteti – procesi informativ
Të dhënat dhe
aktivitetet
ekonomike
Raportet
6
2
Identifikimi i
shfrytëzuesve
Nevojat e
shfrytëzuesve për
informata
Sistemi i
kontabilitetit
Të dhënat dhe
aktivitetet
ekonomike
Raportet
…Kontabiliteti – procesi informativ
7
Vendimet e
shfrytëzuesve
Identifikimi
& Matja Regjistrimi
Raportimi &
Analizimi
Fokusimi i kontabilitetit
Kontabiliteti financiar
Rregullat dhe procedurat
Sistemi informativ i kontabilitetit dhe kontrolli i brendshëm
Auditimi
Kontabiliteti i menaxhmentit
Menaxhmenti i kostos
Menaxhmenti i profitit
Menaxhmenti i investimeve
Përkrahje në marrje të vendimeve
Kontroll organizacional
9
Llojet e sistemeve të kontabilitetit
Kontabiliteti i kostos
Përllogaritja e produktit
Përllogaritja sipas ABC metodës
Kontabiliteti i taksave
I bizneseve individuale
Ortakërive dhe korporatave
Trusteve dhe karteleve
Tatimimi ndërkombëtar
Çështje speciale në lidhje me tatimet
Kontabiliteti financiar kundrejt
Kontabilitetit menaxherial
Kontabiliteti financiar i kushtohet ofrimit të informacioneve për përdoruesit e jashtëm; këta përdorues përfshijnë investitorët, agjencitë qeveritare dhe bankat.
Menaxhimi i kostos identifikon, mbledh, mat, klasifikon dhe raporton informacionet që janë të dobishme për menaxherë në përcaktimin e kostos (përcaktimin e asaj se sa diçka kushton), planifikimin, kontrollimin dhe vendimmarrjen.
10
Kontabiliteti financiar kundrejt
Kontabilitetit menaxherial
Kontabiliteti menaxherial merret në mënyrë specifike me atë se si informacionet e kostos, informacionet tjera financiare dhe jofinanciare duhet të përdoren për planifikim, kontroll dhe vendimmarrje.
Kontabiliteti i kostos përpiqet të kënaqë objektivat për kontabilitet financiar dhe menaxherial.
11
Çfarë është kontabiliteti i
menaxhmentit?
Instituti i Kontabilitetit menaxherial përkufizon
kontabilitetin e menaxhmentit si:
• një proces identifikimi, matje, akumulimi,
analizimi, përgatitje, interpretimi dhe
komunikimi të informacionit financiar dhe jo
financiar të përdorur nga menaxhmenti për të
planifikuar, vlerësuar dhe kontrolluar.
12
3
Çfarë është kontabiliteti i
menaxhmentit?
Kontabiliteti menaxherial përbëhet nga teknikat
dhe procedurat e mbledhjes dhe raportimit
financiar, prodhimin dhe shpërndarjen e të
dhënave, për të përmbushur nevojat e informimit
të menaxhmentit.
Kontabilitet për:
• Planifikim
• Vlerësim
• Kontroll
13
Dallimet në mes kontabilitetit të
menaxhmentit dhe atij financiar
14
?
Dallimet në mes kontabilitetit të
menaxhmentit dhe atij financiar
15
Zonat krahasuese Kontabiliteti financiar Kontabiliteti menaxherial
Shfrytëzuesit kryesor të informatave
Personat dhe organizatat jashtë entitetit të biznesit
Nivele të ndryshme të menaxhimit brenda kompanisë
Llojet e sistemeve të kontabilitetit
Sistemi i hyrjeve të dyfishta Çfarëdo sistemi i dobishëm i pakufizuar me hyrje të dyfishta
Kufizimet Zbatimi i SNRF (GAAP) Pa direktiva formale apo kufizime, kriter i vetëm është – a ka dobi
Njësia matëse Kostoja historike në € Çfarëdo mase monetare apo fizike (p.sh. orë pune të makinës)
Pikat që shqyrtohen Entiteti i biznesit si tërësi Pjesë të ndryshme të entitetit të biznesit
Verifikimi Auditim i pavarur (i jashtëm) Auditim jo i pavarur (i brendshëm)
Dendësia e raportimit Baza të vazhdueshme periodike
Kurdo që të shfaqet nevoja, nuk ka bazë të vazhdueshme periodike
Shkalla e objektivitetit Nevoja për objektivitet, natyrë historike
Prirje e thellë për qëllime planifikimi, sipas nevojës përdor shënime objektive, natyrë futuriste
Shfrytëzuesit e informatave
16
SISTEMI I KONTABILITETIT
(akumulimi i të dhënave…)
Shfrytëzuesit
e brendshëm
Shfrytëzuesit
e jashtëm
KONTABILITETI I MENAXHMENTIT
Informacioni për marrjen e
vendimeve dhe kontrollin e
operacioneve të ndërmarrjes
KONTABILITETI FINANCIAR
Publikimi i pasqyrave
financiare dhe raporteve
tjera financiare
Të dhënat dhe informacionet
Të dhënat - përbëhen nga faktet që mblidhen dhe
grumbullohen d.m.th. kanë të bëjnë me faktet,
ngjarjet dhe transaksionet dhe me gjëra të tjera të
ngjashme.
• Të dhënat janë materiale të papërpunuara të cilat
do të përpunohen më vonë.
Informacion është çdo gjë që komunikohet.
• Informacionet janë të dhëna të cilat janë përpunuar
në mënyrë të tillë që të jenë të kuptimta për
personin i cili i merr ato.
17
Qëllimi i informatës
Në kontabilitetin menaxherial:
• Të ndihmojë planet e menaxhmentit dhe
kontrollin e operacioneve në biznes
Në kontabilitetin financiar:
• Të ndihmojë investitorët, kreditorët dhe të tjerët,
të bëjnë investime, të japin kredi dhe të marrin
vendime tjera
18
4
Shfrytëzuesit e informatave
19
Kontabiliteti i menaxhmentit
është i drejtuar kah
shfrytëzuesit e brendshëm
Kontabiliteti financiar është i
drejtuar kah shfrytëzuesit e
jashtëm
• Menaxherët
• Zyrtarët
• Auditorët e brendshëm
• Stafi
• Zyrtarë të buxhetit
• Kontrollorët
• Kreditorët
• Aksionarët
• Qeveria
• Sindikatat
• Auditorët e jashtëm
• Konsumatorët
Menaxherët
20
Gjithashtu, ofron mënyrë për
menaxhmentin që të
përcaktojnë shumën e
kompensimit për…
KM ofron informata për
planifikim, vendimmarrje,
vlerësim, kontroll, matje të
performancës etj.
Të punësuarit
21
Informacioni
kontabël ndihmon
menaxherët të
masin ecurinë e
punonjësve
Informacioni
kontabël ndihmon
të punësuarit të
masin rrezikun dhe
kthimin e kontratave
të tyre të punës
Investitorët dhe kreditorët
22
Informacioni
kontabël ndihmon
investitorët të
vlerësojnë rrezikun
dhe kthimin që ata
mund të presin nga
investimet e tyre
Ai po ashtu ndihmon
që të përcaktojnë
nëse drejtuesit e
kompanive ku ata
investojnë të i
përmbushin kushtet e
kontratave të tyre
Qeveria
23
Qeveritë u kërkojnë
bizneseve të paguajnë
detyrimet dhe taksat,
pajisen me licenca
për aktivitetet e
tyre,… etj.
Agjencitë qeveritare
shfrytëzojnë
informacionin
kontabël të bëjnë
rregullore mbi taksat
dhe vendime të
ngjashme
Furnizuesit
24
Informacioni kontabël
ndihmon kompanitë të
vlerësojnë aftësitë e
furnizuesve të tyre për
të përmbushur
burimet që i nevojiten
Furnizuesit shpesh
përdorin informacionin
kontabël për klientët e
tyre për të vlerësuar
rrezikun për një blerës
që nuk është në gjendje
të paguajë për mallrat
dhe shërbimet e marra
5
Konsumatorët
25
Informacioni
kontabël përdoret
për të vlerësuar
rrezikun kur blen
nga kompani
specifike dhe kur u
shet konsumatorëve
specifik
Funksionet e menaxhmentit
26
Funksionet e menaxhmentit:
Planifikimi strategjik
Planifikimi operacional
Monitorimi dhe kontrolli i gjendjes së tanishme
Vlerësimi i gjendjes së kaluar
Nga pyetjet:
Çfarë dua unë të bëj?
Si do ta bëj atë?
Si jam duke e bërë?
A jam duke e bërë
mirë?
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Konkurrenca globale
Mjedisi i ri konkurrues ka rritur kërkesat jo vetëm për më tepër informacione të kostos por gjithashtu edhe për më tepër informacione të sakta.
Rëndësia e madhe e transportit dhe komunikimit në tregun global ka rritur nevojën për shumë firma shërbimi dhe prodhimi.
27
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Rritja e industrisë së shërbimeve
Meqë industritë tradicionale kanë rënë për nga rëndësia, sektori i shërbimeve i ekonomisë është rritur për nga rëndësia.
Çrregullimi i shumë shërbimeve ka rritur konkurrencën në industrinë e shërbimeve.
28
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Përparimet në Teknologjinë Informative
Kompjuterët përdoren për të monitoruar dhe
kontrolluar operacionet. Rezultati është një sistem
operativ i cili është plotësisht i integruar me të
dhënat e marketingut dhe kontabilitetit.
Aftësia e rritur për të caktuar si duhet koston e
produkteve për shkak të avancimit të mjeteve.
Paraqitja e ‘e-commerce’
• Tregtia në internet
• Shkëmbim elektronik i të dhënave
• Barkodet
29
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Avancimet në mjedisin e menaxhimit
Teoria e kufizimeve (TOC) është një metodë e përdorur për përmirësimin e vazhdueshëm të aktiviteteve të prodhimit dhe aktiviteteve joprodhuese.
Prodhimi pikërisht në kohë (JIT) është një sistem i cili ka të bëjë me prodhimin e një produkti vetëm kur ai është i nevojshëm dhe vetëm në sasitë e kërkuara nga klientët.
Prodhimi i integruar kompjuterik është automatizimi i mjedisit prodhues.
30
6
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Orientimi kah klientët
Firmat garojnë jo vetëm në kushte të
teknologjisë dhe prodhimit, por edhe në
shpejtësi të dërgesës dhe reagimit ndaj
dërgimit të vlerave tek klientët.
Kompanitë po ashtu duhet të kënaqin
nevojat e klientëve të brendshëm, siç janë
funksionet e stafit ekzistues për mbështetjen
e funksionimit të linjës.
31
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Zhvillimi i prodhimit të ri
Menaxhmenti kupton (bënë njohjen) se një
pjesë e lartë e kostove të prodhimit janë
zotuar gjatë fazës së zhvillimit dhe dizajnimit
të një produkti të ri.
Kërkesa për kontrollimin e kostos inkurajon
përdorimin e:
• kostos së synuar (TC) dhe
• menaxhimit të bazuar në aktivitetet (ABM).
32
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Menaxhimi i cilësisë totale (TQM)
Përmirësimi i vazhdueshëm dhe eliminimi i mbeturinave janë dy parimet themelore të cilat qeverisin drejt prodhimtarisë së përkryer.
Filozofia e menaxhimit total të cilësisë, ku menaxherët përpiqen të krijojnë një mjedis i cili do t’u mundësojë organizatave produkte të përsosura, ka zëvendësuar qëndrimet e pranueshme të cilësisë nga e kaluara
33
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Koha si element konkurrence
Koha është element kyç në
të gjitha fazat e zinxhirit të
vlerave.
Zvogëlimi i kohës që nuk
shton vlerë duket të shkojë
dorë për dore me rritjen e
cilësinë.
34
Faktorët që ndikojnë në menaxhimin
e kostos
Efikasiteti
Derisa cilësia dhe koha
janë të rëndësishëm,
përmirësimi i këtyre
dimensioneve pa
korresponduar me ndonjë
ndryshim në performancën
financiare mund të jetë e
pavlerë, nëse jo fatale.
35
Sistemi tradicional i kontabilitetit
36
Hyrjet në ditar
Postimi në
llogari
Transaksionet
Raportet
financiare
7
Sistemi i kontabilitetit të
marrëdhënieve të bazuara në të dhëna
37
Transaksionet
Raporti i
zakonshëm
Raporti i
zakonshëm
Raporti i
zakonshëm
Raporti i
zakonshëm
Menaxhimi i kostos:
Perspektiva e tërthortë funksionale
Caktimi i kostos së produktit duhet të marrë parasysh
kostot e shoqëruara me funksionet e tjera, siç janë
marketingu, menaxhimi dhe logjistika
Sistemi i menaxhimit të kostos duhet të jetë mjaft
fleksibël, sa për të ofruar koston e përshtatshme për
rrethana.
Kontabilisti i sotëm duhet të jetë ekspert në vlerësimin
e metodave të
• Caktimit të kostos dhe arritjes së cilësisë
• Bërjen e dallimit ndërmjet aktiviteteve me vlerë të shtuar
dhe atyre pa vlerë të shtuar
• Matjen dhe llogaridhënien lidhur me produktivitetin
38
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Pozicionet e linjës janë pozita që kanë përgjegjësi direkte për objektivat bazike të një organizate.
Pozicionet e personelit janë pozicione të cilat janë përkrahëse për nga natyra dhe kanë vetëm përgjegjësi indirekte për objektivat bazike të organizatës.
39
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
40
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Kontrolluesi
Raportet financiare
Raportimi institucional
Planifikimi dhe raportimi tatimor
Raportimi i performancës
Auditimi i brendshëm
Buxhetimi
Sistemet e kontabilitetit dhe kontrollet e brendshme
41
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Arkëtari Mbledhja e parasë së
gatshme
Monitorimi i pagesave në para të gatshme
Monitorimi i disponueshmërisë së parave të gatshme
Investimet afatshkurta
Huazimet afatshkurta dhe afatgjata
Emetimi i kapitalit aksionar
42
8
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Planifikimi është
formulimi i detajuar i
veprimeve të ardhshme
për arritjen e një rezultati
të caktuar.
Planifikimi kërkon
caktimin e objektivave
dhe identifikimin e
metodave për arritjen e
atyre objektivave.
43
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Kontrollimi është aktiviteti menaxherial i monitorimit të implementimit të planit dhe marrjen e veprimeve korrigjuese të nevojshme.
44
Informata kthyese (Feedback) është informata e cila mund të përdoret për të vlerësuar ose korrigjuar hapat që po ndërmerren për implementimin e një plani.
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Përmirësimi i vazhdueshëm
është i nevojshëm në një
ambient dinamik nëse firma
dëshiron të mbetet
konkurruese ose të vendosë
një përparësi konkurruese.
45
Roli i kontabilistit menaxherial dhe
të kostos sot
Vendimmarrja
është procesi i
përzgjedhjes
ndërmjet
alternativave
konkurruese.
46
Kontabiliteti dhe sjellja etike
Përfitimet nga sjellja etike
Krijon besnikëri të klientëve dhe punonjësve
Shmang kostot e rasteve gjyqësore
Standardet e sjelljes etike për kontabilistët menaxherial
Kompetenca
Besueshmëria
Integriteti
Objektiviteti
47
Kodi i etikës për kontabilistët
menaxherial
48
KOMPETENCA
Përcjellja e ligjeve
aplikative, rregulloreve
dhe standardeve
Ruajtja e
kompetencës
profesionale
Përgatitja komplete dhe e
qartë e raporteve pas
analizave të duhura
9
…Kodi i etikës për kontabilistët
menaxherial
49
BESUESHMËRIA
Të mos zbuloj informata
konfidenciale derisa legalisht
të mos obligohet
Të sigurohet se vartësia nuk i
zbulon informatat
Të mos
shfrytëzohen
informatat
konfidenciale për
avantazhe
personale
…Kodi i etikës për kontabilistët
menaxherial
50
Shmangia nga konflikti i
interesave dhe konsultimi i të
tjerëve në konflikt potencial
Njohja dhe komunikimi i
kufizimeve personale dhe
profesionale
Të mos shkatërroj
objektivat legjitime
të kompanisë INTEGRITETI
…Kodi i etikës për kontabilistët
menaxherial
51
INTEGRITETI
Shmangia e aktiviteteve që
mund ndikojnë në përmbushjen
e detyrave
Komunikimi i informatave jo të
favorshme si dhe atyre të
favorshme
Përmbajta ndaj
aktiviteteve që
mund të
diskreditojnë
profesionin
Refuzimi i
dhuratave në
favor të ndikimit
të mundshëm
…Kodi i etikës për kontabilistët
menaxherial
52
Komunikimi i informatave të
drejta dhe objektive
Paraqitja e të gjitha
informatave që mund të jenë të
dobishme për menaxhmentin
OBJEKTIVITETI
Certifikimi
CMA: Një prej arsyeve kryesore të CMA-së është të përcaktojë kontabilitetin menaxherial si një disiplinë të pranuar, profesionale, të ndarë nga profesioni i kontabilitetit publik.
CPA: Përgjegjësia e CPA-së është të ofrojë siguri lidhur me besueshmërinë e pasqyrave
CIA: Fokusi i CIA-së është të njohë kompetencat në auditimin e brendshëm në vend të auditimit të jashtëm si në rastin me CPA.
53
Certifikimi
Katër fushat e theksuara në provimin CMA
Ekonomia, financat dhe menaxhimi
Kontabiliteti dhe raportimi financiar
Raporti menaxherial, analizat dhe çështjet e
sjelljes
Analiza e vendimit dhe sistemet informative
54