˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ +...

37
س ات ، ا1 ع. ط. م ل ، ﻥ. م. د. ، اد إ م. & م. ء ارﺱق، ا ة - اا ، ا2008 1 1 . : . . thallophytes plectenchyme . 1 . . . " Procaryotes " " génome " " DNA " " histones " " DNA " " Plasmides ." : " bactéries " " cyanobactéries ." . . =) " ( appareil végétatif " " Thallophytes " " Cormophytes ." " appareil reproducteur " : " Cryptogames " " Phanerogames " ) ) 1.1 ( " C. Linné

Transcript of ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ +...

Page 1: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

1

������ ������� �� ��

1 .�����: ����� �� ��� � ����� ����� ����� ����� ���� ������ ���� �� �� !"#$�� %& '����

() ������ ����.� '�+� ',�� -+��� .�/� �0�12 ���� !�� '���� 3�� 4���& %& ��� (5

6���/�.

������ ��� 7�+/� () '�+0� �& '����8 ������ % �'�#+thallophytes9 '���& :"1 ;��,�

!�0�����"� 7+/� �� ��0� �5�� '��8� ����� % <'�"� :�/��plectenchyme 3��� ���0� %1 -+��1 �)�

��+1 %+�� ��� %� ����5 6() ���� 9� ����5 �& !�"��� 4��� ��+4 ��� %1'.

1 '=�1+� ��=��,�� >�01 � +��0 !5��)(& :? +����� �� ��& ������� �� .�� !@/� +��� ����1

+��8� +�(�� +�)�&� �+�&� %����� +�(� �5 �� . A4=� :"1 �+5@ �# ������ 6() �8� %& '���, ���

%� -+�$�� ������ ( ��1���� �5���� ��� �'�+�4� '�,�� %�=�B� ��=�� C�=� :"1 �5�� 4��& ���0& �

%��� . !=8 �'���� ��4�,� 6��� '��� '�,4� ����4 �� '0)� '4��� -�+�� ��B�� ������ �&�� �#�

:? ����5� �)��# ;( +� ��� D4� ���+�� ��0� %�� '��@�� ��0 �� -��/� '����� ���0& +��4�� �&��

���� ��E� '�+��� �5��0$� ''��, .

-�� '���� ������ �) ��1���� 6() ��&�"Procaryotes" '�8+� ' �� �( ������ �)� �"génome "

%����� ����� ;��� ���+ G�,�� '"8��"DNA" !�B����� %1 �5"��� 9 ��� �;��� 7BE �

'��� �'�8+� ' �� 6() %& ���%� '��1�� ������+��%����5 "histones" ��+���� G/� ;��,� �#� <

= %� '����? -+� � �4# :"1"DNA " �����B��� 7+/�"Plasmides ." '�"�� �� '1���� 6() �8��

��) �%���� �'����� : ��+����"bactéries "I+�� >�,4�J I�#+�"cyanobactéries."

5@ !8� �)� � -�� '����, �������� ��+1 �'���� %� ���/�� +�4� +8�& C+�& '1���� �+����� �(

!�B����� %1 �5"��� '���, -��7BE %����5 ������+� :"1 '�8+� �5� �� ;��,� � �����, ;��� .

�"� -��,� %��� ��� ��� '������ �4���& � 9��0& -+�� 6() !��' ���B� ���/�� �&.

�0�12 ��5� !�@�� '�"/�� '���� ����& �'��"� -��� :? '���2��=);+��" (appareil

végétatif" '����8 �& '�+0� ������ :? '����� '�, ������ ����� �"Thallophytes " �& '���1� �������

'��+��"Cormophytes ."�8 -��� ����& ���;+8��� ��5� !�@�� '�"/�� '8"appareil reproducteur" �

%��1���� :? '����� ������ ����� : N��9 ����� �& '�+)�B ������"Cryptogames " �������

N��9 ���+)�@ �& '�+)�"Phanerogames" '���� ����� .��& :"1 ��/��4 7���� ��� !� �

)����)1.1(�� ���� !�1 O,+�# ;( �� ;�������� ��" C. Linné

Page 2: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

2

������ ا������-)1.1(ا���ول � ���� !��

�������� ����� ����� ������ ����� ����� ������ ������ � ��!�� "��#���

�������

����� $��%��� &������ '�� !��

�(�����

'�� !��

$���!)��

��*����� $�������

��+��� ,�

$���+-�

������ .����� $��)�

���/�0�� $������� ,

������

$����� ��

��%�1�� .����� $��2��

���/�0�� $������� ,

��%�1��

$��*��*��

$���/��� 3%0!

����*�� 4��Cycas

.����� $���/��

���/��� $������� ,

, �5��� ��� �

$�����#��

�5��� $��#��(

�5��� ��!6�

,7���)�� $��%���

'7���)�� $���� ,

��%�1�� $�������

�������� ,

����� $�����

�����5��� $�����

-�� ������ :? ��� () �� �+4���"Procaryotes" ������8 %� �"Thallophytes " ����� �4��

, -�� '����'�� �'����B�� -���� �5��� ���� 4��+� ��� ��+�/��� ��0� ��B� ���/�� P(�� �

'���8 '�� %� Q�8 ���� ���� !"1 -��� �� �5���/� !��� �'���1� ������8 '���� '�#+ >�,4�.

Page 3: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

3

171 .����� $������� ������ ������ �*�����%:

$��*����� Thallophytes:

'���@� '1���� �� '/���� +�E ��B� �5�� %��� ������ +�R :�/�� �'����8 �& '�+0� ������ %1 -+��1 .

+�R :�/��� �'������ �& '�8+� ��/� .�� ;��,� �)��B� %� '�"� �� %$� ��� ��4��� '��1 '����

'��"� ������ P��) ���� 9 . ���� 9 %�� ����� %� ��� �B�� ;��� ������8 G/� @,B��

'���� �� %��� �5���1& %S� ������ '���&.

-�� '���� ������8 ����"Procaryotes " I�#+� >�,4� ��+���� �)� -���� -�� %��� ;&

"Cyanophytes ."-�� '����, ������8 ���� ��� "Eucaryotes" %� -���,�� -���� �5��� %��� Q�, �

'��(��� '�4�� ������� +5@�� �;��� I�0E '4��� T+�� :���+4�� >�,4 �5�?. .

&�(���� '�� !�� "Cyanophytes:" �+� :"1� '",� 6��� ���1& �� �5������ !��''�4+ . ��� G/�

�����/ �& ��/ %�"Plancton "������ '���) ���� �5��B����� ���) �5����&( :"1 �)�E���

��4 .����� '�"�1 �� ���� +�U G/� "Symbiose "���+4� �� ����0 %����"Lichens) " �����

%��, %����� %�� '����� '/��� �( '�+0 %1 -+��1.(

( �;��� I�0E �)�,� -�� :"1 I�#+� >�,4 ;��,� 9 ������� 7+/� P

'����� -��"Protocaryotes ." %� '��+# %��� -��� �& '���� 6(5��

��+���� . :"1 9� ��/��� :"1 ;��,� 9 �5�& :? '���2��;+�������� 9�

���� ��5� .

) ��02.1 %� '1���� �8�� �6B1& I�#+� >�,4 ������ ���&(

�)��B� �� %���4�� @,B�:

J '�4�� �'�4�,� 7+/� '��"� ���B� �& !�B������+���"Chromatoplasme"

J !�B��+����� 7+/� '���+� '�4��� '���+� ���B� �& "Centroplasme."

��0��������"Chromatoplasme":B����� %1 -+��1 �) ��E���� %�"� !� '�+����)I+��( %�� �

+���� ����)& ( ������+�� 6��0& �� �,��� �4��)I+�� �& I+�, ( %��������� ���

"Phycocyanine) "I�#+� (%�+8+?���� �� %��, G/� ��� "Phycoerythrine) "I+�, .( 6() �����

'��( �,�& ������� 6() %S� ��E��� '�( �"Autotrophes" +�E ����� I��� '�"�/� !��� �5���� (? �

%�����"� �) ���) '�"�/ 3��� %&"glycogène " I�0� ���"amidon "'�#+ ������ C� . 6() %����

(� ������ ',�� ��/��� ��� ���� ������ '��� C� ����� �!�B������+� '�4�� �� ��E��� '��� �

'�,���� ./���� '��4 A���� O#+��� !�B������+� %�� A��& ���+��2 +5�� %& 9?'�1�/0 ��0� .

Page 4: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

4

+���� %$� ����� I���" ��(��� �#�� �8�� �� ��B� �� @,B� �� �� 6() I�#+� >�,4 '��� ����

'�,���� '��� �� '��8� '"� :"1 ���� %���.

�*�� ��0���"Centroplasme:" �1��� A��Feulgen ���� %1 70��� DNA '���� ��0 �# !@��

"peloton" ������ ���& ��� ��� <'�"��� ����) :"1RNA. '�4�,� %���4�� �� ���& ��� ���

%��������� '/��4 %� '�����+���� �����,� �'���+��"Cyanophycine "'��1 ����� �( �)�

��B�" '��+/ ���," '��B� .�� �� %��� %�� <I�� .��/�9.

-+)�=@ Q��=, %1 ��/� 70�� ! %U �, O�& +�0� %& >�� �I�#+� >�,4�� �"/�� I�� () I�5�2�

������ 6() C� '���� :��� 35�� -+���� ������"/� >�, -��,� '"��� �) �����B +8������)+8.

172 . ���� �� &��*-� ����� ����! 91 � ��:

�5�� ������ ��/�� +��� ���� 70���� �'/��4 �� ������" >+# %1 @,B� %?. ��� 9 �� ����

%1 000 350 �5��� %� ������� �1�� 000 240 '������ 7��� %� %��B�� '�+)� ������ %� �1�� .

I��"1 ��1 �=�� '=��� �����" ��#� �+� ��/� P(� ������ :"1 7+/� :"1 -+��� -+�� (�� ����

������� !@�� !�@� ��� �5���+� !� �'����� '1���� . ��� �/�" L’espèce " ��=���� 7���� '���� -�,�

7���� !"1 �5�"1 �"4� ��"systématique ."

1 :? +��� ��� ��+�;���� ���� !�" ���� 9�2 �����Carl von Linné "(1707-1778)

%��1 �,� '/�4 ��& +0� Q�," Species Plantarum "'�� 1753 : ��=� '���� !@�� ��

-+� �� '����� .

$����� ����0�� �*;�Le nom latin d’une plante

V '����� '���+ ' " '����B ��0� !��=� %& %��� �� 4"�� '��/� ;���� <�������� 7�+/�� I���

C+�& :? '�4�� %� :�,� �� -�1 ���/�� %1.

:��%����� ���*��� '* 7+4 %� '���� "Linné" : .�� !� ��/���) '=���� �+��� 7+,� O�& >��� ;(

-+� � 7�+,( +� � 7�+,� >���� ��� !��� ���� !� �- . O=�? +�0=�� ��=� '�+/� !�1 '�, �� ��&

=�"sp. "�8� :Allium sp..

��=8� ��=�� .�� �,� 4� ��� �� '���1 7�+,� �& 4� ��� %�� '"��� 7�+,� ��? >����: Acer

saccharum �& saccharum Acer

Page 5: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

5

27�������� <*��� �*���

271 .��%����;� <*���

27171 .�����*���� <*���

27172 .��(��� <*��� :,7��%����

' 7 ��������

27173 .����+������ <*���

27174 .����1��� <*���

27175 .��(���� <*���

27176 . �����2=� <*���

2 72 .������� <*���

2 7 271 .������� �����*���� <*���

27272 .������� ��(��� <*���

27273 .������� ��(���� <*���

�>�����;� �����>� �������� $��� �(� ?0 � �2 ���1 3!�� : ���-�:�>����� $��� +>�� �> ;

:���+���� <�*� : ��+� 9� <*��� "����:���6�� &� � '+� .

Page 6: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

6

27�������� <*��� �*��� : �B�� '��� 4���& 7"��� '��� '�+� �)"�0� ��5 ' � %=1 -+�=�1 3��� %S� �'����� ������� ���

'=��/� '��@� ;�W�� -�,�� '���@�� '��� :"1 ;��,�� �P+�0� ��& �( ��B� %� '"��� '1����. (=)

'�+0� �& '����8 ������ % �'�#+ ������ ��� 7�+/�thallophyta 9 :=�/�� '��=�& :"1 ;��,�

�"�'. '�#+ '����� I��1 %���� )+(� ���� �'#+� ( %� 3��� �� %���� � �'�"��� 3�� ����� %�

� ����� �%�/� �������� 4�0�� ���� �� � �+5@� '�,�� %� '5��0�� � '4�+�� ��B� %� '1����

+���2. :"1 �5�+�� �/�� ��? �3�� 7"��� 7��� ��9!�� ��0=� <>=��+� �=� ���/� '�+� �/�� �& )2J1( �

�4��� '�4�4�� ���0& A��� '��+1 ����" '����+ '�+�� I��1 �� .

4�+��)271:( B��3!���� ��!�!�� 4��+, ����1 -� �2$����� ��*�%��� ������� &��1.

2 71 . <*�����%����;�:��0� %� +�,�� ������" '�����9 I�� �� +��� �� �� �)� �'����� �B.

27171 .�����*���� <*��� Meristematic tissues

'��@� >�, ��0�� ���� !8 !����X '"��# %���� �/� ������ ! �� ��B� %� '�����+�� 3�� %����

+ ������ ���� ��5 -��,� � ����� �5 A��� Q�, '�#� 3���� ���& :��� ( �5���, -+�� �B� !����

'���� �& -��� . :? �"�� �5"�0 � '���+� �5��� +��� �'��1 �5��, + �� 3�� 6() ��B� 7���

;�+� .1��� %��"��� ;�+� %�" (�$� �'���"�"������� '/��4 �( '��#+ �)��B� %+����� �7 >� �

�(�

?�*

5�

�*�*, <�*�

�%�1 <�*�

���-� <�*�

Page 7: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

7

��� ������ �5����'. I�� ���� 3�� �)� �+�(� �� %���" '���� !�� �� �� !���+�� %� $0��

�+�V '�0�� ��B�� %���� �+�(�" '���� !�� �� ���� ����� !�� %� '�����2 ���& 7+/� (5�

'��� '�����+�� 3���� .%��� �����" ��4 ��� %1 '�W�� ��0 <)2J2( �+(� �� ��4 �4�� �

'�"��� �4��� A��� .

4�+��)272( : :�5�� �2 ��! 3!��

�)������ ?!����� B��.

Page 8: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

8

27172 ��(��� <*���: Boundary tissues .

�� 4�,� '�,4� 3�� '����� I��1 ) �+�& � %���� �+�(�( � 7����� '��+�� �+�8$� %� �5��,� � �

'�#� �� ���� �-++,:

, 7��%���� ��(��� <*��� :�5���,"�� -+0� �� �8���.

��+��� :Epidermis .

%� 7��� ����1 '4��� %��� � '��+�� '�,�� %� '���5 I��1 �� 4�,� ��B� %� -�,� '��4 ) ��0

+�0��? +8� ()��02J3(%��� %� %���� ����1 �'�1��� -+0� :��� � �.

'"��� ���0 '/"�� �& '"�4��� �'���"�"������� '/��4 %� %+�� '��#+ '�, �5�$� -+0� ��B������

'���� ������ �5��� P+�� %& %�� ������� 9���? �5�/�� T���� %��"��� ;�+��� %�"�� . :"1 -+0� �+��

-+�0� :1�� ��� � I��" -(��� +�E '��)� -��� �5,4�.

��+��� $�� �� :Trichoms.

���+��� : %����� %� '���� '��4 ) %�+0� -���

'��)�( !8 -+0� ��B� !�B����� ��� %���� �

9 �& -+0� A4� :"1 �+�� 4�� : T+��

'��+�� %+�� �� ���� %�� ��+�� . %�"��

T���� %��"��� +��� +�� �� )��02J4( .

+� �� P�� ���� +�1 >�, Y��� � . ��#+ �+�& �� ���� +8�&� '���� ������� '��� �+� ��

������7���" '����� ������� '��� . A�����4 'A�� '�"�1 %�+0� '��� �� '�+��� '�5�� �����

'��+�� %+�� %� ����4 . '���� '"���� '�/�0 '��4� :��� %& -+0� '��4 '��+�� %+��" %���

�+����

4�+��)273(:?�* �2 ���1 3!�� 9� &�

Page 9: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

9

'����2 '��#� 6() :"1 ;��,� ;( ��#+� �5�� O��� G/� ����� G/� �4���+� �8� �%�+0� '��4 .

� ���� -�4 � �& ���"��� C� ��� �.�"���� '/�+� %��� '��4 6() %��, G/+� ��� !����� �����

��1���1+� .

�6��� :Stomata . -+0� ��B� �"��� '��� >��+��-+0� ��B� C���� �� ����� �#� ) ��02J5J&( �

4�� >�, -+0� C���� �,� �& -+0� C���� ������� O�� Z�/� ;( .��� 7"���� �+� �� �5/

'�"� '����8 � '�"� '���,& %� '����� ��1���� >�, .'��(��� '�, �� + 8 �� %������0 )2J5J>(

%� :���, +��& %����+� %���"� � %���+�, %���"� �+ 8 ',�� . ��� �/�� ��0 �� '�+�, ��B� 7"���

���'�"� '���,& ������ ��1 ��0 '��4�� +5@� %�, �� �;�"� ��0� +5@� '�"� '����8 �������� ��.

:"1� .�/ %� ��B� %S� �-+0� ��B� '��� '�+�, I+�� ��/��� :"1 ;��,�� %+�=� %�=���

�& '��#+ '�������� + �"�� %����P����()� '�+�, ��B� +�� P�� �� 7B��9 � ���) +�� >/"�

+� 8 �"E� A�� 4�� �)� '����+ �5��5�� '�+�, ��B� !��# �� . �=�B�" ;���=� 4 �= >/"��

��B� %��� ����/� �%+�� �� !@��� +�E %�8� :? '���? +� 8 �"E� A�� '�R �� ��5� +�� '�+�,

"��� '=����� %+�� %�� I�� ��� +@� Z���� '�, �& 7�/� Y���� '�, �� ���� (? ��& +� 8 A���� '�

+ 8 �" ��� ',�� ��1 ���"�� I���+ '�, �� A��� '��#+ . A�� '�R +��� �� ���+@� %� ���/ P��)�

�� ;���� 4 � �� +� � �5��� %� �5�"E� +� 8 .�/�=�� I�0=� :? +�� ��,� ���"�/ '��� .

�����+��5"pH "� �=� �& ���� ��5�2 %��+) '���� ���/ %� P( +�E� !������� �����&� I��

� P����� G�,� 7+/)ABA ()4�+�� 5.2 7'(.

�*�� ��0�

�6��� � �2

4�+��)2757, :( ���� ����� ��#

�2 �6�����+��� C�*�

Page 10: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

10

���7" ��� �5�� ���� �� 4��� >�, ��+� �� +� 8 ���� %��+0=� :="1 +�= 8 %��� ��� ����

'�"��� '��"/� '=#+� :���� "amphistomatées " 7+=/�� �4=�� :"��= A4�= :="1 %�=�� �=#�

�="hypostomatées " '���4 �+� '�, �� ��� ;�"/ A4� :"1 %��� �#� �� 7+=/�� �'���� ������

A"4��� "épistomatées"� ��� %��� �#� � ���� �+�& '�, �� ��� ��+�/0 %� ���/ :"1 '���,� 7����

-+�� +� 8�� 7+/�� '"��.

�"� ���� '���/ +� 8 %1 '���� +� 8 7"����:

J '���/ %� +��& '���� +� 8.

J -+0� �� ���� '���/ +� 8 ����� ���+/ ����5� �� '���� +� 8 ���.

J �'���/ +� 8 A��� �"E �� '�+�, ��B� !�,�� ����� �',���� '���� +� 8 �@.

Page 11: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

11

,4�+�� �2 $������� ����� 3� ������� 4��+-� 9� 4�+ 4�� ����1 .��(7D ' 9���+�� �2 $������� ���� ,.

��0J&

��0 J>

��0 JT

Page 12: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

12

��+��� �%�� $��� +�� )���-�(:hairs Epidermal : ��0� +5@� �& ��=��",�� 7+/��'4��� �����

� 4�,� �,� -+0� ��B� %� ���� ���� �& �9�4�� +��� '"�0� . ���� I��1& +��� �� ���� �# ) �+(�

'#+� � ���(���� �& �4�� '��/� I��1& �� �)���� + .'��@� � ���, �B�0 �5�/� %1 7"��� . �)+��& %�

'�+��� �����, ��1 ����� +�)� ��1 A��"� �'�( � �A�� ��"�� . � '�#� +��� ��) �5�� %�1�� ����

-�+�� +��� .��� �� �%����� %� '��4� -�4 � �'���"�"�� �5�+�� �+� � %� .

'��� ���0 +5@��-�+�� '�� +��� � '�+�2 '�#� +��� )'�+5��+��� '�4�4�� �����+(.

����� ��# ���E ��� ���� ��(� ���, ���)� ���� ����� ��#

F���� ���

��+�

���)� ���

��+�

��(��� ���-� ���� ����� ��#

Page 13: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

13

'7�������� ��(��� <*��� :

'�#� ����4� +�(� 4�,�� ������� 7B���� 7"��� .� '�� %� �#B4� ����: 4 �-���"� '=�+�� '=��

�& '�"� ������8 C� '���"� '��4�'�4��'�"� �����,& C� '���"� O�0 .

������ ���!��: 1+( '���"� '��4 %���� +���& ��0� '��4�� ��B� %� )��06.3( -�=�� :"1 ;��,� �

+���"� G/� %� �5�4 7"���� �-+���� '��E :? 2�� <+����� '��# - . A��=� '��� -+�� +�� '���

'�+� �����, :? -��� ����9�� �5 .�)�1��� '�+�� '��4 ��B� '��� �� -�,�� '��4 6() ��B� %��� .

�����)�� ���!��: =� ��� '���"� '��4 �-+�� 6() 4��� �/�� '��� +��� '��4 %� :"1& :? ����( +

� �,�T+��'�"��� %+�� �( '��� ��B� %� '"�0� �5� .

'���"� O�0 '��4� '�"� �����,& ����"subéroide" 0=� +�� '1���� 6() �� >/"� �� �5� '=���"� '=��4"

'�"� ������8 .�5� '���� %��, >�E ��� �'�"��� %+�� �( ��B� %� ����4 -�1 %� '���� .

��� ����#�): 6-2(() ا�'-� ���!� ����� ��# �!�!�� �*�,

27173���� <*��� �����+�: Parenchyma tissues, '����� '��� %� '���0�+� '��� +��/�

����� %��� -+)�@ ���� !����9 ����� ��� %& '�5�� �5���� (? ������ �# "dédifférenciation" :�/�� �

+�R'�����+� '�, :? -��/. � �'���"�"� '��#+ %+�� �( '�, ��B� %� '�W� �'4��� '��� 3�� �)

�5��� ���� '���� ��E+� P+�� �;�+��� %�"��) ��03J7(-+� � -�� � -+��� '�+��1 ���� �5� � . (�$�

'����� �& '�+�� �'/"�� �5�� ���0& -�1 ��B� 6() , �# '���� '���"�"������� ��� �5�+�� :"1 >�+��

@" �� �& !�0��� '�4/� +��& !�0��+�"�� ��0�� %���"�� .:? '��@� >�, '���0�+� 3�� 7���:

�#�� ��� �#�� ���

���-� ���!

�#����

Page 14: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

14

4�+��)377:(������� $�E��)�� ���� ���1 3!�� �2 ���+������ <�*���.

���� <*������������ ����+� :Chlorenchyma. '����� I��" '�+/� '����� I��1 �� ����

���� >��+��� !���"�'����& -+��� �+� �8� �4���� 3��� '���� . ���� '��+�� -+0� �� P(�

'��0/ '���5 %���� G/� . ��/��� %�+��� ��1 :"1 �5���,S� 3��� () ��B� �����I+��) ��0

���(.

<�*�

�����+��

$�E��2

�����

&������ $� ��#�� ���� ���+���� <�*� _ $��� �(� ا.ی��دی+

� $� ��#�&��

$�E��2�����

Page 15: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

15

4�+�� 0��� ����1 &�!1I 3� ���� ��� $������� '��,������ .

���+(

���1 ��+�

����� ��+����

3!�����1 �(� �2 7��0��� � ��� ����

Page 16: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

16

���� <*������������� ����+� :Storage Parenchyma.

�/� '���1 ��� -+�� �� ���� ����, %1 '���� '��( ��� 3�� 6() ��B� %��� -�

)������+� ��+��)��+�(������+� ���� ����+� �+��8 �+�(� �� �.

���� <*������E��)�� ����+�:

�5��� ���� P+�� � 71��� %��"��� ;�+��� %�"�� � %+�� '��#+ �!�, '4���� 3�� 6() ��B� %���

'/�� '���� ��E+�) ��0. 28( .� %��� ����� �E+� !�0�+� '���� 7���" '����� ������ ��1 I�

���5 �E+� !�0�+� '���� �'���� ������ ��1 I�5 %����� !��� �����.

������ <�*�

$����

��+�

������ <�*�

$�E��2

�����

$� ��#

&����

4�+��)278( :�E��)�� ��+������ ����.

Page 17: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

17

27174����1��� <*��� :Soutien tissues .

B� I�41S� A��� �'���� 3�� %� ��� () ��B� %+�� %��� !�# � ��0 :"1 '@��,�� ����" '�

������ %�1�� :"1 �)� +��8 �5�� ��� '����� I��1 !@/� �� ���� :

& J ����+����� <*��� :Collenchyma tissues .

'�+� �)� �/� 3��� ! �� I��1 �� � '��� -+��� '��� ������ �� ����� ) ��/� %& %�� ��4���

4 :�� �5�(�'���"�"������ ���� '�@��� +�E '��+4� %+�� '@" � �'�, ��B� %� %���� . :"1 ����

'#+� ��� �"�� � ;�"/ O�� ��� � %���� �� ��/��� ��0 �� �& -+0� �,� ����4 ��0 ) �+/

����+ (���1� �)+�� � �'�"� '����8 ��1 . %� ���& '8B8 ���� >�+� '��+4 >�, ���# '���0��� 3��

�) � �)��B� %+�� :"1 '���"�"������� ���:

������ ����+����� <*��� : Angular collenchyma tissues.

��B� %+�� ���� %�� +��& '���"�"������ ��� >�+� �5�� %��� 3�� �)�) ��02J9(� '���1 %����

���������1+� '"��1 %���� �8� '���� .

;��� <*�����*����� ����+�: Tangency collenchyma tissues .

���" +��& >�+�'���"�"������� '����� %+�� :"1 ) ��02J10( ���� �8� � A���� ��0� ��B�"

%��"��.

Page 18: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

18

*��;��� <���� �� ����+�: Lacunar collenchyma tissues .

.����� ��0� -+����� ��B� 4�,� ���� :"1 ;����� %��� '���"�"�� ��� >�+�) ��02J11( ��� �

�+�& � .� �� %���� ����.

� +@�� ���� +�4 �� �� I��1 �� ����� -+��� !�0�9�� ��B� '"=��� :"1 !�0�9�� ��B� -+�

'����� '��� �( �5�/��4 ����8� 6() %S� ���� I��8& %�8� .

'���5 I��1V '����� ��4�,� !�0�9�� ���� !��/ �� %��� �=,� '�#� '��� �/� -+0��� ��$��

+� ��B� %� ����4 QB8 :? %����4� ���� �# �& ����'���0� . !=�� �& ��=��� �#W� 3��� %��� �#

��� �'���� '"��� %���� �I��� �� �'�"� ������8 '��0/ %���� �� +�0��9 ���0 �5� ��9�, >�,

'��� �������"%/� C� ��, �) ��� '���0 '"��� �� '/�+� ��� . �����,& �� ���� +��� %����

"� I��8�� 9? +�(� �� O�@,B� !�� !� '� . 3��=� :=? ��=,�� %& %=��� -+=�/� ������ G/� ��

>0��� ;���8 +�� %����� P(� !�0�+�"��.

> J ����+�����*�� <*��� :Sclerenchyma tissues .

� J '���+E2 %� '��0� !�0�+�"�� '�"� "skleros " '���� �) 6()� �>"� ��/� �� �=�B�" -�=���

'���0�+�"��. �) �'�0��� '���� �5�+�� �'��� �)��B� '��� 3�� )'���"�( +�=� �� %�="�� �

71��� %��"���) ��� ��0(������ ��B� %�� ���� � -+� � '��� . ���� �� 3�� 6() ����

��1� �� +�� >/"� � '��+& �& '���) ���� I�� �I��1 �����,& ��1 '�B� ���� I�41?� '

Page 19: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

19

'�"� ������8 ��1 '�����2 '��� �� >� � ����� �'�"� . ��� ���� '��0�+�"�� ��B� ��0 >�,�

'���:

"���-�:Fibers : �+� � %���� �+�(� �� ���� . '�� � '��4�� ��B� ��0� ��4 �4�� �� +5@�

�� '���� �5�+�� +5@� %�, ���7+4 '���� ���0 ��+/ �4�� )��02J12('/� �(� � '��� .

4�+��)2712 :(?�*�� �2 ����1 3!��� �2 ����+������*�� "���-�.

3���� �2 "���-�

J��* ���

����� � �

Page 20: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

20

$�������*�� : Sclereids :�� �'�"��� '����� I��1 �� 7���� %� +��� ��1� '��� -+��� +��8 ���

�(+� .-�+�� �)��B� ���E) ��02J13('�4�� �& '���� �'/"�� �'��+� �'�"��� ���0& �( � . �5�+��

O�� ����� ;( ��/ '��1� �� !)��� �'��� '/� � �� '����.

27175 ��%�1�� <*��� )��(����( :Vascular tissues.

�� �) +8�& %� '��+� 3%� %� ��� �� �I�," � >0� 3��� �8� ��B� '�+�+� ��� ���� !���

����")���� \�� ��#�� \��(�� A��� �) ��� � ��� ��0:

4�+�� :�%�1 $��� ��1 4����� K*��� L(���� K*��� 4�� $���*�.

Page 21: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

21

,7 '+��� <�*� : Xylem tissues: �� �5�� ���� +�U� �, �5�/� '4��� 3�� -�1 %� >�+� 3��� �)

����� � ����� �����) )�#�� \��(!�1��� '������ ��� �)�� �5��� � .0� $0�� %� �����2 >

� !�������+� 4�0�'��U '��"� >��+� %� %����.

●(���� �#�� �� ��:��) %�����+ %�1�� %� �)+��� %���� :

• ��1-� :Vessels: ��� >0��� 7+/� '/�� '/� �( �'��� ��B� �) Metaxylem . I�1� ��0� +5@�

'��+/ �5�+�� �",� '���� ���4 .T���� %��"��� +�� %�"�� +5@� .

" -��� >�+� '��+4 �/�� %+�� @" � ��0 7"����4��� �& �����", ����",����"� �����0 %��� �# �%���

) ��02J14J>� &( .'��1� �� +�� '�1�V ���� �� �)+�� :? '���?.

• $���#��� :Tracheids : �'��� '/� �( ���0 '��4��� '���"� �'���� %+�� �( �'��� ��B� �)

�� >0��� 7+/� Protoxylem . +0���+�� ������ %+�� �� )��� ��0( � � �",� >�, !����

Page 22: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

22

���& '/�+& : +�� :-+���� '����", �'��", �'��"� ������ . ������ >/"� ��� '��@� >��� :?

!�1�� �� +��.

●��(�� ��E �#�� �� :

•'+��� ��+��� :Xylem parenchyma : %1 -+��1 �'�"��� >0� +���1 %�� -����� '���0�+� ��B�

�5 %��� �� ���E��B� 6() �;���8 >0� �� ���� �� >0� '/0$� :��� �� %��� �'�+4# 7��� ��0�

I�0��� C+� ����& I�� %���� �) >0� '��0�+� '��@�� �'�0��� '����8 %+��.

•'+��� "���, :Xylem fibres : '�1� ��� ��"� >0� �� �)���� ���� �'���1� �5���@� 7��& �)

O�� '��0������ ������� ������� ��� .

'7 &� ��� <�*� Phloem tissues :

I��& '��� :? �+� %� '���1� ������ �� -�)�� '���/ ��� ��� '���� O���@� �!�� 3���

�� � ��������1� ��5� %��� >0� ���� >,� . %+�� !�/�S� I�," �� '"#�� +���/ �����

;�+��� %�"�� � '���"�"� %��� �� �'���"� .�) >��+� '�"��� +���1 %� I�," 3��� 7$��:

●������6�� '����-�) :�������� (Sieve tubes: %� '"��4 '"�"� %� '���� >����& �) '�+�� �'�, ��B�

7+/� >��8 :"1 '��+/ %+�� ;��,� � '���"�"�� ��� %� '���� �5�+�� �G/� ��� �5�/�

'���+ >��8��) ��02J15('���+ ',��� %��� �. �5�& 9? �'����� %+�� �� ���& >��8 ���� �#

���&� + �& %���, :"1 '���+ >���� �1��� � >��8 6() �B� %� -+����� ��B� !�B����� ����

'��+� ��B� �5���@� I�&.

$���#���

���#(

����

$���#(

��1,

Page 23: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

23

●��2����� ��0���:M Companion cells : 1? '���+ >���� �� '��+� ��B� ��0�� '�"� %� +���

�,� '�����+���'�+�0� -'��+� 6��B� �& O��"�� ���+ >��� %$� ��� %��� P( ) ��02 J16( �

O�� '�, �� ���+ >��� G�/�.

� �)#E������ �����E '��, ��2��� ����

4�+��)27167,(: 3!�� �2 &� ��� �#�� � ����� ��#. N

,.O#�1 ���1

������E ��

������E '��

4�+��)2715 :( ����� ��#

�����E '�� , �2 ��! 3!���.

Page 24: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

24

●&� ��� "���, :Phloem fibers: '"���� �& '/���� ��? ���� �)� �I�," 7��& '���+ +���/ �"���

+���1 ��� '���1� '��@�� !��� � I�,".

●&� ��� ����+��� :Phloem parenchyma: '�4��2 :? ���� �5��� �'���0�+� ��B� O�0� . %� �5�+��

""��� �'���"�"�� -����5 �� ;���8 I�," �� %���" -���� @" �� �#� �'��( ��� %����� !��� �'4��� +��

'��� 3��.

.Secretory Tissues :ا���6 ا�345زة 2-1-6

9 -��1 ��� ;�"� G� ���"�/ '���5� 3���� '��� ��� �+�S� !��� � '��� 3�� �)� �� !����

���� +�4� � ��� '�"�1 .? ����1 �5����� !�� P( ��,� ������+�� B�& -�+�� ��B� P"��9 ���E :

4�� '�������� �5���@� .���� I��& 7"��� �� -�+�� ��B� +0���� �B��0� %� ���/ !�� ��B� �

� +��/� !��/ �� %�� �����" ;��/ G� ��+4 %1 3��� '������� ��� !�� �'���& �&�B�� ��� �&

����" '�5� +�E A���� G� -+�� %� T+�� ;& �N+4 . '������ ���+���� �5�� G/�� >/"� %& %���

����� +��.

%�4�� :"1 �)� �4�� -������ '�����+� �B��0� :? G+/ () �� �+4��:

*J '��+�2 ��B� � '��� ���# �'����+ �& �'�+4/ ��B�� � �5��+�S� @��,� ����;�"� 7���� .

������E � �)# ������E ��

������2���

4�+��)27167' :(&� ��� �#�� � �!�!�� �*�

� �)# '��

������E

Page 25: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

25

*J +�2 >��� � '�� '��+�2 ����� � �5� '4�,� ��B� 7+4 %� '���� ��� ����� ������ �� .

�& ��=�� �& -+0=� 3��� �8� ���� �� '�"��� �4��� �� -����� ��B� %� '��+�2 ��B� 6() +�,���

'��+�2 '��� %� %�1�� ����� <C+�& �4��� �& I�," �& >0�:

17������� �����2=� '������� :

�� � �+�/0 : �����+� ��)�% �=�B� %=� $0=�� �5�/� ���B� %� %��"��� %�1�� %� %������ %���+�?

���E >��+�� -+0� :"1 ����� �-+0�'�"� �� �5�"8�& %�� �+�/0� �& :

& . '���5 �� : ��E �)� �+0, '"�R ������ �� ����� '="",� ��=����? �+�S� !��� '��� '���)

�+0, %� '���� �& '�����+��� ��� ���/�� �� ���� �1��� ��� ������+�" . +���+� ���� ���

'��+� '�+, �0� '��� ��� '���5 ������2 >���� �+��� ������ !�� :"1 �� ����.

> . '/�B �+�/0: 0 �)� '��#� '�+/0 '���� O�0� '��E �+�/ . O�0=� ;�=1�# I�=� %=� %����

%���=� '���� �����9 �5� ;�+� !�� �5��� ����+�� �5�+4 ������ -+0� 3��� �� .+ ��� '"��,

P���"�� G�," ��+, �& �+� ���� C� ��� �"Urtica urens "� ��9 ���� -+�/0 -��� ��� �����

%��� ����&� %�����5 %� %��� 7+=4 %� ����� ;�+� !�� %�� !�� ; -+�/0 '��B� ��1� �

-+�/0 -�1�# :"1 �#� 4 �" '���� ���� O�� %�,�� �.�B� !�� () �� >��� 7+4 .+ ��.

T . '���,+ �� : P(� '�"��� ���� �� '�+)� ��4�,� :"1 ����� !���� A��"� '�+0, +�)� ��

O������� !��� Q�, �+0, >(��� ;( ��,+�� 7+/� '�+�� ��� �+�S�. '=���,+ ��= %�=���

��=�� �=�� ��=�� �� ��� !�B����� '��8�� ��0 '����1 %���� -+0� ��B� %� +�,�� �#� �'�,4�

"Euphorbia pulcherrima "�0� %��� �#� � %+�� �B� A0+ ��+4 %1 ��,+ T+��� ���# �& ���", �

%=� '=��1�� I�=� '4=��� ��,+ �+�� �# '�"� ������8 ������ +�)�& ��� �'���,+ �� " '��+��

G��� ���, �� '���,+ �� ���� '�"� �����,& �� ����� �'��� .

27������� �����2;� '������� �:

/�� ��B� 6() :����� '=������ ����� �'����+ ���� �8� ��)�+�� �� ���" )� '=�E��( ��=�� �

",� '� �� ���� �'�4��� ���� �'��..^ .

Page 26: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

26

L��� ������� � ���,N���*����� <*��� .

272���� <*��� ��� : ����� ��/ ���� ����1� !������ �& ���"� !������ 3��� %� '�0�� 3�� �)

�5��� ��+/ ��� ��:

27271 ������� �����*����� <*���: �B� -��1 %1 !��� �'����� '�, :? -������ � �� P( !���

'���@� �5����� ���� ��B� G/� �-��,� ������� ��+4 %1 ���� %� '�����+� ��B� :? ��,���

����� %��� -+)�@ . '��� :? -���� '���& '���S� '����8 ������+� !��� -+)�@ �& '�U 6(5�

>4/ ��+4 %1 ���� '���& G�/� �& �5/� !,B��� �-����� '�����9.

1� !����� ��B� !���� %� .�� �� $0�� ����� ��0� ���"� !�������& ���)��� ��0( � '�4/�

�1�/0 !�@�� �( 4�,� �,� '����8 3��� ���+� �,� '����8 3��.

��+���

'+� &� �

����*�� <�*�

��+����

��+�����*

�(� <�*�

<*��� N��, "����� ��!�!�� $��*�–���! 3!��� .

���� ���

&�1

���#(

��

������E

����

��2��� ���� ���

Page 27: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

27

4�+�� :��� �� ��+1 �4�� �� �4�4�� !�+.

27272 ������� ��(��� <*���: �� ;�W� '���,� �'�,4� �5��� ��0� :? -+�/� %���� � +�(� �

���1 ���"� 3��� ��0�� '��+�� �+8W� %� '�"�� �5��� .$0�� !������ ��B� !���� %1 +�� ()

+� ��B� � T+�� �,� '���"� ��B� ��4/� ������ !���� ;( ����"����� �) � ��� �,� '���0� ���

����" ��+/ .%�"� 7$��) ��02J17(� '�+�� � ��1�/0 '�@��� '��� ��B� %� 7��� -�1 %�

�5�"1 %�+��� -��� >�+� '���� '���� '��"� �5�+�� �T���� %��"��� ����� %�"�� ��� . %�"� �"���

!��� 7+/� �'���� ��B� %� '���� '��� �B��0� /����� lenticelles )��02J18( ���B� �( �)�

'����� �& -+������ -+��� '���0�+���5��� ���� ��E+� P+�� � 4�� %�� '��� �9������ N��� �5���@�

'�"�� 3��� ��+��.� �) � (%�"� %���� I��8& �& ��# %���� � -+0� �� +� 8 +�� ;�W� P.

"� ����� '�#� '��� '��� %1 %�O�0���;���8 � � ;��,� �� '�"� ������8� +�(� -+/� C� 4�� ����

'����8 ����� �1.%���"�� �& ���"� !������ '4��� T+�� �,� '���� ��B� %� ������� $0�� .

�(+��ا

��%�1 ���

�%�1 ������ ��� ������

��� 9�� ������

����2 ������

9��)��

��Nا��

9��2

��+(

4�+��)2717 :( 3��

!� ��� �2 9��)�� <�*�

9��2

����2 ������

Page 28: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

28

27273 ������� ��(���� <*��� :

3�� �)%� '�0��4�0� � ���1� !������ �� ���+�1 ��1 '����+ -+��� ����( �)��B� �'�"� ������8� +�

;���8 I�,"� ;���8 >0� !��� ��1�/0 '�@���.

�%�1�� ��������: !�, C���� :"1 '��#+ '���"�"� %+�� �( �'��4�� ��B� %� 7� %1 -+��1

'���1� ) �,>0�� I�," %�� ����( �,� ;���8 >0�� 4�,� �,� ;���8 I�, '"�0� ������ !���� �

��+�)��� ��0(���/" ��+/ ��� �4/� ��� .

(��+

9��2

�*��1

��+����

4�+��)2718 :( ���1 3!��� ����� ��#

�*�� �� ���� :?�*�� �2.

!�0�+�"��

I�,

>0�

��0 :���1� !������

Page 29: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

29

������ '+��� :��0��%�� ���� ��1 � ���+�1 ��1 �����# �� '"8�� '"#�� +���1 %� ( '�1�& � +�

'�"� '����8 ��1+� �� '"#�� +�E +���/ �8��� ����� �'��0� 7�� � ��0� !�0�.

%�1�� :? ;���8 >0� !���: J � ���+�1 ��1 .����� ;���8 >0�( +���/ Q�, ����+������ +�

'"#�� )�����# ( �/;����� ���+�� +4# �( '"#�� +�E+���) ��� ��0( .

J� '�"� ������8 ��1 .����� +�E ;���8 >0)'�1�&( �( '"#�� +�E� '"#�� +���/ %�& �

;����� +�E +4#)��� ��0.(

����� ���� '+�

���1 3!�� �2 ��%�1 ���

��1,

������ ��E ���� '+

Page 30: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

30

%��� �� '"8��� ��� �4��� -�)�0� �'�"� '����8 �& +�(� ���+�1 ��1 '��� -+�0 �(� ��+1 �4�� ��

���+� ;���8 >0� >���� ��� �/��+ ;���8 >0�� ���:

%+��" ��"# P��� '��� '/� �-+� � 6��B� �I�4� ���� ����� ;( ���+� ;���8 >0�. '/�� '/�� -+��� 6��B� ���+� ����� ����� ;( �/��+ >0�.

���+� >0� +�/��+ >0� =-�,� '��+�/ %� .

����� &� ���� : %� %���� ���, !�0�+�� '���, 7��& �'��+� ��B� �'���+E >����&,

���5� :'�+�" ����/ +��,� %� ��9 '�"��� 3��" '�+5�� -�)�0� !�� :�,.

��� ��4��� :

J ��/ �� '��#+ '����� �& '��4 �& '��+1 �4��� C+�� ) +(� �& ��� � �B/� � '#+�.(

J���� ���� 4�� �� '1���� -���� �� 7�� 9 :�, �5/4# +�� �4��� .

J '�+� %� 7�5 >�, '�"��� ����"� � ���,�� � �+4 -�/� �4��� %�"� .

3�� �� -+8�� '"�/��� ������ 6() %�� %�� '����� : T���� %��"� '��+4+��"P( �

'��� ��4� >�, :

• � ���� -�� ��+� ����� I�� �� �4��� :"1 '���,� -���20!8 '��#�

�+4�� I���� �� .

• !8 -�,� '��#� -�� �� G�, �� -���� �����+4�� I���� �� .

• �-�� ��8� +��& �� -���� ��� 5 !8 ���#��+4�� I���� �� .

• -�� � ��� +�,& �� -���� ����10��#� !8 ��+4�� I���� �� .

• ��� I�� �� ;+��� '�"1 �� �4��� ����� -���� >"��.

• �4�� ����+8�& �& -+4# �� '����� ',��� :"1 -+�,� �4��� 6() %�

���� +5���� �,�� � -+���� �5�4 � � I�� .

Page 31: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

31

B�� �!�!�� �*�D����� 9����� 4 ���

��� �*��� 4��� ��� ��:

����� I�� = ���B����� �)��,� %� ��B� `+�?.

P�"� G�, ��",� = ;�1�� ����� I�� ��/�� ���/�.

��8� +��& ��",� =� %+�� � � +�� %�"�� '���"� %+�� %��"�'�"�� ��� %�"�� .

& ��",� � ��� +�, = ;�+� +�, %�"�� '���"�"�� %+�� %��"�.

4�2� &��)20�( 4��� O� )1�(

4����� ���,)5�( 6���� �� ,)10�(

�� 3� ��)#��� '�(��� '�1 �2 3!

O

���

��)#�

1 2

3 4

$�!���172 73 4&����� 4*6�� L��

Page 32: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

32

ت�>� ا��=+ز ا�!>3ي وا��:9�5+ت)5.3

%� 4���� 4��� �"/�� �������� -��� %� '���� I�� �� �5��+� !� �� '����� I��1 '���� ���0& %?

�4���" '���� :"1 Z�/� �� ������'��/� . %� +� � �# ������� �5�4�� C+�& '���� 4���& ���� O�& +�E

�5�? -+�02 ���� �� I��1V !�@��� '��� .

'��� !"/� 7+/� �� ��0� '#B/ 6() �O�? ����� ;( ���� 4��� '�, ������ %�� '��8� '#B1 ����

"L’écologie."

,� �� ���/ ��0��7���& '8B8 %� %�/� 4�� ��:

1.J (�������� 4�� ��" Les facteurs climatiques ".�4 ������ 7"��� !�� �� : �-++, �-I��2

N��+ !@�� �I��...<^

2.J (�������� ��%���� 4�� ��" Les facteurs édaphiques "<��+ '���� '/��4� �"/�� ���

3.J (�� 4�� ����� " Les facteurs biotiques " ��� ������� ������, �'�, ������ ����� '�"/���

'�4�+� �& '������ ����& I�� �-��/� ��4���+ �5��� ���� �"��.

I�4 +�5@� ����� �� -��,� ���/ ��0� �'����� ���/ %S� �'���� ���/ %�� %�

��0/ �& ����� ����� �'����� +) ��4���� ����� I�4 ���� ����� I�4 ����0 ����� I�4

;�+,� ����� I�4 ������9 ����� I�4 ...^ .( '�+� '��� ���1 %S� �'����� '�4�� ��� %��

)'�+� '/��4 ( >�, 7"��� ��� '����� 4��� ����� �����'��"� �'��"� %��� �# �� �'�+� '/��4 . 6()

>���� 4�� �� ��� Q�, Q�, �;+�4� 3��� �) ���/��4 4��� ����� I�4 4�� %�� '��8� '#B/

���C D�E� �F وأخ3 @3ض�: 11.3ا�'() ��Gص�رة ت�ض� D� رJا�� KC+�� ���!�

�Pس��ان� ا�35آLی�

Page 33: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

33

4�+0 �� '��B� +8�& 7��@�� ���@�� +5@� �� ��� P"� �+�R :�/�� �4��" '��B� +8� ���V

7+4 �� '�������� 4��.

;( ����� 4�� �� '�"#$�� �� ��� %� ���/ �,��& �G+ ������ :"1 %��� >#�/� I��8&

������" -+��� I�� '��� O�� 7"���.

'���� ������ A"4�� �I�� �� -+�� � 7�� �& -+�� � Z�/� �� ������ G/� :"1 �"4�

"hydrophytes) "��0( . 6() :? �5"� ����� '���� 4��� '���� '�+�� 6���� ���/����� ������ %?

'1����.

-���� P��) ���� 9 +�R :�/�� �'4���� '��4+� -���� '���� �� Z�/� '���� ������ %� +��� ��1

'�4�� �������� 7+/�� <I�� �� %���� 9�"mésophytes"��� ��0� ��� � �4��� ������ -+�"� ��

'��/�.

���� '�"�1 %��� %�& �'��� O�0� '��� �4��� �� ���� �� ������+ �6��� �� A0 P��)� �'��1

7��� ������� 7+/� ������ %� '�� ���� ��"#$� +5@�"xérophytes ." �� Z�/� �� ������ %� ���/��

�>�5� �;+�,�7��"� ����� '1���� %�� ���� �'��� ��E� � �%��8�.

��+& ���� '�4+� ',�� '/�+� ��+ � ��,�� ���� :"1 NB� �� '�� 4��� ����

����� ��� '��� �4��� . ',0+ I�� '��� ���� �'��� '��+ �4��� �� I�� +���� '�"�1 %?

�� �4��� �� >�+�� !����� ��+�"� '���� NB� %S� P� �A4� �,� ����� I�� %& ;& �'�+�

'�+� %� '�,4� .'��� �4��� �� �+�� ��� '���0? -+)�@ 6() N+4�� . '1���� :"1 �"4�

',�"�" '�,� �������� 4��� 6() �8� �� Z�/� �� ������"halophytes ." G� ��� T���?� ��� %?

',�"�" '�,� �������� ��+1 P( ��,"� 4�� �� 6���,� !�� ������ G/� '�� "halophytes ."

��Q+5وس+ط ا�Sا D� T� ا���+ت+ت ا���Q+5: ا��:9�0� �5�� Q�,� ! ����1 �P+�� ��/������ +�5� 7��� ���� ��4 :"1 I�4 %S� �%���2 �/�� Z�

���� A4�� �� ;����� ������ ��@��� ���, ��0� �����)��0 .( 7"��� A��� �4�4�� �4/� %& ������

�4��� 6() �� � �� ������� �4���)',�" .(

��س� ا���Q+5ت:9�T ا��=+ز ا�!>3ي أو ا.@+ش� :

'������ '�����+� ����� %? 4��" '���� ����� ���"1 (? �'�5�� �5�5� %��� '���� ������"

���5 4�� �� '�+��� ����.

1( ���� I�� '��8� %?775I�5 '��8� -+� . %� %�,& ��0� '�1�� %��� '���� '����� ������ %(?

'���5 ������.

2( � ���� 4�� �� >�( �� C��,� %?;�� I�5 ������ �� '�"��� � . %����� ���+� %?

Page 34: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

34

%���( 7�/�) ��,1/30�� �� 6���+� %� .( %��+� �����& ���8 ��E %S� P( %� G��� :"1�() �

I�5 �� O�"1 �) %� ��"�� :"1& >(/ 6��� �� % ���� I�� �� %���( ��1.

3( �+��� ;( .�0 I�� ��/0 %?���� �� ��& I+�, '/0 %���� �'1+�� ���� I�� . :"1�

I+�� ������" '����� '���� +�1 -��, A��� �I�� A4� %� '��/� ���1& .

4( '�"�� �+� � .��"�� ��0� 7��� I��" '�"/ '�1�� -++, %? ���� 4�� ���.

�� �� ;+�� ��5� !"#$� :? �+4��� �7��� () �5�� Q�,� �� I��1 :? -+�02 �� ����� 4

P(� '�+� A��� ����1 '"8�& I�41?� .

1(.;+(� ��5�: >��� ���� C� ��� ����� ����� �#� ;+(� ��5� �� ���� >� �� Q�,�

"Utricularia "�E �� %��� ��� ��+��� 9 �& �+��� %& +�(�" %��� <'��� +��� %� '��� %��, > .

�+���� �& A�� '�"�1 O�� Q�,� 9 �#� �'���� '��� �� Z/� ���� %& :? ��+� +�(�" 7�/� ��� ()

��5� �5 '���/ ������ G/� <I�� ���� �+� � ��� %� �� % �'��/� %��� I�� '�+, %S� P(

.� %� �7�8� ;+(� ���� '�, �� ��� ;+�� ����� �� %��� Q�,2 %�� �����B

"Eichornia crassipes ."��E+�� >0� '���� '"#�� '��� ��� -��1 G�/�.

2(.%���� :�)� '���5 ������ %���� �� '�+��� '���1 ���B��? +5@� '�,�+0� '��� %?:

&.-+0� : %� '��� �)��B� �)�0� �� .�1 ()� �I+�� ��/��� :"1 ;��,� %��, >�E �� �%�+0�

'��@� '���1 %��� ���� %?� '���E +� 8 �'���� ������ ��.

> .-+0� : ���� ��B� P+�� ��� ����� I��� '�"�1 �� !�) +��� !��� ������ ��/����� '��E '����

��0� -+��� ������ �5��� !�0�+��� �!�0�+� () 7+/� P( ���� �5"��� ��,� ��E+�

���5"aérenchyme ."���� �� ��4 '����� +5@� -+0� A���� . ����+9 '��1� ��0� I�� % +@��

'���E %��, >�E �� %��� !�0�+�"��� !�0�9�� �'���1� '��� %S� �O���8�.

1 %��� >0� ���"stèle "9���� ���� . ��0�� ���E+�� ��"� �& ����� >0� G��/� !�� ++������

��� �� '"#�� '��� .��& I�," . I�� %+�� !�/� �& D4� :? C�/� '"#�� '��� �� ����9 ()

���� ���.

3 (.�+� :� � -+�� � �+� %�� ���� %& >�� '���4 �+=)'���/ .( '8B8 '���4 �+� ��0�

'����� ��� � .��� >�, �'����& 4���& : '�"��� I�� -+�� ���� �� ��� '�4�+0 �+�&

"Aponogeton " I�� �0� �����"Vallisneria" I�� ����, ���� �8� ��+1 ��0� -&��� �+�& �

"Myriophyllum " ����, ����� I��"Ceratophyllum " +/0 ���� ���� C� ��� '��8�� '���� �+�&�

"Callitriche " ����"�2 ���� �"Elodea ." �� �5��0�+� �'4��� '��� �� P+�0� �+� %� '�� 6() ����

Page 35: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

35

�9�, !@/� �� >��E ;���/ !�0�+� ��E+� .�� . 6() -+� � -+�� � %���� �8�� 9 �+�

'���E '���1�� '���� '"#�� '��� �+� 8 9 �%�+0� -��� :"1 ;��,� .

�;�� I�5 .�B� ;�"1 A4�� �I�� .�B� �"�� A4� �5��"� �'���4 �+� ��� '����� ��&

;�"/ A4�" '����� '���5 �+� ����� +5@� O�� P()� %�+0��� -+0� ;���1 !�0�+� �+� 8

;+���� ( �"�� A4�" '����� '���� �+� ������) �E+# !�0�+� �+� 8� %�+0# %��� -+0�

;+���� .( �� ���) !�0�+� ���� ������ .�� �5 ������ -+�� � %��� �� �'���4 �+� ���/��

+�4��.

��%���� $������� ?��, ���� ��1

& ���� :"1 �5/#�� >�, �5����� �5"�0 �� ��+(� '�"��� �#+�& �)��� I��8& 3��� �'���� ������ %� ��1

'���) �& '���4 �& -+�� � �+�$� ����� . '��5� ���� '/��0 '"8� %��"Sagittaria sagittifolia :"

��4 �+�& �5/��� ���0 '�4�+0� -+�� � :� �+� %��� �#+�& +��&� ���0 '��"# �& '������ '�

+@�� '��5� �-���� '���) -�+�� . ���� %(�, ���� %& ���"Rananculus aquatica " !�1 ���& +5@�

���� ��� �( '���5� �'��8� 4��� ��0� -&��� -+�� � �+� �� <�� A�� ��0� O#+� .����

���(�, %� ���/" '"8���'����.

.���� !�1 !@�� �� '������� ���U '�+/� ��+� .���� !�1 -+)�@ ���+� %� ���/ ���1 ��

�+� .+������ �)�+�� �5�� G/� :? ���� !� �� :

*J'���� -�0 .

*J���� �#�� -�� .

*J;�"� C��,�" ;���� 4 � .

��� !"#$����� 4�� �� +8 : %�,$� �����) !�� +��$�� +�)�2 %S� '���� ������ '/��� %��� ��5�

'�/0� ���� �� �) .+� T(���"Vallisneria spiratis " %��� ����8"diploïde " -+�(� +�)� �

�� �A���� �A4� :"1 ��4�� �+�(� ���� %1 ����� 3�� ��1� -+��/� '"��� :��� �'8�W� +�)� ���

%1� �A���� A4� :? '���� '8�W� +�)� �+�� %& :? ���4�� -+)� Y+�0 %�� ! ���� '��+$�

:? >,��� '���� '8�W� -+)� �" �� >���2 Q�,�� -+�(� +�)� �� !�4�� '���5 �+��� ��+4

Y+�0 ��+4 %1 ���/�0�� %� '��W� %��� :�, ��4 ��� �5���� �)+�4� �,+� ���� ��0

'�+� �)� �)��� >���� %��� �� -������ I�1 )��0.(

'��� ������� !��� '�� 6(5 ;+�� +8��� ��&:

Page 36: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

36

*J ��� &��� "Fragmentation des tiges" , �����"�2 �%� �� C� Q�,� ��� �& �I�� ����

+��(� &��� +����� C� !���+�&"Nymphaea."

*J ��+ %����� " Formations de stolons "'��� .��� C� ��, �) ���: " Vallisneria " �

"Littorela" �"Eichlornia crassipes" �"Pistia stratioles ."

*J '��+ !1+� %���� "Formation de turions ou hibernacles " � '��/� �4��� ��

�5�� G/� ��0� ����� �� �B� '�+�� �5�+�� �� :��� 9 '���4� �'����+� ����� %� ���/

'��+ !1+��� 7+/� !1+� ""� �� ���"Myriophyllum "�""Urticulaire ."

'@,B�:

�� :"1 '���� ������ -+�# %? I�� A4� %& @,B� ������& -�1 ���� <�� '��1 ;+�� +8�

4�� ��+�� +8���� +8���� ;(� �I�� .�1 %� Z+� '4��� :4 �.

'�4�� ������ :

�� '�4+�� 9� �-�� -+�,�� �)9 �4��� �� Z�/� �� ������ �8�� . �'��01 �& '�+�0 �5��0& ���� ��)�

�� '�+���'1���� 6() ���� !@� ���� �� I�� . ����� '1+���� -+�4�� �)+�(� ��5������ +�(��

'���5 I�� ��4� !�, .��� 9�4� ���, ��,�� �'��� +���& . :"1 ;��,�� �'������ ���0& �5 �+�

�#& ��1 :"1 ;��,� �E+� �& ;��� !�0�+�� ��/����� +��E ;���1 !�0�+�6��B� ��� ��/��� %�.

%��� ���, ��0� ������ �>0� '���� '"#�� '���& %�� ���E+� %��� �'���� -+0# P"��� %����

�4��� 6() ������ �� +�0��9 ���0 ;���8 >0� . '���0�+�"��� '���0�9��� �'���1� '��� +5@�

��� ��0�.

������ '���� ��0 %? ������ %� �� ������ ����� %1 +��/�" �/�+�� �4�� 4�� %B�0� �'�4��

'��� �4��� ������� '���� .

�2� �� ?!����� $����� ��(Q�:

'��� +)�@� �� �5���"� %���:

* J ��0� %�+0� -���� -+0� '����

*J���0�+�"�� 3��� %� -+��E ����� %����

*J+�� �+�/0 -

*J '�+,� ��B� -�1���� � �+� I�4�

*J�5/���� �5���+� Q�, %� +� 8

Page 37: ˘ ˇˆ˙˝univ.ency-education.com/uploads/1/3/1/0/13102001/... · 2008 -.ا/0 ا ، ا - ة)*ﺱ + ء!" ا ﺱر˙% ا ،ق ' .م & .م دا˙˝إ ˚ ،.د.م. ل م˘ ﻥ ، .ط

2008، ا0/ا.- ا� � -+س�*(ة'��ق، ا%�رس� ا"!��ء . م& ������� . م�� إ��اد ،.د.م.، ن��م ل.ط . ع1، ا���� �تا ����������س

37

3�����:

+�1 ��,� ���� � !� :��� ��0+ � ��)� ��, ��,� ���"� A�� b ��1 �7+�1 �,� ��1 !�)+�?

��� )1999( ��/� P"� '/��� � �"�/ ���� I��,& !"1 � .

1 A�� ��� ;+�� � ;���) '���& � ����� ��/� ���/ ��)2000( '��+/ +� � ���� !"1 ������& �

����� � +0�"– -+)�� .

�ER �+� +��)1989 ( '�+��� ��1��4� %��� � '����� '�"� !"1– +��� .

%������� ���+�� � !��# I���))2006(��, !"1 � '����� -)1( �0�� '/��� �+�0�� � .

DEYSSON Guy & ROLLEN Alice (1971) Guide de Travaux Pratiques de Botanique ,

sedes – Paris V éme .

!���� %�"1 %� �C�) '��� %� �'��� ��+�#)%��2005( ������ '�,�+0� � '�����+�� '�+� �

+�(� . T+�� -+�(�;���8 !�"/� (���& -��50 ��� . -(���V ��"/ '�+��– � '��