ððð - moe.go.th

เอกสารวชาการ สำนกงานศกษาธการภาค 3 ลำดบท 19/2563 เผยแพรเมอ กนยายน 2563 พมพท สำนกงานศกษาธการภาค 3 ถนนไกรเพชร ตำบลหนาเมอง อำเภอเมองราชบร จงหวดราชบร 70000 โทรศพท : 0 3232 3384 โทรสาร : 0 3233 7343 Website : www.reo3.moe.go.th

สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค ๓

การวจยเรอง : สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษา ขนพนฐานในพนทบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ป พ.ศ. : 2563 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 (2) เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนร เช งรก (Active Learning) ของสถานศกษาข นพ นฐานในพ นท รบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนร ทสอน และประสบการณในการสอน และ (3) ศกษาปญหาการจดการเรยนร เช งรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 โดยนำกระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มาประยกตใชเปนขอบเขตของการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) โดยใชผใหขอมลเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก สถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ปการศกษา 2563 ในพนทรบผดชอบของสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 191 แหง ผใหขอมล ไดแก ครผสอนในสถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย จำนวน 726 คน เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถาม จำนวน 1 ฉบบ เกบรวบรวมขอมล จากสถานศกษากลมตวอยางทางไปรษณย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแกความถ (frequency) คารอยละ (percentage) คาเฉลย ( ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน ( ) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (F-test, one way analysis of variance) และเมอพบความแตกตางใชการทดสอบความแตกตางรายคดวยวธการของเชฟเฟ (Scheffe’s method) และการวเคราะหเชงเนอหา (content analysis) ผลการวจย พบวา 1. สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 1.1 ครผสอนสวนใหญใชการสอนแบบใชคำถาม (Questioning Method) รองลงมา ไดแก การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) การเรยนรแบบใชเกม (Games) การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) การเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) การเรยนร แบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction) การเรยนร โดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) การเรยนร แบบกรณศกษา (Analyze Case Studies) ตามลำดบ 1.2 การจดการเรยนรเชงรกของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยดานทมคาเฉลยสงสด ไดแก ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก รองลงมา ไดแก ดา นการ

ข


วดผลและประเมนผลการเรยนร เชงรก ดานการจดการเรยนรเชงรก และดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ตามลำดบ 2. เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน พบวา โดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอจำแนกเปนรายดาน พบวา ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเช งรก แตกตางกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 สำหรบการจำแนกตามระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน พบวา ทงโดยภาพรวมและทกรายดานไมแตกตางกน 3. ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา (1) ปญหาทพบมากทสดในดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ไดแก แผนการจดการเรยนรเชงรกยงไมสอดคลองกบกจกรรม ไมเปนไปตามลำดบขนตอน ไมครบองคประกอบ ไมครอบคลมเนอหา จดประสงค/วตถประสงคการเรยนร ไมครอบคลมทกษะและไมชดเจน (2) ปญหาทพบมากทสดในดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ไดแก การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนร เชงรกบางกจกรรมยงไมเหมาะสมและไมสามารถใชกบผ เรยนไดทกคน เนองจากผเรยนมพฤตกรรมและความสามารถการเรยนรแตกตางกน หรอบางเนอหาไมสามารถออกแบบกจกรรมได (3) ปญหาทพบมากทสดในดานการจดการเรยนรเชงรก ไดแก กจกรรมและสอการเรยนการสอนยงไมสามารถกระตนความสนใจของผเรยนใหเกดทกษะดานตางๆ เชน ทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา) ทกษะการสอสาร ทกษะความคดรวบยอด เพอนำไปสการแกไขปญหาไดและนำไปประยกตใชในชวนประจำวน และ (4) ปญหาทพบมากทสดในดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก ไดแก เครองมอวดผลและประเมนผลไมสอดคลองกบกจกรรม ตวชวด จดประสงค ไมสะทอนทกษะการคดขนสง และไมไดมาตรฐาน

ค


คำนำ รายงานการวจยเร อง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ฉบบน จดทำขนเพอศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 เพอเปนขอมลสารสนเทศสำหรบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาการจดการศกษา ในฐานะปฏบตภารกจของกระทรวงศกษาธการในระดบพนท ทำหนาทขบเคลอนการศกษาในระดบภาคและจงหวด โดยการอำนวยการ สงเสรม สนบสนน และพฒนาการศกษาแบบรวมมอและบรณาการกบหนวยงานในสงกดกระทรวงศกษาธการและหนวยงานอนหรอภาคสวนทเกยวของในพนท เพอใหสามารถพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะและทกษะทจำเปนในศตวรรษท 21 ขอกราบขอบพระคณทาน ดร.รงสรรค อวนวจตร รองศกษาธการภาค รกษาการในตำแหนงศกษาธการภาค 3 ทใหการสนบสนนและใหคำปรกษา แนะนำ ตลอดจนแกไขขอบกพรองตางๆ ในการดำเนนการตดตามเปนอยางดยง และขอขอบพระคณผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทกทาน ทใหความอนเคราะหตรวจสอบความถกตองเครองมอวจย โดยเฉพาะอยางยงทไดรบความอนเคราะหจากผบรหารสถานศกษาและครผสอนสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา และสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม สำหรบเปนขอมลการจดทำรายงานการวจยครงน หวงเปนอยางยงวารายงานการวจยครงน จะมความสำคญและเปนประโยชนตอการสงเสรม สนบสนน และพฒนาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของครผสอน เพอนำไปสการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะและทกษะในศตวรรษท 21 ตลอดจนนำไปใชเปนขอมลในการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ใหมประสทธภาพตอไป สำนกงานศกษาธการภาค 3 กนยายน 2563

ง


สารบญ หนา บทคดดยอ..................................................................................................................................... ก คำนำ.............................................................................................................................. ............... ค สารบญ....................................................................................................................... ................... ง สารบญตาราง.................................................................................................................. .............. ฉ สารบญแผนภาพ..................................................................................................... ...................... ช บทท

1 บทนำ.............................................................................................................. ................ 1 ความเปนมาและความสำคญของปญหา................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย.......................................................................................... 4 ขอบเขตของการวจย................................................................................................ 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................................ 6 นยามศพทเฉพาะ...................................................................................................... 6

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ....................................................................................... 9 แนวคดและทฤษฎของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning).......................... 9 ความหมายของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)..................................... 11 ความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning).................................................. 13 ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning).......................................... 14 กระบวนการออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)............. 18 การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก............................................................... 20 การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning).............................. 24 การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning)........................................ 26 การวดและประเมนผลการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning).................. 29 บทบาทครผสอนในการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)............................... 31 รปแบบการจดกจกรรมการเรยนร Active Learning................................................ 38 งานวจยทเกยวของ.................................................................................................... 61

3 วธดำเนนการวจย............................................................................................................ 65 ขนตอนการดำเนนการวจย....................................................................................... 65 ระเบยบวธการวจย................................................................................................... 65 ประชากรและกลมตวอยาง............................................................................... 66 ตวแปรทใชในการวจย....................................................................................... 67 เครองมอทใชในการวจย.................................................................................... 69 การสรางเครองมอและพฒนาเครองมอวจย...................................................... 70 การเกบรวบรวมขอมล...................................................................................... 71 การวเคราะหขอมลและสถตทใช....................................................................... 71

จ


สารบญ (ตอ) บทท หนา

4 ผลการวเคราะหขอมล..................................................................................................... 74

การนำเสนอผลการวเคราะหขอมล.......................................................................... 74 ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม............................................. 74 ตอนท 2 สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)........................ 76 ตอนท 3 การเปรยบเทยบความแตกตางของการจดการเรยนร เชงรก

(Active Learning)........................................................................

82 ตอนท 4 ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)....................... 86

5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ............................................................................. 93 สรปผลการวจย........................................................................................................ 94 อภปรายผล.............................................................................................................. 97 ขอเสนอแนะ............................................................................................................ 100 ขอเสนอแนะเพอการนำผลการวจยไปใช.......................................................... 100 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป.................................................................. 101

บรรณานกรม................................................................................................................... ............ 102 ภาคผนวก............................................................. ....................................................................... 106

ภาคผนวก ก. สำเนาหนงสอทดลองเครองมอ และเกบรวบรวมขอมล......................... 107 ภาคผนวก ข. ผลการตรวจสอบคณภาพเครองมอ....................................................... 110 ภาคผนวก ค. เครองมอทใชในการวจย........................................................................ 112

คณะทำงาน..................................................................................................................... ............. 119

ฉ


สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานรางกาย............................................................ 34 2 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานสตปญญา........................................................ 35 3 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานสงคม............................................................... 36 4 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานอารมณ............................................................ 37 5 จำนวนประชากรและกลมตวอยาง จำแนกตามจงหวด และสงกดสถานศกษา....... 67 6 จำนวนแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา จำแนกตามจงหวด สงกด และระดบการศกษา........................................................................................ 71

7 จำนวนและรอยละขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม.......................................... 74 8 จำนวนและรอยละของการนำรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก มาใชจดการเรยนการสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 รายการ)......................... 76

9 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบ และลำดบทสภาพการจดการเรยนรเชงรก ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายดาน และโดยภาพรวม............................................................. 78

10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบ และลำดบทสภาพการจดการเรยนรเชงรก ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายขอ รายดาน และโดยภาพรวม................................................. 78

11 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม................ 82

12 ความแตกตางของคาเฉลยการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน................................................................ 83

13 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามระดบชนทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม............................. 84

14 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามกลมสาระการเรยนรทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม........... 85

15 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามประสบการณในการสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม.............. 86

16 จำนวนและรอยละสภาพปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายดาน........................................................................................ 87

ช


สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา 1 แนวโนมผลการประเมนดานการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตรของ นกเรยนไทย................................................................................................. 3

2 ขอบเขตของการวจย........................................................................................... 6 3 กรวยแหงการเรยนร............................................................................................ 15 4 ความสมพนธของหนวยการเรยนรสการจดทำแผนการจดการเรยนร.................. 23 5 บทบาทของครในฐานะผกระตนการเรยนร......................................................... 28 6 การประเมนผลกจกรรมการเรยนรเชงรก............................................................ 30 7 เทคนคการสอนทใชในการจดการเรยนรแบบเนนประสบการณ.......................... 40 8 รปแบบการสอนแบบโครงงาน (Project Based Learning)............................... 41 9 รปแบบการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning)............... 42

10 รปแบบการสอนทเนนทกษะกระบวนการคด (Thinking Based Learning)....... 42 11 วงจรการเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning Cycles).................. 46 12 ขนตอนการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน................................................. 52 13 โครงงานประเภทครนำทาง (Guided Project)................................................... 54 14 โครงงานประเภทครลดการนำทาง - เพมบทบาทผเรยน (Less – guided

Project)...................................................................................................... 55 15 โครงงานประเภทผเรยนนำเอง ครไมตองนำทาง (Unguided Project).............. 56 16 ขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานของสำนกงานเลขาธการสภาการศกษา

และกระทรวงศกษาธการ............................................................................ 58 17 โมเดลจกรยานแหงการเรยนรแบบ PBL.............................................................. 58 18 ขนตอนการจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน.............................................. 60


บทท 1 บทนำ

ความเปนมาและความสำคญของปญหา

การศกษาเปนหวใจสำคญในการขบเคลอนกลไกทสำคญดานตางๆ ในการพฒนาประเทศ เปนรากฐานและเครองมอสำคญอยางหนงในการพฒนาทรพยากรมนษย เศรษฐกจ วฒนธรมและสงคม ทจะนำไปสการพฒนาประเทศใหเทาทนกบพฒนาการทางเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวของสงคมโลก การศกษาจงตองจดกระบวนการเรยนรเพอใหผเรยนมความรทหลากหลาย มงพฒนาใหคนมการเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ ทำใหเกดสงคมแหงการเรยนร นบวาเปนหลกคดสำคญทมอยในทกขนตอนของการจดการศกษาอยางมคณภาพ คณภาพการศกษาจงเปนหวใจสำคญในการพฒนาคนใหเปนพลเมองทด การพฒนาคณภาพการศกษาซงถอเปนการพฒนาทนมนษย (Human Capital) มความจำเปนทจะตองปรบปรงพฒนาใหทนตอการเปลยนแปลงของโลกยคปจจบนทกาวเขาสยค “สงคมอดมปญญา” ครจงตองมการพฒนาตนเองอยางตอเนองไมหยดนง เพอใหมคณลกษณะของครแหงศตวรรษท 21 และมสมรรถนะในการปฏบตงาน รวมทงเปนแบบอยางทดดานคณธรรม จรยธรรม มความประพฤตด รกษาจรรยาบรรณ เกยรตแหงวชาชพ เพอยกระดบคณภาพวชาชพครใหมเกยรตในสงคม และธำรงรกษาซงมาตรฐานแหงวชาชพ สามารถพฒนาคณภาพการศกษาสการเปนประเทศผนำทางการศกษาของภมภาคอาเซยนและสงคมโลก การเรยนรจะเกดขนไดในทกเวลา ทกสถานท ดงนนการสรางแหลงเรยนรและเครอขายการเรยนร เพอพฒนาใหเปนบคคลแหงการเรยนรอยางแทจรง โดยมเปาหมายปลายทางของการจดกระบวนการเรยนรทมงใหผเรยนสามารถคด วเคราะห สงเคราะห สรางความรไดดวยตนเองนน จำเปนจะตองมการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ โดยครมบทบาทในการคอยเปนผชแนะ กระตน ผลกดน อำนวยความสะดวกใหผเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ เนองจากการพฒนาการเรยนรดวยการปฏบตจะเปนกระบวนการจดการเรยนการสอนของครใหเปนระบบมากขน และเปนวธทสงเสรมใหผเรยนมความตนตวและกระตอรอรนอยตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยงดานการรคด รทำ ซงถอเปนการพฒนาการเรยนรดวยตนเอง ทำใหเกดการเรยนรอยางตอเนองทงในหองเรยนและนอกหองเรยนไดตลอดวเลาอยางมคณภาพ เปนผลใหเกดการพฒนาแกผเรยนในทกๆ ดาน ทงดานการคด รางกาย อารมณ จตใจ สตปญญา คานยมและสงคม ทจะทำใหทรพยากรมนษยของชาตไทยสามารถดำรงชวตอยรวมกบผอนไดอยางมคณคา ดงนนการจดการศกษาในปจจบนจงมความจำเปนทจะตองปรบการเรยนเปลยนการสอนใหมการคดวเคราะหเปนแบบการเรยนรดวยการลงมอทำ (Active Learning) เพอทจะทำใหความสอดคลองกบนโยบายการศกษาของรฐบาลและกระทรวงศกษาธการ (ฉตรชย วระเมธกล, 2559: 1) การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนกระบวนการจดการเรยนรตามแนวคดการสรางสรรคทางปญญา (Constructivism) ทเนนกระบวนการเรยนรมากกวาเนอหาวชา เพอชวยใหผเรยนสามารถเชอมโยงความร หรอสรางความรใหเกดขนในตนเอง ดวยการลงมอปฏบตจรงผานสอหรอกจกรรมการเรยนรทมครผสอนเปนผแนะนำ กระตน หรออำนวยความสะดวก ใหผเรยนเกดการเรยนรขน โดยกระบวนการคดขนสง (Higher order thinking) กลาวคอ ผเรยนมการวเคราะหสงเคราะห และการประเมนคาจากสงทไดรบจากกจกรรมการเรยนร ทำใหการเรยนรเปนไปอยางมความหมาย และ

------------------------------------------------------ ๒ -------------------------------------------------------


นำไปใชในสถานการณอ นๆ ไดอยางมประสทธภาพ (สถาพร พฤฑฒกล , 2558) ซ งสำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน (2562 : 26) ไดสรปไววา การจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ครผสอนตองออกแบบกจกรรมทสะทอนการพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร และเนนการนำไปใชประโยชนในชวตจรง โดยการสรางบรรยากาศการมสวนรวมและการเจรจาโตตอบ สงเสรมใหผเรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนในชนเรยน ลดบทบาทการสอนและการใหความรโดยตรง เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการจดระบบการเรยนร แสวงหาความรและสรางองคความรดวยตนเอง ออกแบบกจกรรมการเรยนรใหเปนพลวต (มการเคลอนไหว/การขบเคลอน) สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรม กระตนใหผเรยนคนพบความสำเรจในการเรยนร สามารถนำความรความเขาใจไปประยกตใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา และคดสรางสรรคสงตางๆ โดยเชอมโยงกบสภาพแวดลอมใกลตว ปญหาของชมชน สงคม หรอประเทศชาต จดการเรยนรแบบรวมมอ สงเสรมใหเกดความรวมมอในกลมผเรยน วางแผนเกยวกบเวลาในจดการเรยนรอยางชดเจน รวมถงเนอหาและกจกรรม จดกจกรรมการเรยนรททาทาย เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรจากวธการสอนทหลากหลาย เปดใจกวางยอมรบในความสามารถ การแสดงออกและการแสดงความคดเหนของผเรยน ผสอนควรทราบวาผเรยนมความถนดทแตกตางกน และทราบความรพนฐานของผเรยน ผสอนควรสรางบรรยากาศในการเรยน ใหผเรยนกลาพด กลาตอบและมความสขในการเรยนร ดงนนการจดการเรยนร Active Learning ใหสำเรจ ทสำคญคอ คร จะตองเปลยนบทบาทจากผสอนมาเปนผใหคำแนะนำ ผชวยเหลอ ผสอนจะตองคำนงถงการออกแบบกจกรรมการเรยนรทจะสามารถพฒนาผเรยนใหเกดทกษะการเรยนรในดานตางๆ และควรเรมตนจากจดเลก (Start Small) โดยเรมจากเทคนคงายๆ และบางหองเรยนทรบผดชอบ ควรคำนงถงการอำนวยความสะดวก ชวยเหลอผเรยนในแตละกระบวนการขนตอน ใหการจดการเรยนรและกจกรรมตางๆ ประสบความสำเรจท งดานกจกรรม อปกรณ เวลา ควรจดกจกรรมการเรยนร ทหลากหลาย เชน กจกรรมกลมยอย มการสรปทบทวนความร มการแลกเปลยนเรยนรระหวางกลม ทสำคญคอตองใหผเรยนไดใชเทคโนโลยเขามาเปนสวนหนงของกจกรรม ผลทเกดจากการเรยนรแบบ Active Learning จะทำใหผเรยนเรยนอยางมความสข ทำใหผเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง ซ งแสดงถงผลการเรยนร ของผ เร ยน นำไปส การเกดความคดสรางสรรคในการสรางผลงาน มความสามารถในการสอสาร มความเชอมนในตนเอง ซงเปนคณลกษณะของผเรยนทพงประสงค เปนไปตามเปาหมายการเรยนรทกำหนดไว (วารนทพร ฟนเฟองฟ. 2562: 143) ผลการประเมน PISA 2018 ของไทย พบวา นกเรยนไทยมคะแนนเฉลยทงสามดาน (การอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตร) ตำกวาคาเฉลยของประเทศสมาชก OECD เมอเปรยบเทยบผลการประเมน PISA 2015 กบ PISA 2018 พบวา ดานการอานมคะแนนลดลงประมาณ 16 คะแนน สวนดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรมคะแนนเพมขนประมาณ 3 คะแนน และ 4 คะแนน ตามลำดบ ซงในการทดสอบทางสถตถอวาดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรไมมการเปลยนแปลงเมอเทยบกบรอบการประเมนทผานมา และเมอวเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงของคะแนนตงแตการประเมนรอบแรกจนถงปจจบน พบวา ผลการประเมนดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรของไทยไมเปลยนแปลง แตผลการประเมนดานการอานมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง ดงแผนภาพท 1 (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2562: 2)

------------------------------------------------------ ๓ -------------------------------------------------------


แผนภาพท 1 แนวโนมผลการประเมนดานการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตรของนกเรยนไทย นอกจากน ยงมขอสงเกตสำคญจากการประเมน PISA ทผานมาไว 4 ประเดน ดงน (1) ระบบการศกษาไทยมสวนหนงทมคณภาพและสามารถพฒนานกเรยนใหมความสามารถในระดบสงได หากระดบนโยบายสามารถสรางความเทาเทยมกนทางการศกษาไดสำเรจ โดยขยายระบบการศกษาทมคณภาพไปใหทวถง ประเทศไทยกจะสามารถยกระดบคณภาพการเรยนรของนกเรยนใหทดเท ยมกบนานาชาตได (2) นกเรยนไทยทงกลมทมคะแนนสงและกลมทมคะแนนตำมจดออนอยทดานการอาน ซงใน PISA 2018 เปนการประเมนการอานเน อหาสาระท มาจากท งแหลงขอมลเดยวและหลายแหลงขอมล อกทงสอทนกเรยนไดอานสวนใหญอยในรปแบบดจทลซงสะทอนถงธรรมชาตของการอานทเปลยนแปลงไปตามสถานการณของโลกและสอดคลองกบการใชขอมลในชวตจรงของผคนทวโลก ดงนน ระบบการศกษาไทยจงควรสงเสรมการเรยนรดวยเทคโนโลยดจทลเขาไปในการเรยนการสอนเพอสรางความคนเคยและยกระดบความสามารถดานการอานของนกเรยนในยคดจทลตอไป (3) ความฉลาดรดานการอานมความสมพนธกบความฉลาดรดานคณตศาสตรและวทยาศาสตร แตแนวโนมคะแนนการอานของไทยยงลดลงอยางตอเนอง ระบบการศกษาไทยจงตองยกระดบความสามารถดานการอานของนกเรยนอยางเรงดวน และ (4) PISA พบวา นกเรยนทแมจะมสถานะทางเศรษฐกจและสงคมดอยเปรยบแตกสามารถทำคะแนนไดด ซ งเรยกนกเรยนกลมนวา มความไมยอทอทางการศกษา (academic resilience) โดยปจจยทมความสมพนธเชงบวกกบความไมยอทอทางการศกษา คอ การสนบสนนจากพอแม บรรยากาศเชงบวกในโรงเรยน และกรอบความคดแบบเตบโต (growth mindset) จากผลการประเมน PISA 2018 ชวา นกเรยนไทยมกรอบความคดแบบเตบโตเพยง 43% ในขณะทคาเฉลยของประเทศสมาชก OECD อยท 63% แสดงใหเหนวา นกเรยนไทยจำนวนมากยงมความเชอวาสตปญญาเปนสงทเปลยนแปลงไมได ซงเปนขอจำกดของการเรยนรตอไปในอนาคต หากมการสงเสรมเรองการสรางกรอบความคดแบบเตบโตใหกบนกเรยนกจะชวยพฒนาความฉลาดรของนกเรยนไทยไดมากขน (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2562: 4) และจากการศกษารปแบบการพฒนาสมรรถนะการจดการเรยนรเชงรกของครโรงเรยนบานโคกกง สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 1 ของสพกษ สมสา (2561: 8) พบวา ปญหาการจดการเรยนการเรยนรเชงรกของครผสอน คอ กระบวนการเรยนรของครผสอนไมสงเสรมใหผเรยนมทกษะการแสวงหาความรและเรยนร

------------------------------------------------------ ๔ -------------------------------------------------------


อยางมปฏสมพนธ จนสงผลใหเกดความรความเขาใจ การนำไปประยกตใช วเคราะหสงเคราะห ประเมนคาหรอสรางสรรคสงตางๆ ขาดการนำเสนอผลงานในสถานการณจำลอง การฝกปฏบตในสภาพจรง การเชอมโยงกบสถานการณตางๆ จนทำใหผลการเรยนรเกดขน และครผสอนยงมบทบาทในการจดการเรยนการสอนไมเหมาะสม บรรยากาศไมสงเสรมการมสวนรวม การอภปรายและการเจรจาโต ตอบ ผเรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนรวมชนเรยนนอย จดกจกรรมการเรยนการสอนไมสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรม หรอกระตนใหผเรยนประสบความสำเรจในการเรยนร สำนกงานศกษาธการภาค 3 ซงมพนทรบผดชอบ 3 จงหวด ไดแก ราชบร กาญจนบร และสพรรณบร ซ งทำหนาทขบเคลอนการศกษาในระดบภาคและจงหวด โดยการอำนวยการ สงเสรม สนบสนน และพฒนาการศกษาแบบรวมมอและบรณาการกบหนวยงานในสงกดกระทรวงศกษาธการและหนวยงานอนหรอภาคสวนทเก ยวของในพนทน นๆ โดยมอำนาจหนาทกำหนดยทธศาสตรและบทบาทการพฒนาภาคตางๆ ใหเช อมโยงและสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ ทศทางการดำเนนงานของกระทรวงศกษาธการในระดบภมภาคหรอจงหวด นโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงศกษาธการ และยทธศาสตรการพฒนากล มจงหวด รวมทงการพฒนาดานอนๆ ในพนทรบผดชอบ ตามศกยภาพและโอกาสของบคคลและชมชนในแตละพนท รวมทงสนบสนนการพฒนาจงหวดในพนทรบผดชอบเกยวกบงานดานวชาการ การวจยและพฒนา และตดตามประเมนผลการดำเนนงานตำมนโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงศกษาธการในพนทรบผดชอบ ไดเหนความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ซงเปนการเรยนการสอนทพฒนาศกยภาพทางสมอง ไดแก การคดการแกปญหาและการนำความรไปประยกตใช เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด ผเรยนสรางองคความรและจดระบบการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนทงในดานการสรางองคความรการสรางปฎสมพนธรวมกนรวมมอกนมากกวาการแขงขน ผเรยนเรยนรความรบผดชอบรวมกนการมวนยในการทำงานการแบงหนาทความรบผดชอบ เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผเรยนอานพดฟงคดอยางลมลกผเรยนจะเปนผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง เปนกจกรรมการเรยนการสอนเนนทกษะการคดขนสง เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมลขาวสารหรอสารสนเทศและหลกการความคดรวบยอด และความรเกดจากประสบการณการสรางองคความรและการสรปทบทวนของผเรยน ซงสอดคลองกบกระบวนการเรยนรในศตวรรษท 21 เพอพฒนาผเรยนใหมทกษะของคนในศตวรรษท 21 จงไดดำเนนการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ขน เพอนำผลการวจยไปกำหนดยทธศาสตรและบทบาทการพฒนาภาค ใหเชอมโยงและสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ ทศทางการดำเนนงานของกระทรวงศกษาธการในระดบภมภาคหรอจงหวด นโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงศกษาธการ และยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวด ตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3

------------------------------------------------------ ๕ -------------------------------------------------------


2. เพอเปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน 3. เพอศกษาปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ขอบเขตของการวจย

การวจยเรอง สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ครงน ไดกำหนดขอบเขตของการวจยไวดงน 1. ขอบเขตประชากรและกลมตวอยาง ไดแก สถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลายสงกดสำนกงานเขตพ นท การศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ปการศกษา 2563 ในพนทรบผดชอบของสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 3 จงหวด ประกอบดวย จงหวดราชบร กาญจนบร และสพรรณบร จำนวน 376 แหง จำแนกเปนสถานศกษาของหนวยงานสงกด สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จำนวน 257 แหง สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา จำนวน 87 แหง และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จำนวน 32 แหง กลมตวอยาง จำนวน 191 แหง โดยกำหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) 2. ขอบเขตเน อหา ไดนำกระบวนการออกแบบกจกรรมการเร ยนร เช งร ก (Active Learning) ของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2562 : 34 – 38) มาประยกตใชเปนขอบเขตของการวจย ประกอบดวย กระบวนการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) 4 ดาน ดงน (แผนภาพท 2) 2.1 การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก 2.2 การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก 2.3 การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก 2.4 การวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก

------------------------------------------------------ ๖ -------------------------------------------------------


ตวแปรตน ตวแปรตาม

ขอมลทวไป ของผตอบแบบสอบถาม

กระบวนการออกแบบกจกรรม การเรยนรเชงรก

⬧ สงกดสถานศกษาทสอน 1. การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ⬧ ระดบชนทสอน 2. การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ⬧ กลมสาระการเรยนรทสอน 3. การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก ⬧ ประสบการณในการสอน 4. การวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก

แผนภาพท 2 ขอบเขตของการวจย ประยกตมาจาก : สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, แนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร (กรงเทพฯ: สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2562), 34 - 38. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. กระทรวงศกษาธการและองคกรหลกไดรบทราบสภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาข นพ นฐาน และสามารถนำผลการวจยไปใชเปนขอมลสำหรบกำหนดแนวทางการพฒนาการจดการเรยนรเชงรกใหกบครและบคลากรทางการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ไดอยางมประสทธภาพ เพอพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ และคณลกษณะทจำเปนในศตวรรษท 21 2. หนวยงานการศกษาและสถานศกษาไดรบทราบสภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐาน และสามารถนำผลการวจยไปใชเปนขอมลในการสงเสรม สนบสนน และพฒนาครและบคลากรทางการศกษาใหสามารถจดการเรยนรเชงรกไดอยางมประสทธภาพ เพอใหผเรยนมความร ทกษะ และคณลกษณะทจำเปนในศตวรรษท 21 นยามศพทเฉพาะ

เพอใหเกดความเขาใจตรงกน จงไดกำหนดนยามขอบเขตหรอความหมายของคำศพทเฉพาะในการวจย ไวดงน การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) หมายถง การเรยนรผานการปฏบตหรอการลงมอทำ ซงความรทเกดขนกเปนความรทไดจากประสบการณกระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนรทผเรยนตองไดมโอกาสลงมอกระทำมากกวาการฟงเพยงอยางเดยว ตองจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรโดยการอาน การเขยน การโตตอบ และการวเคราะหปญหา อกทงใหผเรยนไดใชกระบวนการคดขนสง ไดแก การวเคราะห การสงเคราะหและการประเมนคา

------------------------------------------------------ ๗ -------------------------------------------------------


รปแบบ/วธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) หมายถง การจดการเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน (Active Learning) ครอบคลมวธการจดการเรยนรหลากหลายวธ ไดแก 1. การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยนำกจกรรมเปนทตงเพอทจะฝกหรอพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนรใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทกำหนด 2. การเร ยนร เช งประสบการณ (Experiential Learning) หรอการเร ยนร ผ านประสบการณเชงประจกษ เปนการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรจากกจกรรมหรอการปฏบตซงเปนประสบการณทเปนรปธรรม เพอนำไปสความรความเขาใจเชงนามธรรมโดยผานการสะทอนประสบการณ การคดวเคราะห การสรปเปนหลกการ ความคดรวบยอด และการนำความรไปประยกตใชในสถานการณจรง 3. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนตงสมมตฐาน สาเหตและกลไกของการเกดปญหานน รวมถงการคนควาความรพนฐานทเกยวของกบปญหา เพอนำไปสการแกปญหาตอไป 4. การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยจดประสบการณในการปฏบตงานใหแกผเรยนเหมอนกบการทำงานในชวตจรงอยางมระบบ เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดมประสบการณตรง ไดเรยนรวธการแกปญหา วธการหาความรความจรงอยางมเหตผล ไดทำการทดลอง ไดพสจนสงตางๆ ดวยตนเอง รจกการวางแผนการทำงาน ฝกการเปนผนำ ผตาม ตลอดจนไดพฒนากระบวนการคดโดยเฉพาะการคดขนสง และการประเมนตนเอง 5. การเรยนรแบบใชเกม (Games) เปนกระบวนการเรยนรโดยผสอนนำเกมเขามาบรณาการในการเรยนการสอน ซงใชไดทงในขนการนำเขาสบทเรยน ขนการสอน การมอบหมายงาน และขนการประเมนผล 6. การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze Case Studies) เปนกระบวนการเรยนรโดยใหผเรยนไดอานกรณตวอยางทตองการศกษา จากนนใหผเรยนวเคราะหและแลกเปลยนความคดเหนหรอแนวทางแกปญหาภายในกลม แลวนำเสนอความคดเหนตอผเรยนทงหมด 7. การเรยนรแบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction) เปนกระบวนการเรยนรโดยผสอนไดแบงกลมและกำหนดสถานการณให และใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหน หาขอมลในสถานการณทไดและออกมาแสดงทาทาง ใชบทสนทนา รวมถงเปดโอกาสใหแสดงความคดความรสกตอสถานการณนนๆ ดวย 8. การสอนแบบใชคำถาม (Questioning Method) เปนกระบวนการเรยนรโดยผสอนตงคำถามในลกษณะตางๆ ทเปนคำถามเชงทาทาย มงเนนพฒนาความคดของผเรยน สถานศกษาขนพนฐาน หมายถง สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดสถานศกษา หมายถง สถานศกษาขนพนฐานทสงกดหนวยงานการศกษาในพนท ประกอบดวย สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา และสำนกงานศกษาธการจงหวด (โรงเรยนเอกชน)

------------------------------------------------------ ๘ -------------------------------------------------------


พนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 หมายถง จงหวดทรบผดชอบดำเนนงานในพนทจงหวดกาญจนบร จงหวดราชบร และจงหวดสพรรณบร ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง สถานทจดตงสำนกงานศกษาธการภาค สำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ประกาศ ณ วนท 7 มนาคม พ.ศ. 2562


บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ครงน ไดทำการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดกำหนดหวขอการนำเสนอดงน 1. แนวคดและทฤษฎของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 2. ความหมายของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 3. ความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 4. ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 5. กระบวนการออกแบบกจกรรมจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 6. บทบาทครผสอนในการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) 7. รปแบบการจดกจกรรมการเรยนร Active Learning 8. งานวจยทเกยวของ แนวคดและทฤษฎของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การจดการเรยนรเชงรก (Active learning) เปนกระบวนการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในชนเรยน สรางปฏสมพนธระหวางครผสอนกบผเรยน มงใหผเรยนลงมอปฏบต โดยมครเปน ผอำนวยความสะดวก (Facilitator) สรางแรงบนดาลใจ ใหคำปรกษา ดแล แนะนำ ทำหนาทเปนโคชและพเล ยง (Coach & Mentor) แสวงหาเทคนควธการจดการเรยนร และแหลงเรยนรทหลากหลายใหผเรยนไดเรยนรอยางมความหมาย (Meaningful learning) ผเรยนสรางองคความรได มความขาใจในตนเอง ใชสตปญญา คด วเคราะห สรางสรรคผลงานนวตกรรมทบงบอกถงการมสมรรถนะสำคญในศตวรรษท 21 มทกษะวชาการ ทกษะชวต และทกษะวชาชพ บรรลเปาหมายการเรยนรตามระดบชวงวย (สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2562: 4) สระ บรรจงจตร (2551: 35 – 37) ไดกลาวถงทฤษฎการเรยนรกบรปแบบการเรยนการสอนแบบ Active Learning ไววา ศาสตรเกยวกบการเรยนร ไดมการพฒนาอยางตอเนองควบคไปกบการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยในชวงแรกของการศกษาเกยวกบพฤตกรรมการเรยนรของมนษย เปนการศกษาในเชงพฤตกรรมศาสตร โดยนกพฤตกรรมศาสตรในชวงตนศตวรรษท 20 ไดใหนยาม การเรยนรวาเปน “กระบวนการทเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimuli) กบการตอบสนอง (Responses) โดยแรงจงใจใหเกดการเรยนรมกมทมาจากความตองการพนฐาน” เชน การเรยนรทจะหาอาหารมาจากสงเราคอ ความหว เปนตน อยางไรกดนยามของการเรยนรในเชงพฤตกรรมศาสตรยงไมสามารถอธบายองคประกอบอนๆ ทเกยวของกบการเรยนรได เชน การทำความเขาใจและการใชเหตผล เปนตน ตอมาเมอการพฒนาดานวทยาศาสตรการรคด (Cognitive Science) ในชวงกลางศตวรรษท 20 จงไดมการศกษาเกยวกบการเรยนรในเชงสหวทยาการ (Multidisciplinary) มากยงขน โดยรวมเอาความรในสาขาวชาตางๆ เชน มานษยวทยา จตวทยา ประสาทวทยา และวทยาการคอมพวเตอร มาประยกตเพอศกษาและทำความเขาใจเก ยวกบกระบวนการเรยนร ของมนษย โดยการเรยนร ในมมมองของ

------------------------------------------------------- ๑๐ ----------------------------------------------------


วทยาศาสตร การรคดมความหมายทครอบคลมมากกวานยามเดม กลาวคอ เปนความสามารถในการจดจำ การทำความเขาใจ การจดโครงสรางความร และการถายทอดเพอนำความรท มไปใชในการแกปญหา อยางไรกดศาสตรเก ยวกบการเรยนร ของมนษยยงไมไดขอยต และยงคงอย ในระหวางการศกษาคนควาของนกวทยาศาสตรอยางตอเนอง เพอใหเกดความเขาใจทลกซงและชดเจนมากยงขน จากความกาวหนาดานวทยาศาสตรการรคดในปจจบน นกวทยาศาสตรไดแบงประเภทของความจำทเกยวของกบการเรยนรออกเปนสองประเภทคอ ความจำระยะสน (Working Memory) และความจำระยะยาว (Long-Term Memory) โดยความจำระยะสนคอ สวนของความจำทใชในการคด ประมวลผล จากการศกษาของ Peterson and Peterson และ Miller พบวา ความจำระยะสนสามารถเกบขอมลไดไมเกน 7 ขอมล และขอมลในความจำระยะสนจะถกลมไปภายใน 30 วนาท หากไมมการทบทวน สวนความจำระยะยาวคอ สวนของความจำทเกบขอมลจำนวนมาก ซงขอมลเหลานมอทธพลสำคญตอการตดสนใจในชวตประจำวนของมนษย การศกษาเกยวกบการเรยนรและประเภทของความจำดงทกลาวมาขางตน ไดนำไปสความเขาใจในความแตกตางระหวางผเรมตน (Novice) กบผ เช ยวชาญ (Expert) โดยคณะทำงานเพ อพฒนาวทยาศาสตรในการเร ยนร (Committee on Developments in the Science of Learning) ของสภาการวจยแหงชาตของสหรฐอเมรกา ไดใหนยามของผเชยวชาญวาเปน “ผทสามารถคดไดอยางมประสทธผลเกยวกบการแกปญหาในสาขาความชำนาญนน ซงการศกษาความแตกตางระหวางผเรมตนกบผเชยวชาญนน มวตถประสงคเพอนำไปสการพฒนาความสามารถในการคดและแกปญหา ซ งเปนหนงในองคประกอบของการเรยนร โดยจากการศกษาพบวา ผเชยวชาญมความแตกตางจากผเรมตนตรงทผเชยวชาญมขอมลทเกยวของกบสาขาความเชยวชาญอยภายในความจำระยะยาวมากเพยงพอทจะสามารถแยกแยะรปแบบของขอมลทสำคญได นอกจากนผ เช ยวชาญยงมแนวโนมในการจดเกบความรท ดโดยจดขอมลทมลกษณะเปนขอมลปลกยอยไวรอบขอมลทเปนหวขอสำคญ ซงการจดเกบขอมลดงกลาวชวยใหผเชยวชาญสามารถดงขอมลทเกยวของออกมาจากฐานขอมลขนาดใหญในความจำระยะยาวเพอนำมาใชงานไดอยางรวดเรว ทฤษฎเกยวกบการเรยนรทเกยวของกบวทยาศาสตรการรคดอกทฤษฎหนงคอ ทฤษฎการจดหมวดหมวตถประสงคของการศกษา (Taxonomy of Educational Objectives) ซงทฤษฎนจดแบงหมวดหมวตถประสงคของการศกษาในดานการรคด (Cognitive Domain) ไว ๖ ระดบ โดยวตถประสงค ใน ๓ ระดบแรก ประกอบดวยวตถประสงคขนตน ดงน 1. ความร หมายถง ความสามารถในการจดจาขอเทจจรง แนวคด และหลกการ ดวยการ ทองจา 2. ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการตความและทาความเขาใจความหมายของสงทจาไดในมมมองของผเรยนเอง 3. การนาไปใช หมายถง การนาความรและความเขาใจทมไปปรบใชในชวตประจาวน จะเหนไดวาวตถประสงคแตละระดบเปนพนฐานทจะนาไปสวตถประสงคในระดบตอๆ ไป โดยวตถประสงคขนตน ๓ ระดบแรกน เปนพนฐานทจาเปนสาหรบวตถประสงคของการศกษาในขนสงอก๓ ระดบ ดงน 4. การวเคราะห หมายถง ความสามารถในการแยกองคประกอบยอยของความรทม และทาความเขาใจแตละองคประกอบนนได

------------------------------------------------------- ๑๑ ----------------------------------------------------


5. การประเมนคา หมายถง ความสามารถในการประเมนผลงานทเกยวของกบความรทม ดวยเกณฑการตดสนทเหมาะสม 6. การสงเคราะห หมายถง ความสามารถในการสรางสรรคความรใหมจากพนฐานของความรเดมทมอย ซงในเอกสารตนฉบบเดมของ Bloom จดการสงเคราะหไวทระดบท ๕ แตนกวทยาศาสตรการรคดสมยใหมนยมทจะจดการสงเคราะหเปนวตถประสงคระดบสงสด เนองจากในปจจบนเปนทยอมรบกนวาการสงเคราะหสงใหมเปนงานทยากกวาการประเมนคาสงทมอยแลว จากความกาวหนาดานวทยาศาสตรการรคด ทาใหเกดแนวความคดในการเรยนรแขนงใหมขนมา เรยกวา Constructivist ซงเปนทมาของแนวความคดการเรยนรแบบ Active Learning โดยแนวคด Constructivist มนยามของการเรยนรวา เปนการสรางขอมลใหมในความจาระยะยาวดวยการนาขอมลทไดรบในความจาระยะสนไปผสมผสานกบขอมลทมอยแลวในความจาระยะยาว ดงนน ผเรยนจงเปนผสรางความรจากขอมลทไดรบมาใหมดวยการนาไปประกอบกบประสบการณสวนตวทผานมา ในอดต ซงตวผเรยนเองจะมบทบาทสาคญทสดในการเรยนรและการจดองคความรในความจาระยะยาวของตนเอง ดวยเหตนผทสนบสนนแนวคดนจงเนนกระบวนการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดมโอกาสเรยนรจากประสบการณดวยการลงมอปฏบต การแกปญหา และการทางานเปนกลม มากกวาการนงฟง ผสอนในหองเรยน ซงแนวคดนไดพฒนาตอมาเปนรปแบบการเรยนรแบบ Active Learning ความหมายของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

Active Learning เปนกระบวนการจดการเรยนร ตามแนวคดการสรางสรรคทางปญญา (Constructivism) ทเนนกระบวนการเรยนรมากกวาเนอหาวชา เพอชวยใหผเรยนสามารถเชอมโยงความร หรอสรางความรใหเกดขนในตนเอง ดวยการลงมอปฏบตจรงผานสอหรอกจกรรมการเรยนรทมครผสอนเปนผแนะนำ กระตน หรออำนวยความสะดวก ใหผเรยนเกดการเรยนรขน โดยกระบวนการคดขนสง (Higher order thinking) กลาวคอ ผเรยนมการวเคราะหสงเคราะห และการประเมนคาจากสงทไดรบจากกจกรรมการเรยนร ทำใหการเรยนรเปนไปอยางมความหมาย และนำไปใชในสถานการณอนๆ ไดอยางมประสทธภาพ (สถาพร พฤฑฒกล , 2558) นกการศกษาทงในและตางประเทศไดกลาวถงความหมายของคำวา Active Learning เอาไว โดยนกการศกษาของประเทศไทยใชคำภาษาไทยคำวา “การเรยนเชงรก” แทน Active Learning ซงมการนยามความหมายดงตอไปน Bonwell (2003) กลาววา Active Learning หมายถง การเรยนทเนนใหผเรยนไดปฏบตและสรางความรจากการลงมอปฏบตจรงในระหวางการเรยนการสอน สงผลใหผเรยนเชอมโยงความรใหมกบความรเดม Prince (2004) กลาววา การเรยนเชงรก หมายถง กจกรรมการเรยนรทสงเสรมพฤตกรรมการเรยนรแบบมสวนรวม โดยเปดโอกาสใหผเรยนไดรวมแสดงความคดเหน ไดใชทกษะการพด ฟง อานเขยน และไตรตรองความคด Felder and Brent (2009) กลาววา Active Learning หมายถง กจกรรมใดๆ กตามทเกยวของกบรายวชาทผเรยนทกคนไดถกเรยกใหทำสงตางๆ นอกเหนอจากการนงด ฟง และจดบนทกอยางเดยว

------------------------------------------------------- ๑๒ ----------------------------------------------------


Gifkins (2015) ใหความหมายไววา เปนการจดกจกรรมการเรยนรทผเรยนมปฏสมพนธกบเนอหาในรปแบบใดๆ ทสามารถแสดงความคดผานกจกรรมเพอการเรยนรหรอผานกระบวนการจดทำขอมลเพอกระตนความคดเกยวกบเนอหาแทนทจะถายทอดขอมลเพยงอยางเดยว แตเปาหมายคอ การพฒนาทกษะการมสวนรวมในกจกรรม การอภปราย การประยกตใชหลกการเพอสงเสรมความคดขนสง การคดเชงวเคราะห กระทรวงศ กษาธ การ (2552) ท ได กล าวโดยสร ปว า Active Learning หมายถง กระบวนการเรยนรทใหผเรยนไดเรยนรอยางมความหมาย โดยการรวมมอระหวางผเรยนดวยกน ในการนครตองลดบทบาทในการสอนและการใหขอความรแกผ เรยนโดยตรง แตไปเพมกระบวนการและกจกรรมทจะทำใหผเรยนทำกจกรรมตางๆ มากขน และอยางหลากหลาย ไมวาจะเปนการแลกเปลยนประสบการณโดยการพด การเขยน การอภปรายกบเพอนๆ เพอใหบรรลผลสำเรจทางดานวชาการ เกดทกษะทางดานการตดตอสอสารระหวางกน มการพฒนาทกษะ กระบวนการคดไปสในระดบทสงขน เกดเจตคตทดตอวชาทเรยนและเกดแรงจงใจตอการเรยน จตณรงค เอ ยมสำอาง (2558) ไดกลาววา Active Learning คอ แนวทางหรอวธการจดการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนศนยกลางโดยใหผเรยนไดคดและมสวนรวมในการปฏบตในกจกรรมการเรยนร ใชเครองมอ อปกรณตางๆ แสดงความคดเหนของตนเองตามความเขาใจ ตลอดจนรวมรบผดชอบในผลของการปฏบต โดยมครผสอนเปนผดแลใหคำปรกษาแนะนำ โดยผสมผสานเทคนคการสอนทหลากหลายทม งเนนใหผเรยนนำความรจากหองเรยนสการปฏบตในสถานการณตางๆ ทงในหองเรยนและในโลกแหงความเปนจรง ดเรก พรสมา (2559) มความเหนวา Active Learning คอ การจดกจกรรมการเรยนรทมล กษณะทำใหผ เรยนแตละคนกระตอรอรน คดคนหาความร และคำตอบอย ตลอดเวลา (Active Learner) โดยจดกจกรรมการเรยนร ท เนนผ เรยนเปนสำคญ สงผลทำใหเกดคำวา Work-based Learning หรอ Work-integrated Learning หรอ Site-based Learning จะเปนผลทำใหนกเรยนและครคนพบความรใหม สรางสรรคความรใหม และสรางนวตกรรมใหมได ผเรยนจะตองมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรโดยเนนใหผเรยนสรางองคความรจากการแกปญหาจากการลงมอกระทำดวยตนเอง มหาวทยาลยทกษณ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร (2561: 1) ไดใหความหมายของการเรยนเชงรก (Active Learning) คอ การเรยนทเนนใหผเรยนมปฏสมพนธกบการเรยนการสอน กระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคดขนสง (Higher-Order Thinking) ดวยการวเคราะห สงเคราะหและประเมนคา ไมเพยงแตฟง ผเรยนตองอาน เขยน ถามคำถาม อภปรายรวมกนและลงมอปฏบตจรง โดยตองคำนงถงความรเดมและความตองการของผเรยนเปนสำคญ ทงนผเรยนจะถกเปลยนบทบาทจากผรบความรไปสการมสวนรวมในการสรางความร วารนทพร ฟนเฟองฟ (2562: 135) สรปวา การจดการเรยนร Active Learning เปนกระบวนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ เนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน โดยใหผเรยนไดลงมอปฏบต เรยนรและดำเนนกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง โดยมครเปนผใหคำแนะนำ ชแนะ กระตน หรออำนวยความสะดวก ใหผเรยนไดเกดการเรยนรผานกระบวนการคดวเคราะห สงเคราะห การแลกเปลยนเรยนรระหวางผเรยน และการนำเสนอขอมล

------------------------------------------------------- ๑๓ ----------------------------------------------------


สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2562 : 4) ไดใหความหมายของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) คอ การเรยนทเนนใหผเรยนมปฏสมพนธกบการเรยนการสอน กระตนใหผ เรยนเกดกระบวนการคดข นสง (Higher-Order Thinking) ดวยการวเคราะห สงเคราะหและประเมนคา ไมเพยงแตเปนผฟง ผเรยนตองอาน เขยน ตงคำถามและถาม อภปรายรวมกน ผเรยนลงมอปฏบตจรง โดยตองคำนงถงความรเดมและความตองการของผเรยนเปนสำคญ ทงนผเรยนจะถกเปลยนบทบาทจากผรบความรไปสการมสวนรวมในการสรางความร ความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การจดกจกรรมการเรยนรใหสำเรจนนมหลายวธ แต Active Learning สามารถทำใหบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคของการจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ เนองจากเหตผลหลายๆ ประการ ดงน (Stanford Teaching Commons, 2015) 1. Active Learning สงเสรมการมอสระทางดานความคดและการกระทำของผเรยน การมวจารณญาณและการคดสรางสรรค ผเรยนจะมโอกาสในการมสวนรวมในการปฏบตจรงและมการใชวจารณญาณในการคดและตดสนใจในการปฏบตนน โดยครเปนผดแล ใหคำปรกษาและกระตน ซงอาจใชการถามหรอเทคนคการสอนตางๆ ทหลากหลายเพอใหผเรยนเกดการวเคราะห สงเคราะห และประยกตใชอปกรณตางๆ ในการปฏบตงานหรอในการเรยนรอยางสรางสรรค 2. Active Leaning สนบสนนสงเสรมใหเกดความรวมมออยางมประสทธภาพ ซงความรวมมอในการปฏบตงานกลมจะนำไปสความสำเรจในภาพรวม 3. Active Learning ทำใหผ เรยนทมเทในการเรยน จงใจในการเรยนและทำใหผ เรยนแสดงออกถงความรความสามารถ เม อผ เร ยนไดมสวนรวมในการปฏบตอยางกระตอรอรน ในสภาพแวดลอมทเอออำนวย ผเรยนจะมความทมเทเพอมงสความสำเรจของงาน และมความรบผดชอบ เชนเดยวกนถาผ เรยนมสวนรวมในการตดสนใจเขากจะท มเทม งเรยนร และใชความร อยางเตมความสามารถ ซงสอดคลองกบสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2562 : 4-5) ไดกลาวถงความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ไวดงน 1. Active Learning สงเสรมการมอสระทางดานความคดและการกระทำของผเรยน การมวจารณญาณ และการคดสรางสรรค ผ เรยนจะมโอกาส มสวนรวมในการปฏบตจรงและมการใชวจารณญาณในการคดและตดสนใจในการปฏบตกจกรรมนน มงสรางใหผเรยนเปนผกำกบทศทางการเรยนร คนหาสไตลการเรยนรของตนเอง สการเปนผร คด ร ตดสนใจดวยตนเอง (Metacognition) เพราะฉะนน Active Learning จงเปนแนวทางการจดการเรยนรทมงใหผเรยนสามารถพฒนาความคดขนสง (Higher order thinking) ในการมว จารณญาณ การว เคราะห การคดแกปญหา การประเมน ตดสนใจ และการสรางสรรค 2. Active Leaning สนบสนนสงเสรมใหเกดความรวมมอกนอยางมประสทธภาพ ซงความรวมมอในการปฏบตงานกลมจะนำไปสความสำเรจในภาพรวม 3. Active Learning ทำใหผ เรยนทมเทในการเรยน จงใจในการเรยน และทำใหผ เรยนแสดงออกถงความรความสามารถ เมอผเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมอยางกระตอรอรนใน

------------------------------------------------------- ๑๔ ----------------------------------------------------


สภาพแวดลอมทเอออำนวย ผานการใชกจกรรมทครจดเตรยมไวใหอยางหลากหลาย ผเรยนเลอกเรยนรกจกรรมตางๆ ตามความสนใจและความถนดของตนเอง เกดความรบผดชอบและทมเทเพ อมงสความสำเรจ 4. Active Learning สงเสรมกระบวนการเรยนรทกอใหเกดการพฒนาเชงบวกทงตวผเรยนและตวคร เปนการปรบการเรยนเปลยนการสอน ผเรยนจะม โอกาสไดเลอกใชความถนด ความสนใจ ความสามารถทเปนความแตกตางระหวางบคคล ( Individual Different) สอดรบกบแนวคดพหปญญา (Multiple Intelligence) เพอแสดงออกถงตวตนและศกยภาพของตวเอง สวนครผ สอนตองมความตระหนกทจะปรบเปลยนบทบาท แสวงหาวธการ กจกรรมทหลากหลาย เพอชวยเสรมสรางศกยภาพของผเรยนแตละคน สงเหลานจะทำใหครเกดทกษะในการสอนและมความเชยวชาญในบทบาทหนาททรบผดชอบ เปนการพฒนาตน พฒนางาน และพฒนาผเรยนไปพรอมกน นอกจากน การจดการเรยนร Active Learning มประโยชน ดงน (Center For Teaching Innovation, 2562) 1. พฒนาการมสวนรวมของผเรยนใหคดและทำตลอดจนพฒนาความคดและทกษะ 2. มการใหขอมลยอนกลบเพอการพฒนาของผเรยน 3. ใหความสำคญกบความแตกตางของผเรยน 4. เปดโอกาสใหผเรยนไดคด และพดในสงทเกยวของกบการเรยนและไดฝกปฏบตจรง 5. สรางเครอขายระหวางบคคลรวมถงสออปกรณในการเรยนรตางๆ ซงทำใหผเรยนเกดความสนใจในการเรยนร 6. มงฝกฝนทกษะสำคญใหกบผเรยน เชน การรวมมอรวมใจในการทำงาน การทำงานรวมกบผอน 7. ทำใหผเรยนมความมนใจในการนำเสนอผลงานของตนเอง 8. สรางชมชนแหงการเรยนรในหองเรยน โดยการสรางการมปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนและนกเรยนกบนกเรยนในการแลกเปลยนเรยนร สำหรบวารนทพร ฟนเฟองฟ (2562: 139) สรปวา การจดการเรยนร Active Leaning มขอดคอ ผสอนใชวธใดวธหนงหรอหลากหลายในการจดการเรยนรครงหนงๆ ซงเปนวธสอนทใหผเรยนมสวนรวม โดยผสอนเปนผกำกบและอำนวยความสะดวก รวมทงเปนผสนบสนนและเสรมแรงใหผเรยน เปนผแสดงและตอบ ผเรยนถกกระตนใหมสวนรวมในการเรยน รวมทงเกดสมพนธภาพทดระหวางผเรยนดวยกน ผเรยนไดรบการสงเสรมในการทำงานกลม มปฏสมพนธกบผอน ( Interaction) ทำใหปรบตวอยในสงคมอยางมความสข ผเรยนถกกระตนใหมความกระตอรอรน (Active) ผเรยนเกดการชอบเรยน ตองการเรยนรและตองการแสวงหาความรเพมเตมดวยตนเอง ผเรยนเกดการเรยนรดวยความเขาใจ (Meaningful Learning) นอกจากนการจดการเรยนร Active Leaning ยงสามารถทำใหผเรยนสามารถคดวเคราะห สงเคราะหและประเมนผลเปน ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

กระบวนการเรยนร Active Learning ทำใหผเรยนสามารถรกษาผลการเรยนรใหอยคงทนไดมากและนานกวากระบวนการเรยนร Passive Learning เพราะกระบวนการเรยนร Active Learning

------------------------------------------------------- ๑๕ ----------------------------------------------------


สอดคลองกบการทำงานของสมองทเกยวของกบความจำ โดยสามารถเกบและจำสงทผเรยนเรยนรอยางมสวนรวม มปฏสมพนธกบเพอน ผสอน สงแวดลอม การเรยนรไดผานการปฏบตจรง จะสามารถเกบจำในระบบความจำระยะยาว (Long Term Memory) ทำใหผลการเรยนร ยงคงอยไดในปรมาณทมากกวา ระยะยาวกวา ซงอธบายไวดงแผนภาพท 3

แผนภาพท 3 กรวยแหงการเรยนร

จากแผนภาพท 3 จะเหนไดวา กรวยแหงการเรยนรนไดแบงเปน 2 กระบวนการ คอ 1. กระบวนการเรยนร Passive Learning 1.1 กระบวนการเรยนรโดยการอาน ทองจำ ผเรยนจะจำไดในสงทเรยนไดเพยง 10% 1.2 การเรยนรโดยการฟงบรรยายเพยงอยางเดยวโดยทผเรยนไมมโอกาสไดมสวนรวมในการเรยนรดวยกจกรรมอนในขณะทผสอนสอน เมอเวลาผานไปผเรยนจะจำไดเพยง 20% 1.3 หากในการเรยนการสอนผเรยนมโอกาสไดเหนภาพประกอบดวย กจะทำใหผลการเรยนรคงอยไดเพมขนเปน 30% 1.4 กระบวนการเรยนรทผสอนจดประสบการณใหกบผเรยนเพมขน เชน การใหดภาพยนตร การสาธต จดนทรรศการใหผเรยนไดด รวมทงการนำผเรยนไปทศนศกษา หรอดงาน กทำให ผลการเรยนรเพมขน เปน 50% 2. กระบวนการเรยนร Active Learning 2.1 การใหผเรยนมบทบาทในการแสวงหาความรและเรยนรอยางมปฏสมพนธ จนเกดความรความเขาใจ นำไปประยกตใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคาหรอสรางสรรคสงตางๆ และพฒนาตนเองเตมความสามารถ รวมถงการจดประสบการณการเรยนรใหเขาไดมโอกาสรวมอภปรายใหมโอกาสฝกทกษะการสอสาร ทำใหผลการเรยนรเพมขน 70% 2.2 การนำเสนองานทางวชาการ เรยนรในสถานการณจำลอง ทงมการฝกปฏบตในสภาพจรง มการเชอมโยงกบสถานการณตางๆ ซงจะทำใหผลการเรยนรเกดขนถง 90% ไชยยศ เรองสวรรณ (มปป.) ไดอธบายถงลกษณะสาคญของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ดงน

------------------------------------------------------- ๑๖ ----------------------------------------------------


1. เปนการเรยนการสอนทพฒนาศกยภาพทางสมอง ไดแก การคด การแกปญหา และการนาความรไปประยกตใช 2. เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 3. ผเรยนสรางองคความรและจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 4. ผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนทงในดานการสรางองคความร การสรางปฎสมพนธรวมกน และรวมมอกนมากกวาการแขงขน 5. ผเรยนไดเรยนรความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการทางาน และการแบงหนาทความรบผดชอบ 6. เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คด อยางลมลก ผเรยนจะเปน ผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 7. เปนกจกรรมการเรยนการสอนเนนทกษะการคดขนสง 8. เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมล ขาวสาร สารสนเทศ และหลกการสการสรางความคดรวบยอด 9. ผสอนจะเปนผอานวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง 10. ความรเกดจากประสบการณ การสรางองคความร และการสรปทบทวนของผเรยน สำหรบทววฒ วฒนกลเจรญ (2555) ไดกลาวถง ลกษณะสำคญของการเรยนเชงรก ทเสนอโดย Alaska Pacific University; Oklahoma University ไวดงตอไปน 1. การจดกจกรรมใหผเรยนมโอกาสศกษาดวยตนเองเพอใหเกดประสบการณตรงกบการแกปญหาในสถานการณจรง (Authentic Situation) 2. การจดกจกรรมเพ อใหผ เรยนไดกำหนดแนวคด วางแผน ยอมรบ ประเมนผลและนำเสนอผลงานรวมกน 3. การบรณาการเนอหารายวชาเพอเชอมโยงความเขาใจวชาตางๆ ทแตกตงกน 4. การจดบรรยากาศในชนเรยนใหเออตอการทำงานรวมกน (Collaboration) 5. ใชกลวธของกระบวนการกลม (Group Processing) 6. การจดใหมการประเมนโดยเพอน (Peer Assessment) นอกจากนจรรยา ดาสา (2552) กลาวถงลกษณะสำคญพนฐานของกจกรรมการเรยนรดวยวธการเรยนเชงรก ไว 4 ลกษณะ ไดแก การฟงและพด การอาน การเขยน และการไตรตรองหรอโตตอบความคดเหน โดยมรายละเอยดดงน 1. การฟงและพด ผสอนจะตองใหผเรยนฟงใหเปน คอจ บใจความสำคญของเรองทฟงใหไดเมอฟงแลวผเรยนควรจะสอสารออกมาเปนคำพดใหผอนเขาใจได สามารถพดสอสารขอคดเหนของตนเองได 2. การอาน ในการอานแตละคร ง ผ สอนตองม นใจวาผ เรยนสามารถจบใจความหรอประเดนสำคญจากเรองทอานได

------------------------------------------------------- ๑๗ ----------------------------------------------------


3. การเขยน ในการเขยนหากผเรยนไมเขาใจเนอหาอยางแทจรง จะไมสามารถเขยนดวยภาษาของตนเองเพอสอสารใหตนเองหรอผอนเขาใจได ดงนน การเขยนแตละครงผเรยนตองกลนกรองและเรยบเรยงความคดของตนเองเปนอยางดกอนลงมอเขยน 4. การไตรตรองหรอการโตตอบความคดเหน การเปดโอกาสใหผเร ยนไดมโอกาสโตตอบ ความคดเหนของตนเองและแลกเปลยนเรยนรสงทตนเองคดกบผอนจะชวยใหผเรยนเกดการเชอมโยงแนวคดทมากขน ทำใหรไดมากขนหรอทำใหการเรยนรนนมความหมายมากขน เยาวเรศ ภกดจตร (2557) กลาววา การเรยนรแบบใฝร (Active Learning) เปนการเรยนรทพฒนาทกษะความคดระดบสงอยางมประสทธภาพ ชวยใหผเรยนวเคราะห สงเคราะหและประเมนขอมลในสถานการณใหมไดดในทสด จะชวยใหผเรยนเกดแรงจงใจจนสามารถชนำตลอดชวตในฐานะผฝกใฝการเรยนร ธรรมชาตของการเรยนรแบบ Active Learning ประกอบดวยลกษณะสำคญตอไปน 1. เปนการเรยนรทมงลดการถายทอดความรจากผสอนสผเรยนใหนอยลงและพฒนาทกษะใหเกดกบผเรยน 2. ผเรยนมสวนรวมในชนเรยนโดยลงมอกระทำมากกวานงฟงเพยงอยางเดยว 3. ผเรยนมสวนในกจกรรม เชน อาน อภปราย และเขยน 4. เนนการสำรวจเจตคตและคณคาทมอยในผเรยน 5. ผเรยนไดพฒนาการคดระดบสงในการวเคราะห สงเคราะห และประเมนผลการนำไปใช 6. ทงผเรยนและผสอนรบขอมลปอนกลบจากการสะทอนความคดไดอยางรวดเรว การเรยนรแบบใฝร ถอไดวาเปนการเรยนรทตองการกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลายทจะชวยใหผเรยนไดพฒนาตนเองผานการจดการตนเอง ใหความรและชวยพฒนาเพอนรวมชนซงจะกอใหเกดการสรางสรรคพฒนาความรความเขาใจและทกษะทหลากหลาย เปนกระบวนการทประณตรดกมและผเรยนไดรบประโยชนมากกวาการเรยนรทผเรยนเปนฝายรบความร อาจนำมาขยายความใหเหนเปนลกษณะสำคญของการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning ไดดงน 1. เปนการเรยนการสอนทพฒนาศกยภาพทางสมอง ไดแก การคด การแกปญหาและการนำความรไปประยกตใช 2. เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 3. ผเรยนสรางองคความรและจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 4. ผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน ทงในดานการสรางองคความร การสรางปฎสมพนธรวมกนรวมมอกนมากกวาการแขงขน 5. ผเรยนเรยนรความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการทำงาน การแบงหนาทความรบผดชอบ 6. เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คดอยางลมลก ผเรยนจะเปนผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 7. เปนกจกรรมการเรยนการสอนเนนทกษะการคดขนสง 8. เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผ เร ยนบรณาการขอมลขาวสารหรอสารสนเทศ และหลกการความคดรวบยอด

------------------------------------------------------- ๑๘ ----------------------------------------------------


9. ผสอนจะเปนผอำนวยความสะดวกในการจดการเรยนรเพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง 10. ความรเกดจากประสบการณการสรางองคความรและการสรปทบทวนของผเรยน สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2562: 5) ไดสรปลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก มดงน 1. เปนการพฒนาศกยภาพการคด การแกปญหา และการนำความรไปประยกตใช 2. ผเรยนมสวนรวมในการจดระบบการเรยนรและสรางองคความรโดยมปฏสมพนธรวมกนในรปแบบของความรวมมอมากกวาการแขงขน 3. เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 4. เปนกจกรรมทใหผเรยนบรณาการขอมล ขาวสาร สารสนเทศ สทกษะการคดวเคราะหและประเมนคา 5. ผเรยนไดเรยนรความมวนยในการทำงานรวมกบผอน 6. ความรเกดจากประสบการณและการสรปของผเรยน 7. ผสอนเปนผอำนวยความสะดวกในการจดการเรยนรเพอใหผ เรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง ลกษณะการจดการเรยนร Active Learning ตามแนวคดของวารนทพร ฟนเฟองฟ (2562: 135) กลาวไววา ผเรยนจะเปนผทมสวนรวมในการดำเนนกจกรรม สามารถบรณาการความรเดมกบความรใหม เรยนรและเกดองคความรดวยตนเอง ซงมรปแบบและเทคนคของการจดการเรยนร Active Learning ทหลากหลาย โดยผสอนสามารถนำมาใชออกแบบแผนการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนร เหมาะสมกบผเรยน กระตนใหผเรยนมสวนรวมในชนเรยน สงเสรมปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยนและผเรยนกบผสอน สงผลใหผเรยนเกดประสบการณและความสำเรจในการเรยน เปนการจดการเรยนรทมงเนนพฒนากระบวนการเรยนร สงเสรมใหผเรยนประยกตใชทกษะ และเชอมโยงองคความรนำไปปฏบตเพอแกไขปญหาหรอประกอบอาชพในอนาคต และถอเปนการจดการเรยนรประเภทหนงทสงเสรมใหผเรยนมคณลกษณะสอดคลองกบการเปลยนแปลงในยคปจจบน สรป ลกษณะสำคญของการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนการเรยนรทผเรยนมสวนรวมกบกจกรรมการเรยนร นอกจากการฟงบรรยายอยางเดยว หรอสรางประสบการณผานการลงมอทำ การสงเกต ไดสนทนากบตนเองและผอนผานรปแบบหรอเทคนคการจดกจกรรมการเรยนร ทหลากหลาย โดยผสอนสามารถจดกจกรรมการเรยนรใหกบผเรยนไดทงรายบคคลหรอแบบกลม โดยพจารณาใหเหมาะสมกบวตถประสงคของการเรยนร สาระการเรยนร เวลา และผเรยน เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาทกษะการคดขนสง กระบวนการออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2562: 5) ไดเสนอกระบวนการจดการเรยนรดงน 1. จดการเรยนรทพฒนาศกยภาพทางสมอง ไดแก การคด การแกปญหาและการนำความรไปประยกตใช

------------------------------------------------------- ๑๙ ----------------------------------------------------


2. จดการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 3. จดใหผเรยนสรางองคความรและจดกระบวนการเรยนรดวยตนเอง 4. จดใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทงในดานการสรางองคความร การสรางปฏสมพนธรวมกน สรางรวมมอกนมากกวาการแขงขน 5. จดใหผเรยนเรยนรเรองความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการทำงานและการแบงหนาทความรบผดชอบในภารกจตางๆ 6. จดกระบวนการเรยนทสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คดอยางลมลก ผเรยนจะเปนผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 7. จดกจกรรมการจดการเรยนรทเนนทกษะการคดขนสง 8. จดกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมล ขาวสาร หรอสารสนเทศและหลกการความคดรวบยอด 9. ผสอนจะเปนผอำนวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง 10. จดกระบวนการสรางความรทเกดจากประสบการณ การสรางองคความรและการสรปทบทวนของผเรยน การจดการเรยนรเชงรก (Active learning ) เปนกระบวนการเรยนรทผเรยนเปนผมบทบาท หรอมสวนรวมอยางตนตว (active) ในการดำเนนกจกรรมการเรยนรของตนเอง โดยความตนตวนควรเปนไปทงทางรางกาย (physically active) ทางการคดและสตปญญา (intellectually active) ทางอารมณ และจตใจ (emotionally active) และทางสงคม (socially active) การเรยนรท มความตนตวทง ๔ ดาน จะสงผลใหการเรยนรเกดขนไดด ซงจะตางจากการเรยนรเชงรบ (passive learning) ซงผเรยนเปนผรบทไมมบทบาท หรอมบทบาทนอยในกระบวนการสรางความเขาใจในเรองทเรยนร ทำใหความตนตวทจะเรยนรใหเขาใจมนอย จงสงผลใหการเรยนรขาดประสทธภาพ ดงนน กลยทธ (Strategies) ในการจดการเรยนรเชงรกกคอ การจดกจกรรมและประสบการณการเรยนรใหผ เรยนไดมสวนรวม ในกระบวนการเรยนรของตนอยางตนตว ทงทางกาย สตปญญา สงคม และอารมณ กลาวคอ เปนการจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยน ดงน 1. ไดเคลอนไหวทางรางกาย (physically active) อยางเหมาะสมตามวยและความสนใจของตน เพอชวยใหประสาทการรบร มความตนตวสามารถรบขอมล ความร และประสบการณตางๆ ไดอยางดและรวดเรว ดงนนในการจดกจกรรมตางๆ ควรใหมลกษณะหลากหลายเพอใหผเรยนไดเปลยนอรยาบถ และสามารถคงความสนใจของผเรยนไวได ซงเรองน จะมความสำคญเปนพเศษ สำหรบผเรยนในระดบปฐมวย และประถมศกษาตอนตน 2. ไดเคลอนไหวทางสมองหรอสตปญญา ( intellectually active) ซงกคอการคดนนเอง ผเรยนจะตนตวถาไดใชความคด การคดเปนเครองมอในการทำความเขาใจในสงทเรยนร การคดในเรองทผเรยนสนใจ ประเดนทาทาย ประเดนทมความหมายตอตนเอง จะทำใหผเรยนมความผกพนในการคด และการกระทำ (engagement) ในเรองทเรยน สงผลใหการเรยนรมประสทธภาพมากขน 3. ไดเคลอนไหวทางทางสงคม (socially active) คอไดมโอกาสนำเสนอความคดของตนตอผอน ไดรบฟงและแลกเปลยนความคดเหนของผอน ไดรบขอมลยอนกลบ ไดตรวจสอบความคดของ

------------------------------------------------------- ๒๐ ----------------------------------------------------


ตน ไดขยายความคดของตนเอง ไดเรยนรจากผอน กระบวนการตางๆ จะชวยใหผเรยนมความตนตวในการเรยนรสามารถรบรและเกดการเรยนรไดด 4. ไดเคลอนไหวทางทางอารมณ ความรสก และจตใจ (emotionally active) ซงหมายถง กจกรรมและประสบการณทจดใหผเรยนนน ควรกระทบตออารมณ ความรสกของผเรยนในทางทเออตอการเรยนรในเรองทเรยน กจกรรมใดกระทบตอความรสกของผเรยน กจกรรมนนมกมความหมายตอผเรยน และจะสงผลตอพฤตกรรมของผเรยนดวย การออกแบบการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตองพจารณาวากจกรรมทออกแบบเปนกจกรรมลกษณะใด อาจจะเปนกจกรรมการเรยนรตามมาตรฐานและตวชวดของแตละวชาหรอกลมสาระการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน หรอกจกรรมเสรมทกษะอนๆ โดยผออกแบบพจารณาแนวคดทฤษฎทเกยวของ อนประกอบดวย แนวคดของ บลม (Bloom’s Taxonomy) สเสาหลกทางการศกษา (Four Pillars of Education) หลกการพฒนาทกษะ 4 H (Head Heart Hand และ Health) และพระบรมราโชบายดานการศกษา ของสมเดจพระเจาอย หววชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร โดยมกระบวนการ ดงน 1. การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก แผนจดการเรยนร เปนการเตรยมการวางแผนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบ โดยนำสาระและมาตรฐานการเรยนร คำอธบายรายวชา และกระบวนการเรยนร โดยเขยนเปนแผนการจดการเรยนรใหเปนไปตามศกยภาพของผเรยน เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงมเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน และวธวดผลประเมนผลทชดเจน ชวยใหครสามารถดำเนนกจกรรมการเรยนการสอนใหกบผเรยนไดเหมาะสม ตรงตามเปาหมายและมประสทธภาพ (ครเชยงราย, 2562: บทความ) โดยมองคประกอบของแผนการจดการเรยนรทสำคญแยกเปนสองสวน ไดแก 1.1 สวนหวของแผน ไดแก โรงเรยน... ชน... หนวยการเรยนรท... เรอง... เวลา... แผนการเรยนรท... เรอง...วนท...เวลา...น. 1.2 สวนทสองรายการทสำคญ ทตองระบในแผนการจดการเรยนร ไดแก 1.2.1 สาระสำคญ (ความคดรวบยอดหรอมโนมตของบทเรยน) หมายถง สาระสำคญของเนอหา ประสบการณทตองการใหเกดขนกบนกเรยนหลงจากนกเรยนไดรบการปลกฝงดวยเทคนควธการจากคร และการมสวนรวมในกจกรรมรวมทงทำหนาทเปนตวกำหนดขอบเขตเน อหา ความร จดประสงคของการเรยนการสอนในแตละครง ควรเขยนเปนประโยคหรอขอความสนๆ 1.2.2 จดประสงคการเรยนร แบงเปน 2 ลกษณะดงน 1) จดประสงคปลายทาง เปนจดประสงคการเรยนรทเกดขนกบนกเรยน ซงสะทอนผลรวมทงหมดทมงหวง และปรารถนาจะใหเกดกบนกเรยนทกคน เมอผานกระบวนการเรยนการสอนวชานนแลว อกทงยงสะทอนจดเนนเดนๆ ของเนอหาวชาและพฤตกรรมสำคญๆ ของวชานนๆ หรออาจจะสะทอนผลสรปขนสดทายของกระบวนการเรยนรกได วธการเขยนใหยด “สาระการเรยนรเปนหลก” และนำกรอบพฤตกรรมบงชมาวเคราะหใหสอดคลองกบสาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนร เชน เพอใหรและเขาใจระบอบการปกครองระบอบประชาธปไตย เพอใหตระหนกถงความสำคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย เพอใหปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยได เปนตน

------------------------------------------------------- ๒๑ ----------------------------------------------------


2) จดประสงคนำทาง เปนความคาดหวงทเกดขนกบนกเรยนระหวางการเรยนในแตละครง การเขยนจดประสงคนำทางมวตถประสงคใหผสอนไดพจารณาถงผลการเรยนยอยๆ หรอพฤตกรรมตางๆ ทควรจะเกดขนในระหวางการจดกจกรรมการเรยนร วธการเขยนผสอนตองกำหนดพฤตกรรมยอยๆ ของสาระการเรยนรยอย เพอนำไปสจดประสงคปลายทาง สามารถเปรยบเทยบใหเหนไดดงน จดประสงคปลายทาง : เพอใหรและเขาใจระบอบการปกครองระบอบประชาธปไตย จดประสงคนำทาง : 1) บอกลกษณะและประเภทของการปกครองระบอบประชาธปไตย ได 2) อธบายความสำคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย ได จดประสงคปลายทาง : เพอใหตระหนกถงความสำคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย จดประสงคนำทาง : ยกตวอยางหลกการของระบอบประชาธปไตยในการดำรงชวต ได จดประสงคปลายทาง : เพอใหตระหนกถงความสำคญของการปกครองระบอบประชาธปไตย จดประสงคนำทาง : ปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยในชวตประจำวน ได 1.2.3 สาระการเรยนร หมายถง ประมวลสาระแหงองคความรหรอสาระการเรยนรทปรากฏอยในขอบขายของเรองทกำหนดใหเรยน สามารถเขยนโดยอาศยพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนเปนตวกำหนดได เชน 1) ดานความร ไดแก สาระความรทกำหนดใหผเรยนไดเรยน 2) ดานทกษะกระบวนการ หมายถง ทกษะทเก ยวของกบสาระการเรยนร ทกษะการทำงาน ทกษะการเรยนรทตองการใหผเรยนไดฝก 3) ดานเจตคต คณคา หมายถง อารมณความรสก การเหนประโยชน คณคาของเรองทเรยน 1.2.4 กจกรรมการเรยนร/กระบวนการจดการเรยนร หมายถง วธการสอน รปแบบการสอนแบบตางๆ ทใชในการจดการเรยนร หรอเปนขนตอนและวธการของการกระทำกจกรรมตางๆ ตงแตตนจนจบกระบวนการเรยนรทสามารถใหนกเรยนไดแสดงออกทงดานการปฏบตดวยการใชความคด พด และกระทำ เพอสรางประสบการณทกอใหเกดการเรยนรในขณะทเรยน กจกรรมการเรยนร เปนจดการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง หลกของการนำกจกรรมการเรยนการสอนมาทำแผนการจดการเรยนรคอ ยดหลกนกเรยนเปนศนยกลางของการจดกจกรรมการเรยนการสอน ใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนมากทสด 1.2.5 สอและแหลงการเรยนร หมายถง การเตรยมสอตางๆ เชน ใบความร สอ วสด อปกรณ สอบคคล กรณศกษา นทาน เครองโสตทศนปกรณ วดทศน แถบเสยง แผนโปรงใส Power Point กระดาษ ปากกา ส บตรคำ บตรความร ใบงาน หนงสอ ตำรา เอกสารอางอง ฯลฯ

------------------------------------------------------- ๒๒ ----------------------------------------------------


แหลงเรยนรทใชประกอบในการทำกจกรรมการเรยนรในคาบนนๆ เชน แหลงเรยนรในชมชน วด ททำการองคการบรหารสวนตำบล ศาลจงหวด สถานตำรวจ อนามยตำบล ฯลฯ 1.2.6 การวดและประเมนผล หมายถง การออกแบบการประเมนผลและการสรางเครองมอเพอใชในการประเมนผล ในทนหมายถงการวดและประเมนผลการเรยนเปนรายคาบ ไดแก การสงเกตความสนใจและการมสวนรวม การแสดงความคดเหนและการตรวจผลงาน การใชแบบทดสอบ การทำแฟมสะสมงาน เปนตน การจดกจกรรมในขนน ไดแก การนำผลงานมาตดทปายนเทศ การอานหนงสอเพมเตมนอกเวลา การทำแบบทดสอบ ฯลฯ 1.2.7 บนทกผลการใชแผนการจดการเรยนร ผสอนสามารถประเมนแผนการจดการเรยนร โดยใชบนทกผลการใชแผนฯ เพอปรบปรงและพฒนาแผนการจดการเรยนรตอไป ขนตอนในการทำแผนการจดการเรยนร การทำแผนการจดการเรยนร มขนตอนดงน 1. วเคราะหคำอธบายรายวชา สาระการเรยนรรายปหรอรายภาค และหนวยการเรยนรทสถานศกษาจดทำขน เพอประโยชนในการเขยนรายละเอยดของแตละหวขอของแผนการจดการเรยนร 2. วเคราะหผลการเรยนรทคาดหวง เพอนำมาเขยนเปนจดประสงคการเรยนรโดยใหครอบคลมพฤตกรรมทงดานความร ทกษะ/กระบวนการ เจตคต และคานยม 3. วเคราะหสาระการเรยนร โดยเลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชนและทองถน 4. วเคราะหกระบวนการเรยนร โดยเลอกรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ 5. วเคราะหกระบวนการประเมนผล โดยเลอกใชวธการวดผลประเมนผลใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร และสรางแบบวดประเมนผลใหครอบคลมเนอหาดวย 6. วเคราะหแหลงเรยนร โดยคดเลอกสอการเรยนรและแหลงการเรยนรทงในและนอกหองเรยนใหเหมาะสมกบกระบวนการจดการเรยนร การออกแบบหนวยการเรยนร และแผนการจดการเรยนร ท เนนการจดการเรยนเชง รก (Active Learning) ครผสอนจะมการพจารณาตรวจสอบโครงสรางรายวชาทสอนกอน จงดำเนนการออกแบบหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรทเนนการจดการเรยนเชงรก (Active Learning) ใหสอดคลองกบหลกสตรในแตละกลมสาระการเรยนร/รายวชา โครงสรางรายวชา เปนการกำหนดขอบขายของรายวชาทจะจดสอนเพอชวยใหผสอนและผเกยวของ เหนภาพรวมของแตละรายวชาวา ประกอบดวย หนวยการเรยนร จำนวนเทาใด เรองใดบาง แตละหนวยพฒนาใหผเรยนบรรลตวชวดใด เวลาทใชจดการเรยนการสอน และสดสวนการเกบคะแนนของรายวชานนเปนอยางไร กระบวนการจดทำโครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร อาจดำเนนการ โดยมขนตอนเรมตน หรอลงทายทแตกตางกนไดหลายวธ

------------------------------------------------------- ๒๓ ----------------------------------------------------


แผนภาพท 4 ความสมพนธของหนวยการเรยนรสการจดทำแผนการจดการเรยนร จากแผนภาพท 3 ภายหลงการออกแบบหนวยการเรยนรเสรจสน เพอใหการจดการเรยนรสอดคลองกบหนวยการเรยนร ครผสอนควรวางแผนจดแบงเนอหาสาระ เวลา ใหครอบคลมหนวยการเรยนร จากนน นำมาจดทำแผนการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบเวลา และการพฒนาผเรยน ในการจดทำแผนการจดการเรยนร ครผสอนจะตองกำหนดเปาหมายสำหรบผเรยนในการจดการเรยนร โดยสามารถกำหนดเปนจดประสงคการเรยนรของแผนการเรยนรนนๆ ซงจดประสงคการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร ตองนำาพาผเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สมรรถนะสำคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคทกำหนดไวในหนวยการเรยนร จากนนตองกำหนดการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนบรรลเปาหมาย ครควรใชเทคนค/วธการสอนทหลากหลาย โดยพจารณาเลอกนำกระบวนการเรยนรทจะพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนร ทเนนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ซงสามารถนำกระบวนการเรยนรดงตอไปนมาใชในการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบธรรมชาตวชา เชน กระบวนการเรยนรแบบบรณาการ กระบวนการสรางความร กระบวนการคด กระบวนการทางสงคม ฯลฯ รวมทงใหศกษาการนำเทคนควธการสอนมาใชในการจดการเรยนร ดวย และในการจดการเรยนร ครผสอนตองรจกเลอกใชสอ/แหลงเรยนร ภมปญญาทองถน มาใชในการจดกจกรรม เพอใหผเรยนเกดการเรยนร สอทนำมาใชตองกระตน สงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ โดยไมยดสอใดสอหนงเปนหลกในการจดการเรยนร ทงนกจกรรมในแตละแผนการจดการเรยนรตองสงเสรมและพฒนาใหผเรยนมความสามารถทจะทำชนงาน/ภาระงาน เมอครบทกแผนการจดการเรยนรของหนวยการเรยนรนนๆ ผเรยนตองสราง

------------------------------------------------------- ๒๔ ----------------------------------------------------


ชนงาน/ภาระงานของหนวยการเรยนรได นอกจากนในการจดการเรยนรตองกำหนดวา จะใชเครองมอใดวดและประเมนผลผเรยนใหบรรลตามเปาหมายทกำหนด ดงนน ในการวดและประเมนผลครผ สอนตองประเมนผเรยนตลอดการจดการเรยนร โดยเลอกใชเครองมอทเหมาะสมกบลกษณะกจกรรมและสงทตองการวดนอกเหนอจากการประเมนชนงาน/ภาระงาน ในการจดทำแผนการจดการเรยนร องคประกอบของแผนการจดการเรยนรเปนไปตามทโรงเรยนกำหนด โดยควรมองคประกอบหลกทสำคญ คอ มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด จดประสงคการเรยนร สาระสำคญ สาระการเรยนร ทกษะ/กระบวนการ สมรรถนะสำคญของผ เรยน เจตคต/คณลกษณะอนพงประสงค ภาระงาน/ชนงาน กจกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวดและประเมนผล บนทกผลหลงการจดการเรยนร ความคดเหนของผบรหารโรงเรยน และภาคผนวกแนบทายแผนการจดการเรยนร 2. การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนกระบวนการจดการเรยนรทผเรยนไดลงมอกระทำ และไดใชกระบวนการคดเกยวกบสงทเขาไดกระทำลงไป โดยผเรยนจะเปลยนบทบาทจากผรบความร (receive) ไปสการมสวนรวมในการสรางความร (Co-Creators) ความรทเกดขนเปนความรทไดจากประสบการณ ดงนน กระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนร ผเรยนตองมโอกาสลงมอกระทำมากกวาการฟงเพยงอยางเดยว การจดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรดวยการอาน การเขยน การอภปรายกบเพอน การวเคราะหปญหา และใชกระบวนการคดขนสง ไดแก การวเคราะห การสงเคราะห การประเมนคา และการสรางสรรค เปนกระบวนการเรยนรทใหผ เรยนไดเรยนรอยางมความหมาย โดยการรวมมอระหวางผเรยนดวยกน กจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ทำใหผเรยนสามารถรกษาผลการเรยนรใหอยคงทนไดนาน กระบวนการเรยนรเชงรก จะสอดคลองกบการทำงานของสมองและความจำ โดยผ เรยนสามารถเกบขอมล และจำส งท เรยนร โดยมสวนรวม มปฏสมพนธกบเพอน ผสอน สงแวดลอม ผานการปฏบตจรง สามารถเกบความจำในระบบความจำระยะยาว (Long Term Memory) การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก อาจแยกการออกแบบกจกรรมได 2 ลกษณะ คอ 2.1 การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ในหนวยการเรยนรหรอแผนการจดการเรยนร 2.2 การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ในกจกรรมพฒนาผเรยนหรอกจกรรมเสรมทกษะอนๆ การออกแบบกจกรรมการเรยนร การเรยนรเปนหวใจสำคญทจะชวยใหนกเรยนเกดการพฒนา ทำใหนกเรยนมความรและทกษะตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปทกำหนดไวในแตละหนวยการเรยนร รวมทงชวยในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคใหเกดแกผเรยน ดงนนผสอนจงควรทราบหลกการและขนตอนในการจดกจกรรม ดงน 1. หลกในการจดกจกรรมการเรยนร 1.1 เปนกจกรรมทพฒนานกเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนปทกำหนดไวในหนวยการเรยนร

------------------------------------------------------- ๒๕ ----------------------------------------------------


1.2 นำไปสการเกดหลกฐานการเรยนร ช นงานหรอภาระงานทแสดงถงการบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของนกเรยน 1.3 นกเรยนมสวนรวมในการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนร 1.4 เปนกจกรรมทเนนนกเรยนเปนสำคญ 1.5 มความหลากหลายและเหมาะสมกบนกเรยนและเนอหาสาระ 1.6 สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 1.7 ชวยใหนกเรยนเขาสแหลงการเรยนรและเครอขายการเรยนรทหลากหลาย 1.8 เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง 2. ขนตอนในการจดกจกรรม การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนานกเรยนใหมศกยภาพ ตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทกำหนด เปาหมายการเรยนรทพงประสงคไวแลวนน ครผสอนตองคดทบทวนยอนกลบวา มกระบวนการ หรอขนตอนกจกรรม ตงแตตนจนจบอยางไร จงจะทำใหผเรยนมขนตอนการพฒนาความรความเขาใจ ทกษะ ความสามารถตางๆ รวมถงคณลกษณะทพงประสงค จนบรรลเปาหมายการเรยนร และเกดหลกฐานของการเรยนรทกำหนด ความรความเขาใจทลกซง อนเปนผลมาจากการสรางความรของผเรยนดวยการทำความเขาใจหรอแปลความหมายในสงทตนเองไดเรยนรทงหมดทกแงทกมมตลอดแนว ดวยวธการถามคำถามการแสดงออก และการสะทอนผลงาน ซงสามารถใชตวชวดดงตอไปนในการตรวจสอบวาผเรยนเกดการเรยนรจนกลายเปนความรความเขาใจทลกซงแลวหรอไม ความเขาใจ 6 ดาน ไดแก 1. ผเรยนสามารถอธบาย (Can explain) เรองราวตางๆ ไดอยางถกตอง มหลกการ โดยแสดงใหเหนถงการใชเหตผล ขอมล ขอเทจจรง ปรากฏการณตางๆ ทนาเชอถอประกอบในการอางอง เชอมโยงกบประเดนปญหา สามารถคาดการณไปสอนาคต 2. ผเรยนสามารถแปลความหมาย (Can interpret) เรองราวตางๆ ไดอยางมความหมาย ทะลปรโปรง ตรงประเดน กระจางชด โดยอาจใชแนวคด ทฤษฎ เหตการณทางประวตศาสตร หรอมมมองของตนเองประกอบการตความและสะทอนความคดเหน 3. ผเรยนสามารถประยกตใช ความร(Can apply) ไดอยางมประสทธภาพ สรางสรรค เหมาะสมกบสถานการณ คลองแคลว ยดหยน และสงางาม 4. ผเรยนสามารถมองจากมมมองทหลากหลาย มองเหน รบรประเดนความคดตางๆ(Have perspective) และตดสนใจทจะเชอหรอไมเชอ โดยผานขนตอน การวพากษวจารณ และมมมองในภาพกวางโดยมแนวคด ทฤษฎ ขอมล ขอเทจจรงสนบสนนการรบรนนๆ 5. ผเรยนสามารถเขาใจความรสกของผอน บอกคณคาในสงตางๆ ทคนอนมองไมเหน (Can empathize) หรอคดวายากทจะเชอถอได ดวยการพสจนสมมตฐานเพอทำใหขอเทจจรงนนๆ ปรากฏ มความละเอยดออนทจะซมซบ รบทราบความรสกนกคดของผเกยวของ 6. ผเรยนรจกตนเอง มความตระหนกรถงความสามารถทางดานสตปญญา วถชวต นสยใจคอ ความเปนตวตนของตนเอง (Have self-knowledge) ซงคอเบาหลอมความเขาใจ ความหยงรในเรองราวตางๆ มความตระหนกวา มสงใดอกทยงไมเขาใจ และสามารถสะทอนความหมายของสงทไดเรยนรและมประสบการณ ปรบตวได รจกใครครวญ และมความเฉลยวฉลาด

------------------------------------------------------- ๒๖ ----------------------------------------------------


ครผสอนสามารถใชตวชวดความรความเขาใจคงทน ทง 6 ตวชวดน เปนเครองมอในการกำหนดกจกรรมการเรยนรและวธการวดประเมนผลเรยนรวา ผเรยนบรรลผลการเรยนรตรงตามทกำหนดไวในมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และเปาหมายหลกของการจดการเรยนรหรอไม หลกการจดประสบการณหรอกจกรรมการเรยนร มดงน 1. เลอกกจกรรมทสอดคลองกบวตถประสงคของการจดการเรยนร สอดคลองเชอมโยงกบมาตรฐานหรอตวชวด หากเปนทกษะ ควรเปนทกษะทปฏบตแลวผเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมไดตามวตถประสงค 2. เลอกกจกรรมทผเรยนพงพอใจ สนก นาสนใจ ไมซำซาก มประโยชนตอการนำไปใชในชวตประจำวน และทำใหผเรยนมเจตคตทดตอการเรยน 3. เลอกกจกรรมทเหมาะสมกบความสามารถดานรางกายของผเรยนทจะปฏบตไดและควรคำนงถงประสบการณเดม เพอจดกจกรรมใหมไดอยางตอเนอง 4. เลอกกจกรรมทสงเสรมจดมงหมายในการจดการเรยนรหลายๆ ดาน 5. เลอกกจกรรมใหหลากหลาย คำนงถงความแตกตางระหวางบคคล เหมาะสมกบวย ความสามารถและความสนใจของผเรยน ใหผเรยนไดใชประสาทสมผสในการเรยนรมากทสด 6. ใชสอ/แหลงเรยนรทหลากหลายและเหมาะสม 7. ใชเทคนควธการเรยนรทหลากหลาย สงเสรมกระบวนการคดและทกษะตางๆ 8. ผเรยนมสวนรวมในการทำกจกรรมและการประเมนผล มการวดและประเมนผลทหลากหลายและสอดคลองกบกจกรรม 3. การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) กจกรรมการเรยนร เปนกระบวนการปฏบตตางๆ ของผเรยนทกอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ไดแก วธการ/กจกรรมทครหรอผเกยวของนำมาใชเพอใหผเรยนไดเรยนรตามเปาหมาย วตถประสงค สอดคลองเช อมโยงกบมาตรฐานตวช ว ดท กำหนดไวในหลกสตรสถานศกษา โดยมองคประกอบทสำคญของการจดการเรยนร คอกระบวนการ/วธการจดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสม ซงจะมผลตอการเรยนรของผเรยนอยางแทจรง โดยกจกรรมการเรยนรมผลตอผเรยนในการกระตนความสนใจ สนกสนาน ตนตวในการเรยน มการเคลอนไหว เปดโอกาสใหผเรยนประสบความสำเรจในการเรยนร ปลกฝงความเปนประชาธปไตย การใชทกษะชวต ฝกความรบผดชอบ การทำงานรวมกน ชวยเหลอเกอกลตามศกยภาพ และคณลกษณะทด นอกจากน กจกรรมการเรยนร ยงตองสงเสรมทกษะกระบวนการตางๆ เชน การคดสรางสรรค การสอสาร การแกปญหา กระบวนการกลม การบ รหารจดการ ฝกการใชเทคโนโลยใหเกดประโยชนเปนเครองมอการเรยนรตลอดชวต สรางปฏสมพนธทดระหวางผเรยนกบผเรยน กบคร และบคคลทเก ยวของอนๆ สรางความเขาใจบทเรยนและสงเสรมพฒนาการผเรยนในทกๆ ดาน การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนการใชกระบวนการปฏบตตางๆ ของผเรยนทกอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ไดแก 1. วธการ/กจกรรมการเรยนร ครหรอผเกยวของนำมาใชเพอใหผเรยนไดเรยนรตามเปาหมายมาตรฐานการเรยนรและตวชวด วตถประสงคการเรยนรยอยของตวชว ดทกำหนดไวในหลกสตรสถานศกษา โดยมองคประกอบทสำคญของการจดการเรยนร คอ กจกรรมการเรยนรทมผลตอ

------------------------------------------------------- ๒๗ ----------------------------------------------------


ผเรยน ในการกระตนความสนใจ สนกสนาน ตนตวในการเรยน มการเคลอนไหว เปดโอกาสใหผเรยนประสบความสำเรจในการเรยนร ปลกฝงความเปนประชาธปไตย เปนกจกรรมในการเรยนรท ครออกแบบการสอนตามลกษณะของตวชวดวาเปนดานความร ทกษะ/กระบวนการปฏบต คณลกษณะอนพงประสงค โดยเนนการลงมอปฏบต การอาน ฟง คด ถาม เขยน การแลกเปลยนเรยนร และนำเสนอผลงานการศกษาคนควาของนกเรยน ทงนขนอยกบประเภทของตวชวดเปนสำคญ 2. กระบวนการเรยนร มการสงเสรมทกษะกระบวนการสอนรปแบบตางๆ อยางเปนระบบ มขนตอนการสอนเฉพาะแบบตามทครเลอกใช ซงการเลอกกระบวนการสอนในศตวรรษ 21 มหลากหลายทนยมสอนในปจจบน ไดแก การสอนแบบโครงงาน การสอนแบบการใชปญหาเปนฐาน การจดการเรยนรแบบเนนประสบการณ การสอนทเนนทกษะกระบวนการคด การสอนแบบสะเตมศกษา การสอนแบบ 5STEP/QSCCS เปนตน ซงกระบวนการสอนรปแบบตางๆ เหลานจะมเทคนคการสอนวธสอนผสมผสานอย เชน การสอนคดสรางสรรค การสอสาร การแกปญหา กระบวนการกลม การบรหารจดการ การใชเทคโนโลยใหเกดประโยชนเปนเครองมอการเรยนรตลอดชวต สรางปฏสมพนธทดระหวางผเรยนกบผเรยน กบครและบคคลทเกยวของอนๆ สรางความเขาใจบทเรยนและสงเสรมพฒนาการผเรยนในทกๆ ดานการใชทกษะชวต ฝกความรบผดชอบ การทำงานรวมกน ชวยเหลอเกอกลตามศกยภาพและคณลกษณะทด ณชนน แกวชยเจรญกจ (2550) ไดกลาวถงบทบาทของครผสอนในการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทางของ Active Learning ดงน 1. จดใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน กจกรรมตองสะทอนความตองการในการพฒนาผเรยนและเนนการนาไปใชประโยชนในชวตจรงของผเรยน 2. สรางบรรยากาศของการมสวนรวม และการเจรจาโตตอบทสงเสรมใหผ เรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนในชนเรยน 3. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนพลวต สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรม รวมทงกระตนใหผเรยนประสบความสาเรจในการเรยนร 4. จดสภาพการเรยนรแบบรวมมอ สงเสรมใหเกดการรวมมอในกลมผเรยน 5. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหทาทาย และใหโอกาสผเรยนไดรบวธการสอนทหลากหลาย 6. วางแผนเกยวกบเวลาในจดการเรยนการสอนอยางชดเจน ทงในสวนของเนอหา และกจกรรม 7. ครผสอนตองใจกวาง ยอมรบในความสามารถในการแสดงออก และความคดของผเรยน ดษฎ โยเหลาและคณะ (2557) ไดกลาวถง บทบาทสำคญของครในขณะจดกจกรรมการเรยนร ว า ครจะตองแสดงบทบาทตางๆ เพ อสงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนร แบบ Active Learning ขน โดยครจะตองเปนผสงเกตการทำงานของนกเรยน ครตองสรางแรงบนดาลใจในการเรยนร โดยใชคำถามปลายเปดกระตนการเรยนรแทนการบอกกลาว ครตองศกษาและรจกขอมลนกเรยนเปนรายบคคล เพอแสดงบทบาทใหเหมาะสมในการทำใหเกด Active Learning กบนกเรยนเปนรายคน ดงน

------------------------------------------------------- ๒๘ ----------------------------------------------------


แผนภาพท 5 บทบาทของครในฐานะผกระตนการเรยนร 1. ใชคำถามกระตนการเรยนร คำถามทใชในการกระตนการเรยนรนน ตองเปนคำถามทมลกษณะเปนคำถามปลายเปด เพอใหผเรยนไดอธบาย โดยขนตนวา “ทำไม” หรอ ลงทายวา “อยางไรบาง” “อะไรบาง” “เพราะอะไร” 2. ทำหนาทเปนผสงเกต ครจะตองคอยสงเกตวา ผเรยนแตละคนมพฤตกรรมอยางไร ขณะปฏบตกจกรรม เพอหาทางชแนะ กระตน หรอยบยงพฤตกรรมทไมเหมาะสม 3. สอนใหผเรยนเรยนรการตงคำถาม เมอผเรยนสามารถตงคำถามได จะทำใหผเรยนรจกถามเพอคนควาขอมล รจกรบฟงความคดเหนของผอน และรวมแสดงความคดเหนของตนเองในเรองทเกยวของกบการเรยนร 4. ใหคำแนะนำเมอผเรยนเกดขอสงสย ครจะตองเปนผคอยแนะนำ ชแจง ใหขอมลตางๆ หรอยกตวอยางเหตการณใกลตวตางๆ ทเกดขนในชวตประจำวนของผเรยน เชอมโยงไปสความรดานอนๆ ในขณะทำกจกรรม เมอผเรยนเกดขอสงสย หรอคำถาม โดยไมบอกคำตอบ 5. เปดโอกาสใหผเรยนคดหาคำตอบดวยตนเอง สงเกตและคอยกระตนดวยคำถามใหผเรยนไดคดกจกรรมทอยากเรยนรและหาคำตอบในสงทสงสยดวยตนเอง 6. เปดโอกาสใหผเรยนสรางสรรคผลงานอยางอสระตามความคดและความสามารถของตนเอง เพอใหผเรยนไดใชจนตนาการและความสามารถของตนเองในการคดสรางสรรคอยางเตมท นอกจากน วารนทพร ฟนเฟองฟ (2562: 142) ไดกลาวถง Active Learning สการปฏบต ไววา การนำรปแบบหรอเทคนคการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคด Active Learning ไปปฏบตเพอใหเกดประสทธภาพนน ผสอนและผเรยนลวนมบทบาทสำคญและมลกษณะเฉพาะ ผสอนจงตองศกษาทำความเขาใจเพอทจะจดกจกรรมการเรยนรใหเกดประสทธภาพสงสด และจากการวเคราะหและสงเคราะหบทบาทผสอนในการจดการเรยนรจากนกการศกษา สามารถจำแนกบทบาทของผสอนไดดงน

------------------------------------------------------- ๒๙ ----------------------------------------------------


1. วเคราะหเปาหมายของการเรยนรและเลอกเทคนคการจดกจกรรมการเรยนรทสนบสนนการเรยนรตามแนว Active Learning 1-2 วธ ทเหมาะสมกบเนอหาและสงทตองการใหผเรยนปฏบต 2. เลอกใชเทคนคการจดกจกรรมการเรยนรทงายและใชเวลาไมมากสำหรบการเรมตน เชน “one minute paper” และ “Think-pair-share” หรอใหผเรยนแขงขนกนตอบคำถามทเกยวของกบเรองทจะเรยนตอไป เปนตน 3. มการมอบหมายงานใหผเรยนเพอการเตรยมตวหรอเตรยมความรกอนการเขาเรยน เชน มการมอบหมายใหอานเนอหาสาระทจะเรยนหรอเรองทเกยวของในสงทจะเรยนลวงหนา 4. บอกถงกจกรรมและประโยชนทจะไดรบจากการรวมกจกรรม 5. กระตนใหผเรยนคนหาค าตอบดวยตนเอง มความเขาใจและสรางมโนทศนทไดจากการเรยนรและสรางองคความรดวยตนเองได เชน มอบหมายใหผเรยนศกษาสอวดโอโดยมการตงคำถาม และใหผเรยนหาคำตอบ 6. การจดกจกรรมการเรยนรควรจดเปนกลมเพอการเรยนรรวมกน และกระตนใหผเรยนมสวนรวมในการทำกจกรรมการเรยนรอยางมชวตชวา 7. สรางสรรคกจกรรมอยางหลากหลายมความยดหยน เพอขยายประสบการณการเรยนรของผเรยนดวยการลงมอปฏบต 8. ใหความสำคญและกระตนใหเกดการสรางปฏสมพนธในชนเรยนโดยใชทกษะการสอสารแลกเปลยนเรยนร 9. กจกรรมการเรยนรยดปญหาเปนสำคญและกระตนใหผเรยนเลอกใชวธแกปญหาอยางหลากหลายเปนระบบ 10. กระตนใหผเรยนเกดทกษะการคดขนสง 11. ใหผเรยนรบผดชอบในผลงาน โดยกำหนดเวลาและงบประมาณทใช 12. มการสรปแลกเปลยนเรยนรกนกอนเรมเนอหาใหม 4. การวดและประเมนผลการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) การวดและประเมนผลการจดการเรยนร เปนกระบวนการในการตรวจสอบผลการดำเนนกจกรรมวาบรรลตามเปาหมายทกำหนดไวหรอไม มสวนใดตองปรบปรงแกไขเพอพฒนาตอไป โดยประเมนท งกระบวนการในการจดกจกรรม และประเมนคณภาพของผ เร ยน ใชการประเมนหลากหลายวธ ใหทกฝายไดมโอกาสในการประเมน เชน ครประเมนผเรยน ผเรยนประเมนเพอน ผเรยนประเมนตนเอง วธการในการประเมนควรถกตองเหมาะสมกบความร ทกษะ และคณลกษณะของผเรยนทกำหนดไวในเปาหมายของการจดกจกรรมนนๆ การประเมนผลการเรยนรเชงรก ควรใชหลกการประเมนตามสภาพจรงและนำผลการประเมนมาพฒนาผเรยนอยางตอเนอง โดยมลกษณะ ดงน 4.1 ใชผประเมนจากหลายฝาย เชน ผเรยน เพอน ผสอน ผเกยวของ 4.2 ใชวธการหลากหลายวธ/ชนด เชน การสงเกต การปฏบต การทดสอบ การรายงานตนเอง

------------------------------------------------------- ๓๐ ----------------------------------------------------


4.3 ประเมนหลายๆ ครงในแตละชวงเวลาของการเรยนร เชน กอนเรยน ระหวางเรยน สนสดการเรยน ตดตามผล 4.4 สะทอนผลการประเมนแกผเรยนและผเกยวของ เพอนำไปสการพฒนาผเรยน

แผนภาพท 6 การประเมนผลกจกรรมการเรยนรเชงรก จากแผนภาพท 5 การประเมนผลกจกรรมการเรยนร เชงรก (Active learning) ผ สอนสามารถใชวธการประเมนผล ดงน 1. การประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) เปนการประเมนดวยวธการทหลากหลาย เพอใหไดผลการประเมนทสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยน จงควรใชการประเมนการปฏบต (Performance Assessment) รวมกบการประเมนดวยวธการอน และกำหนดเกณฑในการประเมน (Rubrics) ใหสอดคลองหรอใกลเคยงกบชวตจรง 2. การประเมนการปฏบต (Performance Assessment) เปนวธการประเมนงานหรอกจกรรมทผสอนมอบหมายใหผเรยนปฏบตงาน เพอใหทราบถงผลการพฒนาของผเรยน การประเมนลกษณะน ผสอนตองเตรยมสงสำคญ 2 ประการ คอ ภาระงาน (Tasks) หรอเกณฑการประเมนกจกรรมทจะใหผ เรยนปฏบต (Scoring Rubrics) การประเมนการปฏบต จะชวยตอบคำถามททำใหเรารวา “ผเรยนสามารถนำสงทเรยนรไปใชไดดเพยงใด” ดงนน เพอใหการปฏบตในระดบชนเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ ผสอนตองทำความเขาใจทชดเจนเกยวกบประเดนตอไปน 2.1 สงทเราตองการจะวด (พจารณาจากมาตรฐาน/ตวชวด หรอผลลพธทเราตองการ) 2.2 การจดการเรยนรทเออตอการประเมนการปฏบต 2.3 รปแบบหรอวธการประเมนการปฏบต 2.4 การสรางเครองมอประเมนการปฏบต 2.5 การกำหนดเกณฑในการประเมน (Rubrics)

------------------------------------------------------- ๓๑ ----------------------------------------------------


3. การประเมนโดยการใชคำถาม (Questioning) คำถามเปนวธหนงในการกระตน/ชแนะใหผ เรยนแสดงออกถงพฒนาการการเรยนร ของตนเอง รวมถงเปนเคร องมอวดและประเมนเพอพฒนาการเรยนร ดงนน เทคนคการตงคำถามเพอสงเสรมการเรยนรของผเรยน จงเปนเรองสำคญยงทผสอนตองเรยนรและนำไปใชใหไดอยางมประสทธภาพ การตงคำถามเพอพฒนาผเรยนจงเปนกลวธสำคญทผสอนใชประเมนการเรยนรของผเรยน รวมทงเปนเครองสะทอนใหผสอนสามารถชวยเหลอผเรยนใหบรรลจดมงหมายของการเรยนร 4. การประเมนโดยการการสนทนา (Communication) เปนการสอสาร 2 ทางอกประเภทหนงระหวางผสอนกบผเรยน สามารถดำเนนการเปนกลมหรอรายบคคลกได โดยทวไปมกใชอยางไมเปนทางการ เพอตดตามตรวจสอบวา ผเรยนเกดการเรยนรเพยงใด เปนขอมลสำหรบพฒนา วธการนอาจใชเวลา แตมประโยชนตอการคนหา วนจฉย ขอปญหา ตลอดจนเรองอนๆ ทอาจเปนปญหา อปสรรคตอการเรยนร เชน วธการเรยนรทแตกตางกน เปนตน 5. การประเมนการสงเกตพฤตกรรม (Behavioral Observation) เปนการเกบขอมลจากการด การปฏบตกจกรรมของผเรยนโดยไมขดจงหวะการทำงานหรอการคดของผเรยน การสงเกตพฤตกรรมเปนสงททำไดตลอดเวลา แตควรมกระบวนการและจดประสงคทชดเจนวาตองการประเมนอะไร โดยอาจใชเครองมอ เชน แบบมาตรประมาณคา แบบตรวจสอบรายการ สมดจดบนทก เพอประเมนผเรยนตามตวชวด และควรสงเกตหลายครง หลายสถานการณ และหลายชวงเวลา เพอขจดความลำเอยง 6. การประเมนตนเองของผ เร ยน (Student Self-assessment) การประเมนตนเอง นบเปนทงเครองมอประเมนและเครองมอพฒนาการเรยนร เพราะทำใหผเรยนไดคดใครครวญวา ไดเรยนรอะไร เรยนรอยางไร และผลงานททำนนดแลวหรอยง การประเมนตนเองจงเปนวธหนงทจะชวยพฒนาผเรยนใหเปนผเรยนทสามารถเรยนรดวยตนเอง 7. การประเมนโดยเพอน (Peer Assessment) เปนเทคนคการประเมนอกรปแบบหนงทนาจะนำมาใชเพอพฒนาผเรยนใหเขาถงคณลกษณะของงานทมคณภาพ เพราะการทผเรยนจะบอกไดวาชนงานนนเปนเชนไร ผเรยนตองมความเขาใจอยางชดเจนกอนวาเขากำลงตรวจสอบอะไรในงานของเพอน ฉะนนผสอนตองอธบายผลทคาดหวงใหผเรยนทราบกอนทจะลงมอประเมน การทจะสรางความมนใจวาผเรยนเขาใจการประเมนรปแบบน ควรมการฝกผเรยน บทบาทครผสอนในการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การทำใหนกเรยนเกดการเรยนร ครเปนผทมบทบาทสำคญ ซงบทบาทของครในขณะจดกจกรรมการเรยนรนน ครจะตองแสดงบทบาทตางๆ เพอสงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนรแบบ Active Learning ขน คอครจะตองเปนผสงเกต โดยสงเกตการทำงานของนกเรยนและการเลนของนกเรยน ครตองสรางแรงบนดาลใจในการเรยนร โดยใชคำถามปลายเปดกระตนการเรยนรแทนการบอกกลาว ครตองศกษาและรจกขอมลนกเรยนเปนรายบคคลเพอแสดงบทบาทใหเหมาะสมในการทำใหเก ด Active Learning กบนกเรยนเปนรายบคคล ซงบทบาทหรอสงทครแสดงออกเหลานมผลตอการเรยนรของนกเรยน ในการจดกจกรรมการเรยนรแนวทาง Active Learning ครผสอนตองออกแบบกจกรรมท

------------------------------------------------------- ๓๒ ----------------------------------------------------


สะทอนการพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร และเนนการนำไปใชประโยชนในชวตจรง โดยดำเนนการ ดงน (ดษฎ โยเหลา และคณะ, 2557) 1. สรางบรรยากาศการมสวนรวม และการเจรจาโตตอบ สงเสรมใหผเรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนในชนเรยน 2. ลดบทบาทการสอน และการใหความรโดยตรง เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการจดระบบการเรยนร แสวงหาความร และสรางองคความรดวยตนเอง 3. ออกแบบกจกรรมการเรยนรใหเปนพลวต (มการเคลอนไหว/การขบเคลอน) สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรม กระตนใหผเรยนคนพบความสำเรจในการเรยนร สามารถนำความร ความเขาใจไปประยกตใช สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา และคดสรางสรรคสง ตางๆ โดยเชอมโยงกบสภาพแวดลอมใกลตว ปญหาของชมชน สงคม หรอประเทศชาต 4. จดการเรยนรแบบรวมมอ สงเสรมใหเกดความรวมมอในกลมผเรยน วางแผนเกยวกบเวลาในจดการเรยนรอยางชดเจน รวมถงเนอหาและกจกรรม 5. จดกจกรรมการเรยนร ท ทาทาย เปดโอกาสใหผ เร ยนไดเรยนร จากวธการสอนทหลากหลาย 6. เปดใจกวางยอมรบในความสามารถ การแสดงออกและการแสดงความคดเหนของผเรยน 7. ผสอนควรทราบวาผเรยนมความถนดทแตกตางกน และทราบความรพนฐานของผเรยน 8. ผสอนควรสรางบรรยากาศในการเรยน ใหผเรยนกลาพด กลาตอบและมความสขในการเรยนร สำหรบ Shenker, Goss & Bernstein (1996) ไดกลาวถงหลกการสอนเพอใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรเชงรก ไวดงน 1. ครควรสอสารกบนกเรยนใหชดเจนในเรองของการเรยนการสอน เนองจากการเรยนรเชงรกเปนการขยายทกษะการคดวเคราะหและคดอยางมวจารณญาณ ตลอดจนความสามารถของการประยกตเนอหาของนกเรยน 2. การจดการเรยนรเชงรก ควรสงเสรมความรบผดชอบในการคนควา และสงเสรมการเรยนรนอกเวลาของนกเรยน รวมทงการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ อกทงตองมงเนนใหนกเรยนคนควา หาคำตอบดวยตนเองมากขน 3. การเรยนแบบบรรยายในชนเรยนอาจจะครอบคลมเนหามากกวา แตเมอนกเรยนออกจากชนเรยน เนอหาทมากจนไมชดเจน จะทำใหนกเรยนลมและไมเขาใจได ถงแมวาการเรยนรเชงรกจะใชเวลาสอนมากกวาและเรยนรมโนทศนไดนอยกวา แตครสามารถปรบแกไดโดยสอนมโนทศนทสำคญและสอสารอยางชดเจนกบนกเรยนวา นกเรยนตองเรยนรบางมโนทศนดวยตนเอง ซงนกเรยนจะทำไดด เพราะนกเรยนมความเขาใจในมโนทศนทไดเรยนรและสามารถนำไปใชกบการเรยนมโนทศนใหมดวยตนเองได 4. ครควรเลอกวธและกจกรรมทเหมาะสมกบนกเรยนและปรบวธการสอน เนองจากการเรยนรเชงรกวธหนงๆ ไมใชวธการทดทสดสำหรบนกเรยนทกคน ซงการเรยนรเชงรกจะมความยดหยน

------------------------------------------------------- ๓๓ ----------------------------------------------------


สง เน องจากสามารถปรบวธ กสอนและเทคนคการสอน ตลอดจนใชกจกรรมและแหลงเรยนร ทหลากหลาย ซงทำไดมากกวาการสอนแบบบรรยาย 5. ครควรสอนจากเรองงายไปสเรองยาก และควรสอนจากสงทอยใกลวไปหาสงทอยไกลตว โดยคำนงถงประสลบการณเดมและทกษะเดมทนกเรยนมอย การจดกจรรมใหมควรใหตอเนองกบกจกรรมเดม ทววฒน วฒนกลเจรญ (2559) สรปไววา การเรยนรเชงรกเปนการเรยนทเนนผเรยนเปนสำคญ ซงตองอาศยเทคนควธและกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย มการฝกปฏบตในสภาพจรง มการเชอมโยงกบสถานการณตางๆ เพอใหผเรยนเกดการพฒนาศกยภาพทางสมอง ใหสามารถคด แกปญหาและนำความรไปประยกตได รวมทงสามารถพฒนาความรไดดวยตนเองมากกวาการจำเนอหาของบทเรยน ซงผสอนมบทบาทสำคญมากในการสรางบรรยากาศของการมสวนรวม กระตนใหผเรยนสนใจทจะรวมกจกรรม สงเสรมใหเกดความรวมมอในกลม มวธการสอนทหลากหลายไมใชบรรยายอยางเดยว วางแผนเรองของเวลาใหชดเจน เนองจากการเรยนรเชงรกจำเปนตองใชเวลาการจดกจกรรมมากกวาการบรรยาย ทสำคญตองยอมรบการแสดงออกและความคดเหนของผเรยน ดงนน ผสอนควรมบทบาทในการเรยนการสอนเชงรก ดงน 1. จดกจกรรมทสะทอนความตองการทจะพฒนาผเรยน และเนนการนำไปใชประโยชนในชวตจรงของผเรยน 2. สรางบรรยากาศของการมสวนรวม และการเจรจาโตตอบท ส งเสรมใหผ เร ยนมปฏสมพนธทดกบผสอน และเพอนในชนเรยน 3. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนพลวต สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรมทสนใจ รวมทงกระตนใหผ เรยนประสบความสำเรจในการเรยน กจกรรมทเปนพลวต ไดแก การฝกแกปญหา และการศกษาดวยตนเอง เปนตน 4. จดสภาพการเรยนรแบบรวมมอ (Collaboratory Learning) สงเสรมใหเกดการรวมมอในกลมผเรยน 5. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหทาทาย และใหโอกาสผ เร ยนไดรบวธการสอนทหลากหลาย มากกวาการบรรยายเพยงอยางเดยว แมรายวชาทเนนทางดานการบรรยายหลกการ และทฤษฎเปนหลกกสามารถจดกจกรรมเสรมได เชน การอภปราย การแกไขสถานการณทกำหนด เสรมเขากบกจกรรมการบรรยาย เปนตน 6. วางแผนในเรองของเวลาการสอนอยางชดเจน ทงในเรองของเนอหา และกจกรรมในการเรยน ทงนเนองจากการเรยนรเชงรกจำเปนตองใชเวลาการจดกจกรรมมากกวาการบรรยาย ดงนนผสอนจำเปนตองวางแผนการสอนอยางชดเจน โดยสามารถกำหนดรายละเอยดลงในประมวลรายวชา เปนตน 7. ใจกวาง ยอมรบในความสามารถในการแสดงออก และความคดเหนทผเรยนนำเสนอ ศาสตรทางการสอนไดใหทงทฤษฎ หลกการ และแนวคดเกยวกบการเรยนการสอนไดหลากหลาย รวมทงยงไดมการคดคนรปแบบการเรยนการสอน ( instructional models) วธสอน (teaching methods) และเทคนคการสอน (teaching techniques) ไวจำนวนมาก นบเปนคลงความรทสามารถนำมาใชเปนกลยทธในการสอนไดเปนอยางด เพยงแตครตองศกษา เลอกสรรใหเหมาะสม ตรงตามความตองการเฉพาะในการสอนแตละครง และเพอใหเปนแนวทางกวางๆ สำหรบครในการพจารณา

------------------------------------------------------- ๓๔ ----------------------------------------------------


เลอกกลยทธทชวยกระตนและสงเสรมองคประกอบทง ๔ ดาน ของการเรยนรเชงรก จงไดประมวลขอมลมานำเสนอในตารางตอไปน (คณะกรรมการอสระเพ อการปฏรปการศกษาและสำนกงานเลขาธการสภาการศกษา, ม.ป.ป.: 12 – 18) ตารางท 1 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานรางกาย

การเรยนรเชงรก กลยทธการจดการเรยนรเชงรก

การเรยนร เชงรกดานรางกาย (physically active learning) หมายถง การเรยนรอยางตนตวทางรางกาย ใหรางกายมการเคลอนไหวอยางเหมาะสม

⬧ จ ดกจกรรมใหผ เร ยนไดม การเคล อนไหวท ง ๔ ดาน (กาย สตปญญา อารมณ สงคม) อยางสมดลตามความเหมาะสมกบวยและความสนใจ เชน สำหรบเดกเลกในคาบ ๕๐ นาท ครอาจจะเรมตนดวยการเตรยมความพรอมในการเรยนร โดยการรองเพลงและเตนประกอบเพลง ๕ นาท ตอไปเปนกจกรรมการเรยนรตามบทเรยน ๑๕ นาท สลบดวยการใหออกไปเลน ๕ นาท กลบมาทำงานทไดรบมอบหมาย ๑๕ นาท แลวจงปลอยใหเลนเกมกบเพอนๆ อก ๑๐ นาท สำหรบผเรยนในวยทสงขน มสมาธทมากขนจะสามารถใชเวลาในกจกรรมการเรยนรไดนานขน หรอหากเรองทเรยนเปนเรองทผเรยนสนใจ กจะมสมาธจดจอกบเรองทเรยนไดนานขนและมากขน

⬧ กจกรรมทชวยใหเกดความพรอมทางรางกายทจะรบรและเรยนรไดอยางดมตงแตกจกรรมทตองใชกลามเนอมดใหญ การออกแรง การออกกำลงต งแตนอยไปมาก เชน การรองเพลงและเตนตามจงหวะ การออกกำลงกายดวยทาทงายๆ เบาๆ ไปจนถงการวงเลนในสนาม การกระโดดไปจนถงการทำงานทตองออกแรงมาก เชน การยกโตะ เกาอหรอของทหนกๆ กจกรรมทมการลงมอทำ/ปฏบต สวนใหญจะมทงกจกรรมทไมตองใชแรงมาก และทจำเปนตองออกแรงมาก ผสมผสานกนไป กจกรรมทมลกษณะเชนน นบวามความเหมาะสมในแงททำใหรางกายมความตนตวอยางตอเนอง

⬧ นอกจากกจกรรมทใชกลามเนอมดใหญแลว ยงมกจกรรมทใชกลามเนอมดเลกอกจำนวนมาก ซงมความเหมาะสมกบผเรยนทอยในวยทสงขน ทมสมาธมากขน

⬧ การสลบกจกรรมจากกจกรรมทตองใชความคดมาก ซงอาจทำใหผเรยนเกดความเครยด มาสกจกรรมอนๆ ทเปนการผอนคลาย เชนการใหผเรยนชวยกนวาดภาพ จดโปสเตอร จดหอง เพอเตรยมการแสดง ทำงานประดษฐ เพ อใชในการเสนอผลงานหรอการแสดง เหลาน กจะชวยใหผ เรยนมความต นตว (active) ตอเน องอยางเหมาะสม

------------------------------------------------------- ๓๕ ----------------------------------------------------


ตารางท 2 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานสตปญญา


การเรยนรเชงรกดานสตปญญา Intellectually active learning) หมายถง การเรยนรอยางตนตวทางดานสตปญญาหรอการคด

⬧ การใชคำถามกระตนการคด (questioning ) ⬧ การใหผเรยนใชกระบวนการสบสอบ (inquiry) ในการหาคำตอบในเรองทสงสย/สนใจ ⬧ การวเคราะหขอมลใหไดคำตอบหรอขอสรปในเรองตางๆ และนำเสนอตอกลม

⬧ การสงเคราะหขอมล และนำเสนอตอกลมหรอสาธารณชนโดยใชสอและเทคโนโลย

⬧ การใหผเรยนทำโครงการ/โครงงานทสนใจโดยครเปนทปรกษา ⬧ การแกโจทยปญหาทงโจทยทครเตรยมมา โจทยทนกเรยนตงขน

โจทยทมาจากชวตประจำวน รวมทงโจทยทมาจากสงคมและโลก ⬧ การใหผเรยนเผชญปญหาและแกปญหาดวยตนเองในสถานการณ

ตางๆ ⬧ การใชเทคนคการคดแบบตางๆ เชน เทคนคการคดนอกกรอบของ

กอรดอน (Gordon) เทคนคหมวก ๖ ใบ ของเดอโบโน (De Bono) เทคนคการระดมสมองแบบตางๆ เทคนคการใชผงกราฟก เชน ผงมโนทศน (concept map) ผงความคด (mind map) ผงวฏจกร (cyclical map) ผ ง เว นน ไดอะแกรม (Venn diagram) ผ งวไดอะแกรม (Vee diagram)

⬧ การใชวธสอนแบบตางๆ เชน วธสอนแบบอปนย (inductive method) วธสอนโดยใชกรณตวอยาง (case method) วธสอนแบบทศนศกษา (fieldtrip method) วธสอนโดยใชสถานการณจำลอง (simulation method)

ฯลฯ ⬧ การใชรปแบบการเรยนการสอน เชน

- รปแบบการเรยนการสอนมโนทศน (Concept Attainment Model) พฒนาโดยจอยสและเวลล (Joyce & Weil, ๑๙๙๖) โดยใชแนวคดของบรเนอร กดนาวและออสตน ( Bruner, Goodnow & Austin) - ร ปแบบการเร ยนการสอนกระบวนการค ดสร างสรรค (Synectics Model) พฒนาโดยจอยสและเวลล (Joyce & Weil, ๑๙๙๖) โดยใชแนวคดของกอรดอน (Gordon)

------------------------------------------------------- ๓๖ ----------------------------------------------------


ตารางท 2 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานสตปญญา (ตอ)


- รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการคดอปนย (Inductive Thinking Model) พฒนาโดยจอยสและ เวลล (Joyce & Weil, ๑๙๙๖) โดยใชแนวคดของทาบา (Taba) - รปแบบการเรยนการสอนกระบวนการคดแกปญหาอนาคต (Future Problem Solving Model) พ ฒนา โ ดยท อร แ ร น ซ (Torrance, ๑๙๖๒) - รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก (Graphic Organizer Model) พฒนาโดยจอยสและเวลล (Joyce & Weil, ๑๙๙๒) โดยใชแนวคดของโจนส และคณะ (Jones and others)

ตารางท 3 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานสงคม


การเร ยนร เช งร กด านส งคม( socially active learning) หมายถง การเรยนรอยางตนตวทางสงคม

⬧ จดใหผเรยนไดเรยนรรวมกนเปนกลม ไดนำเสนอและแลกเปลยนขอมลและความคดเหนกน ไดรบขอมลยอนกลบและพฒนาผลงานใหดขน ⬧ จดการอภปรายกลมยอยในประเดนทเรยนร เปดโอกาสใหทกคนมสวนรวม และนำผลการอภปรายไปใชประโยชน

⬧ ใชเทคนคการจดกล มการเรยนร แบบรวมมอ (Cooperation Learning Techniques) เชน เทคนค Think-Pair-Share เทคนค Jigsaw เทคนค Fishbowl เทคนค Circular Response เทคนค Brainstorm

⬧ ใชวธสอนแบบตางๆ เชน วธสอนแบบอภปรายกลมยอย วธสอนแบบโตวาท วธสอนแบบสถานการณจำลอง วธสอนแบบกรณตวอยาง วธสอนแบบเกม วธสอนแบบบทบาทสมมต

⬧ ใหผเรยนผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผนำกลม ไดเรยนรบทบาทหนาท กระบวนการทำงานเปนทมและทกษะการทำงานรวมกน

⬧ ใชรปแบบการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะทางสงคม เชน รปแบบการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning Model) พฒนาโดยจอหนสนและจอหนสน (Johnson & Johnson, ๑๙๙๔)รปแบบการเรยนรแบบสบสอบและแสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation Model) พฒนาโดยจอยส และเวลล (Joyce & Weil, ๑๙๙๖) โดยใชแนวคดของเธเลน (Thelen) ร ปแบบการเร ยนร เป นท ม (Team Learning Model) พฒนาโดยไมเคลเสน (Michaelsen, ๒๐๑๒)

------------------------------------------------------- ๓๗ ----------------------------------------------------


ตารางท 4 กลยทธการจดการเรยนรเชงรกดานอารมณ


การเรยนร เชงรกดานอารมณ (emotionally active learning) หมายถง การเรยนรอยางตนตวทางอารมณ ความร ส ก และจตใจ

⬧ เปดโอกาสใหผ เร ยนแสดงความร ส กท แทจรงโดยการสรางบรรยากาศทเปนมตร และปลอดภย ⬧ แสดงความไววางใจในตวผเรยน และยอมรบในตวผเรยน ⬧ รบฟงผเรยนอยางลกซง (deep listening) ฟงใหเขาใจความคด ความรสก ความตองการของผเรยนและยอมรบความรสกของผเรยน

⬧ พฒนาความตระหนกรในอารมณ และความรสกของตนเองและผอน รวมทงผลกระทบทมตอกน

⬧ ไมตดสนผเรยน สงเสรมผเรยนใหสะทอนคดเพอสรางความเขาใจในตนเองและผอน

⬧ สงเสรมใหผเรยนเชอมโยงสงทเรยนรกบประสบการณของตนและสรางความเขาใจตอยอดเพอการปฏบตตนทดเหมาะสมกวาเดม

⬧ เลอกใชว ธ สอนท ช วยใหผ เร ยนเปดเผย สะทอนหรอแสดงความรสกและความคดเหนของตน เชน วธสอนโดยใชการแสดงบทบาทสมมต วธสอนโดยใชสถานการณจำลอง วธสอนโดยใชการแสดง วธสอนโดยใชเกม

⬧ เลอกใชรปแบบการสอน หรอกระบวนการสอนทเออใหผ เรยนเกดอารมณ ความรสกไปในทางทพงประสงค อนจะทำใหไดเกดความเขาใจ ความคดและพฤตกรรมทตองการ เชน รปแบบการเร ยนการสอนดานจ ตพ ส ย ( Instructional Model based on Affective Domain) ของแครท โ ว ลห (Krathwohl, ๑๙๕๖ ) กระบวนการกระจางคานยม (Value Clarification Model) ของราทส (Raths, ๑๙๖๖) กระบวนการกลยาณมตร โดยสมน อมรววฒน (๒๕๓๓) กระบวนการสอนคานยมและจรยธรรม ของโกวท ประวาลพฤกษ (๒๕๓๒) กระบวนการแกปญหาและพฒนาตนเองโดยใชระบบคสญญา ของทศนา แขมมณ (๒๕๖๑)

สรปไดวา การเรยนร เชงรก (Active learning ) คอการเรยนร ท ผ เรยนมความต นตว ทงทางดานกาย สตปญญา อารมณ สงคม ซงความตนตวทง ๔ ดานน เปนองคประกอบหรอปจจยสำคญททำใหผเรยนเกดการเรยนรไดด การจดการเรยนรเชงรก จงหมายถงการจดกจกรรมตางๆ ทชวยใหผเรยนไดใชความคด สตปญญาของตนในเรองทเรยน (ทำใหผเรยนมความตนตวทางสตปญญา) ไดมปฏสมพนธแลกเปลยนเรยนรความคดเหนกบผอน (ทำใหผเรยนมความตนตวทางสงคม) รวมทงไดเคลอนไหวรางกาย ผานทางกจกรรมการปฏบต การลงมอทำ การออกกำลง การใชแรงตงแตเบาๆ ไปถงหนกตามความเหมาะสมในแตละกรณ (ทำใหผเรยนมความตนตวทางรางกาย ทำใหประสาทสมผสและการรบร

------------------------------------------------------- ๓๘ ----------------------------------------------------


ทำงานไดด) และทสำคญคอกจกรรมทจดควรมลกษณะทสงผลกระทบตอความรสก อารมณของผเรยนในทางทเออตอการเกดการเรยนรทตองการ (ทำใหผเรยนมความตนตวทางอารมณ) อารมณ ความรสก เกยวกบเร องทเรยน จะสงผลใหสงทเรยนมความหมายตอตวผเรยน และสงผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมของผเรยน การจดการเรยนรเชงรกใหครอบคลมทง ๔ ดาน เปนเรองทด และเปนไปได เพยงแตสดสวนของการมสวนรวมใน ๔ ดาน อาจไมเทากน ขนอยกบจดประสงคการเรยนรของบทเรยนและตวผเรยนหลกโดยทวไปกคอครควรกำหนดหลกกอน แลวจงคดกจกรรมดานอนๆ ทจะสามารถสงเสรมการเรยนรดานหลกใหดขน โดยพจารณาองคประกอบดานตวผเรยน และเรองท เรยนประกอบ เชน ถาผเรยนมความสนใจในเรองทเรยน มสมาธดในเรองทเรยน กจกรรมการเคลอนไหวกาย อารมณ ความรสก กจะมสดสวนนอยลง หลกสำคญสำหรบครกคอ พยายามคดและทำใหไดมากทสดเทาทจะคดไดและทำได ประสบการณและการเรยนรทไดรบจากการสอนจะเปนบทเรยนใหครคดและทำไดดมากขน และดขนไปตามลำดบ รปแบบการจดกจกรรมการเรยนร Active Learning

การจดการเรยนรแบบ Active Learning สามารถสรางใหเกดขนไดทงในหองเรยนและนอกหองเรยน รวมทงสามารถใชไดกบนกเรยน นกศกษาทกระดบ ทงการเรยนรเปนรายบคคล การเรยนรแบบกลมเลก และการเรยนร แบบกล มใหญ รปแบบของกจกรรมการเรยนร ท นยมมาใช ในการจดกจกรรมการเรยนรจะขนอยกบวตถประสงคของกจกรรมการเรยนร เนอหา เวลา และจำนวนของผเรยน จากการสงเคราะหตวอยางรปแบบหรอเทคนคการจดกจกรรมการเรยนรท จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร แบบ Active Learning ไดด McKinney (2008), วทวส ดวงภมเมศ และวารรตน แกวอไร (2560) และเยาวเรศ ภกดจตร (2557) สรปรปแบบหรอเทคนคการจดกจกรรมการเรยนร Active Learning ไดดงน 1. การเรยนรแบบแลกเปลยนความคดหรอเทคนคคคด (Think-pair-share) คอ การจดกจกรรมการเรยนรท ใหผ เรยนคดเกยวกบประเดนทกำหนดแตละคน ประมาณ 2-3 นาท (Think) จากนนใหแลกเปลยนความคดกบเพอนอกคน 3-5 นาท (Pair) และนำเสนอความคดเหนตอผเรยนทงหมด (Share) 2. การเรยนร แบบรวมมอ (Collaborative Learning Group) คอ การจดกจกรรมการเรยนร ทใหผเรยนไดทำงานรวมกบผอน โดยจดเปนกลมๆ ละ 4-6 คน สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกน มการแลกเปล ยนความคดเหน มการชวยเหลอสนบสนนซ งกนและกน และมความรบผดชอบรวมกนทง ในสวนตนและสวนรวม เพอใหกลมไดรบความสำเรจตามเปาหมายทกำหนด 3. การเรยนร แบบทบทวนโดยผ เร ยน (Student-led Review Sessions) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดทบทวนความรและพจารณาขอสงสยตางๆ ในการปฏบตกจกรรมการเรยนร โดยครจะคอยชวยเหลอกรณทมปญหา 4. การเรยนรแบบใชเกม (Games) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทผ สอนนำเกมเขามาบรณาการในการเรยนการสอน ซงใชไดทงในขนการนำเขาสบทเรยน ขนการสอน การมอบหมายงานและขนการประเมนผล

------------------------------------------------------- ๓๙ ----------------------------------------------------


5. การเร ยนร แบบวเคราะหว ด โอ (Analysis or Reactions to Videos) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนไดดวดโอ 5-20 นาท แลวใหผเรยนแสดงความคดเหน หรอสะทอนความคดเกยวกบสงทไดด อาจโดยวธการพดโตตอบกน การเขยน หรอการรวมกนสรปเปนรายกลม 6. การเรยนร แบบโตวาท (Student Debates) คอ การจดกจกรรมการเรยนร ท จดใหผเรยนไดนำเสนอขอมลทไดจากประสบการณและการเรยนร เพอยนยนแนวคดของตนเองหรอกลม โดยผสอนกำหนดหวขอหรอประเดน ฝกการทำงานเปนกลม แบงกลมเพอใหสมาชกแตละกลมไปคนควาหาขอมล เพอใชสำหรบนำเสนอหนาชนเรยน ฝกซอมและเตรยมตวดานการพดนำเสนอ เปนการฝกฝนดานความคดและฝกทกษะการพดใหผอนเขาใจ การออกเสยง สำเนยงการพดใหผอนสนใจ คลอยตาม และแฝงไปดวยความสนกสนาน 7. การเรยนรแบบผเรยนสรางแบบทดสอบ (Student Generated Exam Questions) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทใหผเรยนสรางแบบทดสอบจากสงทไดเรยนร เชน ใหผเรยนเขยนคำถามและตวเลอกของคำตอบจากเรองทเรยน และผลดกนถามตอบกบเพอน 8. การเรยนรแบบกระบวนการวจย (Mini-research Proposals or Project) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทองกระบวนการวจย โดยใหผเรยนกำหนดหวขอทตองการเรยนร วางแผนการเรยนเรยนรตามแผน สรปความรหรอสรางผลงาน และสะทอนความคดในสงทไดเรยนร หรออาจเรยกวา การสอนแบบโครงงาน (Project-based Learning) หรอการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem based Learning) 9. การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze Case Studies) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทใหผเรยนไดอานกรณตวอยางทตองการศกษา จากนนใหผเรยนวเคราะหและแลกเปลยนความคดเหนหรอแนวทางแกปญหาภายในกลม แลวนำเสนอความคดเหนตอผเรยนทงหมด 10. การเรยนรแบบการเขยนบนทก (Keeping Journals or Logs) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทผเรยนจดบนทกเรองราวตางๆ ทไดพบเหน หรอเหตการณทเกดขนในแตละวน รวมทงเสนอความคดเพมเตมเกยวกบบนทกทเขยน 11. การเรยนรแบบการเขยนจดหมายขาว (Write and Produce a Newsletter) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทใหผเรยนรวมกนผลตจดหมายขาว อนประกอบดวย บทความ ขอมล สารสนเทศ ขาวสาร และเหตการณทเกดขน แลวแจกจายไปยงบคคลอนๆ 12. การเรยนรแบบแผนผงความคด (Concept Mapping) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทใหผเรยนออกแบบแผนผงความคด เพอนำเสนอความคดรวบยอด และความเชอมโยงกนของกรอบความคด โดยการใชเสนเปนตวเชอมโยง อาจจดทำเปนรายบคคลหรองานกลม แลวนำเสนอผลงานตอผเรยนอนๆ จากนนเปดโอกาสใหผเรยนคนอนไดซกถามและแสดงความคดเหนเพมเตม 13. การเรยนรแบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทผสอนไดแบงกลมและกำหนดสถานการณให และใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหน หาขอมลในสถานการณทไดและออกมาแสดงทาทาง ใชบทสนทนา รวมถงเปดโอกาสใหแสดงความคดความรสกตอสถานการณนนๆ ดวย 14. การสอนโดยใชคำถาม (Questioning Method) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทผสอนตงคำถามในลกษณะตางๆ ทเปนคำถามเชงทาทาย มงเนนพฒนาความคดของผเรยน ซงลกษณะคำถาม

------------------------------------------------------- ๔๐ ----------------------------------------------------


ตามระดบชนของ Bloom คอ ถามความร เปนคำถามทผ เรยนสามารถตอบขอเทจจรงได เชน ใคร (who) อะไร (what) เมอไหร (when) ทไหน (where) ถามความเขาใจ เปนคำถามทผเรยนสามารถอธบายดวยคำพด มกใชคำวา อยางไร (how) ถามการนำไปใช เปนคำถามทผเรยนสามารถนำความรไปแกปญหาในสถานการณใหมได ถามการวเคราะห เปนคำถามทผเรยนสามารถจำแนกแยกแยะเรองราวตางๆ ได ถามการสงเคราะห เปนคำถามทผเรยนใชกระบวนการคด สรปเปนหลกการหรอแนวคดใหม ถามการประเมนคา เปนคำถามทใหผเรยนตคณคาโดยใชความรความรสก 15. การเรยนรแบบรวมมอ เทคนค STAD (Student Teams Achievement Division) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทเปนการรวมมอกนระหวางสมาชกในกลม โดยทกคนจะตองพฒนาความรของตนเองในเรองทผสอนกำหนด ซงจะมการชวยเหลอทบทวนความรใหแกกน มการทดสอบเปนรายบคคลแทนการแขงขน และรวมคะแนนเปนกลม กลมท ไดคะแนนมากทสดจะเปนฝายชนะ เหมาะสำหรบใชในการเรยนการสอนในบทเรยนทมเนอหาไมยากเกนไป สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 35 (ม.ป.ป.: 5 – 8) ไดนำเสนอรปแบบการจดเรยนรเชงรก ไวดงน 1. การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) เปนการสอนทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรจากประสบการณทเปนรปธรรม เพอนำไปสความรความเขาใจเชงนามธรรม เหมาะกบรายวชาทเนนปฏบต หรอเนนการฝกทกษะ สามารถใชจดการเรยนการสอนไดทงเปนกลม และเปนรายบคคล หลกการสอน คอ ผสอนวางแผนจดสถานการณใหผเรยนมประสบการณจำเปนตอการเรยนรกระตนใหผเรยนสะทอนความคด อภปราย สงทไดรบจากสถานการณ ตวอยางเทคนคการสอนทใชในการจดการเรยนรแบบเนนประสบการณ ไดแก เทคนคการสาธต และเทคนคเนนการฝกปฏบต มขนตอนดงน

แผนภาพท 7 เทคนคการสอนทใชในการจดการเรยนรแบบเนนประสบการณ

1.1 เทคนคการสอนแบบการสาธต ผสอนวางแผนการสอนและออกแบบกจกรรมการเรยนรโดยแบงสดสวนเวลาสำหรบการบรรยายเนอและการสาธต พรอมกบคดเลอกวธการทจะลงมอ

------------------------------------------------------- ๔๑ ----------------------------------------------------


ปฏบตใหผเรยนไดเรยนร โดยถาเปนกจกรรมกลมจะตองมการวางโครงสรางการทำงานกลม การแบงหนาท และมการสลบหมนเวยนกนทกครง จากนนดำเนนการบรรยายเนอหาและสาธต โดยขณะสาธตจะเปดโอกาสใหผเรยนซกถาม ผสอนแนะนำเทคนคปลกยอย จากนนใหผเรยนลงมอปฏบต และผสอนประเมนผเรยนโดยการสงเกตพรอมกบใหคำแนะนำในจดทบกพรองเปนรายบคคลหรอเปนรายกลม เมอเสรจสนการปฏบตกจรรม ผสอนและผเรยนรวมกนอภปราย สรปผลสงทไดเรยนรจากการลงมอปฏบต 1.2 เทคนคการสอนแบบเนนฝกปฏบต ผสอนวางแผนและออกแบบกจกรรมทเนนการฝกทกษะ เชน การฝกทกษะทางภาษา โดยจดกจกรรมทกระตนใหผเรยนไดฝกทกษะชาๆ อาจเปนในลกษณะใชโปรแกรมชวยสอนสำหรบการฝก โดยผสอนมบทบาทใหคำแนะนำ อำนวยความสะดวก กระตนใหผเรยนมสวนรวมในชนเรยน 2. การสอนแบบโครงงาน (Project Based Learning) โดยการสอนแบบโครงงานสามารถจดเปนกจกรรมกลมหรอกจกรรมเดยวกได ใหพจารณาจากความยาก – งาย และความเหมาะสมของโจทยงาน และคณลกษณะทตองการพฒนา วางแผนและกำหนดเกณฑอยางกวางๆ แลวใหผ เรยนวางแผนดำเนนการศกษาคนควาขอมลดวยตนเอง โดยผสอนมบทบาทเปนผใหคำปรกษา จากนนใหผเรยนนำเสนอแนวคด การออกแบบชนงาน พรอมใหเหตผลประกอบจากการคนควา ใหผสอนพจารณารวมกบการอภปรายในชนเรยน จากนนผเรยนลงมอปฏบตทำชนงาน และสงความคบหนาตามกำหนด การประเมนผลจะประเมนตามสภาพจรง โดยมเกณฑการประเมนกำหนดไวลวงหนาและแจงใหผเรยนทราบกอนลงมอทำโครงการ และมการเชญผทรงคณวฒรวมประเมนผล

แผนภาพท 8 รปแบบการสอนแบบโครงงาน (Project Based Learning) 3. การสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) เปนการสอนทสงเสรมใหผเรยนเกดจากเรยนรตามวตถประสงคทกำหนด ดวยการศกษาปญหาทสมมตขนจากความจรง แลวผสอนกบผเรยนรวมกนวเคราะหปญหา เสนอวธแกปญหา หลกของการสอนแบบใชปญหาเปนฐานคอ การเลอกปญหาทสอดคลองกบเนอหาการสอนและกระตนใหผเรยนเกดคำถาม วเคราะห วางแผน

------------------------------------------------------- ๔๒ ----------------------------------------------------


กำหนดวธแกปญหาดวยตนเอง โดยผสอนมบทบาทใหคำแนะนำแกผเรยนขณะลงมอแกปญหา สดทายเมอเสรจสนกระบวนการแกปญหา ผสอนและผเรยนรวมกนสรปผลการแกปญหา และแลกเปลยนเรยนรถงสงทไดจากการลงมอแกปญหา

แผนภาพท 9 รปแบบการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) 4. การสอนทเนนทกษะกระบวนการคด (Thinking Based Learning) เปนกระบวนการสอนทผสอนใชเทคนค วธการกระตนใหผเรยนคดเปนลำดบขน แลวขยายความคดตอเนองจากความคดเดมพจารณาแยกแยะอยางรอบดาน ดวยใหเหตผลและเชอมโยงกบความรเดมทม จนสามารถสรางสงใหมหรอตดสนประเมนหาขอสรป แลวนำไปแกปญหาอยางมหลกการ

แผนภาพท 10 รปแบบการสอนทเนนทกษะกระบวนการคด (Thinking Based Learning)

------------------------------------------------------- ๔๓ ----------------------------------------------------


4.1 การคดวเคราะห หมายถง การพจารณาสงตางๆ ในสวนยอยๆ ซ งประกอบดวย การวเคราะหเนอหาดานความสมพนธและดานหลกการจดการโครงสรางของการสอความหมาย และสอดคลองกบกระบวนการคดวเคราะหทางวทยาศาสตร คอ การคดจำแนก รวบรวมเปนหมวดหม และจบประเดนตางๆ เชอมโยงความสมพนธ ดงนน การคดเชงวเคราะหเปนทกษะการคดทสามารถพฒนาใหเกดกบผเรยน 4.2 การคดสงเคราะห หมายถง ความสามารถในการคดทดงองคประกอบตางๆ มาหลอมรวมกนภายใตโครงรางใหมอยางเหมาะสม เพอใหเกดสงใหมทมลกษณะเฉพาะแตกตางไปจากเดม การคดสงเคราะหครอบคลมถงการคนควา รวบรวมขอมลทเก ยวของกบเร องทจะคดซงมมากหรอกระจายกนอยมาหลอมรวมกน คนทคดสงเคราะหไดเรวกวายอมไดเปรยบกวาคนทสงเคราะหไมได ซงจะทำใหเขาใจและเหนภาพรวมของสงนนไดมากกวา การคดสงเคราะหแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 4.2.1 การคดสงเคราะหเพอสรางสงใหม เชน ประดษฐสงของเครองใช อปกรณตางๆ ตามตองการ 5.2.2 การคดสงเคราะหเพอสรางแนวคดใหม เปนการพฒนาและคดคนแนวคดใหม ถาเราสามารถคดสงเคราะหไดด จะทำใหพฒนาความคดหรอสงใหมๆ ทเปนประโยชนตอสงคม 4.3 การคดสรางสรรค หมายถง ความคดใหมๆ แนวทางใหมๆ ทศนคตใหมๆ ความเขาใจและการมองปญหาในรปแบบใหม ผลลพธของความคดสรางสรรคทชดเจน คอ ดนตร การแสดง วรรณกรรม ละคร สงประดษฐ นวตกรรมทางเทคนค แตบางครงความคดสรางสรรคกมองไมเหนชดเจน เชน การตงคำถามบางอยางทชวยขยายกรอบของแนวคดซงใหคำตอบบางอยาง หรอการมองโลกหรอปญหาในแนวนอกกรอบ ความคดสรางสรรค คอ ความคดเชอมโยงทพยายามหาทางออกหลายๆ ทาง ใชความคดทหลากหลาย แสวงหาความเปนไปไดใหมๆ และนอกกรอบ คดสรรคหาทางเลอกใหมๆ และพยายามปรบปรงใหดขนเรอยๆ ซงมวธการอย ๖ ขนตอน คอ 4.3.1 แสวงหาขอบกพรอง (Mess Finding) 4.3.2 รวบรวมขอมล (Data Finding) 4.3.3 มองปญหาทกดาน (Problem Finding) 4.3.4 แสวงหาความคดทหลากหลาย (Idea Finding) 4.3.5 หาคำตอบทรอบดาน (Solution Finding) 4.3.6 หาขอสรปทเหมาะสม (Acceptance Finding) กระบวนการของความคดสรางสรรค อาจเกดขนโดยบงเอญหรอโดยความตงใจ ซงสามารถทำไดดวยการศกษา การอบรมฝกฝน การระดมสมอง (brain-storming) มากกวาครงหนงของการคนพบทยงใหญของโลก เกดจากการคนพบโดยบงเอญ (serenity) หรอการคนพบสงหนงซงใหม ในขณะทกำลงตองการคนพบสงอนมากกวา สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2562: 7 - 25) ไดนำเสนอรปแบบวธการจดกจกรรมการเรยนร ทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน ดงตอไปน 1. รปแบบการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน เปนวธการจดการเรยนรทพฒนามาจากแนวคดในการจดการเรยนการสอน

------------------------------------------------------- ๔๔ ----------------------------------------------------


ทเผยแพรในปลายศตวรรษท 20 ทเรยกวา การเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน หรอ “การเรยนรเชงรก” (Active Learning) ซงหมายถง รปแบบการเรยนการสอนทมงเนนสงเสรมใหผเรยน มสวนรวมในการเรยนร และบทบาทในการเรยนรของผเรยน "ใชกจกรรมเปนฐาน" หมายถง นำกจกรรมเปนทตงเพอทจะฝกหรอพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนรใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทกำหนด 1.1 ลกษณะสำคญของการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน 1.1.1 สงเสรมใหผเรยนมความตนตวและกระตอรอรนดานการรคด 1.1.2 กระต นใหเกดการเรยนร จากตวผ เรยนเอง มากกวาการฟงผ สอนในหองเรยน และการทองจำ 1.1.3 พฒนาทกษะการเรยนรของผเรยน ใหสามารถเรยนรไดดวยตวเอง ทำใหเกดการเรยนรอยางตอเนองนอกหองเรยนดวย 1.1.4 ไดผลลพธในการถายทอดความรใกลเคยงกบการเรยนรรปแบบอน แตไดผลดกวาในการพฒนาทกษะดานการคด และการเขยนของผเรยน 1.1.5 ผเรยนมความพงพอใจกบการเรยนรแบบนมากกวารปแบบทผเรยนเปนฝายรบความร ซงเปนการเรยนรแบบตงรบ (Passive Learning) 1.1.6 มงเนนความรบผดชอบของผเรยนในการเรยนรโดยผานการอาน เขยน คด อภปราย และเขารวมในการแกปญหา และยงสมพนธกบการเรยนรตามลำดบขนการเรยนรของบลม ทงในดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย 1.2 หลกการจดการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน 1.2.1 ใหความสนใจทตวผเรยน 1.2.2 เรยนรผานกจกรรมการปฏบตทนาสนใจ 1.2.3 ครผสอนเปนเพยงผอำนวยความสะดวก 1.2.4 ใชประสาทสมผสทง 5 ในการเรยน 1.2.5 ไมมการสอบ แตประเมนผลจากพฤตกรรม ความเขาใจ และผลงาน 1.2.6 เพอนในชนเรยนชวยสงเสรมการเรยน 1.2.7 มการจดสภาพแวดลอม และบรรยากาศทเอ อตอการพฒนาความคด และเสรมสรางความมนใจในตนเอง 1.3 ประเภทของกจกรรมในการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน กจกรรมการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน มหลากหลายกจกรรม การเลอกใชขนอยกบความเหมาะสม สอดคลองกบวตถประสงคของการจดกจกรรมนนๆ วามงใหผเรยนไดเรยนรหรอพฒนาในเรองใด สามารถจำแนกออกเปน 3 ประเภทหลก คอ 1.3.1 กจกรรมเชงสำรวจ เสาะหา คนควา (Exploratory) ซงเกยวของกบการรวบรวม สงสมความร ความคดรวบยอด และทกษะ 1.3.2 กจกรรมเชงสรางสรรค (Constructive) ซงเกยวของกบการรวบรวม สงสมประสบการณ โดยผานการปฏบต หรอการทำงานทรเรมสรางสรรค 1.3.3 กจกรรมเชงการแสดงออก (Expressional) ไดแก กจกรรมทเกยวกบการนำเสนอ การเสนอผลงาน

------------------------------------------------------- ๔๕ ----------------------------------------------------


กจกรรมการเรยนรทนยมใชจดการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน 1) การอภปรายในชนเรยน (class discussion) ทใชไดทงในหองเรยนปกต และการอภปรายออนไลน 2) การอภปรายกลมยอย (Small Group Discussion) 3) กจกรรม “คด-จบค-แลกเปลยน” (think-pair-share) 4) เซลการเรยนร (Learning Cell) 5) การฝกเขยนขอความสนๆ (One-minute Paper) 6) การโตวาท (Debate) 7) การแสดงบทบาทสมมต (Role Play) 8) การเรยนรโดยใชสถานการณ (Situational Learning) 9) การเร ยนแบบกล มร วมแรงร วมใจ (Collaborative learning group) 10) ปฏกรยาจากการชมวดทศน (Reaction to a video) 11) เกมในชนเรยน (Game) 12) แกลเลอร วอลค (Gallery Walk) 13) การเรยนรโดยการสอน (Learning by Teaching) ฯลฯ 2. รปแบบการเรยนรเชงประสบการณ(Experiential Learning) การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) หรอการเรยนรผานประสบการณเชงประจกษ เปนการเรยนรท สงเสรมใหผ เรยนเกดการเรยนร จากกจกรรมหรอการปฏบตซ งเปนประสบการณท เป นรปธรรม เพ อนำไปส ความร ความเขาใจเชงนามธรรมโดยผานการสะทอนประสบการณ การคดวเคราะห การสรปเปนหลกการ ความคดรวบยอด และการนำความรไปประยกตใชในสถานการณจรง 2.1 ลกษณะสำคญของการเรยนรเชงประสบการณ 2.1.1 เปนการเรยนรทผานประสบการณเชงประจกษจากกจกรรม หรอการปฏบตของผเรยน 2.1.2 ทำใหเกดการเรยนรใหมๆ ททาทายอยางตอเนอง และเปนการเรยนรทเกดจากบทบาทการมสวนรวมของผเรยน 2.1.3 มปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกนเอง และระหวางผเรยนกบผสอน 2.1.4 ปฏสมพนธทมทำใหเกดการขยายตวของเครอขายความรททกคนมอยออกไปอยางกวางขวาง 2.1.5 อาศยกจกรรมการสอสารทกรปแบบ เชน การพด การเขยน การวาดรป การแสดงบทบาทสมมต การนำเสนอดวยสอตางๆ ซงเอออำนวยใหเกดการแลกเปลยน การวเคราะห และสงเคราะหการเรยนร

------------------------------------------------------- ๔๖ ----------------------------------------------------


แผนภาพท 11 วงจรการเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning Cycles) 2.2 วงจรการเรยนรเชงประสบการณ วงจรการเร ยนร เช งประสบการณ ประกอบดวยองคประกอบท สำคญ 4 องคประกอบ คอ ประสบการณรปธรรม การสะทอนประสบการณจากกจกรรมและอภปราย การสรปความคดรวบยอด หลกการ องคความร การทดลอง/ประยกตใชความร ซงการเรยนรทมประสทธภาพ ควรมครบทง 4 องคประกอบ แมบางคนจะชอบ/ถนด หรอมบางองคประกอบมากกวา เชน ไมชอบหรอไมกลาแสดงความคดเหน หรอไมนำประสบการณจากการปฏบตมารวมอภปราย ผเรยนจะขาดการมทกษะในองคประกอบอน ฉะนน ผเรยนควรไดรบการกระตนสงเสรมใหมทกษะการเรยนรครบทกดาน และควรมพฒนาการการเรยนรใหครบทงวงจร หรอทง 4 องคประกอบ ดงน 2.2.1 ประสบการณรปธรรม (Concrete Experience) เปนขนตอนแรกของการเรยนร ทผเรยนจะไดรบประสบการณจากการลงมอปฏบตกจกรรมทผสอนกำหนดไว การเรยนรทแทจรงจะเรมขนเมอไดลงมอปฏบต กจกรรมอาจเปนการทดลอง การอาน การดวดทศน การฟงเรองราว การพดคยสนทนา การทำงานกลม เกม บทบาทสมมต สถานการณจำลอง และการนำเสนอผลการปฏบต เงอนไขสำคญ คอ ผเรยนมบทบาทหลกในการทำกจกรรม (Do, Act) 2.2.2 การสะทอนประสบการณจากกจกรรม และอภปราย (Reflective Observation and Discussion) หรอ Reflect เปนขนทผเรยนจะมการสะทอนคด แสดงความคดเหนและความรสกของตนเองจากประสบการณในการปฏบตกจกรรม และแลกเปลยนกบสมาชกในกลม (Discussion) ผเรยนจะไดเรยนรถงความคด ความรสกของคนอนทแตกตางหลากหลาย ซงจะชวยใหเกดการเรยนรทกวางขวางขน และผลของการสะทอนความคดเหน หรอการอภปรายแลกเปลยน หรอการยอนกลบ จะทำใหไดแนวคดหรอขอสรปทมนำหนกมากยงขน นอกจากนผเรยนจะรสกวาตวเองไดมสวนรวมในฐานะสมาชกคนหนง มคนฟงเรองราวของตนเอง และไดมโอกาสรบรเรองของคนอน ทำใหสมพนธภาพในกลมผเรยนเปนไปดวยด

------------------------------------------------------- ๔๗ ----------------------------------------------------


2.2.3 การสร ปความค ดรวบยอด หล กการ องค ความร ( Abstract Conceptualization) เปนขนทผเรยนรวมกนสรปขอมล ความคดเหน จบหลกขององคความรทไดจากการสะทอนความคดเหน และอภปรายในขนท 2 ในขนนครอาจใชคำถามกระตนผเรยนใหชวยกนสรปขอคดเหน กรณทกจกรรมนนเปนเรองของขอมลความรใหม ครอาจเสรมขอมล ขอเทจจรงในประเดนนนๆ เพมเตม (Adding) โดยการอธบาย บอกกลาว การใหอานเอกสาร การดวดทศน ฯลฯ เพอเตมเตมประสบการณใหม ใหผเรยนสามารถสรปเปนหลกการ ความคดรวบยอด หรอองคความรใหมได อาจใหผเรยนสรปโดยการเขยนบนทกสรปผลการเรยนร การเขยนแผนภาพมโนทศน (Mind Mapping) การเสนอแผนภาพ แผนภมโดยใช Graphic Organizers การสรปเปนกรอบงาน (Framework) ตวแบบ หรอแบบจำลองความคด (Model) 2.2.4 การทดลอง/ประยกตใชความร (Active Experimentation/ application) ในขนนผเรยนจะตองนำความคดรวบยอด องคความร หรอขอสรปทไดจากขนตอนท 3 ไปทดลอง ประยกตใช กจกรรมการเรยนการสอนสวนมากมกจะขาดองคประกอบการทดลอง/ประยกตใชแนวคด ซงถอวาเปนขนตอนสำคญทผสอนจะไดเปดโอกาสใหผเรยนไดรจกการประยกตใชความร และนำไปใชไดจรง กจกรรมทเกยวกบการประยกตใชความร เชน การทำโครงงาน การจดกจกรรมเผยแพรขอมลความร การจดกจกรรมรณรงค (Campaign) ในการจดกจกรรมการเรยนรเชงประสบการณ จำเปนตองจดกจกรรมใหครบวงจรทง 4 องคประกอบ เพราะองคประกอบทง 4 มความสมพนธเกยวของอยางลนไหล ตอเนอง สงผลถงกน การเรยนรเชงประสบการณใหไดผลดนน ควรจะฝกผเรยนใหมทกษะตอไปน คอ 1) ผเรยนตองมความมงมนทจะมสวนรวมกบการเรยน ไมใชตงใจจะมาเปนผรบ “ปอน” ความรอยางเดยว 2) ผ เร ยนตองไดร บการฝกเร องกระบวนการสะทอนคด (Reflection) มาพอสมควร 3) ผ เ ร ย น ค ว ร ไ ด ฝ ก ก ร ะ บ ว น ก า ร ค ด ว เ ค ร า ะ ห analytical เ เ ล ะ conceptualization skill มากอน โดยเฉพาะหากเปนการเรยนรเชงเทคนคทมความซบซอน เชน การเรยนวชาเเพทย จำเปนทระบบการศกษาจะตองมชวงเวลาทฝกฝนนกเรยนใหมทกษะนมาตงเเตเรมแรก 4) ผ เรยนควรไดรบการฝก decision making เเละ problem solving skills เพอจะไดเปนกลไกสำคญในการสรป เเละเลอกใชองคความรทไดใหมนในอนาคต สรป การเรยนรเชงประสบการณหรอ Experiential Learning Model (ELM) เปนวงจรการเรยนรทม 4 ขนตอน เรมตนตงเเตการใหผเรยนฝกปฏบต ใหไดฝกการสะทอนคด ใหฝกมการสรปหลกการเหตผลจนเกดเปนความรใหมของตน เเละขนตอนสดทายคอ การฝกการนำเอาความรใหมไปลองปฏบตอกครง การทใหผเรยนไดฝกฝนกระบวนการตางๆ เหลานบอยขน เเละมความชำนาญขน จะเปนประโยชนในการเรยนรของผเรยนตอไปในอนาคต 3. รปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนตงสมมตฐาน สาเหตและกลไกของการเกดปญหานน รวมถงการคนควาความรพนฐานทเกยวของกบปญหา เพอนำไปสการแกปญหาตอไป โดยผเรยนอาจไมมความรใน

------------------------------------------------------- ๔๘ ----------------------------------------------------


เรองนนๆ มากอน แตอาจใชความรทผเรยนมอยเดมหรอเคยเรยนมา นอกจากนยงมงใหผเรยนใฝหาความรเพอแกไขปญหา ไดคดเปน ทำเปน มการตดสนใจทด และสามารถเรยนรการทำงานเปนทม โดยเนนใหผเรยนไดเกดการเรยนรดวยตนเอง และสามารถนำทกษะจากการเรยนมาชวยแกปญหาในชวต การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนรจากประสบการณ โดยเรมจากการไดประสบการณตรงจากโจทยปญหา ผานกระบวนการคดและการสะทอนกลบ ไปสความรและความคดรวบยอด อนจะนำไปใชในสถานการณใหมตอไป การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยงเปนการตอบสนองตอแนวคด constructivism โดยใหผเรยนวเคราะหหรอตงคำถามจากโจทยปญหา ผานกระบวนการคดและสะทอนกลบ เนนปฏสมพนธระหวางผเรยนในกลม เนนการเรยนรทมสวนรวม นำไปสการคนควาหาคำตอบหรอสรางความรใหม บนฐานความรเดมทผเรยนมมากอนหนาน นอกจากน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยงเปนการสรางเงอนไขสำคญทสงเสรมการเรยนรกลาวคอ (1) การเรยนรสงใหมจะไดผลดขน ถาไดมการเชอมโยงหรอกระตนความรเดมทผเรยนมอย (2) การเรยนรเนอหาทใกลเคยงสถานการณจรงหรอมประสบการณตรงจากโจทยปญหาจะทำใหผเรยนเรยนรไดดขน (3) เนองจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนกลมยอย การไดแสดงออก แสดงความคดเหนหรออภปรายถกเถยงกนจะทำใหผเรยนเขาใจและเรยนรสงนนไดดขน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนรปแบบการเรยนรทเกดขนจากแนวคดตามทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivism) โดยใหผเรยนสรางความรใหม จากการใชปญหาทเกดขนจรงในโลก เปนบรบทของการเรยนร เพอใหผ เรยนเกดทกษะในการคดวเคราะหและคดแกปญหา รวมทงไดความรตามศาสตรในสาขาวชาทตนศกษาไปพรอมกนดวย การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการทำงานทตองอาศยความเขาใจและการแกไขปญหาเปนหลก 3.1 สงสำคญในการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน สงสำคญในการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน คอ ปญหา เพราะปญหาทดจะเปนสงกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝแสวงหาความรในการเลอกศกษาปญหาทมประสทธภาพ ผสอนจะตองคำนงถงพนฐานความรความสามารถของผเรยน ประสบการณความสนใจและภมหลงของผเรยน เพราะคนเรามแนวโนมทจะสนใจเรองใกลตวมากกวาเร องไกลตว สนใจสงทมความหมายและความสำคญตอตนเองและเปนเรองทตนเองสนใจใครร ดงนน การกำหนดปญหาจงตองคำนงถงตวผเรยนเปนหลกรวมถงสภาพแวดลอม และแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยนทเอออ ำนวยตอการแสวงหาความรของผเรยนดวยการจดการเรยนรในรปแบบนจะเนนการสงเสรมใหผเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง เผชญหนากบปญหาดวยตนเองเพอใหผเรยนไดฝกทกษะในการคดหลายรปแบบ เชน การคดวจารณญาณ คดวเคราะห คดสงเคราะห คดสรางสรรค เปนตน 3.2 วตถประสงคหรอผลลพธทคาดหวงจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน วตถประสงคหรอผลลพธทคาดหวงจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ไดแก 3.2.1 ไดความรทสอดคลองกบบรบทจรงและสามารถนำไปใชได 3.2.2 พฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ การใหเหตผลและนำไปสการแกปญหา 3.2.3 ผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตวเองอยางตอเนอง 3.2.4 ผเรยนสามารถทำงานและสอสารกบผอนไดอยางมประสทธภาพ

------------------------------------------------------- ๔๙ ----------------------------------------------------


3.2.5 สรางแรงจงใจในการเรยนรใหแกผเรยน 3.2.6 ความคงอย (retention) ของความรจะนานขน 3.3 ลกษณะสำคญของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 3.3.1 ใชปญหาทสอดคลองกบสถานการณจรงเปนตวกระตนการแกปญหาและเปนจดเรมตนในการแสวงหาความร ปญหาทเหมาะสมกบการนำมาจดกจกรรมควรมลกษณะ ดงน 1) เปนเรองจรงเกยวของกบชวตประจำวนทเกดขนในชวตจรงและเกดจากประสบการณของผเรยนหรอผเรยนอาจมโอกาสเผชญกบปญหานน 2) ทาทาย กระต นความสนใจ อาจต นเตนบาง เปนปญหาทย งไมมคำตอบชดเจนตายตว เปนปญหาทมความซบซอน คลมเครอ หรอผเรยนเกดความสบสน 3) เปนปญหาทพบบอย มความสำคญ มขอมลประกอบเพยงพอสำหรบการคนควา ไดฝกทกษะการตดสนใจโดยขอเทจจรง ขอมลขาวสาร ตรรกะ เหตผล และตงสมมตฐาน 4) เชอมโยงความรเดมกบขอมลใหม สอดคลองกบเนอหา/แนวคดของหลกสตร มการสรางความรใหม บรณาการระหวางบทเรยน นำไปประยกตใชได 5) ปญหาซบซอนทกอใหเกดการทำงานกลมรวมกน มการแบงงานกนทำโดยเชอมโยงกนไมแยกสวน เหมาะสมกบเวลา เกดแรงจงใจในการแสวงหาความรใหม 6) ชกจงใหเกดการอภปรายไดกวางขวาง ปญหาทเปนประเดนขดแย ง ขอถกเถยงในสงคมทยงไมมขอยต เปนปลายเปด ไมมคำตอบทชดเจน มหลายทางเลอก/หลายคำตอบ สมพนธกบสงทเคยเรยนรมาแลว มขอพจารณาทแตกตาง แสดงความคดเหนไดหลากหลาย 7) ปญหาทสรางความเดอดรอน เสยหาย เกดโทษภยเปนสงทไมดหากใชขอมลโดยลำพงคนเดยวอาจทำใหตอบปญหาผดพลาด 8) ปญหาท มการยอมรบวาจรง ถกตอง แตผ เร ยนไมเช อจรง ไมสอดคลองกบความคดของผเรยน 9) ปญหาทอาจมคำตอบหรอแนวทางในการแสวงหาคำตอบไดหลายทาง ครอบคลมการเรยนรทกวางขวางหลากหลายเนอหา 10) ปญหาทมความยากความงายเหมาะสมกบพนฐานของผเรยน 11) ปญหาทไมสามารถหาคำตอบไดทนท ตองการการสำรวจ คนควาและการรวบรวมขอมลหรอทดลองดกอน ไมสามารถทจะคาดเดาหรอทำนายไดงายๆ วาตองใชความรอะไร 12) ปญหาทสงเสรมความรดานเนอหาทกษะ สอดคลองกบหลกสตรการศกษา 13) ใชสอหลากหลายรปแบบในการระบปญหา เชน ขอความบรรยาย รปภาพ วดทศนสนๆ ขอมลจากผลการทดลองในหองปฏบตการ ขาว บทความจากหนงสอพมพ วารสาร สงพมพ 3.3.2 บรณาการเนอหาความรในสาขาตางๆ ทเกยวของกบปญหานน 3.3.3 เนนกระบวนการคดอยางมเหตผลและเปนระบบ

------------------------------------------------------- ๕๐ ----------------------------------------------------


3.3.4 เรยนเปนกลมยอย โดยมครหรอผสอนเปนผสนบสนนและกระตนใหผเรยนรวมกนสรางบรรยากาศทสงเสรมการเรยนรใหเกดขนในกลม 3.3.5 ผ เรยนมบทบาทสำคญในการเรยนร และเรยนโดยการกำกบตนเอง (Self-directed learning) กลาวคอ 1) สามารถประเมนตนเองและบงชความตองการได 2) จดระบบประเดนการเรยนรไดอยางเทยงตรง 3) รจกเลอกและใชแหลงเรยนรทเหมาะสม 4) เล อกก จกรรมการศ กษาค นคว า แก ป ญหาท ตรงประเด น มประสทธภาพ 5) บงชขอมลทไมเกยวของได และคดแยกออกไดอยางรวดเรว 6) ประยกตใชความรใหมเชงวเคราะหได 7) รจกขนตอนการประเมน 3.4 กระบวนการจดกจกรรมการรเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ขนท 1 กำหนดปญหา จดสถานการณตางๆ กระตนใหผ เรยนเกดความสนใจ และมองเหนปญหา สามารถกำหนดสงทเปนปญหาทผเรยนอยากร อยากเรยน เกดความสนใจทจะคนหาคำตอบ 1) จดกลมผเรยนใหมขนาดเลก (ประมาณ 3-5 /8-10 คน) 2) ใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร โดยลกษณะของปญหาทนำมาใช ควรมลกษณะคลมเครอไมชดเจน มวธแกไขปญหาไดอยางหลากหลาย อาจมคำตอบไดหลายคำตอบ โดยคำนงถงการเชอมโยงความรใหมเขากบความรเดม ความซบซอนของปญหาจากงายไปสยาก ระดบและประสบการณผเรยน เวลาทกำหนดใหผเรยนใชดำเนนการ และแหลงคนควาขอมล ขนท 2 ทำความเขาใจกบปญหา ปญหาทตองการเรยนร ตองสามารถอธบายสงตางๆ ทเกยวของกบปญหาได 3) ผเรยนทำความเขาใจหรอทำความกระจางในคำศพททอยในโจทยปญหานน เพอใหเขาใจตรงกน 4) ผเรยนจบประเดนขอมลทสำคญหรอระบปญหาในโจทย วเคราะหหาขอมลทเปนขอเทจจรง ความจรงทปรากฏในโจทย แยกแยะขอมลระหวางขอเทจจรงกบขอคดเหน จบประเดนปญหาออกเปนประเดนยอย 5) ผ เรยนระดมสมองเพ อวเคราะหปญหา อภปราย แตละประเดนปญหาวาเปนอยางไร เกดขนไดอยางไร ความเปนมาอยางไร โดยอาศยพนความรเดมเทาทผเรยนมอย 6) ผเรยนรวมกนตงสมมตฐานเพอหาคำตอบปญหาประเดนตางๆ พรอมจดลำดบความสำคญของสมมตฐานทเปนไปไดอยางมเหตผล 7) จากสมมตฐานทตงขน ผเรยนจะประเมนวามความรเรองอะไรบาง มเรองอะไรทยงไมรหรอขาดความร และความรอะไรจำเปนทจะตองใชเพอพสจนสมมตฐาน ซงเชอมโยงกบโจทยปญหาทได ขนตอนนกลมจะกำหนดประเดนการเรยนร หรอวตถประสงคการเรยนร เพอจะไปคนควาหาขอมลตอไป

------------------------------------------------------- ๕๑ ----------------------------------------------------


ขนท 3 ดำเนนการศกษาคนควา ผเรยนศกษาคนควาดวยตนเองดวยวธ การหลากหลาย 8) ผเรยนคนควาหาขอมลและศกษาเพมเตมจากทรพยากรการเรยนรตางๆ เชน หนงสอ ตำรา วารสาร สอการเรยนการสอนตางๆ การศกษาในหองปฏบตการ คอมพวเตอรชวยสอน อนเทอรเนต หรอปรกษาผรในเนอหาเฉพาะ เปนตน พรอมทงประเมนความถกตองโดย - ประเมนแหลงขอมล ความถกตอง เชอถอไดของขอมล - เลอกนำความรทเกยวของมาเชอมโยงวาตรงประเดนเพยงพอทจะแกปญหาอยางไร - หาประเดนความรเพมเตม ถาจำเปน - สรป เตรยมสอ เลอกวธนำเสนอผลงาน ขนท 4 สงเคราะหความร ผ เรยนนำความรท ไดคนความาแลกเปลยนเรยนรรวมกน 9) ผ เร ยนนำขอมลหรอความร ท ได มาสงเคราะห อธบาย พสจนสมมตฐานและประยกตใหเหมาะสมกบโจทยปญหา พรอมสรปเปนแนวคดหรอหลกการทวไปโดย - นำเสนอผลงานกลมดวยสอหลากหลาย - สะทอนความคด ใหขอมลยอนกลบ อภปราย ทำความเขาใจ แลกเปลยนความคดเหนระหวางกลม ถงกระบวนการเรยนร การแกปญหา การเชอมโยง การสราง องคความรใหม - สรปภาพรวมเปนความรทวไป ขนท 5 สรปและประเมนคาหาคำตอบ 10) ผเรยนแตละกลม สรปผลงานของกลมตนเอง และประเมนผลงานวาขอมลทศกษาคนความความเหมาะสมหรอไมเพยงใด โดยพยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ทกกลมชวยกนสรปองคความร ในภาพรวมของปญหาอกครง 11) ประเมนผลจากสภาพจรง โดยดจากความสามารถในการปฏบต 3.5 บทบาทของครในการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 3.5.1 ทำหนาทเปนผอำนวยความสะดวก หรอผใหคำปรกษาแนะนำ 3.5.2 เปนผกระตนใหเกดการเรยนร มไดเปนผถายทอดความรใหแกผเรยนโดยตรง 3.5.3 ใชทกษะการตงคำถามทเหมาะสม 3.5.4 กระตนและสงเสรมกระบวนการกลม ใหกลมดำเนนการตามขนตอนของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 3.5.5 สนบสนนการเรยนรของผเรยนและเนนใหผเรยนตระหนกวาการเรยนรเปนความรบผดชอบของผเรยน 3.5.6 กระตนใหผ เรยนเอาความรเดมทมอยมาใชอภปรายหรอแสดงความคดเหน

------------------------------------------------------- ๕๒ ----------------------------------------------------


3.5.7 สนบสนนใหกล มสามารถต งประเดนหรอวตถประสงคการเรยนร/แกปญหาไดสอดคลองกบวตถประสงคของกจกรรมทครกำหนด 3.5.8 หลกเลยงการแสดงความคดเหนหรอตดสนวาถกหรอผด 3.5.9 สงเสรมใหผเรยนประเมนการเรยนรของตนเอง รวมทงเปนผประเมนทกษะของผเรยนและกลม พรอมการใหขอมลยอนกลบ

แผนภาพท 12 ขนตอนการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน

------------------------------------------------------- ๕๓ ----------------------------------------------------


4. รปแบบการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) หมายถง การเรยนรทจดประสบการณในการปฏบตงานใหแกผเรยนเหมอนกบการทำงานในชวตจรงอยางมระบบ เพอเปดโอกาสใหผ เรยนไดมประสบการณตรง ไดเรยนรวธการแกปญหา วธการหาความรความจรงอยางมเหตผล ไดทำการทดลอง ไดพสจนสงตางๆ ดวยตนเอง รจกการวางแผนการทำงาน ฝกการเปนผนำผตาม ตลอดจนไดพฒนากระบวนการคด โดยเฉพาะการคดขนสง และการประเมนตนเอง โดยมครเปนผกระตนเพอนำความสนใจทเกดจากตวผเรยนมาใชในการทำกจกรรมคนควาหาความรดวยตวเอง นำไปสการเพมความรทไดจากการลงมอปฏบต การฟง และการสงเกตจากผร โดยผเรยนมการเรยนรผานกระบวนการทำงานเปนกลมทจะนำมาสการสรปความรใหม มการเขยนกระบวนการจดทำโครงงานและไดผลการจดกจกรรมเปนผลงานแบบรปธรรม นอกจากนการจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน ยงเนนการเรยนรทใหผเรยนไดรบประสบการณชวตขณะทเรยน ไดพฒนาทกษะตางๆ ซ งสอดคลองกบหลกพฒนาการตามลำดบขนความรความคดของบลมทง 6 ขน คอ ความรความจำ ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะห การสงเคราะห การประเมนคาและการคดสรางสรรค การจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน ถอไดวาเปน การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ เนองจากผเรยนไดลงมอปฏบตเพอฝกทกษะตางๆ ดวยตนเองทกขนตอน โดยมครเปนผใหการสงเสรมสนบสนน 4.1 ลกษณะสำคดญของการจดการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน 4.1.1 ยดหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ ทเปดโอกาสใหผเรยนไดทำงานตามระดบทกษะทตนเองมอย 4.1.2 เปนรปแบบหนงของการจดกจกรรมการเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน (Active Learning) 4.1.3 เปนเรองทผเรยนสนใจและรสกสบายใจทจะทำ 4.1.4 ผเรยนไดรบสทธในการเลอกวาจะตงคำถามอะไร และตองการผลผลตอะไรจากการทำโครงงาน 4.1.5 ครทำหนาทเปนผสนบสนนอปกรณและจดประสบการณใหแกผ เรยน สนบสนนการแกไขปญหาและสรางแรงจงใจใหแกผเรยน 4.1.6 ผเรยนกำาหนดการเรยนรของตนเอง 4.1.7 เชอมโยงกบชวตจรง สงแวดลอมจรง 4.1.8 มฐานจากการวจย ศกษา คนควา หรอองคความรทเคยม 4.1.9 ใชแหลงขอมลหลายแหลง 4.1.10 ฝงตรงดวยความรและทกษะตางๆ 4.1.11 สามารถใชเวลามากพอเพยงในการสรางผลงาน 4.1.12 มผลผลต 4.2 ประเภทของโครงงาน โครงงานทเก ยวของกบการจดการเรยนร ของผ เร ยน อาจจำแนกไดเปน 2 ประเภทหลกๆ คอ โครงงานทแบงตามระดบการใหคำปรกษาของคร และโครงงานทแบงตามลกษณะกจกรรม ดงน

------------------------------------------------------- ๕๔ ----------------------------------------------------


4.2.1 โครงงานทแบงตามระดบการใหคำปรกษาของครหรอระดบการมบทบาทของผเรยน 1) โครงงานประเภทครนำทาง (Guided Project)

แผนภาพท 13 โครงงานประเภทครนำทาง (Guided Project)

------------------------------------------------------- ๕๕ ----------------------------------------------------


2) โครงงานประเภทครลดการนำทาง - เพมบทบาทผเรยน (Less – guided Project)

แผนภาพท 14 โครงงานประเภทครลดการนำทาง - เพมบทบาทผเรยน (Less – guided Project)

------------------------------------------------------- ๕๖ ----------------------------------------------------


3) โครงงานประเภทผ เร ยนนำเอง ครไมต องนำทาง (Unguided Project)

แผนภาพท 15 โครงงานประเภทผเรยนนำเอง ครไมตองนำทาง (Unguided Project) 4.2.2 โครงงานทแบงตามลกษณะกจกรรม 1) โครงงานเชงสำรวจ (Survey Project) ลกษณะกจกรรมคอ ผเรยนสำรวจและรวบรวมขอมลแลวนำขอมลเหลานนมาจำแนกเปนหมวดหม และนำเสนอในรปแบบตางๆ เพอใหเหนลกษณะหรอความสมพนธในเรองทตองการศกษาไดชดเจนยงขน 2) โครงงานเชงการทดลอง (Experiential Project) ขนตอนการดำเนนงานของโครงงานประเภทนจะประกอบดวย การกำหนดปญหา การกำหนดจดประสงค การตงสมมตฐาน การออกแบบการทดลอง การดำเนนการทดลอง การรวบรวมขอมล การตความหมายขอมล และการสรป 3) โครงงานเชงพฒนาสรางสงประดษฐแบบจำลอง (Development Project) เปนโครงงานเกยวกบการประยกตองคความร ทฤษฎ หรอหลกการทางวทยาศาสตรหรอ

------------------------------------------------------- ๕๗ ----------------------------------------------------


ศาสตรดานอนๆ มาพฒนา สรางสงประดษฐ เครองมอ เครองใช อปกรณ แบบจำลอง เพอประโยชนใชสอยตางๆ ซงอาจจะเปนสงประดษฐใหม หรอปรบปรงเปลยนแปลงของเดมทมอยแลวใหมประสทธภาพสงขนกไดอาจจะเปนดานสงคม หรอดานวทยาศาสตร หรอการสรางแบบจำลองเพออธบายแนวคดตางๆ 4) โครงงานเชงแนวคดทฤษฎ (Theoretical Project) เปนโครงงานนำเสนอทฤษฎ หลกการ หรอแนวคดใหมๆ ซงอาจจะอยในรปของสตรสมการหรอคำอธบายกได โดยผเสนอไดตงกตกาหรอขอตกลงขนมาเอง แลวนาเสนอทฤษฎ หลกการ หรอแนวคด หรอจนตนาการของตนเองตามกตกาหรอขอตกลงนน หรออาจจะใชกตกาหรอขอตกลงเดมมาอธบายกได ผลการอธบายอาจจะใหมยงไมมใครคดมากอน หรออาจจะขดแยงกบทฤษฎเดม หรออาจจะเปนการขยายทฤษฎหรอแนวคดเดม กได การทำโครงงานประเภทนตองมการศกษาคนควาพนฐานความรในเรองนนๆ อยางกวางขวาง 5) โครงงานดานบรการสงคมและสงเสรมความเปนธรรมในสงคม (Community Service and Social Justice Project) เปนโครงงานทมงใหผเรยนศกษาคนควาประเดนทเปนปญหา ความตองการในชมชนทองถนและดำเนนกจกรรมเพอการใหบรการทางสงคม หรอรวมกบชมชน องคกรอนๆ ในการแกปญหาหรอพฒนาในเรองนนๆ 6) โครงงานดานศลปะและการแสดง (Art and Performance Project) เปนโครงงานทมงสงเสรมใหผเรยนศกษา คนควา นำความรทไดจากการเรยนตามหลกสตร โดยเฉพาะอยางยงดานภาษาและสงคม มาตอยอด สรางผลงานดานศลปะและการแสดง เชน งานศลปกรรม ประตมากรรม หนงสอการตน การแตงเพลง ดนตร แสดงคอนเสรต การแสดงละคร การสรางภาพยนตรสน 7) โครงงานเชงบรณาการการเรยนร เปนโครงงานทมงสงเสรมใหผเรยนบรณาการเชอมโยงความรจากตางสาระการเรยนรตงแตสองสาขาวชาขนไป มาดำเนนการแกปญหา หรอสรางประเดนการศกษาคนควา ท งในแงมตเชงประวตศาสตร ทกษะการประกอบอาชพขามสาขาวชา การแกปญหาสงแวดลอม สงคม ทตองนำความรตางสาขามาประยกตใช การคดคนสรางนวตกรรมจากการ บรณาการความร ฯลฯ 4.3 กระบวนการและขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน มกระบวนการและขนตอนแตกตางกนไปตามแตละทฤษฎ ในทน ขอนำเสนอแนวคดการจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนงาน ทเหมาะสมกบบรบทการจดการศกษาของไทย คอ แนวคดท 1 การจดการเรยนรแบบใชโครงงาน ของสำนกงานเลขาธการสภาการศกษาและกระทรวงศกษาธการ (2550) แนวคดท 2 การจดการเรยนรตามโมเดลจกรยานแหงการเรยนร แบบ PBL ของนายแพทยวจารณ พาณช (2555) และแนวคดท 3 การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐานทไดจากโครงการสรางชดความรเพอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท 21 ของเดกและเยาวชน: จากประสบการณความสำเรจของโรงเรยนไทย ของดษฎ โยเหลา และคณะ (2557) มรายละเอยด ดงน แนวคดท 1 การจดการเรยนร แบบโครงงาน ของสำนกงานเลขาธการสภาการศกษาและกระทรวงศกษาธการ ซงไดนำเสนอขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ไว 4 ขนตอน ดงน

------------------------------------------------------- ๕๘ ----------------------------------------------------


แผนภาพท 16 ขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานของสำนกงานเลขาธการสภาการศกษา และกระทรวงศกษาธการ

ขนตอนท 1 ขนนำเสนอ หมายถง ขนทผสอนใหผเรยนศกษาใบความร กำหนดสถานการณศกษา สถานการณเลนเกม ดรปภาพ หรอผสอนใชเทคนคการตงคำถามเกยวกบสาระการเรยนรทกำหนดในแผนการจดการเรยนรแตละแผน เชน สาระการเรยนรตามหลกส ตรและสาระการเรยนรทเปนขนตอนของโครงงานเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนร ขนตอนท 2 ขนวางแผน หมายถง ขนทผ เรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลม เพอใชเปนแนวทางในการปฏบต ขนตอนท 3 ขนปฏบต หมายถง ขนทผเรยนปฏบตกจกรรม เขยนสรปรายงานผลทเกดขนจากการวางแผนรวมกน ขนตอนท 4 ขนประเมนผล หมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการเรยนรทกำหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมผสอน ผเรยน และเพอนรวมกนประเมน แนวคดท 2 การจดการเรยนรตามรปแบบจกรยานแหงการเรยนรแบบ PBL ของวจารณ พาณช (2555 : 71-75) ซงแนวคดน มความเชอวา หากตองการใหการเรยนรมพลงและฝงในตวผเรยนได ตองเปนการเรยนรโดยการลงมอทำเปนโครงการ (Project) รวมมอกนทำเปนทม และทำกบปญหาทมอยในชวตจรง ซงสวนของวงลอม 5 สวน ประกอบดวย Define Plan Do Review และ Presentation ดงรป

แผนภาพท 17 โมเดลจกรยานแหงการเรยนรแบบ PBL

------------------------------------------------------- ๕๙ ----------------------------------------------------


1. Define คอ ขนตอนการระบปญหา ขอบขาย ประเดนทจะทำโครงงาน เปนการสรางความเขาใจระหวางสมาชกของทมงานรวมกบคร เกยวกบคำถาม ปญหา ประเดน ความทาทายของโครงงานคออะไร และเพอใหเกดการเรยนรอะไร 2. Plan คอ การวางแผนการทำโครงงาน ครกตองวางแผนในการทำหนาทโคช รวมทงเตรยมเครองอำนวยความสะดวกในการทำโครงงานของผเรยน เตรยมคำถามเพอกระตนใหคดถงประเดนสำคญบางประเดนทผเรยนอาจมองขาม โดยถอหลกวา ครตองไมเขาไปชวยเหลอจนทมงานขาดโอกาสคดเอง แกปญหาเอง ผเรยนทเปนทมงานกตองวางแผนงานของตน แบงหนาทกนรบผดชอบ การประชมพบปะระหวางทมงาน การแลกเปลยนขอคนพบแลกเปลยนคำถาม แลกเปลยนวธการ ยงทำความเขาใจรวมกนไวชดเจนเพยงใด งานในขนตอไป (Do) กจะสะดวกเลอนไหลดเพยงนน 3. Do คอ การลงมอทำ ผ เร ยนจะได เร ยนร ท กษะในการแกปญหา การประสานงาน การทำงานรวมกนเปนทม การจดการความขดแยง ทกษะในการทำงานภายใตทรพยากรจำกด ทกษะในการคนหาความร เพ มเตม ทกษะในการทำงานในสภาพททมงานมความแตกตางหลากหลาย ทกษะการทำงานในสภาพกดดน ทกษะการบนทกผลงาน ทกษะในการวเคราะหผล และแลกเปลยนขอวเคราะหกบเพอนรวมทม เปนตน ในขนตอน Do น ครจะไดมโอกาสสงเกต ทำความรจกและเขาใจผเรยนเปนรายคน และเรยนรหรอฝกทำหนาทเปนผดแล สนบสนน กำกบ และโคชดวย 4. Review คอ ผเรยนจะทบทวนการเรยนร วาโครงงานไดผลตามความมงหมายหรอไม รวมถงทบทวนวางานหรอกจกรรม หรอพฤตกรรมแตละขนตอนไดใหบทเรยนอะไรบาง ทงข นตอนทเปนความสำเรจและความลมเหลว เพอนำมาทำความเขาใจ และกำหนดวธทำงานใหมทถกตองเหมาะสม รวมทงเอาเหตการณระทกใจ หรอเหตการณทภาคภมใจ ประทบใจ มาแลกเปลยนเรยนร กน ข นตอนนเปนการเรยนร แบบทบทวนไตรตรอง (reflection) หรอ เรยกวา AAR (After Action Review) 5. Presentation ผเรยนนำเสนอโครงงานตอชนเรยน เปนขนตอนทใหการเรยนรทกษะอกชดหนงตอเนองกบขนตอน Review เปนขนตอนททำใหเกดการทบทวนขนตอนของงานและการเรยนรทเกดขนอยางเขมขน แลวเอามานำเสนอในรปแบบทเราใจ ใหอารมณและใหความร ทมงานอาจสรางนวตกรรมในการนำเสนอกได โดยอาจเขยนเปนรายงาน และนำเสนอเปนการรายงานหนาชน มสอประกอบ หรอจดทำวดทศนหรอนำเสนอเปนละคร เปนตน แนวคดท 3 การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน ทไดจากโครงการสรางชดความรเพอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท21 ของเดกและเยาวชน: จากประสบการณความสำเรจของโรงเรยนไทย ของดษฎโยเหลา และคณะ (2557) ม6 ขนตอน ดงน

------------------------------------------------------- ๖๐ ----------------------------------------------------


แผนภาพท 18 ขนตอนการจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน

1. ขนใหความรพนฐาน ครใหความรพนฐานเกยวกบการทำโครงงานกอนการเรยนร เนองจากการทำโครงงานมรปแบบและขนตอนทชดเจนและรดกม ดงนน ผเรยนจงมความจำเปนอยางยงทจะตองมความรเกยวกบโครงงานไวเปนพนฐาน เพอใชในการปฏบตขณะทำงานโครงงานจรงในขนแสวงหาความร 2. ขนกระตนความสนใจ ครเตรยมกจกรรมทจะกระตนความสนใจของผเรยน โดยตองคดหรอเตรยมกจกรรมทดงดดใหผเรยนสนใจ ใครร ถงความสนกสนานในการทำโครงงานหรอกจกรรมรวมกน โดยกจกรรมนนอาจเปนกจกรรมทครกำหนดขน หรออาจเปนกจกรรมทผเรยนมความสนใจตองการจะทำอยแลว ทงนในการกระตนของครจะตองเปดโอกาสใหผเรยนเสนอจากกจกรรมทไดเรยนรผานการจดการเรยนรของครทเกยวของกบชมชนทผเรยนอาศยอยหรอเปนเรองใกลตวทสามารถเรยนรไดดวยตนเอง 3. ขนจดกลมรวมมอ ครใหผเรยนแบงกลมกนแสวงหาความร ใชกระบวนการกลมในการวางแผนดำเนนกจกรรม โดยนกเรยนเปนผรวมกนวางแผนกจกรรมการเรยนของตนเอง โดยระดมความคดและหารอแบงหนาทเพอเปนแนวทางปฏบตรวมกน หลงจากทไดทราบหวขอสงทตนเองตองเรยนรในภาคเรยนนนๆ เรยบรอยแลว 4. ขนแสวงหาความร ในขนแสวงหาความรมแนวทางปฏบตสำหรบผเรยนในการทำกจกรรม ดงน 4.1 นกเรยนลงมอปฏบตกจกรรมโครงงานตามหวขอทกลมสนใจผเรยนปฏบตหนาทของตนตามขอตกลงของกลม พรอมทงรวมมอกนปฏบตกจกรรม โดยขอคำปรกษาจากครเปนระยะ เมอมขอสงสยหรอปญหาเกดขน 4.2 ผเรยนรวมกนเขยนรปเลม สรปรายงานจากโครงงานทตนปฏบต

------------------------------------------------------- ๖๑ ----------------------------------------------------


5. ขนสรปสงทเรยนร ครใหผเรยนสรปสงทเรยนรจากการทำกจกรรม โดยครใชคำถามถามผเรยนนำไปสการสรปสงทเรยนร 6. ข นนำเสนอผลงาน ครใหผ เรยนนำเสนอผลการเรยนร โดยครออกแบบกจกรรม หรอจดเวลาใหผเรยนไดเสนอสงทตนเองไดเรยนร เพอใหเพอนรวมชน และผเรยนอนๆ ในโรงเรยนไดชมผลงานและเรยนรกจกรรมทผเรยนปฏบตในการทำโครงงาน การประเมนผล 1. ประเมนตามสภาพจรง โดยผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลวากจกรรมททำไปนนบรรลตามจดประสงคทกำหนดไวหรอไม อยางไร ปญหาและอปสรรคทพบคออะไรบาง ไดใชวธการแกไขอยางไร ผเรยนไดเรยนรอะไรบางจากการทำโครงงานนนๆ 2. ประเมนโดยผเกยวของ ไดแก ผเรยนประเมนตนเอง เพอนชวยประเมน ผสอนหรอครทปรกษาประเมน ผปกครองประเมน บคคลอนๆ ทสนใจและมสวนเกยวของ งานวจยทเกยวของ

เดชดนย จยชม, เกษรา บาวแชมชอย และศรกญญา แกนทอง (2559: บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน เร อง ทกษะการคดของนกศกษาในรายวชาทกษะการคด (Thinking Skills) ดวยการเรยนรแบบมสวนรวม (Active Learning) รหสวชา 11-024-112 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โดยมว ตถประสงคเพ อ (1) ศกษาพฤตกรรมทางการเรยน (2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และ (3) ศกษาความพงพอใจของนกศกษาในรายวชาทกษะการคด (Thinking Skills) รหสวชา 11-024-112 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ดวยการเรยนรแบบมสวนรวม (Active Learning) ผลการวจย พบวา (1) พฤตกรรมทางการเรยนของนกศกษา หลงการเรยนรแบบมสวนรวมดข นทงในดานการทำงานเปนกลม การแสดงความคดเหน และการแสดงออกเพอสะทอนความคดเหนรวมกน (2) คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของนกศกษาสงกวากอนเรยน (3) นกศกษามความพงพอใจตอการเรยนรแบบมสวนรวม (Active Learning) โดยรวมอยระดบมาก จฑามาศ เพมพนเจรญยศ (2561 : 95 – 97) ทำการวจยเร อง การพฒนาการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะสำหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลไทรโยค โดยมวตถประสงคเพอ (1) พฒนาการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะสำหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลไทรโยค (2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระหวางการจดการเรยนรแบบเดมกบการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะ (3) ศกษาปจจยทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนทใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะ และ (4) เพอศกษาความพงพอใจทมตอการจดการเรยนรเชกรกผานหองเรยนอจฉรยะของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลไทรโยค ผลการวจย พบวา (1) รปแบบการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะทไดพฒนาขนมความเหมาะสมมาก มคณภาพในเกณฑด โดยประเดนทผเชยวชาญ สวนใหญมความเหนวามคณภาพดมาก คอ รปแบบการจดการเรยนรเชงรกผานหองอจฉรยะสามารถจงใจในการเรยนรของผเรยน (2) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนระหวางการจดการเรยนรแบบเดมกบการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะ พบวา ผเรยนทมการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะมคะแนนผลสมฤทธเฉลยสงกวาผเรยนทมการจดการเรยนร

------------------------------------------------------- ๖๒ ----------------------------------------------------


แบบเดม อยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 (3) ปจจยทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนทใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะในระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลไทรโยค พบวา มปจจย 3 ปจจย คอ ดานผเรยน ดานผสอน และดานสอการเรยนการสอน เปนปจจยทสงผลตอผลสมฤทธ ทางการเรยน อยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 สามารถทำนายการเปลยนแปลงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนได รอยละ 70.10 (4) ความพงพอใจของผเรยนทมความคดเหนตอการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะ พบวา โดยรวมผเรยนมความคดเหนอยในระดบพงพอใจมาก สรปไดวา การจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะชวยกระตนหรอเราความสนใจใหเกดกระบวนการเรยนร ทกษะกระบวนการคดวเคราะห ไดลงมอปฏบตดวยตนเอง อสระในการคนควาหาความร มเทคโนโลยทหลากหลายมาชวยสนบสนนและสามารถนำไปประยกตใชในชวตประจำวนได ชรนทร ชะเอมเทส (2561: บทคดยอ) ไดทำการวจยเรอง การใชรปแบบการสอน Active Learning เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบญชบรหาร สำหรบผเรยนระดบ ปวส. 2 สาขาการบญช โดยมวตถประสงคเพอ (1) หาประสทธภาพของบทเรยนวชาการบญชบรหาร ทใชรปแบบการสอน Active Learning สำหรบผเรยนระดบ ปวส. 2 สาขาการบญช (2) พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาการบญชบรหาร โดยใชรปแบบการสอน Active Learning (3) ศกษาความพงพอใจของผเรยนทมตอรปแบบการสอน Active Learning ในรายวชาการบญชบรหาร ผลการวจยพบวา (1) บทเรยนวชาการบญชบรหารทใชรปแบบการสอน Active Learning มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 (2) ผเรยนมผลสมฤทธหลงการเรยนวชาการบญชบรหาร โดยใชรปแบบการสอน Active Learning สงกวากอนเรยน และ (3) ผเรยนมความพงพอใจตอการเรยนการสอนวชาการบญชบรหาร โดยใชรปแบบการสอน Active Learning อยในระดบมากทสด จนทรา แซลว (2561: 82 – 83) ทำการวจยเรอง การจดการเรยนรแบบเชงรก (Active learning) ในรายวชาการพฒนาทกษะการคดสำหรบเดกปฐมวย โดยมวตถประสงคเพอศกษาผลการจดการเรยนรแบบเชงรก Active learning ของนกศกษาชนปท 2 ในรายวชาการพฒนาทกษะการคดสำหรบเดกปฐมวย ในประเดน (1) ผลสมฤทธทางการเรยน ในรายวชาการพฒนาทกษะการคดสำหรบเดกปฐมวย (2) ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 และ (3) ความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบเชงรก Active learning ผลการวจยพบวา (1) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 ในรายวชาการพฒนาทกษะการคดสำหรบเดกปฐมวย ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 จำนวน 60 คน นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยน ในระดบ A จำนวน 17 คน คดเปนรอยละ 28.33 ในระดบ B+ จำนวน 21 คน คดเปนรอยละ 35 ในระดบ B จำนวน 16 คน คดเปนรอยละ 26.67 ในระดบ C+ จำนวน 5 คน คดเปนรอยละ 8.33 และอยในระดบ C จำนวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.67 (2) การประเมนทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 หลงการจดการเรยนรแบบเชงรก Active Learning ทกษะทมคาเฉลยมากทสด คอ ทกษะการเหนอกเหนใจและการเปนพลเมองด (Compassion) มคาเฉลย 4.67 ในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 92.00 ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมคาเฉลยนอยทสดคอ ทกษะการคดสรางสรรค (Creative Skills) มคาเฉลย 4.09 ในระดบมาก คดเปนรอยละ 81.80 และทกษะทมคาเฉลยกอนและหลงการจดการเรยนรแบบ Active Learning มคาเฉลยทตางกนมากทสดคอ ทกษะดาน สอ เทคโนโลยและสารสนเทศ ( ICT Literacy skills) มคาเฉลยทแตกตางกน คอ 0.73 และ(3) ความพงพอใจของนกศกษาตอการจดการเรยนรแบบเชงรก Active learning ในรายวชาการพฒนา

------------------------------------------------------- ๖๓ ----------------------------------------------------


ทกษะการคดสำหรบเดกปฐมวย รปแบบทนกศกษามความพงพอใจมากทสดคอ รปแบบการเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) มคาเฉลย 4.58 ในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 91.60 และการจดการเรยนรแบบเชงรก Active learning ทนกศกษามความพงพอใจนอยทสดคอ รปแบบการเรยนรโดยการสบคน (Inquiry-Based Learning) มคาเฉลย 4.41 ในระดบมาก คดเปนรอยละ 88.20 และประเดนทนกศกษาแสดงขอคดเหนมากทสด คอ นกศกษาไดจดทำโครงการบรการวชาการในสถานศกษาและชมชน การจดประสบการณในสถานศกษาเปนการสรางประสบการณการเรยนรท ด เรยนรจากการปฏบตจรง สงเสรมความกลาแสดงออกและไดแกปญหาเฉพาะหนาไดอยางแทจรงมคาความถ 49 คน คดเปนรอยละ 81.67 การเรยนรนอกหองเรยนในสถานศกษา และชมชนเปนการสรางประสบการณทมคณคาตอการเรยนรและการนำไปใชในวชาชพครไดจรง มคาความถ 48 คน คดเปนรอยละ 80.00 และการจดทำโครงการบรการวชาการในสถานศกษาและชมชน เปนกจกรรมทด ฝกกระบวนการทำงานทเปนระบบ เปนขนตอน มการวางแผน การทำงานเปนทมทเขมแขงและการแกปญหาเฉพาะหนา มคาความถ 42 คน คดเปนรอยละ 70.00 กานต อมพานนท (2561: 95 – 96) ทำการวจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนรเชงรกทสงเสรมทกษะการคดวชาความเปนคร สำหรบนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ โดยมวตถประสงค เพอศกษา สราง ทดลอง และประเมนการใชรปแบบการเรยนรเชงรกทสงเสรมทกษะการคด วชาความเปนครสำหรบนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ ผลการวจย พบวา (1) การศกษารปแบบการเรยนรเชงรกทสงเสรมทกษะการคด วชาความเปนครสำหรบนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ จากการวเคราะหเอกสารและการสมภาษณผทรงคณวฒในระดบอดมศกษา ผทรงคณวฒดานการสอนวชาความเปนคร กลมมหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ 8 แหง และนกศกษามหาวทยาลยราชภฎกลมภาคเหนอ พบวา ไดแนวทางในการรางรปแบบการเรยนรเชงรกทสงเสรมทกษะการคด ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ขนตอนกอนการสอน ขนตอนการสอน และขนตอนหลงการสอน (2) การสรางและตรวจสอบคณภาพของรปแบบการเรยนรเชงรกทสงเสรมทกษะการคดวชาความเปนครสำหรบนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ พบวา ม 5 ขนตอน เรยกวา POSSE Model ประกอบดวย 1) ข นตอนการเตรยมความพรอม และทบทวนความรเดม (Preparing and reviewing pre-existing knowledge : P) คอ ผ สอนควรจดกจกรรมเพ อกระตนสมองกอนการเรยนร และทบทวนความรเดม เพอนำไปสการเชอมโยงความรใหมดวยกระบวนการคดของตนเอง 2) ขนตอนการจดกจกรรมกระบวนการทางปญญา (Organizing cognitive activities : O) คอ ผสอนควรออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกทหลากหลาย ทาทาย ฝกทกษะในสถานการณจำลองทกำหนดให และเหมาะสมกบเนอหา เนนทกษะการลงมอปฏบต เพอใหผเรยนเกดประสบการณตรง 3) ขนตอนการศกษารวบรวมขอมล และการใชแหลงเรยนรทหลากหลาย (Studying and collecting the data with diverse learning resources : S) คอ ผสอนควรใหผเรยนไดสบคนและรวบรวมขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนรทหลากหลาย และนำความรมาใชวเคราะหหาขอสรป เพอสงเสรมกระบวนการแสวงหาความรดวยตนเอง 4) ขนตอนการสรปองคความร (Summarizing the body of knowledge : S) คอ ผสอนควรสงเสรมการคดดวยผงความคด เพอใหผเรยนสามารถแยกประเดนยอยๆ ได และสรปองคความรไดชดเจน 5) ขนตอนการประเมนผลงาน (Evaluating works : E) คอ ผสอนควรประเมนผลการเรยนร ประเมนทกษะ และประเมนชนงานของผเรยน ซงผลการตรวจสอบคณภาพรปแบบ พบวา ม

------------------------------------------------------- ๖๔ ----------------------------------------------------


คณภาพโดยรวมอยในระดบมากทสด และในทกองคประกอบยอยในคมอการจดการเรยนการสอน ไดแก หลกการ วตถประสงค เนอหาสาระ กจกรรมการเรยนร ส อและแหลงการเรยนร และการวดและประเมนผล ผลทไดจากรปแบบมคาเฉลยอยในระดบมากทสดทกองคประกอบ (3) การทดลองใชรปแบบการเรยนรเชงรกท สงเสรมทกษะการคดวชาความเปนคร สำหรบนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ กบนกศกษาท เปนกล มตวอยาง พบวา นกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ มทกษะการคดหลงสงกวากอนการจดการเรยนร ตามรปแบบอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคะแนนเฉลยกอนและหลงการจดการเรยนรตามรปแบบมคาเฉลยเทากบ 26.97 และ 33.83 คะแนน ตามลำดบ ยภาลย มะลซอน และกาญจน เรองมนตร (2563: 236 – 237) ทำการวจยเรอง การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2 โดยมวตถประสงค เพอ (1) ศกษาสภาพปจจบน และสภาพทพงประสงคของการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคามเขต 2 และ (2) พฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2 ผลการวจย พบวา (1) สภาพปจจบนของการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2 โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาอยในระดบปานกลางทกดาน ซงดานทมคาเฉลยสงสด คอ การวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง สวนสภาพทพงประสงคของการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เขต 2 โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาอยในระดบมากทสดทกดาน ซงดานทมคาเฉลยสงสด คอ การออกแบบการเรยนร (2) การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนร เชงร กในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2 ดำเนนการ 2 วงรอบ ดงน วงรอบท 1 โดยใชกลยทธในการพฒนาสมรรถนะคร คอ การประชมเชงปฏบตการ และการนเทศภายใน พบวา กลมเปาหมายสามารถจดการเรยนรเชงรกตามทกำหนดไวในแผนการจดการเรยนร สรปโดยรวมมการปฏบตอยในระดบมาก ถาพจารณารายขอ พบวา กลมเปาหมายสามารถจดการเรยนรเชงรกอยในระดบมากทสด 2 รายการ และมการจดการเรยนรเชงรกอยในระดบมาก 8 รายการ รายการทมคาเฉลยสรปโดยรวมมากทสด คอ ผสอนกำหนดวตถประสงคและเปาหมายในการเรยนร และรายการทมคาเฉลยสรปโดยรวมนอยทสด คอ ผสอนจดการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดวเคราะหวจารณและอภปรายอยางกวางขวาง และวงรอบท 2 โดยใชกลยทธในการพฒนาสมรรถนะคร คอ การนเทศแบบพเลยง พบวา ครเปาหมายสามารถจดการเรยนรเชงรกตามทกำหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยรวมเฉลยมการปฏบตอยในระดบมาก ถาพจารณารายขอ พบวา ครเปาหมายสามารถจดการเรยนรเชงรกอยในระดบมากทสด 5 รายการ และมการจดการเรยนรเชงรกอยในระดบมาก 5 รายการ รายการทมคาเฉลยสรปโดยรวมมากทสด คอ ผสอนกำหนดวตถประสงคและเปาหมายในการเรยนร และรายการท มคาเฉลยสรปโดยรวมนอยทสด คอ ผสอนจดการเรยนรทเนนใหผเรยนเกดทกษะการคดขนสง และคดแกปญหา


บทท 3 วธดำเนนการวจย

การวจยเรอง สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนท รบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 คร งน เปนการวจยการจดการเรยนร เชงรกของสถานศกษาขนพนฐานของสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา สงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ของสำนกงานศกษาธการจงหวด ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ซงจะเปนประโยชนตอการกำหนดยทธศาสตรและบทบาทการพฒนาภาค ใหเชอมโยงและสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ ทศทางการดำเนนงานของกระทรวงศกษาธการในระดบภมภาคหรอจงหวด นโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงศกษาธการ และยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวดตอไป การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) โดยใชผใหขอมลเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) และเพอใหการดำเนนการวจยเปนระบบและบรรลวตถประสงคของการวจย จงกำหนดขนตอนและระเบยบวธการวจยดงน ขนตอนการดำเนนการวจย

เพอใหการวจยดำเนนไปอยางเปนระบบและบรรลวตถประสงคของการวจย จงไดกำหนดรายละเอยดเกยวกบการดำเนนการวจยไว 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การจดเตรยมโครงรางการวจย เปนขนตอนการศกษารายละเอยดเกยวกบกรอบแนวคดการจดการเรยนรเชงรก ความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก ลกษณะสำคญของการจดการเรยนรเชงรก องคประกอบของการจดการเรยนรเชงรก บทบาทครผสอนในการจดการเรยนรเชงรก และงานวจยทเกยวของ เพอนำมากำหนดขอบเขตของการวจย เสนอผบรหารใหความเหนชอบ ขนตอนท 2 การดำเนนการวจย เปนขนตอนทผวจยดำเนนการสรางและพฒนาเครองมอ โดยการสรางแบบสอบถามตามขอบเขตเนอหาของการวจย การหาคณภาพของเครองมอวจย การนำเครองมอไปเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง นำขอมลท ไดรบกลบคนมาตรวจสอบความถกตอง บนทกขอมล วเคราะหขอมลทางสถต และแปรผลการวเคราะหขอมล ขนตอนท 3 การรายงานผลการวจย เปนขนตอนของการจดทำรายงานการวจย ตรวจสอบความถกตอง จดทำรายงานการวจยฉบบสมบรณ รายงานไปยงหนวยงานตนสงกดและเผยแพรประชาสมพนธไปยงหนวยงานการศกษา สถานศกษา และสาธารณชน ระเบยบวธการวจย

เพอใหการวจยครงนมประสทธภาพ และเปนไปตามวตถประสงคของการวจย จงไดกำหนดรายละเอยดเกยวกบระเบยบวธการวจย ประกอบดวย ประชากรและกลมตวอยาง ตวแปรทศกษา เครองมอทใชในการวจย การสรางและพฒนาเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลและสถตทใช ดงน

------------------------------------------------------ ๖๖ ----------------------------------------------------


ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร ประชากรทใชในการวจย ไดแก สถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลายสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ปการศกษา 2563 ในพนทรบผดชอบของสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 3 จงหวด ประกอบดวย จงหวดราชบร กาญจนบร และสพรรณบร จำนวน 376 แหง จำแนกเปนสถานศกษาของหนวยงานสงกด สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จำนวน 257 แหง สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา จำนวน 87 แหง และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จำนวน 32 แหง รายละเอยดตามตารางท 5

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก สถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลายสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ปการศกษา 2563 ในพนทรบผดชอบของสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 3 จงหวด ประกอบดวย จงหวดราชบร กาญจนบร และสพรรณบร จำนวน 191 แหง โดยกำหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) และสมกลมตวอยางโดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน (multistage random sampling) ซงมขนตอนในการสมดงน ขนตอนท 1 จำแนกจำนวนสถานศกษาตามจงหวด ไดแก ราชบร กาญจนบร และสพรรณบร และตามสงกดสถานศกษา ไดแก สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา และสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน รายละเอยดตามตามตารางท 5 ขนตอนท 2 สมจำนวนกลมตวอยางตามสดสวนเปนรายจงหวด และสงกดสถานศกษา โดยใชวธการสมตามระดบชนอยางเปนสดสวน (proportional stratified random sampling) ไดกลมตวอยาง จำนวน 191 แหง จำแนกตามจงหวด ไดแก จงหวดราชบร จำนวน 57 แหง จงหวดกาญจนบร จำนวน 75 แหง จงหวดสพรรณบร จำนวน 58 แหง และจำแนกตามสงกด ไดแก สถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนท การศกษามธยมศกษา จำนวน 44 แหง สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จำนวน 129 แหง และสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน จำนวน 18 แหง รายละเอยดตามตามตารางท 5 ขนตอนท 3 ส มรายช อสถานศกษาสถานศกษาข นพนฐานท จ ดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย จำนวน 191 แหง ตามสดสวนในขนตอนท 2 โดยวธการสมอยางงาย (sample random sampling) ดวยการจบสลาก

ผใหขอมล ผวจยกำหนดผใหขอมล ไดแก ครผ สอนในสถานศกษาทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน จำนวน 140 แหงๆ ละ 3 คน รวม 420 คน และครผสอนในสถานศกษาทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน - มธยมศกษาตอนปลาย จำนวน 51 แหงๆ ละ 6 คน รวม 306 คน รวมผใหขอมลทงสน จำนวน 726 คน

------------------------------------------------------ ๖๗ ----------------------------------------------------


ตารางท 5 จำนวนประชากรและกลมตวอยาง จำแนกตามจงหวด และสงกดสถานศกษา

จงหวด สงกด

จดการศกษา ระดบ ม.ตน

จดการศกษา ระดบ ม.ตน - ม.ปลาย

รวม

ประชากร กลมตวอยาง ประชากร กลมตวอยาง ประชากร กลมตวอยาง

ราชบร

สพม. - - 26 13 26 13 สพป. 66 33 - - 66 33 สช. 11 6 9 5 20 11 รวม 77 39 35 18 112 57

กาญจนบร

สพม. - - 29 15 29 15 สพป. 115 58 - - 115 58 สช. 3 2 2 1 5 3 รวม 118 60 31 16 149 75

สพรรณบร

สพม. - - 32 16 32 16 สพป. 76 38 - - 76 38 สช. 6 3 1 1 7 4 รวม 82 41 33 17 115 58

รวมทงสน

สพม. - - 87 44 87 44 สพป. 257 129 - - 257 129 สช. 20 11 12 7 32 18 รวม 277 140 99 51 376 191

ทมา : สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ขอมลรายชอโรงเรยนสงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ปการศกษา 2563 เขาถงเมอ 10 สงหาคม 2563 เขาถงไดจาก http://plan.bopp-obec.info/Home/ : สำนกงานศกษาธการภาค 3, รายงานขอมลสารสนเทศและดชนทางการศกษาระดบภาค สำนกงานศกษาธการภาค 3 ปการศกษา 2562 ตวแปรทใชการวจย

ตวแปรทใชในการวจย ประกอบดวย ตวแปรพนฐาน ตวแปรตน และตวแปรตาม ซงมรายละเอยดดงน 1. ตวแปรพนฐาน เปนตวแปรเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและสถานศกษา ไดแก เพศ สงกดสถานศกษา ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน ประสบการณในการสอน 2. ตวแปรตน (independent variable) ประกอบดวย 2.1 สงกดสถานศกษาทสอน ดงน 2.1.1 สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

------------------------------------------------------ ๖๘ ----------------------------------------------------


2.1.2 สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา 2.1.3 สงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน 2.2 ระดบชนทสอน ดงน 2.2.1 ชนมธยมศกษาปท 1 2.2.2 ชนมธยมศกษาปท 2 2.2.3 ชนมธยมศกษาปท 3 2.2.4 ชนมธยมศกษาปท 4 2.2.5 ชนมธยมศกษาปท 5 2.2.6 ชนมธยมศกษาปท 6 2.3 กลมสาระการเรยนรทสอน ดงน 2.3.1 ภาษาไทย 2.3.2 คณตศาสตร 2.3.3 วทยาศาสตร 2.3.4 สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 2.3.5 สขศกษาและพลศกษา 2.3.6 ศลปะ 2.3.7 การงานอาชพและเทคโนโลย 2.3.8 ภาษาตางประเทศ 2.4 ประสบการณในการสอน 2.4.1 ระหวาง 1 – 5 ป 2.4.2 ระหวาง 6 – 10 ป 2.4.3 ระหวาง 11 – 15 ป 2.4.4 มากกวา 15 ป 3. ตวแปรตาม (dependent variable) เปนตวแปรเกยวกบกระบวนการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ประกอบดวย 4 ดาน ดงน 3.1 การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก หมายถง การเตรยมการสอนอยางเปน ลายลกษณอกษรไวลวงหนาเพอเปนแนวทางการสอนสำหรบคร จะชวยใหการเรยนการสอนบรรลจดประสงคทกำหนดไวอยางมประสทธภาพ โดยขอมลทผสอนตองเตรยมในแผนการจดการเรยนร ไดแก การกำหนดจดประสงค การคดเลอกเนอหา การกำหนดกจกรรมการเรยนการสอน การเลอกสอการเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล ซงผสอนควรไดจดเตรยมขอมลเหลานอยางสอดคลองตอเนองกน เพอประโยชนในการนำไปปฏบต 3.2 การออกแบบกจกรรมการเรยนร เชงรก หมายถง กระบวนการท เปนระบบทนำมาใชในการศกษาความตองการของผเรยนและปญหาการเรยนการสอน เพอแสวงหาแนวทางทจะชวยแกปญหาการจดการเรยนร ซงอาจเปนการปรบปรงสงทมอย หรอสรางสงใหม โดยนำหลกการเรยนรและหลกการสอนมาใช เปาหมายของการออกแบบการจดการเรยนร คอ การพฒนาการเรยนรของผเรยน โดยทผเรยนไดลงมอกระทำ และไดใชกระบวนการคดเกยวกบสงทเขาไดกระทำลงไป ซง

------------------------------------------------------ ๖๙ ----------------------------------------------------


ผ เรยนจะเปล ยนบทบาทจากผ รบความร ( receive) ไปส การมสวนรวมในการสรางความร (Co-Creators) ความรทเกดขนเปนความรทไดจากประสบการณ 3.3 การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก หมายถง กระบวนการปฏบตตางๆ ของผเรยนทกอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ไดแก วธการ/กจกรรมทครหรอผเกยวของน ำมาใชเพอใหผเรยนไดเรยนรตามเปาหมาย วตถประสงค สอดคลองเชอมโยงกบมาตรฐานตวชวดทกำหนดไวในหลกสตรสถานศกษา โดยมองคประกอบทสำคญของการจดการเรยนร คอกระบวนการ/วธการจดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสม ซงจะมผลตอการเรยนรของผเรยนอยางแทจรง โดยกจกรรมการเรยนรมผลตอผเรยนในการกระตนความสนใจ สนกสนาน ตนตวในการเรยน มการเคลอนไหว เปดโอกาสใหผเรยนประสบความสำเรจในการเรยนร ปลกฝงความเปนประชาธปไตย การใชทกษะชวต ฝกความรบผดชอบ การทำงานรวมกน ชวยเหลอเกอกลตามศกยภาพ และคณลกษณะทด นอกจากน กจกรรมการเรยนรยงตองสงเสรมทกษะกระบวนการตางๆ เชน การคดสรางสรรค การสอสาร การแกป ญหา กระบวนการกลม การบรหารจดการ ฝกการใชเทคโนโลยใหเกดประโยชน เปนเครองมอการเรยนรตลอดชวต สรางปฏสมพนธทดระหวางผเรยนกบผเรยน กบคร และบคคลทเกยวของอนๆ สรางความเขาใจบทเรยนและสงเสรมพฒนาการผเรยนในทกๆ ดาน 3.4 การวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก หมายถง กระบวนการในการตรวจสอบผลการดำเนนกจกรรมวาบรรลตามเปาหมายทกำหนดไวหรอไม มสวนใดตองปรบปรงแกไขเพอพฒนาตอไป โดยประเมนทงกระบวนการในการจดกจกรรม และประเมนคณภาพของผเรยน ใชการประเมนหลากหลายวธ ใหทกฝายไดมโอกาสในการประเมน เชน ครประเมนผเรยน ผเรยนประเมนเพอน ผเรยนประเมนตนเอง วธการในการประเมนควรถกตองเหมาะสมกบความร ทกษะ และคณลกษณะของผเรยนทกำหนดไวในเปาหมายของการจดกจกรรมนนๆ ใชหลกการประเมนตามสภาพจรงและนำผลการประเมนมาพฒนาผเรยนอยางตอเนอง เครองมอทใชในการวจย

การวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ครงน ใชเครองมอการวจยเปนแบบสอบถาม จำนวน 1 ฉบบ ซงสรางขนโดยใชแนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรมการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร ของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มาประยกตใชเปนขอบเขตของการวจย แบงออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) จำนวน 5 ขอ ประกอบดวย เพศ สงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน ตอนท 2 สอบถามเกยวกบรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) จำนวน 9 ขอ ซงสามารถเลอกตอบไดมากกวา 1 รายการ ตอนท 3 สอบถามเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มลกษณะเปน มาตราสวนประมาณคา (rating scale) 5 ระดบ จำนวน 25 ขอ ประกอบดวย กระบวนการออกแบบ

------------------------------------------------------ ๗๐ ----------------------------------------------------


การจดการเรยนรเชงรก 4 ดาน ไดแก การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก จำนวน 5 ขอ การออกแบบกจกรรมการจดเรยนรเชงรก 7 ขอ การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก 9 ขอ และการวดและประเมนผล การเรยนรเชงรก 4 ขอ โดยใชเกณฑกำหนดนำหนกคะแนนและมาตราสวนประเมนคาจดอนดบ 5 ระดบ ของลเครท (Likert’s five rating scale อางถงใน พวงรตน ทวรตน 2540: 107 – 108)) ดงน คานำหนก 1 หมายถง ระดบการปฏบตอยในระดบนอยทสด คานำหนก 2 หมายถง ระดบการปฏบตอยในระดบนอย คานำหนก 3 หมายถง ระดบการปฏบตอยในระดบปานกลาง คานำหนก 4 หมายถง ระดบการปฏบตอยในระดบมาก คานำหนก 5 หมายถง ระดบการปฏบตอยในระดบมากทสด ตอนท 4 สอบถามเก ยวกบปญหาการจดการเร ยนร เช งร ก (Active Learning) มลกษณะเปนคำถามปลายเปด (Open-ended) จำนวน 4 ดาน ไดแก การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก และการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก การสรางเครองมอและพฒนาเครองมอวจย

เพอใหการวจยสามารถตรวจสอบไดตรงกบขอบเขตของการวจยและบรรลวตถประสงค ทกำหนดไว จงไดดำเนนการสรางและพฒนาเครองมอรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงน 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ไดแก แนวคดและทฤษฎการจดการเรยนรเชงรก ความหมายของการจดการเรยนรเชงรก ความสำคญของการจดการเรยนรเชงรก ลกษณะสำคญของการจดการเรยนรเชงรก กระบวนการจดการเรยนรเชงรก รปแบบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก และงานวจยทเกยวของ 2. นำขอมลทไดจากการศกษามาประมวลและบรณาการเพอกำหนดขอบเขตเนอหาและสรางแบบสอบถามตามขอบเขตของเนอหา 3. นำแบบสอบถามใหผเชยวชาญ จำนวน 3 คน ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (content validity) และภาษาทใช แลวนำมาปรบปรงแกไขดวยเทคนค IOC (Item – Objective Congruence) ไดขอคำถาม ตอนท 2 จำนวน 9 ขอ และตอนท 3 จำนวน 25 ขอ โดยมคา IOC อยระหวาง 0.60 - 1.00 4. นำแบบสอบถามไปทดลองใช (try out) เพอหาคาความเชอมนของแบบสอบถามกบครผสอนในสถานศกษาขนพนฐานระดบมธยมศกษาตอนตน และ/หรอมธยมศกษาตอนปลาย ทไมใชสถานศกษากลมตวอยาง จำนวน 7 แหง เปนสถานศกษาทเปดสอนถงระดบมธยมศกษาตอนตน จำนวน 4 แหง ผตอบแบบสอบถาม 12 คน และสถานศกษาทเปดสอนระดบมธยมศกษาตอนตน - มธยมศกษาตอนปลาย จำนวน 3 แหง ผตอบแบบสอบถาม จำนวน 18 คน รวมผตอบแบบสอบถามทงสน 30 คน (รายชอสถานศกษาในภาคผนวก) 5. หาคาความเชอมนของแบบสอบถามตอนท 3 (reliability) ดวยการหาคาสมประสทธ แอลฟา (α – coefficient) ของครอนบาช (Cronbach, 1974: 161) ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ .9274

------------------------------------------------------ ๗๑ ----------------------------------------------------


การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลในการวจย ผวจยไดดำเนนการรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม (Questionnaire) โดยดำเนนการจดทำหนงสอจากสำนกงานศกษาธการภาค 3 เพอจดสงแบบสอบถามไปยงผบรหารสถานศกษากลมตวอยางทางไปรษณย โดยขอความอนเคราะหผ บรหารสถานศกษามอบหมายใหครผสอนตอบแบบสอบถาม พรอมทงรวบรวมแบบสอบถามบรรจซองทผวจยสงไปพรอมกบแบบสอบถาม สงคนสำนกงานศกษาธการภาค 3 ทางไปรษณย โดยใชระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนกนยายน 2563 การวเคราะหขอมลและสถตทใช

การวเคราะหขอมลและสถตท ใช ผวจยนำขอมลทเกบรวบรวมไดจากแบบสอบถามมาดำเนนการวเคราะหดวยโปรแกรมสำเรจรป SPSS และคำนวณคาสถต ตามขนตอนดงน 1. ตรวจนบแบบสอบถามและตรวจสอบความถกตองสมบรณของแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา จากแบบสอบถามทสงไปยงสถานศกษากลมตวอยาง จำนวน 191 แหง ผตอบแบบถาม จำนวน 726 คน ไดรบแบบสอบถามกลบคนมาจากสถานศกษากลมตวอยาง จำนวน 158 แหง คดเปนรอยละ 82.72 ผตอบแบบสอบถาม จำนวน 618 คน คดเปนรอยละ 85.12 รายละเอยดตามตารางท 6 ตารางท 6 จำนวนแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา จำแนกตามจงหวด สงกด และระดบการศกษา


จดการศกษาระดบ รวม

ม.ตน ม.ตน - ม.ปลาย กลม

ตวอยาง ไดรบคน

กลมตวอยาง

ไดรบคน กลม


ราชบร

สพม. - - 13 (78)

13 (78)

13 (78)

13 (78)

สพป. 33 (99)

26 (78)

- - 33 (99)

26 (78)

สช. 6

(18) 5

(15) 5

(30) 5

(30) 11 (48)

10 (45)

รวม 39

(117) 31 (93)

18 (108)

18 (108)

57 (225)

49 (201)

กาญจนบร

สพม. - - 15 13 15 13

สพป. 58

(174) 45

(135) - -

58 (174)

45 (135)

สช. 2 (6)

2 (6)

1 (6)

1 (6)

3 (12)

3 (12)

รวม 60

(180) 47

(141) 16 (96)

14 (84)

75 (276)

61 (225)

------------------------------------------------------ ๗๒ ----------------------------------------------------


ตารางท 6 จำนวนแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา จำแนกตามจงหวด สงกด และระดบการศกษา (ตอ)


จดการศกษาระดบ รวม

ม.ตน ม.ตน - ม.ปลาย กลม


กลมตวอยาง

ไดรบคน กลม


สพรรณบร

สพม. - - 16 (96)

16 (96)

16 (96)

16 (96)

สพป. 38

(114) 30 (90)

- - 38

(114) 30 (90)

สช. 3 (9)

2 (6)

1 (6)

- 4

(15) 2 (6)

รวม 41

(123) 32 (96)

17 (102)

16 (96)

58 (225)

48 (192)

รวมทงสน

สพม. - - 44

(264) 42

(252) 44

(264) 42

(252)

สพป. 129

(387) 101

(303) - -

129 (387)

101 (303)

สช. 11

(33) 9

(27) 7

(42) 6

(36) 18

(75) 15

(63)

รวม 140

(420) 110

(330) 51

(306) 48

(288) 191

(726) 158

(618)

รอยละ 78.57

(78.57) 94.12

(94.12) 82.72

(85.12) หมายเหต: ตวเลขใน ( ) คอ จำนวนและรอยละของแบบสอบถาม 2. นำแบบสอบถามตอนท 1 เปนขอมลเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม มา แจกแจงความถ (frequency) หาคารอยละ (percentage) และนำเสนอในรปแบบตารางประกอบคำบรรยาย 3. นำแบบสอบถามตอนท 2 เปนขอมลเกยวกบรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ซงมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) จำนวน 9 ขอ มาแจกแจงความถ (frequency) หาคารอยละ (percentage) และนำเสนอในรปแบบตารางประกอบคำบรรยาย 4. นำแบบสอบถามตอนท 3 เปนขอมลเกยวกบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา (rating scale) 5 ระดบ มาตรวจนบคะแนนแตละขอ หาคาเฉล ย ( X ) และคาเบ ยงเบนมาตรฐาน ( S.D. ) เปนรายขอ รายดาน และโดยภาพรวม และนำเสนอในรปแบบตารางประกอบคำบรรยาย การวเคราะหระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ใหถอวาคาเฉลยของคะแนนทไดจากการตอบแบบสอบถามอยในชวงระดบใด ยอมแสดงวา ระดบการปฏบตการ

------------------------------------------------------ ๗๓ ----------------------------------------------------


จดการเรยนรเชงรก (Active Learning) อยในระดบนน ทงนผวจยไดกำหนดเกณฑในการวเคราะหตามเกณฑของเบสท (Best 1970 : 190) ดงน คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง ระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก อยในระดบนอยทสด คาเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง ระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก อยในระดบนอย คาเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง ระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก อยในระดบปานกลาง คาเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง ระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก อยในระดบมาก คาเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง ระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก อยในระดบมากทสด 5. นำขอมลเกยวกบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มาทดสอบความแตกตางโดยใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (F-test, one way analysis of variance) และเมอพบความแตกตางใชการทดสอบความแตกตางรายคดวยวธการของเชฟเฟ (Scheffe’s method) จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน แลวนำเสนอในรปแบบตารางประกอบคำบรรยาย 6. นำแบบสอบถามตอนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) มลกษณะเปนคำถามปลายเปด (Open-ended) 4 ดาน ไดแก การเขยนแผนการเรยนรเชงรก การออกแบบการเรยนรเชงรก การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก และการวดและประเมนผลการเรยนร เช งรก ซ งมลกษณะเปนคำถามปลายเปด (Open – ended) มาวเคราะหเชงเน อหา (content analysis) หาคาความถ (frequency) และหาคารอยละ (percentage) แลวนำเสนอในรปตารางประกอบคำบรรยาย


บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 มวตถประสงคเพอ (1) ศกษาสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 (2) เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน และ (3) ศกษาปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 โดยนำแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาจากสถานศกษากลมตวอยาง จำนวน 158 แหง จากสถานศกษากลมตวอยาง จำนวน 191 แหง คดเปนรอยละ 82.72 และมผตอบแบบสอบถาม จำนวน 618 คน จากแบบสอบถามทสงไป จำนวน 726 คน คดเปนรอยละ 85.12

การนำเสนอผลการวเคราะหขอมล

การนำเสนอผลการวเคราะหขอมลการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ขอนำเสนอในรปแบบตารางประกอบการบรรยาย จำแนกออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตอนท 3 การเปรยบเทยบความแตกตางของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตอนท 4 ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

การวเคราะหขอมลท วไปของผ ตอบแบบสอบถาม เปนการวเคราะหขอมลของผ ตอบแบบสอบถาม จำนวน 618 คน ตามรายการในแบบสอบถามตอนท 1 ประกอบดวย เพศ สงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน โดยการหาคาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage) รายละเอยดตามตารางท 7

ตารางท 7 จำนวนและรอยละขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จำนวน

(n = 618) รอยละ (%)

เพศ 1. ชาย 136 22.01 2. หญง 482 77.99

รวม 618 100.00

------------------------------------------------------- ๗๕ ----------------------------------------------------


ตารางท 7 จำนวนและรอยละขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (ตอ)

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จำนวน

(n = 618) รอยละ (%)

สงกดสถานศกษาทสอน 1. สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) 252 40.78 2. สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) 303 49.03 3. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.) 63 10.19

รวม 618 100.00 ระดบชนทสอน 1. ชนมธยมศกษาปท 1 158 25.56 2. ชนมธยมศกษาปท 2 158 25.56 3. ชนมธยมศกษาปท 3 158 25.56 4. ชนมธยมศกษาปท 4 48 7.77 5. ชนมธยมศกษาปท 5 48 7.77 6. ชนมธยมศกษาปท 6 48 7.77

รวม 618 100.00 กลมสาระการเรยนรทสอน 1. ภาษาไทย 97 15.70 2. คณตศาสตร 127 20.55 3. วทยาศาสตร 133 21.52 4. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 84 13.59 5. สขศกษาและพลศกษา 19 3.07 6. ศลปะ 20 3.24 7. การงานอาชพและเทคโนโลย 47 7.61 8. ภาษาตางประเทศ 91 14.72

รวม 618 100.00 ประสบการณในการสอน 1. 1 – 5 ป 248 40.13 2. 6 – 10 ป 146 23.62 3. 11 – 15 ป 97 15.70 4. มากกวา 15 ป 127 20.55

รวม 618 100.00

ตารางท 7 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบสอบถาม สวนใหญเปนเพศหญง จำนวน 482 คน คดเปนรอยละ 77.99 และเพศชาย จำนวน 136 คน คดเปนรอยละ 22.01 สงกดสถานศกษาทสอน สวนใหญสอนในสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษา (สพป.) จำนวน 303 คน คดเปนรอยละ 49.03 รองลงมา ไดแก สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) จำนวน 252 คน คดเปนรอยละ 40.78 และสงกดสำนกงาน

------------------------------------------------------- ๗๖ ----------------------------------------------------


คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) จำนวน 63 คน คดเปนรอยละ 10.19 ระดบชนทสอน สวนใหญสอนช นมธยมศกษาปท 1-3 ช นละจำนวน 158 คน คดเปนรอยละ 25.56 และชนมธยมศกษาปท 4-6 ชนละจำนวน 48 คน คดเปนรอยละ 7.77 กลมสาระการเรยนรทสอน สวนใหญสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จำนวน 133 คน คดเปนรอยละ 21.52 รองลงมา ไดแก กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร จำนวน 127 คน คดเปนรอยละ 20.55 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย จำนวน 97 คน คดเปนรอยละ 15.70 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ จำนวน 91 คน คดเปนรอยละ 14.72 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม จำนวน 84 คน คดเปนรอยละ 13.59 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย จำนวน 47 คน คดเปนรอยละ 13.59 กลมสาระการเรยนรศลปะ จำนวน 20 คน คดเปนรอยละ 3.24 และกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา จำนวน 19 คน คดเปนรอยละ 3.07 ประสบการณในการสอน สวนใหญอยระหวาง 1-5 ป จำนวน 248 คน คดเปนรอยละ 40.13 รองลงมา ไดแก ระหวาง 6-10 ป จำนวน 146 คน คดเปนรอยละ 23.62 มากกวา 15 ป จำนวน 127 คน คดเปนรอยละ 20.55 และระหวาง 11-15 ป จำนวน 97 คน คดเปนรอยละ 15.70 ตามลำดบ ตอนท 2 สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การวเคราะหสภาพการจดการเรยนรเชงรก เปนการวเคราะหรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของแบบสอบถาม ตอนท 2 โดยการหาคาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage) และการวเคราะหระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของแบบสอบถาม ตอนท 3 จำนวน 4 ดาน ไดแก ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ดานทกษะการจดการเรยนการสอนเชงรก และดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก โดยการหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Std. Deviation) ตามวตถประสงคขอท 1 รายละเอยดตามตารางท 8 - 10

ตารางท 8 จำนวนและรอยละของการนำรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกมาใชจดการเรยน การสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 รายการ)

รปแบบ/วธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก

นำมาใช จดการเรยนการสอน

ไมนำมาใช จดการเรยนการสอน

จำนวน (n=618)

รอยละ จำนวน

(n=618) รอยละ

1. การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning)

436 70.55 182 29.45

2. การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning)

313 50.65 305 49.35

3. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning)

242 39.16 376 60.84

------------------------------------------------------- ๗๗ ----------------------------------------------------


ตารางท 8 จำนวนและรอยละของการนำรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกมาใชจดการเรยน การสอน (เลอกตอบไดมากกวา 1 รายการ) (ตอ)

รปแบบ/วธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก

นำมาใช จดการเรยนการสอน

ไมนำมาใช จดการเรยนการสอน

จำนวน (n=618)

รอยละ จำนวน

(n=618) รอยละ

4. การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning)

172 27.83 446 72.17

5. การเรยนรแบบใชเกม (Games) 350 56.63 268 43.37 6. การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze Case Studies)

134 21.68 484 78.32

7. การเรยนรแบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction)

198 32.04 420 67.96

8. การสอนแบบใชคำถาม (Questioning Method)

493 79.77 125 20.23

9. รปแบบ/วธ การอ นๆ ไดแก (1) การเลาเร อง (Story telling) (2 ) ร ปแบบ NRV’s Brighter Brains (กระบวนการ 5 ข นตอน คอ 1) สรางหองเรยนใหมความสข 2) ถามคอสอน 3) สะทอนคดคอเรยน 4) เขยนคอคด 5) นวตกรรมผเรยน) (3) แบบสะเตมศกษา (4) แบบสาธต (5) Think-Pair-Share (6) Bramstorming

10 1.62 608 98.38

ตารางท 8 รปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกทครผ สอนนำมาใชจดการเรยน การสอน พบวา สวนใหญครผสอนใชการสอนแบบใชคำถาม (Questioning Method) จำนวน 493 คน คดเปนรอยละ 79.77 รองลงมา ไดแก การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) จำนวน 436 คน คดเปนรอยละ 70.55 การเรยนรแบบใชเกม (Games) จำนวน 350 คน คดเปนรอยละ 56.63 การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) จำนวน 313 คน คดเปนรอยละ 50.65 การเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) จำนวน 242 คน คดเปน รอยละ 39.16 การเรยนร แบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction) จำนวน 198 คน คดเปนรอยละ 32.04 การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) จำนวน 172 คน คดเปนรอยละ 27.83 การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze Case Studies) จำนวน 134 คน คดเปนรอยละ 21.68 และรปแบบ/วธการอนๆ เชน (1) การเลาเรอง (Story telling) (2) รปแบบ NRV’s Brighter Brains (กระบวนการ 5 ขนตอน คอ 1) สรางหองเรยนใหมความสข 2) ถามคอสอน 3) สะทอนคดคอเรยน 4) เขยนคอคด 5) นวตกรรมผเรยน) (3) แบบสะเตมศกษา (4) แบบสาธต (5) Think-Pair-Share (6) Bramstorming จำนวน 10 คน คดเปนรอยละ 1.62 ตามลำดบ

------------------------------------------------------- ๗๘ ----------------------------------------------------


ตารางท 9 คาเฉลย สวนเบ ยงเบนมาตรฐาน ระดบ และลำดบทสภาพการจดการเรยนร เช งรกของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายดาน และ โดยภาพรวม

การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ระดบการปฏบต

ลำดบท X S.D. ระดบ

1. ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก 4.32 0.56 มาก 1 2. ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก 4.18 0.51 มาก 4 3. ดานการจดการเรยนรเชงรก 4.18 0.46 มาก 3 4. ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก 4.20 0.48 มาก 2

โดยภาพรวม 4.21 0.42 มาก

ตารางท 9 สภาพการจดการเรยนรเชงรกของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.21, S.D.= 0.42) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยขอทมคาเฉลยสงสด ไดแก ดานการเขยนแผนการจดการเรยนร เช งรก ( X = 4.32, S.D.= 0.56) รองลงมา ไดแก ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก (X = 4.20, S.D.= 0.48) ดานการจดการเรยนรเชงรก (X = 4.18, S.D.= 0.46) และดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ( X = 4.18, S.D.= 0.51) ตารางท 10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบ และลำดบทสภาพการจดการเรยนรเชงรกของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายขอ รายดาน และโดยภาพรวม



ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก 4.32 0.56 มาก 1. มการระบผลการเรยนรไวอยางชดเจน 4.37 0.66 มาก 2 2. เขยนไดครอบคลมวตถประสงคการเรยนร 4.28 0.64 มาก 4 3. องคประกอบการเขยนแผนจดการเรยนร

ครบถวน 4.33 0.68 มาก 3

4. มจ ดประสงคการเรยนร สอดคลองกบกจกรรมการเรยนรและการประเมน

4.39 0.65 มาก 1

5. มการออกแบบลำดบขนตอนอยางถกตองเหมาะสม

4.25 0.66 มาก 5

------------------------------------------------------- ๗๙ ----------------------------------------------------


ตารางท 10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบ และลำดบทสภาพการจดการเรยนรเชงรกของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายขอ รายดาน และโดยภาพรวม (ตอ)



ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก 4.18 0.51 มาก 6. เปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมกำหนด

กจกรรมการเรยนร 4.12 0.78 มาก 6

7. มการระบวธการสงเสรมเจตคตทางบวกใหกบผเรยน

4.25 0.63 มาก 1

8. กจกรรมทใชสามารถพฒนาทกษะการคดขนสง

4.04 0.69 มาก 7

9. กจกรรมทใชมความหลากหลาย 4.19 0.69 มาก 5 10. มการระบวธการสงเสรมใหผเรยนมสวน

รวมในการเรยนร 4.22 0.65 มาก 3

11. มกจกรรมใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรรวมกนเสมอ

4.25 0.67 มาก 2

12. กจกรรมทใช เนนกจกรรมทงดานพฤตกรรมและดานการคด

4.22 0.67 มาก 4

ดานการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก 4.18 0.46 มาก 13. เตรยมความพรอมหรอกระตนความสนใจ

ใหแกผเรยนดวยวธการทหลากหลาย เชน การทบทวนบทเรยนในคาบเรยนทผานมา การตงคำถาม การใชเกม เปนตน

4.30 0.60 มาก 1

14. สามารถพดแสดงรายละเอยดจากขอสงสยใหเกดความชดเจน โดยใชภาษาท สน กระชบ ครอบคลมใจความสำคญ มการสรปประเดนทอธบาย

4.23 0.60 มาก 4

15. มการกระต นผ เร ยนโดยการใชคำถามเพอใหผเรยนเกดกระบวนการคดอยางมเหตผลในหองเรยนมากกวา 5 คำถาม

4.13 0.69 มาก 5

16. มวธ การในการเสรมกำลงใจใหผ เร ยนโดยตรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบตวบคคล ทกครงในการจดกจกรรม

4.28 0.64 มาก 2

------------------------------------------------------- ๘๐ ----------------------------------------------------


ตารางท 10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบ และลำดบทสภาพการจดการเรยนรเชงรกของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายขอ รายดาน และโดยภาพรวม (ตอ)



17. สามารถสรปหลกการสอน เนอหาถกตองและครอบคลมใจความสำคญของบทเรยนอยางครบถวน

4.25 0.61 มาก 3

18. มความสามารถในการใชวธการเราความสนใจท หลากหลาย โดยใช ท าทางประกอบการสอนเป นระยะ น ำเส ยงเปลยนระดบตามความเหมาะสม

4.12 0.68 มาก 7

19. สามารถนำกระดานดำมาใชเพอเสรมการใชอปกรณอนๆ ในการจดกจกรรมเรยนการสอน ประกอบการบรรยาย อธบาย สรป และทบทวนบทเรยน อยางมระบบ เข าใจง าย สะอาดเร ยบร อย ลายมอสวยงาม

4.05 0.74 มาก 8

20. ฝกใหผ เรยนมทกษะความสามารถทางความคดและกระตนผ เรยนไดฝกทกษะความคดในหลายรปแบบ เช น ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการคดหาคำตอบ

4.12 0.62 มาก 6

21. มการใชสอการสอนทหลากหลายเหมาะกบการจดการเรยนการสอนทกขนตอน

4.12 0.62 มาก 6

ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก 4.20 0.48 มาก 22. เนนการวดประเมนตามสภาพจรง 4.42 0.57 มาก 1 23. ประเด นการประเมนสามารถสะทอน

ทกษะการคดขนสง 3.92 0.63 มาก 4

24. เครองมอทใชในการวดประเมนผลมความเหมาะสมกบกจกรรมการจดการเรยนร

4.17 0.58 มาก 3

25. การว ดและประเม นผลสอดคล องกบกจกรรมการจดการเรยนร

4.29 0.59 มาก 2

โดยภาพรวม 4.21 0.42 มาก

------------------------------------------------------- ๘๑ ----------------------------------------------------


ตารางท 10 สภาพการจดการเรยนรเชงรกของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.21, S.D.= 0.42) เมอพจารณาเปนรายขอในแตละดาน ปรากฎผลดงน ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.32, S.D.= 0.56) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมากไปนอย ไดแก มจดประสงคการเรยนรสอดคลองกบกจกรรมการเรยนรและการประเมน ( X = 4.39, S.D. = 0.65) มการระบผลการเรยนรไวอยางชดเจน ( X = 4.37, S.D. = 0.66) องคประกอบการเขยนแผนจดการเรยนรครบถวน ( X = 4.33, S.D. = 0.68) เขยนไดครอบคลมวตถประสงคการเรยนร ( X = 4.28, S.D. = 0.64) และมการออกแบบลำดบขนตอนอยางถกตองเหมาะสม ( X = 4.25, S.D. = 0.66) ตามลำดบ ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.18, S.D.= 0.51) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมาก ไปนอย ไดแก มการระบวธการสงเสรมเจตคตทางบวกใหกบผเรยน ( X = 4.25, S.D.= 0.63) มกจกรรมใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรรวมกนเสมอ ( X = 4.25, S.D.= 0.67) มการระบวธการสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนร ( X = 4.22, S.D.= 0.65) กจกรรมทใช เนนกจกรรมทงดานพฤตกรรมและดานการคด (X = 4.22, S.D.= 0.67) กจกรรมทใชมความหลากหลาย (X = 4.19, S.D.= 0.69) เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมกำหนดกจกรรมการเรยนร ( X = 4.12, S.D.= 0.78) และกจกรรมทใชสามารถพฒนาทกษะการคดขนสง ( X = 4.04, S.D.= 0.69) ตามลำดบ ดานการจดการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.18, S.D.= 0.46) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมากไปนอย ไดแก เตรยมความพรอมหรอกระตนความสนใจใหแกผ เรยนดวยวธการทหลากหลาย เชน การทบทวนบทเรยนในคาบเรยนทผานมา การตงคำถาม การใชเกม เปนตน ( X = 4.30, S.D.= 0.60) มวธการในการเสรมกำลงใจใหผเรยนโดยตรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบตวบคคล ทกครงในการจดกจกรรม ( X = 4.28, S.D.= 0.64) สามารถสรปหลกการสอน เนอหาถกตองและครอบคลมใจความสำคญของบทเรยนอยางครบถวน( X = 4.25, S.D.= 0.61) สามารถพดแสดงรายละเอยดจากขอสงสยใหเกดความชดเจน โดยใชภาษาทสน กระชบ ครอบคลมใจความสำคญ มการสรปประเดนทอธบาย ( X = 4.23, S.D.= 0.60) มการกระตนผเรยนโดยการใชคำถามเพอใหผเรยนเกดกระบวนการคดอยางมเหตผลในหองเรยนมากกวา 5 คำถาม ( X = 4.13, S.D.= 0.69) ฝกใหผเรยนมทกษะความสามารถทางความคดและกระตนผเรยนไดฝกทกษะความคดในหลายรปแบบ เชน ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการคดหาคำตอบ และมการใชสอการสอนทหลากหลายเหมาะกบการจดการเรยนการสอนทกขนตอน ( X = 4.12, S.D.= 0.62) มความสามารถในการใชวธการเราความสนใจทหลากหลาย โดยใชทาทางประกอบการสอนเปนระยะ นำเสยงเปลยนระดบตามความเหมาะสม ( X = 4.12, S.D.= 0.68) และสามารถนำกระดานดำมาใชเพอเสรมการใชอปกรณอนๆ ในการจดกจกรรมเรยนการสอน ประกอบการ บรรยาย อธบาย สรป และทบทวนบทเรยน อยางมระบบ เขาใจงาย สะอาดเรยบรอย ลายมอสวยงาม ( X = 4.05, S.D.= 0.74) ตามลำดบ

------------------------------------------------------- ๘๒ ----------------------------------------------------


ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.20, S.D.= 0.48) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมากไปนอย ไดแก เนนการวดประเมนตามสภาพจรง ( X = 4.42, S.D.= 0.57) การวดและประเมนผลสอดคลองกบกจกรรมการจดการเรยนร ( X = 4.29, S.D.= 0.59) เ ค ร อ ง ม อ ท ใ ช ใ น ก า ร ว ดประเมนผลมความเหมาะสมกบกจกรรมการจดการเรยนร ( X = 4.17, S.D.= 0.58) ประเดนการประเมนสามารถสะทอนทกษะการคดขนสง ( X = 3.92, S.D.= 0.63) ตามลำดบ

ตอนท 3 การเปรยบเทยบความแตกตางของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การเปรยบเทยบความแตกตางของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนการวเคราะหความแตกตางของระดบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ไดแก สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) และสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) ระดบชนทสอน ไดแก ช นมธยมศกษาปท 1 – มธยมศกษาปท 6 กล มสาระการเรยนร ท สอน ไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ และประสบการณในการสอน ไดแก 1 – 5 ป 6 – 10 ป 11 – 15 ป และมากกวา 15 ป โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (F-test, one way analysis of variance) และเมอพบความแตกตาง ใชการทดสอบความแตกตางรายคโดยวธการของเชฟเฟ (Scheffe’s method) เปนรายดานและโดยภาพรวม ตามวตถประสงคขอท 2 รายละเอยดดงตารางท 11 - 15

ตารางท 11 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกด สถานศกษาทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม

การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

แหลงความแปรปรวน

df SS MS F

1. ด านการเข ยนแผนการจดการเรยนรเชงรก

ระหวางกลม 2 2.927 1.464 4.783* ภายในกลม 615 188.207 .306

รวม 617 191.134

2. ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก

ระหวางกลม 2 .054 .027 .103 ภายในกลม 615 160.547 .261

รวม 617 160.601

3. ดานการจดมการเรยนร เชงรก


รวม 617 129.661

------------------------------------------------------- ๘๓ ----------------------------------------------------


ตารางท 11 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกด สถานศกษาทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม (ตอ)



df SS MS F

4. ดานการวดผลและประเมนผล การเรยนรเชงรก

ระหวางกลม 2 .551 .275 1.205 ภายในกลม 615 140.542 .229

รวม 617 141.093

รวม ระหวางกลม 2 .189 .095 .528 ภายในกลม 615 110.180 .179

รวม 617 110.369 * มนยสำคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 11 การปฏบตการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน พบวา โดยภาพรวมไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต เมอจำแนกเปนรายดาน พบวา ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก แตกตางกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ดานการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก และดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก ไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต เมอนำมาทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยรายค โดยวธการของเชฟเฟ (Schffe’s method) รายละเอยดตามตารางท 12 ตารางท 12 ความแตกตางของคาเฉลยการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกด สถานศกษาทสอน

สงกดสถานศกษา

ทสอน คาเฉลย

สงกดสถานศกษาทสอน สพม. สพป. สช.

ดานการเขยนแผนการจด การเรยนรเชงรก

สพม. 4.39 - .14* .00000 สพป. 4.25 - -.14 สช. 4.39 -

* มนยสำคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 12 คาเฉลยการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษา ขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน พบวา สถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) แตกตางกน กบสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) อยางม

------------------------------------------------------- ๘๔ ----------------------------------------------------


นยสำคญทางสถตทระดบ .05 สวนสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) และสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) ไมแตกตางกน กบสถานศกษาสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช.) ตารางท 13 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของ

สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามระดบชน ทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม



df SS MS F


ระหวางกลม 5 1.360 .272 .877 ภายในกลม 612 189.773 .310

รวม 617 191.134



รวม 617 160.601

3. ดานการจดการเรยนรเชงรก ระหวางกลม 5 1.607 .321 1.536 ภายในกลม 612 128.054 .209

รวม 617 129.661

4. ดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก

ระหวางกลม 5 1.760 .352 1.546 ภายในกลม 612 139.333 .228

รวม 617 141.093


รวม 617 110.369 * มนยสำคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 13 การปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐาน ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามระดบชนทสอน พบวา ทงโดยภาพรวมและทกรายดานไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต

------------------------------------------------------- ๘๕ ----------------------------------------------------


ตารางท 14 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามกลม สาระการเรยนรทสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม



df SS MS F



รวม 617 191.134



รวม 617 160.601

3. ดานการจดการเรยนรเชงรก ระหวางกลม 7 2.188 .313 1.496 ภายในกลม 610 127.474 .209

รวม 617 129.661

4. ดานการวดและประเมนผล การเรยนรเชงรก


รวม 617 141.093

รวม ระหวางกลม 7 1.081 .154 .862 ภายในกลม 610 109.289 .179

รวม 617 110.369 * มนยสำคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 14 การปฏบตการจดการเรยนร เช งรก (Active Learning) ของสถานศกษา ขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามกลมสาระการเรยนรทสอน พบวา ทงโดยภาพรวมและทกรายดานไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต

------------------------------------------------------- ๘๖ ----------------------------------------------------


ตารางท 15 คาความแปรปรวนระดบการปฏบตการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของ สถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตาม ประสบการณในการสอน เปนรายดานและโดยภาพรวม



df SS MS F



รวม 617 191.134



รวม 617 160.601

3. ดานการจดการเรยนรเชงรก ระหวางกลม 3 .557 .186 .883 ภายในกลม 614 129.104 .210

รวม 617 129.661

4. ดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก

ระหวางกลม 3 .851 .284 1.243 ภายในกลม 614 140.242 .228

รวม 617 141.093


รวม 617 110.369 * มนยสำคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 15 การปฏบตการจดการเรยนร เช งรก (Active Learning) ของสถานศกษา ขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามประสบการณในการสอน พบวา ทงโดยภาพรวมและทกรายดานไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต ตอนท 4 ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

การวเคราะหสภาพปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เปนการวเคราะหขอมลเชงเนอหา (content analysis) ของแบบสอบถามปลายเปด ตอนท 4 จากแบบสอบถามทไดรบกลบคนมา จำนวน 618 ฉบบ มผ ตอบแบบสอบถาม ตอนท 4 จำนวน 296 ฉบบ คดเปนรอยละ 47.90 โดยการหาคาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage) ตามวตถประสงคขอท 3 รายละเอยดตามตารางท 16

------------------------------------------------------- ๘๗ ----------------------------------------------------


ตารางท 16 จำนวนและรอยละสภาพปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษา ขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายดาน

ท สภาพปญหาการจดการเรยนรเชงรก

(Active Learning) จำนวน

(n = 296) รอยละ ลำดบท

ดานการเขยนแผนการเรยนรเชงรก 1. ครผ สอนบางคนขาดความร ความเขาใจการเขยน

แผนการจดการเรยนรเชงรกในวชาทสอน เนองจากตองสอนหลายวชา ไมใชวชาเอก มเวลาจำกด จงทำใหไมสามารถเขยนไดครบทกวชา

75 25.34 2

2. แผนการจดการเรยนรเชงรกทเขยนไมสอดคลองกบเวลาทม รวมทงสอ วสดอปกรณ และสภาพแวดลอมไมเออตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน

63 21.28 4

3. แผนการจดการเรยนร เช งร กยงไมสามารถนำไปประยกตใช หรอบรณาการกบเหตการณตางๆ ทสงผลตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน

53 17.91 5

4. แผนการจดการเร ยนร ย งไมเหมาะสมหรอย งไมตอบสนองความตองการของนกเรยนทมความสามารถการเรยนรแตกตางกน

65 21.96 3

5. แผนการจดการเร ยนร เช งร กยงไมสอดคลองกบก จกรรม ไม เป นไปตามลำด บข นตอน ไม ครบองคประกอบ ไมครอบคลมเน อหา จดประสงค/วตถประสงคการเรยนร ไมครอบคลมทกษะและไมชดเจน

140 47.30 1

ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก 1. การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกบาง

กจกรรมยงไมเหมาะสมและไมสามารถใชกบผเรยนไดทกคน เนองจากผเรยนมพฤตกรรมและความสามารถการเรยนร แตกตางกน หรอบางเน อหาไมสามารถออกแบบกจกรรมได

117 39.53 1

2. การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรไมสอดคลองกบเวลาท มในการจดการเรยนการสอน (เวลาไมเพยงพอ) รวมทงหองเรยนทมนกเรยนจำนวนมาก

94 31.76 3

------------------------------------------------------- ๘๘ ----------------------------------------------------


ตารางท 16 จำนวนและรอยละสภาพปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษา ขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายดาน (ตอ)




3. การออกแบบกจกรรมยงไมมความหลากหลาย ยงไมนาสนใจและไมสามารถกระตนความสนใจใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาไดครบทกทกษะ โดยเฉพาะทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และการประเมนคา)

110 37.16 2

4. การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกบางกจกรรมยงไมครบทกตวช วด และไมสามารถพฒนาผเรยนใหบรรลวตถประสงค

57 19.26 5

5. ยงเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการออกแบบกจกรรมนอย

53 17.91 6

6. ตองมการปรบเปลยนกจกรรมการเรยนรบอยๆ เพอใหเหมาะสมกบนกเร ยน และสภาวการณปจจบ นทเปลยนไป

39 13.18 8

7. ครผ สอนขาดความร ความเขาใจและเทคนคการออกแบบกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย

51 17.23 7

8. สอ วสด อปกรณไมเพยงพอและหลากหลาย รวมทงสภาพแวดลอม (หองเรยน) ไมเอ อในการออกแบบกจกรรมการเรยนร

65 21.96 4

ดานการจดการเรยนรเชงรก 1. การจดกจกรรมการเรยนการสอนไมเปนไปตามแผนท

กำหนด ตองปรบเปลยนใหสอดคลองกบความสามารถในการเรยนรของผเรยนทแตกตาง รวมทงในบางครงตองปรบกจกรรมหรอสอนแบบรวบรด เพอแกปญหาเฉพาะหนาหรอมกจกรมแทรกซอน

67 22.64 4

2. นกเรยนไมคอยใหความรวมมอในการทำกจกรรม เนองจากผเรยนไมใหความสนใจหรอกระตอรอรนทจะเรยนร ไมกลาแสดงออกหรอซกถามสงทไมเขาใจ ไมมทกษะการคนควาหาความรดวยตนเอง

98 33.11 2

------------------------------------------------------- ๘๙ ----------------------------------------------------






3. กจกรรมและส อการเร ยนการสอนยงไมสามารถกระตนความสนใจของผเรยนใหเกดทกษะดานตางๆ เชน ทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา) ทกษะการสอสาร ทกษะความคดรวบยอด เพ อนำไปส การแกไขปญหาไดและนำไปประยกตใชในชวนประจำวน

101 34.12 1

4. ผเรยนขาดทกษะพนฐาน ทกษะการทำงานเปนทม ทกษะการสอสารและการนำเสนอ ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการใชเหตผล การคนควาหาความรเพมเตม ทำใหการจดกจกรรมการเรยนการสอนลาชา

79 26.69 3

5. เวลาในการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกคอนขางจำกด จงไมสามารถจดการเร ยนการสอนไดครอบคลมเนอหา

64 21.62 5

6. สอ วสด อปกรณประกอบการจดการเรยนรยงไมมความพรอม หลากหลาย และเหมาะสม โดยเฉพาะสอดาน ICT

62 20.95 6

7. การควบคมช นเร ยนคอนขางยากสำหรบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก โดยเฉพาะหองเรยนท มนกเรยนจำนวนมาก

43 14.53 8

8. ครผสอนยงขาดทกษะในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลาย

49 16.55 7

ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก 1. การวดผลและประเมนผลในบางกจกรรมไมสามารถ

ดำเนนการได เนองจากนกเรยนมความรความสามารถทแตกตางกน เชน บางคนไมกลาแสดงออก บางคนมปญหาทางการเรยนร

53 17.91 5

2. ไมสามารถวดและประเมนผลนกเร ยนบางคนได เนองจากนกเรยนขาดความรบผดชอบไมสงงานตามกำหนด และไมใหความสนใจในการวดและประเมนผล

41 13.85 7

3. ไมสามารถวดผลและประเมนผลไดไมครอบคลมทกทกษะ เนองจากมเวลาคอนขางจำกด

47 15.88 6

------------------------------------------------------- ๙๐ ----------------------------------------------------






4. การวดผลและประเมนผลตามสภาพจรงทำไดยากหรออาจมความคลาดเคลอน เนองจากนกเรยนนกเรยนมพฤตกรรม และความสามารถการเรยนรทแตกตางกน

80 27.06 2

5. เคร องมอว ดผลและประเมนผลไมสอดคลองกบกจกรรม ตวชวด จดประสงค ไมสะทอนทกษะการคดขนสง และไมไดมาตรฐาน

90 30.41 1

6. เครองมอทใชวดผลและประเมนผลยงไมเหมาะสมและครอบคลมผเรยนทกคน เนองจากศกยภาพของผเรยนทมความแตกตางกน

61 20.61 3

7. รปแบบ/เครองมอวดผลและประเมนผลยงไมความหลากหลาย เนองจากครผสอนบางสวนขาดความรในการสรางเครองมอทใชวดผลและประเมนผล

60 20.27 4

ตารางท 16 สภาพปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกเปนรายดาน พบวา ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก แผนการจดการเรยนรเชงรกยงไมสอดคลองกบกจกรรม ไมเปนไปตามลำดบขนตอน ไมครบองคประกอบ ไมครอบคลมเนอหา จดประสงค/วตถประสงคการเรยนร ไมครอบคลมทกษะและไมชดเจน จำนวน 140 คน คดเปนรอยละ 47.30 รองลงมา ไดแก ครผสอนบางคนขาดความรความเขาใจการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรกในวชาทสอน เนองจากตองสอนหลายวชา ไมใชวชาเอก มเวลาจำกด จงทำใหไมสามารถเขยนไดครบทกวชา จำนวน 75 คน คดเปนรอยละ 25.34 แผนการจดการเรยนรยงไมเหมาะสมหรอยงไมตอบสนองความตองการของนกเรยนทมความสามารถการเรยนรแตกตางกน จำนวน 65 คน คดเปนรอยละ 21.96 แผนการจดการเรยนรเชงรกทเขยนไมสอดคลองกบเวลาทม รวมทงสอ วสดอปกรณ และสภาพแวดลอมไมเออตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน จำนวน 63 คน คดเปนรอยละ 21.28 และแผนการจดการเรยนรเชงรกยงไมสามารถนำไปประยกตใชหรอบรณาการกบเหตการณตางๆ ทสงผลตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน จำนวน 53 คน คดเปนรอยละ 17.91 ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนร เชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนร เชงรกบางกจกรรมยงไมเหมาะสมและไมสามารถใชกบผ เรยนไดทกคน เน องจากผ เรยนมพฤตกรรมและความสามารถการเรยนร แตกตางกน หรอบางเน อหาไมสา มารถออกแบบกจกรรมได จำนวน 117 คน คดเปนรอยละ 39.53 รองลงมา ไดแก การออกแบบกจกรรมยงไมมความหลากหลาย ยงไมนาสนใจและไมสามารถกระตนความสนใจใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาไดครบทกทกษะ โดยเฉพาะทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และการประเมนคา)

------------------------------------------------------- ๙๑ ----------------------------------------------------


จำนวน 110 คน คดเปนรอยละ 37.16 การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรไมสอดคลองกบเวลาทมในการจดการเรยนการสอน (เวลาไมเพยงพอ) รวมทงหองเรยนทมนกเรยนจำนวนมาก จำนวน 94 คน คดเปนรอยละ 31.76 สอ วสด อปกรณไมเพยงพอและหลากหลาย รวมทงสภาพแวดลอม (หองเรยน) ไมเออในการออกแบบกจกรรมการเรยนร จำนวน 65 คน คดเปนรอยละ 21.96 การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกบางกจกรรมยงไมครบทกตวชวด และไมสามารถพฒนาผเรยนใหบรรลวตถประสงค จำนวน 57 คน คดเปนรอยละ 19.26 ยงเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการออกแบบกจกรรมนอย จำนวน 53 คน คดเปนรอยละ 17.91 ครผ สอนขาดความรความเขาใจและเทคนคการออกแบบกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย จำนวน 51 คน คดเปนรอยละ 17.23 และตองมการปรบเปลยนกจกรรมการเรยนรบอยๆ เพอใหเหมาะสมกบนกเรยน และสภาวการณปจจบนทเปลยนไป จำนวน 39 คน คดเปนรอยละ 13.18 ดานการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก กจกรรมและสอการเรยนการสอนยงไมสามารถกระตนความสนใจของผเรยนใหเกดทกษะดานตางๆ เชน ทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา) ทกษะการสอสาร ทกษะความคดรวบยอด เพ อนำไปสการแกไขปญหาไดและนำไปประยกตใชในชวนประจำวน จำนวน 101 คน คดเปนรอยละ 34.12 รองลงมา ไดแก นกเรยนไมคอยใหความรวมมอในการทำกจกรรม เนองจากผเรยนไมใหความสนใจหรอกระตอรอรนทจะเรยนร ไมกลาแสดงออกหรอซกถามสงทไมเขาใจ ไมมทกษะการคนควาหาความรดวยตนเอง จำนวน 98 คน คดเปนรอยละ 33.11 ผเรยนขาดทกษะพนฐาน ทกษะการทำงานเปนทม ทกษะการสอสารและการนำเสนอ ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการใชเหตผล การคนควาหาความรเพมเตม ทำใหการจดกจกรรมการเรยนการสอนลาชา จำนวน 79 คน คดเปนรอยละ 26.69 การจดกจกรรมการเรยนการสอนไมเปนไปตามแผนทกำหนด ตองปรบเปลยนใหสอดคลองกบความสามารถในการเรยนรของผเรยนทแตกตาง รวมทงในบางครงตองปรบกจกรรมหรอสอนแบบรวบรด เพอแกปญหาเฉพาะหนาหรอมกจกรมแทรกซอน จำนวน 67 คน คดเปนรอยละ 22.64 เวลาในการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกคอนขางจำกด จงไมสามารถจดการเรยนการสอนไดครอบคลมเนอหา จำนวน 64 คน คดเปนรอยละ 21.62 สอ วสด อปกรณประกอบการจดการเรยนรยงไมมความพรอม ไมหลากหลาย และไมเหมาะสม โดยเฉพาะสอดาน ICT จำนวน 62 คน คดเปนรอยละ 20.95 ครผสอนยงขาดทกษะในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลาย จำนวน 49 คน คดเปนรอยละ 16.55 และการควบคมชนเรยนคอนขางยากสำหรบการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก โดยเฉพาะหองเรยนทมนกเรยนจำนวนมาก จำนวน 43 คน คดเปนรอยละ 14.53 ดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก เครองมอวดผลและประเมนผลไมสอดคลองกบกจกรรม ตวชวด จดประสงค ไมสะทอนทกษะการคดขนสง และไมไดมาตรฐาน จำนวน 90 คน คดเปนรอยละ 30.41 รองลงมา ไดแก การวดผลและประเมนผลตามสภาพจรงทำไดยากหรออาจมความคลาดเคลอน เนองจากนกเรยนนกเรยนมพฤตกรรม และความสามารถการเรยนรทแตกตางกน จำนวน 80 คน คดเปนรอยละ 27.06 เครองมอทใชวดผลและประเมนผลยงไมเหมาะสมและครอบคลมผเรยนทกคน เนองจากศกยภาพของผเรยนทมความแตกตางกน จำนวน 61 คน คดเปนรอยละ 20.61 รปแบบ/เครองมอวดผลและประเมนผลยงไมความหลากหลาย เนองจากครผสอนบางสวนขาดความรในการสรางเครองมอทใชวดผลและประเมนผล จำนวน 60 คน คดเปนรอยละ

------------------------------------------------------- ๙๒ ----------------------------------------------------


20.27 การวดผลและประเมนผลในบางกจกรรมไมสามารถดำเนนการได เนองจากนกเรยนมความรความสามารถทแตกตางกน เชน บางคนไมกลาแสดงออก บางคนมปญหาทางการเรยนร จำนวน 53 คน คดเปนรอยะ 17.91 ไมสามารถวดผลและประเมนผลไดไมครอบคลมทกทกษะ เนองจากมเวลาคอนขางจำกด จำนวน 47 คน คดเปนรอยละ 15.88 และไมสามารถวดและประเมนผลนกเรยนบางคนได เนองจากนกเรยนขาดความรบผดชอบไมสงงานตามกำหนด และไมใหความสนใจในการวดและประเมนผล จำนวน 41 คน คดเปนรอยละ 13.85


บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 มวตถประสงคเพอ (1) ศกษาสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 (2) เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน และ (3) ศกษาปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 โดยนำกระบวนการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มาประยกตใชเปนขอบเขตของการวจย ประกอบดวย กระบวนการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) 4 ดาน ไดแก การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก การจดกจกรรมการเรยนรเชงรก และการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก สถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาและมธยมศกษา และสงกดสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ปการศกษา 2563 ในพนทรบผดชอบของสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 3 จงหวด ประกอบดวย จงหวดราชบร กาญจนบร และสพรรณบร จำนวน 191 แหง โดยกำหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางการประมาณขนาดกลมตวอยางของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan) และสมกลมตวอยางโดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน (multistage random sampling) ผใหขอมล ไดแก ครผสอนในสถานศกษาขนพนฐานทจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย จำนวน 726 คน โดยการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถาม จำนวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 สอบถามเกยวกบรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตอนท 3 สอบถามเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) และตอนท 4 สอบถามเกยวกบปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) การเกบรวบรวมขอมลในการวจย ดำเนนการจดทำหนงสอถงผบรหารสถานศกษากลมตวอยางทางไปรษณย เพ อขอความอนเคราะหใหครผ สอนตอบแบบสอบถาม พรอมท งรวบรวมแบบสอบถามสงคนสำนกงานศกษาธการภาค 3 ทางไปรษณย สถตทใช ในการวเคราะหขอมล ไดแกความถ (frequency) คารอยละ (percentage) คาเฉลย ( X ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D. ) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (F-test, one way analysis of variance) และเม อพบความแตกตางใชการทดสอบความแตกตางรายค ดวยวธการของเชฟเฟ (Scheffe’s method) และการวเคราะหเชงเนอหา (content analysis)

------------------------------------------------------ ๙๔ ---------------------------------------------------


สรปผลการวจย

ผลการวเคราะหขอมลการวจยเร อง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 สามารถสรปผล ไดดงน 1. สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ปรากฎผลดงน 1.1 รปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกทครผ สอนนำมาใชจดการเรยน การสอน พบวา ครผสอนสวนใหญใชการสอนแบบใชคำถาม (Questioning Method) จำนวน 493 คน คดเปนรอยละ 79.77 รองลงมา ไดแก การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) จำนวน 436 คน คดเปนรอยละ 70.55 การเรยนรแบบใชเกม (Games) จำนวน 350 คน คดเปนรอยละ 56.63 การเรยนรเชงประสบการณ (Experiential Learning) จำนวน 313 คน คดเปนรอยละ 50.65 การเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) จำนวน 242 คน คดเปน รอยละ 39.16 การเรยนร แบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction) จำนวน 198 คน คดเปนรอยละ 32.04 การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) จำนวน 172 คน คดเปนรอยละ 27.83 การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze Case Studies) จำนวน 134 คน คดเปนรอยละ 21.68 ตามลำดบ 1.2 การจดการเรยนรเชงรกของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.21, S.D.= 0.42) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยดานทมคาเฉลยสงสด ไดแก ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ( X = 4.32, S.D.= 0.56) รองลงมา ไดแก ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนร เชงรก (X = 4.20, S.D.= 0.48) ดานการจดการเรยนรเชงรก (X = 4.18, S.D.= 0.46) และดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ( X = 4.18, S.D.= 0.51) ตามลำดบ เมอจำแนกเปนรายขอในแตละดาน ปรากฏผลดงน 1.2.1 ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.32, S.D.= 0.56) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมากไปนอย ไดแก มจดประสงคการเรยนรสอดคลองกบกจกรรมการเรยนรและการประเมน ( X = 4.39, S.D. = 0.65) มการระบผลการเรยนรไวอยางชดเจน ( X = 4.37, S.D. = 0.66) องคประกอบการเขยนแผนจดการเรยนรครบถวน ( X = 4.33, S.D. = 0.68) เขยนไดครอบคลมวตถประสงคการเรยนร ( X = 4.28, S.D. = 0.64) และมการออกแบบลำดบขนตอนอยางถกตองเหมาะสม ( X = 4.25, S.D. = 0.66) ตามลำดบ 1.2.2 ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.18, S.D.= 0.51) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมากไปนอย ไดแก มการระบวธการสงเสรมเจตคตทางบวกใหกบผเรยน (X = 4.25, S.D.= 0.63) มกจกรรมใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรรวมกนเสมอ ( X = 4.25, S.D.= 0.67) มการระบวธการสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนร ( X = 4.22, S.D.= 0.65) กจกรรมทใช เนนกจกรรมทง

------------------------------------------------------ ๙๕ ---------------------------------------------------


ดานพฤตกรรมและดานการคด (X = 4.22, S.D.= 0.67) กจกรรมทใชมความหลากหลาย (X = 4.19, S.D.= 0.69) เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมกำหนดกจกรรมการเรยนร ( X = 4.12, S.D.= 0.78) และกจกรรมทใชสามารถพฒนาทกษะการคดขนสง ( X = 4.04, S.D.= 0.69) ตามลำดบ 1.2.3 ดานการจดการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.18, S.D.= 0.46) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมาก ไปนอย ไดแก เตรยมความพรอมหรอกระตนความสนใจใหแกผเรยนดวยวธการทหลากหลาย เชน การทบทวนบทเรยนในคาบเรยนท ผานมา การต งคำถาม การใชเกม เปนตน (X = 4.30, S.D.= 0.60) มวธการในการเสรมกำลงใจใหผเรยนโดยตรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบตวบคคลทกครงในการจดกจกรรม ( X = 4.28, S.D.= 0.64) สามารถสรปหลกการสอน เนอหาถกตองและครอบคลมใจความสำคญของบทเรยนอยางครบถวน( X = 4.25, S.D.= 0.61) สามารถพดแสดงรายละเอยดจากขอสงสยใหเกดความชดเจน โดยใชภาษาทส น กระชบ ครอบคลมใจความสำคญ มการสรปประเดนทอธ บาย ( X = 4.23 , S.D.= 0.60) มการกระต นผ เร ยนโดยการใชคำถามเพ อใหผ เร ยนเกดกระบวนการคดอยางมเหตผลในหองเรยนมากกวา 5 คำถาม ( X = 4.13, S.D.= 0.69) ฝกใหผเรยนมทกษะความสามารถทางความคดและกระตนผเรยนไดฝกทกษะความคดในหลายรปแบบ เชน ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการคดหาคำตอบ และมการใชสอการสอนทหลากหลายเหมาะกบการจดการเรยนการสอนทกขนตอน ( X = 4.12, S.D.= 0.62) มความสามารถในการใชวธการเราความสนใจทหลากหลาย โดยใชทาทางประกอบการสอนเปนระยะ นำเสยงเปลยนระดบตามความเหมาะสม (X = 4.12, S.D.= 0.68) และสามารถนำกระดานดำมาใชเพอเสรมการใชอปกรณอนๆ ในการจดกจกรรมเรยนการสอน ประกอบการ บรรยาย อธบาย สรป และทบทวนบทเรยน อยางมระบบ เขาใจงาย สะอาดเรยบรอย ลายมอสวยงาม ( X = 4.05, S.D.= 0.74) ตามลำดบ 1.2.4 ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.20, S.D.= 0.48) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทกขอ โดยเรยงลำดบจากคาเฉลยมากไปนอย ไดแก เนนการวดประเมนตามสภาพจรง ( X = 4.42, S.D.= 0.57) การวดและประเมนผลสอดคลองกบกจกรรมการจดการเรยนร ( X = 4.29, S.D.= 0.59) เครองมอทใชในการวดประเมนผลมความเหมาะสมกบกจกรรมการจดการเรยนร ( X = 4.17, S.D.= 0.58) ประเดนการประเมนสามารถสะทอนทกษะการคดขนสง ( X = 3.92, S.D.= 0.63) ตามลำดบ 2. เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน ปรากฏผลดงน 2.1 สภาพการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาข นพ นฐาน ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน พบวา โดยภาพรวมไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต เมอจำแนกเปนรายดาน พบวา ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก แตกตางกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 โดยสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) แตกตางกน กบสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) อยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการออกแบบ

------------------------------------------------------ ๙๖ ---------------------------------------------------


กจกรรมการเรยนรเชงรก ดานการจดการเรยนรเชงรก และดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก ไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต 2.2 สภาพการจดการเรยนร เชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาข นพ นฐาน ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน พบวา ทงโดยภาพรวมและทกรายดานไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต 3. ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา 3.1 ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก แผนการจดการเรยนรเชงรกยงไมสอดคลองกบกจกรรม ไมเปนไปตามลำดบขนตอน ไมครบองคประกอบ ไมครอบคลมเนอหา จดประสงค/วตถประสงคการเรยนร ไมครอบคลมทกษะและไมชดเจน จำนวน 140 คน คดเปนรอยละ 47.30 รองลงมา อก 3 ลำดบ ไดแก ครผสอนบางคนขาดความรความเขาใจการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรกในวชาทสอน เนองจากตองสอนหลายวชา ไมใชวชาเอก มเวลาจำกด จงทำใหไมสามารถเขยนไดครบทกวชา จำนวน 75 คน คดเปนรอยละ 25.34 แผนการจดการเรยนรยงไมเหมาะสมหรอยงไมตอบสนองความตองการของนกเรยนทมความสามารถการเรยนรแตกตางกน จำนวน 65 คน คดเปนรอยละ 21.96 และแผนการจดการเรยนรเชงรกทเขยนไมสอดคลองกบเวลาทม รวมทงสอ วสดอปกรณ และสภาพแวดลอมไมเออตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน จำนวน 63 คน คดเปนรอยละ 21.28 3.2 ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกบางกจกรรมยงไมเหมาะสมและไมสามารถใชกบผเรยนไดทกคน เน องจากผ เรยนมพฤตกรรมและความสามารถการเรยนร แตกตางกน หรอบางเน อหาไ มสามารถออกแบบกจกรรมได จำนวน 117 คน คดเปนรอยละ 39.53 รองลงมาอก 3 ลำดบ ไดแก การออกแบบกจกรรมยงไมมความหลากหลาย ยงไมนาสนใจและไมสามารถกระตนความสนใจใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาไดครบทกทกษะ โดยเฉพาะทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และการประเมนคา) จำนวน 110 คน คดเปนรอยละ 37.16 การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรไมสอดคลองกบเวลาทมในการจดการเรยนการสอน (เวลาไมเพยงพอ) รวมทงหองเรยนทมนกเรยนจำนวนมาก จำนวน 94 คน คดเปนรอยละ 31.76 และสอ วสด อปกรณไมเพยงพอและหลากหลาย รวมทงสภาพแวดลอม (หองเรยน) ไมเออในการออกแบบกจกรรมการเรยนร จำนวน 65 คน คดเปนรอยละ 21.96 การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกบางกจกรรมยงไมครบทกตวชวด และไมสามารถพฒนาผเรยนใหบรรลวตถประสงค จำนวน 57 คน คดเปนรอยละ 19.26 3.3 ดานการจดการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก กจกรรมและสอการเรยนการสอนยงไมสามารถกระตนความสนใจของผเรยนใหเกดทกษะดานตางๆ เชน ทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา) ทกษะการสอสาร ทกษะความคดรวบยอด เพ อนำไปสการแกไขปญหาไดและนำไปประยกตใชในชวนประจำวน จำนวน 101 คน คดเปนรอยละ 34.12 รองลงมาอก 3 ลำดบ ไดแก นกเรยนไมคอยใหความรวมมอในการทำกจกรรม เนองจากผเรยนไมใหความสนใจหรอกระตอรอรนทจะเรยนร ไมกลาแสดงออกหรอซกถามสงทไมเขาใจ ไมมทกษะการ

------------------------------------------------------ ๙๗ ---------------------------------------------------


คนควาหาความรดวยตนเอง จำนวน 98 คน คดเปนรอยละ 33.11 ผเรยนขาดทกษะพนฐาน ทกษะการทำงานเปนทม ทกษะการสอสารและการนำเสนอ ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการใชเหตผล การคนควาหาความรเพมเตม ทำใหการจดกจกรรมการเรยนการสอนลาชา จำนวน 79 คน คดเปนรอยละ 26.69 การจดกจกรรมการเรยนการสอนไมเปนไปตามแผนทกำหนด ตองปรบเปลยนใหสอดคลองกบความสามารถในการเรยนรของผเรยนทแตกตาง รวมทงในบางครงตองปรบกจกรรมหรอสอนแบบรวบรด เพอแกปญหาเฉพาะหนาหรอมกจกรมแทรกซอน จำนวน 67 คน คดเปนรอยละ 22.64 3.4 ดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก ปญหาทพบมากทสด ไดแก เครองมอวดผลและประเมนผลไมสอดคลองกบกจกรรม ตวชวด จดประสงค ไมสะทอนทกษะการคดขนสง และไมไดมาตรฐาน จำนวน 90 คน คดเปนรอยละ 30.41 รองลงมาอก 3 ลำดบ ไดแก การวดผลและประเมนผลตามสภาพจรงทำไดยากหรออาจมความคลาดเคลอน เนองจากนกเรยนนกเรยนมพฤตกรรม และความสามารถการเรยนรทแตกตางกน จำนวน 80 คน คดเปนรอยละ 27.06 เครองมอทใชวดผลและประเมนผลยงไมเหมาะสมและครอบคลมผเรยนทกคน เนองจากศกยภาพของผเรยนทมความแตกตางกน จำนวน 61 คน คดเปนรอยละ 20.61 และรปแบบ/เครองมอวดผลและประเมนผลยงไมความหลากหลาย เนองจากครผสอนบางสวนขาดความรในการสรางเครองมอทใชวดผลและประเมนผล จำนวน 60 คน คดเปนรอยละ 20.27 อภปรายผล

จากสรปผลการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 สามารถนำมาอภปรายผลไดดงน 1. สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ปรากฎผลดงน 1.1 รปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกทครผสอนนำมาใชจดการเรยน การสอน พบวา ครผสอนสวนใหญใชการสอนแบบใชคำถาม ทงนอาจเนองมาจากการสอนโดยใชคำถาม (Questioning Method) เปนรปแบบหรอวธการทงายและสะดวกสำหรบครผสอน เพราะครผสอนไมตองเตรยมสอ วสด อปกรณประกอบการจดการเรยนการสอน แตเพยงครผสอนใชประสบการณและองคความรในวชาท สอนมาตงคำถาม เพอกระตนใหนกเรยนเกดความคดและเกดการเรยนรตามวตถประสงคของการเรยนร ซงสอดคลองกบความคดเหนของ McKinney (2008), วทวส ดวงภมเมศ และวารรตน แกวอไร (2560) และเยาวเรศ ภกดจตร (2557) ทสรปไววา การสอนโดยใชคำถาม (Questioning Method) คอ การจดกจกรรมการเรยนรทผสอนตงคำถามในลกษณะตางๆ ทเปนคำถามเชงทาทาย มงเนนพฒนาความคดของผเรยน ซงลกษณะคำถามตามระดบชนของ Bloom คอ ถามความร เปนคำถามทผเรยนสามารถตอบขอเทจจรงได เชน ใคร (who) อะไร (what) เมอไหร (when) ทไหน (where) ถามความเขาใจ เปนคำถามทผเรยนสามารถอธบายดวยคำพด มกใชคำวา อยางไร (how) ถามการนำไปใช เปนคำถามทผเรยนสามารถนำความรไปแกปญหาในสถานการณใหมได ถามการวเคราะห เปนคำถามทผเรยนสามารถจำแนกแยกแยะเรองราวตางๆ ได ถามการสงเคราะห เปนคำถามทผเรยนใชกระบวนการคด สรปเปนหลกการหรอแนวคดใหม ถามการประเมนคา เปนคำถามทใหผเรยนตคณคาโดยใชความรความรสก สำหรบรปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนร เชงรกท

------------------------------------------------------ ๙๘ ---------------------------------------------------


ครผสอนนำมาใชจดการเรยนการสอน รองลงมา ไดแก การเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) ทงนอาจเนองมาจาก สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2562) ไดนำเสนอรปแบบวธการจดกจกรรมการเรยนร ทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยนดวยรปแบบการเรยนรโดยใชกจกรรมเปนฐาน (Activity-Based Learning) ซงเปนการเรยนรทเนนบทบาทและการมสวนรวมของผเรยน หรอ “การเรยนรเชงรก” (Active Learning) หมายถง นำกจกรรมเปนท ตงเพอทจะฝกหรอพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนรใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทกำหนด กจกรรมการเรยนร โดยใชกจกรรมเปนฐาน มหลากหลายกจกรรม การเลอกใชข นอย กบความเหมาะสม สอดคลองกบวตถประสงคของการจดกจกรรมนนๆ วามงใหผ เรยนไดเรยนรหรอพฒนาในเรองใด สามารถจำแนกออกเปน 3 ประเภทหลก คอ (1) กจกรรมเชงสำรวจ เสาะหา คนควา (Exploratory) ซงเกยวของกบการรวบรวม สงสมความร ความคดรวบยอด และทกษะ (2) กจกรรมเชงสรางสรรค (Constructive) ซงเกยวของกบการรวบรวม สงสมประสบการณ โดยผานการปฏบต หรอการทำงานทรเรมสรางสรรค (3) กจกรรมเชงการแสดงออก (Expressional) ไดแก กจกรรมทเกยวกบการนำเสนอ การเสนอผลงาน 1.2 สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐาน ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยดานทมคาเฉลยสงสด ไดแก ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก รองลงมา ไดแก ดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก ดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนเชงรก และดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ซงไมสอดคลองกบผลการวจยของ ยภาลย มะลซอน และกาญจน เรองมนตร (2563) ททำการวจยเรอง การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2 โดยมวตถประสงค พบวา สภาพปจจบนของการจดการเรยนรเชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2 โดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาอยในระดบปานกลางทกดาน ซงดานทมคาเฉลยสงสด คอ การวดและประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ทงนอาจเปนเพราะสถานศกษาทเปดสอนระดบมธยมศกษาอาจมความพรอมในดานปจจยตางๆ ในการสงเสรม สนบสนน การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรก มากกวาสถานศกษาทเปดสอนระดบประถมศกษา นอกจากนอาจเนองมาจาก หลกสตรแกนกลางการศกษาข นพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดกำหนดสมรรถนะสำคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคในการพฒนาผเรยน โดยมงเนนพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทกำหนด ซงจะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะสำคญ ๕ ประการ ดงน (1) ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรม ในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตางๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยคำนงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม (2) ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอนำไปสการสรางองคความร หรอสารสนเทศเพ อการตดสนใจเก ยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม (3)

------------------------------------------------------ ๙๙ ---------------------------------------------------


ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตางๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพ โดยคำนงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม (4) ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนำกระบวนการตางๆ ไปใชในการดำเนนชวตประจำวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทำงาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตางๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน และ (5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอกและใชเทคโนโลยดานตางๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคมในดานการเรยนร การสอสาร การทำงาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม ดงนน ครผสอนจงไดดำเนนการจดการเรยนรเชกรกในระดบมาก เพ อใหผ เร ยนเกดสมรรถนะสำคญตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาข นพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ กำหนด 2. เปรยบเทยบสภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน ระดบชนทสอน กลมสาระการเรยนรทสอน และประสบการณในการสอน ปรากฏผลดงน 2.1 สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐาน ในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำแนกตามสงกดสถานศกษาทสอน พบวา โดยภาพรวมไมแตกตางกน หรอแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต เมอจำแนกเปนรายดาน พบวา ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก แตกตางกนอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ .05 โดยสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) แตกตางกน กบสถานศกษาสงกดสำนกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษา (สพป.) อยางมนยสำคญทางสถตท ระดบ .05 ท งน อาจเปนเพราะสถานศกษาระดบมธยมศกษา สงกดสำนกงานเขตพนการศกษามธยมศกษา เปนสถานศกษามธยมศกษาประจำจงหวดและอำเภอ ซงเปนสถานศกษาทคอนขางมความพรอมทงปจจยดานครผสอน และสอ วสดอปกรณประกอบการจดการเรยนการสอน เชน ครผสอนไดสอนตรงตามสาขาวชาเอก มสอ วสดอปกรณ และเทคโนโลยสารสนเทศ ทำใหครผสอนมศกยภาพและประสบการณตรงในการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรกมากกวาสถานศกษาระดบประถมศกษาทเปดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนตน (โรงเรยนขยายโอกาส) 3. ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 พบวา ปญหาทพบมากทสดในแตละดาน ดงน (1) ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก ไดแก แผนการจดการเรยนรเชงรกยงไมสอดคลองกบกจกรรม ไมเปนไปตามลำดบขนตอน ไมครบองคประกอบ ไมครอบคลมเนอหา จดประสงค/วตถประสงคการเรยนร ไมครอบคลมทกษะและไมชดเจน (2) ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก ไดแก การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกบางกจกรรมยงไมเหมาะสมและไมสามารถใชกบผเรยนไดทกคน เน องจากผ เรยนมพฤตกรรมและความสามารถการเรยนร แตกตางกน หรอบางเน อหาไมสามารถ

------------------------------------------------------ ๑๐๐ ---------------------------------------------------


ออกแบบกจกรรมได (3) ดานการจดการเรยนรเชงรก ไดแก กจกรรมและสอการเรยนการสอนยงไมสามารถกระตนความสนใจของผเรยนใหเกดทกษะดานตางๆ เชน ทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา) ทกษะการสอสาร ทกษะความคดรวบยอด เพอนำไปสการแกไขปญหาไดและนำไปประยกตใชในชวนประจำวน และ (4) ดานการวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก ไดแก เครองมอวดผลและประเมนผลไมสอดคลองกบกจกรรม ตวชวด จดประสงค ไมสะทอนทกษะการคดขนสง และไมไดมาตรฐาน ทงนอาจเปนเพราะครผสอนมขอจำกดในกระบวนการออกแบบการจดการเรยนรเชงรก ดงท นนทล พรธาดาวทย และคณะ (2559) ไดสรปขอจำกดของการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ไวดงน (1) ตองใชเวลาจงอาจทำใหผสอนไมสามารถจดการเวลาทมอยกบจำนวนเนอหาหลกสตรทมากได (2) ตองใชเวลาในการเตรยมการ ดงนหากผสอนทมภาระงานสอนมากจะไมสามารถใชการเรยนรเชงรกได (3) ในหองเรยนทมขนาดใหญ จำนวนนกเรยนมาก อาจมขอจำกดในการดแล ควบคมใหผเรยนดำเนนกจกรรมไปในทศทางทผสอนวางแผนไดยาก (4) ผสอนทมความเชอมนในตนเองสงคดวาตนเองเปนผบรรยายทดจะไมยอมรบวธการเรยนรเชงรก ทใหความสำคญกบกระบวนการมากกวาผสอน (5) ความตองการวสดอปกรณจำเปนอยางยงสำหรบการสอนแบบการเรยนรเชงรก ในหองเรยนตองมความพรอมในเรองวสดอปกรณ และ (6) ผเรยนตอตานวธการสอนทไมใชการบรรยาย เนองจากผเรยนจะคนชนกบการเรยนโดยวธการมารบความรจากครผสอนมากกวาการเรยนโดยการลงมอปฏบตดวยตนเองตามคำแนะนำของผสอนเพอใหเกดการเรยนร ขอเสนอแนะ

ขอคนพบจากการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 มขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางการดำเนนงานของหนวยงานและสถานศกษา ตลอดจนผมสวนเกยวของในการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) เพอสามารถพฒนาผเรยนใหมทกษะทจำเปนในการเรยนรในศตวรรษท 21

ขอเสนอแนะเพอการนำผลการวจยไปใช

ผลการวจย พบวา ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ทพบมากทสด 3 ลำดบแรก คอ (1) แผนการจดการเรยนรเชงรกยงไมสอดคลองกบกจกรรม ไมเปนไปตามลำดบขนตอน ไมครบองคประกอบ ไมครอบคลมเนอหา จดประสงค/วตถประสงคการเรยนร ไมครอบคลมทกษะ และไมชดเจน (2) การออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกบางกจกรรมยงไมเหมาะสมและไมสามารถใชกบผเรยนไดทกคน เนองจากผเรยนมพฤตกรรมและความสามารถการเรยนรแตกตางกน หรอบา งเนอหาไมสามารถออกแบบกจกรรมได และ (3) การออกแบบกจกรรมยงไมมความหลากหลาย ยงไมนาสนใจและไมสามารถกระตนความสนใจใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาไดครบทกทกษะ โดยเฉพาะทกษะการคดขนสง (การคดวเคราะห สงเคราะห และการประเมนคา) ดงนน หนวยงานทางการศกษาทเปนตนสงกดและสถานศกษา ควรพฒนาครผ สอนใหความรความเขาใจและมทกษะในการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก สงเสรมสนบสนนสอ วสด อปกรณ เทคโนโลยสารสนเทศททนสมย รวมทงรวบรวมองคความรและตวอยางการเขยนแผนการจดการเรยนรท ประสบความสำเรจ เพอใหครผ สอนสามารถ

------------------------------------------------------ ๑๐๑ ---------------------------------------------------


ออกแบบกระบวนการจดการเรยนรเชงรก เพอพฒนาสมรรถนะสำคญและคณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยนใหเปนไปตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพ นฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดกำหนด ตลอดจนพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะของผเรยนในศตวรรษท 21 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. ควรควรศกษา วเคราะห วจ ยสภาพและปญหาการจดการเรยนร เช งรก (Active Learning) ของสถานศกษขนพนฐาน ในระดบปฐมวย ประถมศกษา และอาชวศกษา 2. ควรศกษา วเคราะห วจย แนวทางพฒนาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษขนพนฐาน ในระดบปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา และอาชวศกษา 3. ควรศกษา วเคราะห วจยความตองการของครผสอนและบคลากรทางการศกษาในการพฒนาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)


บรรณานกรม

ภาษาไทย กระทรวงศกษาธการ. (2552). “บทบาทของครในการเรยนรแบบ Active Learning.” เขาถงเมอ 9 มถนายน 2563. เขาถงไดจาก: http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=12972&Key โกวท ประวาลพฤกษ. (๒๕๓๒). รปแบบการสอนความคด คานยม จรยธรรม และทกษะ. (อดส าเนา). ครเชยงราย. (2562). “การเขยนแผนการจดการเรยนร.” เขาถงเมอ 16 มกราคม 2563. เขาถงได จาก https://www.kruchiangrai.net/ จนทรา แซลว. (2561). “การจดการเรยนรแบบเชงรก (Active learning) ในรายวชาการพฒนาทกษะ การคดสำหรบเดกปฐมวย.” โครงการวจยทไดรบทนสนบสนนการวจยจากกองทนคณะ ครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 – 2561. จราภรณ ยกอนทร. (2558). “การจดการเรยนรผานการลงมอปฏบต Active Learning.” เขาถงเมอ 1 3 ส ง ห า ค ม 2 5 6 3 . เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก http://nakhonnayok.dusit.ac.th/wp- content/uploads/2015/11/ จรายทธ ออนศร. (2561). “ACTIVE LEARNING สการเรยนรในศตวรรษท 21.” เขาถงเมอ 7 สงหาคม 2563. เขาถงไดจาก http://www.nwm.ac.th/nwm/wp-content/uploads/2018/03/ACTIVE- LEARNING จตณรงค เอยมสำอางค. (2558). “Active Learning แนวทางการจดการเรยนรสำหรบผเรยนในยค ศตวรรษท 21.” เขาถงเมอ 9 มนาคม 2563. เขาถงไดจาก: http://chitnarongactivelearning. blogspot.com จฑามาศ เพมพนเจรญยศ. (2561). “การพฒนาการจดการเรยนรเชงรกผานหองเรยนอจฉรยะสำหรบ นกเรยนระดบช นประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลไทรโยค.” สารนพนธหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ คณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยศรปทม. ฉตรชย วระเมธกล. (2559). “การนำวธการเรยนรดวยการลงมอทำ (Active Learning) มาใชเพอการ พฒนาคณภาพการศกษาของประเทศ.” เขาถงเมอ 15 พฤษภาคม 2563. เขาถงไดจาก: http://www.dsdw2016.dsdw.go.th/ ชรนทร ชะเอมเทส. (2561). “การใชรปแบบการสอน Active Learning เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน วชาการบญชบรหาร สำหรบผเรยนระดบ ปวส. 2 สาขาการบญช.” กรงเทพฯ: วทยาลย อาชวศกษาสนตราษฎร ในพระอปถมภฯ. ไชยยศ เรองสวรรณ. Active Learning. สบคนจาก http://www.drchaiyot.com เมอ 25 กรกฎาคม 2552. ณชนน แกวชยเจรญกจ. (2550). “ภาวะผนำและนวตกรรมทางการศกษา: บทบาทของครกบ Active Learning.” เขาถงเมอ 22 มนาคม 2563. เขาถงไดจาก: http://www.pochanukul.com.

------------------------------------------------------- ๑๐๓ ----------------------------------------------------


ณชนน แกวชยเจรญกจ. (2552). บทบาทของครผสอนในการจดกจกรรมและวธการปฏบตตาม แนวทางของ Active Learning. สบคนจาก http://www.itie.org เม ,อ 25 กรกฎาคม 2552. ดเรก พรสมา. (2559). “ครไทย 4.0 กระทรวงศกษาธการ.” เขาถงเมอ 5 เมษายน 2563. เขาถง ไดจาก: http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID ดษฎ โยเหลา และคณะ. (2557). “การศกษาการจดการเรยนรแบบ PBL ทไดจากโครงการสรางชด ความรเพอสรางเสรมทกษะแหงศตวรรษท 21 ของเดกและเยาวชน: จากประสบการณ ความสำเรจของโรงเรยนไทย. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ. เดชดนย จยชม, เกษรา บาวแชมชอย และศรกญญา แกนทอง. (2559). การพฒนาผลสมฤทธทางการ เรยน เรอง ทกษะการคดของนกศกษาในรายวชา ทกษะการคด (Thinking Skills) รหสวชา 11-024-112 ประจ าภาคเรยนท1 ปการศกษา 2558 ดวยการเรยนรแบบมสวนรวม (Active Learning). คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร ทววฒน วฒนกลเจรญ. (2559). “การเรยนเชงรก (Active Learning).” เขาถงเมอ 8 มถนายน 2563. เขาถงไดจาก http://www4.eduzones.com/images/blog/sasithep/File/activet.pdf ทศนา แขมมณ. (2553). ศาสตรการสอน: องคความรเพอจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพ. พมพ ครงท 13. กรงเทพฯ: สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. . (๒๕๖๑). สมมนาอารมณ: เวทแหงเรองราวของการแกปญหาและการพฒนาตนเอง. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. มหาวทยาลยทกษณ คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร . (2561). แนวปฏบตทดการเรยนการสอน เชงรก (Active Learning. ม.ป.ท. ยภาลย มะลซอน และกาญจน เรองมนตร. (2563). การพฒนาสมรรถนะครดานการจดการเรยนร เชงรกในสถานศกษา สงกดสำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 2. วารสารมหาจฬานาครทรรศน 7, 8 (สงหาคม): 231 – 243. เยาวเรศ ภกดจตร. (2557). “Active Learning กบการเรยนร ในศตวรรษท 21.” เอกสาร ประกอบการเสวนาทางวชาการ “วนสงเสรมวชาการส คณภาพการเรยนการสอน” 30 กรกฎาคม 2557 ณ หอประชม มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค. รศม ศรนนท. (2561). “การจดการเรยนร เชงรกในยคไทยแลนด 4.0.” วารสารการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยศลปากร 9, 2 (ตลาคม – ธนวาคม): 331 – 343. วารนทพร ฟนเฟองฟ. (2562). “การจดการเรยนร Active Learning ใหสำเรจ.” วารสารวไลยลง กรณปรทศน (มนษยศาสตรและสงคมศาสตร) 9, 1 (มกราคม - เมษายน): 135 – 145. วชร เกษพชยณรงค และนำคาง ศรวฒนาโรทย. (2559). “การเรยนเชงรกและเทคนควธการจด การเร ยนการสอนท เนนการเรยนเชงร ก.” นครปฐม: สถาบนนวตกรรมการเรยนร , มหาวทยาลยมหดล. เขาถงเมอ 8 มถนายน 2563. เขาถงไดจาก http://qa.bu.ac.th วทวส ดวงภมเมศ และวารรตน แกวอไร. (2560). การจดการเรยนรในยคไทยแลนด 4.0 ดวยการเรยนร อยางกระตอรอรน. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราช ภฏพบลสงคราม. 11(2), 1-4.

------------------------------------------------------- ๑๐๔ ----------------------------------------------------


ศภลกษณ ทองจน. (2558). เอกสารประกอบการสอนรายวชา การออกแบบและการจดการเรยนร ศนยการศกษาบงกาฬ มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2562). “ผลการประเมน PISA 2018: นกเรยนไทยวย 15 ป รและทำอะไรไดบาง.” บทความ: Focus ประเดนจาก PISA ฉบบท 48 (ธนวาคม): 1-4. สถาพร พฤฑฒกล. (2558). เอกสารประกอบการฝกอบรม “คณภาพผเรยนเกดจากกระบวนการ เรยนร”. สระแกว: คณะเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยบรพา วทยาเขตสระแกว. สรพร ปาณาวงษ. (2557). “Active Learning เทคนคการเรยนการสอนในศตวรรษท 21.” เขาถงเมอ 13 สงหาคม 2563. เขาถงไดจาก http://edu.nsru.ac.th/2011/files/knowlage/17- 14-19_22-07-2014_2-1.pdf สมน อมรววฒน. (๒๕๓๓). สมบตทพยของการศกษาไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. สระ บรรจงจตร. (2551). Active Learning: ดาบสองคม. วารสารโรงเรยนนายเรอ ปท ๘ ฉบบท ๑ มกราคม – มนาคม ๒๕๕๑ : 34 – 42. สพรรณ ชาญประเสรฐ. (2557). Active Learning: การจดการเรยนรในศตวรรษท 21. นตยสาร สสวท. 42(188), 3-6. สพกษ สมสา. (2561). “รปแบบการพฒนาสมรรถนะการจดการเรยนรเชงรกของครโรงเรยนบานโคกกง สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 1.” เขาถงเมอ 15 พฤษภาคม 2563. เขาถงไดจาก: file:///C:/Users/PEO/Downloads/pdf. สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 35. (ม.ป.ป.). แนวทางการจดการเรยนรเชงรก [Active Learning]. ลำปาง: กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน . (2562). แนวทางการนเทศเพอพฒนาและสงเสรม การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร. กรงเทพฯ: หนวยศกษานเทศก สำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน. เอกสารหมายเลข 1/2562. ภาษาองกฤษ Bonwell, C. C., & Eison, J. A. (1991). Active Learning: Creating Excitement in the Classroom. ASHE-ERIC Higher Education Report No. 1. Washington, D.C.: Bonwell, C.C. (2003 ) . Active Learning: Creating Excitement in the Classroom (Online) Available: www.active-learning-site.com Center for Teaching Innovation. (2562). [Online], Available: http://www.cte.cornell.edu (2019, 25 January). Ewell, P. T. (1997). Organizing for learning: A new imperative. AAHEA Bulletin American Association for Higher Education. 50(4), 3-6.

------------------------------------------------------- ๑๐๕ ----------------------------------------------------


Felder, R. & Brent, R. (1996). Navigating the Bumpy Road to Student-Centered Instruction. Journal of College Teaching. 44(2), 43-47. Fink, L. D. (1 9 9 9 ) . Active learning. [Online], Available: http://www.honolulu. hawaii.edu/intranet. (2017, 21 January). Felder, R. M. and Brent, R. (2009). Active Learning: An Introduction. (online) Available:http://www4.ncsu.edu/unity/lockers/users/f/felder/bublic/Papers/AL paper (ASQ).pdf (เขาถงขอมลเมอ 2/10/2560 Gifkins, J. (2015 ) . What Is ‘Active Learning’ and Why Is It Important?. E-international relations. [Online], Available: http://www.eir.info/2015/10/08/what-is-active learning-and-why-is-it-important. (2019, 23 January). Johnson, D. W. (1991). Cooperation in the classroom. American Psychological Association. Johnson, D.W. Johnson, R.T.& Holubec, E.J. (1994). The nuts and bolts of cooperative learning .Edina, Minnesona: Interaction Book Company. Joyce, B. & Weil, M. (1996). Model of teaching. (5th ed.). London: Allyn and Bacon. Joyce, B., Weil, M. & Showers, B. (1992). Model of teaching. (5th ed.). London: Allyn and Bacon. Krathwohl, D.R. , Bloom, B.S. & Masia, B. (1956). Taxonomy of educational objectives, Book 2. Affective Domain. Newyork: Mckay. Mckinney, S. E. (2008 ) . Developing teachers for high-poverty schools: The role of the internship experience. Urban Education. 43 (1 ) , 68 -82 . [ Online], Available: http://www.eric.ed.gor (2018, 2 January). Meyers, C., & Jones, T. B. (1993 ) . Promoting Active Learning: Strategies or the College Classroom. San Francisco: Josey-Bass Publishers. Michaelsen, S. & Michaelsen, L.K. (2012). Team – based learning in the social science and humanities: group work that works to generate critical thinking and engagement. Sterling, VA.: Stylus Publishing. Prince, M. (2004). Does Active Learning Work? A Review of the Research. Journal of Engineering Education. 93(3), 223-232. Raths, L.E., Hamin, M. & Simon, S.B. 1966). alue and Teaching .Columbus Ohio: Charles E. Merile Publishing. Shenker, J. I., Goss, S. A., & Bernstein, D. A. (1996 ) . Instruction’s Resource Manual for Psychology: Implementing Active Learning in the Classroom. [Online], Available: http://www.s.psych/uiuic.edu/~jskenker/active.html. (2019, 23 January). Standford Teaching Commons. (2 0 1 5 ) . Course Design Overview. [Online], Available: https://teachingcommons.stanford.edu (2018, 3 December). The George Washington University, School of Education and Human Development. Torrance, E.P. (1962). Guiding creative talent. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice- Hall.


ภาคผนวก

------------------------------------------------------ ๑๐๗ ---------------------------------------------------


ภาคผนวก ก. สำเนาหนงสอราชการ

ทดลองเครองมอ และเกบรวบรวมขอมล

------------------------------------------------------ ๑๐๘ ---------------------------------------------------


ท ศธ 0241/354 สำนกงานศกษาธการภาค 3 ถนนไกรเพชร อำเภอเมองราชบร จงหวดราชบร 70000

10 สงหาคม 2563

เรอง ขอความอนเคราะหทดลอง (try-out) เครองมอการวจย

เรยน ผอำนวยการโรงเรยนวดหวยไผ, วดหวโพ, อนบาลโพธาราม (ชมชนวดบานสงห), วดบานฆองนอย, มธยมวดดอนตม, รฐราษฎรอปถมภ, วดบานโปงสามคคคณปถมภ

สงทสงมาดวย แบบสอบถามการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 3/6 ฉบบ

ดวยสำนกงานศกษาธการภาค 3 ไดดำเนนการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2563 โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานทเปดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนตน และ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดกระทรวงศกษาธการในพนทรบผดชอบ 3 จงหวด ไดแก ราชบร กาญจนบร และสพรรณบร สำหรบใชเปนขอมลสารสนเทศในการวางแผนพฒนาการศกษาในพนทรบผดชอบใหมคณภาพและเกดประสทธภาพ ในการน สำนกงานศกษาธการภาค 3 ไดดำเนนการสรางแบบสอบถามและใหผเชยวชาญตรวจสอบความตรงเชงเนอหาของเครองมอวจยฯ เรยบรอยแลว และเพอใหเครองมอวจยฯ มความเชอมน จงขอความอนเคราะหทดลองเครองมอวจยฯ จากสถานศกษาแหงน โดยขอความกรณาใหครผสอน ตอบแบบสอบถามทสงมาพรอมหนงสอน และสงคนสำนกงานศกษาธการภาค 3 ภายในวนท 21 สงหาคม 2563

จงเรยนมาเพอโปรดทราบและพจารณาดำเนนการตอไป และหวงวาคงไดรบความอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน ขอแสดงความนบถอ (นายรงสรรค อวนวจตร) รองศกษาธการภาค รกษาการในตำแหนง ศกษาธการภาค 3

สำนกงานศกษาธการภาค 3 โทร. 0 3233 7646 โทรสาร 0 3232 3384

------------------------------------------------------ ๑๐๙ ---------------------------------------------------


ท ศธ 0241/421 สำนกงานศกษาธการภาค 3 ถนนไกรเพชร อำเภอเมองราชบร จงหวดราชบร 70000

2 กนยายน 2563

เรอง ขอความอนเคราะหจดเกบขอมลการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3

เรยน ผอำนวยการโรงเรยนกลมตวอยาง (ตามรายชอดงแนบ)

สงทสงมาดวย แบบสอบถามการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 จำนวน 6 ฉบบ

ดวยสำนกงานศกษาธการภาค 3 ไดดำเนนการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2563 โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานทเปดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนตน และ/หรอระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดกระทรวงศกษาธการในพนทรบผดชอบ 3 จงหวด ไดแก ราชบร กาญจนบร และสพรรณบร สำหรบใชเปนขอมลสารสนเทศในการวางแผนพฒนาการศกษาในพนทรบผดชอบใหมคณภาพและเกดประสทธภาพ ในการน ไดส มสถานศกษาแหงนเปนกลมตวอยางการวจยฯ จงขอความอนเคราะหทานมอบหมายใหครผสอนชนมธยมศกษาปท 1 – 6 สายชนละ 1 คน รวม 6 คน ตอบแบบสอบถามการวจยฯ ทสงมาพรอมหนงสอน และขอความกรณารวบรวมแบบสอบถามฯ ใสซองตดแสตมปทสงมาพรอมหนงสอน สงคนสำนกงานศกษาธการภาค 3 ภายในวนท 18 กนยายน 2563

จงเรยนมาเพอโปรดทราบและพจารณาดำเนนการตอไป และหวงวาคงไดรบความอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน ขอแสดงความนบถอ (นายรงสรรค อวนวจตร) รองศกษาธการภาค รกษาการในตำแหนง ศกษาธการภาค 3

สำนกงานศกษาธการภาค 3 โทร. 0 3233 7646 โทรสาร 0 3232 3384

------------------------------------------------------ ๑๑๐ ---------------------------------------------------


ภาคผนวก ข. ผลการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

------------------------------------------------------ ๑๑๑ ---------------------------------------------------


คาสมประสทธแอลฟา ( - coefficient) การตรวจสอบความเชอมน (reliability) เครองมอตดตาม

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

no3_1 101.00 76.966 .538 .925 no3_2 101.10 79.059 .418 .927 no3_3 101.13 77.292 .456 .926 no3_4 101.07 75.030 .630 .923 no3_5 101.23 78.599 .380 .927 no3_6 101.30 76.286 .498 .926 no3_7 101.00 78.138 .478 .926 no3_8 101.17 77.523 .562 .925 no3_9 101.13 77.775 .413 .927 no3_10 101.10 74.852 .802 .921 no3_11 101.10 74.093 .673 .923 no3_12 101.27 74.202 .766 .921 no3_13 101.03 77.482 .562 .925 no3_14 100.90 76.921 .523 .925 no3_15 101.30 76.217 .602 .924 no3_16 101.00 77.241 .511 .925 no3_17 101.03 75.206 .725 .922 no3_18 101.10 74.990 .708 .922 no3_19 101.03 77.137 .440 .927 no3_20 101.20 78.166 .613 .924 no3_21 101.20 77.131 .636 .924 no3_22 100.97 77.826 .502 .925 no3_23 101.37 77.757 .454 .926 no3_24 101.17 76.971 .623 .924 no3_25 101.10 76.576 .619 .924 N %

Cases Valid 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.9274 25

------------------------------------------------------ ๑๑๒ ---------------------------------------------------


ภาคผนวก ค. เครองมอทใชในการวจย

------------------------------------------------------ ๑๑๓ ---------------------------------------------------


แบบสอบถามการวจย เรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- คำชแจง

สำนกงานศกษาธการภาค 3 ไดดำเนนการวจยเรอง สภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาขนพนฐานในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 โดยมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของสถานศกษาทจดการศกษาระดบมธยมศกษาในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 ประกอบดวย 3 จงหวด ไดแก ราชบร กาญจนบร และสพรรณบร ซงแบบสอบถามฉบบน แบงออกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 รปแบบหรอวธการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตอนท 3 การจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ตอนท 4 ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

แบบสอบถามฉบบน เปนแบบสอบถามสำหรบครผ สอน จงขอความรวมมอผ บรหารสถานศกษา มอบหมายใหครผ สอนไดกรณาตอบแบบสอบถามฯ ตามความเปนจรง การตอบแบบสอบถามในครงนจะไมมผลกระทบตอผตอบแบบสอบถามแตประการใด สำนกงานศกษาธการภาค 3 จะนำเสนอผลการวจยเปนภาพรวม เพ อใชเปนขอมลสารสนเทศสำหรบการวางแผนพฒนาการจดการศกษาและการพฒนาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ของหนวยงานการศกษาในพนทรบผดชอบสำนกงานศกษาธการภาค 3 และหนวยงานทเกยวของ และหวงเปนอยางยงวาคงไดรบความรวมมอจากทานดวยด จงขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน สำนกงานศกษาธการภาค 3 (ราชบร) สำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

------------------------------------------------------ ๑๑๔ ---------------------------------------------------


ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

คำชแจง โปรดทำเครองหมาย ✓ ลงในชอง ( ) หนาขอความเกยวกบขอมลของทานและสถานศกษา ทตรงกบความจรง ดงน 1. เพศ 1. ( ) ชาย 2. ( ) หญง

2. สงกดสถานศกษาทสอน 1. ( ) สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา (สพม.) 2. ( ) สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา (สพป.) 3. ( ) สำนกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (สช.)

3. ระดบชนทสอน (ถาสอนหลายชนใหเลอกเฉพาะชนทสอนมากทสด) 1. ( ) ชนมธยมศกษาปท 1 4. ( ) ชนมธยมศกษาปท 5 2. ( ) ชนมธยมศกษาปท 2 5. ( ) ชนมธยมศกษาปท 5 3. ( ) ชนมธยมศกษาปท 3 6. ( ) ชนมธยมศกษาปท 6

4. กลมสาระการเรยนรทสอน (ถาสอนหลายกลมสาระใหเลอกเฉพาะกลมสาระทสอนมากทสด) 1. ( ) ภาษาไทย 5. ( ) สขศกษาและพลศกษา 2. ( ) คณตศาสตร 6. ( ) ศลปะ 3. ( ) วทยาศาสตร 7. ( ) การงานอาชพและเทคโนโลย 4. ( ) สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 8. ( ) ภาษาตางประเทศ

5. ประสบการณในการสอน 1. ( ) 1 – 5 ป 2. ( ) 6 – 10 ป 3. ( ) 11 – 15 ป 4. ( ) มากกวา 15 ป

------------------------------------------------------ ๑๑๕ ---------------------------------------------------


ตอนท 2 รปแบบหรอวธการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก (Active Learning)

คำชแจง โปรดทำเครองหมาย ✓ ลงในชอง ( ) หนาขอความเกยวกบรปแบบหรอวธการจดกจกรรม การเรยนรเชงรก (Active Learning) ตามททานนำมาใชในการเรยนการสอนตามความเปนจรง (สามารถเลอกตอบไดมากกวา 1 รายการ)

1. ( ) การ เร ยนร โดยใช ก จกรรมเป นฐาน (Activity-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยนำกจกรรมเปนทต งเพอทจะฝกหรอพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนรใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทกำหนด 2. ( ) การเรยนร เชงประสบการณ (Experiential Learning) หรอการเรยนร ผานประสบการณเชงประจกษ เปนการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรจากกจกรรมหรอการปฏบตซงเปนประสบการณท เปนรปธรรม เพ อนำไปส ความร ความเขาใจเชงนามธรรมโดยผานการสะทอนประสบการณ การคดวเคราะห การสรปเปนหลกการ ความคดรวบยอด และการนำความรไปประยกตใชในสถานการณจรง 3. ( ) การ เ ร ยนร โดยใช ป ญหาเป นฐาน ( Problem-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนตงสมมตฐาน สาเหตและกลไกของการเกดปญหานน รวมถงการคนควาความรพนฐานทเกยวของกบปญหา เพอนำไปสการแกปญหาตอไป 4. ( ) การ เร ยนร โดยใช โครงงานเป นฐาน (Project-Based Learning) เปนกระบวนการเรยนรโดยจดประสบการณในการปฏบตงานใหแกผเรยนเหมอนกบการทำงานในชวตจรงอยางมระบบ เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดมประสบการณตรง ไดเรยนรวธการแกปญหา ว ธการหาความรความจรงอยางมเหตผล ไดทำการทดลอง ไดพสจนสงตางๆ ดวยตนเอง รจกการวางแผนการทำงาน ฝกการเปนผนำ ผตาม ตลอดจนไดพฒนากระบวนการคดโดยเฉพาะการคดขนสง และการประเมนตนเอง 5. ( ) การเรยนรแบบใชเกม (Games) เปนกระบวนการเรยนรโดยผสอนนำเกมเขามาบรณาการในการเรยนการสอน ซงใชไดทงในขนการนำเขาสบทเรยน ขนการสอน การมอบหมายงาน และขนการประเมนผล 6. ( ) การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze Case Studies) เปนกระบวนการเรยนรโดยใหผเรยนไดอานกรณตวอยางทตองการศกษา จากนนใหผเรยนวเคราะหและแลกเปลยนความคดเหนหรอแนวทางแกปญหาภายในกลม แลวนำเสนอความคดเหนตอผเรยนทงหมด 7. ( ) การเรยนรแบบแสดงบทบาทสมมต (Anchored Instruction) เปนกระบวนการเรยนรโดยผสอนไดแบงกลมและกำหนดสถานการณให และใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหน หาขอมลในสถานการณทไดและออกมาแสดงทาทาง ใชบทสนทนา รวมถงเปดโอกาสใหแสดงความคดความรสกตอสถานการณนนๆ ดวย 8. ( ) การสอนแบบใชคำถาม (Questioning Method) เปนกระบวนการเรยนรโดยผสอนตงคำถามในลกษณะตางๆ ทเปนคำถามเชงทาทาย มงเนนพฒนาความคดของผเรยน 9. ( ) รปแบบ/วธการอนๆ ระบ........................................................................................

------------------------------------------------------ ๑๑๖ ---------------------------------------------------


ตอนท 3 สภาพการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

คำชแจง จากรายการประเมนตอไปน เปนการตรวจสอบการปฏบตการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) โปรดทำเครองหมายถก (✓) ลงในชองระดบการปฏบต ใหตรงกบความคดเหนของ ทานมากทสด โดยระดบการปฏบตมความหมาย ดงน มการปฏบตมากทสด ใหคะแนนเทากบ 5 มการปฏบตมาก ใหคะแนนเทากบ 4 มการปฏบตปานกลาง ใหคะแนนเทากบ 3 มการปฏบตนอย ใหคะแนนเทากบ 2 มการปฏบตนอยทสด/ไมมการปฏบต ใหคะแนนเทากบ 1

ขอท

รายการประเมน ระดบการปฏบต สำหรบ

ผวจย 5 4 3 2 1 ดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก 1. มการระบผลการเรยนรไวอยางชดเจน 2. เขยนไดครอบคลมวตถประสงคการเรยนร 3. องคประกอบการเขยนแผนจดการเรยนร

ครบถวน

4. มจ ดประสงคการเร ยนร สอดคลองกบกจกรรมการเรยนรและการประเมน

5. มการออกแบบลำดบขนตอนอยางถกตองเหมาะสม

ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก 6. เปดโอกาสใหผ เร ยนมสวนรวมกำหนด

กจกรรมการเรยนร

7. มการระบวธการสงเสรมเจตคตทางบวกใหกบผเรยน

8. กจกรรมทใชสามารถพฒนาทกษะการคดขนสง

9. กจกรรมทใชมความหลากหลาย 10. มการระบวธการสงเสรมใหผ เรยนมสวน

รวมในการเรยนร

11. มกจกรรมใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรรวมกนเสมอ

12. กจกรรมทใช เนนกจกรรมทงดานพฤตกรรมและดานการคด

------------------------------------------------------ ๑๑๗ ---------------------------------------------------


ขอท


ผวจย 5 4 3 2 1 ดานการจดการเรยนรเชงรก 13. เตรยมความพรอมหรอกระตนความสนใจ

ใหแกผเรยนดวยวธการทหลากหลาย เชน การทบทวนบทเรยนในคาบเรยนทผานมา การตงคำถาม การใชเกม เปนตน

14. สามารถพดแสดงรายละเอยดจากขอสงสยใหเกดความชดเจน โดยใชภาษาท สน กระชบ ครอบคลมใจความสำคญ มการสรปประเดนทอธบาย

15. มการกระต นผ เร ยนโดยการใชคำถามเพอใหผเรยนเกดกระบวนการคดอยางมเหตผลในหองเรยนมากกวา 5 คำถาม

16. มวธ การในการเสรมกำลงใจใหผ เร ยนโดยตรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบตวบคคล ทกครงในการจดกจกรรม

17. สามารถสรปหลกการสอน เนอหาถกตองและครอบคลมใจความสำคญของบทเรยนอยางครบถวน

18. มความสามารถในการใชวธการเราความสนใจท หลากหลาย โดย ใช ท าทางประกอบการสอนเป นระยะ น ำเส ยงเปลยนระดบตามความเหมาะสม

19. สามารถนำกระดานดำมาใชเพอเสรมการใชอปกรณอนๆ ในการจดกจกรรมเรยนการสอน ประกอบการบรรยาย อธบาย สรป และทบทวนบทเรยน อยางมระบบ เข าใจง าย สะอาดเร ยบร อย ลายมอสวยงาม

20. ฝกใหผ เร ยนมทกษะความสามารถทางความคดและกระตนผเรยนไดฝกทกษะความคดในหลายร ปแบบ เช น ทกษะความคดรวบยอด ทกษะการคดหาคำตอบ

21. มการใชส อการสอนทหลากหลายเหมาะกบการจดการเรยนการสอนทกขนตอน

------------------------------------------------------ ๑๑๘ ---------------------------------------------------


ขอท


ผวจย 5 4 3 2 1 ดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก 22. เนนการวดประเมนตามสภาพจรง 23. ประเด นการประเมนสามารถสะทอน

ทกษะการคดขนสง

24. เครองมอทใชในการวดประเมนผลมความเหมาะสมกบกจกรรมการจดการเรยนร

25. การว ดและประเม นผลสอดคล องกบกจกรรมการจดการเรยนร

ตอนท 4 ปญหาการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning)

คำชแจง ใหทานบนทกหรอกรอกขอมลเกยวกบปญหาในการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning) ททานพบในการปฏบตการจดการเรยนการสอน ตามประเดนคำถามตอไปน

1. ปญหาดานการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก มดงน 1.1 ................................................................................................................................. 1.2 ................................................................................................................................. 1.3 .................................................................................................................................

ฯลฯ 2. ปญหาดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก มดงน 2.1 ................................................................................................................................. 2.2 ................................................................................................................................. 2.3 .................................................................................................................................

ฯลฯ 3. ปญหาดานการจดการเรยนรเชงรก มดงน 3.1 ................................................................................................................................. 3.2 ................................................................................................................................. 3.3 .................................................................................................................................

ฯลฯ 4. ปญหาดานการวดผลและประเมนผลการเรยนรเชงรก มดงน 4.1 ................................................................................................................................. 4.2 ................................................................................................................................. 4.3 .................................................................................................................................

ฯลฯ

ขอขอบคณเปนอยางยงในความรวมมอตอบแบบสอบถาม

------------------------------------------------------ ๑๑๙ ---------------------------------------------------


คณะทำงาน ทปรกษา นายรงสรรค อวนวจตร รองศกษาธการภาค รกษาการในตำแหนงศกษาธการภาค 3 เกบรวบรวมขอมล นางวรดา ชลกราน นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ นายองอาจ อนทน นกวชาการศกษาชำนาญการ ตรวจสอบและบนทกขอมล นางวรดา ชลกราน นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ ประมวลผล วเคราะหขอมลและเขยนรายงาน นางวรดา ชลกราน นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ การพมพและรปเลม นางวรดา ชลกราน นกวชาการศกษาชำนาญการพเศษ

ððð - moe.go.th

Documents

Transcript of ððð - moe.go.th