จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

15
จจจจจจจจจจจจจจจจจจจ

Transcript of จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

Page 1: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

จิ�ตวิ�ทยาการเร�ยนร �

Page 2: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

แนวคิ�ด

๑. การเร�ยนร �คื�อการเปลี่��ยนแปลี่งพฤต�กรรมของบุ�คืคืลี่ท��เป�นผลี่เน��องมาจิากการได้�ร"บุประสบุการณ์&แลี่ะท'าให้�บุ�คืคืลี่เผชิ�ญก"บุ

สถานการณ์&เด้�มแตกต-างไปจิากเด้�ม๒. การเร�ยนร �เป�นกระบุวินการท��ต�องอาศั"ยวิ�ฒิ�ภาวิะ ลี่"กษณ์ะ

ส'าคื"ญท��แสด้งให้�เห้3นวิ-าม�การเร�ยนร �เก�ด้ข45น คื�อ ม�การเปลี่��ยนแปลี่งพฤต�กรรมท��คื-อนข�างคืงทนถาวิร ท��เป�นผลี่มาจิากประสบุการณ์&ห้ร�อการฝึ8ก การปฏิ�บุ"ต�ซ้ำ'5าๆ แลี่ะม�การเพ��มพ นในด้�านคืวิามร � คืวิาม

เข�าใจิ คืวิามร �ส4กแลี่ะคืวิามสามารถท"5งทางปร�มาณ์แลี่ะคื�ณ์ภาพ๓. ทฤษฎี�การเร�ยนร �ต-างๆ ชิ-วิยให้�คืร จิ"ด้การเร�ยนการสอนได้�อย-าง

ม�ประส�ทธิ�ภาพ

Page 3: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ว�ตถุประสงคิ�

วิ"ตถ�ประสงคื&ของบุทเร�ยน เพ��อให้�ผ �เข�าร"บุการศั4กษาเข�าใจิจิ�ตวิ�ทยาการเร�ยนร � สามารถน'าคืวิามร �ไปเป�น

แนวิทางในการสอนแลี่ะการจิ"ด้การเร�ยนการสอนท��ม�ประส�ทธิ�ภาพวิ"ตถ�ประสงคื&เชิ�งพฤต�กรรม เม��อศั4กษาจิบุบุทเร�ยนผ �เข�าร"บุการศั4กษาแต-ลี่ะคืนสามารถ ๑. บุอกองคื&ประกอบุของการเร�ยนร �ได้�ถ กต�อง ๒. อธิ�บุายธิรรมชิาต�ของการเร�ยนร �ได้�ถ กต�อง ๓. อธิ�บุายการถ-ายโยงการเร�ยนร �ได้�ถ กต�อง

Page 4: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

คิวามหมายของจิ�ตว�ทยาการเร�ยนร� จิ�ตวิ�ทยา ตรงก"บุภาษาอ"งกฤษวิ-า Psychology ม�ราก

ศั"พท&มาจิากภาษากร�ก 2 คื'า คื�อ Phyche แปลี่วิ-า วิ�ญญาณ์ ก"บุ Logos แปลี่วิ-า การศั4กษาตามร ปศั"พท&จิ�ตวิ�ทยาจิ4งแปลี่วิ-า วิ�ชิาท��ศั4กษาเก��ยวิก"บุวิ�ญญาณ์ แต-ในป@จิจิ�บุ"นน�5 จิ�ตวิ�ทยาได้�ม�การพ"ฒินา

เปลี่��ยนแปลี่งไป คืวิามห้มายของจิ�ตวิ�ทยาได้�ม�การพ"ฒินาเปลี่��ยนแปลี่งตามไปด้�วิ

น"�นคื�อ จิ�ตวิ�ทยาเป�นศัาสตร&ท��ศั4กษาเก��ยวิก"บุพฤต�กรรมของมน�ษย&แลี่ะส"ตวิ&

Page 5: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

การเร�ยนร � (Lrarning ) ตามคืวิามห้มายทางจิ�ตวิ�ทยา ห้มายถ4ง การเปลี่��ยนแปลี่งพฤต�กรรมของบุ�คืคืลี่อย-างคื-อนข�างถาวิร อ"นเป�นผลี่มาจิากการฝึ8กฝึนห้ร�อการม�ประสบุการณ์&พฤต�กรรมเปลี่��ยนแปลี่งท��ไม-จิ"ด้วิ-าเก�ด้จิากการเร�ยนร ป ได้�แก- พฤต�กรรมท��เป�นการเปลี่��ยนแปลี่งชิ"�วิคืราวิ แลี่ะการเปลี่��ยนแปลี่งพฤต�กรรมท��เน��องมาจิากวิ�ฒิ�ภาวิะ

Page 6: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ธรรมชาต�ของการเร�ยนร� ม� 4 ข�"นตอน คิ#อ

1 คืวิามต�องการของผ �เร�ยน (Want ) คื�อ ผ �เร�ยนอยากทราบุอะไร เม��อผ �เร�ยนม�คืวิามต�องการอยากร �อยากเห้3นในส��งใด้ก3ตาม จิะเป�นส��งท��ย" �วิย�ให้�ผ �เร�ยนเก�ด้การเร�ยนร �ได้� 2 ส��งเร�าท��น-สนใจิ (Stimulus ) ก-อนท��จิะเร�ยนร �ได้� จิะต�องม�ส��งเร�าท��น-าสนใจิ แลี่ะน-าส"มผ"สส'าห้ร"บุมน�ษย&ท'าให้�น�ษย&ด้�5นรนขวินขวิาย แลี่ะใฝึAใจิท��จิะเร�ยนร �ในส��งท��น-าสนใจิน"5น ๆ

Page 7: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

3. การตอบุสนอง (Response ) เม��อม�ส��งเร�าท��น-าสนใจิแลี่ะน-าส"มผ"ส มน�ษย&จิะท'าการส"มผ"สโด้ยประสาทส"มผ"สต-าง ๆ เชิ-น ตาด้ ห้ ฟาง ลี่�5นชิ�ม จิม กด้ม ผ�วิห้น"งส"มผ"ส แลี่ะส"มผ"สด้�วิยใจิ เป�นต�น ท'าให้�ม�การแปลี่คืวิามห้มายจิากการส"มผ"สส��งเร�า เปCนการร"บุร � จิ'าได้� ประสานคืวิามร �เข�าด้�วิยก"น ม�การเปร�ยบุเท�ยบุ แลี่ะคื�ด้อย-างม�เห้ต�ผลี่

4. การได้�ร"บุรางวิ"ลี่ (Reward ) ภายห้ลี่"งจิากการตอบุสนอง มน�ษย&อาจิเก�ด้คืวิามพ4งพอใจิ ซ้ำ4�งเป�นก'าไรชิ�วิ�ตอย-างห้น4�ง จิะได้�น'าไปพ"ฒินาคื�ณ์ภาพชิ�วิ�ต เชิ-น การได้�เร�ยนร � ในวิ�ชิาชิ�พชิ"5นส ง จินสามารถออกไปประกอบุอาชิ�พชิ"5นส ง (Professional ) ได้� นอกจิากจิะได้�ร"บุรางวิ"ลี่ทางเศัรษฐก�จิเป�นเง�นตราแลี่�วิ ย"งจิะได้�ร"บุเก�ยรต�ยศัจิากส"งคืมเป�นศั"กด้�Eศัร� แลี่ะคืวิามภาคืภ ม�ใจิทางส"งคืมได้�ประการห้น4�งด้�วิย

Page 8: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

การลํ%าด�บข�"นของการเร�ยนร�ในกระบุวินการเร�ยนร �ของคืนเราน"5น จิะประกอบุด้�วิยลี่'าด้"บุข"5นตอน

พ�5นฐานท��ส'าคื"ญ 3 ข"5นตอนด้�วิยก"น คื�อ 1. ประสบุการณ์& (experiences ) ในบุ�คืคืลี่ปกต�ท�กคืนจิะม�

ประสาทร"บุร �อย -ด้�วิยก"นท"5งน"5น ส-วินให้ญ-ท��เป�นท��เข�าใจิก3คื�อ ประสาทส"มผ"สท"5งห้�า ซ้ำ4�งได้�แก� ตา ห้ จิม ก ลี่�5น แลี่ะผ�วิห้น"ง ประสาทร"บุร �เห้ลี่-าน�5จิะเป�นเสม�อนชิ-องประต ท��จิะให้�บุ�คืคืลี่ได้�ร"บุร �แลี่ะตอบุสนองส��งเร�าต-าง ๆ

2. คืวิามเข�าใจิ (understanding ) ห้ลี่"งจิากบุ�คืคืลี่ได้�ร"บุประสบุการณ์&แลี่�วิ ข"5นต-อไปก3คื�อ ต�คืวิามห้มายห้ร�อสร�างมโนมต� (concept ) ในประสบุการณ์&น"5น กระบุวินการน�5เก�ด้ข45นในสมองห้ร�อจิ�ตของบุ�คืคืลี่ เพราะสมองจิะเก�ด้ส"ญญาณ์ ( percept ) แลี่ะม�คืวิามทรงจิ'า (retain ) ข45น ซ้ำ4�งเราเร�ยก

กระบุวินการน�5วิ-า "คืวิามเข�าใจิ "

Page 9: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

3 คืวิามน4กคื�ด้ (thinking ) คืวิามน4กคื�ด้ถ�อวิ-าเป�นข"5นส�ด้ท�ายของการเร�ยนร � ซ้ำ4�งเป�นกระบุวินการท��เก�ด้ข45นในสมอง Crow (1948 ) ได้�กลี่-าวิวิ-า คืวิามน4กคื�ด้ท��ม�ประส�ทธิ�ภาพน"5น ต�องเป�นคืวิามน4กคื�ด้ท��สามารถจิ"ด้ระเบุ�ยบุ (organize ) ประสบุการณ์&เด้�มก"บุประสบุการณ์&ให้ม-ท��ได้�ร"บุให้�เข�าก"นได้� สามารถท��จิะคื�นห้าคืวิามส"มพ"นธิ&ระห้วิ&างประสบุการณ์&ท"5งเก-าแลี่ะให้ม- ซ้ำ4�งเป�นห้"วิใจิส'าคื"ญท��จิะท'าให้�เก�ด้บุ รณ์าการการเร�ยนร �อย-างแท�จิร�ง

Page 10: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ทฤษฎี�การเร�ยนร�  ( Theory of Learning )ทฤษฎี�การเร�ยนร� แบบวางเง#*อนไข ( Conditioning

Theory )                การเร�ยนร �แบุบุน�5    คื�อ การท��บุ�คืคืลี่ม�คืวิามส"มพ"นธิ&ต-อการตอบุสนองต-างๆ ของอ�นทร�ย&ก"บุส��งแวิด้ลี่�อมภายนอกอ��นๆ ท��ม�คืวิามเข�มพอท��จิะเร�าคืวิามสนใจิได้�ซ้ำ4�งการเร�ยนร �เป�นการเปลี่��ยนแปลี่งพฤต�กรรมท��คื-อนข�างถาวิรซ้ำ4�งเป�นผลี่ของประสบุการณ์&แลี่ะการท'าบุ-อยๆ ห้ร�อการท'าแบุบุฝึ8กห้"ด้แสด้งให้�เห้3นวิ-าเราม�คืวิามเข�าใจิเบุ�5องต�นวิ-าบุ�คืคืลี่ได้�เร�ยนอะไรบุางอย-างเม��อพฤต�กรรมของเขาเปลี่��ยนแปลี่งไปในทางใด้ทางห้น4�งน"กจิ�ตวิ�ทยาเชิ��อวิ-า เง��อนไข ( Conditioning ) เป�นกระบุวินการเร�ยนร �ข" 5นพ�5นฐาน การวิางเง��อนไขม� 2 อย-างคื�อ การวิางเง��อนไขแบุบุคืลี่าสส�คื ( classical Conditioning ) แลี่ะการวิางเง��อนไขแบุบุการกระท'า ( operant Conditioning )   

Page 11: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ทฤษฎี�ส�*งเสร�มแรง (Reinforcement Theory )เบุอร&ฮั"ส เฟด้เด้อร�คื สก�นเนอร& (Burrhus Federick Skinner) น"กจิ�ตวิ�ทยาพ"ฒินาทฤษฎี�ส��งเสร�มแรงเร�ยกวิ-า ส��งเสร�มแรงทางบุวิก(Positive Reinforcement) ใชิ�ห้ลี่"กการจิ งใจิแต-ลี่ะบุ�คืคืลี่ให้�ท'างานได้�อย-างเห้มาะสม โด้ยชิการออกแบุบุแลี่ะจิ"ด้สภาพแวิด้ลี่�อมในการท'างานให้�ม�บุรรยากาศัน-าท'างาน ในการยกย-องชิมเชิยบุ�คืคืลี่ท��ม�ประส�ทธิ�ภาพในการท'างานด้� แลี่ะใชิ�การลี่งโทษซ้ำ4�งท'าให้�เก�ด้ผลี่ลี่บุแก-บุ�คืคืลี่ท��ม�ประส�ทธิ�ภาพในการท'างานต'�ามาก

Page 12: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ประเภทของส�*งลํ-อใจิ (Types of Incentives)ประเภทท�* 1 ส��งลี่-อใจิปฐมภ ม�(Primary Incentives) เป�นส��งลี่-อใจิท��สามารถท'าให้�เก�ด้คืวิามพ4งพอใจิในด้�านคืวิามต�องการทางด้�านสร�ระ เพ��อคืวิามม�ชิ�วิ�ตอย -รอด้ ได้�แก- ป@จิจิ"ย 5 คื�อ อาห้าร,เส�5อผ�า,ท��อย -อาศั"ย,ยาร"กษาโรคืแลี่ะคืวิามต�องการทางเพศั

ประเภทท�* 2 ส��งลี่-อใจิท�ต�ยภ ม�(Secondary Incentives) เป�นส��งลี่-อใจิท��ท'าให้�เก�ด้ประสบุการณ์&แปลี่กให้ม- แลี่ะม�การเร�าใจิให้�เก�ด้การเปลี่��ยนแปลี่งในห้น�าท��การท'างานท��ตรงก"บุคืวิามสนใจิ คืวิามถน"ด้ ท�าทายคืวิามสามารถห้ร�อเป�นงานให้ม-ท��ลี่ด้คืวิามจิ'าเจิซ้ำ'5าซ้ำาก 

Page 13: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ประเภทท�* 3  ส��งลี่-อใจิทางส"งคืม (Social Incentives) เป�นส��งลี่-อใจิท��เก��ยวิก"บุการให้�การยอมร"บุยกย-องน"บุถ�อ ให้�คืวิามไวิ�วิางใจิ ให้�คืวิามเชิ��อถ�อ ให้�อ�สรภาพแลี่ะการแสด้งคืวิามคื�ด้เห้3นเสนอแนะท��ด้�ในการท'างาน โด้ยกระท'าให้�เป�นท��ปรากฏิแลี่ะร �จิ"กแก-เพ��อนร-วิมงาน ผ �บุร�ห้ารงาน 

ประเภทท�* 4 ส��งลี่-อใจิท��เป�นเง�น (Monetary Incentives) ส��งลี่-อใจิท��เป�นเง�นเป�นการให้�ผลี่ประโยชิน&ตอบุแทนแก-บุ�คืคืลี่ท��ท'างานม�ผลี่งานด้�ห้ร�อผลี่ผลี่�ตพ��มข45น ห้ร�อม�ผลี่ก'าไรเพ��มมากข45นเพ��อเป�นส��งลี่-อใจิให้�บุ�คืคืลี่ท��ท'างานด้�อย -แลี่�วิ ห้ร�อบุ�คืคืลี่ท��ท'างานย"งไม-ถ4งเกณ์ฑ์&ระด้"บุด้�ได้�ม�ของขวิ"ญแลี่ะก'าลี่"งใจิเพ��มข45น

Page 14: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

ประเภทท�* 5 ส��งลี่-อใจิท��เป�นก�จิกรรม(Activity Incentives) เป�นส��งลี่-อใจิท��เก��ยวิก"บุก�จิกรรมท'างานตามต'าแห้น-งห้น�าท�� ผ �บุร�ห้ารงานม�ห้น�าท��จิะต�องจิ"ด้การให้�ผ �ท'างานได้�ท'างานตรงก"บุคืวิามร �คืวิามสามารถ คืวิามสนใจิ คืวิามถน"ด้ เพ��อเป�นการจิ งใจิในการท'างาน ผ �บุร�ห้ารงานสามารถจิ"ด้ให้�ม�การแข-งข"นในการท'างาน โด้ยก'าห้นด้เปCาห้มายเป�นจิ'านวินผลี่งานห้ร�อผลี่ผลี่�ตภายในเวิลี่าเท-าใด้แลี่ะก'าห้นด้การให้�รางวิ"ลี่แก-ผ �ท'างานท��สามารถท'างานได้�ตามเกณ์ฑ์&ท��ก'าห้นด้ไวิ� วิ�ธิ�ด้"งกลี่-าวิน�5จิะเป�นการจิ งใจิผ �ท'างานเก�ด้คืวิามร �ส4กอยากจิะท'างานให้�ม�ผลี่งานห้ร�อผลี่ผลี่�ตเพ��มข45น

บุรรณ์าน�ห้รมเพลี่าพรรณ์ เปลี่��ยภ -.(2542). จิ�ตทยาการการศั4กษา. กร�งเทพฯ: มห้าวิ�ทยาเทคืโนโลี่ย�พระจิอมเกลี่�าธินบุ�ร�.

Page 15: จิตวิทยาการเรียนรู้ Jea

END