талбайн нивелирдлэгGeodezi dadlaga

МУИС-ГГФ ГК-4 анги

1. Талбайн нивелирдлэг

Талбайн нивелирдлэгийг газрын гадаргын хотгор гүдгэр багатай /тэгш/, задгай талбайд хийдэг. Үүний үр дүнд 1:500-1:5000-ны масштабын 0,25м, 0,5м үеийн өндөртэй план зураг зохиох ба талбайн босоо төлөвлөлт хийх, газрын гадаргыг тэгшлэх газар шорооны ажлын тооцоог хийдэг. Нивелирдлэгийн үр дүнд гарсан план зургийг инженерийн олон төрлийн ажилд хэрэглэж болно.

Талбайн нивелирдэх олон аргуудын дундаас "квадратуудын нивелирдлэг"-ийн арга хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг. Энэ нь талбай дээр ижил хэмжээний квадратуудыг /квадрат тор болгон/ байгуулж, тэдгээрийн оройн цэгүүдийг нивелирдэх ажил юм. Квадратуудын талууд нь зургийн масштаб, ажлын зориулалт болон талбайн хэмжээнээс хамааран 10, 20, 40, 50м гэх мэт янз бүрийн урттай байж болно.

Квадратуудын нивелирдлэгийн ажлыг дараах дарааллаар хийж гүйцэтгэнэ. Үүнд:

1. Квадрат тор байгуулах 2. Квадратуудыг невилердэх 3. Оройн цэгүүдийн өндрийг тодорхойлох 4. План зураг зохиох, чимэглэн зурах 5. Газар шорооны ажлын тооцоо хийх зэрэг болно.

1:500-ын масштабын h=0.5м үеийн өндөртэй план зураг зохиоход зориулж 20 м-ийн талуудтай квадрат байгуулж, газар шорооны ажлын тооцоо хийх тухай жишээ авч үзье.

2. Квадрат тор байгуулах

Тэгшилгээ хийх талбай дээр квадрат торыг теодолит ба хуйлмал метрийн тусламжтайгаар байгуулна. Эхлээд хүрээгээр нь, дараа нь түүнийг хуваах байдлаар байгуулдаг.

Өөрөөр хэлбэл, эхлээд квадратуудын оройн цэгүүдийг дайрсан тэгш өнцөгтэй битүү олон өнцөгтийг байгуулна гэсэн үг.

Тэгш өнцгийг теодолитын дугуйн хоёр байдлаар байгуулж, эхний талд перпенпикуляр чиг тогтооно. Олсон чигийн дагуу зайг хуйлмал метрээр хэмжиж, 20 м-ийн хэрчмүүдийг газарт тэмдэглэнэ.

Хүрээгээр нь тодорхойлсон олон өнцөгтийн талууд дээр орших 20м-ийн хэрчмүүдийн харилцан эсрэг орших цэгүүдийг холбон чиг тогтоож, зай хэмжих байдлаар гадаргууд буюу квадрат тор байгуулна.


Квадратын оройн цэгийг газарт нь модон гадсаар бэхэлж, дэргэд нь манааны гадас босгоно. Манааны гадсан дээр цэгийн дугаарыг тэмдэглэнэ.

Квадратын оройн цэгийг үсэг ба тооны хоршлоор нэрлэж дугаарлана.

Тор байгуулах явцад биет юмсын /ой, тариалангийн талбай гэх мэт/ хил хязгаар, хотгор гүдгэрийн нугачаа зэрэг онцлог газарт нэмэх цэгүүдийг сонгон авч гадсаар тэмдэглэнэ.

J1

5

1733 1933 1372 1231 1106 0740

Rp1 6420 6616 6059

1470

6153 J2

4

0904 1500 1322 1348

J4 1738

1327 1482 1763 6424

3 1522

6205

1721

2 6903 1331 1289 1220

1200 J3 5885

1 0814 0635 0337 0711

а б в г

Зураг. I HRp1=1540.000м+j*23 j=1 HRp1=1563.000м


3. Квадратуудыг нивелирдэх

Квадратуудыг невилердэх ажлыг техникийн невилердлэгийн аргаар гүйцэтгэнэ. Невилердлэгийн ажлыг хоёр үе шаттайгаар хийж гүйцэтгэнэ. Үүнд:

1. Өгөгдсөн цэгээс өндөр дамжуулах. Ямар нэгэн өгөгдсөн цэгээс квадратуудын аль оройн цэгт өндөр дамжуулж нивелирдэнэ. Өндөр дамжуулах невилердэгийг шууд ба урвуу чиглэлээр хийнэ. Энэ нивелирдлэгийг квадратуудыг нивелирдлэхээс өмнө хийсэн байх ёстой.

2. Квадратын оройн цэгүүдийг нивелирдэх. Энэ нь өндөр нь мэдэгдэж байгаа эхний цэгээс бусад оройн цэгүүдэд өндөр дамжуулж нивелирдэх ажил юм. Үүнийг квадратуудыг нивелирдэх гэнэ. Нэг зогсоол дээрээс багажийн нэг төвшнөөр хэд хэдэн цэгийг нивелирдэж болно. Харин холбох цэгээр дамжуулан нивелирдэж нивелирдлэгийн ажлыг үргэлжлүүлнэ. Багажаас рейк хүртэлх зай 100 м-ээс илүүгүй байх ёстой. Мөн багажийн нэг төвшнөөр нэмэх цэгүүдийг нивелирдэж болно. Холбох цэгээр нивелирийн сэлгэц үүсдэг. Үүний үр дүнд нивелирийн ажлыг шалгаж, үүссэн сэлгэцийг тэгшитгэн бодно. Холбох цэгүүд дээр рейкний хар ба улаан талаас , завсрын цэгүүд дээр зөвхөн хар талаас тоолол авч ажиллахыг зөвшөөрдөг. Рейкийг гадсан дээр тавьж нивелирдэнэ. Харин гадасны орой нь газартайгаа нэг төвшинд байх ёстой. Нивелирдлэгийн ажлын үр дүнг баримжаа зураг дээр шууд хөтөлнө. Зогсоол дээрх шалгалтыг холбох цэгүүд дээр авсан тооллуудаар хийнэ.

4. Оройн цэгүүдийн өндрийг тодорхойлох

Квадратуудын оройн цэгүүдийн өндрийг бодож тодорхойлох ажлыг хоёр үе шаттайгаар хийж гүйцэтгэнэ. Үүнд:

1. Холбох цэгүүдийн өндөр тодорхойлох. Техникийн нивелирдлэгийн журналыг боловсруулж, нивелирийн сэлгэц тэгшитгэн бодох замаар холбох цэгүүдийн өндрийг тодорхойлно.

2. Завсрын цэгүүдийн өндөр тодорхойлох. Холбох цэгүүдийн өндрийг тодорхойлсны дараа, тэдгээрийн тусламжтайгаар квадратуудын бусад орой буюу завсрын, мөн түүнчлэн нэмэх цэгүүдийн өндрийг тодорхойлно. Үүний тулд зогсоол тус бүрийн багажийн төвшнийг

Hri=HA+a1 I

томьёогоор тодорхойлно. Үүнд: Hr

i – r дугаартай зогсоолын багажийн төвшин HA – арын цэгийн өндөр a1 – арын цэг дээр рейкний хар талаас авсан тоолол


Дараа нь завсрын цэгүүдийн өндрийг зогсоол бүрээр тус тусад нь

Hс= Hri - с j II

томьёогоор тодорхойлно. Үүнд:

Hс – j дугаартай завсрын С цэгийн өндөр

с j - j дугаартай завсрын цэг дээр рейкнээс авсан тоолол

Хүснэгт I

Зогсоолын дугаар

Харсан цэгийн дугаар

Авсан тооллуудh1= а1- b1

H2= а2- b2

Дундаж өндөржилтh∂ , мм

Холбох цэгийн өндөр

Арына1

а2

Өврийнb1

b2

1Rp1a5

173364204693

193366164683

-0200-0196

-1981563.000

1562.802

2a5г3

137260544682

173864244686

-0368-0370

-03781562.802

1562.424

3Г3а2

152262054683

120058854682

+0322+0320

+03211562.424

1562.745

4а2Rp1

172164034683

147061534677

+0251+0250

+0250 1562.745

1563.000

5. План зураг зохиох, чимэглэн зурах

Квадратуудын оройн цэгийн өндрийг бодсоны дараа план зохиох ажлыг эхлэх ёстой. Эхлээд план дээр квадрат торыг өгөгдсөн масштабаар байгуулж оройн цэгүүдийн өндрийг тавьж тэмдэглэнэ. Дагаа нь баримжаа зургийн дагуу орчны биет юмсыг план дээр масштабаар оруулна.

Үүний дараа хялбар татах ажлыг хийнэ. Эцэст нь зохиосон план зургийг тушээр чимэглэн зурах ажлыг хийснээр энэ ажил дуусдаг.

1:500-ийн масштабтай план зураг. Үеийн өндөр 0,5 м


Зогсоолын дугаар Багажийн төвшинHr

i

Квадратуудын оройн цэгийн дугаар тоолол

с jӨндөр Hс

2 1564.174

б4б5в5г5г4в4

150012311106074013481322

1562.6741562.9431563.0681563.4341562.8261562.856

3 1563.946

б1а1б2б3в3в2г2г1в1

063508141331148217631289122007110337

1563.3111563.1321562.6151562.4641562.1831562.6571562.7261562.2351563.609

4 1564.466

а4а3

09041327

1563.5621563.139

5 62.80 62.94 63.07 63.43

4

63.56 62.67 62.86 62.83

63.14 62.46 62.18 62.75 3

62.75 62.62 62.66 62.73

2

1 63.13 63.31 63.61 63.24

а б в г Зураг. IIГазар шорооны ажлын тооцоо хийх


Нивелирдсэн талбайг тэгшлэхийн тулд эхлээд газар шорооны ажлын тооцоо хийдэг. Газар шорооны ажлын тооцоог:

1. Төслийн өндрийг тодорхойлох2. Ажлын өндөр тодорхойлж, газар шорооны ажлын хил тогтоох3. Дүрсүүдийг сонгон авч тодорхойлох4. Газар шорооны ажлын эзэлхүүн тодорхойлох гэсэн дарааллаар хийж

гүйцэтгэнэ. Үүнд: 1. Төслийн өндрийг тодорхойлох. Газрын бодит гадаргыг тэгшилж төслийн

өндрийг квадратуудын оройн цэгүүдийн өндрөөр

Hт = Hmin + ∑ hI1 + ∑ hI

2 + ∑ hI3 + ∑ hI

4 III 4n

Hmin – нэг квадратад хамаарах тогтсон өндөр

hI2 - нэг квадратад хамаарах тогтсон өндөр



n – квадратуудын тоо

Квадратуудын оройн цэг тус бүрийн тогтсон өндрийг

Hi = H6i - Hmin VI

томьёогоор олно. Үүнд:

Hmin – квадратуудын i дугаартай оройн цэгийн бодит өндөр.

Дээр тодорхойлсон өндүүдээс харахад хамгийн бага бодит өндөр Hmin=1550,00 м байна.

Ht=1562.4+¿¿ болж байна.

2. Ажлын өндөр тодорхойлж, газар шорооны ажлын хил тогтоох. Квадратуудын оройн цэг тус бүр дээр ажлын өндрийг

Hаi = Hб

i - Hт V

томьёогоор тодорхойлж схэм дээр тавина. /V/ Нэмэх цэгүүд дээр мөн адил тодорхойлно. Жишээ нь:ha1= 63.14-65.25=-2.11мhб2= 62.42-63.25=-0.83 мhг3= 62.75-63.25= -0.5 м болно.


5 -0.45 -0.31 -0.18 +0.18

4

+0.31 -0.58 -0.39 +0.42

-0.11 -0.79 -1.07 -0.5 3

-0.5 -0.83 -0.57 +0.52

2

1 -2.11 +0.06 +0.36 -0.01

а б в г

Зураг. III

Тухайн цэг дээр ажлын өндөр эерэг /нэмэх/ тэмдэгтэй байвал ухах, сөрөг /хасах/ тэмдэгтэй байвал шороо нэмэх шаардлагатай гэдэг нь тодорхой байна. Иймээс газар шорооны ажлын хил тогтоох шаардлага гарна. Эерэг, сөрөг тэмдэг бүхий ажлын өндөртэй цэгүүдийн хооронд газар шорооны ажлын хилийн буюу тэг ажлын М цэгийн байрлалыг дараах байдлаар тодорхойлно. a ------ ( I h1I + I h2 I ) L1 ------ h1

a ------ ( I h1I + I h2 I ) L2 ------ h2

Иймээс энэ М цэг хүртэлх зайг

L1 = а* h1 L2 = а h1

h1 + h2 h1 + h2

а – квадрат талын урт

h1,h2 – оройн цэгүүд дээрх ажлын өндөр

L1, L2 – оройн цэгээс М цэг хүртэлх зай болно. Доорх томьёогоор тодорхойлно. Үүнд:


L1=20∗−0.45

(−0.45+(−0.31))=11.8 L2=

20∗+0.31(+0.31+(−0.58))

=6.97

-0.45 -0.31 -0.18 +0.18

5 10 10

11.84

8.16 -0.58 -0.39 +0.42

4 +0.31 13.03 9.63 10.37

6.97 9.23

14.6

10.87

5.4 -0.11 -0.79 -1.07 -0.5 3

2 -0.5 -0.83 -0.57 +0.52

18.65

7.74

1 -2.11 1.35 +0.06 +0.36 -0.011.35

а 19.45 0.55 б в 19.4 0.6 г

Зураг. IV

S1=130,3 S18=400

S2=122.86 S19=400

7

2

3

4

5

6

1

8

9

10

11

1213

14

15

16

17

18

19

20

21

2223

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33


S3=28.44 S20=400

S4=118.4 S21=103.7

S5=130.3 S22=100

S6=54 S23=100

S7=164.82 S24=96.3

S8=50.88 S25=47.86

S9=400 S26=147.14

S10=0.37 S27=108.7

S11=186.5 S28=96.3

S12=18.63 S29=400

S13=194.5 S30=196.32

S14=77.4 S31=74.08

S15=13.5 S32=122.6

S16=!86.5 S33=6

S17=122.6

3. Дүрсүүдийг сонгон авч тодорхойлох. Газар шорооны ажлын хил тогтоосны дараа харахад хилийн шугамаар квадратууд хуваагдах ба тооцоог хялбарчлах үүднээс гурвалжнуудад хувааж дугаарлана. Үүссэн гурвалжны болон хуваагдаагүй үлдсэн квадратуудын талбайг тодорхойлж болно. Эдгээр нь эзэлхүүнийг нь тодорхойлох ёстой гурвалжин ба дөрвөлжин призмүүдийн сууриуд болно. 4. Газар шорооны ажлын эзэлхүүн тодорхойлох. Дээрх байдлаар үүссэн гурвалжин ба дөрвөлжин призмүүдийн эзэлхүүний нийлбэрээр газар шорооны ажлын тооцоо хийнэ. Үүний тулд тодорхойлсон талбайг дүрс тус бүрээр нь хүснэгтэнд жагсааж бичнэ. 5. Дараа нь призмүүдийн эзэлхүүнийг тодорхойлно.

Гурвалжин призмүүдийн эзэлхүүнийг :

V= S∗∑hi4

томьёогоор дөрвөлжин призмийн эзэлхүүнийг

V = a2 * ∑ hi томьёогоор тус тус тодорхойлно. Үүнд:

4 S – гурвалжин призмийн суурийн талбай /гурвалжны талбай/


а- дөрвөлжин призмийн суурийн тал /квадрат тал /

∑ hi – i дугаартай дүрсийн ажлын өндрүүдийн нийлбэр.

Хүснэгт 3

Дүрсийн дугаар Дүрсийн талбай, м2

Ажлын дундаж, м

Газар шорооны ажлын эзэлхүүн, м3

Ухах /+/ Овоолох /-/1 2 3 4 5123456789101112131415161718192021222324252627282930313233

130,3 122.8628.44118.4130.354164.8250.884000.37186.518.63194.577.413.5186.5122.6400400400103.710010096.447.86147.14108,796.3400196.3275.08122.66

+2,52

+5.25+173+0.06

+9.28+1.89

+206+213+146+15.66+6

+6.7

+200

+9

-38.65-12.69

-29.99-59.50-16.2-43.40

-82.68-3.10-169.21

-51.59-171.64

-6-18.30

-52.48-56.89-46.87

-43.03

-44.5-1.06

∑ 1000.36 947.44 ∆V=52.92

I ∆VIIV ¿¿

Эелэг сөрөг байдлын энэхүү зөрүү нь 5 хувиас хэтрэхгүй байвал ухах, овоолох газар шорооны ажил тэнцэж байна гэж үзнэ.

АВТОЗАМЫН ТРАСС БАЙГУУЛАХТрасс пикетээр хуваарилж татах


Автозам барьж байгуулахын тулд түүний тэнхлэгийн дагуу чиг тогтоож трасс татан, нивелирдэж, төслийн шугам татаж газар шорооны ажлын тооцоо хийдэг.

Автозамын трассын эхлэл цэгээс төгсгөлийн цэгийг хүртэл пикетээр хуваарилна. Трассыг тэнхлэгийн дагууд нь 100м-ийн хэрчмүүдэд таслан хуваах үйл ажиллагааг пикетээр хуваарилах буюу пикетажлах гэж нэрлэдэг. Энэхүү хэрчмийн 2 талын төгсгөлийн цэгүүдийг гадсаар бэхлэх ба тэдгээрийг пикетүүд гэнэ. Трассын эхлэх цэгийг тэг пикет гэж нэрлэнэ.

Трассыг пикетээр хуваарилах явцад пикетүүдээс гадна нэмэх цэгүүд трассын эргэлтийн цэгүүд, түүний элементүүд, хөндлөвчийн цэгүүдийг гадсаар тэмдэглэнэ. Нэмэх цэгүүдийг өмнөх пикетийн дугаар, түүнээс цааш орших зай /метр/-аар нэрлэж тэмдэглэнэ. Жишээ нь: пк 0+78 ба пк 2+82 /Зураг IX.1/

Трассын тэнхлэгээс хажуу тийш /перпендикуляр чиглэлд/ газрын гадаргын хэвгийг үзүүлэх зорилгоор 20м хүртэл урттай хөндлөвчүүдийг байгуулна. Хөндлөвчүүдийн цэгүүдийг гадсаар бэхэлж тэдгээрийг Б-14, Б-20, З-20 /Б-баруун, З-зүүн/ байдлаар нэрлэнэ. Харин хөндлөвчийг “хөндлөвч №№2” байдлаар нэрлэнэ.

Трассыг пикетээр хуваарилах явцад түүний тэнхлэгийн дагуу тодорхой өргөнөөр /50-100м хүртэл/ зурвас зураглал үйлддэг. Трассыг пикетээр хуваарилах болон зурвас зураглалын ажлын үр дүнг пикетажын дэвтэр дээр хөтөлнө. Пикетажын дэвтрийг тодорхой масштабаар мм-ийн хуваарьтай цаасан дээр хийх зохимжтой байдаг. Пикетажын дэвтэр дээр бүх пикет, нэмэх цэгүүд, хөндлөвчүүдийг тэмдэглэж, зураглалын үр дүнг хөтөлнө.

Эргэлтийн муруй, түүний элементүүдийг тодорхойлох

Газрын гадарга буюу нутаг орчны онцлог байдлаас шалтгаалан трасс хэдэн ч эргэллтэй байж болдог. Трассын эргэлтийн өнцөг /θ/ -ийг теодолитоор нэг бүтэн авамжаар хэмжиж, эргэлийн муруйн элементүүдийг тодорхойлдог. Эргэлийн муруй нь ямар нэгэн R радиус бүхий тойргийн нумаар илэрхийлэгдэнэ. Хоорондоо β өнцгөөр орших АВ, ВС трассын хэсгийг авч үзье /Зураг IX.2/. Үүнд: В- Эргэлтийн өцгийн орой С- муруйн төгсгөл /МТ/Θ- эргэлийн өнцөг В’- муруйн дундаж /МД/

О- муруйн төв BB’=Б-биссектрисОА=ОВ’=ОС=R- муруйн радиус АB’С=М-муруйн урт А- муруйн эхлэл /МЭ/ АВ=ВС=Т-тангенс болно

Rp2=2604.696 Пк 12*

Пк11 * -66

0


Пк10 *

3 см Пк9 *---41------ *+31

Пк8 * -------*+71 29 Пк7 * Өө-22.4 Пк6 *

Пк5 * +92

Пк4 * +57

Пк3 * +57 Пк2 *

З-20 З-8 б-20 Пк1 * хөнд 1

Пк0 *

Зураг. V

T=R∗tq T2ээ э эф=300*tq370*33,5/2=102

T= ∅180°

π∗R=37 °∗335180 °

∗3.14∗300=0.2∗3.14∗300=196.56

Б¿ R

cos∅2

- R=300

cos37 °∗33.5

2

−300= 3000.9448

−300=31714−300=17.14

Г=2T-M=2*104*0064929-196.56=7.44

Хэрэв трассын эргэлтийн өнцөг нь хэмжилтээр тодорхойлогдож, муруйн радиус өгөгдсөн бол муруйн элементүүдийг

0


T=R ∙tgq2

M= θ

1800∙ π ∙ R

Б=BO−BO '= R

cosθ2

−R=R ∙2¿¿¿

Г = 2T - М

Томьёонуудаар бодож тодорхойлж болно.

∅ B(∅O)

∅=¿37°33.5I

Б β R=300T T T=104*006

BI M=196.58C(MT) Б=1714

Г=11.43

A(MЭ) 90°∅2

90° ∅

Зураг. VI

0


+41.27 ∅O ∅

Т пк6 * Б 19.14 * пк7

Т MD

19.39 * МЭ * 15.976МТ

пк5 * пк8 *

ӨО-T=πk 6+23.4м=623.4 м Зураг. VII

МЭ=ӨО-T=πk 6+23.4м−102=623.4−102=521∗4=πk5+21.4

82.0- ãîëûí ýðýã (äîîð) 71.8- ãîëûí õºâºº 56,3- ãîëûí ¸ðîîë (ã¿í -1.83ì МД¿√а2+в2−2aвcos∝=92.81 32.3- ãîëûí õºâºº

+10817.21804 2554.23 366.3396

11183.58Aπko−θ01=200°18.5I MT(102)=∅ 0+T-Г=623.4+102-7644=717.96 (πk7+17.96)

Трассыг нивелирдэх Трассыг пикетээр хуваарилах ажил дууссаны дараа нивелирдэж цэгүүдэд өндөр дамжуулах ажил эхэлнэ. Геометрийн нивелирдлэгийн аргаар дамжуулан нивелирдэнэ. Трассын эхлэл ба төгсгөлийн цэгийг репер /Rp/ цэгүүдтэй холбож нивелирдэх ёстой. Трассын хэмжээ урт бол түүний дунд хэсэгт нь хэд хэдэн удаа репер цэгүүдтэй холбож болно. Пикетүүдийн хооронд багажаа байрлуулж пикет


цэгүүдээр дамжуулан нивелирдэнэ. Завсрын буюу нэмэх цэгүүдээр холбож нивелирдэж болно. Нэмэх цэгүүд ба хөндлөвчийн цэгүүдийг аль болохоор багажийн нэг төвшингөөр /нэг зогсоол дээрээс/ нивелирдэх нь зүйтэй юм. Нивелирдлэгийн ажлын үр дүнг “Автозамын трассын нивелирдлэгийн журнал” дээр хөтөлнө. /Хүснэгт VI.4/ Энэ нь геометрийн нивелирдлэгийн журналаас нэмэх ба хөндлөвчийн цэг дээр авсан тооллыг тооцож /Хүснэгт5/, тэдгээр цэгүүдийн өндрийг тодорхойлох боломжтой байдгаараа онцлог юм. Нивелирийн журнал хөтөлж дүгнээд хуудасны шалгалт хийсний дараа трассын нивелирдлэгийн сэлгэцийн алдааг /VI.4/ -д үзсэний дагуу тодорхойлж тэгшитгэн бодно. Үүгээр холбох цэгүүдийн өндөр тодорхойлогдоно. Дараа нь зогсоолын багажийн төвшнийг VIII.2 дугаар томьёо ёсоор тодорхойлно.

Трассын тууш ба хөндлөн зүсэлт байгуулах Трассын нивелирдлэгийн журнал хөтөлж, түүнийг боловсруулан бүх цэгийн өндрийг тодорхойлсны дараа тууш ба хөндлөн зүсэлт байгуулах ажлыг эхэлнэ.

Автозамын трассын нивелирдлэгийн журнал

Хүснэгт 4

Зог

соол

ын

дуг

аар

Хар

сан

цэг

и64

97й

н д

угаа

р089

4

Авсан тооллуудӨндөржилт

h1

h2

Дундаж өндөржилт

h∂

Багажны төвшинНi , м

Цэгийн өндөрН, м

Тай

лб

арАрын а1

а2

Өвөрb1

b2

Завсрын

с

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1Rp1

nk 0

10415825

13856172

-0344-0347

-345.5-346-0.5

2603.28

2nk 0nk 1

12326019

24907275

-1258-1256

-1257-1258-1

2602.9342601.676

3nk 1

+35Б-203-203-8

К1

0.2565043

29647749

2035221811762005

-2708-2706

-12707

2601.932

2601.6762599.8972599.7142600.7562599.9272598.968

4К1

+k 203085090

27337516

-2425-2426

-2425.5-2426-0.5

2598.8842696.542

5nk 2+Б9

02195004

28777661

-2658-2657

-2637.5-2658-05

2596.5422593.884

6+Б9nk 3

17126497

08945681

08180816

817-1\+816

2598.8842594.7

7nk 3+67nk 4

04215203

13336119 0289

-0912-916

-1-914-915 2595.121

2594.72594.8322593.785


8nk 4+13

+19.8+32.3+56.3+71.8+82+92nk 5

02154996

23027086

122323882819

281924891409

10-2087-2090

-0.5-2088.5-2089 2.5940

593.785592.777591.18

501.181591.501591.591522.591591.696

9nk 5пк6

19187604

13006083

6018618.5

591.696592.3145

10пк6

+33.4Х2

28437618

03325113 1443

25022502 2503.5

2502.52589.4803

597.3145592.6465594.817

11Х2

пк727637548

02985080

24652468

2466.52465.5

594.817507.2825

12пк7+71nk 8

17226507

09215703 0405

08010804 -802.5

801.52599.0045

597.2825598.5995598.084

13

nk 8+310nk 9

05885375

10155800 1169

-0427-0427

-427-428-1

0-12598.672

598.084597.503597.656

14nk 9пк10

19316414

04105193

15211521

152101520

597.656599.176

15 пк10х3

22237009

18806065

943944

943.5942.5

599.176600.1185

16 х3

+36пк11

29007684

0.2124996 2307

26882688 2688

26872603.0185

600.1185600.7115602.8055

17 пк 11пк 12

15136298

09645748

549550

549.50548.5

602.8055603.354

18 пк12Rp2

17056491

03615149

13441342

01343-1

1342603.354

2604.696600.1696

Шалгалт 2232 14321432

_ ∑ hx = +1.432 ∑ ho = 1.416

fh = +-1.6 зөвш fh = ± 50 √1 mm = 50 mm

Зүсэлт байгуулахдаа пикетажын дэвтэр ба трассын нивелирдлэгийн журнал ашиглана.

1. Трассын тууш зүсэлт байгуулах. Трассын тууш зүсэлтийн графикийг байгуулсанаар түүн дээр барьж байгуулах замын төслийн шугам татаж, улмаар газар шорооны ажлын тооцоо хийнэ.


Тууш зүсэлт байгуулахдаа түүний хэвтээ масштабыг техникийн даалгавраар өгч /ихэнхи тохиолдолд 1:2000-1:5000 масштабаар/, босоо /өндрийн/ масштабыг түүнээс ойролцоогоор 10 дахин томоор авна. Зүсэлтийг мм-ийн хуваарьтай цаасан дээр байгуулах нь илүү зохимжтой.

Эхлээд зүсэлтийн графикийг цэгүүд /пикет ба нэмэх цэгүүд/-ийн хоорондын зай ба тэдгээр цэгүүдийн өндрийн тусламжтайгаар байгуулна. Трассын тууш зүсэлт байгуулан төслийн шугам татаж, газар шорооны ажлын тооцоог хийх зорилгоор зүсэлтийн графикийн хэвтээ тэнхлэгийн доор хэд хэдэн хүснэгт татаж, байгуулалт, тооцооны ажлын үр дүнгээр бөглөнө.

Одоо тууш зүсэлт байгуулах ажлыг дарааллаар нь авч үзье. Үүнд:

1. Хэвтээ зай гэсэн хүснэгтэнд эхлээд пикетүүдийн, дараа нь завсрын цэгүүдийн хоорондын зайг хэвээ масштабаар таслан авч, түүгээр үүссэн хэрчим тус бүрээс дээш босоо шугам татна. Дор нь пикет гэсэн хүснэгтэнд пикетүүдийн дугаарыг бичнэ.

2. Газрын өндөр гэсэн хүснэгтэд пикетүүд ба завсрын /нэмэх/ цэгүүдийн өндрийг трассын нивелирдлэгийн журналаас авч бичнэ.

3. Үүний дараа зүсэлтийн график байгуулахын тулд босоо тэнхлэг татаж, түүний масштабыг тогтоож нэрлэнэ. Хамгийн бага өндөртэй цэг хэвтээ тэнхлэгийн шугамаас дээш 1,5-2 см-ийн өндөрт байхаар тооцож нэрлэдэг.

4. Пикет ба нэмэх цэгүүдээс дээш татсан шугам дээр тэдгээрийн өндрийг босоо масштабын тусламжтайгаар тэмдэглэнэ. Олсон цэгүүдийг шулуун шугамаар холбосноор трассын тууш зүсэлт /зүсэлтийн график/ байгуулагдана. Энэ шугамыг зүсэлтийн шугам гэнэ. Зүсэлтийн шугамаар газрын гадаргын бодит байдал дүрслэгдэнэ.

5. Дараа нь ирээдүйд барих замын төвшнийг харуулсан төслийн шугам татна. Төслийн шугамыг:

1) Автозамын тууш налуугийн зөвшөөрөгдөх хэмжээг 2) Шороо овоолох ба ухах хэсгийн газар шорооны ажлыг тэнцүүлэх

зарчмыг тус тус баримтлан татна. Автозамын тууш налууг замын ангиллаас хамааруулан тооцох ба III ангиллын замд энэ нь 50%-аас ихгүй байна.

Дараа нь төслийн шугам тус бүрийн налууг i=h томьёогоор тодорхойлж, DШугамын урт, түүний налууг налуу гэсэн хүснэгтэнд бичнэ.

6. Тодорхойлсон налууг ашиглан цэг тус бүрийн төслийн өндрийг Hn=Hn-1+i*d томьёогоор дарааллуулан тодорхойлно. Үүнд: Hn – n дугаартай цэгийн төслийн өндөр Hn-1 – түрүүчийн цэгийн төслийн өндөр


i – төслийн шугамын налуу d – хоёр цэгийн хоорондын зай болно.Нэг налууг зөвхөн төслийн шугамын хэмжээнд л ашиглаж төслийн өндрийг бодно. Бодсон төслийн өндрийг төслийн өндөр гэсэн хүснэгтэд бичнэ.

7. Газрын ба төслийн өндрийн ялгавраар ажлын өндрийг Hаi = Hб

i - Hт томьёо ёсоор тодорхойлж, зүсэлтийн график дээр үзүүлсэн байдлаар шууд бичиж тэмдэглэнэ.

8. Зүсэлтийн ба төслийн шугамуудын огтлолоор тэг ажлын цэг үүснэ. Тэг ажлын цэг нь түүний хоёр талд орших цэгүүд хүртэлх х ба х-d зайнуудаар тодорхойлогдоно. Зайг x = b * d томьёогоор тодорхойлно. Үүнд: b + a d – хоёр цэгийн хоорондох зай b, a – хоёр цэгийн ажлын өндрүүдОлсон өндрийг зүсэлтийн график дээр тавьж тэмдэглэнэ.

9. Пикетажын дэвтрийг баримтлан план гэсэн хүснэгтийг масштабаар нь бөглөж, томьёолсон тэмдгийн дагуу зурна.

10.Шулуун ба муруй гэсэн хүснэгтэд эргэлтийн өнцгийн оройн цэгүүдийн хоорондын зай, түүний чиглэлийг румбээр бичиж тэмдэглэхээс гадна эргэлтийн муруйг үзүүлж, түүний элементүүдийг бичиж тэмдэглэнэ. Мөн муруйн эхлэх, төгсөх цэгүүдийн зайг бичнэ. Км бүрийг зурж тэмдэглэнэ.

2. Трассын хөндлөн зүсэлт

Трассын тууш зүсэлт байгуулсаны дараа хөндлөвч тус бүрийн хөндлөн зүсэлт байгуулж, хөндлөвчийн цэгүүд дээр хйигдэх ажлын өндрүүдийг бодож зүсэлтэн дээр тавина. Зүсэлтийн хэвтээ масштабын 1:500-аар авах нь илүү зохимжтой байдаг. Харин босоо /өндрийн/ масштабыг аль болох томоор авна. Графикийг хөндлөвчийн цэгүүдийн газрын бодит өндрөөр байгуулна. Харин төслийн шугамыг трассын цэгийн төслийн өндрөөр хэвтээ чиглэлээр татна.


Дүгнэлт

Энэхүү дадлагын хугацаанд геодезийн хэмжилт зураглалын тухай онолын мэдлэгээ практик дээр батжуулан Квадратуудыг нивелирдэх, Оройн цэгүүдийн өндрийг тодорхойлох, План зураг зохиох, чимэглэн зурах, Квадрат тор байгуулах, Газар шорооны ажлын тооцоо хийх болон Трасс пикетээр хуваарилж татах,

Эргэлтийн муруй, түүний элементүүдийг тодорхойлох, Трассыг нивелирдэх, Трассын тууш ба хөндлөн зүсэлт байгуулах, Трассын тууш зүсэлт байгуулах, Трассын хөндлөн зүсэлт гэсэн ажлуудыг амжилттай хийж гүйцэтгэлээ.

Цаашдаа зөвхөн зураглал хэмжилт, хийх бус энэ талаар судалгаа шинжилгээ хийж өөрийг оронд тохирсон арга зүйг боловсруулбал, бидний хийсэн хэмжилт зураглалыг энгийн хүн хараад ойлгодог болгох тал уруу нь хөгжүүлбэл ач холбогдолтой санагдлаа.


Ашигласан материал

Геодезийн хэмжилт боловсруулалтын ажлууд /тэргүүн дэвтэр/

А. Дамидансүрэн, Ж. Алтанцэцэг Улаанбаатар хот 2007 он Геодезийн хэмжилт боловсруулалтын ажлууд /дэд дэвтэр/

А. Дамидансүрэн, Ж. Алтанцэцэг Улаанбаатар хот 2007 он Геодезийн хэмжилт боловсруулалтын ажлууд /гуравдугаар дэвтэр/

А. Дамидансүрэн, Ж. Алтанцэцэг Улаанбаатар хот 2007 он http://sunnysite.0catch.com/ “Инженер геодези” ХК

http://sunnysite.0catch.com/

талбайн нивелирдлэгGeodezi dadlaga

Documents

Transcript of талбайн нивелирдлэгGeodezi dadlaga