лекц 8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

24
Мэс заслын өвчтөнийг сувилах арга зүй Клиникийн проф. С.Сэргэлэнчимэг

Transcript of лекц 8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Page 1: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Мэс заслын өвчтөнийг сувилах арга зүй

Клиникийн проф. С.Сэргэлэнчимэг

Page 2: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Юу чаддаг болсон, ямар өөрчлөлт гарсан, хэрхэн хөгжсөнийг тань

үнэлнэ

Page 3: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Ном, сурах бичиг, гарын авлага

1. “Төрөлжсөн сувилахуй”2010 он \хуу6-23,135-168\

2. ”Ерөнхий мэс засал” Я.Бухаа, Л.Гэпил 2010 он

3. “Мэс заслын өмнөх ба дараа үеийн өвчтөнийг сувилах арга зүй” 2004 он

4. “Мэс заслын аюулгүй ажиллагаа өвчтний аюулгүй байдал” 2011 он

5. “Хүмүүн байхын учир” Ф.Г.Углов 2008 он

Page 4: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Мэс заслын сувилахуй-III

I. Мэс заслын өвчтөнийг сувилах арга зүй

II. Үйлчлүүлэгчийн аюулгүй байдалд сувилагчийн үүрэг

Page 5: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Шигтгээ -1

“Хэрвээ дайсны сум хүний биеийн нэг хэсгийг гэмтээдэг бол , бүдүүлэг үг хүний зүрхэнд тусч нам унагах нь бий ”

/Ф.Г.Углов. “Хүмүүн байхын учир” 2008 он

Бүлэг - 3 хуудас 91/

Page 6: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

I.Мэс заслын өвчтөнийг сувилах арга зүй

Үйлчлүүлэгчийн хэрэгцээг тодорхойлох

Үйлчлүүлэгчээ үнэлэх

Мэс заслын дараах ажиглалт

Мэс заслын дараах хүндрэл

Хагалгааны дараах өвдөлт

Эдгэрүүлэх сувилгаа

Page 7: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

1.Үйлчлүүлэгчийн үндсэн хэрэгцээ

Мэдээлэл авах a. Ямар өвчин туссан, өвчний явц ямар үе шатанд

байгаа, амь насанд хир аюултай байгаа, өвчний улмаас гарсан өөрчлөлт хир зэрэг хүндрэлтэй байгаа тухай

b. Хийгдэх эмчилгээ, мэдээгүйжүүлгийн хэлбэр, мэс заслын аргын тухай

c. Мэс заслын дараа биеийн гадна төрх, хэлбэр, хөдөлгөөнд гарах өөрчлөлтийн тухай

Page 8: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Үйлчлүүлэгчийн II хэрэгцээ нь:

Мэс заслыг аюулгүй, үр дүнтэй хийлгэх чин хүсэл, эрмэлзлэл

a. Сэтгэл санаа, нийгмийн байр суурь, танин мэдэхүйн, соёлын талаарх үндсэн үзэл санааны өөрчлөлт

b. Биеийн хэлбэр, үйл ажиллагаа, амьдрал ахуйн хэв маяг, хүмүүсийн харилцааны өөрчлөлт

Page 9: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

2. Үйлчлүүлэгчээ үнэлэх аргууд:

Үүнд: I. Ярилцлага II. Мэдрэхүйн эрхтнээр ажиглах

- Харж ажиглах

- Сонсож чагнах - Үнэрлэж мэдрэх

- Тогшиж тэмтрэх

III. Шинжилгээ

Page 10: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Ярилцлагаар үйлчлүүлэгчээ үнэлэх

Өвчнийхөө талаар зөв ойлголт авсан эсэх

Юу санааг нь зовоож байгаа талаар

Мэдрэгдэж буй эмгэг шинж тэмдэг

Урьд нь өвчилж байсан эсэх

Гэр бүлийнхний өвчний түүх

Иддэг хоол, архи, тамхи хэрэглэдэг эсэх

Page 11: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Ярилцлагаар үйлчлүүлэгчээ үнэлэх

Мэс засал хийлгэхээс айж, зовж, биеэ барьж байгаа талаар

Сэтгэл зүйн бэлтгэл хангагдсан эсэх

Хийгдэх мэс засал, дараах өөрчлөлтийн талаар хир мэдлэгтэй болсон, ойлгож байгаа эсэх

Өвчтөн чухам юуны тухай мэдэхийг хүсч байгааг зөв ойлгох

Page 12: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Биеийн байдлыг шинжилгээгээр үнэлэх:

Амь нас, бие организмынх нь байдлын өөрчлөлтийг мэс заслын өмнө шинжилгээ

хийж тодруулна. Үүнд:

- Амьсгал, цусны эргэлт

- Цус тогтох тогтолцоо

- Цусны хангамж, тэжээлийн хангамж

- Ус, электролитын тэнцвэр

- Бөөрний үйл ажиллагаа

Page 13: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Биеийн байдлыг шинжилгээгээр үнэлэх

Мэс заслын өмнөх шинжилгээ: \ үргэлжлэл:\

- Элэгний үйл ажиллагаа

- Дархлалын чадвар

- Мэдрэл, яс булчингийн үйл ажиллагаа

- Арьс салстын байдал

- Цус, шээс, баасны лаб-ийн шинжилгээ

- Физиологийн шинжилгээ

Page 14: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Үзлэг – арьсанд илрэх өвчний ш\т:

Зовхи хавагнаж унжсан, зовхин доогуур цус хурсан, царай цайж цонхийсон, гүрээний судас өргөссөн, чихний ар талын арьсан дор цус хурсан, завьж унжсан, шүльс гоожсон, тунгалаг булчирхайн зангилаа томрох, цээж, хөл гарын хэлбэр өөрчлөгдсөн, хурууны үзүүр бүдүүрч томорсон, алганд улаан толбо гарах, үе мөч, шилбэ хавагнах...

Page 15: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Мэдрэхүйн эрхтнээр үнэлэх:

1. Харж ажиглаж үнэлэх - Бүх биеийн төрх байдал, байрлал, бие

галбир, хөдөлгөөний чадвар, хөл гарын хөдөлгөөн, рефлекс

2. Сонсож чагнаж үнэлэх- Амьсгалын авиа, хоолойн шуугиан,

ёолох дуу, дууны өнгө, өгүүлсэн зовиур, зүрхний цохилт, артерийн даралт, гэдэсний гүрвэлзэх дуу

Page 16: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Мэдрэхүйн эрхтнээр үнэлэх:

3. Үнэрлэж мэдэрч үнэлэх: - Өрөө тасалгааны, хувцасны, биеийн, гаргах

амьсгалын, шархны, эмийн, бөөлжис болон ялгадсын үнэр,

4. Өнгөц, гүн тэмтэрч үнэлэх: Арьсны байдал:\халуун, хавдаж овойсон,

хуурай, чийглэг\, судасны хэмнэл, лугшилт тод, бүдэг, хэм алдагдаж байгаа эсэх, \ур, хаван, дүүрж овойсон, хий хуралдсан, ясны хугаралт., өвдөлттэй.. г.м

Page 17: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

3. Мэс заслын дараах шархны ажиглалт:

Мооre-гийн эдгэрэлтийн 4 үе шатa) Шархтсан үе \4-5 дах хоног хүртэл\b) Шилжилтийн үе \4-14 дахь хоног\c) Булчин сэргээгдэх үе \14-35 хоног\d) Өөх хуримтлагдах үе \2-6 сар\

Page 18: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Шарханд үзүүлэх тусламж

Үхэжсэн эдийг авч, шархыг угаахШарханд чийглэг орчинг бүрдүүлэхШарханд нэмэлт гэмтэл үүсэхээс

сэргийлэхШархны эдгэрэлтэнд шаардлагатай

эмчилгээ материалыг хэрэглэх

Page 19: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Мэс заслын дараах өвдөлтийн ажиглалт

Мэдрэхүй ба сэтгэлзүйн тавгүй байдал Өвдөлтийн хүч их үе \24цагт \ Өвдөлтийн хүч дунд үе \2-3 дахь хоног\ Өвдөлтийн хүч бага үе \ 3-4 дэх хоног\

Page 20: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Өвдөлтийн хүчийг тодорхойлох

Өвдөлтийг 0-10 хүртэл тоогоор илэрхийлэх0 – 0 Өвдөхгүй2 – 1 Зовиур мэдэгдэнэ 4 – 2 Бага зэрэг өвдөлттэй6 – 3 Дунд зэрэг өвдөлттэй8 – 4 Хүчтэй өвдөлттэй10 – 5 Маш их өвдөлттэй

Өвдөлтийг царайн зургаар илэрхийлэх...

Page 21: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Хагалгааны дараах хүндрэл

Шархны хүндрэл Амьсгалын замын хүндрэл Цусны эргэлтийн хүндрэл Ходоод гэдэсний гүрвэлзэх

хөдөлгөөний хүндрэл Сэтгэл мэдрэлийн хүндрэл

Page 22: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Өвчтөнийг эдгэрүүлэх сувилгаа

Шарх, гуурс тавьсан хэсгийг цэвэрлэж, хамгаалах

Амьсгалын замын хүндрэлээс урьдчилан сэргийлж – гүнзгий амьсгалуулах

Хоолой засуулахАм зайлуулах Хэвтрийн байдлаас босгох ...

Page 23: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Шигтгээ –2

“ Таны ааш авир хэнд ч сонирхолтой биш, түүнийгээ битгий ил гарга ”

/Ф.Г.Углов. “Хүмүүн байхын учир” 2008 он

Бүлэг - 1 хуудас 92/

Page 24: лекц   8 . мэс заслын өвчтө нийг сувилах арга зүй

Анхаарал хандуулсанд тань баярлалаа, амжилт хүсье