Хэвлийн мэс засал

Õýâëèéí õºíäèéí ìýñ çàñëûí ºâ÷í¿¿ä

10_Surgery last.indd 467 5/25/2005 4:19:21 PM


468 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

Á. Ãîîø Ìîíãîë Óëñûí òºðèéí øàãíàëò, Àðäûí ýì÷, Àêàäåìè÷, ÝÌß-íû Õýâëèéí õºíäèéí ìýñ çàñëûí åðºíõèé ìýðãýæèëòýí

Î. Ñýðãýëýí ÝÌØÓÈÑ-èéí Ìýñ çàñëûí òýíõìèéí ýðõëýã÷, Àíàãààõûí Øèíæëýõ Óõààíû Äîêòîð, Äýä ïðîôåññîð

Í. Äàâààöýðýí ÝÌØÓÈÑ-èéí Ìýñ çàñëûí òýíõìèéí áàãø, Ìîíãîë Óëñûí õ¿íèé ãàâúÿàò ýì÷, Òºðèéí øàãíàëò, Äîêòîð, ÏðîôåññîðÁ. Ìºíõòîãîî ÝÌØÓÈÑ-èéí Ìýñ çàñëûí òýíõìèéí áàãø, Äýä

äîêòîð, Äýä ïðîôåññîð Á. Íýðã¿é ÝÌØÓÈÑ-èéí Ìýñ çàñëûí òýíõìèéí áàãø, ÌàãèñòðÑ. Ýðäýíý ÝÌØÓÈÑ-èéí Ìýñ çàñëûí òýíõìèéí áàãø, ÌàãèñòðÃ. Íàðàíãóà ÝÌØÓÈÑ-èéí Ìýñ çàñëûí òýíõìèéí áàãø, Ìàãèñòð



469Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

1. ÕÎÄÎÎÄ, ÄÝÝÐÕ ÃÝÄÝÑÍÈÉ ØÀÐÕËÀÀÍÛ ÖÎÎÐÎËÒ

Òîäîðõîéëîëò Õîäîîä, äýýðõ ãýäýñíèé õàíà øàðõëààíä èäýãäýæ öîîð÷ àãóóëàãäàõóóí íü õýâëèéí õºíäèéä ãîîæíî.

Øàëòãààí• H.Pylori• Àðõè, òàìõè• Ñýòãýë ñàíààíû äàðàìò

Àíãèëàë

À.1.Èë öîîðîëò 2.Äàëä öîîðîëò Á.1.Õîäîîäíû öîîðîëò2.Äýýðõ ãýäýñíèé öîîðîëò

Ýìíýë ç¿é

• Õýâëèéí ãÿëòàíòàñûí øèíæ öî÷ìîã èëýðíý. • ªâ÷òºí ºâäºëòèéí îâîðãîä îðæ áîëíî.• Õýâëèéãýýð õóòãààð õàòãàæ áàéãàà ìýò ãýíýò

õ¿÷òýé õàòãàæ ºâäºíº. • Ýëýãíèé á¿äýãøèë àðèëíà. Çºâõºí öîîðõîé

æèæèã áàéõ ýñâýë öîîðõîéí í¿õ ñýìæ áîëîí áóñàä ýðõòíýýð òàãëàãäâàë ýíý øèíæ èëðýõã¿é áàéæ áîëíî.

• Õýâëèéä áóë÷èí ÷àíãàð÷ ìîä øèã õàòóó áîëíî.

• ªâ÷òºí àéñàí öàðàéòàé, õ¿éòýí õºëñ íü öóòãàíà.

• Øàðõëààíû äàëä öîîðîëòûí ¿åä ãýíýòèéí õ¿÷òýé ºâäºëò èëýð÷ õýñýã õóãàöààíû äàðàà íàìäàæ áîëíî.

Îíîøèéí øàëãóóð

• ªìíº íü õîäîîä ºâääºã ºã¿¿ëýìæòýé áàéíà.

• Õîäîîäíû ºâäºëò õîîë èäñýíòýé õîëáîîòîé.

• Ñ¿¿ëèéí ¿åä ºâäºëò èõýññýí, øºíº ºâääºã ºã¿¿ëýìæòýé

ßëãàõ îíîø

• Ìóõàð îëãîéí ¿ðýâñëèéí ãÿëòàíòàñ• Íîéð áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë,

ãÿëòàíòàñ.• Öºñíèé õ¿¿äèéí ÷óëóóò áîëîí ÷óëóóã¿é

öî÷ìîã ¿ðýâñýë, ãÿëòàíòàñ.• Ãýäýñ öîîðîõ• Áóñàä õýëáýðèéí ãÿëòàíòàñ




Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàä øààðäàãäàõ øèíæèëãýý/áîëîìæòîé ¿åä/

• Çàéëøã¿é õèéãäýõ ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý:• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý

Öóñíû óëààí ýñ öººðíº. (<259*109/ ë), öóñíû öàãààí ýñ îëøèðíî.(> 7.73*109 /ë), óëààí ýñèéí òóíàõ óðâàëæ õóðäàñíà. (=25.06 ìì/ öàã)

• Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý• Öóñàíä íèéò óóðàã, óóðãèéí ôðàêö, íàòðè, êàëè

áàãàñíà.• Çàéëøã¿é õèéãäýõ áàãàæèò øèíæèëãýý• Õîäîîä, óñàíä óóñäàã ðåíòãåí òîäîòãîã÷ áîäèñòîé

õàðàõ (òîäîòãîã÷ áîäèñ õýâëèé õºíäèé ð¿¿ îðíî.)

• Õýâëèé ðåíòãåíä õàðàõàä ºðöºí äîð õèé õóðàëäàíà.

• Õîäîîä äóðàíäàõ (öîîðñîí øàðõ õàðàãäàíà) H.Pylori óðåàçà òåñòýýð òîäîðõîéëíî.

• Õîäîîä ÝÕÎ-ä õàðàõ öîîðñîí í¿õ äàãóó õèéí çàì õàðàãäàíà.

Õîäîîä, äýýðõ ãýäýñíèé øàðõëàà öîîðñîí ºâ÷òºíäýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ, íàðèéí

ìýðãýæëèéí ýì÷èä õ¿ðãýí ºãíº.ªâ÷èí íàìäààõ ýì

õýðýãëýõã¿é

Óðüä÷èëñàí îíîø òàâèíà.

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ ìýñ çàñëûí ýì÷èä õ¿ðãýæ

ºãíº.

ªðõèéí ýì÷Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã,

ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàãÒ¿ðãýí òóñëàìæ

Õîäîîä, äýýðõ ãýäýñíèé øàðõëàà öîîðñîí ºâ÷òºí

Îíîø áàòàëãààæóóëàõ øèíæèëãýý õèéíý

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëòãýíý. ªâ÷òºí îâîðãîä îðñîí áîë ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé òàñàãò îâîðãîîñ ãàðãàõ ýì÷èëãýý õèéíý.

ßàðàëòàé ìýñ çàñàë




Õàãàëãààíû äàðàà ãàð÷ áîëîõ õ¿íäðýë 1.Î¸äîë òàâèãäàõ-ãÿëòàíòàñ 2.Öóñ àëäàõÕàãàëãààíû áàã. Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàãò1. Ìýñ çàñàë÷2. 1-ð òóñëàõ3. 2-ð òóñëàõ4. Õàãàëãààíû ñóâèëàã÷5. Óíòóóëàã÷ ýì÷6. Óíòóóëàã÷ ñóâèëàã÷ Ñóì äóíäûí ýìíýëýãò1.Ìýñ çàñàë÷2.Ìýñ çàñëûí ñóâèëàã÷3.Óíòóóëàã÷ ýì÷4.Óíòóóëàã÷ ñóâèëàã÷ Ýìèéí ýì÷èëãýý1.ªâ÷èí íàìäààõ

• Ïðîìåäîë 1%-1.0-ààð 5-12 öàãààð• Äèêëîäåíê (ïàðàöåòàìîë)-øóëóóí ãýäñýíä 100 ìã ëààãààð

õýðýãëýíý.2.¯ðýâñëèéí ýñðýã

• Ãåíòàìèöèí 80 ìã – 8öàãààð áóë÷èíä ýñâýë êëàôîðàí 1.0 (öåïîðèíû òºðºë) 8 öàãààð áóë÷èíä ýñâýë îêñàöèëëèí 1.0 6 öàãààð áóë÷èíä òàðèíà. (àëü áàéãààã õýðýãëýíý.)

• Ìåòðîïèë –òàðèëãûí óóñìàëààð 100 ìë äóñëààð 8 ýñâýë 12 öàãààð ñóäñààð õèéíý.

3.Õîðäëîãî òàéëàõ, óñ ýðäñèéí ñîëèëöîîã òýíöâýðæ¿¿ëýõ ýì÷èëãýý

2. ÌÓÕÀÐ ÎËÃÎÉÍ ÖÎ×ÌÎÃ ¯ÐÝÂÑÝË

ÒîäîðõîéëîëòÌóõàð ãýäýñíèé óãò áàéðëàõ óðãàöãèéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéã ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë ãýíý

Àíãèëàë 1.Ìóõàð îëãîéí õàòãàà2.Ìóõàð îëãîéí óëàéõ ¿ðýâñýë3.Áààëñàí îëãîéòàñ4.Öîîðñîí îëãîéòàñ5.¯õæèæ öîîðñîí îëãîéòàñ6.Ìóõàð îëãîéí íýâ÷äýñ

Ýìãýã æàì Ìóõàð îëãîéí óðãàöãèéí ñàëñò á¿ðõýâ÷èéí ìýäðýë-ø¿¿ðëèéí çîõèöóóëãà àëäàãäàí ãýìòëèéí ãîëîìò ¿¿ñ÷ óëìààð óðãàöàã ¿ðýâñýæ èäýýëíý. Ìºí áºãëºðëèéí îíîë, õàðøëûí, õîîëíû îíîë áàéäàã.





• ªâ÷íèé ýõëýë ÿâöûí òóõàé ºã¿¿ëýìæ• ªâäºëò õýâëèéí áàðóóí äîîð áàéðëàõ.• Ìóõàð îëãîéí ¿ðýâñëèéí ºâºðìºö øèíæ¿¿ä ýåðýã

áàéõ• Ñóäàñíû ëóãøèëò òîî îëîí áîëîõ• Ñóäàñíû öóñàíä öàãààí ýñèéí òîî îëøèðñîí

áàéõ

Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàä

øààðäàãäàõ øèíæèëãýý

/áîëîìæòîé ¿åä/

À.Çàéëøã¿é õèéãäýõ øèíæèëãýý :• Öóñíû öàãààí ýñ òîîëíî. (9.109-ýýñ èõ) óëààí

ýñèéí òóíàõ õóðä õóðäàñíà.• Øýýñíèé øèíæèëãýýíä îíö ººð÷ëºëòã¿é

Á.Õèéæ áîëîõ ¿çëýã øèíæèëãýý :• Øóëóóí ãýäýñ, ¿òðýýíèé ¿çëýã (õóðóóãààð)• Øóëóóí ãýäýñ, ñóãàíû õàëóóíûã õàðüöóóëàí ¿çýõ

(10ñ-ýýñ èõ çºð¿¿òýé áàéâàë ¿ðýâññýí áàéíà.)• Ýõî-ä õàðæ øèíæëýõ (Îëãîéí íýâ÷äýñèéí ÿëãàõ

îíîø)• Õýâëèéã ãýðýëä òîéì õàðàõàä áàðóóí öàâü

îð÷èìä ãýäñýíä õèéòýé, áàãà çýðýã øèíãýíèé ò¿âøèí áàéæ áîëíî.

• ÊÒÃ, äóðàíãààð õýâëèéí áóãëàà, íýâ÷äýñèéã îíîøëîíî.

ßëãàõ îíîø

• Öî÷ìîã õîëåöèñòèò• Ãýäýñíèé ò¿ãæðýë.• Öºñíèé õ¿¿äèéí ÷óëóóò áîëîí ÷óëóóã¿é öî÷ìîã

¿ðýâñýë• Áàðóóí áººðíèé õàòãàà• Ýìýãòýé÷¿¿äèéí ¿ðýâñýëò ºâ÷èí• Óìàéí ãàäóóðõ æèðýìñýí• Êðîíû ºâ÷èí

Õàãàëãààíû äàðàà ãàð÷

áîëîõ õ¿íäðýë

• Ìóõàð ãýäýñ îð÷ìûí áîëîí ãýäýñ çàâñðûí áóãëàà

• ªðöíèé äîîðõ, ýëãýí äîîðõ, áàãà ààðöãèéí áóãëàà

• Òàðõìàë ãÿëòàíòàñ• Õýâëèéí õºíäèéä öóñ àëäàõ• Ãýäýñíèé öîðãî ¿¿ñýõ• Ýëýãíèé áóãëàà ¿¿ñýõ• Ýðò ¿åèéí íààëäàñò ò¿ãæðýë• Øàðõ èäýýëýõ




Ýâäýðýëò áîëîí õ¿íäýðñýí

ìóõàð îëãîé àâñíû äàðàà

õèéõ ýì÷èëãýý

• Àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý• Ñóëüôàíèëàìèäûí á¿ëãèéí ýì• Øèíãýí þ¿ëýõ, õîðäëîãî òàéëàõ ýì÷èëãýý• ªâäºëò íàìäààõ, òàéâøðóóëàõ • Áèåèéí ýñýðã¿¿öëèéã ñàéæðóóëàõ• Äàðõëàà çàñàõ ýì÷èëãýýí¿¿äèéã ºâ÷íèé áàéäëààñ

õàìààðóóëàí ñîíãîæ õèéíý. • Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý

Àæèãëàõ Ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí øèíæ á¿äýã, îíîø ýðãýëçýýòýé, ýì÷èä ¿ç¿¿ëýõèéí ºìíº ºâ÷èí íàìäààõ áîëîí õ¿÷òýé òàéâøðóóëàõ ýì õýðýãëýñýí ºâ÷òºíèéã ºâ÷íèé øèíæ òîäîðòîë, ýñâýë íýìýëò øèíæèëãýýíèé õàðèó ãàðòàë 4-8 öàã õ¿ðòýë ýì÷èéí õÿíàëòàíä àæèãëàæ áîëíî.

Ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí øèíæ, àâàõ àðãà õýìæýý

Ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã

¿ðýâñëèéí õýëáýð

Èëðýõ øèíæ òýìäýã Àâàõ àðãà õýìæýýÕààíà

ýì÷ëýõ

Ìóõàð îëãîéí (óëàéõ)

ýâäðýëã¿é ¿ðýâñýë

• 1-2 óäàà îãèóëæ áººëæèíº• Ýâõýð÷ ÿâíà• Êîõåð-Âîëêîâè÷èéí øèíæ

(àþóëõàé, õýâëèéãýýð ºâäºæ áàéãààä 2-3 öàãûí äàðàà áàðóóí öàâèíä ºâ÷èí øèëæèíý)

• Õýâëèéí áàðóóí äîð òàòàæ ýâõýð¿¿ëæ ºâäºíº.

• Áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàë ñóë èëýðíý

• Ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñëèéí øèíæ ñóë èëýðíý.

• Ñèòêîâñêèéí (ç¿¿í õàæóóãààð õýâòýõ ¿åä óíæèæ ºâäºíº), Ðîâçèíã (õýâëèéí ç¿¿í äîðîîñ ãàðûí àëãààð îãöîì äîðãèîõîä îëãîéí öýãò õºíä¿¿ðëýõ),

• Áàðòüåìå-Ìåõàëüñîí (Ç¿¿í õàæóóãààð õýâòýæ áàéõàä íü îëãîéí öýãò ã¿í òýìòðýõýä ºâäºëò, ýìçýãëýë äýýø õàðæ õýâòýõ ¿åèéíõýýñ èë¿¿), Îáðàçöîâ (äýýø õàðóóëæ õýâò¿¿ëýýä îëãîéí öýãò õóðóóíóóäûí ºíäºãººð äàðæ áàéãààä áàðóóí õºëèéã ºâäºãººð íóãàëàëã¿é äýýø ºðã¿¿ëýõýä èõ ºâäºíº, õºëºº ºðãºæ ÷àäàõã¿é)-ûí øèíæ¿¿ä èëýðíý.

• Áàãà çýðãèéí òàõèêàðäè• Ëåéêîöèòîç 8õ109- 9õ109

• Òýìòýðõýä ìóõàð ãýäýñ õóðæèãíàíà.

Åðäèéí àïïåíäýêòîìè (õýâëèéí òàøóó, áîñîî, õºíäëºí ç¿ñëýãýýð) ãóóðñ òàâèõã¿é.

Ñóì äóíä, Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàã




Ìóõàð îëãîéí

ýâäðýëò ¿ðýâñýë

(ôëåã-ìîíîç, ãàíãðåíîç ,

ýìïèåì)

• Îãèóëæ áººëæèíº• Êîõåð-Âîëêîâè÷èéí øèíæ • Õýâëèéí áàðóóí äîð õºíä¿¿ð,

ýìçýã• Áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàë

èëýðõèé• Ñèòêîâñêèé, Ðîâçèíã, Âîñêåðñåíñêèé, Áàðòüåìåìèõàëüñîíû øèíæ¿¿ä òîä

èëýðíý.• Òàõèêàðäè 90-100• Ëåéêîöèòîç 10õ109 äýýø

Àïïåíäýêòîìè, õýâëèéí áàðóóí ñóâàã, áàãà ààðöãèéã øàëãàíà. Îëãîé ºíãºðòýé, èäýýò ø¿¿äýñòýé ¿åä ãóóðñ òàâèíà.


Ìóõàð îëãîéí ¿õæèë

öîîðñîí ¿ðýâñýë

áîëîí õýñýã ãàçðûí èäýýò

ïåðèòî-íèòòîé

Ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí äýýðõ øèíæ äýýð íýìæ èëðýõ øèíæ• ªâäºëò• Óðóóë îìãîëòñîí, õýë

çóçààí ºíãºðòýé, õóóðàéøèõ õàíäëàãàòàé

• Ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñëèéí øèíæ õýâëèéí áàðóóí äîîðõ ãîëîìòîîñ õàëüñàí

• Ëåéêîöèòîç 15-109-àâñàí

• Àïïåíäýêòîìè-îëãîéí ç¿ñëýãýýð ýñâýë õýâëèéí äîîä ãîëûí ç¿ñëýãýýð

• Ìóõàð ãýäýñ íýâ÷äýñòýé áîë îëãîéã, õºâºðäºæ î¸õ àðãààð àâíà.

• Õýâëèéí áàðóóí ñóâàã áàãà ààðöãèéã óãààæ öýâýðëýíý.

• Õýâëèéä 1-2 ãóóðñ òàâèíà.



áóãëààã¿é íýâ÷äýñ

• Ìóõàð îëãîéí øèíæýýð ýõýëíý.

• ªâ÷èí ýõýëñíýýñ õîéø 3-5 äàõü õîíîãò ¿¿ñíý

• Ãîëäóó íàñòàé õ¿íä òîõèîëäîíî.

• Õàëóóíã¿é• Áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàëã¿é,ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñëèéí

øèíæã¿é• Õýâëèéí áàðóóí äîð

õºäºëãººíã¿é, ãîíçãîéäóó õºíä¿¿ð, õàâäàð òºñòýé ç¿éë òýìòðýãäýíý

• Ìýñ çàñàë õèéõã¿é. ýìèéí ýì÷èëãýý õèéæ àæèãëàíà.

• Ýõî õÿíàëò• Ýìèéí ýì÷èëãýý1.Õ¿éòýí æèí òàâèíà2.Àíòèáèîòèê (ºðãºí

õ¿ðýýò ýñâýë ãðàìì (+) áîëîí (-) àíòèáèîòèê õàâñðàí òàðèõ

3.Ìåòðîãèë òàðèëàãûí óóñìàë 100 ìë 12- 8 öàãààð

4.Àíàëüãèí 50%-2,0, Äèêëîäåê ëàà øóëóóí ãýäñýýð

5.Ôèçèê ýì÷èëãýý ÓÂ× øàðëàãà

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàã9 Ýõî-òîé áîë ñóì äóíäàä





áóãëàñàí íýâ÷äýñ

• ªâ÷òºíèé çîâèóð øàíàëãàà èõñýõ

• Õàëóóðíà• Òàõèêàðäè íýìýãäýíý• Áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàëòàé

áîëíî• Ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñëèéí

øèíæ èõñýõ• Íýâ÷äýñ õºíä¿¿ð ºâ÷èí

èõ òýìòðýãäýíý• Çàðèìäàà íýâ÷äýñ

äóíäàà çººëºð÷ áóëõàëçàõ øèíæ ãàðàõ

• Ëåéêîöèòîç íýìýãäýõ• Ýõîä áóãëàà õàðàãäàõ

-ßàðàëòàé õàãàëãààíä îðóóëæ áóãëààã íýýõ, èäýýã óãààæ öýâýðëýõ, ãóóðñ, ãîîæóóðãà òàâèíà. Ãóóðñ çººëºí óÿí áàéõ øààðäëàãàòàé.-Åðºíõèé ìýäýý àëäóóëãàòàé, ìóõàð ãýäýñ íýâ÷äýñ áàãàòàé ¿åä îëãîéã ìàø áîëãîîìæòîé àâ÷ áîëíî.



òàðõìàë ïåðèòîíèò

• Îëîí îãèóëæ áººëæèíº• ªâ÷èí íýìýãäýæ,

òàðõìàë øèíæòýé• Õýâëèéí áóë÷èí íèëäýý

÷àíãà• Ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñëèéí

øèíæ òàðõìàë• Ïåðèòîíèòûí á¿õ ë

øèíæ èëýðíý.

-ßàðàëòàé ìýñ çàñàë, ãîëûí øóãàìààð õýâëèéã íýýæ îëãîéã àâíà.-Õýâëèéã á¿õýëä íü óãààíà. -Õýâëèéí áàðóóí ç¿¿í õàæóó ñóâàãò, ºðöíèé äîîä çàé õ¿ðòýë, áàãà ààðöàãò òóñ á¿ð 1- 2 ãóóðñ (õîñ ãóóðñ áàéâàë ñàéí) áàéðëóóëíà-Õàãàëãààíû äàðàà ¿ðýâñëèéí ýñðýã, õîðäëîãî òàéëàõ ýì÷èëãýý õèéíý. (ïåðèòîíèò ¿ç)





Ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñýëòýé ºâ÷òºíäýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñýëòýé ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷ Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàã

Ò¿ðãýí òóñëàìæ

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ, íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èä ÿâóóëíà.ªâ÷èí íàìäààõ ýì õýðýãëýõã¿é

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ ìýñ çàñëûí ýì÷èä õ¿ðãýæ ºãíº.

Êëèíèêèéí îíîø òàâèíà.

Îíîø áàòàëãààæóóëàõøèíæèëãýý õèéíý

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëòãýíý.





3. ÝËÝÃÍÈÉ ÁÝÒÝÃ, Ò¯¯ÍÈÉ Õ¯ÍÄÝÐÑÝÍ ÕÝËÁÝÐ

Òîäîðõîéëîëò Áýòãèéí øèìýã÷ýýð ¿¿ñãýãäñýí ýëýãíèé óéëàíõàéò ºâ÷íèéã ýëýãíèé áýòýã ãýæ íýðëýíý. Ýëýãíèé áýòýã íü èäýýëæ, öîîð÷ (öºñºí çàì, óóøèã, õýâëèé, öýýæíèé õºíäèé, õîäîîä, ãýäýñ ð¿¿) õ¿íäýðäýã.

Øàëòãààí Echinococcosus granulosus

Àíãèëàë 1. ¯ð óéëàíõàéã¿é áýòýã (àöåôàëîöèñò)2. Çàëóó ¿ð óéëàíõàéò áýòýã.3. Õàãàñ ¿õñýí áýòýã4. ¯õñýí áýòýã5. Õàãàñ, á¿òýí øîõîéæñîí áýòýã6. Îëîí áýòýã (àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷, íàõèàëñàí)7. Èäýýëñýí áýòýã8. Õàãàð÷ öîîðñîí áýòýã.

Ýìãýã æàìÍîõîé, ÷îíî, ¿íýã, ìóóð ãýõ ìýòèéí ìàõàí òýæýýëò àìüòàíû íàðèéí ãýäñýíä øèìýã÷ëýí àìüäðàõ òóóçàí õîðõîéí ºíäºã õ¿íèé õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìààð õ¿íèé áèåä îðæ õàëäâàðëàí ýëýã áîëîí áóñàä ýðõòýíä óéëàíõàé áîëîí ºâ÷ë¿¿ëäýã õàëäâàðò øèìýã÷èéí ºâ÷èí þì.


• Íîõîé, ìóóðòàé îéð áàéñàí• Õîîë èäýõ ¿åä öàðäàéæ öàíõàéäàã.• Ýëãýíä óéëàíõàé á¿õèé çóçààí õàëüñòàé

ãîëîìò òîäîðõîéëîãäîõ (ýõî)

ßëãàõ îíîø• Ýëýãíèé øèìýã÷èéí áóñ óéëàíõàé• Ýëýãíèé õîðòîé, õîðã¿é õàâäàð.• Ýëýãíèé áóãëàà

Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàä øààðäàãäàõ øèíæèëãýý (øààðäëàãàòàé ¿åä)

À.Çàéëøã¿é õèéãäýõ ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý, ò¿¿íä ãàðàõ ººð÷ëºëò¿¿ä :

• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý : Ýîçèíîôèë èõýíõäýý îëøèðíî, óëààí ýñèéí òóíàõ õóðä õ¿íäýðñýí ¿åä õóðäàñíà, öàãààí ýñèéí òîî èäýýëñýí ¿åä îëøèðíî, ç¿¿í õàçàéëòòàé.

• Öóñíû áèîõèìèéí øèíæèëãýý: - Áèëëèðóáèí áýòýã öºñíèé çàì ðóó öîîðñîí ¿åä èõýñíý.




• Òðàíñàìèíàç-(ÃÎÒ, ÃÏÒ)-ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààíä íºëººëºõ¿éö òîì, îëîí áýòýã, õ¿íäýðñýí áýòãèéí ¿åä ºíäºðñºæ áîëíî.

• Íèéò óóðàã, àëüáóìèíû õýìæýý õ¿íäýðñýí (èäýýëæ ) ¿åä áàãà çýðýã áóóð÷ áîëíî.

Á.Õèéãäýæ áîëîõ ëàáîðàòîðèéí íýìýëò øèíæèëãýý:• Äàðõëààíû øèíæèëãýýÂ.Çàéëøã¿é õèéãäýõ áàãàæèò øèíæèëãýý, ò¿¿íä ãàðàõ ººð÷ëºëò¿¿ä:• Ðåíòãåí ãýðëèéí øèíæèëãýý

- Ýëýã õýìæýýãýýðýý òîìîðñîí, íýìýëò ñ¿¿äýð õàðàãäàæ áîëíî. - ªðöºí äîð áàéðëàñàí áýòãèéí ¿åä ºðöíèé õºäºëãººí õÿãààðëàãäàæ, ºðö ºðãºãäºí îâîí òîâîíòîé õàðàãäàíà. - Õýðýâ áýòýã øîõîéæñîí áîë õýñýã÷èëýí áîëîí á¿ðýí øîõîéæñîí

ñ¿¿äýð õàðàãäàíà. Õýâëèé ð¿¿ áýòýã õàãàðñàí áîë õýâëèéä ñóë øèíãýí òîäîðõîéëîãäîæ áîëíî. - Öýýæíèé õºíäèé ð¿¿ öîîðñîí ¿åä öýýæíèé õºíäèéä øèíãýí õóðñàí,çàðèìäàà øèíãýíèé äýýð íü ¿ð óéëàíõàéíóóä õºâæ ÿâàà íü õàðàãäàõ òîõèîëäîë áèé.

• Õýò àâèàí øèíæèëãýý. - ¯ðã¿é áýòýã-ìýäýãäýõ¿éö òîäîðõîé á¿ðõ¿¿ë á¿õèé íýã æèãä òóíãàëàã

øèíãýíòýé óéëàíõàé.- Çàëóó áýòýã-ä¿¿ðýí ¿ð óéëàíõàéòàé - Õàãàñ ¿õñýí áýòýã-çàõààðàà ¿ð óéëàíõàéíóóä íü áàéðëàæ ãîëûí

õýñýã íü íýãýí æèãä ºòãºí ýä õàðàãäàíà.- ¯õñýí áýòýã-¿ð óéëàíõàéã¿é, æèãä ºòãºí ýä àãóóëñàí çóçààí õàíàòàé

óéëàíõàé. Çàðèìäàà çóçààí õèòèí á¿ðõ¿¿ë íü óãàëç õýëáýðòýé áîëæ õàðàãäàíà. “Óãàëç øèíæ”

- Øîõîéæñîí áýòýã-õàãàñ øîõîéæñîí áîë øîõîéæñîí õýñýã á¿ð íü äóóíû äîëãèîíûã ñàðíèóëàí ñ¿¿äýð òàòàõ ó÷èð ñóäàëòñàí øèíæ èëýðíý. Á¿ðýí øîõîéæñîí áîë “Ø¿õýð øèíæ” èëýðíý.

Ã.Õèéãäýæ áîëîõ íýìýëò áàãàæèéí øèíæèëãýý:- Òýìäýãò àòîìûí øèíæèëãýý (ñêàíèðîâàíèå)-Ýëýãíèé àëü íýã õýñýãò

òýìäýãò àòîì øèíãýýã¿é (ì¸ðòâûé çîí) ¿õìýë ãîëîìò èëýðíý. - Ñïëåíîïîðòîãðàôè – Òîäîòãîã÷ áîäèñ îðîîã¿é õýñýã èëðýõ áºãººä

ò¿¿íèéã òîéðîí ýëýãíèé ñóäàñ ö¿ëõèéæ ìóðèéñàí õàðàãäàíà. - Êîìïüþòåðèéí òîìîãðàôè - Áýòãèéí áàéðëàë, õýëáýð, õýìæýý, òîîã

á¿ðýí òîãòîîíî.

Ýëýãíèé áýòýãòýé øèíæ òýìäýã, àâàõ àðãà õýìæýý




Ýëýãíèé áýòãèéí õýëáýð

Èëðýõ øèíæ òýìäýã

Àâàõ àðãà õýìæýýÕààíà

ýì÷ëýõ

Õ¿íäðýýã¿é áýòýã

-Õºëðºìòãèé, ÿäðàìòãàé áîëîõ

-Áàðóóí ñ¿âðýãäýñ àþóëõàé äîð õºíä¿¿ðëýõ

-Õàð äàðæ ç¿¿äëýõ-Õýâëèé òîì áîëîõ,

îâãîð ç¿éë ººðò ìýäðýãäýõ

-Ýõî-ä ¿ð óéëàíõàéã¿é ìýäýãäýõ¿éö õàíàòàé óéëàíõàé (àöåôàëîöèò), ä¿¿ðýí ¿ð óéëàíõàéòàé (çàëóó), çàõààðàà ¿ð óéëàíõàéòàé, äóíäàà æèãä ýä á¿õèé (õàãàñ ¿õñýí) ýñâýë ¿ð óéëàíõàéã¿é (¿õñýí) çóçààí õàíàòàé óéëàíõàé õàðàãäàíà.

-Ðåíòãåíä : Ýëýãíèé õýìæýý òîì, ºðöíèé õºäºëãººí õÿçãààðëàãäñàí, ºðö îâãîð òîâãîð (ºðöºí äîîðõ áýòýã) õàðàãäàíà.

-Öóñàíä ýîçèíîôèë îëøèðíî.

Ìýäýý àëäóóëàëò : Åðºíõèé Ç¿ñëýã –Õýâëèéí ãîëûí äýýä (ç¿¿í

äýëáýí)-Êîõåðûí (Ýëýãíèé áàðóóí

äîîä òàëûí áýòýã) -Öýýæíèé (ºðöàí äîîðõ äýýø

èõ ò¿ðæ îðñîí áýòýã)-Áàðóóí ñ¿âðýãäýñ äîîðõ

òàøóó ºíöºãòýé ç¿ñëýã (ºðöºí äîîðõ áýòýã)

Õàãàëãààíû àðãóóä : -Áèò¿¿ àðãà (ýëãýí äîîðõ

áýòýã)-õàãàñ áèò¿¿ àðãà(èäýýëñýí)-çàäãàé àðãà (ºâ÷òºí õ¿íä

¿åä)-Áýòãèéí ¿ëäýö õºíäèéã

óñòãàõ àðãà (ºðöºí äîîðõ áýòýã, õàòóó õàíàòàé áýòýã)

Õàãàëãààíû çàð÷èì :-Õýâëèéã íýýæ íààëäàöûã

ñàëãàí, áýòãèéã ÷ºëººëíº-Áýòãèéã õýâëèéãýýñ

òóñãààðëàíà-Áýòãèéã íýýæ, øèíãýíèéã

ñîðóóëàí àâ÷ ôèáðîç á¿ðõ¿¿ëèéí èðìýãèéã òóñãààðëàõ õàâ÷ààðààð áàðèíà.

-Áýòãèéã ñóëëàíà.-Ôèáðîç á¿ðõ¿¿ëèéí

õºíäèéã 3%-èéí ôîðìàëèí óóñìàëààð àð÷èí àðèóòãàíà. (îð÷èí ¿åä 80-100% ãëèöåðèí, 3% ïåðåêèñâîäîðîä, 1:5000 ôóðàöèëëèíû óóñìàë õýðýãëýæ áàéíà)

-õºíäèéã óãààæ, òóñãààðëàõ äààâûã àâíà.

-Áýýëèéãýý ñîëèíî.-Äýýðõ õàãàëãààíû àëü íýã

àðãààð õàãàëãààã äóóñãàíà.

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàã




Èäýýëñýí áýòýã

-ªâäºëò, çîâèóð íýìýãäýíý.

-Õàëóóðíà, õºëðºíº-Õýë õóóðàé, ºíãºðòýé-Òàõèêàðäè-Ýëýãíèé èðìýã ýñâýë

áýòýã õºíä¿¿ð ýìçýãëýëòýé òýìòðýãäýíý

-Ëåéêîöèòîç ºíäºð-ÑÎÝ ò¿ðãýñíý-Ýõî-ä áýòýã

õàðàãäàíà. Á¿ðýí ¿õñýí áýòãèéí ¿åä “Öàñ áóäðàõ” øèíæ ãàð÷ áîëíî.

Ìýäýý àëäóóëàëò, õàãàëãààíû õóðö åðäèéí áýòãèéí àäèë.Ìýñ çàñàë :-Èäýý áàãàòàé, áýòãèéí õºíäèé õàãàëãààíû äàðàà èäýýëýõã¿é ãýæ ¿çâýë áèò¿¿ àðãààð õàãàëãààã õèéíý.-Èäýý èõòýé õàãàëãààíû äàðàà áýòãèéí õºíäèé èäýýëýõ ìàãàäëàëòàé áàéâàë õàãàñ áèò¿¿ (ãóóðñ òàâèõ) àðãààð õàãàëãààã äóóñãàíà.-ªâ÷òºí èõ õ¿íä òîì õàãàëãàà äààõààðã¿é áîë íýýëòòýé (ìàðñóïèàëèçàö) àðãààð õèéíý.Õàãàëãààíû äàðàà ¿ðýâñëèéí ýñðýã, äàðõëàà ñàéæðóóëàõ, õîðäëîãî òàéëàõ, øèíæ òýìäýãèéí ýì÷èëãýýí¿¿ä õèéíý


Õàãàðñàí öîîðñîí

áýòýã (õýâëèé,

ïëåâðèéí õºíäèé, öºñíèé öîðãî,

ãóóðñàí õîîëîé, õîäîîä, ãýäýñ).

1.Õýâëèéí õºíäèé ð¿¿ õàãàðâàë

-Îãèóëæ áººëæèíº.-Òîëãîé ýðãýíý, äîòîð ìóóõàéðíà

-Ò¿ð óõààí áàëàðòàíà-Áèåýð “ ×îíîí õÿðâàñ” òóóð÷ çàãàòíàíà.

-Õýâëèéãýýð ºâäºæ ïåðèòîíèòèéí øèíæ èëýðíý.

-Ýíý øèíæ òýìäýã¿¿ä 1-2 õîíîîä àëãà áîëíî.

2.Ïëåâðèéí õºíäèé ð¿¿ õàãàðâàë

-Äýýðõ àíàôèëàêòèê óðâàëûí øèíæ èëýðíý.

-Öýýæýýð ºâäºíº, àìüñãàë äàâ÷äàíà, õóóðàé õàíèàëãàíà.

-Ïëåâðèòèéí øèíæ èëýðíý.

3.Öºñíèé öîðãî ðóó öîîðâîë

-Ìåõàíèê øàðëàëò ¿¿ñ÷ áîëíî.

4.Ãóóðñàí õîîëîé ðóó öîîðâîë

-Õàíèàëãàæ öýðòýé õàìò áýòãèéí óñ, ¿ð óéëàíõàé, õèòèí á¿ðõ¿¿ëèéí òàñàðõàé ãÿëãàð öàéâàð ç¿éë ãàðíà.

5.Õîäîîä ðóó öîîðâîë áýòãèéí ýäýýð áººëæèíº.

6.Ãýäýñ ð¿¿ öîîðâîë áýòãýýð ñóóëãàíà.

-Õýâëèé öàðäãàð ýñâýë òýìòðýãäýæ áàéñàí áýòýã àëãà áîëíî.

ßàðàëòàé ýñâýë òºëºâëºãººò ìýñ çàñàë áýòýã õààøàà õàãàð÷ öîîðñîíîîñ øàëòãààëàí õèéíý.

-Õýâëèé áîëîí ïëåâðèéí õºíäèé ð¿¿ õàãàðñàí ¿åä áýòýã îëøèð÷ òàðõàõààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ ãÿëòàíò õºíäèéã ìàø ñàéí óãààæ ñîðóóëàí áýòãèéí ¿¿ñãýã÷èéã ¿ëäýýõã¿é àðãà õýìæýý àâíà.

-Áóñàä ýðõòýí ð¿¿ öîîðñîí ¿åä áýòãèéã ñóëëàí õàëäâàðã¿éæ¿¿ëñíèé äàðàà öîîðñîí í¿õèéã î¸íî.





Øîõîéæñîí áýòýã

-Ðåíòãåíä : Ýëãýí äîòîð õàãàñ ýñâýë á¿òýí øîõîéæñîí ãîëîìò õàðàãäàíà.

-Ýõî-ä : Õàãàñ øîõîéæñîí áýòýã “Ñóäàëòñàí “ øèíæýýð, á¿ðýí øîõîéæñîí áýòýã “Ø¿õýð” øèíæýýð èëýðíý.

-Áýòãèéã ñóëëàí àâ÷ õàëäâàðã¿éæ¿¿ëñíèé äàðàà øîõîéã õýñýã÷ëýí ýñâýë á¿õëýýð íü ìàø áîëãîîìæòîé õóóëæ àâíà


Ýëýãíèé îëîí áýòýã (àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷, íàõèàëñàí õàâñàðñàí îëîí áýòýã)

-Ãîëäóó Ýõî, ÊÒÃ-ýýð îíîøëîãäîíî. Ýëãýíä 2-îîñ äýýø òîîòîé, áýòãèéí óéëàíõàé õàðàãäàíà.

-Øîõîéæñîí îëîí áýòãèéã ðåíòãåíýýð îíîøëîæ áîëíî.

1.Áýòã¿¿äèéã íýã ìºð íýã õ¿ðöýýð àâ÷ áîëíî.

2.Íýã ìºð 2-3 õ¿ðöýýð áýòãèéã àâ÷ áîëíî.

3.Íàõèàëæ îëøèðñîí áýòãèéã íýã áýòãèéí õºíäèéãººð äàìæóóëàí íºãºº áýòãèéã ñóëëàí õàëäâàðã¿éæ¿¿ëíý.


Ýëýãíèé áýòýã, ò¿¿íèé õ¿íäýðñýí õýëáýðòýé ºâ÷òºíäýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Ýëýãíèé áýòýãòýé ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷ Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàã

Ñóì äóíäûí ýìíýëýã

Àñóóìæ áîäèò ¿çëýãýýð ýëýãíèé áýòýã îíîø òàâüæ ìýñ çàñëûí ýì÷èä ÿâóóëíà

Áîëîìæòîé íýìýëò øèíæèëãýý õèéæ óðüä÷èëñàí îíîø òàâüæ íýãäñýí ýìíýëãèéí ìýñ çàñëûí òàñàãò ÿâóóëíà.

Òºãñ øèíæèëãýý õèéæ êëèíèêèéí îíîø òàâèíà.

Òºëºâëºãººò õàãàëãààíä îðóóëíà

Áýòýã õýâëèéí õºíäèé, öýýæíèé õºíäèé ð¿¿ õàãàðñàí ¿åä ÿàðàëòàé õàãàëãàà õèéæ áîëíî

Õ¿íäðýëèéã ýì÷èëíý




4. ÕÎÄÎÎÄ, ÃÝÄÝÑÍÈÉ ÖÓÑ ÀËÄÀËÒ

Òîäîðõîéëîëò Õîäîîä, ãýäýñíèé õºíäèéä öóñ ãîîæèæ öî÷ìîã öóñ áàãàäàõ ýìãýã.

Øàëòãààí

• Øàðõëààò ºâ÷èí• ¯¿äýí õóðààãóóðûí äàðàëò èõäýõ õàì øèíæ• Çàäàðñàí õàâäàð• Ìàëëåðè-Âåéñèéí õàì øèíæ

• Öóñíû ºâ÷èí

Àíãèëàë À. Øàëòãààíààð íü :1.Õîäîîä, ãýäýñíèé ºâ÷èíòýé õîëáîîòîé öóñ àëäàëò

• Øàðõëààò ºâ÷èí• Øàðõëààíû áóñ ãàðàëòàé

2.Õîäîîä, ãýäýñíèé áóñ ºâ÷íèé ¿åä öóñ àëäàõ

Á.Öóñ àëäàëòûí çýðãýýð íü:1. Õºíãºí (ýðãýëäýõ öóñíû 20% áóþó 1000 ìë õ¿ðòýë)2. Äóíä (ýðãýëäýõ öóñíû 30% áóþó 1000-1500 ìë)3. Õ¿íä (ýðãýëäýõ öóñíû 30% -ààñ äýýø 1500 ìë –ýýñ äýýø)4. Ìàø õ¿íä –ýðãýëäýõ öóñíû 50% õ¿ðòýë Â.Ýìíýë ç¿éí èëðýëýýð íü : 1. Èë öóñ àëäàëò 2. Äàëä öóñ àëäàëòÃ.Õààíààñ öóñ àëäàæ áàéãààãààð íü: 1. Óëààí õîîëîéí 2. Õîäîîäíû 3. Äýýðõ ãýäýñíèé 4. Íàðèéí, á¿ä¿¿í ãýäýñíèé

Ýìãýã æàìÕîäîîä, ãýäýñíèé ñàëñò á¿ðõýâ÷èéí á¿ðýí á¿òýí áàéäàë àëäàãäàæ öóñíû ñóäàñíû õàíà ãýìòýí öóñ óðñàíà.


• ªìíº íü õîäîîä ºâääºã ºã¿¿ëýìæòýé áàéíà.

• Èõýýð îãèóëæ áººëæñºíèé äàðàà öóñ ãàðñàí áàéõ

Ýëýãíèé áîëîí öóñíû ºâ÷íèé ºã¿¿ëýìæòýé





• Çàéëøã¿é õèéãäýõ ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý:

• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýýÖóñíû óëààí ýñ öººðíº. Ãåìîãëîáèí áóóðíà.(100-ààñ äýýø)óëààí ýñèéí òóíàõ óðâàëæ õóðäàñíà. * Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

• Öóñàíä íèéò óóðàã, óóðãèéí ôðàêö, íàòðè, êàëè áàãàñíà.

• Çàéëøã¿é õèéãäýõ áàãàæèò øèíæèëãýý• Õîäîîä äóðàíäàõ . Öóñ àëäàæ áàéãàà

øàëòãààí, öóñ òîãòñîí ýñýõèéã òîãòîîíî.• Õîäîîä ÝÕÎ-ä õàðàõ (õîäîîä, ãýäýñíèé

øèíãýí)Õîäîîä ãýðýëä õàðæ “Íèøà” øèíæ, õàñàõ áàðè íýìýõ ýä øèíæ, óëààí õîîëîéí ñóäàñíû áàéäëûã òîãòîîíî

Õîäîîä ãýäýñíèé çàìûí öóñ àëäàëò àâàõ àðãà õýìæýý

Öóñ àëäàëòûí

çýðýã

Èäýýò øèíæ òýìäýã

Àâàõ àðãà õýìæýý Õààíà ýì÷ëýõ

Õºíãºí áóþó I çýðýã

ªâ÷òºí õ¿íä áóñ ïóëüñ 1I –ä 100 õ¿ðòýë, àðòåðèéí äàðàëò õýâèéí, òºâèéí âåíèéí äàðàëò 5-15 ñì ìóá, øýýñ õýâèéí, ãåìîãëîáèí 100 ã/ë-ýýñ áàãàã¿é, ýðãýõ öóñíû àëäàãäàë 20% áóþó 1000 ìë õîëüöòîé öóñ ãàðñàí.

Ýìèéí ýì÷èëãýý• Ýçýëõ¿¿í íºõºõ,

(ðåîïîëèãëþêèí 400 ìë-ýýð äóñëààð ºäºðò 1 óäàà, íàòðè õëîðèäûí 0,9%-èéí óóñìàë 400 ìë ºäºðò 1 óäàà)

• Öóñ òºëæ¿¿ëýëò :Âèòàìèí Â12 500 ìã-2.0-ààð ºäºðò 1 óäàà,Òîòåìè 50 ìã/10 ìë-ýýð ºäºðò 1 óäàà

• Öóñ òîãòîîõ -Âèêàñîë 1,0 áóë÷èíä ºäºðò

1 óäàà -ÅÀÊ 10 ìë-ýýð ñóäñààð 1

óäàà -Õ¿éòýí æèí, ìºñ çàëãèóëàõ -Áëåêìîðûí çîíä òàâèõ (óëààí õîîëîéí öóñ

àëäàëò)

Ñóì, ñóì äóíä, àéìàã, õîòûí íýãäñýí ýìíýëãèéí äîòðûí òàñàãò




Äóíä çýðýãIII çýðýã

ªâ÷òºí äóíä, ñóäàñíû ëóãøèëò 1I–ä 110 õ¿ðòýë, àðòåðèéí äàðàëò 90 ìë ìóá-ààñ äîîøã¿é òºâèéí âåíèéí äàðàëò 5 ñì ìóá-ààñ áàãà, øýýñ áàãà, ãåìîãëîáèí 80 ã/ë-ýýñ áàãàã¿é, öóñíû àëäàãäàë 30%

Ýçýëõ¿¿í íºõºõ:• 1 êã æèíä 30-40 ìë øèíãýí

þ¿ëýõýýð áîäîæ øèíãýí öóñ õî¸ðûí õàðüöàà 2 : 1 áàéõààð òîîöîîëæ öóñûã áàãà õýìæýýòýé þ¿ëíý. Þ¿ëýõ øèíãýíä ðåîïîëèãëþêèí,

ïîëèãëþêèí ýñâýë äåêñòðàí 40; 70-ûã 800 ìë-ýýð ýõýëíý. 2,3-ð ýì÷èëãýý íü õºíãºí çýðýãòýé àäèë

Ìýñ çàñëûí òàñàãò õ¿ëýýõ òàêòèê áàðèìòàëíà. Öóñ òîãòâîë 7-14 õîíîã õàãàëãààíä áýëäýæ áàéõ.Òºëºâëºãººò ìýñ çàñàë õèéíý. Àæèãëàõ ÿâöàä äàâòàí àìü íàñàíä àþóëòàé öóñ àëäâàë ÿàðàëòàé ìýñ çàñàë õèéíý.

Õ¿íä çýðýã III çýðýã

ªâ÷òºí õ¿íä, ñ ó ä à ñ í û ëóãøèëò ò¿ðãýí, 1I –ä 110-ààñ äýýø, àðòåðèéí à ã ø è ë ò û í äàðàëò 90 ìë-ýýñ äîîø, òºâèéí âåíèéí äàðàëò Î, îëèãîóðè, ýä çàäðàëûí à ö è ä î ç , ãåìîãëîáèí 80 ã/ë-ýýñ áàãà, ýðãýõ öóñíû àëäàãäàë 30%-ààñ äýýø, îâðîãûí èëòãýã÷ 1,5 áàéíà.

1.Õàãàëãààíû áýëòãýë ýð÷èìò ýì÷èëãýý 2.ßàðàëòàé ìýñ çàñàë3.Õàãàëãààíû äàðààõ ýð÷èìò ýì÷èëãýý

• Ýçýëõ¿¿í íºõºõ ýì÷èëãýý: Øèíãýí öóñíû õàðüöààã 2 : 1 –ýýð áîäîæ, àëäñàí öóñíààñ íèéò þ¿ëýõ øèíãýí öóñíû õýìæýý 30-50% èë¿¿ áàéõààð áîäîæ þ¿ëíý. Þ¿ëýõ øèíãýíèé 30%-ààñ äîîøã¿é íü àëüáóìèí, ïëàçì áàéõààð áîäíî.

• Öóñ òîãòîîõ / âèêàñîë 1,0-ààð áóë÷èíä 8 öàãààð ÅÀÊ 10 ìë-ýýð ñóäñààð 12 öàãààð õ¿éòýí æèí. Áëåêìîðûí çîíä

• Öóñ òºëæ¿¿ëýõ ýì÷èëãýý• Àìüäðàëûí ÷óõàë ýðõòýíèé

¿éë àæèëëàãààã äýìæèõ ýì÷èëãýý

• Óñ ýðäñèéí áîëîí óóðãèéí ñîëèëöîîã òîãòâîðæóóëàõ ýì÷èëãýý

• Áóñàä

ªâ÷òºíã 1-2 öàã ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé òàñàãò ýì÷èëæ ä à ð à ë ò û ã º ñ ã º º ä ÿàðàëòàé ìýñ çàñàëä îðíî. Ìýñ çàñëûí äàðàà ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé ò à ñ à ã ò ýì÷èëíý.

ßëãàõ îíîø

• Õàìðûí öóñ àëäàëò• Óóøèãíû öóñ àëäàëò




Ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì

1..Õºíãºí çýðãèéí öóñ àëäàëò-õ¿ëýýõ2.Äóíä çýðãèéí öóñ àëäàëò-õ¿ëýýõ+øààðäëàãàòàé ¿åä ÿàðàëòàé ìýñ çàñàëä áýëýí áàéõ.3.Õ¿íä, ìàø õ¿íä-áóñàä àðãààð öóñ òîãòîõã¿é áîë àìü íàñíû çààëòààð ÿàðàëòàé ìýñ çàñàëä îðíî.

1.Òºëºâëºãººò ìýñ çàñàë-öóñ àëäàëò òóõàéí ¿åä çîãññîí áîëîâ÷ äàõèí öóñ àëäàõ ìàãàäëàëòàé, ýñâýë çàéëøã¿é ìýñ çàñàë øààðäëàãàòàé ¿åä öóñ àëäàëò çîãññîíîîñ õîéø 4-7 õîíîãîîñ äîîøã¿é õóãàöààíä áýëòãýë õèéæ áàéæ õîäîîä òàéðàõ, õîäîîä àâàõ ìýñ çàñëûã õèéíý.

2.ßàðàëòàé ìýñ çàñàë-ªâ÷òºíä öóñ àëäàëò çîãñîõã¿é àìü íàñíû çààëòààð ÿàðàëòàé ìýñ çàñàëä îðâîë çºâõºí öóñ àëäàæ áóé ñóäñûã î¸õ, øàðõëààã î¸õ, øàðõëààã ººëºí àâàõ çýðýã àëü áîëîõ õºíãºí õàãàëãààã ñîíãîíî.

3.ßàðàëòàé ìýñ çàñàëä îðæ áóé áîëîâ÷ çàéëøã¿é õîäîîä òàéðàõ øààðäëàãà (õîäîîäíû õàâäàð, î¸õ áîëîìæã¿é øàðõëàà ãýõ ìýò) ãàðâàë õîäîîäûã òàéðíà.

Õàãàëãààíû íýð : Õýâëèé íýýæ óëààí õîîëîé õîäîîäíû àìñàðûí ñóäñûã î¸õ õîäîîä, ãýäýñ òàéðàõ õàãàëãàà.Óíòóóëãà : Åðºíõèé íàðêîç Õàãàëãààíû ÿâö: Õýâëèéí õºíäèéã íýýæ öóñ àëäàæ áàéãàà ýðõòýíä õ¿ðíý. Õýðýâ õîäîîäíû àìñàðûí ñóäàñíààñ öóñ àëäàæ áàéãàà áîë õîäîîäûã íýýæ á¿ä¿¿ð÷ öóñ àëäàæ áàéãàà ñóäñûã îëîîä ñóäñûã äàãóóëàí õºâºðäºõ î¸äëîîð î¸æ öóñ òîãòîîí õîäîîäûã áèò¿¿ëæ î¸æ õàãàëãààã äóóñãàíà. Õýðýâ øàðõ, õàâäàðûí óëìààñ öóñ àëäàæ áàéãàà áîë óóë ýìãýãèéã îðîëöóóëàí õîäîîä ýñâýë íàðèéí, á¿ä¿¿í ãýäñèéã òàéðàí àâ÷ õîäîîäîíä Áèëüðîò I, Áèëüðîò II (Ãîôìåéñòð Ôèíåñòðåð ) õàãàëãààã õèéíý. Íàðèéí, á¿ä¿¿í ãýäñèéã òºãñãºë òºãñãºëººð, òºãñãºë-õàæóóãààð, ýñâýë õàæóó õàæóóãààð çàëãàõ ìýñ çàñëûã õèéíý. Õàãàëãààíû äàðàà õîäîîä, äýýðõ ãýäñýíä õàìðààð õàéìñóóð òàâüæ äàðàëò áóóðóóëæ î¸äëûã õàìãààëíà. Øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë çàëãààñ îð÷èìä öàãààí ãóóðñ ¿ëäýýíý. Õàãàëãààíû äàðàà ãàð÷ áîëîõ áîëçîøã¿é õ¿íäðýë1.Äàõèí öóñ àëäàõ2.Õîäîîä ãýäýñíèé, óëààí õîîëîé ãýäýñíèé î¸äîë çàäðàõ3.Äýýðõ ãýäýñíèé ¸çîîðûí î¸äîë çàäðàõ4.Äýë¿¿ ãýìòýõ5.Íîéð áóë÷èðõàéí ñ¿¿ë ãýìòýõ6.Õýâëèéí ãÿëòàíòàñ Ìýñ çàñàë õèéõ áàã /Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-ä/

1.Ìýñ çàñàë÷ 1.Ìýäýýã¿éæ¿¿ëýã÷ ýì÷2.1-ð òóñëàõ 2.Ìýäýýã¿éæ¿¿ëýã÷ ñóâèëàã÷3.2-ð òóñëàõ4.Õàãàëãààíû ñóâèëàã÷5.Òóñëàõ àæèëòàí




Õîäîîä, ãýäýñíèé öóñ àëäàëòûíìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

Õîäîîäû

ã íýý

æ ö

óñ à

ëäàæ

áóé

ñóä

ñûã

î¸õ

Øàðõë

ààã

ººë

æ î

¸õ

Øàðõë

ààã

ººë

æ î

¸õ,

ñýì

æýý

ð ä

àðóó

ëàõ

Ïèë

îðî

ïë

àñò

èê

âàãî

òîì

è õ

èéíý

Õàâä

àð ç

àäàð÷

öóñ

àë

äâà

ë ö

óñû

ã ò

¿ð

òîãò

îîãî

îä ì

ýðãý

æë

èéí ý

ìíýë

ýãò

ÿâ

óóë

íà

Õîäîîä ò

àéðàõ

Á-1

, Á

-2,

Ãîô

ìåéñò

ðÔ

èíèñò

ðåð

, Ð

ó

Õîäîîäû

ã á

¿ðýí

àâà

õ

Ñóä

àñí

û ç

àë

ãàë

ò,¿

¿äýí

âåíèéí ä

àðàë

ò

èõñ

ýõ

Ýë

ãèé

ã ñý

ìæ

ýýð î

ðîîõ,

¿¿ä

ýí â

åíèéí

äàðàë

ò è

õñýõ

Áóñ

àä õ

ºíãº

â÷ë

ºõ

ýì÷è

ëãý

ý

Õîäîîä, ãýäýñíèé öóñ àëäàëòûí ºâ÷òºí

ªâ÷òºíèé áàéðëàë : äýýøõàðóóëæ õýâò¿¿ëíý

Óíòóóëãà : Åðºíõèé

Õîäîîäîíä õàìðààð çîíä òàâèíà

Ç¿ñëýã : ãîëûí äýýä øóãàìààð 6-7 ñì

Òºëºâëºãººò ìýñ çàñàëÊëèíèêèéí ýìíýëýãò

ßàðàëòàé ìýñ çàñàëÑóì äóíäûí àéìãèéí

íýãäñýí ýìíýëýãò




Õîäîîä, ãýäýñíèé öóñ àëäñàí ºâ÷òºíä ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Õîäîîä, ãýäýñíèé Öóñ àëäñàí ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷ Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñàë òàñàã


ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ, öóñ òîãòîîõ ýìèéí ýì÷èëãýý õèéæ, íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èä õ¿ðãýí ºãíº. ªâ÷èí íàìäààõ ýì õýðýãëýõã¿é

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ ìýñ çàñëûí ýì÷èä õ¿ðãýæ

ºãíº.

Ýìíýë ç¿éí îíîø òàâèíà.

Îíîø áàòàëãààæóóëàõ øèíæèëãýý õèéíý.

Öóñ òîãòîîõ á¿ðäýë ýì÷èëãýý õèéíý

Ýìýýð öóñ òîãòâîë õ¿ëýýõ çàð÷èì áàðèìòàëíà

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëòãýíý. ªâ÷òºí îâîðãîä îðñîí áîë ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé òàñàãò îâîðãîîñ ãàðãàõ ýì÷èëãýý õèéíý.

Òºëºâëºãººò ìýñ çàñëûí 2-7 õîíîã áýëòãýñíèé äàðàà õèéíý.

Ýìèéí áîëîí áóñàä ýì÷èëãýýíä öóñ òîãòîõã¿é ¿ðãýëæëýí öóñ àëäàõ ýñâýë äàâòàí öóñ àëäñàí ¿åä ÿàðàëòàé õàãàëãààíä îðíî.

Õîäîîä òàéðàõ, õîäîîäûã á¿ðýí àâàõ

Øàðõëààã î¸õ, ººëæ àâàõ, öóñ àëäàæ áóé ñóäñûã î¸õ




5. ÖÎ×ÌÎÃ ÏÀÍÊÐÅÀÒÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Íîéð áóë÷èðõàéí ýä ººðèéíõºº èäýâõæñýí õýñýãò õàéëæ õóðöààð ºâ÷ëºõèéã öî÷ìîã ïàíêðåàòèò ãýíý.

Øàëòãààí • Ìåõàíèê (íîéð áóë÷èðõàéí öîðãî áèò¿¿ðýõ äàðàãäàõ), äóîäåíàñòàç

• Íåéðîãóìîðàëü (òîêñèí-àëëåðãè, áîäèñûí ñîëèëöîî õÿìðàõ, àëëåðãè)

Àíãèëàë Õàâàíò, ººõºí ïàíêðåàíåêðîç, ãåìîððàãèéí ïàíêðåàíåêðîç, õîëèìîã ãýñýí õýëáýðòýé.

Ýìãýã æàì

• Íîéð áóë÷èðõàéí öîðãîíä ãèïåðòåíçè • Æèæèã öîðãî, àöèíóñ ãýìòýæ íîéð áóë÷èðõàéí

ø¿¿ñ íîéð áóë÷èðõàéí ýä ð¿¿ îðîõ• Ëèïîëèòèê ýñýã (ôîñôîëèïàç À) ïàíêðåîöèòýä

¿éë÷ëýõ• Òðèãëèöåðèä ãèäðîëèç áîëîõ

• Íîéð áóë÷èðõàéí ýä õàâäàõ, ¿õæèõ

Ýìíýë ç¿é

• Õóðö, öàðöóó õîîë èäýæ àðõè õýòð¿¿ëýí õýðýãëýñíèé äàðàà àþóëõàé äýýð ãýíýò õ¿÷òýé ºâäºæ ºâ÷èí á¿ñëýõ ìàÿãòàéãààð àð íóðóó, ç¿¿í áîëîí áàðóóí ñ¿âýý ð¿¿ äàìæèíà. ªâ÷òºí êîëëàïñä îðíî. Ñóäàñíû ëóãøèëò ò¿ðãýí, àðòåðèéí äàðàëò èõñýíý.

• Õýâëèé çººëºí áîëîâ÷ íîéð áóë÷èðõàéí áàéðëàë îð÷èìä äàðàõàä õºíä¿¿ðëýíý. (Êåðòåãèéí øèíæ ), ç¿¿í ñ¿âýýíèé õàâèðãàíû òîëãîé áàãàíà íóðóóíû ºíöºãò äàðâàë (íîéð áóë÷èðõàéí ñ¿¿ëíèé îð÷èì ) õºíä¿¿ðëýíý. (Ìåéî – Ðîáñîíû øèíæ). Ãýäýñíèé ã¿ðâýëçýõ õºäºëãººí ñóëàð÷ ãýäýñ íèéòäýý ÿëàíãóÿà á¿ä¿¿í õºíäëºí ãýäýñ ñààæèæ ä¿¿ðíý. Ãîë ñóäàñíû ëóãøèëò òýìòðýãäýõã¿é áîëíî. (Âîñêðåñåíñêèéí øèíæ ). ªâ÷ëºëèéí õîæóó ¿åä õýâëèéä øèíãýí òîäîðõîéëîãäîíî. Õ¿éñ, õýâëèéí õàæóóãèéí àðüñàíä øàð òóÿà á¿õèé õºõ òîëáî ãàðíà.

• Òîãøèëò, àóñêóëüòàöààð ç¿¿í ïëåâðèéí õºíäèéä øèíãýí õóðñàí íü òîäîðõîéëîãäîíî. Çàðèìäàà ãåìîððàãèéí ïåðèòîíèò, (øîê) èëýðíý. Ýíý ¿åä òàõèêàðäè, òàõèïíîý ãàð÷ àðòåðèéí äàðàëò áóóðíà. Øîêèéí èëòãýã÷èéã òîäîðõîéëáîë 1.0-1.5 áàéíà. (N=0.5)


• Ýõî-ä õàðàõ • Ëàïàðîñêîïè • Õýâëèéã õàòãàæ àâñàí øèíãýíýý ëàáîðàòîðèä

ÿâóóëæ äèàñòàç òîäîðõîéëóóëàõ• Àðõè óóñàí, öàðöóó õóðö õîîë õýðýãëýñýí ýñýõèéã

ëàâëàõ• Öóñ øýýñýíä äèàñòàç ¿çýõ




ßëãàõ îíîø

• Öî÷ìîã ãàñòðèò• Öî÷ìîã õîëåöèñòèò.• Õîäîîä, ãýäýñ öîîðîõ• Õîîëíû õîðäëîãî• Ãýäýñíèé ò¿ãæðýý• Öî÷ìîã àïïåíäèöèò

• Öî÷ìîã õîëåöèñòèò


• Ýõî-øèíæèëãýýíä íîéð áóë÷èðõàé á¿õýëäýý þìóó àëü íýã õýñýã íü òîìîð÷ ýõî îéëò èõýññýí áàéíà. Íîéð áóë÷èðõàéí ýä ¿õýæñýí õýñýãò Ýõî øèíãýëò áóóð÷ ÝÕÎ ñèãíàë ¿ã¿é áîëíî. Áóãëàà, õóóðàì÷ óéëàíõàé ¿¿ññýí áîë òýð íü õàðàãäàíà. Öºñíèé õ¿¿äèé, öºñíèé åðºíõèé öîðãî ÷óëóóòàé áîë ÷óëóó, öºñíèé åðºíõèé öîðãî ºðãºññºí õàðàãäàíà.

• Ðåíòãåí òîéì õàðàëòàíä ãýäýñíèé ñààæèë, ïëåâðèéí õºíäèéä õóðàëäñàí øèíãýíã òîäîðõîéëíî.

• ÝÕÎ øèíæèëãýýãýýð èëýðñýí ººð÷ëºëòèéã áàòàëíà.

• Áèîõèìèéí øèíæèëãýýíä öóñíû àìèëàç, ëèïàç èõñýõ íü ïàíêðåàòèòèéí íýã øèíæ þì. Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà õÿìàðñàí áîë áèëëèðóáèí èõýñ÷, óóðàã áàãàñíà. Ñà-èéí áàãàñàõûã ººõºí íåêðîç áîëæ áóéí ãýð÷ ãýäýã.

• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý çààâàë õèéõ ¸ñòîé áà öóñíû öàãààí ýñ îëøèð÷, ÑÎÝ ºñºõ íü ¿ðýâñëèéí åðºíõèé ò¿âøèíã õàðóóëíà.




Íîéð áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñýëòýéºâ÷òºíä ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

ªâ÷òºíõ¿íäýðâýë

Öî÷ìîã ïàíêðåàòèòòàé ºâ÷òºí


Õîîë óíä õîðüæ, àòðîïèí, ºâäºëò íàìäààõ òàðèà õèéíý. Á¿ñýëõèéí íîâîêàéí õîðèã õèéæ ñàíäîñòàòèí

ýì÷èëãýý ýõëýõ

ªðõèéí, ñóìûí ýì÷

ªâ÷èíã îíîøëîæ, ä¿¿ðýã áîëîí àéìãèéí ýìíýëýãò

õ¿ðãýíý.

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã,ÁÎÝÒ-èéí õ¿ëýýí àâàõ àìáóëàòîðè

Íîéð áóë÷èðõàéí õàâàíò õýëáýð äîòðûí òàñàãò

Íîéð áóë÷èðõàéí ¿õæèëò õýëáýð ìýñ çàñàë, ýð÷èìò

ýì÷èëãýý

Ñýêâåñòðýêòîìè, ïàíêðåàòýêòîìè, ãîîæóóðãà áàéðëóóëàõ

Ýìèéí ýì÷èëãýý, õîðäëîãî òàéëàõ ýì÷èëãýý

Ýìèéí ýì÷èëãýý 6-12 ëèòð øèíãýí þ¿ëýõ

Áóãëàà ¿¿ñâýë ÿàðàëòàé ìýñ çàñàë

Áóãëàà íýýõ, ãîîæóóðãà áàéðëóóëàõ




Íîéð áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñýëòýé ºâ÷òºíèé ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

ªâ÷íèé õ¿íäðýë

• Õýñãèéí áîëîí òàðõìàë ïåðèòîíèò• Íîéð áóë÷èðõàéí óéëàíõàé

Õýâëèéí ãîëûí äýýä ëàïàðîòîìèãîîð èëð¿¿ëýõ

Òîìîð÷ ÷èíýñýí öºñíèé õ¿¿äèé

Õýâëèéä òîñîí òîëáîòîé øèíãýí

Öºñíèé õ¿¿äèé, åðºíõèé öîðãîíû

÷óëóó

Lig.Gastrocolicum-ûã ç¿ñýæ áàãà ñýìæíèé õºíäèéã íýýõ

Òîñîí òîëáîòîé øèíãýíèéã ñîðóóëàõ

Íîéð áóë÷èðõàéí õàëüñûã ç¿ñýæ ìîõîé àðãààð ¿õæñýí ýäèéã

àâàõ

À í ò è ñ å ï ò è ê óóñìàëààð óãààæ ñîðóóëààä ãîîæóóðãà

áàéðëóóëàõ

Ñàíäîñòàòèí ýì÷èëãýýÍîéð áóë÷èðõàéí ýðãýí òîéðîíä àíòèôåðìåíò ýñâýë ôòîðóðàöèë 5%- 5.0 –ûã íîâîêàéíû 0.5%-ûí óóñìàë òàðüæ õîðèã




6. ÕÝÂËÈÉÍ ÃßËÒÀÍÃÈÉÍ ¯ÐÝÂÑÝË

Òîäîðõîéëîëò Õîäîîä, ãýäýñíèé àãóóëàãäàõóóí, öºñ, øýýñ õýâëèéí õºíäèé ð¿¿ îðîõ, ãýìòýë, ãåìàòîãåí çàìààð áîëîí øýýñ áýëãèéí ýðõòýíèé ýìãýãýýð èäýýë¿¿ëýã÷ íÿí õýâëèéí ãÿëòàíã ¿ðýâñ¿¿ëýõèéã ïåðèòîíèò ãýíý.

Øàëòãààí Ãýìòýë, ìóõàð îëãîé, öºñíèé õ¿¿äèé, íîéð áóë÷èðõàé, óìàéí äàéâàð çýðýã ýðõòýíèé èäýýò ¿ðýâñýë, áóãëàà, äîòîð ýðõòýí öîîðîõ

ÀíãèëàëÀ.

• Àñåïòèê• Èäýýò• Öºñíèé

Á.• Õýñãèéí• Òàðõìàë• Íýâ÷ñýí

Â. • Àíõäàã÷• Õî¸ðäîã÷• ªâºðìºö• ªâºðìºö áóñ

Ã.• Ñåðîç• Ôèáðèíò• Èäýýò • Öóñàðõàã• Èëæðýëò

Ä. • Öî÷ìîã• Àðõàã

Ýìãýã æàì

1.Ðåàêòèâ áóþó I ¿å (ýõíèé 24 öàãò áîëíî)Õýâëèéí ãÿëòàíãèéí ãèïåðåìè, ñóäàñíû íýâ÷èìòãèé áàéäàë èõñýõ, õàâàãíàõ, íÿí ¿ðæèõ, ýêññóäàö, ôèáðèí òóíàõ, íààëäàö ¿¿ñýõ.2.Õîðäëîãûí áóþó II ¿å (24-72 öàãò)Öóñàíä ýêçî áà ýíäîòîêñèí, èíòåðëåéêèí, äóíä æèíãèéí ìîëåêóëò óóðàã îðîõ, ëèçîñîì, ïðîòåàç ôåðìåíò èäýâõèæèõ, ñóäàñ óëàì ºðãºæèõ, àðòåðèéí äàðàëò áóóðàõ3.Òåðìèíàëü áóþó III ¿å (72 öàãààñ õîéø)Äàðõëàëûí òîãòîëöîî õÿìðàõ, ýðõòýíèé öóñíû áè÷èë ýðãýëò àëäðàõ, êîàãóëîïàòè, ÄÂÑ õàì øèíæ áóé áîëîõ, îëîí ýðõòýíèé äóòàãäàë, ñåïñèñ ãàðàõ




Ýìíýë ç¿é• ªíäºð õàëóóðàõ• Õýâëèé ºâäºõ• Õýë õóóðàéøèõ• Òàõèêàðäè • Õýâëèéí áóë÷èí ÷àíãàðàõ• Õýâëèéí ãÿëòàíã öî÷ðîõ (Ù¸òêèí

Áëþìáåðãèéí øèíæ +)• Õýâëèéä øèíãýí òîäîðõîéëîãäîõ (Ýõî)• Öóñíû øèíæèëãýýíä ëåéêîöèòîç, ñîý

õóðäñàõ


• Óðüä íü õýâëèéí ýðõòýíèé ýìãýãòýé áàéñàí.• Ãýìòýë àâñàí• Õóðö çîõèñã¿é õîîë õýðýãëýñýí ýñýõ

ßëãàõ îíîø• Ãýäýñíèé ò¿ãæðýë• Öî÷ìîã ïàíêðåàòèò• Óìàéí ãàäíà æèðýìñëýë• Õîäîîä, ãýäýñíèé øàðõëàà ºâ÷èí


• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý /öàãààí ýñ òîîëîõ/• Ýõî (õýâëèé õàðàõ)• Ðåíòãåí (õýâëèé õàðàõ)• Õýâëèéä õàòãàëò õèéõ (ãàðñàí øèíãýíèéã øèíæëýõ)

Õýâëèéí ãÿëòàíãèéí ò¿ãýýìýë ¿ðýâñýëòýé ºâ÷òºíäýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Õýâëèéí ãÿëòàíãèéí ò¿ãýýìýë ¿ðýâñýëòýé

ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷ Àéìàã ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí àìáóëàòîð õ¿ëýýí àâàõ Ò¿ðãýí òóñëàìæ

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èä ÿâóóëíà, ºâ÷èí

íàìäààõ ýì õýðýãëýõã¿éÁîäèò ¿çëýãýýð ýìíýë ç¿éí îíîø òàâèõ

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëòãýõ Îíîø áàòàëãààæóóëàõøèíæèëãýý




Ïåðèòîíèò ºâ÷íèé ìýñçàñëûí ýì÷èëãýý

7. ÕÝÂËÈÉÍ ÁÓÃËÀÀ

ÒîäîðõîéëîëòÕýâëèéí àëü íýã õýñýãò (ºðöºí äîîãóóð, ýëãýí äîð, ãýäýñíèé çàâñàð, ààðöãèéí õºíäèéä) õýâëèéí ãÿëòàíã ¿ðýâñýí èäýý õóðàõûã õýâëèéí áóãëàà áóþó õÿçãààðëàãäìàë ïåðèòîíèò ãýíý.

Õýâëèéã òºëºâëºí óãààõ

- Õýâëèéã äàõèí ñàéí óãààõ - Íàðèéí ãýäýñíèé ÷àöàðõàéä íîâîêàéíû 0.25%-100-120 ìë óóñìàë òàðüæ ãýäýñíèé

ñààæëûã àðèëãàíà. - Õýâëèéí óðä õàíàíû äýýä äîîä 4 áóëàíä ãîîæóóðãà ãóóðñ áàéðëóóëíà.

Õýâëèéí óðä õàíûã áèò¿¿ëæ î¸ëã¿é, íèéëýã ýäýí òîðîîð ýðõòíýý á¿òýýæ õýâëèéí øàðõíû àìûã òóñãàé òºä¿¿ë õýðýãëýí îéðòóóëæ óÿíà.

Ãýäýñ ñààæèëòòàé áîëîâ÷ ¿õæèëã¿é, õýñýã ãàçðûí ººð÷ëºëòòýé áîë ýíòåðîñòîìèéí í¿õýýð íàðèéí ãóóðñ îðóóëæ õýâëèéí óðä õàíàíä áýõëýí ýíòåðîñòîìè õèéæ áîëíî.

Ïåðèòîíèò ãýäýñíèé ò¿ãæðýëýýð õ¿íäýðñýí áîë ãýäýñ òàéð÷ äåêîìïðåññ ãóóðñ áàéðëóóëíà.

Ïåðèòîíèòòîé ºâ÷òºí

ªâ÷òíèé áàéðëàë: äýýø õàðóóëæ õýâò¿¿ëíý.

Óíòóóëãà: åðºíõèé áà õýñãèéí

Ç¿ñëýã: Õýâëèéí ãîëûí ç¿ñëýã


-Õýâëèéã íýýæ, ïåðèòîíèòûí øàëòãààí, õýëáýðèéã òîãòîîõ - Õàëäâàðûí ãîëîìòûã àðèëãàõ (àïïåíäýêòîìè, õîëåöèñòîýêòîìè)

- Õýâëèéä õóðñàí øèíãýíèéã ñîðóóëàõ- Àíòèñåïòèê óóñìàëààð óãààõ (ëàâàæ), 5-10 ë Na Cl-ûí óóñìàë + ºðãºí õ¿ðýýíèé

àíòèáèîòèê + êàëè, êàëüöè (òóñãàé ðåöåïòýýð)




Øàëòãààí • Ìóõàð îëãîé, öºñíèé õ¿¿äèé, íîéð áóë÷èðõàé, óìàéí äàéâàð çýðýã äîòîð ýðõòíèé èäýýò ¿ðýâñýë, ãýìòýë, ñ¿ðüåý, ýðõòýí öîîðîõ, õàãàëãààíû äàðàà ¿¿ñäýã.

Àíãèëàë À. ªâºðìºö áóñ ªâºðìºö (ñ¿ðüåýí)Á. Îëîí áóãëàà Ãàíö áóãëàà

Ýìãýã æàì• I ¿å –Õýâëèéí ãÿëòàíãèéí ãèïåðåìè, ñóäàñíû õàíà

íýâ÷èìòãèé áîëîõ, õàâäàõ õàâàãíàõ, ýêññóäàöè, ôèáðèí òóíàæ íààëäàö òîãòîí ãýäýñíèé ãîãöîî õýâëèéí ýðõòýíã õîîðîíä íü áàðüöàëäóóëàõ

• II ¿å-Õîðäëîãî ãàðàõ ¿å• Ýêçî áà ýíäîòîêñèí, èíòåðëåéêèí, äóíä æèíòýé

óóðãèéí ìîëåêóë öóãëàõ, ëèçîñîì, ïðîòåàç ýñýã èäýâõèæèõ

Ýìíýë ç¿é • Õèéãäýõ øèíæèëãýý, îíîøëîãîî ïåðèòîíèòèéíõòîé èæèë. Ýìíýë ç¿éí øèíæ íü áóãëààíû áàéðëàë, õýìæýý íÿíãèéí õîðóó ÷àíàðààñ õàìààð÷ ñóë èëýðíý. ªðöºí äîîð áóãëàõàä áàðóóí ç¿¿í ñ¿âýýí äîîãóóð ºâäºæ òýð íü íóðóó äàë ìºð ð¿¿ äàìæèíà. Ã¿í àìüñãàëàõàä èë¿¿ ºâäºíº. Ààðöãèéí áóãëààòàé ºâ÷òºí õýâëèéí äîîãóóð ºâäºíº, øýýñ îëîí õ¿ðýõ, äîîøîî òóëæ ºâäëºº, îëîí ã¿éëãýëýý ãýæ çîâèóðëàõ æèøýýòýé. Äîîãóóð áàéðëàñàí áóãëààã îíîøëîõîä ¿òðýý, õîøíîãîîð õóðóó õèéæ øèíæëýõ òóñãàé àðãà à÷ õîëáîãäîëòîé. (ªíäºð õàëóóðàõ, õýë õóóðàéøèõ, õýâëèéí àëü íýã õýñýãò ºâäºõ, òýð õýñãèéí áóë÷èí ÷àíãàðàõ, Ùåòêèí-Áëþìáåðãèéí øèíæ èëðýõ, ÝÕÎ –îîð õýâëèéä øèíãýí õàðàãäàõ, öóñíû øèíæèëãýýíä ëåéêîöèòîç, ñîý õóðäñàõ)


• Ìóõàð îëãîéí ¿ðýâñýë óðüäàë áîëîõ• Öºñíèé õ¿¿äèéí öî÷ìîã, àðõàã ¿ðýâñýë áàéñàí• Ïàíêðåàòèòýýð ýõëýõ áîëîìæ• Ñ¿ðüåýãýýð ºâäºæ áàéñàí ýñýõ

ßëãàõ îíîø • Ìóõàð îëãîé, öºñíèé õ¿¿äèéí, ïàíêðåàòèòèéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë

• Õýâëèéí õàâäàð• Ñ¿ðüåý

Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàä øààðäàãäàõ øèíæèëãýý/áîëîìæòîé ¿åä/• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý• Ýõî• Ðåíòãåí • Õýâëèéã õàòãàõ




Õýâëèéí áóãëààòàé ºâ÷òºíä ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Õýâëèéí ãÿëòàíãèéí ò¿ãýýìýë ¿ðýâñýëòýé ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷

Ñóì äóíäûí, àéìàã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí àìáóëàòîð õ¿ëýýí àâàõ


ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ íàðèéí

ìýðãýæëèéí ýì÷èä ÿâóóëíà.

Õýâëèéí àëü íýã õýñãèéí áóãëàà

Êëèíèêèéí îíîø áîäèò ¿çëýãýýð õýâëèéí

òàðõìàë èäýýò ãÿëòàíãèéí ¿ðýâñýë

Îíîø áàòàëãààæóóëàõøèíæèëãýý

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëòãýõ

ßàðàëòàé ìýñ çàñëûã ñóì äóíä, àéìàã, ÁÎÝÒ-èéí ìýñ

çàñëûí òàñàãò õèéíý




Õýâëèéí áóãëààòàé ºâ÷òºíèé ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

Õàãàëãààíû äàðàà ãàð÷ áîëîõ õ¿íäðýë : • Áóãëàà äàõèí ¿¿ñýõ• Ãýäýñ öîîð÷, öîðãî ¿¿ñýõ• Ò¿ãýýìýë ïåðèòîíèò ¿¿ñýõ• Ñåïñèñ áîëîõ

Ìýñ çàñàë÷äûí áàã :

Ìýñ çàñëûã ºâ÷òíèé áèåèéí áàéäàë áóãëààíû îëîí öººí, òîì æèæèã, áàéðëàë çýðãýýñ õàìààð÷ õàãàëãààíû áàãèéã á¿ðä¿¿ëíý.

1. Ìýñ çàñëûí ýì÷, õàãàëãààíû ñóâèëàã÷2. Ìýñ çàñëûí ýì÷, òóñëàõ ýì÷, ñóâèëàã÷3. Ìýñ çàñëûí ýì÷, òóñëàõ ýì÷ (1-2), ñóâèëàã÷4. Ìýñ çàñëûí ýì÷, òóñëàõ ýì÷, ñóâèëàã÷, àíåñòåçèîëîãè÷ ýì÷, ò¿¿íèé òóñëàõ

Õàãàëãààíû áýëòãýë-õîðäëîãî òàéëàõ, àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý ýõëýõ

Õîðäëîãî òàéëàõ ýì÷èëãýý

/ øèíãýí þ¿ëýõ, øýýñ õººõ /

Åðºíõèé óíòóóëãà (îíöãîé òîõèîëäîëä õýñãèéã ìýäýýã¿éæ¿¿ëýõ À.Â.Âèøíåâñêèéí

àðãà õýðýãëýõ)

Ëàïàðîòîìè- õýâëèéí ãîë øóãàìààð

Áóãëààíû áàéðëàë òîäîðõîéëîõ

Áóãëààã òóñãààðëàõ, íýýæ ñîðóóëàõ, óãààõ

Ãîîæóóðãà áàéðëóóëæ õýâëèéí øàðõ õààõ

Ààðöãèéí õºíäèéí áóãëààã ¿òðýý, õîøíîãîîð ãîîæóóðãà òàâèíà.




8. ÕÀÂ×ÈÃÄÑÀÍ ÈÂÝÐÕÈÉ

ÒîäîðõîéëîëòÈâýðõèé õàâ÷èãäàõ ãýäýã íü èâýðõèéí õ¿¿äèéä îðñîí äîòîð ýðõòýí íü (ä¿ëýõ, õ¿íä þì ºðãºõ, õàíèàõ ãýõ ìýòòýé õîëáîãäîí) õ¿¿äèéíèé àìàíä ãýíýò äàðàãäàí ÷àíãàð÷ óëìààð ò¿¿íèé ýäýä öóñàí õàíãàìæèéí äóòàãäàë ¿¿ñ÷, òýæýýëèéí àëäàãäàëä îðîí ¿õæèë ¿¿ñýõèéã õýëíý.

Øàëòãààí Õýâëèéí äîòîîä äàðàëò ãýíýò èõñýõ

ÀíãèëàëÀ. 1.Ãàäíà èâýðõèé õàâ÷èãäàõ 2.Äîòîð èâýðõèé õàâ÷èãäàõÁ. Öàâèíû, ãóÿíû, õ¿éñíèé, õàãàëãààíû äàðààõ ãýõ ìýò.

Ýìãýã æàìÀ.• Èâýðõèéí àìñàð õýò ñóíàñíààñ ¿¿ñäýã óÿí

õàâ÷èãäàë• Èâýðõèéä îðñîí ãýäñýíä áààñ õóðèìòëàãäàõ* Õàâñàðñàí õàâ÷èãäàë

Ýìíýë ç¿é

• Èâýðõèéí îð÷èì õ¿÷òýé ºâäºíº.• Èâýðõèé áóöàæ îðîõã¿é ãàöíà.• Òýìòðýõýä èõ ºâ÷òýé áàéíà.• Õàòóóð÷ ÷èíýðíý• Õàíèàëãûí ò¿ëõýëò ìýäýãäýõã¿é áîëíî.• Òîãøèõîä ä¿ëèé (ñýìæ, äàâñàã) ýñâýë õýíãýðãýí

(ãýäýñ) ÷èìýýòýé áàéíà.• Ãýäýñíèé ò¿ãæðýëèéí øèíæ èëýðíý. (ãýäýñ

áàçëàæ ºâäºíº, áààñ, õèé õîðèãäîíî, îãèóëæ áººëæèíº, ãýäýñ ä¿¿ð÷ öàíõàéíà.)

• Ãàäàãø îâîéõã¿é õàâ÷èãäàæ áîëíî. Òóõàéëáàë, öàâèíû ñóâàãíû äîòîð í¿õýíä õàâ÷èãäàíà.


• ªìíº íü èâýðõèé íü ãàöäàã ºã¿¿ëýìæòýé áàéæ áîëíî

• Åðººñ àíõ óäààãàà ãàöàæ áîëäîã * Õ¿íä þì ºðãºñíººñ ¿¿äýëòýé áàéíà

ßëãàõ îíîø• Öîîðñîí øàðõëàà• Öî÷ìîã õîëåöèñòèò• Öî÷ìîã îëãîé• Òºìñºãíèé áîëîí ò¿¿íèé äàéâðûí ¿ðýâñýë• Òºìñºã óñòàõ• Õàâäàð




Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàäØààðäàãäàõ øèíæèëãýý/áîëîìæòîé ¿åä/

Õèéãäýæ áîëîõ ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý :• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý• Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý• Çàéëøã¿é õèéãäýõ áàãàæèò øèíæèëãýý• Ðåíòãåíä õýâëèéã õàðàõ (ò¿ãæðýëèéí øèíæ èëýð÷

áîëíî. ªðöíèé èâýðõèé òîä õàðàãäàíà.)• Ýõî- øèíæèëãýý (èâýðõèéí õàâ÷èãäñàí õýñýãò

/ÿëàíãóÿà ãýäýñ /ãýäýñíèé àãóóëàãäàõóóí õàðàãäàíà.)

Õàâ÷èãäñàí èâýðõèéí ¿åä ºâ÷òºíä ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Õàâ÷èãäñàí èâýðõèéòýé ºâ÷òºí

Ñóìûí áîëîí ºðõèéí ýì÷

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã áîëîí ÁÎÝÒ-èéí ìýñ çàñëûí òàñàã


ªâ÷òºíã ¿çíý. Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èä ¿ç¿¿ëýõ àðãà õýìæýý ÿàðàëòàé àâíà.Õàâ÷èãäàëä 2 öàã áîëîîã¿é íºõöºëä èâýðõèéã îðóóëàõ îðîëäëîãî õèéæ áîëîõ þì. Õ¿÷ýýð îðîëäîõã¿é áàéõ! Ò¿ðãýí òóñëàìæ äóóäàõ áóþó ýìíýëýãò ÿàðàëòàé õ¿ðã¿¿ëýõ àðãà õýìæýý àâíà.ªâ÷èí íàìäààõ òàðèà õýðýãëýõã¿é áàéõ

ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ ìýñ çàñëûí òàñàãò õ¿ðãýæ ºãíº. Õàâ÷èãäàëä 2 öàã áîëîîã¿é íºõöºëä èâýðõèéã îðóóëàõ îðîëäëîãî õèéæ áîëíî. Õ¿÷ýýð áèø. Ó÷èð íü ýìíýëýãò õ¿ðãýõ ÿâöàä óíàà ñààòàõ, ãàçàð õîë, ìýñ çàñëûí ýì÷ã¿é áîë. Õàâ÷èãäñàí ýðõòýí ¿õæèæ áîëíî. ªâ÷òºíã áîëáîë õýâòýý áàéäàëä òýýâýðëýõ, çººâºðëºõ ¿åä ºâ÷èí íàìäààõ òàðèà õýðýãëýñýí áîë õ¿ðãýñýí ýìíýëãèéí ýì÷, ìýñ çàñàë÷èä õýëíý

Óðüä÷èëñàí îíîø òàâèíà.

Îíîøèéã áàòàëãààæóóëàõ øèíæèëãýý õèéíý.





Õàâ÷èãäñàí èâýðõèéí ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

.

Èâýðõèé íü õàâ÷èãäñàí ºâ÷òºí

ªâ÷òíèé áàéðëàë: Äýýø õàðóóëæ õýâò¿¿ëíý.

Ìýäýýã¿éæ¿¿ëýëò : Óíòóóëãà ýñâýë õýñãèéí

Õ¿ðö: Èâýðõèéí òºðëººñ õàìààð÷ ç¿ñëýã õèéíý.Öàâèíû èâýðõèéí ¿åä öàâèíû äóãóé õîëáîîñíîîñ äýýø 3 ñì îð÷èìä

ò¿¿íòýé ïàðàëëåëü ç¿ñëýã õèéíý.

Ñóì äóíäûí ýìíýëýãò Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã, ÁÎÝÒ-ä

ßàðàëòàé ìýñ çàñàë õèéíý

ßàðàëòàé ìýñ çàñàë õèéíý

Áîëîìæòîé ãýæ ¿çâýë àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã áîëîí ÁÎÝÒ-ä

ºâ÷òºíã õ¿ðã¿¿ëíý.

Ìýðãýæëèéí ýì÷ äóóäàæ òóñëóóëæ áîëíî.

Õàâ÷èãäñàí èâýðõèéã çàñàõ îðîëäëîãî

Õàâ÷èãäààä 2 öàã áîëîîã¿é ¿åä

0.1%-1.0 àòðîïèíû óóñìàë áóë÷èíä ýñâýë 1-2%-ûí íî-øïà òàðèíà.

ªâ÷òºíã íóðóóãààð íü õýâò¿¿ëæ èâýðõèéã áîëãîîìæòîé çàñíà.

Èâýðõèé áóöàæ îðîõã¿é òîõèîëäîëä ÿàðàëòàé ìýñ çàñàë

õèéíý.

Õàâ÷èãäñàí èâýðõèéä ìýñ çàñàë õèéõ åðºíõèé çàð÷èì

Àðüñ ººõºí äàâõàðãûã ç¿ñýæ õàâ÷èãäñàí èâýðõèéã ÷ºëººëíº.

Õàâ÷èãäñàí èâýðõèéíèé àãóóëàãäàõóóíûã (ãýäýñ, ñýìæ) äîòîãø àëäàõã¿éí òóëä òóñëàã÷ààðàà áàðèóëæ, áîéìîëñîí àìñðûã íýýíý.

Àæèãëàíà.(15-20 ìèí) Õàâ÷èãäñàí õýñýã äýýð õàëóóí á¿ëýýí 0.9% Na Cl òàâèíà. –Õàâ÷èãäñàí ãýäýñíèé ºíãº ÿãààðâàë- Õàâ÷èãäñàí ýðõòýíä (ãýäñýíä) ñóäàñíû ëóãøèëò õàðàãäâàë - Ìºí òýð õýñýãò ãýäýñíèé ã¿ðâýëçýõ õºäºëãººí ñýðãýâýë õàâ÷èãäñàí ýðõòýíã

áóöààæ õèéæ áîëíî.

Õàâ÷èãäñàí ýðõòýí ¿õæñýí áîë òàéð÷ àâíà. Ãýäýñ òàéðñàí áîë çàëãàíà. Ïåðèòîíèò áîëñîí áîë ãîëûí øóãàìààð íýýæ øàëãàíà. Ïåðèòîíèòûí ¿åèéí ìýñ çàñàë õèéíý.

Ïëàñòèê þìóó åðäèéí î¸äëîîð øàðõûã áèò¿¿ëíý.




Õàãàëãààíû äàðàà ãàð÷ áîëîõ õ¿íäðýëÕàãàëãààíû äàðàà ïåðèòîíèò ¿¿ñýõ Ýíý íü õàâ÷èãäàëòààñ ¿¿ññýí ãýäýñíèé ¿õæëèéã õàãàëãààíû ¿åä

õýâëèéä àíçààðàëã¿é áóöààæ õèéñíýýñ • Òàéðàãäñàí ãýäýñíèé çàëãààñíû î¸äîë òàâèãäàõ• Õàãàëãààíû øàðõ èäýýëýõ• Ïëàñòèê õèéõäýý èõ øàõàà î¸äîë òàâüñíààñ òºìñºã õàâäàõ• Èâýðõèéí î¸äîë òàâèãäàõ (çàäðàõ)

9. ÃÝÄÝÑÍÈÉ Ò¯ÃÆÐÝË

ÒîäîðõîéëîëòÕîäîîä, ãýäýñíèé àãóóëàãäàõóóí öààø äàìæèæ ÷àäàõã¿é õàãàñ áà á¿ðýí õààãäàõûã ò¿ãæðýë ãýíý.

Øàëòãààí

Òºðºëõèéí • Ãýäýñíèé ãóóðñ áà õàíûí ãàæ õºãæèë (áèò¿¿ áàéõ)• ¯ð õºâðºëèéí ¿åä ãýäýñíèé äóòóó ýðãýëò áàéõ• Á¿ä¿¿í ãýäýñ óðò áîãèíî áàéõ• Íàðèéí ãýäýñíèé ÷àöàðõàé óðò, áîãèíî áàéõ, ÷àöàðõàéä

í¿õ, õîíõîðõîé áàéõ, Îëäìîë• Õýâëèéí ìýñ çàñàë, ¿ðýâñýëò ºâ÷èí ãýìòëèéí óëìààñ

öóñ õóðàëò, ñîðâèæèëò, íààëäàö ¿¿ñýõ• Õýâëèéí çýðýãöýý ýðõòýíèé ýìãýãèéí ¿åä áèå áèåíýý

äàðàõ (õàâäàð, óéëàíõàé)• Ãýäýñ ººðèéí àãóóëàìæààð áºãëºðºõ (áààñàí ÷óëóó,

öºñíèé ÷óëóó, ¿ñýí áººí, öàãààí õîðõîé)• Õîîëíû äýãëýìèéã óäààí õóãàöààãààð àëäàãäóóëàõ• Õýò à÷ààëàë àâàõ, õýâëèéí äàðàëòûã îãöîì èõýñãýõ• Ýëäýâ õîðäëîãîîñ ãýäýñíèé ìýäðýëèéí çîõèöóóëãà

àëäàãäàõ• Íàðèéí ãýäýñíèé ÷àöàðõàéí ñóäàñíû áºãëºðºë,

ýìáîëè • Íàðèéí ãýäýñ àðòåðèéí òîì ñàëààíä äàðàãäàõ • Ãýäýñ õîîðîíäîî ÷èõýëäýõ • Õýâëèéí õºíäèéí áîëîí õýâëèéí õàíûí àëü íýã í¿õ,

õîíõîðõîéä ãýäýñíèé ãîãöîî ÷èõýëäýõ • Õýâëèéí õàãàëãààíû äàðàà ýìãýã áàéäàë õýâýýð

¿ðãýëæëýõ, ò¿¿íèé õ¿íäðýëýýð íààëäàö ¿¿ñýõ, ã¿ðâýëçýõ õºäºëãººí àëäàãäàõ, ñòðåññ øàðõëàà ¿¿ñýõ

Àíãèëàë

Øàëòãààíààð íü: Ñààòëûí áóþó Ìåõàíèê ò¿ãæðýë • Áºãëºðºëò ò¿ãæðýë • Áîéìèëñîí ò¿ãæðýë • Õîëèìîã (íààëäàöò) ò¿ãæðýë ¯éë àæèëëàãààíû áóþó äèíàìèê ò¿ãæðýë • Ñààæèëò (ïàðàëèòèê) • Àãøèëòàò (ñïàñòèê)Áàéðëàëààð íü: • Äýýã¿¿ð (õîäîîä, äýýðõ ãýäýñ, ºëºí íàðèéí ãýäýñ) • Äîîãóóð (öóòãàëàí íàðèéí ãýäýñ, á¿ä¿¿í ãýäýñ)ßâöààð íü: öî÷ìîã, àðõàã




Ýìãýã æàì

Ãýäýñíèé õºäºëãººí èõñýõ ¿å Õîäîîä ãýäñýýð õîîë òýæýýëèéí ç¿éë öààø ÿâæ ÷àäàõã¿é, ðåôëåêñèéí çàìààð ãýäýñíèé ã¿ðâýëçýëò èõñýæ, ãýäýñíèé õàíûí öóñàí õàíãàìæ áóóð÷, õàíà íü õàâàãíàíà. Ýíý ¿åä øèìýãä¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãàà õàäãàëàãäàæ áàéäàã.

Ãýäýñíèé õºäºëãººí áàãàñàõ ¿åÃýäýñ òýëýãäýõ õýðýýð õàíà íü íèìãýð÷ ñóäàñíààñ èõ õýìæýýíèé øèíãýí ãýäýñíèé õºíäèéä õóðèìòëàãäàí, óëìààð õîðò áîäèñ, õèé èõýýð ¿¿ñ÷, ãýäýñíèé ìýäðýëèéí òºãñãºëèéã öî÷ðîîí õîðäëîãûã ã¿íçãèéðíý.

Ñààæèëòûí ¿å. 2-ð ¿åýñ ýõëýí ãýäñýíä àãóóëàãäàõ õîðò áîäèñîíä áèå ìàõáîäü õîðäîæ, ò¿ãæðýëýýñ äýýøõ ãýäýñíèé ñºðãºº ¿¿ñ÷, àãóóëàìæ íü õîäîîäîíä îðæ óëìààð áººëæèíº. Õîðäëîãî èõñýæ ñóäàñíû íýâ÷èìòãèé ÷àíàð íýìýãäýæ óóðãèéí äóòìàãøèë áîëíî. Öóñíû ýðãýëò óäààøðàí ýðãýëäýõ öóñíû ýçýëõ¿¿í áóóð÷ ýä ýñ õ¿÷èëòºðºã÷èéí äóòàãäàëä îðíî. Ãýäýñíèé ñàëñòàíä öóñ õàðâàëò ¿õæèë ¿¿ñíý. Óã ¿õæèë ãýäýñíýýñ ÷àöàðõàéä äàìæèí íýâ÷äýñ ¿¿ñ÷ õàâàãíàíà. Ñóäàñíààñ øèíãýí õýâëèéí õºíäèéä îðæ, ¿õæèë áîëñîí ãýäýñíýýñ õîðò áîäèñóóä õýâëèéä íýâ÷èíý. Ãýäýñíýýñ ø¿¿ð÷ îðñîí øèíãýí õýâëèéä õàëäâàðûã ¿ðãýëæë¿¿ëæ, ãÿëòàí õàëüñ õîðò øèíãýíèéã øèìýãä¿¿ëýí õîðäëîãî ã¿íçãèéðíý. ¯¿íýýñ øàëòãààëàí îëîí ýðõòíèé õîðäëîãî, áèåèéí åðºíõèé õîðäëîãî äààìæèðíà. Ãýäýñíèé õºíäèéä ÿëçðàëûí ä¿íä èõ õýìæýýíèé õèé, øèíãýí ¿¿ñýæ ìýäðýëèéã öî÷ðîîí ñºðãºº ã¿ðâýëçýëòèéã íºõöºëä¿¿ëíý. Ýíý íü áººëæèõ ¿íäñýí øàëòãààí áîëæ, ýñèéí ãàäíàõ øèíãýíèéã èõýýð àëäàãäóóëàí óñã¿éæèëò, õîðäëîãûã ¿¿ñãýíý. Ò¿ãæðýëèéí ò¿âøèíãýýñ øàëòãààëàí ýðò áà õîæóó èëýðíý. Äýýã¿¿ð áàéðëàëòàé ò¿ãæðýëèéí ¿åä áººëæèëòèéí óëìààñ NaCl-ã áàãà àëäàæ, Ê-ã èõýýð àëäàíà, Ã¿ðâýëçýõ õºäºëãººí ñóëàð÷, öóñ ø¿ëòëýã îð÷èíòîé áîëíî. Äîîãóóð áàéðëàëòàé ò¿ãæðýëèéí ¿åä áººëæèëò õîæóó èëýðíý.




Ýìíýë ç¿é

Ýõíèé ¿åäýý ºâäºëò ãýíýò ýõýëæ, õýâëèéãýýð öî÷ìîã ºâäºõ áà ºâäºëò ÿíç á¿ð, áººëæèëò öººí áàéíà. Õàðèí ãýäýñíèé õºäºëãººí áàãàñàõ ¿åä îëîí óäàà áººëæèæ, õàëóóð÷, ñóäàñíû ëóãøèëò îëøèðîí õýâëèé öàðäàéõ, ºòãºí õèé õîðèãäîõ ºâºðìºö øèíæ¿¿ä èëýðíý. ×àãíàõàä ãýäýñíèé ã¿ðâýëçýõ ÷èìýý ñîíñîãäîõ áà ò¿ãæðýëýýñ äýýøõè õýñýãò õ¿÷òýé ã¿ðâýëçýõ ÷èìýý ñîíñîãäîíî. Òýìòðýëòýýð õýâëèé ýìçýãëýëòýé, ãýäýñ ÷èõýëäñýí ¿åä õàâäàð òºñò ç¿éë òýìòðýãäýõ áºãººä îíîøëîõîä õ¿íä áàéíà. Åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ òýìäýã á¿äýã èëýðíý. Ãýäýñ ñààæèëòûí ¿åä áèåèéí åðºíõèé áàéäàë õ¿íä, õîðäëîãîòîé, ¿æëèéí øèíæ òýìäýã èëýðñýí, öóñíû äàðàëò áóóð÷, ñóäàñíû õ¿÷äýë ä¿¿ðýëò ñóë, õýë õóóðàé, àìíààñ ýâã¿é ¿íýð ¿íýðòýæ, õýâëèé öàðäàéñàí ä¿¿ðýíãý, òýãø õýì àëäàãäñàí áàéäàã. Áîäèñûí ñîëèëöîîíû ã¿íçãèé ººð÷ëºëòèéí óëìààñ áè÷èë ýðäýñ, óóðãèéã èõýýð àëäàæ, öóñíû ýçýëõ¿¿í áàãàñíà. ¯¿íýýñ øàëòãààëæ ýðõòí¿¿äýä î÷èõ õ¿÷èëòºðºã÷, òýæýýëèéí àëäàãäàëä îðñíîîð áèåèéí åðºíõèé õîðäëîãî èõñýí, îëîí ýðõòíèé äóòàãäàë èëýðíý. Öààøèëáàë ºâ÷òºí ã¿íçãèé õîðäëîãûí áîëîí áóñàä øàëòãààíû óëìààñ ýíäýõ àþóëòàé. Ãýäýñíèé ò¿ãæðýëèéí ¿íäñýí ãóðâàë øèíæ ãýäýñ áàçàëæ ºâäºõ, áººëæèëò, õèé ºòãºí õîðèãäîõ øèíæ èëýðíý.


1. Âàëÿãèéí øèíæ: ã¿ðâýëçýõ õºäºëãººí èõýññýí ¿åä ä¿¿ðýí ãýäýñíèé ãîãöîî õèàì òºñò õàðàãäàõ áà õýâëèéí ºìíºä õàíûí òýãø õýì àëäàãäàíà.

2. Äàíñèéí øèíæ: öóòãàëàí ãýäýñ ìóõàð ãýäýñ ð¿¿ ÷èõýëäýæ îðñíîîñ õýâëèéã òýìòðýõýä áàðóóí äîîä õýñýãò õîîñîðñîí ìýò áàéíà.

3. Ãðèøïðóíãèéí øèíæ: ãýäýñíèé ò¿ãæðýëèéí ¿åä õîøíîãîíû àìñðûí õóíèàñ ñóëàð÷ õîøíîãî àíãàéñàí áàéíà.

4. Êèâóëèéí øèíæ: õýâëèéã ÷àãíàõàä óíàæ áàéãàà äóñëûí öóóðàéòñàí ÷àíãà òºìºðëºã ÷èìýý ãàðíà.

5. Êëîéáåðèéí øèíæ: ðåíòãåíä õàðàõàä õºìºðñºí àÿãà ìýò øèíãýíèé ò¿âøèíòýé õèé õàðàãäàíà.

6. Ìàòüå-Ñêàëÿðîâûí øèíæ: õýâëèéã õóðóóíû ¿ç¿¿ðýýð äîðãèîõîä øèíãýíèé öàëãèõ ÷èìýý ñîíñîãäîíî.

7. Îáóõîâûí ýìíýëãèéí øèíæ: ãýäýñ ìóøãèðñàí ¿åä øóëóóí ãýäýñíèé ¿çëýãýýð õîøíîãîíû àìñàð ñóëàð÷ àíãàéñàí, õºíäèé (àìïóë) õîîñîí áàéíà.

8. Ï÷åëèíà-Õîìóòîâûí øèíæ: ðåíòãåíä õýâëèéã õàðñàíû äàðàà àÿãà óñ ºãººä äàõèí õàðàõàä Êëîéáåðèéí àÿãàíöàðóóäûí òîî íýìýãäñýí áàéíà.

9. Ñïàñîêóêîöêèéí øèíæ: ò¿ãæðýëèéí ¿åä øèíãýí äóñëàõ ÷èìýý ñîíñîãäîæ áîëíî.

10. Øòèðëåíèé øèíæ: ðåíòãåíä ãýäýñíèé õèéãýýð ä¿¿ðñýí ãîãöîî íóìàð÷ (íóìàí õààëãà ìýò) õàðàãäàíà. “Àâñíû ä¿ëèé ÷èìýý” øèíæ: ãýäýñíèé ò¿ãæðýëèéí ýöñèéí ¿åäýý ãýäñèéã ÷àãíàõàä íàì ã¿ì áàéíà.




ßëãàõ îíîø

• õîäîîä äýýðõ ãýäýñíèé øàðõëàà ºâ÷èí, ò¿¿íèé õ¿íäðýë

• öºñíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýë• õýâëèéí ãÿëòàíãèéí ò¿ãýýìýë ¿ðýâñýë• ìóõàð îëãîéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë• íîéð áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë• öî÷ìîã õîðäëîãóóä (àðõè, ýì, õèìèéí)• áººð øýýñíèé çàìûí ýìãýã• õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí áóñ ýìãýã (ñóóëãàëò, áààñ

õàòàõ)• ýìýãòýé÷¿¿äèéí ¿ðýâñýëò ºâ÷èí• ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷èí (øèãäýýñ)

Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàä øààðäàãäàõ øèíæèëãýý (Áîëîìæòîé ¿åä)À. Çàéëøã¿é õèéãäýõ ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý:

Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýýÁ. Çàéëøã¿é õèéãäýõ áàãàæèò øèíæèëãýý: Õýâëèéã ðåíòãåí ãýðýëä òîéì õàðàõ (ðåíòãåí àïïàðàòòàé ãàçàð õèéíý)“Êëîéáåðèéí àÿãàíöàð”, “Àðê” áóþó íóì øèíæ èëýðíý

Â. Áîëîìæòîé ¿åä õèéãäýõ øèíæèëãýý:1. Öóñíû áèîõèìèéí øèíæèëãýý (ò¿ãæðýëèéí 2, 3 äàõü øàòàíä öóñíû

óóðàã, ýðäñèéí àëäàãäàë, õÿìðàë, á¿ëýãíýëò ººð÷ëºãäñºí áàéíà)2. Õîäîîä ãýäñèéã ðåíòãåíä òîäðîã÷ áîäèñòîé õàðàõ

a. Øâàðöûí ñîðèë: (ºâ÷òºíä 100 ìë áàðèé óóëãààä 2.4.6 öàãèéí çàéòàé õàðíà. Ýð¿¿ë õ¿íä 4 öàãèéí äàðàà áàðèé ìóõàð ãýäñýíä îðíî)

b. Óñíû ñîðèë: ªâ÷òºíä 1 ñòàêàí óñ óóëãààä ðåíòãåíä õàðàõàä øèíãýíèé ò¿âøèíãèéí òîî îëøèðñîí áàéíà

3. ÝÕÎ-ä õýâëèéã õàðàõ:• Ãýäýñíèé òýëýãäñýí, ä¿¿ðýí àãóóëàìæòàé ãîãöîî õàðàãäàõ• Ñºðãºº ã¿ðâýëçýëò• Ãýäýñíèé õàíà çóçààð÷, õî¸ðëîí õàðàãäàõ• Øèíãýíýýð ä¿¿ð÷ òýëýãäñýí õàðàãäàõ




Ãýäýñíèé öî÷ìîã ò¿ãæðýëòýé ºâ÷òºíäýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Ãýäýñíèé ò¿ãæðýëèéí ìýñ çàñàë õèéõ àëãîðèòì

Ãýäýñíèé öî÷ìîã ò¿ãæðýëòýé ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ

íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èä õ¿ðãýíý

Ò¿ðãýí òóñëàìæªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ

ìýñ çàñëûí ýì÷èä õ¿ðãýíý

Ñóì äóíäûí, àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ìýñ çàñëûí òàñàã

Îíîø áàòàëãààæóóëàõ øèíæèëãýý õèéíý

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëäýæ ÿàðàëòàé õàãàëãàà õèéíý

Ãýäýñíèé ò¿ãæðýëòýé ºâ÷òºí

ªâ÷òºíã äýýø õàðóóëæ õýâò¿¿ëíý

Åðºíõèé óíòóóëãà, íóãàñíû áîëîí ïåðèäóðàëü ìýäýýã¿éæ¿¿ëýã

Ãýäýñ ò¿ãæðýýä óäñàí áîë õàìðààð íü õàéìñóóð îðóóëàí õîäîîäîíä áàéðëóóëíà

Ç¿ñëýãèéã õýâëèéí ãîëûí äóíä øóãàìààð õèéæ øààðäëàãàòàé áîë äýýø äîîø íü òîìðóóëæ áîëíî

Õýâëèéã íýýñíèé äàðàà õýâëèéí ýðõòýí¿¿äèéã øàëãàíà. Øèíãýí áàéâàë ñîðóóëíà

Ãýäýñíèé ººð÷ëºëòèéã òîãòîîíî, ò¿ãæèðñýí õýñãèéã îëæ, øàëòãààíûã àðèëãàíà

Ò¿ãæèðñýí ãýäýñ ººð÷ëºëò áàãàòàé áîë àãóóëàãäàõóóíûã ñóëëàæ ãýäñèéã çºâ áàéðëóóëàí õàãàëãààã äóóñãàíà

Ò¿ãæèðñýí ãýäýñ ººð÷ëºëò èõòýé áîë òàéðæ çàëãàõ, õàéìñóóðäàõ, öîðãî ¿¿ñãýõ, òîéðóóëàí çàëãàõ õàãàëãàà õèéæ, ãýäñèéã çºâ áàéðëóóëæ,

øààðäëàãàòàé áîë áýõýëæ, õýâëèéã óãààæ ãóóðñäààä õààíà




Õàãàëãààíû äàðàà ãàð÷


•Öóñ àëäàõ (äàâòàí õàãàëãàà öóñ òîãòîîíî)•Ãýäýñíèé ãîãöîî ¿õæèõ (äàâòàí õàãàëãàà ãýäýñ òàéð÷ çàëãàõ,

çîðèóä ãàäíà öîðãî ãàðãàõ, õàéìñóóðäàõ)•Ãýäýñíèé î¸äîë òàâèãäàõ, çàäðàõ (äàâòàí õàãàëãàà ãýäýñ

òàéð÷ çàëãàõ, çîðèóä ãàäíà öîðãî ãàðãàõ, õàéìñóóðäàõ)•Õýâëèéí ãÿëòàíòàñ, áóãëàà ¿¿ñýõ (äàâòàí õàãàëãàà õýâëèéã

íýýæ óãààæ ñîðóóëàõ, áóãëààã íýýõ, çîðèóä ãàäíà öîðãî ãàðãàõ, õàéìñóóðäàõ)

•Ãýäýñíèé ãàäíà öîðãî ¿¿ñýõ (çàðèì ¿åä äàâòàí õàãàëãàà õèéæ ãýäýñ òàéðàõ, çàëãàõ, çîðèóä ãýäýñíèé ãàäíà öîðãî ãàðãàõ õàãàëãàà, çàðèì ¿åä ãàäíà öîðãûã äàðàëòòàé áîîëò, ïðîëîíîîð ò¿ð çóóð áºãëºõ, ãýäýñíèé àãóóëàãäàõóóíûã ñîðóóëàõ, öîðãî öîîðõîéä ãóóðñ áàéðëóóëàõ, øàðõûã öýâýðëýæ àð÷ëàõ)

•Õàãàëãààíû øàðõ çàäðàõ, èäýýëýõ, äîòîð ýðõòýí èâýð÷ ãàðàõ (äàâòàí õàãàëãàà õèéæ øàðõûã áèò¿¿ëæ î¸õ, èäýýò øàðõûã ýì÷èëæ ýäãýðñíèé äàðàà õîæóó î¸äîë òàâèõ, øàðõ çàäðàõ íü ãýäýñíèé öîðãîòîé õàâñàðñàí áîë èäýýò øàðõ ýì÷ëýõ çàð÷ìûã ãýäýñíèé ãàäíà öîðãî ýì÷ëýõ çàð÷èìòàé õàâñðóóëàí õýðýãëýíý.)

•Õàãàëãààíû äàðàà èâýðõèé ¿¿ñýõ (õàãàëãàà õèéæ èâýðõèéã çàñíà)

Õàãàëãààíû áàã

• Ñóì äóíäûí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä: Ìýñ çàñàë÷, òóñëàõ ýì÷, õàãàëãààíû ñóâèëàã÷, õàãàëãààíû àñðàã÷, (áàéãàà òîõèîëäîëä óíòóóëãûí ýì÷, óíòóóëãûí ñóâèëàã÷).

• Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëãèéí ò¿âøèíä: Ìýñ çàñàë÷, òóñëàõ ýì÷, õàãàëãààíû ñóâèëàã÷, õàãàëãààíû àñðàã÷, óíòóóëãûí ýì÷, óíòóóëãûí ñóâèëàã÷, áîëîìæòîé áîë 2-ð òóñëàõ ýì÷ îðîëöîæ áîëíî.

Ýìèéí ýì÷èëãýý

- ªâäºëò íàìäààõ ýìèéí áýëäìýëèéã øàõìàë áîëîí, òàðèëãûí óóñìàë, ëàà õýëáýðýýð àëü áàéãààã ýì÷ ñîíãîæ õýðýãëýíý

- Ãýäýñ ñààæèëòòàé áîë áººðíèé ººõºí ýñëýãò 0.25-0.5%-èéí 80.0-120ìë íîâîêàèíààð õîðèã õèéõ

- 7.5%-èéí êàëèéí õëîðèäûí óóñìàë 10-20ìë-èéã 0.9%-èéí íàòðèéí õëîðèäûí 400ìë óóñìàëòàé õàìò, ýñâýë ãëþêîçûí 5%-èéí 400ìë óóñìàëòàé õàìò äóñëààð ñóäñàíä õèéõ 2-3 óäàà

- Ïðîçåðèíû 0.05%-èéí 1 ìë óóñìàëûã áóë÷èíä òàðèõ 8, 12, 24 öàãèéí õóãàöààã ýì÷ ººðºº ñîíãîíî

- Ãýäýñíèé ñààæèëò àðèëàõã¿é áîë ìºí 10%-èéí íàòðèéí õëîðèäûí àðèóí óóñìàëûã 20-40 ìë-èéã ñóäñààð òàðèõ

- Ôèçèê ýì÷èëãýý (ç¿¿ ýì÷èëãýý, öàõèëãààí öî÷ðîîã÷)- Ýì÷èëãýýíèé áóðãóé òàâèõ- Õîðäëîãûí ýñðýã øèíãýí 5-10%-èéí ãëþêîçûí óóñìàë,

0.9%-èéí íàòðèéí õëîðèäûí óóñìàë, Ðèíãåðèéí óóñìàë, äåêñòðàí 40, 70 óóñìàëûã õàíãàëòòàé ñýëáýõ, ¿ðýâñëèéí ýñðýã ºðãºí õ¿ðýýíèé àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý áîëîí áóñàä øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýýã áîëîìæîîðîî õèéíý




10. ÖªÑÍÈÉ Õ¯¯ÄÈÉÍ ÖÎ×ÌÎÃ ¯ÐÝÂÑÝË

ÒîäîðõîéëîëòÍÿí öóñ, òóíãàëãèéí çàìààð áîëîí ãýäýñíèé õàëäâàð ºãñºõ çàìààð öºñíèé õ¿¿äèéä îðæ öî÷ìîãîîð ¿ðýâñ¿¿ëýõèéã öºñíèé õ¿¿äèéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë ãýíý.

Øàëòãààí• Áîäèñûí ñîëèëöîî õÿìðàõ• Öºñíèé õ¿¿äèéí õó÷óóð ýñ ¿ðýâñýõ• Öºñ òóíàæ çîãñîíãèøèõ

Àíãèëàë

À. Öºñíèé õ¿¿äèéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéã: • ÷óëóóòàé • ÷óëóóã¿é ãýæ àíãèëíà.

Á. Ýìãýã á¿òýö ç¿éí ººð÷ëºëòººð íü:• Öºñíèé õ¿¿äèéí óëàéõ ¿ðýâñýë.• Öºñíèé õ¿¿äèéí èäýýò ¿ðýâñýë • Öºñíèé õ¿¿äèéí ¿õæèëò ¿ðýâñýë.• Öºñíèé õ¿¿äèéí ¿õæèëò öîîðîëòîò ¿ðýâñýë

Â. Õ¿íäðýëýýð íü:• Öºñíèé õ¿¿äèé îð÷ìûí íýâ÷äýñ• Öºñíèé õ¿¿äèé îð÷ìûí áóãëàà• Öºñíèé ãàðàëòàé ãÿëòàíòàñ• Ìåõàíèê øàðëàëòòàé õàâñðàõ• Öºñíèé öîðãîíû ¿ðýâñýëòýé õàâñðàõ• Öºñºí öîðãî ¿¿ñýõ• Íîéð áóë÷èðõàéí ¿ðýâñëýýð õ¿íäðýõ• Öºñíèé õ¿¿äèéí ýìïèåìà áîëîõ

Ã. Ýìíýë ç¿éí ÿâöààð íü:• Óðâàëæ ¿å. ßìàð íýã çîâèóðã¿é,ýëýãíýýñ õîëåñòåðèíîîð

áàÿëàã öºñ ÿëãàð÷, öºñíèé õ¿¿äèéä òóíäàñ ¿¿ñýõ õàíäëàãà áèé áîëæ, çºâõºí öºñíèé øèíæèëãýýãýýð îíîøëîãäîíî.

• Øèíæ òýìäýãã¿é ¿å. Ýíý ¿åä õ¿¿äèéä ÷óëóó õýëáýðæèí, 5-10 æèë ¿ðãýëæëýí ÝÕÎ, ðåíòãåíýýð îíîøëîãäîíî

• Ýìíýë ç¿éí èëðýëèéí ¿å. Öºñíèé ÷óëóóíû òîî, õýìæýý, áàéðëàë áà á¿òöýýñ õàìààð÷ äàðààõ ¿å¿äýä õóâààíà.

- Íóóö áóþó äàëä ¿å. Çîâèóðã¿é. Ãîë÷ëîí ÝÕÎ-ãîîð îíîøëîíî.

- Õîäîîä ãýäýñíèé õýëáýðèéí ¿å. Óäààí õóãàöààíä ãýäýñ ä¿¿ðýõ,àì ãàøóó îðãèõ,äîòîð ìóóõàéðàõ, õîîëíû øèíãýýëò àëäàãäàõ, ìóóäàõ çîâèóð èëýðíý.

- ªâäºëòèéí á¿äýã õýëáýðèéí ¿å. ªâäºëò õóðö áèø, ¿å ¿å ò¿ð çóóðûí õ¿÷òýé ºâäºëòººð èëýðíý. Ýìýíä äàðàãäàíà.

- Öºñíèé õàòãàà õýëáýðèéí ºâäºëò. Áàðóóí ñ¿âýýãýýð ãýíýò õ¿÷òýé ºâäºæ, çàðèì ¿åä ºâäºëòººñ áîëæ àëáàäìàë áàéäàëä îðîõ áà èõýâ÷ëýí ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý øààðäàãäàíà.




Ýìãýã æàì

Öºñíèé ÷óëóó íü öºñíèé ¿íäñýí á¿ðýëäýõ¿¿í áîëîõ áèëèðóáèí, õîëåñòåðèí, êàëüöààñ òîãòîíî. Àëü á¿ðýëäýõ¿¿í íü èë¿¿ áàéãààãààñ õàìààð÷: õîëåñòåðèíèé, íºñººíèé, øîõîéí ÷óëóó ãýæ ÿëãàíà.

Áîäèñûí ñîëèëöîîíû õÿìðàëààð õîëåñòåðèíèé õýìæýý èõñýõ, ÿëàíãóÿà õîëåñòåðèí, ôîñôîëèïèä (ëåöèòèí), öºñíèé õ¿÷ëèéí õàðüöàà àëäàãäàõûã ÷óëóó ¿¿ñýõ ¿íäñýí ñýæèì ãýæ ¿çíý. Õîëåñòåðèí èõýñ÷, ëåöèòèí, öºñíèé õ¿÷èë áàãàäàõààð ÷óëóó õÿëáàð ¿¿ñäýã áàéíà. Öºñ ÷óëóóæèõ ºâ÷èí ¿¿ñýõýä òàðãàëàõ, õýò òóðàõ, ÷èõðèéí øèæèí, àðõàã ãåìîëèçèéí öóñ áàãàäàëò, ºíäºð íàñòàé áàéõ, öºñíèé çàìûí øèìýã÷ õîðõîéí ºâ÷èí, ãàçàð ç¿éí îíöëîã çýðýã íü íºëººëäºã. ×óëóó ¿¿ñýõýä öºñíèé õ¿¿äèéí ¿ðýâñýë áàãàã¿é íºëººòýé. ¯ðýâñëèéí ¿ð ä¿íä öºñíèé õ¿¿äèéí õó÷óóð ýñ çóëãàð÷ ÷óëóó òóíàíà.

Ýìíýë ç¿é:

Åðºíõèé øèíæ¿¿ä.• ªâäºëò ãýíýò õ¿÷òýé ýõëýí, áàðóóí ñ¿âðýãäñýýð õ¿÷òýé õàòãóóëæ,

áàðóóí ãàð, ìºð ð¿¿ ºâäºëò äàìæèíà.• Äîòîð ìóóõàéð÷ áººëæèíº. Õóðö, õóóðñàí õîîë èäýõ, àðõè, õîîëíû

äýãëýì àëäàãäñàíààñ àì ãàøóó îðãèí, àìíààñ “ÿëçàðñàí ºíäºãíèé” ¿íýð ¿íýðòýíý.

• Àðüñíû òóóðàëò ãàð÷, çàãàòíàíà. Çàðèìäàà ºòãºí õàòàëò, ñóóëãàëò àæèãëàãäàíà.

• Õýë çóçààí ºíãºðòýé, õóóðàé áîëíî.¯ðýâñýë äààìæèð÷, öºñíèé õ¿¿äèé èäýýëæ, 37-39 õýì õàëóóðíà.

• Öºñíèé õ¿¿äèéí á¿òýö ýâäðýë, ãÿëòàíòàñààð õ¿íäýðâýë áàðóóí ñ¿âðýãäýñ äîîð áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàë, ãÿëòàí öî÷ðîëûí øèíæ èëýðíý.

Õýñýã ãàçðûí øèíæ¿¿ä • Îðòíåð-Ãðåêîâèéí øèíæ. Áàðóóí õàâèðãàíû íóìàí äýýð çººëºí

äîðãèîõîä öºñ îð÷èìä ºâäºíº.• Ìþññå-Ãåîðãèåâèéí øèíæ. Áàðóóí ýãýìíèé äýýð m.

sternocleidomastoideus áóë÷èíãèéí ñàëààíû ãîëä íü äàðàõàä ºâäºíº.• Ìåðôèéí øèíæ. Ç¿¿í ãàðûí àëãàà áàðóóí ñ¿âýýíèé õàâèðãà äýýð

òàâüæ, ýðõèéãýý öºñíèé õ¿¿äèé áàéõ ãàçàð ðóó äàðàí ºâ÷òºíã óðò àìüñãàë àâàõóóëàõàä ºâäºëò íýìýãäýí óëìààð àìüñãàë îãöîì òàñàëäàíà.

• Êåðàãèéí øèíæ. ªâ÷òºíã óðò àìüñãàà àâàõ ¿åä ýëýãíèé èðìýãèéã òýìòðýõýä ºâäºíº.

• Áàîñûí øèíæ. Öýýæíèé th7-th10 íóãëàìóóäûí îð÷èìä àðüñíû ìýäðýìæ èõñýí ýìçýãëýíý.

• Êàðàâàíîâûí øèíæ. Öºñíèé õ¿¿äèéí öýãò òýìòðýëòýýð çººëºí äàðàõàä ºâäºëò ò¿ð íàìäàõ áà õàíèàëãàõàä ìàø õ¿÷òýé ºâäºëò ìýäðýãäýíý.




• Êóðâóàçåãèéí øèíæ. Öºñíèé çàìä ñààäòàé ¿åä èëðýõ øèíæ: ×èíýð÷ õàòóóðñàí öºñíèé õ¿¿äèé òýìòðýãäýíý. Õàðèí öºñíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýëòýé ¿åä ìàø õºíä¿¿ð, ýìçýãëýëòýé áàéíà.

• Öºñ_òèòýìèéí õàì øèíæ. Çàðèì ºâ÷òºí ç¿ðõ ð¿¿ ºâäëºº ãýæ çîâèóðëàæ ñòåíîêàðäèéã ñàíàãäóóëäàã.

Îíîøèéí øàëãóóð:• Öºñíèé ÷óëóó ºâ÷ëºëèéí ºã¿¿ëýìæòýé áàéíà, èõýâ÷ëýí ýëýãíèé

õàòãààãààð õóðöäàíà.• ªºõ òîñòîé õîîë èäýõ, óíààíä äîðãèõ, õ¿íä àæèë õèéõ, ñýòãýë

õÿìàðñíû äàðàà áàðóóí ñ¿âýýí äîîãóóð õ¿÷òýé õàòãàæ, ìýðæ áóé þì øèã ºâäºíº.

• Õýâëèé ä¿¿ðýíãý, áàðóóí ñ¿âýýíèé õàâèðãàíû îð÷èì õºíä¿¿ð, ýíý õýñãèéí õýâëèéí õàíûí áóë÷èí ÷àíãàðñàí áàéíà.

• Ñ¿¿ëèéí ¿åä äýýðõ çîâèóð óëàì èõñýæ áàéíà ãýñýí ºã¿¿ëýìæòýé• Öºñíèé õ¿¿äèéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí îíîøëîãîîíû ãîë àðãà íü ÝÕÎ,

êîìïüþòåðò òîìîãðàôè þì. ×àíä àâèàíû øèíæèëãýýíèé àïïàðàòòàé ãàçàð çàéëøã¿é õèéõ áºãººä øèíæèëãýýíä

• Öºñíèé õ¿¿äèéí õàíà çóçààí, æèãä áóñ áîëîõ, õàíà íü õî¸ðëîõ

• Öºñíèé õ¿¿äèéä ÷óëóó òîäîðõîéëîãäîæ õýò àâèàí íÿãòðàë áóóðàõ

Îíîøèéã ìàãàäëàõ ÿâöàä øààðäàãäàõ øèíæèëãýý áîëîìæòîé ¿åä

À. Çàéëøã¿é õèéãäýõ ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý: Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý:

Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýýÁ. Çàéëøã¿é õèéãäýõ áàãàæèò øèíæèëãýý:

Õýò àâèàí øèíæèëãýýÂ. Áîëîìæòîé ¿åä õèéãäýõ øèíæèëãýý:

Öóñíû áèîõèìèéí øèíæèëãýýÖýýæ, õýâëèéã ðåíòãåí ãýðýëä òîéì õàðàõ Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã

Êîìïüþòåðèéí òîìîãðàôèßëãàõ îíîø• Ìóõàð îëãîéí ¿ðýâñëýýñ õýñãèéí ñîíãîìîë øèíæýýð ÿëãàíà. • Íîéð áóë÷èðõàéí ¿ðýâñëýýñ õýñãèéí øèíæ áà ÝÕÎ, êîìïüþòåðò

òîìîãðàôè, ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýãýýð ÿëãàíà.• Õîäîîä äýýðõ ãýäýñíèé øàðõëàà, ò¿¿íèé öîîðîëòîîñ õýñãèéí áà

ðåíòãåí øèíæèëãýýãýýð ÿëãàíà. Õýâëèé ìîä øèã õàòóó, õóòãàëóóëæ áàéãàà ìýò ºâäºëò, òîãøèëòîîð ýëýãíèé ä¿ëèé ÷èìýý àëãà áîëîõ øèíæ




èëýðíý. ðåíòãåíä õýâëèéí äýýä õýñýãò ºðöºí äîîð ñàðàí õýëáýðèéí õèéòýé áàéíà. Ãýäýñíèé ò¿ãæðýëýýñ ÿëãàõ ýìíýë ç¿éí øèíæ íü õýâëèé òýãø áóñ õýìòýé, ãýäýñ ÷èõýëäýí ò¿ãæèðñýí ¿åä øóëóóí ãýäñýýð öóñ,öóñàðõàã ç¿éë ãàðíà. Ðåíòãåí, ÝÕÎ-ãîîð îíîøëîõ áîëîìæòîé Âàëÿãèéí õàì øèíæ, Ñêëÿðîâûí øèíæ òýìäýã, Êëîéáåðèéí àÿãàíöàð èëýðíý, áóñàä ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýãýýð ÿëãàíà.

• Õîâîð ¿åä ç¿ðõíèé ºâäºëò, ãîëòûí ýðõòí¿¿äèéí ºâ÷í¿¿äýýñ ÿëãàí îíîøëîíî.

• Ýëýãíèé áýòýã áà õàâäðààñ ÿëãàí îíîøëîíî

Öî÷ìîã õîëåöèñòèòòýé ºâ÷òºíäýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øàòëàë

Öî÷ìîã õîëåöèñòèòòýé ºâ÷òºí

Ñóì, ºðõèéí ýì÷ªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èä õ¿ðãýæ ºãíº. ªâ÷èí íàìäààõ ýì õýðýãëýæ

áîëíî

Ò¿ðãýí òóñëàìæªâ÷òºíä àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëæ

ìýñ çàñëûí ýì÷èä õ¿ðãýæ ºãíº

Àéìàã, õîòûí êëèíèêèéí ýìíýëãèéí ìýñ çàñëûí òàñàã

Îíîø áàòàëãààæóóëàõ øèíæèëãýý õèéíý.

Øèíæèëãýýíä äåñòðóêö èëýðñýí, ýñâýë êîíñåðâàòèâ ýì÷èëãýýã 48-72

öàãò õèéæ, ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áîë

Êîíñåðâàòèâ ýì÷èëãýýã (Sol Atrhophini sulfatis 0,1%-0,5-1,0 ýñâýë

Sol No-spa- 2%- 2- 4ìë òàðèõ, øèíãýí þ¿ëýõ) 48-72 öàãò õèéæ ¿ð

ä¿í ºãâºë

Õàãàëãààíä 2-4 öàãààñ èë¿¿ã¿é áýëäýíý. ¯¿íä: Sol Natrii chloride 0,9%-400,0-800,0 ñóäñààð õèéõ, õîîë ñîéõ, áóðãóé òàâèõ, õàãàëãààíû ºìíºõ ýìèéí áýëòãýë õèéõ

Òºëºâëºãººò ìýñ çàñàë





Öî÷ìîã õîëåöèñòèòèéí ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýýíèé àëãîðèòì

Õàãàëãààíû ¿åä áîëîí äàðàà ãàð÷


1. Öºñíèé õ¿¿äèéí àðòåðèàñ, íààëäàö ñàëãàñàí õýñãýýñ öºñíèé õ¿¿äèéí õýâòýøíýýñ öóñ àëäàæ áîëíî.

2. Öºñíèé öîðãî ãýìòýõ3. Ýëýã óðàãäàæ áîëíî.4. Õàãàëãààíû äàðàà öºñíèé ãàðàëòàé ãÿëòàíòàñ öóñ

àëäàæ áîëíî. 5. Õîëåöèñòîýêòîìèéí äàðààõ õàì øèíæ èëýðâýë

öºñíèé õ¿¿äèéí óðò ¿ëäýö ¸çîîðûã áîëîí ÷óëóóã àâàõ, öºñíèé çàìûí íàðèéñàëûã áèëèîäèãåñòèâ çàëãààñààð çàñàõ õàãàëãàà õèéíý. Ýíýõ¿¿ õàì øèíæýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä õàãàëãààíû ºìíº ºâ÷òºíã á¿ðýí ã¿éöýò íàðèéí øèíæëýõ, äàãàëäàí õàâñàðñàí ºâ÷í¿¿äèéã ýì÷èëñíèé äàðàà õàãàëãààíä îðóóëàõ, ìýñ çàñëûã íÿãò íÿìáàé, òåõíèêèéí ºíäºð ò¿âøèíä õèéõ íü íýí ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé.

Öî÷ìîã õîëåöèñòèòòýé ºâ÷òºí

ªâ÷òºíã äýýø õàðóóëàí õýâò¿¿ëíý

Åðºíõèé óíòóóëãà áîëîí íóãàñíû ïåðèäóðàëü ìýäýýã¿éæ¿¿ëýã

Õýâëèéã íýýõ îëîí àðãóóäûí íýãèéã ñîíãîíî

Öºñíèé õ¿¿äèé, öºñíèé öîðãóóä, õýâëèéí ýðõòí¿¿äèéã øàëãàíà

Öºñíèé õ¿¿äèéí öîðãûã ÿëãàæ áîîõ, àðòåðèéã áîîõ àæèëáàð õèéãäýíý. Õ¿ç¿¿ òàë áîëîí ¸ðîîë òàëààñ ñàëãàíà. Õàâñàðñàí àðãààð ñàëãàæ

áîëíî. Áîëîìæã¿é áîë õ¿¿äèéã íýýæ òàéð÷ àâ÷ áîëíî.

Öºñíèé åðºíõèé öîðãî, õýâëèéã ñàéòàð øàëãààä õýâëèéä ãóóðñ ¿ëäýýæ ãàäàãøëóóëàí áýõëýýä øàðõàà î¸æ õààíà




Õàãàëãààíû áàã

Àéìãèéí íýãäñýí ýìíýëýã áîëîí á¿ñèéí îíîøëîãîî ýì÷èëãýýíèé òºâä

1. Ìýñ çàñëûí ýì÷, òóñëàõ ýì÷, õàãàëãààíû ñóâèëàã÷ 2. Óíòóóëàã÷ ýì÷, óíòóóëàã÷ ñóâèëàã÷

Õàãàëãààíû äàðààõ

ýì÷èëãýý

• ªâäºëò íàìäààõ ýìèéí ýì÷èëãýýã øàõìàë, ëàà, òàðèëãûí àëü áàéãàà õýëáýðýýð õèéíý. ªâäºëò íàìäààõ ýìèéí ýì÷èëãýýã ýõíèé 2-3 õîíîãò øàõìàë, ëàà, òàðèëãûí àëü áàéãàà õýëáýðýýð õèéíý. ( Sol Analgini 0,25-0,5%-1- 2 ml òàðèõ, Ïàðàöåòàìîë 0,5ã óóõ, Äèêëî-Äåíê -100 –Rectal ëàà )

• Õîðäëîãî òàéëàõ, øèíãýí þ¿ëýõ ýìèéí ýì÷èëãýýã áîëîìæèéí õèðýýð õèéíý. (Ãåìîäåç 400 ìë, Ïîëèãëþêèí (Äåêñòðàí-70) 400ìë, Íàòðèéí õëîðèä 0,9%-400,0-800,0 çýðãýýñ ñîíãîæ õýðýãëýíý. )

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ýì÷èëãýýã ºðãºí õ¿ðýýíèé ¿éë÷èëãýý á¿õèé àíòèáèîòèêèéã ýì÷ ººðºº ñîíãîí 5- 7õîíîãò óóëãàõ, áóë÷èíä, ñóäñàíä òàðèõ àðãààð õýðýãëýíý. (Àìïèöèëëèí 0,25- 0,5ã óóõ, òàðèõ, Ãåíòàìèöèí 40-80ìã- 2 ìë áóë÷èíä òàðèõ)


Хэвлийн мэс засал

Documents

Transcript of Хэвлийн мэс засал