ბრძოლა ჰეგემონობისათვის ესპანეთსა და ინგლისს შორის

XVI-XVII საუკუნეებში

სსიპ ქობულეთის მუნიციპალიტეტიაჭყვისთავის საჯარო სკოლა

მადონა გოგმაჩაძე

ესპანეთის ,,ოქროს ხანა” XVI საუკუნეში ესპანეთმა

თავისი ძლიერების მწვერვალს მიაღწია. 1580 წელს მან შეიერთა პორტუგალია თავის კოლონიებთან ერთად და მთელი სამხრეთ ამერიკისა და ჩრდილოეთ ამერიკის დიდი ნაწილის-მექსიკისა და ფლორიდის მპყრობელი გახდა.

ესპანეთისა და პორტუგალიის იმპერიები 1580–1640 წლებში

ესპანეთის მეფე ფილიპე II XVI საუკუნის მეორე ნახევარში

ესპანეთის მეფე იყო ფილიპე II (1556-1598) - ჰაბსბურგთა დინასტიის წარმომადგენელი. მას მემკვიდრეობით ერგო ნიდერლანდები, ავსტრია, იტალიის მნიშვნელოვანი ნაწილი და დიდი არქიპელაგი წყნარ ოკეანეში - რომელთაც მის პატივსაცემად ფილიპინები ეწოდა.როგორც თანამედროვენი ამბობდნენ, მის იმპერიაში ,,მზე არასოდეს არ ჩადიოდა”.

.

.

ამერიკაში მდებარე ოქროსა და ვერცხლის საბადოებს დიდი მოგება მოჰქონდათ ესპანეთისათვის, მაგრამ ნიდერლანდებში და საფრანგეთში წარმოებული რელიგიური ომები აცარიელებდა სამეფო ხაზინას.

ინგლისი XVI საუკუნეშიXVI საუკუნის ინგლისში

ესპანეთზე ნაკლები მოსახლეობა იყო, მაგრამ ის ეკონომიკურად უკეთ ვითარდებოდა. განსაკუთრებით ყვაოდა მისი სანავსადგურო ქალაქები. ინგლისელი მეზღვაურები მეკობრეობასაც არ ერიდებოდნენ და მონათვაჭრობაშიც იყვნენ ჩაბმული.

მეკობრეობა-შემოსავლის წყაროინგლისელი მეკობრეები 1562

წლიდან რეგულარულად ძარცვავდნენ ესპანურ გემებს. დედოფალი ელისაბედ I მეკობრეებს ხელს არ უშლიდა, რადგან ნაძარცვი ოქრო-ვერცხლით ქვეყანა მდიდრდებოდა.

ინგლისის დედოფალი ელისაბედ I (1558-1603)

კონფლიქტის მიზეზები:ესპანეთი ინგლისს მტრად

მიიჩნევდა და ეხმარებოდა ლონდონის წინააღმდეგ წამოწყებულ კათოლიკეთა აჯანყებებს ირლანდიაში.

ინგლისი კი ეხმარებოდა ესპანეთის წინააღმდეგ აჯანყებულ პროტესტანტებს ნიდერლანდებში.

ომის დასაწყისი პროტესტანტებსა და

კათოლიკებს შორის XVI საუკუნეში გამართულ ბრძოლებში, ჩაბმული იყვნენ ესპანეთის მეფე ფილიპე II და ინგლისის დედოფალი ელისაბედ I. ორივე ქვეყანამ მიიღო სამხედრო ზომები საზღვაო ბრძოლების საწარმოებლად.

1588 წლის 28 მაისი-საზღვაო ბრძოლა ლა-მანშის სრუტესთან

,,უძლეველი არმადის” მარცხიესპანეთის ფლოტმა

-,,უძლეველი არმადა”, 151 ხომალდით, 18 ათასი ჯარისკაცით, 8 ათასი მეზღვაურითა და უამრავი კათოლიკე მღვდელით ლა-მანშის სრუტესთან ბრძოლა გაუმართა ინგლისის ფლოტს. ინგლისელებმა მოხერხებული სამხედრო ტაქტიკის წყალობით შეძლეს ომში გამარჯვების მოპოვება.

.

.

ომის დასასრულიესპანეთსა და ინგლისს შორის

ომი შეწყდა 1604 წელს. ინგლისის მეფე ჯეიმს სტიუარტმა ზავი დადო ესპანეთის მეფე ფილიპე III -სთან.

ომმა ორივე მხარის სამხედრო ძალები გამოფიტა. მიუხედავად ამისა ომის შემდეგ ინგლისი აღმავლობის გზას დაადგა, ესპანეთი კი - დაღმავლობისას.

კონფლიქტის შედეგებიესპანეთსა და ინგლისს შორის

ჰეგემონობისათვის ბრძოლა დამთავრდა იმით, რომ 1656 წელს ინგლისმა ესპანეთს წაართვა კუნძული იამაიკა კარიბის ზღვაში და თვითონ შეუდგა კოლონიური იმპერიის შექმნას.

გამოყენებული მასალები: ისტორია, მე-8 კლასის სახელმძღვანელო, გ.სანიკიძე

და სხვები. ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2012 https://ka.wikipedia.org/wiki/ თავისუფალი

ენციკლოპედია  http://wol.jw.org/ka საგუშაგო კოშკის ონლაინ

ბიბლიოთეკა

გმადლობთ ყურადღებისთვის!