საქართველოს ფლორა და ფაუნა

რუსუდან კვიკვინიავაჟა-ფშაველას სახელობის

ქ.თბილისის N87 საჯარო სკოლის გეოგრაფიის მასწავლებელი

ხანგრძლივი და საინტერესოა საქართველოს ფლორის განვითარების ისტორია.

მესამეულ პერიოდში საქართველოს ფლორა წარმოდგენილი იყო ტროპიკული მცენარეულობის სახით და, ძირითადად, იყო მარადმწვანე. 

კლიმატის აცივებასთან ერთად, ტროპიკული მცენარეულობა ჯერ სუბტროპიკულით, ხოლო შემდგომ ზომიერი კლიმატური სარტყლისათვის დამახასიათებელი ფლორით იცვლებოდა.

საქართველოს ტერიტორიაზე მეოთხეულ გამყინვარებას ცივი ქვეყნების ფლორის ცალკეულ წარმომადგენელთა შემოჭრა მოჰყვა.

ფლორისა და ფაუნის გავრცელების თავისებურებებსა და მრავალფეროვნებას განაპირობებს:

გეოგრაფიული მდებარეობა; ჰავა; რელიეფი; ეკოლოგიური პირობები; გეოლოგიური აგებულება; პალეოგეოგრაფიული (ჩამოყალიბების ისტორია); ადამიანი.

საქართველო თავისი ორგანული სამყაროთი - მცენარეებით და ცხოველებით ერთ-ერთი უმდიდრესი ქვეყანაა.

მცენარეთა 13 300 სახეობაა. ყვავილოვანი - 41 000 გვიმრისებრი - 75 ხავსი - 600 მღიერი - 650 სოკო - 5000 წყალმცენარე - 2000

ცხოველები:

ძუძუმწოვარი - 100-მდე სახეობა;

ფრინველი - 330 -ზე მეტი

ქვეწარმავალი - 48 ამფიბია - 11 თევზი - 160-მდე

საქართველოს მცენარეული საფარის 380-მდე სახეობა ენდემური წარმოშობისაა.

ბიჭვინთისა და ქართული ნუში ძელქვა ელდარის ფიჭვი

რელიქტურ მცენარეებს მიეკუთვნება:

წყავი შქერი პონტოს მუხა ბზა უთხოვარი მოცვი

დასავლეთ საქართველოში მცენარეთა ოთხი ზონაა გამოყოფილი:ტყის;სუბალპური;ალპური; ნივალური;

აღმოსავლეთ საქართველოში კი დამატებით გამოიყოფა:

ნახევარუდაბნოების;

მშრალი ველების;

მეჩხერი ტყეების ზოლი

სამხრეთ საქართველოს მთიანეთში ძირითადად გავრცელებულია: მთის მდელოს სტეპის და სტეპის მცენარეულობა

სხვადასხვა ტიპის ტყეების წილი საქართველოს ტყეების საერთო ფართობში

წიფლნარი51%

სოჭნარი10%

მუხნარი5%

ნაძვნარი9%

ფიჭვნარი6%

მურყნარი5%

წაბლნარი4%

არყნარი4%

სხვა6%

წიფლნარი სოჭნარი მუხნარი ნაძვნარი ფიჭვნარი მურყნარი წაბლნარი არყნარი სხვა

დაბლობის ჭარბტენიან ნიადაგზე გავრცელებულია ლაფნარ-მურყნარი ტყე

დასავლეთ და აღმ. საქართველოში ზ.დ.300-1000 მ-ზე გავრცელებულია წაბლნარი

კოლხური ტყე ვრცელდება ზ.დ. 800-1000 მ სიმაღლემდე. აქ დომინანტურია წაბლი, კოლხური მუხა, წიფელი, რცხილა) და მარადმწვანე ქვეტყე (შქერი, წყავი, კოლხური ბზა). ამ ტყეებისთვის დამახასიათებელია ლიანები.

ქართული მუხა გავრცელებულია ზ.დ. 300-1000 მ სიმაღლეზე. აღმოსავლეთის, ანუ მაღალმთის მუხა კი ზ.დ. 1000-2000 მ-მდე, ალპურ ზონამდეც აღწევს.

საქართველოს მშრალ რაიონებში მეჩხერი, ნათელი ტყეებია (ნეკერჩხალი, ღვია, ძეძვი, საკმევლის ხე და სხვ.). ძეძვი ღვია

ნეკერჩხალი საკმევლის ხე

აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველოს მშრალ ტერიტორიებზე გავრცელებულია შიბლიაკი და ფრიგანა (ქსეროფიტული, ფოთოლცვენა მცენარეები)

ფრიგანა

შიბლიაკი

ალპური სარტყელი 2400-3200 მ-მდე ვრცელდება. ნივალურ სარტყელში მცენარეულობა ფაქტობრივად არ არის.

საქართველოს ენდემური ცხოველები:

კავკასიური ჯიხვი

კოლხური ხოხობი

საქართველოს რელიქტური ცხოველები:

ბრამეა

შავი ვირთგვა

საქართველოს ბარის ზონა:

საქართველოს ბარის ფრინველები:

ტყის ზონის ცხოველები

ქვეწარმავლები და ამფიბიები

თევზები

ალპური ზონა