ადამიანის უფლებათა ევროპული...

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო _________________________________________________

1959 . 50 . 2009

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო

ფაქტები და მონაცემები

1959-2009

ევროპის საბჭო

წინამდებარე დოკუმენტი მომზადებულია სასამართლოს სამდივნოს მიერ და არ ავალდებულებს სასამართლოს. ის გამიზნულია სასამართლოს საქმიანობის შესახებ ზოგადი ინფორმაციის მოსაწოდებლად.

დეტალური ინფორმაციისათვის შეგიძლიათ იხელმძღვანელოთ სამდივნოს მიერ გამოცემული დოკუმენტებით, რომლებიც ხელმისაწვდომია სასამართლოს ვებ გვერდზე: www.echr.coe.int.

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო აღნიშნავს დაარსებიდან 50 წლისთავს

ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია, ევროპის საბჭოს ფარგლებში შემუშავებული საერთაშორისო ხელშეკრულება, ხელმოსაწერად გაიხსნა ქ. რომში 1950 წელს და ძალაში შევიდა 1953 წელს. კონვენციის მნიშვნელობა მდგომარეობს არა მხოლოდ მასში განსაზღვრული ძირითადი უფლებების მასშტაბებში, არამედ, აგრეთვე, ამ უფლებათა დაცვის სისტემაში, რომელიც შეიქმნა სტრასბურგში, სავარაუდო დარღვევათა განხილვის და სახელმწიფოთა მიერ კონვენციის თანახმად ნაკისრი ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით. ამგვარად, 1959 წელს დაარსდა ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო.

თავდაპირველი სისტემის თანახმად, ხელშემკვრელ სახელმწიფოთა ვალდებულებების განხორციელებაზე პასუხისმგებლობა ნაწილდებოდა სამ ინსტიტუტს - ადამიანის უფლებათა ევროპულ კომისიას, ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოსა და ევროპის საბჭოს მინისტრთა კომიტეტს შორის. ინდივიდუალური განმცხადებლების და ხელშემკვრელი სახელმწიფოების მიერ კონვენციის დებულებათა შესაბამისად შეტანილი ყველა განაცხადი ექვემდებარებოდა პირველად განხილვას კომისიის მიერ, რომელიც წყვეტდა მათი მისაღებობის საკითხს. საჩივრის მისაღებად გამოცხადების შემთხვევაში, თუკი არ მიიღწეოდა მორიგება მხარეებს შორის, კომისია წარმოადგენდა მოხსენებას, რომელიც ადგენდა ფაქტებს და საკონსულტაციო მოსაზრებას, საჩივრის არსებით მხარესთან დაკავშირებით. ამის შემდეგ, კომისიასა და/ან მოპასუხე სახელმწიფოს მთავრობას შეეძლოთ, საჩივარი გადაეცათ სასამართლოსათვის, რათა მას გამოეტანა საბოლოო, სავალდებულო ხასიათის გადაწყვეტილება. თუკი საქმე არ გადაეცემოდა სასამართლოს, მას განიხილავდა მინისტრთა კომიტეტი.

1998 წლის 1 ნოემბრიდან, მაშინ როცა ძალაში შევიდა მე-11 ოქმი, ზემოხსენებულ პირველ ორ ინსტიტუტს ჩაენაცვლა ერთიანი, მუდმივმოქმედი ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო და ადამიანებს მიეცათ შესაძლებლობა, პირდაპირ მისთვის მიემართათ საჩივრით.

გასული ნახევარი საუკუნის მანძილზე სასამართლომ გამოიტანა 10,000-ზე მეტი განჩინება. მათი აღსრულება სავალდებულოა მოპასუხე სახელმწიფოებისათვის და შესაბამისად, აიძულებს მთავრობებს, შეიტანონ შესწორებები ეროვნულ კანონმდებლობასა და ადმინისტრაციულ პრაქტიკაში მრავალ სფეროში. სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის მეშვეობით, ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია იქცა დინამიურ და მძლავრ ინსტრუმენტად ევროპაში ახალი გამოწვევებისა თუ კანონის უზენაესობისა და დემოკრატიის განმტკიცების მიმდინარე პროცესში.

სასამართლოს ბინა უდევს ადამიანის უფლებათა სასახლეში სტრასბურგში, რომლის მშენებლობაც დასრულდა 1994 წელს ბრიტანელი არქიტექტორის, ლორდ რიჩარდ როჯერსის პროექტი მიხედვით. მსოფლიოში საყოველთაოდ ცნობილ ამ შენობაში სასამართლო მეთვალყურეობს 800 მილიონი ევროპელის ადამიანის უფლებათა დაცვას, მცხოვრების 47 სახელმწიფოში, რომელთა მიერაც რატიფიცირებულია კონვენცია.

საკვანძო თარიღები

1959 წლის 21 იანვარი

ევროპის საბჭოს საკონსულტაციო ასამბლეის მიერ არჩეულ იქნენ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პირველი წევრები

1959 წლის 23-28 თებერვალი

სასამართლოს პირველი მოსმენა

1959 წლის 20 აპრილი

სასამართლოს საზეიმო გახსნა ევროპის საბჭოს დაარსების ათი წლისთავის იუბილესთან დაკავშირებით

1959 წლის 15-16 სექტემბერი

სასამართლო ირჩევს მის თავმჯდომარეს, ლორდ მაკნეირს, მის მოადგილეს, რენე კასენსა და მდივანს, პოლის მოდინოსს.

1959 წლის 18 სექტემბერი

სასამართლო ამტკიცებს მის რეგლამენტს

1960 წლის 14 ნოემბერი

სასამართლოს პირველი განჩინება საქმეზე – ლოულესი ირლანდიის წინააღმდეგ (Lawless v. Ireland)

1998 წლის 1 ნოემბერი

კონვენციის მე-11 ოქმის ძალაში შესვლა, “ახალი სასამართლოს” შექმნის შესახებ

2004 წლის 13 მაისი

მე-14 ოქმის ხელმოსაწერად გახსნა, კონვენციის სამეთვალყურეო სისტემაში შესწორებების შეტანის შესახებ

2008 წლის 18 სექტემბერი

სასამართლომ გამოიტანა მე-10,000 განჩინება

სასამართლო ერთეულებისადმი მიკუთვნებული განაცხადები 2009 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით

სასამართლო ერთეულებისადმი მიკუთვნებული განაცხადები იმგვარი საჩივრებია, რომლებიც სასამართლომ მიიღო სათანადოდ შევსებული ფორმით, თანდართული საჭირო დოკუმენტაციის ასლებით. ამ განაცხადებს განიხილავს სასამართლოს კომიტეტი ან პალატა. ეს მონაცემები არ მოიცავს წინასწარი განხილვის სტადიაში არსებულ საჩივრებს (არასრულყოფილად შედგენილი საქმეები).

გადაცემული საქმეები განხილვის სტადიაში 2009 წლის 1 იანვარს შესაბამისი ორგანოს წინაშე განხილვის სტადიაში იყო დაახლოებით 97,300 განაცხადი. მათგან ნახევარზე მეტი მიმართული იყო ჩამოთვლილთაგან ერთ-ერთი სახელმწიფოს წინააღმდეგ: რუსეთი, თურქეთი ან რუმინეთი.

ჩეხეთის რესპუბლიკა 2,100 (2,2%)

ბულგარეთი 2,250 (2.3%)

საფრანგეთი 2,400 (2,5%)

მოლდოვა 2,450 (2,5%)

გერმანია 2,500 (2,6%)

სლოვენია 3,200 (3,3%)

პოლონეთი 3,500 (3,6%)

იტალია 4,200 (4,3%)

უკრაინა 8,250 (8,5%)

რუმინეთი 8,900 (9,1%)

თურქეთი 11,100 (11,4%)

რუსეთი 27,250 (28,0%)

ყველა სხვა 19,200 (19,7%)

სასამართლოს მიერ გამოტანილი განჩინებები 2009 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით

სასამართლო რეფორმის განხორციელების შემდგომ, 1998 წლის 1 ნოემბრიდან საგრძნობლად გაიზარდა სასამართლოში შეტანილ საჩივართა რაოდენობა. რეფორმიდან სულ რაღაც ათ წელიწადში, სასამართლოს დაარსების 50 წლისთავის მოახლოებისთვის, სასამართლომ გამოიტანა თავისი მე-10,000 განჩინება. დღიდან მისი დაარსებისა 1959 წელს, განჩინებათა 90%-ზე მეტი გამოტანილ იქნა 1998-2008 წლებში.

უკანასკნელ წლებში, სასამართლომ აქცენტი მიმართა კომპლექსური საჩივრების განხილვაზე და გადაწყვიტა, განახორციელოს ზოგიერთი იმგვარი განაცხადის გაერთიანება, რომლებიც წამოჭრის მსგავს სამართლებრივ საკითხებს, რათა შეძლოს მათი ერთობლიობაში განხილვა. ამდენად, თუმცა სასამართლოს მიერ ყოველწლიურად გამოტანილ განჩინებათა რიცხვი წარსულის მსგავსად სწრაფად აღარ მატულობს, სასამართლო განიხილავს უფრო მეტ განაცხადს.

განჩინებები დარღვევების შესახებ სახელმწიფოების მიხედვით 1959-2009

2009 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით

პოლონეთი 5,99%

რუსეთი 6,08%

საფრანგეთი 6,99%

თურქეთი 18,33%

იტალია 18,47%

სხვები 44,11%

სასამართლოს მიერ გამოტანილ განჩინებათა ნახევარზე მეტი შეეხება ევროპის საბჭოს 47 წევრი სახელმწიფოდან ოთხს: იტალია (1,953 განჩინება), თურქეთი (1,939 განჩინება), საფრანგეთი (740 განჩინება) და რუსეთი (643 განჩინება). დღიდან მისი დაარსებისა 1959 წელს, საქმეთა 81%-ზე მეტში სასამართლომ ცნო კონვენციის სულ მცირე ერთი უფლების დარღვევა მოპასუხე სახელმწიფოს მიერ.

დარღვევის შესახებ განჩინებები საგნობრივად 1959-2009

2009 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით

სამართლებრივი დაცვის ეფექტიანი საშუალების უფლება (მე-13 მუხლი) 7,86%

თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლება (მე-5 მუხლი) 10,15%

საკუთრების დაცვა (1-ლი ოქმის 1-ლი მუხლი) 14,44%

საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება (მე-6 მუხლი) 21,49%

სამართალწარმოების ხანგრძლივობა (მე-6 მუხლი) 28,07%

სხვა 16,00%

დარღვევის შესახებ განჩინებათა ნახევარზე მეტი შეეხება მე-6 მუხლის დარღვევას, როგორც საქმის სამართლიანი განხილვის, ისე სამართალწარმოების ხანგრძლივობის კუთხით. გარდა ამისა, სასამართლოს მიერ გამოვლენილ დარღვევათა 64% შეეხება მე-6 მუხლსა (საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება) და 1-ლი ოქმის 1-ლ მუხლს (საკუთრების დაცვა). და ბოლოს, სასამართლოს მიერ დადგენილ დარღვევათა 8% უკავშირდება სიცოცხლის უფლებას ან წამებისა და არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მოპყრობის აკრძალვას (კონვენციის მე-2 და მე-3 მუხლები).

სასამართლოს მიერ გამოტანილ განჩინებათა მაგალითები მე-2 მუხლი

სიცოცხლის უფლება

• პოლიციის მიერ განხორციელებული სასიკვდილო გასროლები ირლანდიის რესპუბლიკური არმიის (IRA) წევრთა მიმართ, რომლებიც ეჭვმიტანილნი იყვნენ გიბრალტარის სრუტეში ტერორისტული აქტის მოწყობაში – დარღვევა

მაკკენი და სხვები გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (McCann and others v.the United Kingdom), 1995 წლის 27 სექტემბერი

• სროლები ჩრ. ირლანდიაში და ეფექტიანი გამოძიების არარსებობა –დარღვევა

მაკკერი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (McKerr v. the United Kingdom), 2001 წლის 4 მაისი

• გაუჩინარების ფაქტები თურქეთის მიერ კვიპროსის ოკუპაციის შემდგომ და ეფექტიანი გამოძიების არარსებობა – დარღვევა

კვიპროსი თურქეთის წინააღმდეგ (Cyprus v. Turkey), 2001 წლის 10 მაისი

• ცოლის თვითმკვლელობაში დახმარებისთვის ქმრის სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლების შესახებ წინასწარ თანხმობაზე უარი _ დარღვევის გარეშე

პრეტი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Pretty v. the United Kingdom), 2002 წლის 29 აპრილი

• ადამიანების სიკვდილი ნაგავსაყრელზე მომხდარი აფეთქების შედეგად, რომლის მომიჯნავედ სტიქიურად იყო გაშენებული დასახლება – დარღვევა

იონერილდიზი თურქეთის წინააღმდეგ (Öneryıldız v. Turkey), 2004 წლის 30 ნოემბერი

• მშვიდობიან მოქალაქეთა ავტოკოლონისა და სოფლის დაბომბვა ჩეჩნეთში – დარღვევა

ისაევა, იუსუპოვა და ბაზაევა რუსეთის წინააღმდეგ (Isayeva, Yusupova and Bazayeva v. Russia) და ისაევა და სხვები რუსეთის წინააღმდეგ (Isayeva and others v. Russia), 2005 წლის 24 თებერვალი

• სამხედრო მოსამსახურეთა მიერ განხორციელებული მკვლელობები ჩეჩნეთში – დარღვევა

კაშიევი და აკაევა რუსეთის წინააღმდეგ (Khashiyev and Akayeva v, Russia), 2005 წლის 24 თებერვალი

• ორი ბოშა წვევამდელის სასიკვდილოდ დაჭრა სამხედრო პოლიციის მიერ და ეფექტიანი გამოძიების არარსებობა – დარღვევა

ნაჩოვა და სხვები ბულგარეთის წინააღმდეგ (Nachova and others v. Bulgaria), 2005 წლის 6 ივლისი

• შიდსით დაავადებულის გარდაცვალება პოლიციის განყოფილების გამოსაფხიზლებელში – დარღვევა

ტაისი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Taïs v. France), 2006 წლის 1 ივნისი

• პოლიციის უუნარობა, დაეცვა განმცხადებლის შვილები, რომლებიც მოკლა მამამ – დარღვევა

კონტროვა სლოვაკეთის წინააღმდეგ (Kontrova v. Slovakia), 2007 წლის 31 მაისი

• ჩეჩნეთში მომხდარი გაუჩინარება რუსი სამხედრო მეთაურის ბრძანების შემდგომ, ესროლათ განმცხადებლის ვაჟიშვილისთვის და ეფექტიანი გამოძიების არარსებობა – დარღვევა.

ბაზორკინა რუსეთის წინააღმდეგ (Bazorkina v. Russia), 2007 წლის 27 ივლისი

• ახალგაზრდა მამაკაცის სიკვდილი ასფიქსიით, რომელიც პოლიციის თანამშრომლებს, ხელბორკილებით, პირქვე ეწვინათ მიწაზე – დარღვევა.

საუდი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Saoud v. France), 2007 წლის 9 ოქტომბერი

მე-3 მუხლი

წამების ან არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მოპყრობის აკრძალვა

წამების აკრძალვა

• წამება პოლიციის დაწესებულებაში _ დარღვევა

სელმუნი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Selmouni v. Framce), 1999 წლის 28 ივლისი

• ოპოზიციის ლიდერის წამება და ეფექტიანი გამოძიების არარსებობა –დარღვევა

მამადოვი (ჯალალოღლუ) აზერბაიჯანის წინააღმდეგ (Mammadov (Jalaloglu) v. Azerbaijan), 2007 წლის 11 იანვარი

• პატიმრობის პირობების გამო მოშიმშილე პატიმრის კვება ძალდატანებით – დარღვევა.

ჩიორაპი მოლდოვას წინააღმდეგ (Ciorap v. Moldova), 2007 წლის 19 ივნისი

არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მოპყრობის აკრძალვა

• პატიმრებისადმი მოპყრობა ჩრ. ირლანდიაში – დარღვევა

ირლანდია გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Ireland v. The United Kingdom), 1978 წლის 18 იანვარი

• სამი როზგით გამოხატული სხეულებრივი დასჯა სიტყვიერი შეურაცხყოფის გამო – დარღვევა.

ტაირერი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Tyrer v. The United Kingdom), 1978 წლის 25 აპრილი

• გადაწყვეტილება განმცხადებლის აშშ-ში ექსტრადირების შესახებ, სადაც მას ემუქრებოდა სასიკვდილო განაჩენი განზრახ მკვლელობის ჩადენისთვის – დარღვევა.

სოერინგი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Soering v. The United Kingdom), 1989 წლის 7 ივლისი

• სოციალური სამსახურების უუნარობა, მოერიდებინათ ბავშვები მშობლებისგან, რომლებიც გულგრილად ეპყრობოდნენ მათ – დარღვევა.

ზ. და სხვები გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (z. and others v. The United Kingdom), 2001 წლის 10 მაისი

• პატიმრობის პირობები – დარღვევა.

კალაშნიკოვი რუსეთის წინააღმდეგ (Kalashnikov v. Russia), 2002 წლის 15 ივლისი

• უარი უკურნებელი სენით დაავადებული პატიმრის გათავისუფლებაზე და მისი პატიმრობის პირობები, მათ შორის ხელბორკილების დადება –დარღვევა.

მუიზელი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Mouisel v. France), 2002 წლის 14 ნოემბერი

• საპატიმრო ადგილის გადატვირთულობა, სივრცის შემოსაზღვრა და საკვებისა და წყლის უკმარისობა – დარღვევა.

კადიკისი ლატვიის წინააღმდეგ (¹2) (Kadiķis v. Latvia (¹2)), 2006 წლის 4 მაისი

• ტერორისტული აქტების ჩადენაში ეჭვმიტანილი განმცხადებლის გაჭიანურებული პატიმრობა იზოლირებულ საკანში – დარღვევის გარეშე.

რამირეს სანჩესი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Ramirez Sanchez v. France), 2006 წლის 4 ივლისი

• ამოსაზიდი საშუალების იძულებით მიცემა ნარკოტიკებით მოვაჭრისთვის, რომელსაც მიღებული ჰქონდა პოლიეთილენში მოთავსებული ნარკოტიკული ნივთიერება – დარღვევა

იალო გერმანიის წინააღმდეგ (Jalloh v. Germany), 2006 წლის 11 ივლისი

• ხუთი წლის გოგონას დაკავება და გაძევება _ დარღვევები

მუბილანზილა მაიეკა და კანიკი მიტუნგა ბელგიის წინააღმდეგ (Mubilanzila Mayeka and Kaniki Mitunga v. Belgium), 2006 წლის 12 ოქტომბერი

• სულიერი აშლილობის მქონე პირის პატიმრობის პირობები _ დარღვევა

დიბეკუ ალბანეთის წინააღმდეგ (Dybeku v. Albania), 2007 წლის 18 დეკემბერი

• ტერორისტის მიმართ უდიერად მოპყრობის რისკი მისი ტუნისში დეპორტირების შემთხვევაში, სადაც ის დაუსწრებლად იქნა გასამართლებული _ დარღვევა.

საადი იტალიის წინააღმდეგ (Saadi v. Italy), 2008 წლის 28 თებერვალი

• 71 წლის პირის ვალდებულება, გაევლო სამხედრო სამსახური _ დარღვევა

ტასტანი თურქეთის წინააღმდეგ (Taştan v. Turkey), 2008 წლის 4 მარტი


მონობისა და იძულებითი შრომის აკრძალვა

• პრაქტიკაზე მყოფი ადვოკატის ვალდებულება, ანაზღაურების გარეშე დაეცვა ბრალდებული _ დარღვევის გარეშე.

ვან დერ მუსელი ბელგიის წინააღმდეგ (Van der Mussele v. Belgium), 1983 წლის 23 ნოემბერი

• “ოჯახური მონობის” აღკვეთის შესახებ ფრანგული კანონის შეუსაბამობა _ დარღვევა.

სილიადინი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Siliadin v. France), 2005 წლის 26 ივლისი


თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლება

• მაწანწალების დაპატიმრება _ დარღვევა.

დე ვილდე, ოომსი და ვერსიპი ბელგიის წინააღმდეგ (De Wilde, Ooms and Versype v. Belgium), 1970 წლის 18 ნოემბერი

• უარი განმცხადებლის გათავისუფლებაზე, მიუხედავად მისი გამართლებისა _ დარღვევა.

ასანიძე საქართველოს წინააღმდეგ (Assanidze v. Georgia), 2004 წლის 8 აპრილი

• ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსით (HIV) ინფიცირებული პირის იძულებითი იზოლირება ვირუსის სხვათათვის გადადების რისკის საფუძველზე _ დარღვევა.

ენჰორნი შვედეთის წინააღმდეგ (Enhorn v. Sweden), 2005 წლის 25 იანვარი

• წინასწარი პატიმრობის ვადის ავტომატურად განგრძობა _ დარღვევა.

სვიპსტა ლატვიის წინააღმდეგ (Svipsta v. Latvia), 2006 წლის 9 მარტი

• პატიმრობის მაქსიმალური ვადის შესახებ კანონის დებულებიდან გადახვევა, რაც გამოიხატა პირის გათავისუფლებიდან ათ წუთში მის ხელახალ დაპატიმრებაში _ დარღვევა.

ჯონი საბერძნეთის წინააღმდეგ ( John v. Greece), 2007 წლის 10 მაისი


საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება

• უარი ადვოკატთან გასაუბრებაზე პატიმარს, რომელსაც სურდა სამართლწარმოების დაწყება ციხის თანამშრომლის წინააღმდეგ ცილისწამების ბრალდებით _ დარღვევა.

გოლდერი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Golder v. The United Kingdom), 1975 წლის 21 თებერვალი

• უარი წარმომადგენლობაზე მომჩივანს, რომელიც სხდომას არ ესწრებოდა _ დარღვევა.

ვან გეიზეგემი ბელგიის წინააღმდეგ (Van Geyseghem v. Belgium) 1999 წლის 21 იანვარი

• მსჯავრდება პოლიციის მიერ დასმულ შეკითხვებზე პასუხის გაუცემლობისთვის _ დარღვევა.

ჰენი და მაკგინესი ირლანდიის წინააღმდეგ და ქუინი ირლანდიის წინააღმდეგ (Heaney and McGuinness v. Ireland and Quinn v. Ireland), 2000 წლის 21 დეკემბერი

• სამოქალაქო პირთა გასამართლება სამხედრო სასამართლოების მიერ ჩრ. კვიპროსში _ დარღვევა.

კვიპროსი თურქეთის წინააღმდეგ (Cyprus v. Turkey), 2001 წლის 10 მაისი

• მოსამართლის მიერ პრესაში გაკეთებული განცხადებების ზეგავლენა უდანაშაულობის პრეზუმფციაზე _ დარღვევა.

ლავენტსი ლატვიის წინააღმდეგ (Lavents v. Latvia), 2002 წლის 28 ნოემბერი

• მოსამართლის მიკერძოებულობა მისი ქმრის დავალიანების გამო ერთ-ერთი მხარისადმი _ დარღვევა.

პეტურ ტორ სიგურდსონი ისლანდიის წინააღმდეგ (Pétur Thór Sigurđsson v. Iseland), 2003 წლის 10 აპრილი

• მედიაკამპანიის ზეგავლენა სასამართლოს მიუკერძოებლობაზე _ დარღვევის გარეშე.

კრაქსი იტალიის წინააღმდეგ (Craxi v. Italy(¹2)), 2003 წლის 17 ივლისი

• განმცხადებლის დამნაშავედ ცნობა კანონის შესაბამისად ბრალის დადასტურებამდე _ დარღვევა.

მატიაშევიჩი სერბეთის წინააღმდეგ (Matijašević v.Serbia), 2006 წლის 19 სექტემბერი

• მოსამართლის მიკერძოებულობა, გამომდინარე იქიდან, რომ წინარე სამართალწარმოებისას ის იყო განმცხადებლის ოპონენტის იურიდიული ექსპერტი _ დარღვევა.

შვარცი და კავნიკი სლოვენიის წინააღმდეგ (Švarc and Kavnik v. Slovenia), 2007 წლის 8 თებერვალი

• ბრალდებულისა და მოწმეებისგან წამებით მოპოვებული ჩვენებების გამოყენება სასამართლო განხილვისას _ დარღვევა.

ჰარუთუნიანი სომხეთის წინააღმდეგ (Harutyunyan v. Armenia), 2007 წლის 28 ივნისი

• ავტომობილის მფლობელის ვალდებულება, სისხლისსამართლებრივი დევნისას წარმოედგინა ინფორმაცია მძღოლის შესახებ _ დარღვევის გარეშე.

ო’ჰალორანი და ფრანსისი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (O’Halloran and Francis v. The United Kingdom), 2007 წლის 29 ივნისი


არავითარი სასჯელი კანონის გარეშე

• აღმოსავლეთ გერმანიის ყოფილი მაღალი თანამდებობის პირებისა და მესაზღვრის მსჯავრდება გერმანიის გაერთიანების შემდგომ, იმის გამო, რომ მათ მიიღეს მონაწილეობა აღმოსავლეთ გერმანიაში მცხოვრებთა მკვლელობაში, როდესაც ეს უკანასკნელნი ცდილობდნენ, თავი შეეფარებინათ დასავლეთ გერმანიისათვის _ დარღვევის გარეშე.

შტრელეცი, კესლერი და კრენცი გერმანიის წინააღმდეგ და კ.-ჰ.ვ. გერმანიის წინააღმდეგ (Streletz, Kessler and Krenz v. Germany and K.-H.W. v. Germany), 2001 წლის 22 მარტი


პირადი და ოჯახური ცხოვრების დაცულობის უფლება

• შვილად აყვანის ვალდებულება მარტოხელა დედისთვის, რათა მის გოგონას ესარგებლა მემკვიდრეობის ისეთივე უფლებებით, როგორიც ზოგადად გააჩნია კანონიერ შვილს _ დარღვევა.

მარკსი ბელგიის წინააღმდეგ (Marckx v. Belgium), 1979 წლის 19 ივნისი

• სისხლის სამართლის კანონმდებლობა, რომელიც კრძალავდა სქესობრივ კავშირს მამაკაცებს შორის _ დარღვევა.

დადჯონი ირლანდიის წინააღმდეგ (Dudgeon v. Ireland), 1981 წლის 22 ოქტომბერი

• ორაზროვნება ფრანგულ კანონში სატელეფონო მოსმენების შესახებ _ დარღვევა.

კრუსლინი და ჰუვიგი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Kruslin and Huvig v. France), 1990 წლის 24 აპრილი

• განმცხადებლის საცხოვრისის სიახლოვეს მდებარე ნარჩენების გადამამუშავებელი ქარხნის მავნე ზემოქმედება _ დარღვევა.

ლოპეს ოსტრა ესპანეთის წინააღმდეგ (Lopez Ostra v. Spain), 1994 წლის 9 დეკემბერი

• ჰომოსექსუალების დათხოვნა შეიარაღებული ძალებიდან მას შემდეგ, რაც გამოძიებულ იქნა მათი პირადი ცხოვრება _ დარღვევა.

სმიტი და გრადი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Smith and Grady v. The United Kingdom), 1999 წლის 27 სექტემბერი

• ბავშვების მოთავსება გარემოში, სადაც მომუშავე პერსონალის ზოგიერთ წევრს გააჩნდა მსჯავრდება პედოფილიის გამო - დარღვევა.

სკოცარი და ჯუნტა იტალიის წინააღმდეგ (Scozzari and Giunta v. Italy), 2000 წლის 13 ივლისი

• პატიმრის კორესპოდენციის სისტემატური ცენზურა ციხის ადმინისტრაციის მხრიდან _ დარღვევა.

მესინა იტალიის წინააღმდეგ (¹2) (Messina v. Italy (¹2)), 2000 წლის 28 სექტემბერი

• უუნარობა პირისა, რომელსაც ჰყავდა ანონიმი მშობლები, დაედგინა საკუთარი დედის ვინაობა _ დარღვევის გარეშე.

ოდიევრი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Odièvre v. France), 2003 წლის 13 თებერვალი

• ადვოკატის სამუშაო ადგილის ჩხრეკა _ დარღვევა.

როემენი და შმიტი ლუქსემბურგის წინააღმდეგ (Roemen and Schmit v. Luxembourg), 2003 წლის 25 თებერვალი

• ჰითროუს აეროპორტში საღამისო ფრენებით გამოწვეული ხმაურის მავნე ზემოქმედება _ დარღვევის გარეშე.

ჰატონი და სხვები გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Hatton and others v. the United Kingdom), 2003 წლის 8 ივლისი

• ჟურნალისტების საცხოვრისისა და სამუშაო ადგილების ჩხრეკა და საბუთების ამოღება _ დარღვევა.

ერსნტი და სხვები ბელგიის წინააღმდეგ (Ernst and others v. Belgium), 2003 წლის 15 ივლისი

• პაპარაცის მიერ გადაღებული ფოტოების გამოქვეყნებისგან თავის დაცვის შეუძლებლობა _ დარღვევა.

ფონ ჰანოვერი გერმანიის წინააღმდეგ (Von Hannover v. Germany), 2004 წლის 24 ივნისი

• ხელისუფლების უუნარობა, აღეკვეთა ღამის კლუბებიდან და ბარებიდან მომდინარე უზომო ხმაური _ დარღვევა.

მორენო გომესი ესპანეთის წინააღმდეგ (Moreno Gómez v. Spain), 2004 წლის 16 ნოემბერი

• მსჯავრდება სადო-მაზოხისტური ქმედებების გამო _ დარღვევის გარეშე.

კ.ა. და ა.დ. ბელგიის წინააღმდეგ (K.A. and A.D. v. Belgium), 2005 წლის 17 თებერვალი

• ხელისუფლების უუნარობა, მიეღო ადექვატური ზომები, რათა დაეცვა მომჩივანი მის სიახლოვეს მდებარე ფოლადის ქარხნიდან მომდინარე ძლიერი დაბინძურების მავნე ზეგავლენისგან _ დარღვევა.

ფადეევა რუსეთის წინააღმდეგ (Fadeyeva v. Russia), 2005 წლის 9 ივნისი

• მამობის იურიდიული პრეზუმფციის გასაჩივრების შეუძლებლობა სასამართლოში _ დარღვევა.

მიცი მალტის წინააღმდეგ (Mizzi v. Malta), 2006 წლის 12 იანვარი

• მგზავრობის აკრძალვა გადაუხდელი გადასახადების გამო _ დარღვევა.

რიენერი ბულგარეთის წინააღმდეგ (Riener v. Bulgaria), 2006 წლის 23 მაისი

• არასაკმარისი ღონისძიებების გატარება ბავშვის საზღვარგარეთ მოტაცების შემდგომ _ დარღვევა.

ბიანკი შვეიცარიის წინააღმდეგ (Bianchi v. Switzerland), 2006 წლის 22 ივნისი

• გარემოს კვლევითი წინასწარი სამუშაოს გაუწევლობა და ხელისუფლების უუნარობა, აღეკვეთა საცხოვრებელი სახლების სიახლოვეს მდებარე ქარხნის ფუნქციონირება, რომელიც მუშაობისას გამოყოფდა ტოქსიკურ ნივთიერებებს _ დარღვევა.

ჯაკომელი იტალიის წინააღმდეგ (Giacomelli v. Italy), 2006 წლის 2 ნოემბერი

• უარი სამედიცინო აბორტის ოპერაციაზე, დედის მხედველობის სერიოზული დაქვეითების რისკის მიუხედავად _ დარღვევა.

ტისიაკი პოლონეთის წინააღმდეგ (Tysiac v. Poland), 2007 წლის 20 მარტი

• მამის თანხმობის მოთხოვნა განაყოფიერებული საკვერცხეების დიდი ხნით შენახვასა და მათ ჩანერგვაზე _ დარღვევის გარეშე.

ევანსი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Evans v. the United Kingdom), 2007 წლის 10 აპრილი

• უარი სახელ ექსლის რეგისტრაციაზე, მიუხედავად იმისა, რომ იგივე სახელის აღების შესახებ განცხადებები სხვა შემთხვევებში დაკმაყოფილებულ იქნა _ დარღვევა.

იოჰანსონი ფინეთის წინააღმდეგ (Johansson v. Finland), 2007 წლის 6 სექტემბერი


აზრის, სინდისისა და რელიგიის თავისუფლება

• იეჰოვას მოწმის მსჯავრდება საკუთარი რწმენის გავრცელების გამო _ დარღვევა.

კოკინაკისი საბერძნეთის წინააღმდეგ (Kokkinakis v.Greece), 1993 წლის 25 მაისი

• სახარებაზე ფიცის დადების ვალდებულება პარლამენტის წევრთათვის _ დარღვევა.

ბუსკარინი და სხვები სან მარინოს წინააღმდეგ (Buscarini and others v. San Marino), 1999 წლის 18 თებერვალი

• იეჰოვას მოწმის ჩამოშორება პროფესიული საქმიანობიდან იმის გამო, რომ ის მსჯავრდებული იყო სამხედრო სამსახურის გავლისთვის თავის არიდების ბრალდებით _ დარღვევა.

ტლიმენოსი საბერძნეთის წინააღმდეგ (Thlimmenos v. Greece), 2000 წლის 6 აპრილი

• სტუდენტისათვის უნივერსიტეტში მუსლიმური თავსაბურავის ტარების აკრძალვა _ დარღვევის გარეშე.

ლეილა საჰინი თურქეთის წინააღმდეგ (Leyla Sahin v. Turkey), 2005 წლის 10 ნოემბერი

• დასაქმების შეჩერება რელიგიური მრწამსის გამო _ დარღვევა.

ივანოვა ბულგარეთის წინააღმდეგ (Ivanova v. Bulgaria), 2007 წლის 12 აპრილი


გამოხატვის თავისუფლება

• სტატიის გამოქვეყნების აკრძალვა, რომელიც შეეხებოდა “თალიდომიდური ბავშვების” ტრაგედიის შესახებ მიმდინარე სამართალწარმოებას _ დარღვევა.

სანდი თაიმსი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Sunday Times v. the United Kingdom), 1979 წლის 26 აპრილი

• ჟურნალისტის მსჯავრდება ავსტრიის ფედერალური კანცლერის მიმართ ცილისწამების გამო _ დარღვევა.

ლინგენსი ავსტრიის წინააღმდეგ (Lingens v. Austria), 1986 წლის 8 ივლისი

• ორსულთა ინფორმირების აკრძალვა კომპანიებს, საზღვარგარეთ აბორტის ოპერაციის შესაძლებლობების შესახებ _ დარღვევა.

კომპანია Open Door and Dublin Well Woman ირლანდიის წინააღმდეგ (Open Door and Dublin Well Woman v. Ireland), 1982 წლის 29 ოქტომბერი

• ჟურნალისტის მსჯავრდება ახალგაზრდების ჯგუფისათვის რასისტული კომენტარების გაკეთების შესაძლებლობის მიცემის გამო _ დარღვევა.

იერსილდი დანიის წინააღმდეგ (Jersild v. Denmark), 1994 წლის 23 სექტემბერი

• ჟურნალისტისთვის მითითება, გაემჟღავნებინა წყაროები _ დარღვევა.

გუდვინი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Goodwin v. the United Kingdom), 1996 წლის 27 მარტი

• მსჯავრდება უკანონო გზითAმოპოვებული ფოტოასლების განკარგვისთვის _ დარღვევა.

ფრესოსი და რუარი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Fressoz and Roire v. France), 1999 წლის 21 იანვარი

• პოლიტიკური საქმიანობის აკრძალვა პოლიციის მუშაკთა მიერ _ დარღვევის გარეშე.

რეკვენი უნგრეთის წინააღმდეგ (Rekvényi v. Hungary), 1999 წლის 20 მაისი

• გამომცემელი რედაქტორისა და ჟურნალისტის მსჯავრდება უცხო ქვეყნის სახელმწიფო მეთაურის შეურაცხყოფისთვის _ დარღვევა.

კოლომბანი და სხვები საფრანგეთის წინააღმდეგ (Colombani and others v. France), 2002 წლის 25 ივნისი

• პრაქტიკოსი ექიმის დაჯარიმება დისციპლინური ზომის სახით იმის გამო, რომ მან დაარღვია აკრძალვა რეკლამირების შესახებ _ დარღვევა.

სტამბუკი გერმანიის წინააღმდეგ (Stambuk v. Germany), 2002 წლის 17 ოქტომბერი

• რელიგიური შინაარსის რეკლამის აკრძალვა რადიოში _ დარღვევის გარეშე.

მერფი ირლანდიის წინააღმდეგ (Murphy v. Ireland), 2003 წლის 10 ივლისი

• ჟურნალისტის დაკავება ინფორმაციის მისეული წყაროს გამჟღავნების იძულების მიზნით _ დარღვევა.

ვოსკვილი ნიდერლანდების წინააღმდეგ (Voskuil v. the Netherlands), 2007 წლის 22 ნოემბერი

• ევროკავშირის მაღალი თანამდებობის პირის მოქრთამვაში ეჭვმიტანილი ჟურნალისტის საცხოვრისისა და სამუშაო ადგილის ჩხრეკა და ამოღება _ დარღვევა.

ტილაკი ბელგიის წინააღმდეგ (Tillack v. Belgium), 2007 წლის 27 ნოემბერი

• ჟურნალისტის მსჯავრდება სტრატეგიის შესახებ კონფიდენციალური დიპლომატიური საბუთის გამოქვეყნებისთვის _ დარღვევის გარეშე.

შტოლი შვეიცარიის წინააღმდეგ (Stoll v. Switzerland), 2007 წლის 10 დეკემბერი


შეკრებისა და გაერთიანების თავისუფლება

• საჯარო დაწესებულებებში დასაქმების კანდიდატთა ვალდებულება, განეცხადებინათ, რომ ისინი არ იყვნენ ფრანკმასონები _ დარღვევა.

Grande Oriente d’Italia di Palazzo Giustiniani იტალიის წინააღმდეგ (Grande Oriente d’Italia di Palazzo Giustiniani v. Italy), 2001 წლის 2 აგვისტო

• უკანონო მიგრანტთა ძალის გამოყენებით გამოყვანა მათ მიერ დაკავებული ეკლესიიდან _ დარღვევის გარეშე.

სისი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Cisse v. France), 2002 წლის 9 აპრილი

• დაუსაბუთებელი უარი ჰომოფობიის საწინააღმდეგო მსვლელობისა და მიტინგების გამართვის უფლების გაცემაზე _ დარღვევა.

ბაშკოვსკი და სხვები პოლონეთის წინააღმდეგ (Baczkowski and others v. Poland), 2006 წლის 11 იანვარი

• პროფკავშირში გაწევრიანების ვალდებულება დასაქმების წინაპირობის სახით _ დარღვევა.

სორენსენი და რასმუსენი დანიის წინააღმდეგ (Sørensen and Rasmussen v. Denmark), 2007 წლის 3 მაისი


ქორწინების უფლება

• ყოფილი მეუღლისთვის ხელახლა დაქორწინების დროებითი აკრძალვა, რადგან ის მიჩნეულ იქნა განქორწინებაზე პასუხისმგებლად _ დარღვევა.

ფ. შვეიცარიის წინააღმდეგ (F. v. Switzerland), 1987 წლის 18 დეკემბერი

• დაქორწინების შეუძლებლობა ტრანსექსუალებისთვის _ დარღვევა.

კრისტინ გუდვინი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Christine Goodwin v. the United Kingdom), 2002 წლის 11 ივლისი

• მამამთილისა და რძლის ქორწინების აკრძალვა მათი ყოფილი მეუღლეების სიცოცხლეშივე _ დარღვევა.

ბ. და ლ. გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (B. and L. v. the United Kingdom), 2005 წლის 13 სექტემბერი


ქმედითი სამართლებრივი მისაგებლის უფლება

• შიდასამართლებრივი მისაგებლის არაეფექტიანობა სამართალწარმოების ხანგრძლივობის კუთხით _ დარღვევა.

სურმელი გერმანიის წინააღმდეგ (Sürmeli v. Germany), 2006 წლის 8 ივნისი

• სამართლებრივი მისაგებლის არარსებობა, რათა გასაჩივრებულიყო საჯარო მოხელის სხვა თანამდებობაზე გადაყვანის გადაწყვეტილება რეგიონის გუბერნატორისა, სადაც მოქმედებდა საგანგებო მდგომარეობა _ დარღვევა.

მეტინ თურანი თურქეთის წინააღმდეგ (Metin Turan v. Turkey), 2006 წლის 14 ნოემბერი

• სამართლებრივი მისაგებლის არარსებობა, რათა პატიმარს მისცემოდა შესაძლებლობა, გაესაჩივრებინა უარი კორესპოდენციის გაგზავნაზე _ დარღვევა.

ფრერო საფრანგეთის წინააღმდეგ (Frérot v. France), 2007 წლის 12 ივნისი


დისკრიმინაციის აკრძალვა

• “ჰოლანდიურენოვან” რეგიონში მდებარე მუნიციპალიტეტებში ფრანგული ენის სწავლების არარსებობა ან მისი არასაკმარისი დონე _ დარღვევა.

“Belgian linguistic” ბელგიის წინააღმდეგ (“Belgian linguistic” v. Belgium), 1968 წლის 23 ივლისი

• უარი ნებართვაზე უცხოელებს, დარჩენილიყვნენ ან ჩასულიყვნენ გაერთიანებულ სამეფოში მცხოვრებ მეუღლეებთან _ დარღვევა.

აბდულაზიზი, კაბალესი და ბალკანდალი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Abdulaziz, Cabales and Balkandali v. the United Kingdom), 1985 წლის 28 მაისი

• მშობლის უფლებების ჩამორთმევა დედისათვის იმის გამო, რომ ის იყო იეჰოვას მოწმე _ დარღვევა.

ჰოფმანი ავსტრიის წინააღმდეგ (Hoffmann v. Austria), 1993 წლის 29 ივნისი

• უნარშეზღუდული სრულწლოვანისათვის არსებული შემწეობის გაცემაზე უარი უცხო ქვეყნის მოქალაქეს _ დარღვევა.

კოუა პუარესი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Koua Poirrez v. France), 2003 წლის 30 სექტემბერი

• კერძო სექტორის ცალკეულ სფეროებში დასაქმებაზე უარი “სუკ”-ის ყოფილ თანამშრომლებს _ დარღვევა.

სიდაბრასი და ზიაუტასი ლიტვის წინააღმდეგ (Sidabras and Džiautas v. Lithuania), 2004 წლის 27 ივლისი

• ეფექტიანი გამოძიების ჩატარების უუნარობა ბოშაზე განხორციელებული რასისტული ხასიათის თავდასხმის საქმეზე _ დარღვევა.

შეჩიჩი ხორვატიის წინააღმდეგ (Šecic v. Croatia), 2007 წლის 31 მაისი

• ბოშა ბავშვების მოთავსება “სპეციალურ” სკოლებში _ დარღვევა.

დ.ჰ. და სხვები ჩეხეთის წინააღმდეგ (D.H. and others v. Czech Republic), 2007 წლის 13 ნოემბერი

• შვილად აყვანის თანხმობაზე უარი განმცხადებელს მისი ცხოვრების წესის გამო, რადგან ის იყო ლესბოსელი და ცხოვრობდა პარტნიორ ქალთან ერთად _ დარღვევა.

ე.ბ. საფრანგეთის წინააღმდეგ (E.B. v. France), 2008 წლის 22 იანვარი

34-ე მუხლი

ინდივიდუალური საჩივრები

• უარი დაკავებული მომჩივნის და მისი სამედიცინო ისტორიის ნახვაზე _ დარღვევა.

ბოიჩენკო მოლდოვას წინააღმდეგ (Boicenco v. Moldova), 2006 წლის 11 ივლისი

• პატიმრის დაშინება სახელმწიფო მოხელეების მხრიდან განხორციელებული კანონგარეშე ზეწოლის შედეგად _ დარღვევა.

პოპოვი რუსეთის წინააღმდეგ (Popov v. Russia), 2006 წლის 13 ივლისი

• მომჩივნის ექსტრადირებისაგან თავის შეკავების შესახებ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მითითებიდან გადახვევა _ დარღვევა.

ოლაეჩეა კაჰუასი ესპანეთის წინააღმდეგ (Olaechea Cahuas v. Spain), 2006 წლის 10 აგვისტო

• სისხლის სამართალწარმოების დაწყება კომპანიის მთავარი აღმასრულებლის წინააღმდეგ და მისი დაპატიმრების ბრძანება იმ მიზნით, რათა კომპანიას ხელი აეღო სასამართლოში ჩივილზე _ დარღვევა.

Oferta Plus S.R.L მოლდოვას წინააღმდეგ (Oferta Plus S.R.L. v. Moldova), 2006 წლის 19 დეკემბერი

38-ე მუხლი

საქმის განხილვა და მორიგების პროცედურა

• მთავრობის არაერთგზისი უარი, სტრასბურგის სასამართლოსადმი მიეწოდებინა მოთხოვნილი საბუთები _ დარღვევა.

იმაკაევა რუსეთის წინააღმდეგ (Imakayeva v. Russia), 2006 წლის 9 ნოემბერი

• მთავრობის უარი, გაეხსნა დოკუმენტები გამოძიების მიმდინარეობისას საქმეზე, რომელიც უკავშირდებოდა ადამიანის მოტაცებასა და მკვლელობას სამხედრო მოსამსახურეთა მიერ, ან სავარაუდო ძალადობას მომჩივანთა მიმართ _ დარღვევა.

ახმადოვა და სადულაევა რუსეთის წინააღმდეგ (Akhmadova and Sadulayeva v. Russia), 2007 წლის 10 მაისი

• მთავრობის უარი, გაეხსნა დოკუმენტები გამოძიების მიმდინარეობისას საქმეზე, რომელიც უკავშირდებოდა მომჩივნის ნათესავების გაუჩინარებას ჩეჩნეთში მიმდინარე სამხედრო ოპერაციებისას _ დარღვევა.

კუკაევი რუსეთის წინააღმდეგ და კამილა ისაევა რუსეთის წინააღმდეგ (Kukayev v. Russia and Khamila Isayeva v. Russia), 2007 წლის 15 ნოემბერი

1-ლი ოქმის 1-ლი მუხლი

საკუთრების დაცვა

• საკუთრების ჩამორთმევის შესახებ ნებართვის ძალაში დატოვება და მშენებლობის აკრძალვა დიდი ხნის მანძილზე _ დარღვევა.

სპორონგი და ლონროტი შვედეთის წინააღმდეგ (Sporrong and Lönnroth v. Sweden), 1982 წლის 23 სექტემბერი

• განმცხადებლისთვის მისი საკუთრების ხელმიუწვდომლობა თურქეთის შეიარაღებული ძალების მიერ ჩრდილოეთ კვიპროსის ოკუპაციის გამო _ დარღვევა.

ლოიზიდუ თურქეთის წინააღმდეგ (Loizidou v. Turkey), 1995 წლის 23 მარტი

• მიწის მესაკუთრეთა ვალდებულება, დაეშვათ ნადირობა მათ კუთვნილ ტერიტორიაზე _ დარღვევა.

შასანიუ და სხვები საფრანგეთის წინააღმდეგ (Chassagnou and others v. France), 1999 წლის 29 აპრილი

• ნაციონალიზებული ქონების დაბრუნების შესახებ მართლმსაჯულების უმაღლესი სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების გაუქმება _ დარღვევა.

ბრუმარესკუ რუმინეთის წინააღმდეგ (Brumarescu v. Romania), 1999 წლის 28 ოქტომბერი

• სახელმწიფოს უპირატესი უფლება ხელოვნების ნიმუშზე, რომელიც, რამდენიმე წლით ადრე, შეძენილ იქნა შუამავლის მეშვეობით სათანადო დეკლარირების გარეშე _ დარღვევა.

ბეიელერი იტალიის წინააღმდეგ (Beyeler v. Italy), 2000 წლის 5 იანვარი

• ქორწინების გარეშე დაბადებული ბავშვების დისკრიმინაცია მათ მემკვიდრეობის უფლებებთან მიმართებაში _ დარღვევა.

მაზურეკი საფრანგეთის წინააღმდეგ (Mazurek v. France), 2000 წლის 1 თებერვალი

• მეორე მსოფლიო ომის დამთავრებისას მიტოვებული უძრავი ქონების საკომპენსაციოდ სხვა ქონების გადაცემის ვალდებულების შეუსრულებლობა სახელმწიფოს მხრიდან _ დარღვევა.

ბრონიოვსკი პოლონეთის წინააღმდეგ (Broniowski v. Poland), 2004 წლის 22 ივნისი

• ქონების დაბრუნების ან მოიჯარეებისაგან შესაბამისი საიჯარო თანხის მიღების შეუძლებლობა _ დარღვევა.

ჰუტენ-ჩაპსკა პოლონეთის წინააღმდეგ (Hutten-Czapska v. Poland), 2006 წლის 19 ივნისი

• სავაჭრო ნიშნის რეგისტრირების გაუქმება _ დარღვევის გარეშე.

Anheuser-Busch Inc. პორტუგალიის წინააღმდეგ (Anheuser-Busch Inc. v. Portugal), 2007 წლის 11 იანვარი

1-ლი ოქმის მე-2 მუხლი

განათლების უფლება

• სახელმწიფო სკოლის მოწაფის სკოლიდან დათხოვნა იმის გამო, რომ მან უარი განაცხადა დისციპლინური ზომის სახით სხეულებრივ დასჯაზე _ დარღვევა.

კემპბელი და კოზანსი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Campbell and Cosans v. the United Kingdom), 1982 წლის 25 თებერვალი

• სახელმწიფო დაწყებით სკოლებში ქრისტიანული, რელიგიური და ფილოსოფიური სწავლებისაგან სრულ გათავისუფლებაზე უარი _ დარღვევა.

ფოლგერო და სხვები ნორვეგიის წინააღმდეგ (Folgerø and others v. Norvege), 2007 წლის 29 ივნისი

• რელიგიისა და მორალის შესახებ სავალდებულო გაკვეთილებიდან გათავისუფლებაზე უარი სახელმწიფო სკოლის მოსწავლეს, რომლის ოჯახი ალევიზმის მიმდევარი გახლდათ _ დარღვევა.

ჰასან და ეილემ ზენგინები თურქეთის წინააღმდეგ (Hasan and Eylem Zengin v. Turkey), 2007 წლის 9 ოქტომბერი

1-ლი ოქმის მე-3 მუხლი

თავისუფალი არჩევნების უფლება

• გიბრალტარის გამორიცხვა ევროპული საპარლამენტო არჩევნების სივრციდან _ დარღვევა.

მატეუსი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (Matthews v. the United Kingdom), 1999 წლის 18 თებერვალი

• ეროვნული პარლამენტის კანდიდატთა ვალდებულება ლატვიური ენის სათანადოდ ფლობის შესახებ _ დარღვევა.

პოდკოლზინა ლატვიის წინააღმდეგ (Podkolzina v. Latvia), 2002 წლის 9 აპრილი

• უარი განმცხადებელს საარჩევნო კანდიდატად რეგისტრირებაზე იმის გამო, რომ ის იყო კვიპროსის თურქული თემიდან _ დარღვევა.

აზიზი კვიპროსის წინააღმდეგ (Aziz v. Cyprus), 2004 წლის 22 ივნისი

• საარჩევნო უფლების ჩამორთმევა მსჯავრდებულ პატიმართათვის _ დარღვევა.

ჰირსტი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ (¹2) (Hirst v. the United Kingdom (¹2)), 2005 წლის 6 ოქტომბერი

• საბჭოთა პერიოდის კომუნისტური პარტიის ყოფილი წამყვანი წევრის მოხსნა საპარლამენტო კანდიდატობიდან _ დარღვევის გარეშე.

ჟდანოკა ლატვიის წინააღმდეგ (Ždanoka v. Latvia), 2006 წლის 16 მარტი

• პროფესიული საქმიანობის განხორციელების აკრძალვა პარლამენტის წევრისათვის _ დარღვევა.

ლიკურეზოსი საბერძნეთის წინააღმდეგ (Lykourezos v. Greece), 2006 წლის 15 ივნისი

მე-4 ოქმის მე-2 მუხლი

მიმოსვლის თავისუფლება

• შეზღუდვების დაწესება თურქი კვიპროსელების მიმოსვლაზე _ დარღვევა.

დენიზცი და სხვები კვიპროსის წინააღმდეგ (Denizci and others v. Cyprus), 2001 წლის 23 მაისი

• პასპორტის ჩამორთმევა საბაჟო მოხელის მიერ და მისი დაბრუნება მხოლოდ ორი წლის შემდგომ _ დარღვევა.

ნაპიჟალო ხორვატიის წინააღმდეგ (Napijalo v. Croatia), 2003 წლის 13 ნოემბერი

• საზღვარგარეთ მგზავრობის შეუძლებლობა პასპორტში თვითნებურად გაკეთებული შენიშვნის გამო _ დარღვევა.

სისანისი რუმინეთის წინააღმდეგ (Sissanis v. Romania), 2007 წლის 25 იანვარი

მე-4 ოქმის მე-4 მუხლი

უცხოელთა კოლექტიური გაძევების აკრძალვა

• სლოვაკი ბოშების კოლექტიური გაძევება _ დარღვევა.

ჩონკა ბელგიის წინააღმდეგ (Conka v. Belgium), 2002 წლის 5 თებერვალი

12 50 years of activity: European Court of Human Rights — Some Facts and Figures

Workload and outputon 1 January 2010

State

TOTAL 59-98 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Albania 381 3 1 4 3 15 17 13 45 52 54 75 99

Andorra 36 3 1 3 2 - 2 1 5 8 4 1 6

Armenia 1223 - - - - 7 67 96 110 98 614 106 125

Austria 6689 3299 227 244 230 309 322 304 298 344 329 373 410

Azerbaijan 2186 - - - - - 236 151 175 221 708 334 361

Belgium 3443 1914 136 77 108 139 117 126 173 107 124 166 256

Bosnia and Herzegovina 2951 - - - - 5 59 135 209 243 708 971 621

Bulgaria 7318 231 196 301 403 461 515 738 820 748 821 890 1194

Croatia 5484 34 104 87 116 666 666 698 553 640 557 608 755

Cyprus 583 91 17 16 20 47 36 46 66 56 63 66 59

Czech Republic 9073 340 151 199 367 329 629 1070 1267 2466 808 721 726

Denmark 1210 478 56 56 52 86 75 86 72 68 45 73 63

Estonia 1424 25 29 46 89 89 132 138 165 184 154 169 204

Finland 3194 606 145 109 106 185 260 244 243 262 269 276 489

France 22296 4937 871 1031 1118 1605 1482 1735 1821 1831 1552 2724 1589

Georgia 4373 - - 7 22 29 35 48 72 105 162 1771 2122

Germany 20209 7029 535 594 717 1024 1009 1536 1592 1601 1485 1572 1515

Greece 4006 553 144 123 192 311 355 274 365 371 384 416 518

Hungary 4409 475 93 163 172 307 332 398 644 423 528 425 449

Iceland 136 62 1 4 3 6 10 6 6 12 9 7 10

Ireland 657 259 18 18 16 45 29 32 45 40 45 48 62

Italy 20138 5092 881 865 587 1303 1352 1482 847 931 1350 1824 3624

Latvia 2089 10 29 79 125 208 133 195 233 268 235 248 326

Liechtenstein 63 15 2 3 - 3 3 5 4 1 5 8 14

Lithuania 3046 75 76 183 151 530 362 455 267 204 227 255 261

Luxemburg 406 153 12 15 11 25 21 13 28 32 32 35 29

Malta 135 35 6 3 3 4 4 8 13 16 17 12 14

Moldova 5447 13 33 63 44 245 238 344 594 517 887 1147 1322

Monaco 29 - - - - - - - 1 4 10 5 9

Montenegro 572 - - - - - - - - 13 134 156 269

Netherlands 5363 1780 206 175 200 317 278 350 410 397 365 385 500

Norway 871 242 20 30 49 48 51 83 58 70 62 79 79

Poland 39103 1792 692 773 1755 4026 3647 4314 4563 3975 4211 4369 4986

Portugal 2161 535 112 98 140 142 148 114 221 215 133 151 152

Romania 29364 472 293 638 542 1955 2160 3218 3103 3310 3171 5242 5260

Russia 70561 116 971 1322 2104 3986 4728 5824 8069 10132 9497 10146 13666

San Marino 51 24 1 1 4 6 2 - 4 2 1 4 2

Serbia 5506 - - - - - 1 453 660 595 1154 1067 1576

Slovakia 4603 324 163 282 343 406 349 403 442 487 347 488 569

Slovenia 5881 98 87 55 206 269 251 271 343 1338 1012 1353 598

Spain 6442 1252 227 284 807 799 454 420 495 361 309 393 641

Sweden 5290 1819 175 233 246 294 262 397 449 371 360 317 367

Switzerland 4446 1886 156 187 162 213 161 201 230 282 236 261 471"the former Yugoslav Republic of Macedonia" 2243 7 16 18 34 90 98 118 229 295 454 395 489

Turkey 31873 2526 652 734 1058 3861 3546 3670 2488 2328 2830 3706 4474

Ukraine 26955 214 431 727 1057 2820 1857 1533 1869 2482 4502 4770 4693

United Kingdom 15278 6197 442 625 479 986 687 744 1003 843 886 1253 1133

Total 389197 45016 8408 10475 13843 28201 27178 32490 35369 39349 41850 49861 57157

Applications allocated to a decision body

1350 years of activity: European Court of Human Rights — Some Facts and Figures

Workload and outputon 1 January 2010

State

TOTAL 59-98 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Albania 140 1 2 1 1 3 11 12 17 28 22 15 27

Andorra 27 1 1 1 4 - 1 - 2 9 3 3 2

Armenia 393 - - - - - 28 24 62 95 44 36 104

Austria 5581 2670 153 227 208 371 401 253 208 150 272 313 355

Azerbaijan 1063 - - - - - 45 200 120 57 84 253 304

Belgium 2871 1750 29 30 79 124 118 135 192 110 105 98 101

Bosnia and Herzegovina 861 - - - - - - 46 71 149 254 245 96

Bulgaria 4279 119 57 93 232 394 293 298 344 832 587 434 596

Croatia 4343 12 32 81 75 338 349 580 477 352 745 752 550

Cyprus 441 66 5 13 14 44 11 2 49 64 27 39 107

Czech Republic 6865 248 61 75 267 437 280 399 420 1264 1080 1569 765

Denmark 1106 414 57 47 50 40 65 88 86 96 73 56 34

Estonia 981 20 7 19 24 57 138 70 82 88 127 179 170

Finland 2660 389 85 125 123 151 97 191 256 187 253 461 342

France 18574 3897 280 626 892 1254 1451 1678 1442 1374 1549 2619 1512

Georgia 293 - - 2 3 13 24 17 48 33 40 27 86

Germany 17764 6651 331 642 528 748 462 914 1386 1121 1690 1580 1711

Greece 2680 314 70 99 96 134 171 253 349 237 298 323 336

Hungary 2830 380 53 67 86 198 293 337 220 302 323 338 233

Iceland 109 44 3 3 6 2 5 6 9 7 6 9 9

Ireland 562 222 6 18 24 43 31 16 36 53 40 28 45

Italy 8988 1622 255 277 265 1126 1009 1178 838 580 796 458 584

Latvia 1469 4 11 24 58 102 152 115 92 75 208 147 481

Liechtenstein 44 12 1 3 1 1 3 2 6 - 3 5 7

Lithuania 2620 55 23 72 150 166 199 586 444 169 208 217 331

Luxemburg 325 128 8 25 11 11 28 3 16 17 26 27 25

Malta 95 28 2 7 1 2 - 4 12 10 4 10 15

Moldova 1906 1 6 48 23 31 104 79 302 248 201 477 386

Monaco 24 - - - - - - - - 1 1 12 10

Montenegro 140 - - - - - - - - - - 5 135

Netherlands 4570 1495 121 170 218 278 237 339 440 333 335 334 270

Norway 770 195 11 33 54 20 62 44 53 61 70 78 89

Poland 33669 937 358 741 1411 2469 1702 2344 6465 5816 3966 3825 3635

Portugal 1481 278 22 72 72 108 252 102 117 124 169 75 90

Romania 18917 268 33 217 536 508 700 1200 2036 2323 2536 4466 4094

Russia 36083 7 348 916 1253 2223 3207 3704 5262 4856 4364 2982 6961

San Marino 35 8 1 3 2 1 2 5 2 3 1 6 1

Serbia 2113 - - - - - - - 384 421 529 335 444

Slovakia 3045 231 42 102 159 366 277 353 283 130 286 459 357

Slovenia 2475 47 25 37 78 72 62 198 131 226 159 812 628

Spain 5603 1076 130 228 231 1345 377 204 426 284 408 401 493

Sweden 4821 1574 102 137 110 350 303 366 391 435 370 409 274

Switzerland 3543 1670 94 191 210 182 108 170 178 170 165 157 248"the former Yugoslav Republicof Macedonia" 1112 2 9 16 13 16 57 51 62 66 60 330 430

Turkey 16106 538 153 394 385 1638 1635 1817 1366 3167 1573 1475 1965

Ukraine 16227 15 310 431 510 1763 1665 1246 1698 1076 2606 2044 2863

United Kingdom 12854 5213 223 466 529 737 863 721 732 963 403 1240 764

Total 253458 32602 3520 6779 8992 17866 17278 20350 27612 28162 27069 30163 33065

Applications declared inadmissible or struck out

14 50 years of activity: European Court of Human Rights — Some Facts and Figures

Vio

lations

by

articl

e an

d b

y co

untr

y1959-2

009

on 1

Jan

uar

y 2010

1959

-200

9

Totalnumber

of judgments

Judgmen

tsfin

ding atlea

st one

violat

ionJu

dgments

finding no vi

olation

Friendly

settle

ments

/ Stri

king

out judgmen

tsOther

judgments*

*

Right to

life- de

priva

tion of

life

Lack

of eff

ectiv

e inv

estig

ation

Prohibi

tion of

tortur

e

Inhum

anor

degra

ding tre

atmen

t

Lack

of eff

ectiv

e inv

estig

ation

Prohibi

tion of

slave

ry / fo

rced

labou

rRight to

libert

y and

secu

rity

Right to

a fair tria

l

Leng

th of

proce

eding

s

No pun

ishmen

t with

out la

w

Right to

respe

ctfor

priva

te an

d

family

life

Freedo

m of th

ough

t, con

scien

ce

and r

eligio

nFreedo

m of ex

press

ion

Freedo

m of as

sembly

and

asso

ciatio

n

Right to

marry

Right to

aneff

ectiv

e rem

edy

Prohibi

tion of

discri

minatio

n

Protec

tion of

prope

rty

Right to

educ

ation

Right to

free ele

ction

s

Right n

ot to

be tri

ed or

punis

hed

twice

Other Artic

les of

theCon

venti

on

Tota

lTo

tal

Tota

lTo

tal

Tota

l2

23

33

45

66

78

910

1112

1314

P1-1

P1-2

P1-3

P7-4

Alb

ania

2018

10

12

118

21

69

1A

ndor

ra4

20

11

11

Arm

enia

2019

10

04

121

62

17

Aus

tria

268

199

3323

131

410

7772

141

321

817

34

Aze

rbai

jan

2622

02

21

12

29

21

53

51

1B

elgi

um15

810

919

1614

41

1442

559

36

91

1B

osni

a H

erze

govi

na13

130

00

12

71

11

71

Bul

garia

294

274

94

77

933

1320

541

110

224

58

724

351

7C

roat

ia17

013

38

263

15

245

728

231

111

Cyp

rus

5747

43

32

18

341

51

82

41

1C

zech

Rep

ublic

147

133

48

217

4076

121

112

27

Den

mar

k34

139

111

11

81

11

21

Est

onia

2118

21

02

74

44

3Fi

nlan

d13

410

320

92

11

3548

167

102

1Fr

ance

773

576

103

6232

32

111

141

230

278

325

192

268

234

Geo

rgia

3528

61

010

511

95

21

14

13

11

Ger

man

y15

799

419

81

1514

541

143

15

111

Gre

ece

556

488

1420

344

313

320

106

320

58

85

836

612

Hun

gary

190

179

46

11

26

515

61

15

23

12

Icel

and

118

03

01

41

11

Irela

nd23

135

14

25

54

13

1Ita

ly20

2315

5648

351

681

31

131

2722

910

952

128

43

762

291

115

21La

tvia

4134

43

05

228

61

153

21

21

35

Liec

hten

stei

n4

40

00

11

11

1Li

thua

nia

5745

66

01

13

1610

1612

35

Luxe

mbo

urg

2924

23

01

813

32

13

11

Mal

ta27

222

03

75

51

12

5

1550 years of activity: European Court of Human Rights — Some Facts and Figures

Vio

lations

by

articl

e an

d b

y co

untr

y1959-2

009

on 1

Jan

uar

y 2010

1959

-200

9

Totalnumber

of judgments

Judgmen

tsfin

ding atlea

st one

violat

ionJu

dgments

finding no vi

olation

Friendly

settle

ments

/ Stri

king

out judgmen

tsOther

judgments*

*

Right to

life- de

priva

tion of

life

Lack

of eff

ectiv

e inv

estig

ation

Prohibi

tion of

tortur

e

Inhum

anor

degra

ding tre

atmen

t

Lack

of eff

ectiv

e inv

estig

ation

Prohibi

tion of

slave

ry / fo

rced

labou

rRight to

libert

y and

secu

rity

Right to

a fair tria

l

Leng

th of

proce

eding

s

No pun

ishmen

t with

out la

w

Right to

respe

ctfor

priva

te an

d

family

life

Freedo

m of th

ough

t, con

scien

ce

and r

eligio

nFreedo

m of ex

press

ion

Freedo

m of as

sembly

and

asso

ciatio

n

Right to

marry

Right to

aneff

ectiv

e rem

edy

Prohibi

tion of

discri

minatio

n

Protec

tion of

prope

rty

Right to

educ

ation

Right to

free ele

ction

s

Right n

ot to

be tri

ed or

punis

hed

twice

Other Artic

les of

theCon

venti

on

Tota

lTo

tal

Tota

lTo

tal

Tota

l2

23

33

45

66

78

910

1112

1314

P1-1

P1-2

P1-3

P7-4

Mol

dova

168

158

12

77

2812

4690

107

316

627

701

9M

onac

o1

10

00

1M

onte

negr

o1

10

00

1N

ethe

rland

s12

471

2715

113

17

2121

814

41

31

Nor

way

2720

70

01

92

35

1P

olan

d76

767

446

407

22

125

237

5836

071

131

182

183

Por

tuga

l18

712

35

563

216

713

91

126

Rom

ania

648

584

1823

231

61

2620

4530

462

135

92

822

373

19

Rus

sia

862

815

2813

611

512

218

193

3426

547

511

234

416

617

82

386

12

266

San

Mar

ino

118

02

17

21

1S

erbi

a40

372

01

412

167

414

10S

lova

kia

207

178

521

31

11

1517

137

115

151

7S

love

nia

227

217

73

02

21

22

209

219

9S

pain

7850

242

21

13

2411

26

21

1S

wed

en89

4320

233

11

225

116

21

21

5S

witz

erla

nd91

6321

52

111

226

111

111

13

“the

form

er Y

ugos

lav

Rep

ublic

of

Mac

edon

ia”

6358

32

04

311

401

44

Turk

ey22

9520

1746

204

2876

129

2417

574

436

657

357

469

118

239

209

354

44

529

Ukr

aine

608

602

32

12

61

3110

4939

613

316

34

112

228

92

5U

nite

d K

indg

om42

225

779

6521

212

1358

8724

158

103

328

392

23

1Su

b To

tal

1015

668

710

4731

821

730

456

607

190

116

2932

0740

0821

652

3039

298

411

8715

222

159

398

175

Tota

l*

Ten

judg

men

ts c

once

rn tw

o C

ount

ries

: Fra

nce

& S

pain

, Tur

key

& D

enm

ark,

Mol

dova

& R

ussi

a, G

eorg

ia &

Rus

sia,

Rom

ania

& H

unga

ry, R

oman

ia &

Uni

ted

Kin

gdom

, Rom

ania

& F

ranc

e, H

unga

ry &

Ital

y A

lban

ia &

Ital

y an

d M

onte

negr

o &

Ser

bia

** O

ther

judg

men

ts: j

ust s

atis

fact

ion,

revi

sion

judg

men

ts, p

relim

inar

y ob

ject

ions

and

lack

of j

uris

dict

ion

1219

8*

შუალედური გამოცემა (2010 წლის აპრილი)

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო

ევროპის საბჭო

67075 სტრასბურგი Cedex

საფრანგეთი

www.echr.coe.int

ადამიანის უფლებათა ევროპული...

Documents

Transcript of ადამიანის უფლებათა ევროპული...