ΓΙΑΤΙ ΚΥΡΙΕ;

– Επειδή ήµουνα καθηλωµένοςδυο µήνες περίπου µέσα στο σπίτι(από σπονδυλοαθρίτιδα της µέσηςµου) για να µου περάσει η ώρα διά-βαζα διάφορα περιοδικά, βιβλία καιεφηµερίδες.

Έτσι σήµερα για τις «Κουβεν-τούλες» µας θα σας γράψω λίγακείµενα απ’ αυτά που διάβασα µαζίµε την κριτική µου και για να κλεί-σω κι’ εγώ τις υποχρεωτικές στή-λες µου στα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ».

Αρχίζω πρώτα απ’ το βιβλίο τουΆγι Φλογέρα που γράφει µε τοντίτλο: «ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ (Καϋµοί καιστοχασµοί)». Η Ελλάς, η οποίαέδωσε άλλοτε τους Επτά Σοφούς,αλλά και τον Σωκράτη και τον

Πλάτωνα, η οποία έδωσε, τονΠαρθενώνα, ναό της Παρθένου καιτης Σοφίας, η οποία έδωσε τοΒυζάντιο, το ’21 και το 1941, γιατίσήµερα παράγει τόσα ναρκωτικάκαι τροχαία, τόσες εκτρώσεις καιδιαζύγια, ελεύθερες σχέσεις καιοµοφυλικές, τόσο αυθαίρετα καιφοροδιαφυγές, τόσα εγκλήµατακαι βοµβιστές, τόσα αµφίβολαµπαρ και «νόµιµα πορνεία»; Γιατίστη γλώσσα µας που γράφτηκε ηΚαινή ∆ιαθήκη σήµερα γράφεταιτόση αµαρτία...

«ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ»

«Γιατί κάθε χρόνο η πολιτειακήκαι η πολιτιστική ηγεσία µας δίνει

ΠEPIO∆IKH EK∆OΣH ΠOΛITIΣTIKOY ΣYΛΛOΓOY ∆OΛOY IΩANNINΩN

ETOΣ 28ο AP. ΦYΛ. 112 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ∆EKEMBPIOΣ 2011TAX. ∆/NΣH: AIAKI∆ΩN 36 452 21 IΩANNINA e-mail: doliotika@dolo.gr www.dolo.gr

ΠΛHPΩMENOTEΛOΣ

Tαχ. ΓραφείοIωαννίνων

Aριθµός. Aδείας 14KΩ∆IKOΣ 4587

KKOOYYBBEENNTTOOYYΛΛEEΣΣ Tου ∆HM. ΠOTΣH

Συνέχεια στην 2η σελίδα

Ο Πολιτιστικός ΣύλλογοςΙωαννίνων και η εφηµερίδαµας τα « ∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ »

Εύχονται σε όλους σας:Χρόνια Πολλά από καρδιάς.

Καλή χρονιά Υγεία και ευτυχία.

TO NΕΟ ΕΤΟΣ

Να επικρατήσει ο κοινός νους.

Καθώς βρισκόµαστε στο κατώφλι του 2012, είµαστε όλοιγεµάτοι άγχος, ανησυχία και αβεβαιότητα για το νέο έτος πουανοίγεται µπροστά µας. Όλοι µας τρέφουµε την ελπίδα και προ-σµένουµε από τη νέα χρονιά να αποκαταστήσει κάθε δυσάρεστηστιγµή των προηγουµένων ετών και να φέρει ευνοϊκότερες ηµέ-ρες στη ζωή µας.

Καλή Χρονιά να έχουµε λοιπόν, µε υγεία πάνω απ’ όλα νααντέχουµε να αντισταθούµε σε ότι σκαρώνουν για εµάς χωρίςεµάς. Να οπλιστούµε µε δηµιουργική δύναµη, να αγαπήσουµεπερισσότερο τον συνάνθρωπό µας, να µοιραστούµε ότι έχουµεπερισσευούµενο µε κάποιον που το έχει ανάγκη.

Να σηκώσουµε το ανάστηµά µας εκεί που µας καταπιέζουν.Ευχή λοιπόν είναι να επικρατήσει το τόσο απλό αλλά συνάµα

και πιο δύσκολο: Ο κοινός νους.Είθε η γέννηση του Θεανθρώπου να φέρει ειρήνη, γαλήνη και

αγάπη στις καρδιές όλων µας. Χρόνια σας πολλά. Γ.M.

«….συ είσαι αρχόντισσα, κυρία !…. » Το σπίτι τις 12 µέρες, από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα, γίνε-

ται εστία και φρούριο των ανθρωπίνων αισθηµάτων, φωλιά αγά-πης και ζεστασιάς που την περιµένουν µε λαχτάρα όσοι ετοιµά-ζονται να τη ζήσουν αλλά και µε τραγική νοσταλγία εκείνοι πουθα τη στερηθούν.

Καλότυχοι πάντα όσοι µπορούν να µαζεύονται, µπροστά σταγιορταστικά φώτα, όσοι µπορούν και κάθονται σε τραπέζια χορ-ταστικά, καλότυχες και οι οικογένειες που χαίρονται τη Χρι στου -γεννιάτικη θαλπωρή, χωρίς απόντες.

Ιέρεια πρώτη κι απαραίτητη, τιµητικό και ηρωικό πρόσωπο τωνηµερών αυτών, µε συγκινητική φροντίδα και µόχθο για την ετοι-µασία του σπιτιού και τους εορτασµούς, στέκεται λες, αιώνεςτώρα, πλάι στην εστία, η Ελληνίδα νοικοκυρά, η µάνα, η αδελφή,η σύζυγος, η κόρη. Μια παράδοση ανθρώπινη κι ελληνική, που δενπρέπει να την ξεχνά κανείς.

∆ικαιολογηµένη καταξίωση για την προσωπικότητά της κι οτίτλος της «αρχόντισσα» που θα της δώσουν τα παιδικά κάλαντα.

«…συ είσαι αρχόντισσα κυρία!.....» Γ.M.

Α∆ΕΛΦΟΤΗΤΑ ∆ΟΛΟΥ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ«Ο ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ»

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

Σύµφωνα µε τα άρθρα 10, 16, 17 και 18 του καταστατικού καιµετά από απόφαση του ∆ιοικητικού Συµβουλίου, καλούνται ταµέλη της Αδελφότητας ∆ολού της Ηπείρου «ο Άγιος Χριστόφο -ρος», σε τακτική εκλογοαπολογιστική Γενική Συνέλευση στις22/01/2012 ηµέρα Κυριακή και ώρα 10:00 π.µ., στην αίθουσα τουπνευµατικού κέντρου της Οµοσπονδίας Αδελφοτήτων καιΕνώσεων Επαρχίας Πωγωνίου, οδός ∆εληγεώργη 7, 1ος όροφος(κάθετος στην Πειραιώς), µε τα παρακάτω θέµατα:

1. Εκλογή προέδρου Γενικής Συνέλευσης και εφορευτικής επι-τροπής,

2. Έκθεση Εξελεγκτικής επιτροπής για τη διετία 2010-2011,3. Έκθεση πεπραγµένων ∆ιοικητικού Συµβουλίου για τη διετία

2010-2011,4. Ανακοινώσεις,5. Εκλογές6. Κοπή Πρωτοχρονιάτικης πίτας.

Για το ∆ιοικητικό συµβούλιο της Αδελφότητας

Η ΠρόεδροςΟ. ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ-ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΟΥ

Ο Γενικός γραµµατέαςΦ. ΚΟΥΒΑΡΑΣ

Η συµµετοχή όλων είναι απαραίτητη στη Γενική Συνέλευση

τιµητικές διακρίσεις σε τραγουδι-στές, σε ηθοποιούς και καµµιάφορά σε κάποιους µεγάλους ποιη-τές και σχεδόν ποτέ σ’ έναν µεγά-λο γιατρό; Σ’ ένα δάσκαλο που υπη-ρετεί 30 χρόνια στην παραµεθόριο,πραγµατικός ακρίτας; Σε µια άξιαµάνα µε έξι-εφτά και εννιά παιδιάπου όχι µόνο τα γέννησε, αλλά καιτα ανάθρεψε σωστά; Γιατί δηµόσιαδαπάνη η κηδεία γι’ αυτούς καιλαϊκό προσκύνηµα της σορού,πράγµατα λαϊκίστικα, επαρχιώτικακαι όχι επαρκώς πολιτισµικά!»

∆ΕΛΤΙΟ ΕΙ∆ΗΣΕΩΝ

«Υποκλοπές, φοροδιαφυγές,ληστείες, απεργίες, συγκρούσειςστα γήπεδα, τροχαία δυστυχήµατααυθαίρετα κτίσµατα...». Πάµε καλά,πάµε µπροστά! Ο πολιτισµός µαςπροχωρεί το Internet καλά κρατείδεν µας χρειάζεται ο Θεός, αρκεί οµέγας ε.......!

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΙ∆ΗΣΕΙΣ....

Γιατί η καθηµερινή ειδησεογρα-φία (εφηµερίδες, ραδιόφωνα, τηλε-όραση) ασχολείται µόνον µε πολιτι-κή και οικονοµία, µε το ποδόσφαιροκαι τη µόδα, και δεν µας λέει ούτελέξη για τον άνθρωπο και το πνεύ-µα, για την ψυχή και την αρετή;Είναι άχρηστα αυτά, είχε άδικο οΣωκράτης και ο Πλάτων, ήτανανόη τος ο Παύλος ή ο Μακρυ -γιάννης; Ας µας πουν οι σύχρονοιπαρουσιαστές και οι σοφοί αναλυ-τές!

Και συνεχίζω µε το βιβλίο τουΘ. Θεοφυλάκτου «Όταν θέλεις ναξεκουράζεσαι».

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΡΟ∆ΕΣ

Στα χρόνια της κατοχής, οΕλληνικός λαός έζησε µαύρεςώρες και σκληρές ηµέρες. Τα χιτλε-ρικά στρατεύµατα, χωρίς σοβαρόλόγο, συνελάµβαναν, βασάνιζαν,φυλάκιζαν, εξόριζαν, σκότωναν.Μεταξύ των κρατουµένων, και έναπαλληκάρι, µοναχογιός. Τα άλλαδύο αδέλφια του σκοτώθηκαν στηνΑλβανία. Πατέρας και µάνα έτρε-ξαν παντού. Χτύπησαν πόρτες.Παρακάλεσαν ανθρώπους. Τίποτεδεν µπόρεσαν να επιτύχουν. Τοπαιδί τους σε λίγη ώρα θα γεµίσεικάποια χαράδρα.

Η ώρα έφθασε και οι µελλοθά-νατοι ένας-ένας φορτώνονται. Ηκλούβα είναι έτοιµη. Ο οδηγόςβάζει µπρος την µηχανή. Μα τηνώρα που το αυτοκίνητο ξεκινούσε,η µάνα σωριάστηκε µπροστά στιςρόδες του αυτοκινήτου. «Το παιδίµου», φωνάζει. Χωρίς αυτό δενθέλω άλλο να ζω. Σκοτώστε µε... Ο

διοικητής του αποσπάσµατος έµει-νε εµβρόντητος. Κάποια µάνα πρέ-πει να τον γέννησε κι’ αυτόν. «Ηεκτέλεσις των µελλοθάνατων ανα-βάλλεται» και οι φυλακισµένοι γλι-τώνουν τον θάνατο.

Παιδί µου, αυτήν την µάνα πουπικραίνεις, αυτή την µάνα που αντι-µιλάς, αυτή την µάνα που βαθειάπληγώνεις µε την ανάρµοστησυµπεριφορά σου, αυτήν την µάνασου έδωσε ο Θεός. Άλλη σαν αυτήστον κόσµο δεν υπάρχει. Σκέψου,παιδί µου, λίγο. Και είναι καιρόςόλα σου τα λάθη να τα διορθώσειςσήµερα, γιατί ίσως αύριο θα είναιπολύ αργά.

ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΛΑΘΗΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝ

Ο Νουρσιβάν, ο βασιλιάς τηςΠερσίας, µια µέρα, εκεί που κυνη-γούσε, θέλησε να ψήσει ένα θήρα-µα. Μερικοί απ’ την ακολουθία τουέτρεξαν και πήγαν στο διπλανόχωριό να φέρουν αλάτι, για να τοαλατίσουν. Ο βασιλιάς, όµως, κατά-λαβε πως ζήτησαν το αλάτι, κάνο-ντας χρήση του ονόµατός του,χωρίς να το πληρώσουν, γι’ αυτόέδωσε εντολή να γυρίσουν πίσωκαι να πάνε να το πληρώσουν. Καιαπευθυνόµενος σε ολόκληρη τηνσυνοδεία του είπε:

– Η πράξη είναι ασήµαντη,όµως, όταν αυτή βαρύνει βασιλιάείναι µεγάλη. Ο άρχοντας ενόςλαού οφείλει να είναι δίκαιος και ναείναι το παράδειγµα του λαού. Αναυτός σκοντάφτει στα µικρά, τότεο λαός του θα σκοντάψει και σταµεγάλα... Πόσο αλήθεια, προσεκτι-κή πρέπει να είναι η ζωή των αρχό-ντων µας! Γι’ αυτόν που ηγείται δενυπάρχουν µικρά ή µεγάλα λάθη.Και τα λάθη του ηγήτορα, έχουνθλιβερές επιπτώσεις στον λαό πουηγείται. Ο λαός εύκολα µπορεί ναδικαιολογήσει τις δικές του παρε-κτροπές, όταν έχει παρόµοιεςαυτού που κάνει τον αρχηγό καιτον δάσκαλο και καθηγητή. Έναλάθος µικρό του ηγέτου γίνεταιαφορµή πτώσεων πολλών ανθρώ-πων.

Τελειώνοντας σας παρακαλώκαι περιµένω, πρώτα από σας τηνκριτική σας για τα έξι κείµενα πουαντέγραψα, πού συµφωνείτε καιπού διαφωνείτε, αυτό θα πει ότικάνουµε «κουβεντούλες» και µεαυτό έχουµε και ύλη για τα«∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ». Πρέπει κάποτε ν’αρχίσετε και σεις να ενισχύετε µεκείµενα την εφηµερίδα µας.

Σας ευχαριστώ και σας εύχοµαικαλές γιορτές και το Νέο Έτος µευγεία, οµόνοια, αγάπη και ειρήνη.

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 2

KKOOYYBBEENNTTOOYYΛΛEEΣΣ Συνέχεια από την 1η σελίδα Για τα χωράφια µας στο ∆ολόΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΒΑΡΑ

Η λέξη χωράφι για τους Πωγω -νήσιους γενικά έχει µεγαλύτερη αξίααπ’ ότι στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Η καλλιέργεια των χωραφιών στοχωριό µας το ∆ολό τα παλιά χρόνιαήταν µια αναγκαία εργασία για νασιτιστούν οι τότε κάτοικοί του. Αν καιφαινοµενικά οι κάµποι φαίνονταιαρκετοί για ορεινό χωριό, η έλλειψητου νερού και ο προσανατολισµόςτους ήταν µειονέκτηµα, στην µεγάληπαραγωγή του σιταριού, καλαµποκι-ού και των οσπρίων που συχνά καλ-λιεργούσαν οι γονείς µας τα χρόνιαεκείνα, πριν του 2ου ΠαγκοσµίουΠολέµου, που τότε δεν υπήρχανµηχανικά µέσα καλλιέργειας, οκόπος εργασίας, σκάψιµο, σπορά,θέρισµα, αλώνισµα, ήταν αρκετάµεγάλος και πάρα πολύ κουραστικός.

Οι γυναίκες κατέβαιναν στοΛάκκο (Χαράδρα Κουβαρά) µε τιςβαρέλες «γκότσι» ή πάνω στα γαϊ-δουράκια για να φέρουν νερό στοσπιτικό τους, για να µαγειρέψουν, ναπλυθούν, να ποτίσουν τα ζωντανάτους, ακόµα και να ποτίσουν τα λιγο-στά λαχανικά τους που καλλιεργού-σαν σε µικρά κηπάρια στις παρυφέςτου χωριού, ένα αγαθό (νερό) πουσήµερα το χρησιµοποιούµε αλόγιστακαι τελείως άσκοπα µερικές φορές,που τότε ήταν είδος πολυτελείας.Ευτυχώς οι «Βρύσες» κάτω στηχαράδρα «Κουβαρά» είχαν όλο τοχρόνο αρκετό νερό και έφτανε γιαόλους.

Η σχέση χαράδρας µε τουςκατοίκους του ∆ολού ήταν άµεση,αφού ήταν η πηγή του πολυτιµότε-ρου αγαθού του νερού. Στη χαράδρακάτω πλέναν τα ρούχα, τις κουβέρ-τες και βελέντζες, εκεί γινότανε όλατα κουτσοµπολιά, οι καβγάδες, ποιαθα «πάρει» την καλύτερη πέτρα γιανα κοπανήσει και να πλύνει ταρούχα, ποια θα πάρει πρώτη νερόστις βαρέλες, για να ανέβει µετά απότο σκληροτράχηλο µονοπάτι επάνωστο χωριό για να κάνει τις καθηµερι-νές δουλειές του νοικοκυριού της καιµετά να πάει στο χωράφι να τσαπί-σει, να κλαδέψει και να πάρει τηνσυγκοµιδή. Στο γυρισµό απ’ τα χωρά-φια να ζαλωθεί στους ώµους της καιξερά κλαδιά για τον φούρνο και όλααυτά σχεδόν κάθε µέρα όλο τονχρόνο, µε καφτερό ήλιο, βροχή,αέρα και χιόνι.

Για αυτό σήµερα ακόµα οι απόγο-νοι ∆ολιώτες οι ιδιοκτήτες τωνχωραφιών αυτών θέλουν να κρατούνυπό ιδιοκτησία τους αυτά τα χωρά-φια που δεν τους φέρνουν σχεδόνκαθόλου εισόδηµα και στο µέλλον,όπως φαίνεται θα πληρώσουν καιφόρο κατοχής των εκτάσεων αυτών.

Τα τελευταία χρόνια µε την ίδρυ-ση του Γεωργοδασικού Συλλό γου,τουλάχιστον προσπαθούµε να κρατή-σουµε τα χωράφια της περιοχής τουΚάµπου, σχεδόν ακέραια ενοικιάζο-ντας και στους µονίµους κατοίκουςτου χωριού µας υποστηρίζοντας τονβιοπορισµό τους, µε την καλλιέργεια

τροφής για τα πρόβατα και τις κατσί-κες τους.

Τα άλλα χωράφια στις εκτάσειςτου χωριού µας, όπως στο Κουτσό -κρανο, στα Αµπέλια, στα Χαλά -σµατα, στις Αβοργιές, στην Αµαλήκαι σ’ άλλες περιοχές µε τα περίεργαγια µας τοπωνύµια έχουν γίνει δάσηκαι είναι αδιάβατα και η θέση τουςείναι άγνωστη από τους απογόνουςµας. Τώρα οι νέοι µας τα παιδιά καιεγγόνια µας θα µπορέσουν κάποτενα αξιοποιήσουν αυτά τα χωράφια;

Αν θέλει κάποιος να γυρίσει στοχωριό µας και διαθέτει µερικά χρήµα-τα για να αγοράσει σύγχρονα τρα-κτέρ και µηχανήµατα, πώς θα τα βρεινα τα καλλιεργήσει; Και τι είδος πρέ-πει να καλλιεργήσει; Τι λένε οι γεω-πόνοι του χωριού µας;

Αν πάλι θέλει να κτίσει έξω απότα όρια του παραδοσιακού οικισµού,πώς θα γίνει αυτό; Κάποτε ο αείµνη-στος Λεωνίδας Κουτσουµπί νας,έλεγε: «Να γίνει αναδασµός τουλά-χιστον στην περιοχή του Κά µπου,δηλαδή να καταµετρηθούν οι ιδιοκτη-σίες και οι εκτάσεις και µε ένα έστωπρόχειρο σχέδιο να χωριστούν σεαναλογούντα µε κάθε ιδιοκτησία οιορθογωνισµένες ενιαίες εκτάσειςπου θα έχουν όλες πρόσβαση σεδρόµο ένα καταµήκος της Χαράδραςκαι άλλος ο υφιστάµενος ασφαλτο-στρωµένος δρόµος».

Αυτό κατά την γνώµη µου θαβοηθούσε σήµερα στα νέα παιδιά νατο αξιοποιήσει ο καθένας όπως θέλεικαι µπορεί.

Στις πλαγιές του χωριού µας ναγίνουν µερικά όµορφα και φτηνά σπί-τια, για να έρθουν αυτοί και άλλοινέοι να κατοικήσουν ή για να κάνουνπαραθερισµό, στο ωραίο κλίµα τουχωριού µας.

Πιστεύω ότι αυτά και άλλα πολλάθα δώσουν την απαιτούµενη ανάπτυ-ξη που όλοι θέλουµε για να ζωντανέ-ψει και πάλι το χωριό µας, και πρώ-τον και κυριότερο να ανοίξει µόνιµατο καφενείο του, διότι το καφενείοστα χωριά είναι ο «κράχτης» τουχωριού και µε ένα µικρό µπακάλικο,να πουλάει αυτά τα οποία παράγειτο χωριό.

Αυτή είναι η καλύτερη µέθοδοςγια µένα για να ζωντανέψει και πάλιτο χωριό µας, να διατηρηθούν ταωραία αυτά παλιά, αλλά αρχαιολογι-κά σπίτια, να µένει καθαρό και οιπλατείες να έχουν παιδιά να παίζουνκαι να ανάβουν κανένα καντήλι στονεκροταφείο του Αγιάννη και σταάλλα εικονίσµατα του χωριού ευχα-ριστώντας τους προγόνους τους πουτους άφησαν µια τόσο ωραία κληρο-νοµιά, σ’ έναν τόπο που έµεινε τόσοαγνός στο πέρασµά του αλλά εξίσουκαι αξιοπρεπής.

Με πολλή αγάπη, αγαπητοί µου∆ολιώτες

Γιάννης Κουβαράς

Αθήνα 20/12/2011

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 3

Θυµήθηκα µια πα-λιά σκηνή που µε

είχε συγκινήσει πάρα πο-λύ ψυχικά και για πολλέςµέρες, εκείνα τα πέτριναχρόνια που µε είχαν φέ-ρει από το χωριό σταΓιάννενα σε νεαρά ηλι-κία.

Και πώς την ξαναθυµήθηκαεκείνη την σκηνή; Πάντοτε τηνθυµούµαι όταν βρίσκοµαι στηνπλατεία µας και γίνεται η υπο-στολή της σηµαίας, και µπορώ νασας πω είχα πολλά χρόνια ναβρίσκοµαι εκεί αυτήν την ώρα!Αλλά τέλη Σεπτεµβρίου ήµουναπαρών.

∆ίπλα στο κτίριο της 8ης Με-ραρχίας, στα δεξιά είναι ο δρό-µος που µπαίνουµε στα Λιθαρί-τσια και µετά η Εθνική ΤράπεζαΕλλάδος, (που χτίστηκε το έτος1964) και παραδίπλα άλλη τρά-πεζα.

Εκείνη την εποχή ήταν απ’ τοδρόµο για τα Λιθαρίτσια µέχριτην αρχή της οδού Αβέρωφ,ένας πελώριος πέτρινος τοίχος,όπου κάτω καθότανε πέντε-έξιάνθρωποι µε τα κασελάκια τους,τις µπογιές τους και τις βούρ-τσες τους και βάφανε τα παπού-τσια των περαστικών πολιτώνκαι φώναζαν κτυπώντας τα κα-σελάκια τους «Περάστε κύριοιεδώ ο λούστρος κ.τ.λ.».

Ήταν θυµάµαι καλοκαίρι και οήλιος βασίλευε στην κεντρικήπλατεία στα Γιάννενα και η Γαλα-νόλευκη κυµάτιζε µπροστά στοκτήριο της 8ης Μεραρχίας. Μι-κρό άγηµα στρατιωτών έτοιµο νααποδώσει τιµές. Εγώ ανηφορίζο-ντας απ’ το Κάστρο για να φτάσωστην πλατεία να βρω κανένα φί-λο να κάνουµε και µια βόλτα πά-νω-κάτω. Εδώ θα κάνω µια πα-ρένθεση: (Εκείνη την εποχή ηπλατεία ήταν µόνο για περίπατοκαι ιδιαίτερα όλων των νέων γι’αυτό την ονόµαζαν «νυφοπάζα-ρο»). Είχα φτάσει ακριβώς κοντάστους καθήµενους λούστρουςπου µερικοί εργάζονταν, λου-στρίζοντας τα παπούτσια των

περαστικών πολιτών. Μπροστάαπό µένα προπορευότανε έναςαξιωµατικός και δίπλα του µίακυρία µ’ ένα µωρό που έκλαιγεσυνέχεια... Ξαφνικά ακούσαµετον σαλπιγκτή να δίνει το σύνθη-µα στο άγηµά του για την υπο-στολή της σηµαίας αποδίδονταςτην πρέπουσα τιµή στο ιερό µαςσύµβολο και όλος ο κόσµος που

βρίσκονταν στην κεντρική πλα-τεία, σταµάτησαν σε στάση προ-σοχής.

Ο νεαρός αξιωµατικός, µπρο-στά από µένα χαιρετά στρατιωτι-κά φέροντας το χέρι του στο πη-λίκιο. Μετά από λίγα δευτερόλε-πτα στρέφει το κεφάλι του δίπλακαι κοιτά έναν λούστρο που δενείχε σηκωθεί απ’ το κάθισµά τουκαι όταν τελείωσε η υποστολήτης σηµαίας γυρίζει απότοµαστον καθήµενο άνθρωπο και µεφωνή βροντώδη του λέγει:

– Καλά, δεν ντρέπεσαι να κά-θεσαι κάτω και δεν τιµάς την Ση-µαία µας, Τούρκος είσαι, βλάκαςείσαι, τι είσαι τέλος πάντων;

Ο λούστρος ένας άνθρωποςπερίπου 40-45 χρονών ακούγο-ντας αυτές τις βρισιές γίνεταικατακόκκινος στο πρόσωπο καιτα χέρια του τα είδα να τρέµουν.Εγώ έµεινα στήλη άλατος και πε-ρίµενα να δω τι καβγάς θα γίνειτώρα. Ο άνθρωπος πάει να πεικάτι, κοιτάζει τον αξιωµατικό γιαλίγα λεπτά, δεν βγάζει κουβέ-ντα, σκύβει το κεφάλι του και άρ-χισε να κλαίει, ένας πελώριοςάνδρας, σαν µικρό παιδί. Ο αξιω-µατικός .... βουβάθηκε και έµεινεκολώνα και τον κοιτούσε.

Ο άνθρωπος ηρέµησε σκούπι-σε τα δάκρυά του, πιάνει το κα-σελάκι του το σπρώχνει µπροστάσ’ όλους µας, µαζί µε τις µπογιές,τις βούρτσες και µε φωνή τρεµά-µενη απαντά στον αξιωµατικό:

– Εγώ κύριε ανθυπολοχαγέσ’ αυτή τη σηµαία της χάρισα τοένα πόδι µου στην πρώτη γραµ-µή της µάχης. Και του δείχνει το

δεξί του πόδι που ήταν κοµµένοαπ’ το γόνατο και κάτω! Όλοι οιπεραστικοί που δεν τον γνώρι-ζαν τον Τάκη Π... (τον λουστρά-κο) συγκινήθηκαν, ο δε αξιωµατι-κός, ακούοντας και βλέπονταςόλα αυτά, τον πλησίασε του πρό-τεινε το χέρι του και του ζητάπολλές φορές συγνώµη και νατον συγχωρέσει. Ο κόσµος χει-ροκροτεί, ο Τάκης όµως.... κλαί-ει.

– Ο αξιωµατικός ξαναζητά τησυγνώµη και ρωτά τον Τάκη µεγλυκιά φωνή, σε ποιο µέτωποχάσατε το πόδι σας αγαπητέ;

– Στα Βορειοηπειρωτικά βου-νά κοντά έξω απ’ το Τεπελένι,πολεµώντας τους Ιταλούς φασί-στες. Ο άγνωστος για µένα αξιω-µατικός, απλώνει ξανά το χέριτου και σφίγγει το δικό του χέρικαι του λέει:

«Σήµερα γνώρισα έναν ακό- µη ήρωα». Εάν επιτρέπεται πώςονοµάζεστε; Τάκης Π............Γιαννιώτης. Εγώ είµαι Αρτινόςκαι λέγοµαι Αλκιβιάδης (δεν θυ-µάµαι το επίθετό του).

– Χάρηκα πάρα πολύ και θαγνωριστούµε καλύτερα διότιυπηρετώ στο 502 Τάγµα εδώστην Κόνιτσα. Και πάλι σας ζητώσυγνώµη.

– Και ο Τάκης µε πλατύ χαµό-γελο: Και εγώ κύριε ανθυπολο-χαγέ σας ζητώ να µε συγχωρέ-σετε για την απρεπή στάση µου,που σας πέταξα µπροστά το κα-σελάκι µου, δεν έπρεπε.

– Και η απάντηση του αξιωµα-τικού: Μην στενοχωριέστε, δεντρέχει τίποτα, σήµερα γίναµε φί-λοι και θα βλεπόµαστε συνέχειακαι χαιρετώντας τον Τάκη στρα-τιωτικά, έφυγε για την υπηρεσίατου και ο Τάκης την δουλειά του,µε τις µπογιές, το λούστρισµατων παπουτσιών και τις... βούρ-τσες του!

∆υστυχώς αυτό είναι το τίµη-µα των ηρώων στην Πατρίδα µαςµε συντάξεις πείνας. Ο Τάκηςήταν παντρεµένος µε τρία παιδιά(2 αγόρια 1 κορίτσι) και σπίτι µεενοίκιο, λίγο πιο κάτω από τοσπίτι µου εδώ στα Γιάννενα,στην οδό Σολωµού. ∆εν θυµάµαιπότε έφυγε απ’ τη ζωή. Πάντωςέφυγε ευτυχισµένος, µέσα σετρία παιδιά και επτά εγγόνια,έτσι είχα µάθει, απ’ ένα φίλο µου.

Γιάννενα 10 Νοεµβρίου 2011

ΕΓΩ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙ∆Α ΧΑΡΙΣΑ... ΕΝΑ

Aλη

θινέ

ς ισ

τορί

ες

Tου ∆HM. ΠOTΣH

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΕΚΚΛΗΣΗ ΜΟΥΌπως γνωρίζετε όλοι σας οι

καιροί σήµερα είναι πολύ δύσκο-λοι. Το καταλαβαίνουµε απόλυτααφού έχουµε περίπου δύο χρόνιαµε µεγάλη οικονοµική κρίση,µπορώ να πω παγκόσµια.

Η εφηµερίδα µας τα «∆Ο -ΛΙΩΤΙΚΑ» που εκδίδεται απ’ το1983 συνέχεια, περνάει και αυτήδύσκολες µέρες. Τώρα δε τελευ-ταία προστέθηκαν και άλλα βάσα-να επιπλέον στον οικονοµικότοµέα, πληρώνοντας µια ακόµηυπερβολική αύξηση των ταχυ-δροµικών τελών!

Εµείς σαν άτοµα και σανΣύλλογος θα συνεχίσουµε ναεκδίδουµε την εφηµερίδα µαςαγωνιζόµενοι µε «νύχια και µεδόντια» όπως λέει και η λαϊκήµας παροιµία, µε την ελπίδα ότικαι σεις όλοι, όχι µόνον οι λίγοιχωριανοί, συγγενείς και φίλοι τουχωριού µας, να ανταποκριθείτεστην έκκλησή µου αυτή πουείναι η τρίτη και η τελευταίαφορά που σας καλώ, για να µηνβρεθούµε αργότερα σε δυσάρε-στες καταστάσεις.

∆εν είναι σωστό να διαβάζου-µε τα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» ανελλιπώςεπί πολλά χρόνια, χωρίς να τασυνδράµουµε...

Τα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» είναι δικήµας εφηµερίδα και πρέπει ναακούγεται το όνοµα του χωριούµας σ’ όλα τα πέρατα της αγαπη-µένης µας πατρίδας. Αυτά ταλίγα λόγια σταράτα, καθαρά καιγια τελευταία φορά.

Με τις θερµότερες ευχές µουγια τις άγιες εορτές των Χρι -στουγέννων και του Νέου Έτους,που πιστεύω να είναι καλύτεροκαι πολύ φωτεινό στον οικονοµι-κό τοµέα για όλους µας. Σαςευχαριστώ πολύ.

Γιάννενα ∆εκέµβριος 2011

Ο χωριανός σας∆ΗΜ. ΠΟΤΣΗΣ

Αιακιδών 36 – 45221 ΤΗΛ: 33728

Εφηµερίδεςκαι περιοδικάπου λάβαµε

– Ένωση Βασιλικιωτών Πω -γωνίου Ηπείρου «Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ»τριµηνιαία έκδοσης της ένωσης:«Τα νέα µας ... και τα παλιάµας».

– «Ηπειρωτικό Μέλλον»– «Ηπειρωτικά Νέα»– «Νέα Κατσανοχωρίων»– «Η φωνή του Γεροπλάτανου»– «Ο παλµός των Μηλιωτάδων»– Η φωνή των Παλαιοχωριτών

(Συρράκου).

Xωριανέ, Φίλε αναγνώστη, όσο η εφηµερίδα θα γράφεται

από ελάχιστους, τόσο θα αποµακρύνεται από σένα.

Γράψε τις αναµνήσεις, τα οράµατα,

τον πόνο, την ελπίδα.

Ξεφυλλίζοντας το άλµπουµτου Χριστόφορου

Πήρα το άλµπουµ του Χριστόφορου µετις πάµπολλες φωτογραφίες, τις

ξεφύλλισα και άρχισε να περνά µια ολόκλη-ρη ζωή από µπροστά µου. Τοπία παλιά καιαγαπηµένα, ασπρόµαυρες µικρές φιγούρεςδικών µας ανθρώπων που δε θα ξανακινη-θούν ποτέ, χαρούµενες και θλιβερές ιστο-ρίες, έρωτες, πάθη και συναισθήµατα.Στιγµές παγωµένες στο χρόνο, ξεθωρια-σµένες εικόνες αξέχαστης αθωότητας. Το∆ολό του 19…., σκηνές καθηµερινής ζωής,γάµοι, πανηγύρια, τοπία διάφορα, το πρώτολεωφoρείο, το χτίσιµο του νέου σχολεί-ου…..

Με συγκινούν τα πρόσωπα, όχι τόσο τατοπία. Κάθοµαι και σκέπτοµαι πόσα από ταεικονιζόµενα πρόσωπα του ’50 ή του ’60είναι εν ζωή, πότε αποδήµησε ο ΚίτσοΤόµος, ο Λάλος, ο Φόρη Νάστος, η ΤσάνταΜπλέκω η Μήτσαινα, η Τασία…….Βλέποντας τα εικονιζόµενα πρόσωπα κάνωπροσπάθεια να µπορέσω να θυµηθώ πως

ήταν ο ήχος του γέλιου τους, του τραγουδι-ού τους, πιο χορό χορεύουν εκείνη τηνώρα, τι εποχή, τι ώρα, σε πια τοποθεσία βρί-σκονται και για πιο λόγο……

Πόσες αναµνήσεις! Στιγµές µαγικές! Μας γυρίζουν πίσω αυτές οι εικόνες.

Άλλες φορές πληγώνουν γιατί βλέπειςευτυχισµένα τότε πρόσωπα και σήµερα νακουβαλούν δυστυχία και κακοτυχία, επίσηςπολλά αγαπηµένα σου πρόσωπα να έχουνφύγει.

Όλα ανήκουν στο χθες, αλλά θα ζουναιώνια µέσα σε αυτές τις κιτρινισµένεςφωτογραφίες

Σκέπτοµαι πως χάρις στις φωτογραφίεςη µικρή µας διαδροµή, µπορεί να µείνειχαραγµένη στην ιστορία! Ματαιοδοξία; Όχιµάλλον ανακούφιση. Είναι µια παρηγοριά κιαυτή. Κλείνοντας το άλµπουµ, ένιωσα έναχάδι στην ψυχή, ένα χάδι στη µνήµη, στονου.

Εντάξει, µελαγχόλησα λίγο αλλά είµαικαλά. Θα ξεφυλλίζω το άλµπουµ συχνότε-ρα.

Σ’ ευχαριστώ Χριστόφορε! Tσίπουρο,το απόσταγµα της χαράς

Μόλις πέσει η αυλαία του τρύγου, ξεκινάσιγά - σιγά η ετοιµασία για την παραγωγή,ενός άλλου πολύτιµου αγαθού που µαςδίνει το αµπέλι, του τσίπουρου. Ένα τυπικότραπέζι στο Πωγώνι ξεκινά µε ένα ρακί(τσίπουρο) στην αρχή.

Το µήνα Νοέµβρη, ο κατεξοχήν µήναςτων ρακοκάζανων (µήνας που αποστάζουµετο τσίπουρο), σε όλο το χωριό µέρα καινύχτα τα καζάνια δούλευαν ασταµάτητα.

Στα ρακοκάζανα η απόσταξη του τσίπου-ρου γίνεται ευκαιρία για αντάµωµα και γιαγλέντι. Οι παρέες µαζεύονται για να δοκι-µάσουν τη νέα σοδειά που βγαίνει σταγόνα- σταγόνα από τον αποστακτήρα.

Σήµερα ευτυχώς ο Χριστόφορος έχειένα από τα καλύτερα ρακοκάζανα τηςπεριοχής που παράγει το γνωστό εκλεκτήςποιότητας τσίπουρο. (Το δοκιµάσαµε εξάλ-λου του Αγίου Νικολάου στο χωριό). Η ευω-δία που σου έρχεται όταν µπαίνεις στοχώρο που βράζουν τα τσίπουρα (στέµφυλα)στο καζάνι, δεν περιγράφεται. Είναι πράγ-µατι εµπειρία ζωής, τόσο η όλη τελετουργίααπόσταξης, όσο και η διάθεση και το κλίµατης περιρρέουσας ατµόσφαιρας µε τοάφθονο τσίπουρο, τους καλούς µεζέδες καιτην καλή παρέα.

Κάθε τέτοια εποχή ο Χριστόφορος φιλο-ξενεί πολλούς φίλους από διάφορα µέρητης Ελλάδος και τους κερνάει το πρώτορακί της χρονιάς. Του ευχόµαστε και τουχρόνου διπλότερα.

Του Αγίου Χριστοφόρου και το καλοκαίριθα το απολαύσουµε!

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 4

Σκέψεις - Σχόλια AΠO TON A∆OΛO-∆OΛIΩTH

1952: Στην πόρτα του Λιόλιου. Από αριστερά καθιστοί: Χρήστος Καρβούνης(1), ΓιάννηςΜποντίνης, Γιώργος Λιάλιος, πίσω του Έλλη, Iφiγένεια και Ειρήνη Τσάµη, Kούρος ........;,Ναπολέων Ζέρβας, Γιώργος Λιάλιος. Όρθιοι από αριστερά: Παύλος Μπέτζιος, ΓιάννηςΚαρβούνης, Ευτυχία Ζωίδη, Γιάννης Μαλάµης, Γιάννης Λιόλιος, Ευτυχία Μαργαρίτη,Χρήστος Λιάλιος(2), Βασιλεία Κωσταρά, Χρήσταινα Λιάλιου και Αρετή Ζωίδη (Μυλωνού).

Ενηµερωτικά: (1): Ο Χρήστος και ο Γιάννης Καρβούνης, είναι εγγόνια του µεγάλου τσέλι-γκα Χρήστου Παπαρούνα που είχε τα ζώα του στα Παρακάτωνα. Με τον Γιάννη είχαµε τηνµεγάλη χαρά να ανταµώσουµε έπειτα από πολλά χρόνια στο τραπέζι του καλοκαιριού.

(2) Η οικογένεια Χρήστου Λιάλιου είναι από τις πρώτες οικογένειες που µετοίκισαν στοχωριό µας, µετά τον επαναπατρισµό, µε σκοπό την ενίσχυση των µαθητών του σχολείου µας.Προέρχονταν από τις ∆ρυµάδες και κατοικούσαν στο σπίτι που τους είχε παραχωρήσει οΠαναγιώτης Λιόλιος. ∆υστυχώς σήµερα κανείς τους δεν υπάρχει εν ζωή. Πάρα πολύ γνωστέςκαι αγαπητές οικογένειες, για µας τους παλαιότερους.

(3) Παρατηρήστε τους µαθητές του ∆ηµοτικού σχολείου, κουρεµένοι µε την ψιλή, έτσι όπωςαπαιτούσαν τότε οι κανονισµοί του σχολείου.

Στο µεσοχώρι στην καστανιά, ηµέρα πανη-γυριού: (γύρω στο 1950-52). ∆ιακρίνονται απόαριστερά. Καθιστοί: Παντελής Έξαρχος,Γιώργο Πότσης, Φόρη Νάστος. Όρθιοι: ΘωµάNάστος, Νάσιο Λέκκας, Νίκο ∆άκας, ΜήτσηΜιτζιλώνης, Λεωνίδα Τσάµης και ΧρήστοΦούκος.

Xιονισµένα Xριστούγεννα

Μετά από ένα εξαιρετικά άνυδρο φθινό-πωρο, πλέον βρισκόµαστε στα πρόθυρα µιαςσηµαντικής αλλαγής του καιρού που πιθα-νόν να οδηγήσει σε εκτεταµένες χιονοπτώ-σεις. Η περίοδος αυτή ήδη ξεκίνησε στις 22∆εκεµβρίου το βράδυ.

Όλα δείχνουν πως θα έχουµε χιονισµέναΧριστούγεννα στο ∆ολό και το παραµύθι µοι-άζει να ζωντανεύει. Πάλι γίνεται ο τόποςπροορισµός ονειρικός. Πάλι ξανάρχεται στονου η υπόσχεση ευχή…. Να γυρίσουµε πάλι

εκεί.Πολλοί από εµάς έχουµε περάσει τέτοιες

µέρες στο χωριό. Σίγουρα θυµόµαστε µε νο-σταλγία τις φορές που το χιόνι είχε σκεπάσειτα πάντα κάνοντας ακόµη πιο όµορφη τηνγιορτινή ατµόσφαιρα. Καθόµασταν δίπλαστο αναµµένο τζάκι και από το παράθυροαγναντεύαµε τις νιφάδες του χιονιού να παί-ζουν τρελά παιχνίδια και να στολίζουν τα πά-ντα κάτασπρα. Τα δέντρα, τις στέγες τωνσπιτιών, το καµπαναριό της εκκλησιάς….

∆εν υπάρχει καλύτερη ατµόσφαιρα απόαυτήν.

Βγαίναµε έξω, παίζαµε χιονοπόλεµο,φτιάχναµε χιονάνθρωπους, φέρναµε γύρωτο χωριό από σπίτι σε σπίτι να ψάλλουµε τακάλαντα, να εξαργυρώσουµε το φιλοδώρη-µα στο Φόρη Νάστο µε λίγες καραµέλες καιξερολούκουµα. Ευτυχισµένα και ανέµελαπαιδικά χρόνια Ποιος µπορεί να ξεχάσει αυ-τές τις ανεπανάληπτες µέρες! ∆εν µας ένοι-αζε αν το χωριό µας έχει αποκλειστεί για µέ-ρες, ή τα ζώα µας δεν µπορούσαν να βγουνστη βοσκή (ο µεγάλος µπελάς για τους γο-νείς µας), το µόνο που θέλαµε ήταν να χα-ρούµε το χιόνι.

∆ε θα ξεχάσω κάποια Χριστούγενναόπου, είχαµε σηκωθεί πολύ πρωί να πάµεστην εκκλησία. Το κρύο ήταν τσουχτερό καιο καιρός βαρύς, δεν είχε χιονίσει όµως ακό-µα. Τότε και κατά τη διάρκεια της λειτουρ-γίας είδαµε από τα παράθυρα να πέφτουνλευκές νιφάδες χιονιού. Όταν βγήκαµε απότην εκκλησία όλα ήταν κάτασπρα και µαγικά.

Ας ελπίσουµε κι αυτά τα Χριστούγενναστο χωριό να είναι το ίδιο µαγικά και χιονι-σµένα.

* * *Όλοι ονειρευόµαστε χιονισµένα Χρι-

στούγεννα και όλοι ψάχνουµε ένα τέτοιο µέ-ρος.

Υπάρχουν αρκετά τυχερά µέρη. Ένας τέ-τοιος κατάλληλος τόπος που τον προίκισε ηφύση µε πολλά χαρίσµατα, είναι και το χωριόµας. Κατάλληλος τόπος για τους εραστέςτης φύσης και της περιπέτειας. Καταπράσι-να δάση, επιβλητική χαράδρα, αγέρωχα βου-νά, γραφικό χωριό και µαγευτικά χιονισµένατοπία, µε πρόσχαρους και φιλόξενους κατοί-κους ,είναι µόνο από τα χαρακτηριστικά πουσυγκλονίζουν τον επισκέπτη και τον κάνουννα έρθει κοντά του ξανά και ξανά.

* * *Σκέπτοµαι αυτές τις γιορτινές µέρες,

πως, η λειτουργία του καφενείου είναι απα-ραίτητη. Μπορεί να είναι λιγοστοί οι µόνιµοικάτοικοι ή και ακόµη κι αυτοί που θα έρθουναυτές τις µέρες, αλλά µια συνάντηση και µιαεπικοινωνία όλοι την επιδιώκουν. Επίσης κιαυτός είναι ένας επί πλέον λόγος που θέλειςνα επισκεφτείς το χωριό, να ανταµώσεις µετους χωριανούς και φίλους και να χαρείς τησυντροφιά και την παρέα. ∆ιαφορετικά δεναποφασίζεις να κάνεις αυτό το ταξίδι. Επίπλέον εάν αυτό καθιερωθεί και ο κάθε επι-σκέπτης γνωρίζει ότι θα βρει εξυπηρέτηση,θα προγραµµατίσει µια επίσκεψη. Πολλοί εί-ναι αυτοί που ψάχνουν τέτοια µέρη. Εξ’ άλ-λου το χωριό µας έχει αποκτήσει τέτοιο κα-λό όνοµα (χάρις στο Χριστόφορο) που ακόµηκαι σε αυτή την κατάσταση, έχει πολλούςεπισκέπτες, ιδιαίτερα δε τις γιορτινές µέρες.

Ας το δοκιµάσει ο καφετζής µας. Πιστεύωθα βγει κερδισµένος

* * *Η σφοδρή χιονόπτωση, παραµονή των

Χριστουγέννων είχε σαν συνέπεια τη διακο-πή ηλεκτρικού ρεύµατος για τρεις µέρες τό-σο στο χωριό µας, όσο και σε ολόκληρο τοΠωγώνι. Απογοητευµένοι οι κάτοικοι απε-γνωσµένα καλούσαν τη βοήθεια της ∆.Ε.Η.αλλά η βλάβη ήταν µεγάλη και απαιτούσεπολύ χρόνο. Ένα συχνό πρόβληµα του χει-µώνα για τους λιγοστούς κατοίκους µας πουόλα εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες.

* * *

Στο πρόβληµα του χιονιού που έφτασε τα40 εκατοστά, τη λύση έδωσε ο ∆ήµος µας µετα µηχανήµατά του όπου καθάρισε τους δρό-µους και εξυπηρετήθηκαν τόσο οι µόνιµοικάτοικοι όσο και οι επισκέπτες του Χριστό-φορου .Βλέπετε καλό είναι το χιόνι, αλλάέχει και τις παρενέργειές του. Ιδιαίτερα για

τους κτηνοτρόφους µας είναι µεγάλος µπε-λάς. Αλλά αυτοί συνήθως είναι πάντα προε-τοιµασµένοι γιατί γνωρίζουν πως, «ο καλόςο νοικοκύρης το χειµώνα χαίρεται».

Kοντά στο τζάκι

Μέρες του ∆ωδεκαήµερου, φωτεινές µέ-ρες που αποπνέουν ιερότητα και δέος γιαόσους ερευνούν την παράδοση και τις κατα-βολές τους. Γιατί τις µέρες αυτές που λει-τουργεί ακόµη περισσότερο η διάθεση τηςνοσταλγίας των χρόνων της παιδικής ηλι-κίας, αναπολούµε µαζί µε τα άλλα και κάποι-ες γωνιές ευλογηµένες του σπιτιού µας. Γω-νιές που φωτίζονται ακόµα από την ακοίµητηλαµπάδα της ψυχής γιατί εκεί αναπαυτήκα-

µε πολλές φορές. Από τις ευλογηµένες, λοιπόν, γωνιές που

στέκουν µέσα µας ακόµη, σαν χώροι κατα-φυγής, είναι και το τζάκι, η παραστιά.

Σε χρόνια περασµένα όταν από το σπίτιέλειπε η τηλεόραση, που στις µέρες µας, κα-λώς ή κακώς, συντροφεύει τους µοναχικούςανθρώπους, οι ηλικιωµένοι λέγανε πως συ-ντροφιά τους ήταν, εκτός των αγίων, τωνοποίων το καντήλι ουδέποτε έσβηνε, η φω-τιά στην παραστιά. «Τη φωτιά µου έχω συ-ντροφιά µου» έλεγαν, ιδιαίτερα τις µακρέςνύχτες του χειµώνα, όπου η µοναξιά µεγά-λωνε.

Κι εγώ θυµάµαι, τέτοιες µέρες, σιµά στηνπαραστιά εκείνη, κάθονταν και µε συντρό-φευαν τα ιερά πρόσωπα των γονιών µου, αλ-λά και του παππού και της γιαγιάς. Ιδιαίτερατης γιαγιάς µε το αιώνιο πλέξιµο και το πα-ραµύθι το ποτισµένο µε πολλά όνειρα καισυµβουλές.

Ορµήνιες ώστε να µάθει το παιδί, για τονκόσµο, τον καλό και τον κακό.

Μέρες λοιπόν, που είναι, ξαναθυµήθηκατο τζάκι και περισσότερο την παρηγοριά πουσκορπούσε γύρω, καθώς φεγγοβολούσεεκείνες τις άγριες νύχτες του χειµώνα. Μό-νο που δεν καταλαβαίνεις τότε ότι εκείνες οιστιγµές που τις γέµιζε αισιοδοξία και ασφά-λεια, η παρουσία των δικών σου ανθρώπων,θα σου χάριζαν στα κατοπινά τη δυνατότητανα ηρεµείς όταν µε συγκίνηση τις επισκέπτε-σαι. Στιγµές, που, δυστυχώς δε θα µατάρ-θουν. Όπως πολλά.

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 5

Σκέψεις - Σχόλια

Ο εορτασµός του Αγ. Νικολάουστο ∆ολό

Όπως καθιερώθηκε να γίνεται κάθεχρόνο έτσι και εφέτος, στις 6 ∆εκεµβρίου,γιορτή του Αγίου Νικολάου, στη µνήµη τουοποίου είναι αφιερωµένη η εκκλησία τουχωριού µας, τελέστηκε θεία λειτουργία καιακολούθησε αρτοκλασία. Παραβρέθηκαν οιλιγοστοί κάτοικοι του χωριού και αρκετοί

χωριανοί από τα Γιάννενα. Με την ευκαιρίααυτή άνοιξε και το καφενείο και δόθηκε ηευκαιρία για µια νέα συνάντηση των χωρια-νών, που τους θεωρούµε τυχερούς πουµπόρεσαν να παρευρεθούν και να τα πουνµέσα στη ζεστή και φιλική ατµόσφαιρα πουδηµιουργήθηκε δίπλα στο αναµµένο τζάκι.

Τη νόστιµη φασουλάδα που ετοίµασε οΛεονάρδος µε τη Μιρέλα, συνόδευαν οιεκλεκτές πίτες που είχαν φτιάξει οι∆ολιώτισες και βέβαια µε τη συνοδεία τουεκλεκτού τσίπουρου!

Το καλωσόρισµατου Νέου Χρόνου

Το βράδυ της παραµονής του Νέου χρό-νου, βρήκε τους µόνιµους κατοίκους τουχωριού, µαζί µε λίγους ∆ολιώτες απόΓιάννενα, Αθήνα και Πάτρα, να το γιορτά-ζουν στο καφενείο του χωριού. Όλοι µαζί,µια µεγάλη παρέα, µια µεγάλη οικογένεια,ένα πλούσιο τραπέζι µε µεζέδες, γλυκά καιποτά και µε πολύ κέφι, καλοδέχτηκαν τονέο χρόνο. Την όλη γιορτινή ατµόσφαιρατην έκανε ακόµη πιο χαρούµενη ο ήχος τουκλαρίνου του Βασιλάκη και του λαούτουτου πατέρα του και τραγουδιστή Βαγγέλη.Η δική µας µικρή, αλλά ταλαντούχα κοµπα-

νία, είναι αρκετή για µια παρέα 40 ατόµωννα την ενθουσιάσει και να φέρει κέφι καιξεφάντωµα. (Απούσα σε αυτή τη συνάντη-ση, για να αποθανατίσει τέτοιες ξεχωριστέςστιγµές, η φωτογραφική µηχανή).

* * *Η πιο ευχάριστη όµως είδηση από αυτό

το καθιερωµένο αντάµωµα, είναι η παρου-σία µικρών παιδιών, των οικογενειών ΆκηΦωτόπουλου, Βασίλη Παγούνη, ΕυριπίδηΕυαγγέλου, Βαγγέλη ∆άκα και Tάκη Σω -τηρόπουλου (γαµπρός Λευτέρη Ζωίδη).

Αυτή η µικρή τρυφερή ηλικία, η πολούνέα γενιά, που για χατίρι τους αναγκάζειτους γονείς, θέλοντας και µη, να επισκέ-πτονται το χωριό, για µας αποτελεί τηµοναδική ελπίδα, πως υπάρχει συνέχεια.Αυτή είναι η µεγαλύτερη επιτυχία και ησπουδαιότερη σηµασία, αυτής της συνεύρε-σης. Μέσα σε τέτοιο κλίµα και σε τέτοιαατµόσφαιρα τα µικρά µας παιδιά, έχουν τηντύχη να γνωρίσουν και να επηρεαστούναπό πλήθος συναισθηµάτων, που πλάθουντον χαρακτήα τους, αλλά και τα οπλίζουνµε τέτοιες εµπειρίες, που στη ζωή τους θααποβούν πολύ χρήσιµες. Η τρυφερή τουςηλικία, µακριά από τις µέριµνες της ενήλι-κης ζωής, προσφέρεται περισσότερο απόκάθε άλλη για να κατανοήσουν και να βιώ-σουν, µέσα από τέτοιες συναναστροφές,την αξία της αγάπης και της φιλίας.

Αυτά είναι η ελπίδα µας, σ’ αυτά και στααµέσως µεγαλύτερα πρέπει να στρέψουµετην προσοχή µας και µε αυτά επιβάλλεταινα ασχοληθούµε πρωτίστως.

∆OΛIΩTHΣ I A∆OΛOΣ

Ο συγχωριανός µας, ηθοποι-ός Βασίλης Παπαλαζάρουπαρουσιάζει στο θέατρο ΑΓΓΕ-ΛΩΝ ΒΗΜΑ Σατωβριάνδου 36στην Αθήνα, την παιδική παρά-σταση του Γ. Μενδρινού: «Σςςς!Η φύση ξυπνά».

Πρόκειται για µια σουρεαλι-στική παιδική παράσταση µεκαθαρά οικολογικό µήνυµα γιαµικρούς και όχι µόνο. Οι θεατέςθα δουν τα στοιχεία της φύσηςκαι το ζωικό βασίλειο να ανα-στατώνονται απ’ τον ερχοµότου ανθρώπου. Τα παιδιά θαβοηθήσουν τη φύση να βρει τηγαλήνη της;

Το παραµύθι µας µιλάει γιαµια ιστορία αγάπης που ξεδι-πλώνεται στα βάθη του ωκεα-νού και της γης. Οι ήρωες µαςείναι πλάσµατα της θάλασσαςκαι της στεριάς που ζωντανεύ-ουν προκειµένου να διασκεδά-σουν τα παιδιά και να στείλουνµηνύµατα που αφορούν τη φρο-ντίδα της γης, την διαφορετικό-τητα, την συνεργασία.

Ένα φύκι βρίσκεται στο βυθόεγκλωβισµένο ανάµεσα στους

βράχους, µεγαλώνει και νιώθειτην ανάγκη να κάνει ένα ταξίδιώστε να γνωρίσει τον κόσµοτης θάλασσας, η φύση και ταξωτικά που κατοικούν στηνθάλασσα µαζί µε τα παιδιά-θεα-τές θα βοηθήσουν το φύκι ναξεκολλήσει από τους βράχους.Τότε το φύκι θα γνωρίσει τουςπρώτους του φίλους. Ένα γκρι-νιάρικο στρείδι, ένα φοβισµένοκογχύλι, ένα δελφίνι και θαξεκινήσουν το ταξίδι τους. Μετην βοήθεια του δελφινιού τοφύκι θα βγει στην επιφάνεια τηςθάλασσας και θα ταξιδέψει στοπιο µυστήριο µέρος του κόσµου,που είναι η στεριά. Θα γνωρίσειένα τριαντάφυλλο και θα τοερωτευτεί. Πρέπει όµως ναγυρίσει στον βυθό για να µηνξεραθεί και καθώς το φύκι θααποχαιρετά την στεριά θα πει:Εγώ θα ξαναγυρίσω στην στε-ριά και θα µείνω εκεί για πάντα.

Ο βυθός αναστατώνεται.∆ελφίνια, χταπόδια, στρείδιακαι το γκρινιάρικο κογχύλι προ-σπαθούν να πείσουν το φύκι ναµείνει στο βυθό, εκείνο θαακούσει µόνο την καρδιά τουκαι θα βγει στη στεριά.

Η υπέροχη αυτή ιστορία, ησυνύπαρξη του ηθοποιού καιτης κούκλας, η πρωτότυπη µου-σική και τα τραγούδια της παρά-στασης, και φυσικά η ενεργήσυµµετοχή των παιδιών στηνεξέλιξη της ιστορίας δίνουν µιαζωντανή παράσταση όπουµικροί µεγάλοι συµµετέχουνγελούν µαθαίνουν...

Μετά το τέλος της παράστα-σης τα παιδιά µαζί µε τουςγονείς θα έχουν την δυνατότη-τα να συµµετέχουν σε ένα δια-δραστικό παιχνίδι όπου µαζί µετην βοήθεια των ηθοποιών θαµάθουν πόσο σηµαντική είναι ηανακύκλωση και πόσο µπορού-

µε να βοηθήσουµε στην προ-στασία του περιβάλλοντος.

Η παράσταση είναι κατάλλη-λη ακόµη και για παιδιά προσχο-λικής ηλικίας.

Ο Βασίλης Παπαλαζάρουεκτός από τη συµµετοχή του ωςηθοποιός στην παράσταση έχεικαι την επιµέλεια κίνησης.

Ευχόµαστε κάθε επιτυχίαστον Βασίλη.

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 6

Σκέψεις - Σχόλια

ΟΟ ΒΒαασσίίλληηςς ΠΠααππααλλααζζάάρροουυ σσττηη θθεεααττρριικκήήππααρράάσστταασσηη:: ««ΣΣςςςςςς!! ΗΗ φφύύσσηη ξξυυππννάά»»

Η Πανηπειρωτική Συνοµο -σπον δία Ελλάδος, σχετικά µετην κατάργηση της ταχυδροµι-κής ατέλειας των εφηµερίδωνπου εκδίδουν οι συλλογικοίφορείς, απέστειλε στις 12-12-2011 την παρακάτω επιστολήπου απευθύνεται στον Πρωθυ -πουργό, τους αρχηγούς τωνΚοµµάτων, τον Αντιπρόεδρο τηςΚυβέρνησης και Υπουργό Οι -κονοµικών κ. Ευάγγελο Βενι -ζέλο, τους Υπουργούς Πολι -τισµού και Επικρατείας, τηνΠεριφέρεια Ηπείρου και τουςΒουλευτές Ηπείρου:

Αξιότιµε κύριοιΌλοι εµείς που υπογράφουµε

το παρόν, συγκεντρωθήκαµε σή -µερα στις 12/12/2011 στηναίθουσα της Πανηπειρωτικής Συ -νοµο σπονδίας Ελλάδος, παρου-σία του ∆ιοικητικού Συµβου -λίου, του Γενικού Συµβου λίουαυτής για να διαµαρτυρηθούµεγια τις επιπτώσεις που έχει τοάρθρο 48 του νόµου 3986/2011.

Είµαστε δε, νόµιµοι εκπρόσω-ποι πρωτοβάθµιων και δευτερο-βάθµιων ηµεδαπών νοµικών προ-σώπων (Αδελφοτήτων, Οµο -σπον διών, Συλλόγων), µη κερδο-σκοπικού χαρακτήρα που εδρεύ-ουµε και δραστηριοποιούµαστεστην Αθήνα και που ως συλλογι-κοί φορείς εκδίδουµε εφηµερί-

δες των Αδελφοτήτων και Οµο -σπονδιών µας.

Οι εφηµερίδες των πατριωτι-κών µας σωµατείων είναι έναµέρος της ιδιαίτερης Πατρίδαςµας της Ηπείρου. Κάθε µία απόαυτές καταγράφει την ζωή καιτην εξέλιξη των χωριών µας,προβάλλει: τις πολιτιστικές δρα-στηριότητες των µελών µας, ιδι-αίτερα δε της νεολαίας µας , ταήθη και έθιµα της Πατρίδας µας,τα βιβλία και τα έργα που εκδί-δουν Ηπειρώτες του πνεύµατοςκαι της τέχνης, είναι ανεξάρτη-τες και ανεπηρέαστες γι΄ αυτόκαι κάθε µια µε σταθερότητα καιεπιµονή προβάλλει και διεκδικείαπό την εκάστοτε κεντρική καιπεριφερειακή εξουσία την επίλυ-ση των µικρών και µεγάλων προ-βληµάτων ανάπτυξης και περι-βάλλοντος των χωριών µας αλλάκαι της Ηπείρου γενικότερα. Κιέτσι η σχέση που έχει διαµορφω-θεί µε το αναγνωστικό κοινόσυµβάλλει τα µέγιστα στην ανά-πτυξη των τοπικών κοινωνιών.

Οι εφηµερίδες αυτές αποτε-λούν τον συνδετικό κρίκο µεταξύαποδηµίας -γενέτειρας αλλά καιοµογένειας γι’ αυτό και έχουνµεγάλη αναγνωσιµότητα. ∆ενπωλούνται, εκδίδονται µε τηνβοήθεια και συνδροµή τωνµελών των Αδελφοτήτων, δενυπάγονται στο νόµο 2328/1995

οπότε δεν παίρνουν κρατική δια-φήµιση, ούτε υπάγονται στηνυπουργική απόφαση της παρ. 1του άρθρου 2 του νόµου 3548/2007.

Είναι γνωστό, ότι µε το άρθρο48 του νόµου 3986/2011 καταρ-γήθηκε από 1/8/2011 η ταχυδρο-µική ατέλεια όλων αυτών τωνεφηµερίδων, κι έτσι τα σωµατείαµας οδηγήθηκαν σε τροµεράαδιέξοδα. Αναµφί βολα το άρθροαυτό βάζει τις εφηµερίδες τωνΠατριωτικών µας σωµατείων σεάγρια στενωπό, αφού σ΄ αυτό τοπρονόµιο στηρίξαµε την έκδοσηκαι κυκλοφορία τους,

Κατά πάσα περίπτωση ηέκδοση των εφηµερίδων αυτώνδεν αποτελεί κατ’ επάγγελµαεπιτήδευµα αλλά εκδίδονται απότο µεράκι και το φιλότιµο τωνσυµπατριωτών µας γι’ αυτό καιτο τέλος επιτηδεύµατος που επι-βάλλεται θα πρέπει να καταργη-θεί.

Γι’ αυτό αν θέλετε η εκάστοτεκεντρική εξουσία να µη χαρίζειτα αγαθά της µόνο σε όσους επι-θυµούν να την υπηρετούν.

Αν θέλετε ως Έθνος, ως λαόςκαι ως χώρα να προβάλλονται ταστοιχεία του λαϊκού µας πολιτι-σµού και να µεταλαµπαδεύονται

στις νεότερες και επερχόµενεςγενιές .

Αν θέλετε να µη συνεχιστείτο επικίνδυνο φαινόµενο ερήµω-σης της υπαίθρου .

Αν θέλετε όλα αυτά, τότεπρέπει να προβείτε σε άρση τηςκατάργησης της ταχυδροµικήςατέλειας και στην επαναφοράτου καθεστώτος που ίσχυε πριντην ψήφιση του νόµου3986/2011 και µόνο για τα έντυ-πα που εκδίδουν οι αποδηµικέςοργανώσεις που είναι και αίτηµάµας, γιατί εµείς πιστεύουµεακράδαντα ότι η διάταξη τουάρθρου 48 είναι µια δολοφονικήµαχαιριά στην καρδιά των εντύ-πων των σωµατείων µας, ταοποία πανθολογουµένως είναιαπαραίτητα χρήσιµα και ουσια-στικά.

Ευελπιστούντες στην ικανο-ποίηση του αιτήµατός µας, ένεκατης ευαισθησίας που Σας διακρί-νει, πέραν των άλλων και ωςκαθηγητής του Συνταγµατι κούδικαίου, εκ των προτέρων.

Σας ευχαριστούµε και διατε-λούµε.

Ο Πρόεδρος της Π.Σ.ΕΓιώργος ∆. Οικονόµου

Ο Γ. ΓραµµατέαςΙπποκράτης Μ. Κατσένης

Η ηλεκτρονικήεπικοινωνία µας

Για τις γιορτές των Χριστουγέννων και τηςΠρωτοχρονιάς, στο e-mail της εφηµερίδαςµας (doliotika@dolo.gr) λάβαµε ευχές από

τους παρακάτω χωριανούς και φίλους του χωριού και τους ευχα-ριστούµε:

- Γιάννη Καρβούνη, από την Αθήνα- Χάρη Ζέρβα, από την Αµερική- Κωνσταντίνο Φούκη, από τη Γερµανία- Μιχάλη Σέρβο, από την Αµερική- Ευφροσύνη Τζίµου, από τη Θεσσαλονίκη- Νίκο Στράτη της Σουλιώτικης ΣυµπολιτείαςΕπίσης στο Youtube, (http://www.youtube.com/user/GEOMA -

CYOU#g/u) όπου ανεβάζουµε όλα τα video µε τις εκδηλώσεις πουπραγµατοποιούνται στο ∆ολό, δεχόµαστε πολύ καλές κριτικέςαπό πολλούς επισκέπτες. Ήδη έχουµε ανεβάσει 156 video και ταέχουν δει 174.600 άτοµα µέχρι σήµερα!

Αντίστοιχα η ιστοσελίδα µας (www.dolo.gr) µέχρι σήµερα είχε101.155 επισκέψεις, από τις οποίες οι 39.331 αφορούσαν το έτος2011.

Με την ευκαιρία αυτή παρακαλούµε, όσοι έχουν την δυνατό-τητα, να µας στέλνουν οποιοδήποτε ενηµερωτικό υλικό (φωτο-γραφίες, βίντεο, ρεπορτάζ κλπ) που αφορά το ∆ολό, προκειµένουνα δηµοσιεύεται στην εφηµερίδα «ΤΑ ∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» και στην ιστο-σελίδα µας.

Η Πανηπειρωτική Συνοµο σπον δία Ελλάδος για την κατάργηση της ταχυδροµικής ατέλειας των εφηµερίδων

Νέα από την Αδελφότητα ∆ολού τηςΗπείρου «Ο Άγιος Χριστόφορος»

Γιορτή Τσίπουρου στη Ν. Μάκρη

Στις 16 Οκτωβρίου 2011, ηµέρα Κυριακή µεσηµέρι, στις κατα-σκηνώσεις της Νοµαρχίας Ανατολικής Αττικής του ∆ήµου Ν.Μάκρης, Ραφήνας και Μαραθώνος, ο σύλλογος Ηπειρωτών «ΗΑγία Ειρήνη» και ο δραστήριος Πρόεδρός του ΒαγγέληςΦωτόπουλος οργάνωσαν τη γιορτή του τσίπουρου.

Η Αδελφότητα ∆ολού παρευρέθη στο παραδοσιακό γλέντι τοοποίο είχε άφθονο φαγητό, ηπειρώτικη µουσική και καλό τσίπου-ρο.

Λόγω των δυσµενών καιρικών συνθηκών που επεκράτησαντην ηµέρα εκείνη το γλέντι περιορίστηκε σε κλειστή αίθουσα τωνεγκαταστάσεων της κατασκήνωσης αλλά το κέφι ήταν αµείωτο.

Στην πίστα χόρεψε ηπειρώτικους παραδοσιακούς χορούς οΜήτσος Φωτόπουλος µε το συγκρότηµά του υπό τους ήχους τουκλαρίνου και της υπέροχης φωνής του Ηπειρώτη τραγουδιστήΚυρίτση.

Η Αδελφότητα ∆ολού ευχαριστεί τους αδελφούς Φωτόπου λουγια την εγκάρδια υποδοχή και την άριστη φιλοξενία!

Από το ∆.Σ. της Αδελφότητας

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 7

Ξαφνικό ξάφνιασµα. ΟΠαππούς µου µε τις αρχές

του Τόπου στο ∆ολό. ∆εν είναι1955. Είναι 1953 έως 1954. Μέχριτότε ο Παππούς ΧρήστοςΠαπαρούνας είχε τα µάτια ανοι-χτά και έβγαινε στο µεσοχώρι, στηκαστανιά, κυρίως στο πανηγύρι.Του άρεσαν οι χοροί και τα τραγού-δια. Του άρεσαν οι επαφές µε τουςανθρώπους, ήταν κοσµικός και επι-κοινωνιακός. Ο Παπα – ΣπύροςΚολέφας και οι αρχές της περιο-χής, λεει η φωτογραφία. Ανήκε καιο Παππούς µου ΧρήστοςΠαπαρούνας στις αρχές του τόπου? Ποιος ξέρει. Ίσως, και αυτός µε τοδικό του τρόπο, να ανήκε.

Πιο κάτω βλέπω τον ΠρόεδροΝάσιο Λέκκα, όπως ακριβώς τονθυµάµαι. Και αυτός ένας από τιςΑρχές του Τόπου, απλός και φτωχι-κά ντυµένος. Όµως, έτσι ήταν τότεόλα. Χωρίς επισηµότητες, χωρίςκουστούµια και γραβάτες. Φτωχάκαι απλά. Φτωχός και απλός και οΠαππούς. Όµως διερωτάται κανείς:Τι να ήθελε αυτός µε την εξουσίακαι η εξουσία από αυτόν? ∆ιέβλεπεο ενωµοτάρχης στη πυκνή γενειά-δα του τη σοφία των χρόνων, τηνπείρα της ζωής και την απλότηταενός αγράµµατου ανθρώπου? Ίσως.

Η ζωή του Χρήστου Παπα ρούναήταν «όπου γης και πατρίς».

Έζησε τα µεγάλα τσελιγκάτα.Φόρεσε την ηρωική φουστανέλα,τα τσαρούχια και το φέσι και χόρε-ψε στα νιάτα του στους γάµους καιστα πανηγύρια : «Εψές εµπήκα στοχορό, µπήκα για να χορέψω. Μου’πεσε το µαντήλι µου και η φούντααπ’ το σπαθί µου. Σαν ταύρε νιος νατα χαρεί, γέρος να µου τα δώσει. Κιαν ταύρε και η αγάπη µου µε γειανα τα φορέσει».

Έζησε όλους τους καταστροφι-κούς πολέµους του προηγούµενουαιώνα, τον πρώτο και δεύτεροπαγκόσµιο πόλεµο, την µικρασιατι-κή καταστροφή και όλο τον εµφύ-λιο.

Γύρισε όλη την Ήπειρο και τηνAκαρνανία και ακόµα πιο πέραµέχρι την Αλβανία, Αγίους Σαράντακαι τη Χειµάρα. Έλεγε: « Γιαννάκη!Η προβατίνα και η κοπέλα σε πάνεκαι στου οχτρού την πόρτα.»

Το χειµώνα στα χειµαδιά, σταήπια κλίµατα, τα καλοκαίρια σταψηλά βουνά. Κρύο νερό από τοΒίκο και καθαρό αέρα απ’ τη∆ρακόλιµνη.

Όµως τα νεανικά χρόνια πέρα-σαν. Ήρθαν τα µεγάλα.Καταστάλαξε στο ∆ολό. Έφερε τοβιός του για βοσκή και τα εγγόνιαστο σχολείο του ∆ολού. Χειµώναςτου ‘51 θα ’ταν. Ακόµα πέφτανε πουκαι που τουφεκιές στο Μπόζοβο. Τοχιόνι µέχρι το γόνατο µέσα στασοκάκια του ∆ολού. Πρώτη επίσκε-ψη στο καφενείο. Ο ΧριστόφοροςΝάστος, πρόσφερε το τσίπουρο γιατον Παππού και ένα χωνί σταφίδες

σε εφηµερίδα για το Γιαννάκη.Στεγάστηκαν τα έκθετα και αβέ-

βαια συναισθήµατα, για το άγνω-στο, στου Κούλα το σπίτι. Άρχισενα σκάει µύτη η άνοιξη και οΠαντελής Ζωίδης, έστειλε τηνΤσιάντα Μποτίνη και τη ΦιγούλαΤσιάµη στο σπίτι του Κούλα. Μαςπαρέλαβαν µε τον αδελφό µου καισυνοδεία (απ’τ’αυτί και στο δάσκα-λο !!) µας παρέδωσαν στο δάσκαλο.Γνωριστήκαµε µε τα παιδιά γίναµεφίλοι, µάθαµε γράµµατα. Παίξαµεσαλίγκαρο και µπάλα στο τσιαΐρι.Αργότερα φέραµε στο ∆ολό τηνοικογένεια Λαδιά. Ήρθε και οµικρός Βασιλάκης µαζί µας στοσχολείο. Στη συνέχεια ήρθαν οιΚωσταραίοι από την περιοχή τωνΙωαννίνων. Και από την οικογένειααυτή ήρθαν παιδιά στο σχολείο.Έτσι κάπως γέµισαν τα σκαλοπάτιατου σχολείου µας και ο δάσκαλοςΠαντελής Ζωϊδης, φωτογραφίζεταιµαζί µας και κρατήθηκε ανοιχτό γιακάποια χρόνια το σχολείο.

Ο Παππούς εγκαταστάθηκε στα

Παρακάτωνα µε το βιός του. Το χει-µώνα στα χαµηλά, το καλοκαίρι σταψηλώµατα της περιοχής του Αϊ Λιά.Ένα φεγγάρι είχε και συνεργάτες.Τον Πάνο Πότση από το ∆ολόβοηθό στα πρόβατα και τους Καψα -λαίους και τους Κωτσαίους από τοΚαλπάκι στη συµµετοχή των λιβα-διών. Έχει ο καιρός γυρίσµαταόµως. Ο Γιώργος Καψάλης, πουήταν µαζί του, είναι ο πατέρας τουσηµερινού ∆ηµάρχου Πωγωνίου.Να που ο Παππούς έµµεσα καιάθελά του είναι «παράγων». Με τιςαρχές του τόπου λοιπόν µαζί καιεγώ να διερωτώµαι (ακόµα τώρα )πώς και γιατί.

Γιατί η πρεσβυωπία της µνήµηςείναι αγιάτρευτη ασθένεια. Θέλεινα βλέπει τα µακρινά και θολώνειστα κοντινά. Και θολώνει στα κοντι-νά γιατί δε χωράει άλλα. Και δενέχει «κάδο ανακύκλωσης» για νααδειάζει τα περιττά. Γιατί η µνήµηείναι ένα χωνί. Ένα χωνί της ζωής.Στο κάτω µέρος είναι τα νιάτα µαςκαι η γάργαρη µνήµη µας. Σιγά σιγά

το χωνί γεµίζει από εµπειρίες,χαρές, λύπες, φουρτούνες καιλαχτάρες, που φέρνει η ζωή µε ταχρόνια. Κι έρχεται ο καιρός πουκάποτε γεµίζει το χωνί και δε χωρά-ει άλλα. Όσα καινούργια έρχονται,δε χωράνε. Χύνονται απ’ έξω. Σανσταφίδες στο παραγεµισµένοχωνί...του Γιαννάκη. Και ό,τι πέφτειαπ’ έξω, την άλλη µέρα, ξεχνιέταικαι χάνεται. Στο κάτω µέρος τουχωνιού, είναι σφηνωµένο και το∆ολό. ∆εν βγαίνει απ’ εκεί. Γι’ αυτόλεω και ξανάλεω:

∆ολό µικρό και µακρινόΑκόµα σε θυµάµαιΓυρίζω πίσω τον καιρόΜε σένα αποκοιµάµαι.

Κοιµάται και ο Παππούς.Μόνιµος κάτοικος ∆ολού, µόνιµοςτόπος διαµονής στον Αϊ Γιάννηπαρέα µε το αγριολούλουδο.

Ήρεµο και απαλό το δειλινό,διαδέχεται τη ζεστή µέρα τουΑυγούστου και οι τελευταίες αχτί-δες του ήλιου, που γέρνει να βασι-λέψει κατακόκκινος, αγγίζουν κιαυτές απαλά τις πλακοσκεπές τωνσπιτιών του ∆ολού. Την ώρα αυτή,µπαίνω στον τόπο του Αϊ Γιάννη.

Σκύβω το κεφάλι στη µνήµη τουΠαππού και µε το αγριολούλουδοµιλώ:

Του Αϊ Γιάννη, λουλούδι µο σχο-µύριστο, της πέτρας αγριολούλου-δο,

που µόνο σου χωρίς νερόανθείς και τον Παππού µου ξέρεις.

Ξέρεις? Όταν έφυγε, ήµουνµικρός, τον θάνατο φοβόµουν.

Ήταν τα µαύρα ρούχα σίδερο,τα µοιρολόγια πέτρα.

Κι ο τόπος όπου εσύ ανθείς, τουΆδη τα ληµέρια.

……………………………Ακολουθήσαµε την πορεία του

ήλιου. Ανατολή, µεσηµέρι, δειλινό.∆ειλινό η ζωή µας. Ας το

δεχτούµε. Αν δεν τα προλάβαµεόλα, άλλο δεν έχει. Μην είµαστεαχάριστοι και αχόρταγοι. Η ζωή δεχορταίνεται. Θα θέλαµε κι άλλαπου δεν είδαµε, που δε ζήσαµε, καιαν τα ζούσαµε κι αυτά, πάλι επιθυ-µίες κι άλλες θα είχαµε. Γι’ αυτόσηµαντικό είναι, τίµια, τα βιβλία τηςζωής, να κλείσουµε.

Σ’ αυτό το αυγουστιάτικο ηλιο-βασίλεµα εφέτος, σ’ αυτό το δειλι-νό, συναντηθήκαµε µερικοί απόµας. Συναντήθηκε η νιότη µε µας,µε τη µνήµη µας. Ο δάσκαλος καιλιγοστοί µαθητές, στο «∆ολιώτικοΑντάµωµα 2011».

Από την εποχή της νιότης, είναικι άλλοι ακόµα που δεν ήρθαν, σεαυτό το αντάµωµα. Είναι κι άλλοι,που δεν ήρθαν, και δε θα ’ρθούν,γιατί δεν πρόλαβαν. Και είναι κιάλλοι ακόµα, σκορπισµένοι στονπλανήτη της γης, που ίσως έρθουν,ίσως και να µην έρθουν. Σκορ -πισµένοι πάνω στη φλούδα τηςγης. Κοντολογίς: «Όπου Γης καιΠα τρίς».

Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΣΤΑ « ∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ»(Αφορµή η φωτογραφία του Παππού στα

«∆ολιώτικα» στο φύλλο αρ. 110)

Tου Γιάννη Καρβούνη - Παπαρούνα

Χορεύοντας µε το Σπύρο Καρακίτσιο

Με τον Αριστοτέλη Ζωίδη, τον Χριστόφορο Νάστο και τον Κούρο.

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 8

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 9

ΡΗΤΑ - ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ - ΓΝΩΜΙΚΑ - ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΠΕΤΖΙΟΥ

(Νέα Υόρκη 2005)

22ο

– «Ξεκαρδίστηκε σταγέλια». Ευχάριστο και συνεχέςγέλιο κάποιου.

– «Ξέφραγο αµπέλι». Εγκα -τελειµµένο µέρος χωρίς επο-πτεία.

– «Ξύλο απελέκητο».Αγράµµατος-αµαθής.

– «Ξύλο και των γονέων» ή«Ξύλο µετά µουσικής».Υπέρµετρος και απαράδεκτοςξυλοδαρµός.

– «Ξύνει τα νύχια του».Κάποιος που προκαλεί γιακαβγά.

– «Ο αναµάρτητος πρώτοςτον λίθον βαλέτω». Αν υπάρχεικανείς που δεν έχει κάνει στρα-βό στη ζωή του, ας τολµήσει νακρίνει κάποιον άλλο.

– «Ο αποθανών δεδικαίω-ται». Όταν κάποιος πεθάνειπαύουµε να τον κρίνουµε γιατις πράξεις του.

– «Ο βήχας κι ο παράς δενκρύβονται». Νεόπλουτοι πουδεν µπορούν να κρύψουν τιςφιλοδοξίες τους.

– «Ο βρεγµένος τη βροχήδεν την φοβάται». Ένα βάσανοπαραπάνω απ’ όσα έχει κάποιοςδεν τα φοβάται.

– «Ο γέγονε-γέγονε». Ό,τιέγινε-έγινε από δω και πέρα τιγίνεται;

– «Ο γέρος που κοκορεύεταιστην ανηφόρα φαίνεται». Οηλικιωµένος που υπόσχεταιπολλά αλλά στην πράξη δεν τακαταφέρνει.

– «Ο διάολος δεν είχε δου-λειά να κάνει και γ...... τα παι-διά του». Ο κακός και ο τεµπέ-λης µόνο µε κακές πράξειςασχολείται.

– «Ο εαυτούλης µου κιεγώ». Το άκρον άωτον του ατο-µικισµού.

– «Ο επιµένων νικά». Ποτέδεν πρέπει να παραιτούµαστεαπό µια δύσκολη δουλειά ανθέλουµε να πετύχουµε.

– «Ο έχων ώτα ακούεινακουέτω». Όποιος επιθυµεί αςακούει τι του λένε.

– «Ο Θεός να βάλει το χέριτου». Επικαλούµεθα τον Θεό ναµας προστατέψει από κάτικακό.

– «Ο καλός ο καπετάνιοςστη φουρτούνα φαίνεται».

Αυτός που δεν χάνει το θάρροςτου και την ψυχραιµία του στιςπλέον δύσκολες στιγµές τηςζωής του.

– «Ο καλός ο φίλος στηνανάγκη φαίνεται». Αν δεν σεβοηθήσει ο φίλος σου σε µιαανάγκη δεν µπορεί να είναιπλέον φίλος καλός.

– «Ο κλέψας του κλέψα-ντος». Όλοι πέσανε στο κλέψι-µο.

– «Ο κόσµος το ’χει τούµπα-νο κι εσύ (κι’ εµείς) κρυφόκαµάρι». Προσπάθεια να κρυ-φτεί κάτι που ήδη είναι γνωστόστους πάντες.

– «Ο κύβος ερρίφθη». Ηαπόφαση πάρθηκε ήδη.

– «Ο λόγος σου µε χόρτασεκαι το ψωµί σου φάτο». Μουφτάνει µόνο η καλή σου διάθε-ση και τίποτε άλλο.

– «Ο λύκος κι αν εγέρασε κιάσπρισε το µαλλί του, ούτε τηγνώµη άλλαξε ούτε την κεφαλήτου». Όταν ένας, όσα χρόνια κιαν περάσουν, εξακολουθεί τηνίδια απαράδεκτη συµπεριφορά.

– «Ο λύκος στην αντάραχαίρεται». Ο εχθρός εκµεταλ-λεύεται την ευκαιρία να σουκάνει κακό όταν έχει πολλάπροβλήµατα.

(Συνεχίζεται)

Από την κυρία Κούλα Σ..... λάβαµε περίπου 25 ποιήµατα, πολύ παλιά,αλλά από µεγάλους Έλληνες ποιητές, µε την παράκλησή της να τα δηµο-σιεύσουµε, όποτε θέλουµε στην εφηµερίδα µας τα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ». Παρ’ ότιδεν είναι Πωγωνήσια µας συγκίνησε αυτή η προσφορά της, αλλά διαβάζειτα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» πάντοτε, όπως µας είπε, και µας συγχαίρει για την έκδο-ση τόσων ετών της εφηµερίδος κ.τ.λ.

Πρώτον την ευχαριστούµε για την προσφορά της και τα καλά της λόγιαπρος τον Σύλλογό µας και δεύτερον θέλουµε και περιµένουµε και άλλεςσυνεργασίες (εάν βέβαια θέλει) επάνω σε θέµατα εκπαιδευτικά, µια πουτώρα είστε συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Σας ευχόµαστε καλές γιορτές καιο καινούργιος χρόνος µε υγεία και χαρά.

Η συντακτική επιτροπή

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Τι φως και χρώµα κι εµορφιά να σκόρπιζε τ’ αστέρι,όπου στην κούνια του Χριστού τους Μάγους έχει φέρει!...

Να ’µουν του σταύλου εν άχυρο, ένα φτωχό κοµµάτι,την ώρα π’ άνοιξ’ ο Χριστός στον ήλιο του το µάτι!Να ιδώ την πρώτη Του µατιά και το χαµόγελό Του,το στέµµα των ακτίνων Του γύρω στο µέτωπό Του.Να λάµψω από τη λάµψι Του κι εγώ σαν διαµαντάκι,να µοσχοβοληθώ κι εγώ από την ευωδία,που άναψε στα πόδια Του των Μάγων η λατρεία...

Αχ, αχ χριστουγεννιάτικο της φαµελιάς τραπέζι,που ταίρι-ταίρι η όρεξι µε την αγάπη παίζει!γύρω φαιδρά γεράµατα και προκοµµένα νιάτα!Γάλλος στη µέση ολόζεστος µοσχοβολά, ροδίζει, µοιράζει η µάνα γνωστικά και την χαρά σκορπίζει...Και να, αρχίζει ακούραστη ο πάππος οµιλία,των Χριστουγέννων µια γνωστή πανάρχαια ιστορία.Νά ’µουν του σταύλου εν άχυρο, ένα φτωχό κοµµάτι,την ώρα π’ άνοιξ’ ο Χριστός στον ήλιο του το µάτι!

Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ

«∆OΛIΩTIKA»Όργανο του Eκπολιτιστικού Συλλόγου

∆ολού Iωαννίνων

Aιακιδών 36 T.K. 452 21Tηλ. 26510/33.728 FAX: 26510/44558

Yπεύθυνος έκδοσης: ∆ηµήτριος Πότσης,

Πρόεδρος Συλλόγου ∆ολού Πωγωνίου

Υπεύθυνος σύνταξης: Μποντίνης Ιωάννης

Απολλωνίας 21 - 45332 Ιωάννινα

KΩ∆IKOΣ 4587

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH

Kώστας MέξηςΓεώργιος ΜποντίνηςIωάννης MποντίνηςEλένη Παπακώστα ∆ηµήτριος Πότσης

Bασίλειος XρήστουEλευθέριος Φωτόπουλος

Οι συνδροµές - συνεργασίες να αποστέλλονται στη ∆/νση:

Πότση ∆ηµήτριοΑιακιδών 36 – Τ.Κ. 45221 Ιωάννινα

Xειρόγραφα που δηµοσιεύονται ή όχι, δεν επιστρέφονται.

Oι ενυπόγραφες συνεργασίες εκφράζουν τις απόψεις εκείνων που υπογράφουν.

– «Τα κάνατε... πλακάκια». Η έκφραση προήλθε από τα πλακάκια πουπρέπει να µπαίνουν συµµετρικά και να ταιριάζουν το ένα µε το άλλο ώστενα µην αφήνουν κανένα κενό. Λογική που ακολουθούν και αυτοί που έχουνκοινό σχέδιο δράσης.

– «Αν είσαι και παπάς µε την αράδα σου θα πας...». Αγαπηµένη έκφρα-ση του Κολοκοτρώνη, που δεν αποδίδεται σε κείνους που η πατρότητάτους ήταν βέβαια. Αυτή τη φράση την χρησιµοποιούσαν όταν κάποιοςπαπάς θέλοντας να κάνει χρήση του αξιώµατός του, προσπαθούσε να απο-φύγει τις µεγέλες σειρές που γινόταν έξω από το µύλο, όπου περίµεναντη σειρά τους για να αλέσουν ή έξω από βρύσες που περίµεναν να πάρου-νε µε τις στάµνες τους νερό για να πιούνε, αλλά και για την υπόλοιπη«λάτρα» των σπιτιών.

– «Θα το πάει... στο πι και φι». Τα σχολεία του Μεσαίωνα ήταν πολύδύσκολα και βασανιστικά για τα παιδιά. Οι δάσκαλοι είχαν µεγάλη εξουσία.Κάποτε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας είχε διατάξει την τύφλωση ενός πατέ-ρα επειδή αντιδίκησε µε τον δάσκαλο. Όταν λοιπόν µάθαιναν τα παιδιά τασύµφωνα ΠΙ και ΦΙ τα πρόσταζαν να τα λένε πολύ γρήγορα και µε καθαρήάρθρωση. Όταν δεν τα κατάφερναν τα έδερναν άγρια. Γι’ αυτό έµεινε ηφράση ότι έπεσε το ξύλο... στο ΠΙ και ΦΙ.

– «Του έδωσα τα παπούτσια στο χέρι». Όταν ο Βασιλιάς τηςΒαβυλωνίας ήθελε να καταργήσει το αξίωµα ενός άρχοντα γιατί είχε πέσειστη δυσµένεια του έστελνε ένα ζευγάρι παλιά παπούτσια µε το όνοµά τουαπό κάτω. Απο εκεί επίσης είχε µείνει και η άλλη έκφραση: «Σε γράφω σταπαλιά µου τα παπούτσια».

– «Ούτε ένα πράσινο φύλλο». Όταν ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνοςπολέµησε τους Άραβες, ο Τσάρος βρήκε την ευκαιρία να κάνει µια µεγάληεπίθεση στην Ελλάδα ξεκινώντας από Μακεδονία και Θεσσαλία και µετάφτάνοντας στην Τερσά και την Πελοπόννησο. Η επιθετική του µανία ήταντόσο µεγάλη που είχε δώσει εντολή σε όλες τις περιοχές αυτές να µηνµείνει τίποτα... να γίνουν όλα σαν την έρηµο. Συγκεκριµένα είχε πει τηφράση: «Να µην µείνει τίποτα... ούτε ένα πράσινο φύλλο»

(Συνεχίζεται)

ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ΓΝΩΣΤΟ...

Ποιήµατα

ΟΑέροπος ή Αε -ρόπης από το

γένος των Ηρακλει δώναπό το Άργος κατέφυγεµε τους αδελφούς τουΓαύα νον και Περδίκα

στη Μακεδονία και υπηρέτησανως βοσκοί στο βασιλιά τηςΜακεδο νίας. Εκείνος φοβήθηκεαπό κάποιο όνειρο ότι θα γίνο-νταν βασιλιάς ο Περδίκας και

γι’ αυτό τους έδιωξε και διέταξενα τους φονεύσουν. Αυτοί κα -τέφυγαν προς τα δυτικά και γλί-τωσαν γιατί µολις πέρσαν έναµεγάλο ποτάµι (τον Αώο) υψώ-θηκαν τα νερά του (πληµµύρι-σε) και δεν µπόρεσαν να περά-σουν οι διώκτες τους. Ο µενΠερδίκας έγινε αργότερα οιδρυτής της ισχυρής Μακεδο -νικής ∆υνα στείας, ο δε Αέρο -πος κατέφυγε στο µεγάλοβουνό στην αριστερή όχθη τουµε γάλου ποταµού, του Αώου.

Αυτά µας λέει η Μυ θολογία.Ποια σχέση έχουν όµως, αυτάµε τη Νεµέρ τσικα; Έχουν µεγά-

λη σχέση. ∆ιότι το µεγάλοβουνό όπου κατέφυγε οΑέροπος «ή Αερόπης» δενείναι άλλο από τη σηµερινήΝεµέρτσικα και από αυτόν πήρετο όνοµα η οροσειρά Αερόπου.Το όνοµα Αερόπης παρεφθάρεικαι έγινε κατόπιν Μερόπη.

Στη µεσαιωνική εποχή είναιγνωστό το βουνό µε το όνοµαΜερόπη και από αυτό ονοµά-

στηκαν και τα χωριά Μερόπηκαι Κάτω Μερόπη.

Ο λατίνος ιστορικός ΤίτοςΛίβιος αναφέρει το όρος αυτόµε το όνοµα Meropus, του οποί-ου η ορθή γραφή θεωρείταιAeropus. Το Α στα χειρόγραφαγράφονταν πολλές φορές Λ.Λόγω φθοράς, του χειρογρά-φου έγινε Μ γιατί σβήστηκε τοεπάνω, µέρος και έτσι τοAeropus έγινε Mëropus= Με -ρόπη. Και ο Πτολεµαίος το ονο-µάζει Μερόπη (Ιω. Λαµπρίδη,«Πω γωνιακά» σελ. 8).

Το όνοµα Νεµέρτσικα εί ναιµεταγενέστερο. ∆εν εί ναι γνω-στό από πού προήλθε. Ο Σπ.Στούπης γράφει ότι είναι παρα-φθορά του Ελ ληνικού Νη -µερτής (αλάνθαστος, αψευδής,αληθής).

***

Πάντως, από το Μάιο µέχριτον Οκτώβριο και γενικά ότανείναι καθαρός ο ορίζοντας, τηνώρα που παίρνει κανείς τον

καφέ του στην «Κυρά Φρο -σύνη» µε το βλέµµα στραµµένοστα δυτικά, δεν κάνει λάθος, ανπει ότι το βουνό που ορθώνεταιστο βάθος του ορίζοντα, συνή-θως µε χιόνια, είναι η Νε -µέρτσικα.

Η Νεµέρτσικα, το άγριο καιγυµνό σχεδόν βουνό τουΠωγωνίου, δεσπόζει σε όλη τηνπεριοχή. Έχει στενόµακροσχήµα. Αρχίζει από το Βασιλικόκαι το Κεφα λό βρυσο (παλιόΜιτζιτιέ), διασχίζει το µεγαλύ-τερο µέρος του βορείουΠωγωνίου και φθάνει µέχρι τηνΠρεµετή. Είναι ένα από τα πιοεπιβλητικά βουνά της Ηπείρου.Είναι µάλλον οροσειρά ολόκλη-ρη. Το υψόµετρό του φθάνει, τα2486 µέτρα. Ο καθηγητής Ν.Hammond στο βιβλίο του«Ήπειρος» γράφει:

«Η σκιαγραφία της οροσει-ράς, όπως φάινεται από τηΒήσσανη, φέρει µια στενή οµοι-ότητα µε το προφίλ µιας γυναί-κας που βρίσκεται στα νώτα τηςµε τα µαλλιά της, που κυµατί-ζουν πίσω της. Είναι πολύ εντυ-πωσιακή και κάνει ένα ισχυρόαποτύπωµα στη µνήµη. Είναισυχνά ορατή από τα βουνά τρι-γύρω στ’ οροπέδιο των Ιωαννί -νων».

Στα πόδια του µεγάλου αυ -τού, φυσικού γίγαντα πα ραστέ-κονται σαν πιστοί υπηρέτες τουτόσα χωριά από όλες τις πλευ-ρές. Στη νοτιοδυτική πλευρά,αρχίζοντας από τα Τσαραπλανά(Βα σιλικό), έχουµε τα χωριά:Μιτζιτιέ (Κεφαλό βρυσο), Φρα -στανά (Κάτω Με ρό πη), Μέβιεζα(Παλαιόπυργο) , Ρω µπάτες(Μερόπη), Κακόλακ κος, ∆ρυµά -δες, Σωπική, Σκω ριάδες,Πολύτσα νη.

βιβ

λιο

πα

ρο

υσ

ίασ

η

H Nεµέρτσικα χιονισµένη, όπως φαίνεται από το Γυµνάσιο Πωγωνιανής.

Από το βιβλίο του συµπατριώτη µας Θανάση ∆. ∆έµου, φιλολόγου

«ΟΙ ∆ΡΥΜΑ∆ΕΣ ΤΟΥ ΠΩΓΩΝΙΟΥ»(Ιστορία-Λαογραφία-Προσωπικότητες κ.τ.λ.)

Η Ν Ε Μ Ε Ρ Τ Σ Ι Κ Α

Επιµέλεια: ∆ΗΜ. ΠΟΤΣΗ

Θάνατοι– Πέθανε στην Αµερική,

όπου και κηδεύτηκε η Λευκο -θέα Χρήστου Λατσούνα, (νύφηαπό αδερφό της ΑντιγόνηςΓιάννα ρου).

– Πέθανε στην Αυστραλία,όπου και κηδεύτηκε, ο Κου -τσου µπίνας Χρήστος, (αδερ-φός της Ντίνας Κουτσουµπίνα).

– Πέθανε στην Αθήνα, όπουκαι κηδεύτηκε, ο ΣινάνηςΣινάνογλου (αδερφός τηςΧαράς Νίκου Παγούνη).

– Πέθανε στην Aθήνα όπουκαι κηδεύτηκε ο ∆ηµήτρης(Mήτσης) Nάτσικας.

– Πέθανε στην Aθήνα όπουκαι κηδε΄τηκε η Nτίνα σύζυγοςΣτέφανου Λατσούνα.

Εκφράζουµε τα θερµά µαςσυλλυπητήρια στους οικείουςτους.

Μνηµόσυνα– Έγινε στα Γιάννενα το

40/ήµερο µνηµόσυνο τουΑριστοµένη Παπακώστα.

– Έγινε στο χωριό το ετήσιοµνηµόσυνο του Γιώργου Ντόν -τη.

Εκφράζουµε θερµά συλλυ-πητήρια στους οικείους τους.

ΣυλλυπητήριαΤο ∆.Σ. της Αδελφότητας

∆ολού της Ηπείρου «Ο ΆγιοςΧριστόφορος» εκφράζει ταθερµά του συλλυπητήρια στηνοικογένεια Νικολάου και ΧαράςΠαγούνη για τον ξαφνικό θάνα-το του αγαπηµένου τους αδελ-φού και θείου Σινάνη Σινά -νογλου.

Αιωνία του η µνήµη.

K ο ι ν ω ν ι κ ά

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

– Ξεσφίγγη Καλλιρρόη 50 €– Μούστου ∆ηµοκρατία, στη

µνήµη Γιώργου Ντόντη 50 €– Κουτσουµπίνα Ντίνα, στη

µνήµη αδελφού της Χρή -

στου 100 €– Κωσταπαππά Κωνσταντίνα 50

€– Γιάνναρου Αντιγόνη, στη

µνήµη Λευκοθέας Χρή στου

Λατσούνα 50 €– Μποντίνης Γεώργιος στη µνή -

µη Χριστόφορου Παπ πά 20€

– Xρυσάνθη Zωίδη στη µνήµη

∆ηµητρίου Nάτσικα 50 €

ΡΙΞΑΝΕ ΛΑ∆Ι ΣΤΟ

ΛΥΧΝΑΡΙ∆ιαµαντούκου Bάσω δολ. 300

Mπέτζιος Hλίας δολ. 100

Παπαδηµητρίου Iωάννης E 50

Γεώργιος Nάστος στη µνήµη

Aριστοµένη Παπακώστα E 50

∆EKEMBPIOΣ 2011 « ∆ O Λ I Ω T I K A » 10